Sevgili Okurlarımız,

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Sevgili Okurlarımız,"

Transkript

1 Benim manevi mirasım ilim ve akıldır Mustafa Kemal Atatürk Sahibi TÜBİTAK Adına Başkan Prof. Dr. Nüket Yetiş Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Duran Akça 2009 Dünya Astronomi Yılı etkinliklerimizin yer aldığı web paketini aşağıdaki adreste bulabilirsiniz. Yayın Yönetmeni Zuhal Özer Yayın Kurulu Prof. Dr. Ömer Cebeci Dr. Şükrü Kaya Adnan Bahadır Doç. Dr. Hilmi Volkan Demir Dr. Aren Emre Kurtgözü Prof. Dr. Ferhunde Öktem Doç. Dr. M. Fatih Taşar Araştırma ve Yazı Grubu Tuğba Can Meltem Yenal Coşkun Aslı Zülal Grafik Tasarım - Uygulama Ayşegül Doğan Bircan aysegul.bircan@tubitak.gov.tr Fulya Koçak fulya.kocak@tubitak.gov.tr Çizer Pınar Büyükgüral pinar.buyukgural@tubitak.gov.tr Web Uygulama Sadi Atılgan sadi.atilgan@tubitak.gov.tr Sinan Erdem sinan.erdem@tubitak.gov.tr Mali Yönetmen H. Mustafa Uçar mustafa.ucar@tubitak.gov.tr Okur İlişkileri - İdari Hizmetler Emine Sonnur Özcan sonnur.ozcan@tubitak.gov.tr Lale Edgüer lale.edguer@tubitak.gov.tr İmran Tok imran.tok@tubitak.gov.tr Yazışma Adresi Bilim Çocuk Dergisi Atatürk Bulvarı/No: 221/ Kavaklıdere/06100/Ankara Tel (312) (Yazı İşleri) Tel (312) (TÜBİTAK Santral) Faks (312) (Yazı İşleri) e-posta cocuk@tubitak.gov.tr Internet Sevgili Okurlarımız, Dünyamıza iyi bakmanın, onu korumanın yollarından biri de gerikazanım. Kullanılmış kâğıtlar, cam eşyalar, plastik şişeler, metal kutular gibi atıklarımız, gerikazanım yoluyla yeniden kullanılabilir hale getirilebilir. Nasıl mı? İşte bu sorunun yanıtını sizlerin de merak edeceğinizi düşünerek bu sayımızda gerikazanımla ilgili pek çok yazı ve etkinliğe yer verdik. Gerikazanım dışında derin denizlerde yaşayan ışık saçan canlılar, ışık kirliliği, Endonezya da yaşayan Bataklar adlı insan topluluklarının evleri, karanlık madde gibi konularla ilgili yazılarımız da var. Ayrıca sizin için yeni yıl sürprizleri de hazırladık. Bu sürprizlerden biri Simit Peynir le 2010 yılı takvimi. İkincisi de yeni yıl kartpostalları. Bu kartpostalları kestikten sonra sevdiklerinize yollayabilirsiniz. Mutlu yıllar diler, hepinizi sevgiyle kucaklarız. Zuhal Özer Satış-Abone-Dağıtım Tel (312) (312) / 1061 / 3438 Faks (312) ISSN Fiyatı 3 TL (KDV dahil) Baskı İmpress Baskı Tesisleri İmaj İç ve Dış Ticaret A.Ş. Baskı Tarihi Dağıtım DPP Kapak Çizim: Pınar Büyükgüral HER AYIN 15 İNDE ÇIKAR

2

3

4 Okyanusun Hangi Tarafındansınız? Visual Photos Büyük Okyanus ta, yalnızca mako köpekbalıklarının görebildiği hayali bir sınır var. Size tuhaf gelebilir, ama dişi mako köpekbalıkları bu sınırın doğusunda, erkek mako köpekbalıklarıysa batısında dolaşmayı yeğliyor. Bu durum, dört ayını balıkçılarla birlikte okyanusta geçiren iki araştırmacı tarafından keşfedilmiş. Bunun nedeninin, erkek mako köpekbalıklarının saldıganlığına ve kimi zaman kendi türlerine bile saldırabilmelerine bağlıyorlar. Makolar, yalnızca eş bulma zamanı geldiğinde bir araya geliyorlar. Ancak, araştırmacıların kaygılandığı bir konu var. O da balıkçıların av bölgesinin daha çok erkek makoların bölgesini kapsaması. Bunun, mako topluluklarının sayısını gelecekte önemli ölçü etkileyeceğini düşünüyorlar. Jupiter Images Antarktika da Çok Fazla Turist Var İmparator penguenler, deniz filleri, kamburbalinalar gibi canlıları görmek için her yıl çok sayıda insanın Antarktika ya gittiğini biliyor muydunuz? Ancak, sayıları her yıl gitikçe artan turist gemileri, kıtanın hassas doğal dengesini tehdit ediyor. Antarktika da yaşayan canlıların ve doğanın zarar görmesini önlemek için, burada turizmle ilgili yeni kurallar koyuldu. Bundan sonra her yıl ancak belli sayıda gemi burayı ziyaret edebilecek. Bu gemilerden her defasında yalnızca 100 kişi karaya çıkabilecek. Turistler, canlılara yalnızca belli bir uzaklığa kadar yaklaşabilecekler. Örneğin, penguenlerin en fazla altı metre yakınına gelebilecekler. En önemlisi de, turistlerin arkalarında hiçbir çöp ve atık bırakmasına izin verilmeyecek. 4 Bilim Çocuk

5 Kocaman Bir Gagayla Ne Yapardınız? Ne Yapardınız? Şu tukanın gagasına bakın! Tukanlar, yağmur ormanlarında yaşıyor, meyve ve tohumlarla besleniyor. Ama gagaları başka kuş türlerinin gagalarına göre çok büyük. Tukanların neden böyle büyük bir gagaya sahip oldukları merak edilen bir konu. Yeni bir araştırma, bu sorunun yanıtına açıklık getirebilir. Kanada dan araştırmacılar, tukanların beden sıcaklıklarını gagaları yardımıyla belirli sınırlar içinde tutabildiklerini ortaya çıkarmışlar. Bunun için, kızılötesi kameralardan yararlanmışlar. Bu kameralar yardımıyla elde edilen görüntüler, bedenin farklı sıcaklıktaki bölgelerini farklı renklerde gösteriyor. İşte, kızılötesi görüntülerden anlaşıldığı kadarıyla sıcak havalarda tukanın gagasındaki kan damarlarında dolaşım artıyor. Böylece gagası bedeninin geri kalanına göre daha çok ısınıyor. Tukan, ısıyı gagasından atarak serinliyor. Jupiter Images Çizim: Pınar Büyükgüral Bitkiler de Kısa Mesaj Gönderecek! ABD den araştırmacılar, tarım bitkilerinin yapraklarına takılabilen minik alıcılar geliştirmişler. Bu alıcıların görevi, bitkinin su gereksinimini belirlemek. Alıcılardan nasıl yararlanılacağına gelince Tarlanın farklı bölümlerindeki bazı bitkilere bu alıcılar takılacak. Bitki suya gereksinim duyduğunda alıcılar sinyal gönderecek. Bu sinyal, çiftçilerin cep telefonlarına kısa mesaj olarak ulaşacak. Bu sayede çiftçiler tarladaki bitkilerin su gereksinimi olduğunu öğrenecekler. Özellikle suyun kısıtlı olduğu bölgelerde bu yöntem sayesinde önemli ölçüde su tasarrufu yapılabileceği düşünülüyor. Bilim Çocuk 5

6 Neşelenin! Kanada dan araştırmacıların bulgularına göre ruh halimiz gördüklerimizi ne kadarını anımsayabildiğimizi etkiliyor. İnsanlar, neşeliyken baktıkları resimleri de, bu resimlerin ayrıntılarını da daha iyi anımsıyorlar. Jupiter Images Ormanda ya da Çölde Kaybolunca Neler Olur? Jupiter Images Jupiter Images 6 Bilim Çocuk

7 Bir Güneş Ocağı Çok Şey Değiştirebilir Güneş ocaklarının çok iyi bir özelliği var. O da, yemek pişirirken hiçbir masraf gerektirmemesi. Yalnızca güneş ışınları bir güneş ocağının yemek pişirmesi için yeterli! Çeşit çeşit güneş ocakları var. Bu fotoğrafta da tasarımcısına ödül kazandırmış bir güneş ocağı görüyorsunuz. Bu ocak, iç içe yerleştirilmiş iki karton kutudan oluşuyor. İçteki kutunun tabanı siyaha boyanmış. Yanlarıysa alüminyum folyoyla kaplı. İçteki kutunun üzerinde şeffaf plastikten bir kapak bulunuyor. Güneş ışınları kapaktan geçiyor ve kutunun yan yüzeylerinde bulunan alüminyum folyodan da yansıyor. Bu sayede kutunun içindeki sıcaklık öyle artıyor ki, yemek pişirmeye ya da su kaynatmaya uygun hale geliyor! Dişçilik Çok Eski Bir Meslek Binlerce yıl önce Meksika da yaşayan insanlar, dişlerini değerli taşlar ve çeşitli desenlerle süslüyormuş. Bunu, Meksika daki bir müzede bulunan ve rkeolojik kazılarda elde edilen çeşitli insan dişi kalıntılarından biliyoruz. Aaştırmacılar, dişçilik mesleğinin daha o zamanlardan ortaya çıkmış olduğunu düşünüyorlar. Çünkü, söz konusu süslemeler, dişler yapısına hiç zarar vermeden ve enfeksiyona yol açmayacak bir şekilde yapılmış. O dönemdeki dişçiler, taştan yapılma dişçilik aletleri kullanıyorlarmış. Hastalarının acısını dindirmek içinse bitkilerden yapılma çeşitli karışımlar hazırlıyorlarmış. Aslı Zülal Çizim: Pıhar Büyükgüral Fotoğraf: Visual Photos Bilim Çocuk 7

8

9

10 Ay Tutulmas Mode 2009 u Dünya Astronomi Y l olarak kutlad k. Bu kutlamalar çerçevesinde tüm dünyada de i ik etkinlikler yap ld. Üstelik etkinliklerin baz lar tüm ülkelerde ayn anda gerçekle tirildi. Yap lan gözlemlerden önemli sonuçlar elde edildi. Gözlem enlikleri yap ld, yar malar düzenlendi, sergiler aç ld. Çok say da gökbilim merakl s kendi teleskopunu yapt ve yeni arkada lar edindi. Biz de her ay size farkl etkinlikler sunarak 2009 Dünya Astronomi Y l na katk da bulunmaya çal t k. S ra geldi bu y l n son etkinli ine. Dünya, Ay ve Güne in aras ndan geçerken, Dünya n n gölgesi Ay n üzerine dü er. Böylece Ay Tutulmas gerçekle ir. Bazen Ay tümüyle gölge alt nda kal r. Bu gök olay na tam Ay tutulmas denir. Bazen de Dünya n n gölgesi Ay n yaln zca bir k sm n karart r. Bu da parçal Ay tutulmas d r. Bu y l sona ermeden gözlemleyebilece imiz son gök olay da bir parçal Ay tutulmas. 31 Aral k ta ülkemizden de gözlemlenebilecek bu tutulman n nas l gerçekle ti ini anlatan bir model haz rlamaya ne dersiniz? Neler Gerekli? 2 masa lambas 2 beyaz karton Makas Kalem CD Su barda Hamur yap t r c Kartonlardan birinin üzerine CD yi koyup çevresini çizin. Bu ekilde 2 tane daire haz rlay n. Daireleri kesin. Kalemi, bir k sm dairenin içinde kalacak ekilde hamur yap t r c yla kartona yap t r n. kinci daireyi de kalem iki kartonun aras nda kalacak ekilde yine hamur yap t r c yla bunlar n üzerine yap t r n. Bu, bizim Dünyam z olacak. Üzerine k talar ve denizleri çizip boyayabilirsiniz. 10 Bilim Çocuk

11 eli Haz rlayal m Di er kartonun ortas na da bir su barda n ters çevirip çevresini çizin. Bu daire de Ay olacak. Sonra hamur yap t r c kullanarak, bu kartonu bir masan n tam kar s na denk gelecek ekilde duvara yap t r n. Lambalar duvardaki beyaz kartonu ayd nlatacak ekilde, duvardan yakla k 1,5 metre uza a, yan yana masan n üzerine yerle tirin. Lambalar da Güne olacak. Biliyorsunuz Güne in çap Dünya n n çap na göre çok büyük. Güne in yaratt etkiyi bu modelde yaratabilmek için çok büyük bir lambaya gereksinimimiz var. Böyle bir lambay kolayca bulamayaca m z için iki lambay yan yana koymay tercih ettik. Odan n n azalt p, masa lambalar n yakt m zda duvardaki ay, güne nlar yla ayd nlanacak. Dünyay, kalemden tutarak duvardaki kartona yak n olacak ekilde yava yava n önünden geçirin ve kartonun üzerine dü en gölgeyi izleyin. Bunu yaparken, kartonun üzerinde kendi gölgenizin olu mamas için n önüne geçmemeye dikkat edin. Dünya, güne in önünden geçerken duvardaki ay n üzerine gölgesi dü er. Tam Ay tutulmas oldu unda Dünya n n gölgesi çizimdeki gibi Ay n tamam n kaplar. Parçal Ay tutulmas ndaysa Dünya n n gölgesi Ay n yaln zca bir bölümüne dü er. Tutulma modelindeki dünyay hareket ettirerek parçal ay tutulmalar da yaratabilirsiniz. Burcu Parmak Çizim: Ay e nan Alican Bilim Çocuk 11

12 Derin Denizlerde Ya ayan Fenerbal Derin denizlerde, yani metre derinlikte ya ayan hayvanlar n ço u çevrelerine k saçar. Üstelik bu k, yaln zca nerede olduklar n görmelerine de il, avlar n yakalamalar na, avc lar n a rt p kaçmalar na ya da e bulmalar na da yarar. Denizler ne kadar derin olabilir hiç dü ündünüz mü? On metre? Yüz metre? Daha fazla? Denizler binlerce metre derinlikte olabilir. Üstelik derin denizlere güne ula amaz. Yine de bu kapkaranl k sularda yüzlerce, binlerce k kayna vard r. Hem de canl k kaynaklar! Ate böce i mürekkepbal Cam mürekkepbal Canl lar n k üretme özelli i biyolüminesans olarak adland r l r. Karada k saçan canl lar n say s azd r. Yaln zca birkaç böcek ve mantarda bu özellik görülür. Bunlardan en bilineni ate böce idir. Tatl sulardaysa birkaç canl d nda biyolüminesans özelli i gösteren bir canl yoktur. 12 Bilim Çocuk

13 u Hayvanlara da Bak! I k organ Biyolüminesans özelli i gösteren canl lar n k organ vard r. Bu organ n ad fotofor dur. Bu organda lusiferin adl maddeyle oksijen kimyasal etkile ime girer ve k üretilir. Lusiferaz adl madde de bu etkile imi h zland r r. I k organ I k saçan canl lar n en bilinenlerden biri fenerbal d r. Üstelik bu bal n di isi tam bir avc d r. Ba n n tepesinde yer alan k organ yla küçük bal klar kendine çeker. Sonra da a z n kocaman açarak k kayna n n ne oldu unu bile henüz anlayamayan bal klar midesine indirir! Tarakl denizanas Engerekbal Halkal solucan Bilim Çocuk 13

14 Biyolüminesans özelli i gösteren hayvanlar n ço u, mavi-ye il k saçar. T pk dü me mercanlar gibi. Ancak ba ka renk k saçan hayvanlar da vard r. K rm z k saçan kozalakbal ve ejderhabal gibi. Ejderhabal I k organ I k saçan hayvanlar enerji dönü ümü bak m ndan da verimlidir. Örne in s radan bir ampulde elektrik enerjisinin %97 si s enerjisine, yaln zca % 3 ü k enerjisine dönü ür. Oysa k saçan hayvanlarda bunun tam tersi gerçekle ir. Kimyasal enerjinin ço u k enerjisine, az da s enerjisine dönü ür. Bu nedenle k saçan canl lar so uk k kayna olarak da adland r l r! Kozalakbal Dü me mercanlar 14 Bilim Çocuk

15 I k organ I k saçan baz hayvanlar kendileri k üretmez. Örne in ate böce ibal klar gözlerinin hemen alt ndan k saçar. Burada k organ n n içinde milyonlarca k saçan bakteri vard r. Yani, ate böce ibal klar bakterilerin n ödünç al r. Bu ktan avlar n yakalamak için yararlan rlar. Kar l nda da bakterilere bar nak ve besin sa larlar. I k organ Ate böce ibal Tu ba Can Foto raflar: Visual Photos Kaynaklar Bilim Çocuk 15

16 Göçmen Ku lar Yolu Biliyor musunuz, göçmen ku lar geceleri uçarken yönlerini y ld zlara göre bulur. Ancak bazen yollar n a r rlar. Bunun nedeni, k kirlili i dir. Peki k kirlili i nedir? Geceleri hava karard ktan sonra evimizi, mahallemizi, kentimizi ayd nlatmam z gerekir. Böylece hem günlük i lerimizi sürdürebiliriz hem de daha güvenli bir ya am alan sa lar z. Ancak klar gereksiz yere aç k b rakt m zda ya da a r miktarda kulland m zda k kirlili i ortaya ç kar. Ayr ca yanl ayd nlatma yapmak da k kirlili ine neden olur. I k kirlili i önemli çevre sorunlar ndan biridir; enerji kayb na ve canl lar n zarar görmesine neden olur. Üstelik k kirlili i nedeniyle geceleri a r ayd nlan nan gökyüzü de gözlemlenemez hale gelir. Bu da gökbilimcilerinin i ini zorla t r r. Sürücülerin gözlerini kama t racak ölçüde parlak olan yol ayd nlatmalar da k kirlili ine yol açar. Bir kom unuzun bahçesini ayd nlatmak için kulland k sizin odan z da ayd nlat yorsa bu, bir tür k kirlili idir. 16 Bilim Çocuk

17 unuzu a rmay n! Kentlerde gere inden çok ayd nlatma yap ld nda, gökyüzü neredeyse gündüz kadar ayd nl k olabilir. Bu durumda gökyüzündeki y ld zlar göremeyiz. Bu da k kirlili inin varl n gösterir. Deniz kaplumba alar yumurtalar n hava karard ktan sonra kumsallara b rak r. Bu kumsallar n ayd nlat lmas deniz kaplumba alar n n yumurtlamalar n engelleyebilir. Ayr ca yumurtadan ç kan yavru deniz kaplumba alar bir an önce denize ula maya çal r. Bunun için de Ay n n sudaki p r lt lar ndan yararlan rlar. Bu s rada çevrede bulunan ayd nlatmalar Ay zannederek deniz yerine ba ka yerlere gidebilirler. Bu da onlar n zarar görmesine yol açar. Bilim Çocuk 17

18 Hangi Ayd nlatmay Seçersiniz? I yukar veren ya da da lmas na ve parlamas na yol açan ayd nlatma araçlar yanl ayd nlatma nedeniyle k kirlili ine yol açabilir. Bunu önlemek için yaln zca a a do ru veren ve parlamaya yol açmayan ayd nlatma araçlar tercih edilir. A a daki resimleri inceleyin. Her birinde iki bina ve binalar n aras nda da bir yol var. Bu yol hangi resimde do ru ayd nlat lm? Do ru resmin yan ndaki kutucu u i aretleyin. 18 Bilim Çocuk Zuhal Özer Çizim: Ay e nan Alican

19 Hem Gerikazan m Hem Sanat! Sanatç lar pek çok malzeme kullan r. Kâ t, cam, metal... Üstelik bu malzemeyi öyle i lerler ki, sonunda ortaya ç kan ola anüstü esere bak nca neden yap ld na a p kal rs n z. T pk bu foto rafta gördü ünüz kâse gibi. nanmayacaks n z ama bu güzel mi güzel kâse pet i eden yap lm! Gülnur Özda lar, pet i eyi kesip, s t p, eritip, delip, öyle biçimlendirmi ki sonunda bu kâse ortaya ç km. Gelin bu kâsenin ve sanatç n n yapt di er çal malar n nas l ortaya ç kt n ö renelim. Plastik, pek çok malzemeye göre daha ucuz. Ancak, yeniden de erlendirilebildi inden çöpe at lacak kadar de ersiz de il. Bilim Çocuk 19

20 Gülnur Özda lar bu i e nas l ba lam dersiniz? Teknoloji ve tasar m diye bir ders var biliyorsunuz. te bu ders için k z n n bir gerikazan m projesi yapmas gerekmi. K z da pet i elerden bir ahtapot yapmay dü ünmü ve bu konuda annesinden yard m istemi. Birlikte çal m lar ve ortaya güzel bir ahtapot ç km. te o zaman Gülnur Özda lar n akl na parlak bir fikir gelmi. Bu malzemeden neler neler yap l r? diye dü ünmü. Gülnur Özda lar asl nda bir mimar. Grafik tasar m ve foto rafç l kla da ilgileniyor. Pet i eden pek çok ey yap labilece ini fark edince bu i e merak sarm. Ba lam pet i eleri toplamaya. Bu konuda e dost da ona yard m etmi. Öyle ki atölyesindeki bir oda t ka basa pet i eyle dolu. Gülnur Özda lar önce malzemeyi tan maya çal m. Birçok deneme yapm. Pet i eyi düzgün bir ekilde eritmek pek de kolay olmam. En sonunda bunun için bir düzenek haz rlam. Bir cam i enin içine ispirto koymu. i enin metal kapa na da bir delik açm. Deli in içine de bir fitil yerle tirmi. Sonra da pet i eleri yapmak istedi i i e göre kesip bu düzenekte eritmeye ba lam. Gülnur Özda lar, bu i te ustala t kça bir de havya edinmi. Elektrikle çal an bu alet, k zd r ld ktan sonra pet i elerde delikler açmas n ya da pet i e parçalar n n üzerine desenler çizmesine yaram. Böylece kâseler, ev aksesuarlar ve tak lar ortaya ç km. Elbette i in içinde sanatç n n yarat c l, tasar m n ve sanat n büyüsü de var! 20 Bilim Çocuk

21 Gülnur Özda lar, bir markete gitti inde pet i eleri incelemekten kendini alamad n söylüyor. Belki farkl renkte bir pet i e bulabilir ve sanatç da yeni eyler üretebilir. Ne de olsa pet i eler onun için e iz birer malzeme! Tu ba Can Foto raflar: Gülnur Özda lar ve Melih Uçar Bilim Çocuk 21

22 Eski çatal, ka klar, çaydanl klar, süzgeçler, vidalar Amerikal sanatç Brian Marshall n ellerinde tüm bunlar birer robot heykele dönü üyor. Bu heykeller ayn zamanda harika birer gerikazan m örne i. te bu nedenle Brian Marshall la e-posta arac l yla bir söyle i yaparak onu ve eserlerini size tan tmak istedik. Bu arada onun ülkesindeki bir ilkö retim okulunda matematik ve okuma dersleri verdi ini, geçmi te de fen ö retmenli i yapt n ö rendik. Tüylü, dondurmay çok sever. 22 Bilim Çocuk

23 Brian Marshall çocuklu unda lego olarak bilinen yap oyuncaklar yla oynamay çok severmi. Onlar de i ik ekillerde bir araya getirerek farkl nesneler olu tururmu. Çocukken yapmay sevdi i eylerden biri de tamirata çok merakl olan babas n izlemekmi. Ayr ca bilimle ilgili konulara da büyük ilgi duyarm. Büyüyüp bir yeti kin oldu unda da tüm bu ilgi alanlar, bir u ra alan na dönü mü. Bugün 38 ya nda olan Marshall n 100 den fazla ö rencisi var. Ö rencilerine matematik ve okuma dersleri verdi i gibi, gerikazan m konusunda yapt bu çal malarla da onlara örnek oluyor. K rm z apkal Adam çok iyi kalplidir. Toparlak Kafa, çok güzel yemek pi irir. Bu kocaman burunlu köpe in ad K rm z. Bilim Çocuk 23

24 Marshall, bo zamanlar nda bit pazarlar na, eski e yalar n sat ld yerlere, çöplüklere gidiyor ve buralardan malzeme topluyor. Ö rencilerinin de zaman zaman kendisine malzeme getirdi ini söylüyor. Bu ekilde toplad malzemelerle yapt robot heykellerin her birine bir ad koyuyor. Üstelik onlar n nas l birileri olduklar üzerine küçük öyküler de olu turuyor. Tüylü, Tav anc k, Çaydanl k Adam robotlar n n yaln zca bir k sm n n ad. Marshall, hepsinin birbirinden ilginç özellikleri oldu unu dü ünüyor. Kiminin yumurta sevdi ini, kiminin çok utangaç oldu unu, kiminin de dondurmaya bay ld n anlat yor. Kocagöz, çok dikkatlidir. Marshall a bu u ra a nas l ba lad n sorduk. Bize, bir filmde gördü ü bir lambadan etkilenip hemen bir benzerini kendine yapt n söyledi. Ancak bu i i çok sevdi i için ilk lamban n ard ndan bir sürü lamba daha yapt n anlat yor. Daha sonra avizeler, saatler ve masalar da yapm. Sonunda bir gün bir çaydanl k onun ellerinde gözleri, a z, burnu olan bir robota dönü üvermi. te o günden beri Marshall robot heykellerini yapmaya devam ediyor. 24 Bilim Çocuk Tav anc k, müzikten çok ho lan r.

25 Marshall a, heykellerini neden eski e yalardan yapt n da sorduk. Öncelikle antikalarla dolu bir evde büyüdü ü için eski e yalar çok sevdi ini anlatt. Ard ndan da eski e yalar n birer tarihinin ya da öyküsünün olmas n n onu çok etkiledi ini belirtti. Ayr ca eski e yalarla yeni eyler yapman n bunlar n çöp olmas n engelledi ini söyledi. Eski e yalar gerikazan ma göndererek, onlarla yeni e yalar üreterek ya da daha çok gereksinimi olan birine vererek do aya daha az çöp b rakabilece imizi sözlerine ekledi. Çöplerin a r birikmesinin do aya büyük zararlar verdi ini, topra, sular kirletti ini söyledi. Kirlili i önlemenin yollar ndan birinin gerikazan m oldu u anlatt. Çaydanl k Adam, çaydanl k evinden hiç ç kmaz. Saçl, çok h zl ko ar. Son olarak siz okurlar m za öyle dedi: Ne kadar genç ya da ya l oldu unuz önemli de il. Siz de yapt n z i lerle fark yaratabilir ve ba kalar na örnek olabilirsiniz. Gelecek sizin! Bugünden dünyam z korumaya ba lay n ki sizin çocuklar n z da onun güzelliklerinden yararlanabilsin. Zuhal Özer Foto raflar: Brian Marshall Bilim Çocuk 25

26 Kar n zda Yeni Bir Bulmaca Strimko Rakamlarla oynanan birçok bulmaca var. Bu bulmacalardan biri de strimko. Strimko, 1700 lü y llarda ya am sviçreli matematikçi Leonhard Euler in çal malar ndan esinlenilerek tasarlanm. Sudokuyla da benzer özellikler ta yan strimkoyu, i i bulmaca geli tirmek olan The Grabarchuk Family adl bir firma tasarlam. Strimkoyla tan maya haz r m s n z? Strimkoda bir kare olu turacak biçimde yerle tirilmi daireler vard r. Bu daireler sat r ve sütunlar da olu turur. Bir Strimkoda, zorluk derecesine göre 16, 25 ya da 36 daire bulunabilir. Strimkoda daireler çe itli hatlar olu turacak biçimde çizgilerle birbirine ba l d r. Dairelerin bir k sm nda rakamlar yer al r. Di er dairelerse bo tur. Amaç, bo dairelerin içine rakamlar yerle tirmektir. Elbette belirli kurallara göre! Örne in 16 daireden olu an bir Strimkoya 1, 2, 3 ve 4 rakamlar yerle tirilir. Ancak her hat, sat r ve sütunda, her rakam n yaln zca bir kez kullan lmas gerekir. Bir Strimkoyu Birlikte Çözelim Bulmacaya turuncu daireye gelecek rakam bularak ba layabiliriz. Morla gösterilen sat rda 1 ve 3 eksik. Turuncu daireye 1 koyarsak, ye ille gösterilen hatta 1 i iki kez kullanm olaca z. O nedenle turuncu daireye 1 gelemez. Bu daire için tek seçenek 3. Bu durumda ayn sat r n ba ndaki bo daireye de 1 gelir. 26 Bilim Çocuk

27 Ye ille gösterilen hatt inceledi imizde 2 ve 4 ün eksik oldu unu görürüz. Turuncu daireye 2 koyamay z; çünkü k rm z yla gösterilen sütunda 2 zaten var. O halde turuncu daireye 4 koyar z. Ayn hattaki di er bo daireye de tek eksik rakam olan 2 gelir. K rm z yla gösterilen sütundaki bo dairelere 3 ve 4 gelmesi gerekir. Morla gösterilen sat rda 4 oldu una göre, turuncu daireye 4 gelemez. Demek ki burada 3 olmal. K rm z sütundaki di er bo daireye de 4 koyar z. imdi ye ille gösterilen hatta bakal m. Bu hattaki tek eksik rakam 1. O halde turuncu daireye 1 koyar z. Morla gösterilen sat rdaki turuncu daireye 2 gelir. Bilim Çocuk 27

28 K rm z yla gösterilen sütundaki turuncu daireye 4 gelir. Morla gösterilen sat rda 1 ve 3 eksik. K rm z yla gösterilen sütunda 1 oldu u için turuncu daireye 1 gelemez. O halde bu daireye 3 koyar z. Ayn sat rdaki di er daireye de 1 koyar z. K rm z yla gösterilen sütunda 3 eksik. Bu durumda turuncu daireye 3 koyar z. Hemen yan ndaki tek bo kalan daireye de 2 gelir. te bulmacan n tamamlanm hali!

29 imdi S ra Sizde... Bunlar da Siz Çözün! Çözümler Asl Uysal Çizim: Bar Has rc Kaynak:

30 Dü ün Bakal m! Evlerimizde h rs z alarm yerine kullan labilecek bir araç tasarlay n. Evlerimizin kap lar nda kilit ve anahtar yerine nas l bir araç kullan labilir? Evlerin neden balkonu olur? Evlerimizde s nmak için kalorifer, soba ya da klima yerine kullan labilecek bir araç tasarlay n. Evinizde en çok nerede zaman geçirirsiniz? Evlerimizde i lerimizi kolayla t ran çama r makinesi gibi aletlere bir yenisini eklemek isteseydiniz bu alet ne i yapard? Pencerelerimize neden perde asar z? Evinize en çok kimi konuk etmek istersiniz? Evinizde kulland n z sular n kanalizasyon borular yla en son nereye kadar gitti ini dü ünüyorsunuz? Evlerin çat lar n n ekli ba ka nas l olabilir? Evlerin odalar neden daire eklinde yap lmaz? Merdiven ya da asansör olmasayd ne olurdu? Kedilerin evlerimizdeki ya amlar n kolayla t racak üç ey söyleyin. Bir bina en yüksek ne kadar olabilir? Evinizde en çok sevdi iniz e ya hangisi? Evlerimize, mutfak, banyo vb. d nda ba ka nas l bir bölüm eklenebilir? Evlerle ilgili bir atasözü söyleyebilir misiniz? Zuhal Özer Çizim: Bengi Gençer 30 Bilim Çocuk

31 Bu Evler Nerede? Buras Endonezya n n Sumatra Adas. Endonezya n n di er bölgeleri gibi da larla, göllerle dolu bir yer! Hatta, dünyan n en derin göllerinden olan Toba Gölü de bu bölgede yer al yor. Toba n n çevresindeyse Bataklar ad verilen insanlar ya yor. Bataklar, da lar n aras ndaki küçük köylerde, küçük topluluklar halinde ya yor. Her köyde yaln zca birkaç ev bulunuyor. Evlerinin ilginç mimarisi, kendine özgü gelenekleriyle Bataklar n dünyas na konuk olmaya ne dersiniz? A a da geleneksel Batak evlerini görüyorsunuz. Günümüzde bu tip evler daha az yap l yor. Bilim Çocuk 31

32 Yukar da Bataklar n ya ad eski bir köy görüyorsunuz. Evlerin önünde bulunan oturma alan ta lar oyularak yap lm. Üstelik bu oturma alan yakla k 300 y l öncesinden kalma. Birkaç yan yana olan bu oturma alanlar n n her biri geçmi te farkl amaçlarla kullan l yormu. Örne in, biri krallar n toplant alan ym. Köyün ileri gelenleri burada bir araya gelip ülke meselelerini görü üyormu. Bu foto rafta gördü ünüz bir dansç. Bataklar, dans ve müzi i çok seviyor. Sevdikleri bir ey daha var: O da satranç oynamak. Özellikle erkekler zamanlar n n önemli bir bölümünü satranç oynayarak ya da gitar çalarak geçiriyor. 32 Bilim Çocuk

33 Bataklar n geleneksel evlerinin bufalo boynuzunu and ran kendine özgü çat lar var. Evlerin üzeri de ah ap oymalarla süslü. Ah ap ayaklar üzerinde duran evlerin alt nda kalan bo luktaysa ev sahiplerinin yeti tirdi i inek, keçi gibi hayvanlar bar n yor. Foto raf: Jupiter Images Batak kültüründe kukla gelene i de var. Foto rafta bir kukla oynat c s n kuklalar yla birlikte görüyorsunuz. Bu kuklalar, banyan adl bir a açtan yap l yor. Geleneksel giysiler giydirilen bu kuklalar gerçek insan büyüklü ünde oluyor. Kukla gösterileri, törenlerin özellikle de dü ün törenlerinin ayr lmaz bir parças. Bilim Çocuk 33 Zuhal Özer Foto raflar: Visual Photos

34 Ç lg n Bir Kent Kurm te arkada lar n zla birlikte haz rlayabilece iniz ç lg n bir kent! Bu kentteki binalar n her biri birbirinden farkl. Kiminin pencereleri kocaman, kiminin kap s e ri, kimlerinin gövdesi zikzak eklinde, kimininse çat s püsküllü! Siz de s n f n zda, böyle ç lg n bir kent yapmak isterseniz, beyaz karton, makas, yap t r c ve gazl kalemlerinizi al p i e ba lay n. 1 lk önce arkada lar n zla bir araya gelin ve beyaz kartonlardan 20 x 20 cm boyutlar nda parçalar kesin. Bu parçalarla kentteki binalar n çe itli bölümlerini haz rlayacaks n z. Her bina için dört karton gerekiyor. Kaç kartona gereksiniminiz oldugunu buna göre hesaplayabilirsiniz. 2 Her biriniz dörder karton al n. Birinin üzerine bir bina gövdesi çizin. Ancak bu bina gövdesinin daha önce gördüklerinize benzememesi gerekiyor. Bu nedenle binan n gövdesini çizerken akl n za ilk gelecek olan dikdörtgen, kare gibi ekilleri tercih etmeyin. 3 kinci kartona bir çat çizin. Bu da dü leyebilece iniz en farkl çat olsun. 34 Bilim Çocuk

35 mak ster misiniz? 4 Üç ve dördüncü kartonlara da kap ve pencereleri çizin. Bunlar n da çok farkl olmas na özen gösterin. 5 Çizdi iniz parçalar n hepsini d k s mlar ndan kesin. Parçalar istedi iniz gibi boyay p farkl desenlerle süsleyebilirsiniz. Parçalar bir yerde toplay n. 6 S ra i in en zevkli k sm na geldi. Parçalardan istedi inizi seçin. Bunlarla bir bina tasarlay n ve parçalar birbirine yap t r n. Ancak bunu yaparken ç lg n bir kent olu turdu unuzu unutmay n! 7 Binalar n ayakta durmas için 10 x 5 cm lik kartondan destekler haz rlay n. Destekleri katlay p resimdeki gibi binalar n arkas na yap t r n. Binalar haz r olduktan sonra s n f n zda ya da okulunuzdaki uygun bir alanda ç lg n kentinizi kurabilirsiniz. Ç lg n Kent Foto raflar n z Bekliyoruz Tasarlad n z ç lg n kent in foto raf n çekerek bize yollayabilirsiniz. Ancak foto raflar n z n net ve 300 dpi olmas n unutmay n. e-posta: cocuk@tubitak.gov.tr Jupiter mages Zeynep Olgun Çizim: P nar Büyükgüral Bilim Çocuk 35

36 Karanl k Madde nin NASA, ESA ve Hubble Heritage Team Bu, bizim gökadam z Samanyolu na çok benzeyen sarmal biçimli bir gökada. Gökadalar, milyonlarca y ld z n bir araya gelmesiyle olu ur. Uzayda, birbirinden çok uzakta, farkl boyutlarda ve farkl biçimlerde milyarca gökada var. 36 Bilim Çocuk

37 Gizemi Uzayda, uzaklarda bir yerlerde görünmez bir ey var. Ona karanl k madde diyorlar. Karanl k maddenin ne oldu unu kimse tam olarak bilmiyor! te, gökbilimin çözülmeyi bekleyen gizemlerinden biri. Madde, evrendeki her eyin yap ta. Bedenlerimiz, giysilerimiz, yeryüzü, gezegenimiz, öteki gezegenler, y ld zlar, hepsi maddeden yap lm. Maddeyi anlamak, evrenin yap s n da anlamam z sa l yor. Çevremizdeki cisimlerin yap s ndaki maddeyi inceleyebiliyoruz. Karanl k madde içinse bu en az ndan u an için söz konusu de il. Çünkü teleskoplarla bile gözlemlenemedi inden neden olu tu u bilinmiyor. Ancak yine de varl kabul ediliyor. Ba tan ba layal m. Gece gökyüzüne bakt m zda neler görürüz? Belki tepemizden geçen bir uça n klar n, bir gökta n n arkas nda b rakt izi, Dünya n n yörüngesinde dolanan bir uydunun parlamas n, gezegenleri ve elbette y ld zlar... Peki ya y ld zlar n aras ndaki bölgeler? Uzayda y ld zlardan ve öteki gökcisimlerinden ba ka hiç bir ey yok mu?.. Gökbilimciler, evrenin büyük bir bölümünün gizemli ve görünmez bir maddeyle dolu oldu unu dü ünüyor. Bunu karanl k madde olarak adland r yorlar. Karanl k Madde Nas l Ke fedildi? 1970 li y llarda, Samanyolu Gökadas n inceleyen gökbilimciler, çok ilginç bir ke if yapm lar. Bu ke ifle ilgili ilk ipucunu kütleçekimi sayesinde bulmu lar. Kütleçekimi, maddeler ve cisimler aras nda var olan birbirini çekme kuvvetine verilen ad. Bu kuvvet, cisimlerin aralar ndaki uzakl a ve cisimlerin yap s ndaki madde miktar na, yani kütlelerine ba l olarak de i ir. Kütlesi daha büyük cisimlerin kütleçekimi de daha fazlad r. Kütleçekimi ayaklar m z yere s ms k basmam z, Ay n Dünya n n yörüngesinde, Dünya n n da Güne in yörüngesinde dolanmas n sa lar. Bilim Çocuk 37

38 Gökbilimciler, evrendeki y ld zlar n ya da bir gökadan n ne kadar madde içerdi ini, yani kütlesini hesaplayabilirler. Buna dayanarak da, sözgelimi bir gökadan n kütleçekiminin, yak n ndaki bir ba ka gökaday nas l etkileyece ini bulabilirler. te, gökbilimciler Samanyolu nun kütleçekimini de hesaplam lar. Ancak gökadam z n yak n ndaki gökcisimlerini kütleçekimi çok daha fazlaym gibi etkiledi ini gözlemlemi ler. Bu, t pk una benziyor: 35 kilograml k bir çocu un kütlesine sahipmi gibi görünüyorsunuz. Ancak, tart ya ç kt n zda kütlenizin asl nda 350 kilogram oldu u anla l yor! Sonuçta, gökbilimciler u sonuca varm lar: Samanyolu nda gözle göremedi imiz, ama kütlesi olan bir madde var! Bildi imiz di er maddeler k saçma ya da yans tma özelli ine sahip; ancak bu madde k saçm yor ya da yans tm yor. Ba lang çta bunlar pekçok gökbilimciye inan lmaz gelmi. Ama hesaplamalar yap ld kça, sonunda herkes karanl k maddenin varl n kabul etmi. Bugün evrende, bilinen tüm maddelerin 10 kat kadar miktarda karanl k madde bulundu u tahmin ediliyor... Bir Ba ka Gizem: Karanl k Enerji Karanl k maddenin varl herkesçe kabul edildikten sonra, ortaya bir ba ka ilginç durum ç km. öyle ki, Büyük Patlama kuram na göre evren büyük bir patlamayla olu mu tu. Bu patlama, bütün y ld zlar n ve gökadalar n birbirlerinden uzakla maya ba lamas na, yani evrenin geni lemesine neden olmu tu. Madde ve karanl k maddeyle ilgili hesaplamalar, kütleçekimi sayesinde bunun er geç tersine dönece ini ve evrenin ba lang çtaki haline geri dönece ini gösteriyordu. Ancak, yeni ve çok güçlü teleskoplarla yap lan gözlemler sayesinde bunun tam tersinin gerçekle mekte oldu unu gösteren bulgular elde edildi. Süpernova olarak adland r lan patlam y ld zlardan gelen inceleyen gökbilimciler, evrenin ba lang çtaki haline dönmek bir yana, gittikçe daha da h zl bir ekilde geni lemeye devam etti ini görmü ler! Bu, NASA, ESA ve R. Thompson Dünya n n yörüngesindeki uzay teleskoplar yla çok uzaklardaki y ld zlar gözlemleyebiliyoruz. T pk bu foto raftakiler gibi. Karanl k maddenin varl n gözlemlemenin yollar ndan biri de, uzak y ld zlardan gelen incelemek. I k genellikle düz bir çizgi halinde yolculuk eder. Y ld zlar ve gökadalar gibi çok büyük cisimlerin kütleçekimiyse n k r lmas na neden olur. (T pk parma m z bir bardak suya soktu umuzda gözlemledi imiz gibi). te, karanl k maddeyi göremesek de, kütleçekiminin öteki cisimler ve y ld zlar n üzerindeki etkisini gözlemleyebiliyoruz Bilim Çocuk

39 NASA, ESA, J. Hester ve A. Loll evrende, maddenin ve karanl k maddenin kütleçekimlerinin toplam ndan da büyük bir ba ka kuvvetin daha var oldu unu gösteriyor. Gökbilimciler bu kuvvete de karanl k enerji ad n vermi ler. Yani, evrende karanl k maddeden ba ka bilinmeyenler de var. Gökbilimciler, hem karanl k maddenin hem de karanl k enerjinin gizemini çözecek ipuçlar n toplamaya devam ediyorlar. Asl Zülal Yengeç Bulutsusu olarak adland r lan bu gökcismi, bir süpernova kal nt s. Süpernova, enerjisi biten büyük y ld zlar n iddetle patlamas sonucu olu ur. Çinli gökbilimcilerin kay tlar na göre,yengeç Bulutsusu nun olu mas na neden olan süpernova patlamas 11. yüzy lda gözlemlenmi. Yengeç Bulutsusu yeryüzünden 7000 k y l uzakta. I k, evrende en h zl yol alan ey. Bir saniyede kilometre yol al r. Bir k y l ysa, n bir y lda katetti i yol. Bilim Çocuk 39

40 ,, Radyoteleskop Nas l Çal r? Gece gökyüzüne bakt m zda y ld zlar ne güzel görünüyor, de il mi? Biliminsanlar n n klar dünyam za kadar ula an gökcisimlerini teleskoplarla inceledi ini biliyorsunuzdur. Peki, normal teleskoplarla klar n göremeyece imiz kadar uzakta olan gökcisimlerinin varl n nas l ke fediyor, onlar nas l inceliyorlar dersiniz? Elbette radyo teleskoplarla! Pek çok uzay cismi gibi, klar n göremeyece imiz kadar uzaktaki, yani uzay n derinliklerindeki baz gökcisimleri de çevrelerine radyo dalgalar yayar. Bu dalgalar n bir bölümü, yerküremize ula r ve dünyan n dört bir yan nda kurulu bulunan çanak eklindeki radyoteleskoplar taraf ndan alg lan r. Ard ndan bu dalgalar, elektronik aletler arac l yla görüntüye dönü türülür. T pk radyomuzun, kilometrelerce uzaktan yay n yapan radyo istasyonlar ndan gelen radyo dalgalar n anteni arac l yla yakalay p dinledi imiz müzi e dönü türmesi gibi. Bir radyoteleskopun çana ne kadar büyükse, radyo dalgalar n yakalama ans o kadar fazlad r. Dünyan n belki de en ünlü radyo teleskopu, 305 metre çap ndaki Arecibo dur. Porto Riko da kurulu olan bu dev radyoteleskopun çana, ta y c düzeneklerle hareket ettirilemeyecek kadar a r oldu u için toprakla ayn seviyeye yerle tirilmi. Bu nedenle Arecibo, koca bir kaykay pistini and r yor! 40 Bilim Çocuk

41 Uzay n derinliklerindeki gökcisimlerinden yay lan radyo dalgalar, milyonlarca kilometrelik yolculuklar n n ard ndan dünyam za ula r. Güçlendirilen radyo dalgalar son olarak bir bilgisayar arac l yla görüntüye dönü türülür. Böylece gökyüzünün gözle veya normal teleskoplarla göremedi imiz kadar uzak bölgelerindeki gökcisimleri saptan r. Radyoteleskopun dev bir uydu antenine benzeyen çana radyo dalgalar n yakalar ve bu dalgalar içbükey ekli sayesinde çana n al c s na yans t r. Al c da birle en radyo dalgalar buradan da çana n merkezine yans t l r. Radyo dalgalar veri ta y c kablolar kullan larak sinyal güçlendiriciye iletilir. Radyoteleskoplar n çana hareket edebilen dev düzenekler üzerine yerle tirilir. Böylece çanak gökyüzünün istenen bölgesine do ru çevrilebilir. Radyoteleskoplar, yakalad klar radyo dalgalar n n cep telefonu, televizyon ve normal radyo sinyalleriyle kar mamas için genellikle kentlerden uzak bölgelere kurulur. Bilim Çocuk 41

42 Baz Hayvanlar K n Beyaz Giyinir! K n hayvanlar için ya am güçle ir. Havalar so ur, kar ya ar ve kolay kolay yiyecek bulanamaz. Ancak hayvanlar bu güçlüklerle ba edebilirler. Baz lar s cak ülkelere göç eder, baz lar k uykusuna yatar, baz lar kal n kürklere, baz lar da bembeyaz bir renge bürünür. Beyaz renk, hayvanlar n kar üzerinde gizlenebilmelerini sa lar. Böylece hem kolayca avlan rlar hem de avc hayvanlardan kaçarlar. te k n bembeyaz olan baz hayvanlar! Foto raf: Jim Hallett Da Tav an Da tav an, rlanda ve Kanada gibi kuzey ülkelerinde fundal klarda ya da kayal k alanlarda ya ar. Yaz n gri renkte olan k llar k a do ru dökülür ve yerine beyaz k llar ç kar. Funda, da yemi i, ard ç tohumu gibi bitkilerle beslenir. Genellikle tek ba na ya ar. Ancak çok so uk havalarda kar alt ndaki oyuklarda ba ka tav anlarla bir arada durur. Böyle bir oyukta 50 kadar da tav an bulunabilir. 42 Bilim Çocuk

43 Da Kartavu u Foto raf: Borgils Sig Alp Da lar nda ve kuzey ülkelerindeki fundal klarda ya ayan da kartavu u, k n neredeyse tümüyle beyazd r. Siyah kuyru u ve gözlerinin üzerindeki k rm z tüyleri d nda her yeri bembeyaz olur. Da kartavu unun ayaklar nda özel tüyler bulunur. Bu özel tüyler sayesinde kara batmadan rahatl kla yürüyebilir. Kay n ve sö üt a açlar n n tomurcuklar yla, yemi lerle, yapraklarla, tohumlarla beslenir. Ba l ca avc lar, kaya kartal ve aksungur gibi, yine yüksek yerlerde ya ayan baz ku lard r. Da kartavuklar, avc hayvanlardan korunmak için k n kalabal k sürüler halinde ya ar. Kutup Tilkisi Kuzey kutbuna yak n bölgelerde ya ayan kutup tilkisi de k n beyaz k llara bürünen hayvanlardand r. Kutup tilkisinin ayaklar k llarla kapl d r. Bu sayede karda rahatl kla ve sessizce yürüyebilir. Böylece av na kolayca yakla r. Kulaklar da çok iyi i itti inden av n kar n alt nda bile bulabilir. Küçük memeli hayvanlar, bal k, ku, yumurta ve yabani yemi lerle beslenir. Kutup tilkisi, toprak alt ndaki yuvas nda ya ar. Foto raf: Eric Dufresne Foto raf: Marko Kivela Gelincik Ülkemizde de ya ayan gelincik ince uzun vücutlu, k sa bacakl, çok hareketli bir hayvand r. Yaz n k llar kestane rengindedir. K n bu k llar dökülür ve yerine beyazlar ç kar. Avc hayvanlardan saklanabilece i ve av bulabilece i hemen her yerde ya ayabilir. Ço unlukla kemirici hayvanlar, küçük ku lar ve yumurtalarla beslenir. Gelinci in keskin gözleri ve çok iyi i iten kulaklar vard r. Av na hiç ses ç karmadan yakla abilir. Avlad hayvanlar n toprak alt ndaki yuvalar nda saklan r. Burcu Meltem Ar k burcu.arik@gmail.com Bilim Çocuk 43

44 44 Bilim Çocuk

45 Bilim Çocuk 45

46 Defne ve Ç nar ikizler. Karde lerin en sevdikleri u ra lardan biri de mantar evler, deniz fenerleri, yel de irmenleri yapmak. Bunun için iç mimar olan anneleri Sena Han m n onlara verdi i at k malzmelerden yararlan yorlar. kizlerin büyüyünce iç mimar olmak istemelerine de a mazs n z herhalde. Bugünlerde bir projeleri var. Y lba gecesi için annelerine sürpriz yapmak istiyorlar. Sürpriz de u: Odalar ndaki mantar evler, deniz fenerleri, yel de irmenlerini klarla süsleyecekler. Ama bunu yaparken de do ru ayd nlatma yapacaklar. Bu konuda onlara yard m etmeye ne dersiniz? Siz de odan z daha iyi ayd nlatman n bir yolunu bulabilir misiniz? Odan z daha iyi ayd nlatman n bir yolunu bulabilir misiniz? 46 Bilim Çocuk

47 Oda Ayd nlatma Rehberi Elbette büyük bir odayla küçük bir oday ayn ekilde ayd nlatamazs n z. Bu nedenle odan n büyüklü ünü, tavan n yüksekli ini bilmek size yard m eder. Kitap okudu unuz, ders çal t n z yerlere okuma lambas koyabilirsiniz. Bu lamban n çevresine n yans mas na neden olacak e yalar koymay n. Bu e yalar gözlerinizin kama mas na neden olur. Ayr ca daha az enerji harcayan Gelece in MP3 ünü Tasarlayanlar lambalar kullanmak da iyi bir fikir. Bir de bir oday ayd nlatmada en önemli k kayna n n güne oldu unu unutmay n. Tu ba Can Çizimler: Esin Özbek Hazal n gözlük MP3 ü Nazl can n Parmak MP3 ü Rümeysa n n sürmüzi i Hasan n gözlük MP3 ü Emirhan n MP3 saati Katk da Bulunanlar Merve nin kulakl k MP3 ü Kerem in güne enerjili MP3 ü Zeynep in iyiçalar müzik çalar Zeynep Erdo an, eyda Aytar, Zeynep Savran Antalya / Ece I k, Ay e Pelin Tuna, Serenay Akgün, Burak Mert, Emirhan Göko lu, Hazal Sar k, Hayrünisa Özba, Sümeyye Özbay Ankara / Cansu Eskici, Rozarin Yi it Ayd n / Serenay Akgün Bal kesir / Alp Ares Bingöl / Do ancan Yener, rem F ç c o lu, Vethanur Ça da, Gizem Yurdadur, Süeda Ku çuo lu, Gözde Özcan, Beyza Çakar, Bertay Eren Çanakkale / Dilara Tokdemir Çorum / Atahan Öztürk - Eski ehir / Mert Ertu rul Gaziantep / Kerem Yavuz, Selen Aliakar, Yu a Bener, Kerem Yavuz, Sena Aliakar, Ezel Karakaya - stanbul / Emir Kaan Durano lu, Alperen Demiröz, Enes Faruk Güncü, Ali Tokar, Merve Tunç, Bayram Y ld z, Sinan Gülru, Mehmet Do anay, Tu çe Aydo du, Bekir Berke Bal, Vas f Ç nar, Ali Mürsel Tabak, Mehmet Y ld r m, Naci Tunççekiç, Gencay Ege Öztomurcuk, Ay e Atç - zmir / Nazl can Turan Kocaeli / Fatma Serin, smail Sar çiçek, Mustafa Erdo an, Muhammed Zahid Y ld r m, Ay e Betül Karakaya Konya / Enes Emre Uzunkaya, U. Berkay Uçak, Selim Yumrutepe, Samet Da, Derya Koçyi it, Feyza ve Hazal Yumrutepe, Yunus Emre Gül en, Süleyman Yumrutepe, Cansu Bak r, Emre Yumrutepe, Cihad Zengin, Ebubekir Aydo mu, Özge I ldak, Merev Akçada, Kübra Kul, Ensar Büyükkaya, Senanur Mutlu, Can Berk Bilgiç, Onur Karakaplan, Hakan Turan, Levent Zengin, Buse Tosun, Ay egül Nas, Murathan Zengin, Melike Aygün, Eda Al c, Sinem Sezer, Bü ra Bilgiç, Cihan Yi it, Özcan Deniz, Merve Polat, Ali R za Karabulut, Zeynep Dila Sa r, Erdinç O ra, Emre lgün, Senem Akbay r, Serhat Yumrutepe, Ömer Akkaya, Selda Yi it, Mücahit Ölmez, Salih Duman, Aygün Macit, Mustafa Akyol, Ebru Yavuz, Esra Kökta, Sena Macit, Serap lgün, Yalç n Düzgün, Yasemin Görmedi, Kübra Demirta, Kübra Çanak, Nurcan Koçyi it, Murat ve Furkan Macit, Eda U ur, brahim Yumrutepe, Ahmet Turan Yavuz, Serra Kömürkara, Züleyha Alt ntop, Gocagül Kaya, Ramazan Yumrutepe, Hakan Olgun, Gamze Kömürkara, Cansu Çiçek, Deniz Koca, Mehmet Yumrutepe, Fatih lgün, brahim Uçak, Furkan Macit, Emre i man, Hilal Koçyi it, rem Da z, Ebru Ok, Gülcan Duman, Emirhan Turan, Banu Kaya, Sümeyye Öztürk, Kemal U uz, Esengül Kaya, Fatmanur Polat, Engin eker, Nida Düzgün, Mehmet Do an ahin, Erkan Büyükkaya, Hilal i man, Rümaysa Güzel, Erdi Çanak, Bülent Can Taner, evket Zübeyir ler, Esmanur eker, pek Çiçek, Bilgenur Kökta, Gülca U ur, Burak Alt n k, Sürullah Polat, Hatice Nur Aydo mu, Özge ve Samet lgün, Ezgi Koçyi it, Sümeyye K z laslan, Merve Nur eker, Sevcan Uçak, eyda Aydo mu Malatya / Hasan Alper Güne Ordu / Arda Mert Tarkan Tokat / Furkan Gülpolat Siz de bu kö eye katk da bulunmak istiyorsan z adresimiz: TÜB TAK, Bilim Çocuk Dergisi Bulu Atölyesi Kö esi / Atatürk Bulvar No:221 / Kavakl dere / / Ankara e-posta: cocuk@tubitak.gov.tr Bilim Çocuk 47

48 evde bilim 48 Bilim Çocuk

49

50 50 Bilim Çocuk

51 Bilim Çocuk 51

52 .. Bu Topla Oyun Oynamak Bir Ba ka Ara t rmac lar, bilgisayar oyunlar n n gerçekli ini art rmak için sürekli yeni yöntemler geli tiriyorlar. Cambridge Consultants adl bir irket de bu amaçla Suma ad n verdi i bir kontrol ayg t geli tirmi. Küçük bir topa benzeyen bu ayg t, elinize al p çevirdi inizde ya da s kt n zda, konumundaki ve eklindeki tüm de i iklikleri bilgisayara aktarabiliyor. Top elinizdeyken yapt n z bu hareketler de ekrandaki kahraman yönlendirmenizi sa l yor. Böylece bir sürü dü me ve kontrol ayg t yla u ra man za gerek kalmadan, Küçük bir topa benzeyen Suma sayesinde oyun oynama ekillerine bir yenisi eklenecek. yaln zca elinizin ve parmaklar n z n do al hareketleriyle oyun oynayabiliyorsunuz. Suma n n k sa bir süre içinde sat a sunulmas bekleniyor. Ayr nt l bilgi adresinde. Kablosuz Elektrik Geliyor WiTricity adl irket sayesinde önümüzdeki y ldan itibaren elektri i de kablosuz olarak kullanmaya ba layabilece iz. Uzaktan kumandalar, kablosuz klavye ve fareler, kablosuz nternet ba lant s derken kablosuz bir ya am n rahatl na hepimiz çok al t k. Ancak kulland m z ayg tlara elektrik enerjisi sa lamak için elektrik kablolar n kullanmaya hâlâ gereksinimimiz var. te WiTricity adl irket, geçti imiz aylarda önümüzdeki bir y l içinde kablosuz elektrik aktar m n gerçekle tireceklerini duyurdu. irketin yapt tan t m gösterisinde, kablosuz elektrik aktar c n n gerçekten de uzaktaki bir televizyonu ve cep telefonunu çal t rmay ba ar yor. Videoyu www. ted.com/talks/eric_giler_demos_wireless_ electricity.html adresinden izleyebilirsiniz (Alttaki Subtitles ba l na gelip Türkçe altyaz seçene ini seçin). Levent Da k ran 52 Bilim Çocuk

53 ule Baykan Vecihibey O / 2-C / Band rma / Bal kesir Adres: TÜB TAK Bilim Çocuk Dergisi Sorun Söyleyelim Kö esi Atatürk Bulvar No: 221 Kavakl dere / Ankara Kâ t, a aç gövdelerinden üretilir. Kâ t yap m nda kullan lacak a açlar kesilip kütük haline getirilir. Kabuklar ayr ld ktan sonra, kütükler küçük parçalara ayr l r. Bu parçalar y kan p bir ö ütücüye aktar l r. Ö ütücünün içinde çe itli kimyasal maddelerle kar t r l r ve liflerine ayr l r. Olu an kar m, hamur haline getirilir. Bu hamur, beyazlamas için de özel bir i lemden geçirilir. Hamur daha sonra kar t r c ya aktar l r. Kar t r c da, hamurun içine kâ d n niteli ini art ran, suya dayan kl olmas n sa layan ya da renk veren çe itli maddeler eklenir. Kar t r c dan ç kt nda hamur iyice pürüzsüz bir hale gelir. Hamur bir yürüyen band n üzerine serilir. Bu bant üzerinde ilerlerken suyu süzülür ve s k t r c silindirlerin aras ndan geçirilir. Böylece incelir ve kâ t tabakalar haline gelir. Son olarak da s cak silindirlerin aras ndan geçirilir ve kurutulur. Kâ t, fabrikadan ilk ç kt nda büyük rulolar halindedir. Daha sonra istenen büyüklüklerde kesilir. Bilim Çocuk 53 Asl Zülal Çizim: Bengi Gençer

54 Gezegenimizi kim koruyabilir? A a daki sözcüklerin harflerini do ru s raya koyun. Buldu unuz sözcükleri kesik çizgili alanlara yaz n. Daireler içinde kalan harfleri de do ru s raya koyarsan z gezegenimizi kimin koruyabilece ini ö reneceksiniz. Deniz in çevre projesi ödevi Deniz, okuldan geldi inde bir gece önce haz rlad çevre projesi ödevinin bir sayfas n delik de ik buldu. Bunu yapan minik ku lar Çak l dan ba kas de ildi. Deniz in bu sayfay yeniden yazmas na yard m eder misiniz? 54 Bilim Çocuk

55 Çöp dedektifi i ba nda! Deniz, evdeki çöpleri ay rmaya ba lam bile! Bunun için gerikazan m kutular haz rlam. Kutular kar t rmamak için de herbir kutunun üzerine, içine ataca at k çe idini hat rlatacak resimler yap t rm. Siz de çöp dedektifi olmak isterseniz i e Deniz e yard m etmekle ba layabilirsiniz. Acaba hangi at klar, hangi kutuya at lacak? a b c d e f g h i j Do ru dü me hangisi? Bu panelin üzerindeki her bir dü me, farkl bir malzemenin gerikazan m n sa l yor. Kâ d gerikazand rmak için 1 numaral dü meye basmak gerekiyor. Ancak baz dü melerin üzerindeki rakamlar silinmi. Hangi dü me kâ d n gerikazan m n sa l yor acaba? Çözüm için ipuçlar n kullan n: Panelde 1 den 16 ya kadar olan rakamlar kullan lm. Her rakam yaln zca bir kez kullan m. Her sat r, sütun ve kö egen üzerindeki say lar n toplam 34 ediyor. Geçen Say n n Yan tlar Sözcük Av iiri Tamamla! E le tir! Bilin Bakal m Ben Kimim? Banu Binba aran Tüysüzo lu Çizimler: P nar Büyükgüral

56 Bir ampiyon Nas l Oynar? Geçmi say lar m zda dünya ampiyonu Kübal oyuncu José Raúl Capablanca y ve oyunlar n tan tm t k. Bu say m zda da Capablanca n n aç l ta, oyun ortas nda ve sonundaki yarat c l n gösteren çal malar na yer veriyoruz. Pek çok satranç oyuncusu için aç l, oyun ortas ve oyun sonu yeni s rlar ve kar kl klar demektir. Capablanca gibi usta oyuncularsa oyunun her bölümünde üstünlüklerini kullanmay bilirler. Satrançta ilerlemek isteyenlere, Capablanca n n oyunlar n dikkatle incelemeleri önerilir. Capablanca, kitaplar nda da pek çok oyuncunun oyunlar n incelemi, kusursuz oyun tekni i ve önerileriyle rehber olmu tur. J. Capablanca F. Torres ngiliz Aç l, Barselona Af3 Af6 2. c4 c5 3. d4 cxd4 4. Axd4 e5? (d piyonu geride kald ) 5. Ab5 Fb4+ (5... d5 6. cxd5 Axd5 7. Vxd5!) 6. Fd2 Fxd2+ 7. Vxd A1c3 Aa6 (Siyah b6 ile file yol açmal yd ) 9. g3 Ac5 10. Fg2 a6 11. Ad6 Va Kb8 13. Kfd1 b5 14. cxb5 axb5 Beyaz tahtada 56 Bilim Çocuk üstünlü ünü koydu. Tüm çaprazlara ve aç k hatlara hâkim durumda. 15. Vg5 Aa4? (Siyah, e5 piyonunu gözden ç karsa durumu bundan iyiydi. 16. Ah6+ h8 beyaz 2 hamlede mat eder. 18. Ve7 Kg8 19. Axf7 mat. J. Capablana H. Steiner Dört At Oyunu, Los Angeles e4 e5 2. Af3 Ac6 3. Ac3 Af6 4. Fb5 Fb d3 d6 7. Fg5 Fxc3 8. bxc3 Ae7 9. Ah4! Beyaz f4 hamlesini haz rlarken Ag6 hamlesine de engel oluyor c6 10. Fc4 Fe6 11. Fxf6 gxf6 12. Fxe6 fxe6 13. Vg4+ f7 14. f4 Kg8 15. Vh5+ g716. fxe5 dxe5 17. Kxf6! Mat hücumu ba l yor xf6 18. Kf1+ Af5 Burada siyah g7 ile kaçamaz, beyaz Kf7+ ve Vh7 ile mat eder. 19. Axf5! 19. Beyaz exf5 yapsa siyah e7 yolu ile kaçard exf5 20. Kxf5+ e7 21. Vf7+ d6 22. Kf6+ c Vxf6 23. Vxf6+ d7 24. Vxe5 ve fazla e4 piyonu ile beyaz kazan r. 23. Vxb7! Beyaz n Vb4 veya Vxc6 ile mat tehdidi var Vb6 24. Kxc6!+ Vxc6 25. Vb4++. J. Capablanca J. Caffe, Vezir Gambiti (Yar Slav Devam Yolu) New York d4 d5 2. Af3 Af6 3. e3 c6 4. c4 e6 5. Ac3 Abd7 6. Fd3 Fe e4 dxe4 9. Axe4 Axe4 10. Fxe4 Af6 11. Fc2 h6?! Vc7 12. b3 b6 13. Fb2 Fb7 14. Vd3 g6?! Ke8 15. Kae1 Ah5? 15...Ve8 16. Fc1 g7 17. Kxe6! Af6 18. Ae5 c5 19. Fxh6! Kxh6 20. Axf7+ Kxf7 21. Vxg6+ Mat Bir Soru Beyaz oynar 4 hamlede mat eder. J. Capablanca H. Mattison Nimzovitch Savunmas, Karlsbad 1929 Çözüm: 1. Af7+ g8 2. Ah6+ h8 3. Vg8+ Kxg8 4. Af7++. Emine Sanl

57

58 sizden gelenler Yusuf Can Öztürk Tirebolu Cumhuriyet O / 3-A Ceylin Cerev 2. s n f / Kar yaka / zmir Baran Budak Zekeriya Konuko lu O / 3-A / Gaziantep Sümeyye Ezgi Bebek stanbul Talha Aytu Örsel Çi iltepe O / 3. s n f Asl han Cengiz 12 Eylül O / 2-C / Narl dere / zmir Kerem Turit Akçakoca Atatürk O / 2-A / Akçakoca 58 Bilim Çocuk

59 Emel Do a Ye ilyurt Göçmen Güzel Ku lar Göçmen güzel ku lar, Gidiyor s cak ülkelere. K boyunca geri dönmeyecekler, onlar çok özleyece iz. Onlar geri döndüklerinde, Ne kadar sevinece iz. Yine o en akrak c v lt lar na, Tekrar kavu aca z. Ne güzeldir göçmen ku lar, Etrafa ne e saçar. Onlar severiz, Onlarda bizi sever. rem Göçer 3. S n f / Saimbeyli Yunus Emre Öztürk Zafer O / 3-A Elif Güvenli Akçakoca Atatürk O / 2-A / Akçakoca Ali Püseli Tekeli O / 1-G / Serik / Antalya Rana Kartaltepe Mehmetçik O / 4-B / Bal kesir Esmanur Atillasun Dörteylül O / 1-B / Tire / zmir Talha Kalkar Gazio lu O / 3-B Mehmet Ünal Adres: TÜB TAK Bilim Çocuk Dergisi Sizden Gelenler Kö esi Atatürk Bulvar No: Kavakl dere - Ankara Bilim Çocuk 59

Minti Monti. Kızak Keyfi. Kızak Bir Kış Eğlencesi KIŞIN SOKAK Yeni Yıl Kartı Hazırlayalım Kar Hakkında Neler Biliyorsun?

Minti Monti. Kızak Keyfi. Kızak Bir Kış Eğlencesi KIŞIN SOKAK Yeni Yıl Kartı Hazırlayalım Kar Hakkında Neler Biliyorsun? Minti Monti Çocuklar için eğlenceli poster dergi Ücretsizdir Kış 2014 Sayı:12 ISSN: 2146-281X Kızak Keyfi Kızak Bir Kış Eğlencesi KIŞIN SOKAK Yeni Yıl Kartı Hazırlayalım Kar Hakkında Neler Biliyorsun?

Detaylı

Mutfak Etkinliği. Türkçe Dil Etkinlikleri Sanat Etkinlikleri Oyunlar Şarkı. Kek yapıyoruz.

Mutfak Etkinliği. Türkçe Dil Etkinlikleri Sanat Etkinlikleri Oyunlar Şarkı. Kek yapıyoruz. Türkçe Dil Etkinlikleri Sanat Etkinlikleri Oyunlar Şarkı Mutfak Etkinliği Sohbetler Yaşayan değerlerimizden Görevlerimizi Bilmek ile ilgili sohbet ediyorum. Görevlerimizi yerine getirme konulu sohbet ediyorum.

Detaylı

BAŞLARKEN Okul öncesi yıllar çocukların örgün eğitime başlamadan önce çok sayıda bilgi, beceri ve tutum kazandığı, hayata hazırlandığı kritik bir dönemdir. Bu yıllarda kazanılan bilgi, beceri ve tutumlar

Detaylı

İstek Özel Kemal Atatürk Anaokulu. Kanaryalar Sınıfı

İstek Özel Kemal Atatürk Anaokulu. Kanaryalar Sınıfı Okyanus, Yaşam İçin Gereklidir Ve Doğal Dengesinin Korunması İçin İnsanların Çaba Göstermesi Gereklidir Neler Biliyoruz? İpek A.: Okyanusun mavi ve yeşil su olduğunu biliyorum. Deniz Can K: Yunuslar karaya

Detaylı

DENİZYILDIZI GRUBU NİSAN AYI BÜLTENİ NİSAN AYINDA NELER ÖĞRENDİK? Çiçekleri tanıdık. Çiçekleri gözlemledik. Çiçek türlerini isimlendirdik. Çiçeklerin birer canlı olduğunu öğrendik. Farklı çiçeklerin bakımını

Detaylı

KASIM AYI VELİ BÜLTENİ

KASIM AYI VELİ BÜLTENİ 2010-2011 KASIM AYI VELİ BÜLTENİ Kasım Ayı ndan herkese Merhaba Sonbahar Mevsimi nin kendisini iyice hissettirmeye başladığı dopdolu bir Ekim Ayı nı geride bıraktık. Kasım Ayı nda yepyeni öğrenmelerin,

Detaylı

Dil ve Oyun. Günlük İşlerinizi Yaparken Konuşma ve Oynama

Dil ve Oyun. Günlük İşlerinizi Yaparken Konuşma ve Oynama Dil ve Oyun Günlük İşlerinizi Yaparken Konuşma ve Oynama Biliyor muydunuz? Günlük ev işlerinizi yaparken çocuğunuza konuşmak veya şarkı söylemek çocuğunuzun yeni kelimeler ve alışkanlıklar öğrenmesine

Detaylı

Araştırma Notu 15/177

Araştırma Notu 15/177 Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon

Detaylı

Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır.

Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır. Yazıyı PDF Yapan : Seyhan Tekelioğlu seyhan@hotmail.com http://www.seyhan.biz Topolojiler Her bilgisayar ağı verinin sistemler arasında gelip gitmesini sağlayacak bir yola ihtiyaç duyar. Aradaki bu yol

Detaylı

Tasarım Raporu. Grup İsmi. Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK. Kısa Özet

Tasarım Raporu. Grup İsmi. Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK. Kısa Özet Tasarım Raporu Grup İsmi Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK Kısa Özet Tasarım raporumuzda öncelikle amacımızı belirledik. Otomasyonumuzun ana taslağını nasıl oluşturduğumuzu ve bu süreçte neler yaptığımıza karar

Detaylı

KAVRAMLAR. Büyüme ve Gelişme. Büyüme. Büyüme ile Gelişme birbirlerinden farklı kavramlardır.

KAVRAMLAR. Büyüme ve Gelişme. Büyüme. Büyüme ile Gelişme birbirlerinden farklı kavramlardır. KAVRAMLAR Büyüme ve Gelişme Büyüme ile Gelişme birbirlerinden farklı kavramlardır. Büyüme Büyüme, bedende gerçekleşen ve boy uzamasında olduğu gibi sayısal (nicel) değişikliklerle ifade edilebilecek yapısal

Detaylı

Büyük kuşlar için kutu yuvalar. Peçeli baykuş yuvası

Büyük kuşlar için kutu yuvalar. Peçeli baykuş yuvası Büyük kuşlar için kutu yuvalar Kuşların çoğu ağaç deliklerine yuva yaparlar. Yaşlı ve kurumuş ağaçlar fırtınalardan dolayı devrildiği için buraları kuşlar için önemli yuvalar teşkil etmezler. Bu yüzden

Detaylı

İşletme Gelişimi Atölye Soruları

İşletme Gelişimi Atölye Soruları İşletme Gelişimi Atölye Soruları Şemsettin Akçay Satış Pazarlama ve İnovasyon Mühendisi İşletmenizi Başarıya Götüren 50 Soru! Bir gün küçük kızımız Lara (o zaman 3.5 yaşındaydı): Baba deniz gölgesi nedir,

Detaylı

1.Temel Kavramlar 2. ÆÍlemler

1.Temel Kavramlar 2. ÆÍlemler 1.Temel Kavramlar Abaküs Nedir... 7 Abaküsün Tarihçesi... 9 Abaküsün Faydaları... 12 Abaküsü Tanıyalım... 13 Abaküste Rakamların Gösterili i... 18 Abaküste Parmak Hareketlerinin Gösterili i... 19 2. lemler

Detaylı

22 (Anten ba -1) 23. (Anten ba -2) (Teleskop kapa ) (Anten-1) (Anten-2) (Günefl paneli tafl y c s ) (Anten tafl y c ) (Günefl paneli-1)

22 (Anten ba -1) 23. (Anten ba -2) (Teleskop kapa ) (Anten-1) (Anten-2) (Günefl paneli tafl y c s ) (Anten tafl y c ) (Günefl paneli-1) maketyazison 3/7/08 2:53 PM Page 2 22 (Anten ba -1) 23 (Anten ba -2) 19 (Teleskop kapa ) 13 (Anten-1) 20 (Anten-2) 16 21 (Günefl paneli tafl y c s ) (Anten tafl y c ) (Günefl paneli-1) 14 A (Günefl paneli-2)

Detaylı

YILDIZLAR NASIL OLUŞUR?

YILDIZLAR NASIL OLUŞUR? Zeki Aslan YILDIZLAR NASIL OLUŞUR? Yıldız nedir sorusunu insanlık yüz binlerce belki de milyonlarca yıldır soruyordu? Fakat yıldızların fiziksel doğası ve yaşam çevrimleri ancak 1900 lü yıllardan sonra

Detaylı

DERS 1. Ben de Varım! Farklılıkları Gözetmek. DÜZEY: 3. Sınıf

DERS 1. Ben de Varım! Farklılıkları Gözetmek. DÜZEY: 3. Sınıf DERS 1 Ben de Varım! Farklılıkları Gözetmek DÜZEY: 3. Sınıf Kazanımlar: 1. İnsanların benzer ve farklı fiziksel özellikleri ve buna bağlı olarak farklı ihtiyaçları olduğunu fark eder. 2. Engellilerin toplumsal

Detaylı

Anaokulu /aile yuvası anketi 2015

Anaokulu /aile yuvası anketi 2015 Anaokulu /aile yuvası anketi 2015 Araştırma sonucu Göteborg daki anaokulları ve aile yuvaları ( familjedaghem) faaliyetlerinde kalitenin geliştirilmesinde kullanılacaktır. Soruları ebeveyn veya veli olarak

Detaylı

Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler,

Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler, Ek 1. Fen Maddelerini Anlama Testi (FEMAT) Sevgili öğrenciler, Bu araştırmada Fen Bilgisi sorularını anlama düzeyinizi belirlemek amaçlanmıştır. Bunun için hazırlanmış bu testte SBS de sorulmuş bazı sorular

Detaylı

Pelitcik ve Sarıkavak Köyleri-Çamlıdere (04 Ekim 2009) Yazı ve fotoğraflar: Hüseyin Sarı (huseyinsari.net.tr)

Pelitcik ve Sarıkavak Köyleri-Çamlıdere (04 Ekim 2009) Yazı ve fotoğraflar: Hüseyin Sarı (huseyinsari.net.tr) Pelitcik ve Sarıkavak Köyleri-Çamlıdere (04 Ekim 2009) Yazı ve fotoğraflar: Hüseyin Sarı (huseyinsari.net.tr) 04 Ekim 2009 Pazar günü, Ahmet Bozkurt un öncülüğünde Fotoğraf Sanatı Kurumu tarafından organize

Detaylı

2012-2013 EĞİTİM DÖNEMİ KELEBEK GRUBU HAZİRAN AYI BÜLTENİ

2012-2013 EĞİTİM DÖNEMİ KELEBEK GRUBU HAZİRAN AYI BÜLTENİ 2012-2013 EĞİTİM DÖNEMİ KELEBEK GRUBU HAZİRAN AYI BÜLTENİ YAZ MEVSİMİ TATİL BABALAR GÜNÜ V Yaz mevsimi panosu hazırlama. Yaz mevsiminde meydana gelen değişiklikleri söyleme. Yaz mevsiminin meyve ve sebzelerini

Detaylı

2011-2012 ÖĞRETİM YILI BAHAR YARIYILI 4. SINIF SEÇMELİ DERS ISE4216 YAPILARDA TAŞIYICI SİSTEM BELİRLENMESİ Prof. Dr. Erdal İRTEM

2011-2012 ÖĞRETİM YILI BAHAR YARIYILI 4. SINIF SEÇMELİ DERS ISE4216 YAPILARDA TAŞIYICI SİSTEM BELİRLENMESİ Prof. Dr. Erdal İRTEM 2011-2012 ÖĞRETİM YILI BAHAR YARIYILI 4. SINIF SEÇMELİ DERS ISE4216 YAPILARDA TAŞIYICI SİSTEM BELİRLENMESİ Prof. Dr. Erdal İRTEM II.Öğretim 1 200820401001 Cihan Şahin 2 200820401014 Helin Bingöl 3 200820401016

Detaylı

C: Kaydırma ruleti D: Pil yuvası E: Aç/Kapa anahtarı F: Bağlantı düğmesi G: Optik hareket algılayıcısı

C: Kaydırma ruleti D: Pil yuvası E: Aç/Kapa anahtarı F: Bağlantı düğmesi G: Optik hareket algılayıcısı Ürün bilgileri Alıcı Fare Miniklavye A: Gösterge B: Bağlantı düğmesi Kurulum C: Kaydırma ruleti D: Pil yuvası E: Aç/Kapa anahtarı F: Bağlantı düğmesi G: Optik hareket algılayıcısı H: Pil yuvası I: Bağlantı

Detaylı

AR& GE BÜLTEN. Enflasyonla Mücadelede En Zorlu Süreç Başlıyor

AR& GE BÜLTEN. Enflasyonla Mücadelede En Zorlu Süreç Başlıyor Enflasyonla Mücadelede En Zorlu Süreç Başlıyor Ahmet KARAYİĞİT Makroekonomik göstergeler açısından başarılı bir yılı geride bıraktık. Büyüme, ihracat, faizler, kurlar, faiz dışı fazla gibi pek çok ekonomik

Detaylı

Helikopter Böcekleri. Helikopter böcekleri bu gölde ya yor. Gölde ba ka canl lar da var. te iki ka kgaga!

Helikopter Böcekleri. Helikopter böcekleri bu gölde ya yor. Gölde ba ka canl lar da var. te iki ka kgaga! 2 Helikopter Böcekleri 6 Aynı Renkteki Helikopter opter Böceklerini Bul! 7 Kızböcekleri, Helikopter ter Böceklerine Çok Benziyor! 8 Böcekler Saklambaç Oynuyorr 11 Nerede Bu Böcekler? 12 Çekirge Şarkısı

Detaylı

20 Çekirdek Dedesiyle Birlikte

20 Çekirdek Dedesiyle Birlikte 2 Ece nin Sürprizli Sandviçleri 6 Sandviç Parçalar n E le tirir misin? 7 Yiyecekleri Buzdolab na Yerle tir! 8 Çakçak Mutfaktaki Sesleri Taklit Ediyor 11 Bu Çocuklar Çok Sa l kl! 12 Kurabiye Yapmak Çok

Detaylı

Cimcime yemek masasına kurulmuş, ödev yapıyordu.

Cimcime yemek masasına kurulmuş, ödev yapıyordu. Cimcime yemek masasına kurulmuş, ödev yapıyordu. Önündeki deftere, son yazdıklarına baktı ve sayfayı delmeye kararlıymış gibi, bastıra bastıra sildi. Az ötede duran kitabı önüne çekti ve elindeki kurşunkalemi

Detaylı

ÇİÇEK GRUBU 2013-2014 EĞİTİM DÖNEMİ EKİM AYI BÜLTENİ 29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI DÜNYA HAYVANLAR GÜNÜ DÜNYA ÇOCUK GÜNÜ DÜNYA EL YIKAMA GÜNÜ KULELER Atatürk ün hayatını öğrenme Atatürk ün ülkemize kazandırdıkları

Detaylı

BİR ÖMRÜN HİKÂYESİ. Erkek Öğrenci. Yıl 1881 Ilık rüzgarlar esiyordu Selanik ovalarında ; Dağ başka, sokaklar başka başka ;

BİR ÖMRÜN HİKÂYESİ. Erkek Öğrenci. Yıl 1881 Ilık rüzgarlar esiyordu Selanik ovalarında ; Dağ başka, sokaklar başka başka ; 1 BİR ÖMRÜN HİKÂYESİ Yıl 1881 Ilık rüzgarlar esiyordu Selanik ovalarında ; Dağ başka, sokaklar başka başka ; O gece en güzel yıldızlar kaydı, Nereden geliyordu bu aydınlık? Neydi insanları bu denli mutlu

Detaylı

Ertesi gün hastaneden taburcu olma vakti gelmi ti. Annesi odaya gelerek Can haz rlarken, babas hastane lemlerini yap yordu. Vitaboy hastaneden ç kman

Ertesi gün hastaneden taburcu olma vakti gelmi ti. Annesi odaya gelerek Can haz rlarken, babas hastane lemlerini yap yordu. Vitaboy hastaneden ç kman TABOY HASTA Vitaboy çok kötü bir rüya görüyordu. Rüyas nda karanl k bir yerdeydi. Kimse onun sesini duymuyordu. Yata nda k vran yordu. Birden uyand. Bütün bunlar bir rüyayd. Fakat kendini çok yorgun hissediyordu.

Detaylı

ı ı A A şey yapman gereken

ı ı A A şey yapman gereken D Ş ı ı R D A A yapman gereken şey SEV Yayıncılık Eğitim ve Ticaret A.Ş. Nuhkuyusu Cad., No. 197 Üsküdar İş Merkezi, Kat 3, 34664 Bağlarbaşı, Üsküdar, İstanbul Tel.: (0216) 474 23 43 Sertifika No. 12603

Detaylı

MAT223 AYRIK MATEMATİK

MAT223 AYRIK MATEMATİK MAT223 AYRIK MATEMATİK Çizgeler 7. Bölüm Emrah Akyar Anadolu Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümü, ESKİŞEHİR 2014 2015 Öğretim Yılı Çift ve Tek Dereceler Çizgeler Çift ve Tek Dereceler Soru 51 kişinin

Detaylı

01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436

01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436 01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBALAR ELEKTRİK AKIMI Potansiyelleri farklı olan iki iletken cisim birbirlerine dokundurulduğunda

Detaylı

Fizik ve Ölçme. Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır

Fizik ve Ölçme. Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır Fizik ve Ölçme Fizik deneysel gözlemler ve nicel ölçümlere dayanır Fizik kanunları temel büyüklükler(nicelikler) cinsinden ifade edilir. Mekanikte üç temel büyüklük vardır; bunlar uzunluk(l), zaman(t)

Detaylı

Tam yağlı süt ürünleri tüketen erkeklere kötü haber

Tam yağlı süt ürünleri tüketen erkeklere kötü haber Tam yağlı süt ürünleri tüketen erkeklere kötü haber Sağlıklı, güçlü kuvvetli bir erkeksiniz ama çocuğunuz olmuyorsa bu önemli sorunun sebebi yediklerinizle ilgili olabilir. Erkekler üzerinde yapılan bilimsel

Detaylı

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 7. 7. GELĠġMĠġ ÖZELLĠKLER

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 7. 7. GELĠġMĠġ ÖZELLĠKLER ÖĞRENME FAALĠYETĠ 7 AMAÇ ÖĞRENME FAALĠYETĠ 7 Bu faaliyette verilen bilgiler ile hazırlamıģ olduğunuz belgeye uygun baģvuruları (Ġçindekiler Tablosu, Dipnot/sonnot, Ģekil tablosu, resim yazısı vb.) hatasız

Detaylı

ELAZIĞ - TUNCELİ ZİYARETİ

ELAZIĞ - TUNCELİ ZİYARETİ SAYI : BİR 7-11 MAYIS 2009 ELAZIĞ - TUNCELİ ZİYARETİ Ben siyasi hayatım ve ülke sevdamla ilgili olarak tüm Türkiye yi memleketim bilirim ancak Çemişgezek benim doğup, büyüdüğüm yer. Elazığ Valisi Muammer

Detaylı

Öncelikle mübarek KURBAN BAYRAMINIZ kutlu olsun.

Öncelikle mübarek KURBAN BAYRAMINIZ kutlu olsun. DEĞERLİ VELİLER Öncelikle mübarek KURBAN BAYRAMINIZ kutlu olsun. Bayram tatilinde verilen bu ödevlerin günlük olarak(üzerindeki tarihe göre) yaptırılmasını rica ediyorum. Ödevleri öğrendiğimiz konuların

Detaylı

Psikomotor Alan Sosyal-Duygusal Alan BiliĢsel Alan Dil Alanı Özbakım Becerileri A 2: K 1, 2 A 3: K 1, 2, 3, 4 A 16: K 3

Psikomotor Alan Sosyal-Duygusal Alan BiliĢsel Alan Dil Alanı Özbakım Becerileri A 2: K 1, 2 A 3: K 1, 2, 3, 4 A 16: K 3 OKUL ADI : TARĠH: EKĠM AYI 1. HAFTA (PAZARTESĠ) YAġ GRUBU : 61-72 Ay ÖĞRETMEN ADI: ARAÇ OLARAK SEÇĠLEN Hayvanların Yuvalarını KAVRAMLAR : Canlı-cansız Hareketli-hareketsiz Aynı-farklı-benzer Altında-üstünde

Detaylı

Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi. Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü PROJE HAZIRLAMA ESASLARI

Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi. Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü PROJE HAZIRLAMA ESASLARI Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü PROJE HAZIRLAMA ESASLARI Yrd.Doç.Dr. Kemal ÜÇÜNCÜ Orman Endüstri Makinaları ve İşletme Anabilim Dalı 1. Proje Konusunun

Detaylı

OKUL ÖNCESİ KİTAPLARI - 7. PARMAKKIZ Andersen ISBN 978-975-07-0762-9

OKUL ÖNCESİ KİTAPLARI - 7. PARMAKKIZ Andersen ISBN 978-975-07-0762-9 OKUL ÖNCESİ KİTAPLARI - 7 PARMAKKIZ Andersen ISBN 978-975-07-0762-9 Tasarım: Erkal Yavi Tasarım Uygulama: Gelengül Çakır Baskı ve Cilt: Türkmenler Matbaası 1. Basım: 2007 3. Basım: Eylül 2011 Can Sanat

Detaylı

HER ŞEYİN BAŞI SAĞLIK

HER ŞEYİN BAŞI SAĞLIK ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΑΣΙΑΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Μάθηµα : ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΙV ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟΝ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟ ΛΟΓΟ (70013 Γ) HER ŞEYİN BAŞI SAĞLIK DİNLEYELİM

Detaylı

TEŞEKKÜR Bizler anne ve babalarımıza, bize her zaman yardım eden matematik öğretmenimiz Zeliha Çetinel e, sınıf öğretmenimiz Zuhal Tek e, arkadaşımız

TEŞEKKÜR Bizler anne ve babalarımıza, bize her zaman yardım eden matematik öğretmenimiz Zeliha Çetinel e, sınıf öğretmenimiz Zuhal Tek e, arkadaşımız 1 2 TEŞEKKÜR Bizler anne ve babalarımıza, bize her zaman yardım eden matematik öğretmenimiz Zeliha Çetinel e, sınıf öğretmenimiz Zuhal Tek e, arkadaşımız Tunç Tort a ve kütüphane sorumlusu Tansu Hanım

Detaylı

Kızlarsivrisi (3070 m) (27-28 Haziran 2015) Yazı ve fotoğraflar: Hüseyin Sarı

Kızlarsivrisi (3070 m) (27-28 Haziran 2015) Yazı ve fotoğraflar: Hüseyin Sarı Kızlarsivrisi (3070 m) (27-28 Haziran 2015) Yazı ve fotoğraflar: Hüseyin Sarı Antalya Toros Dağcılık ve Doğa Sporları Kulübü (TODOSK) tarafından düzenlenen 22. Kızlarsivrisi Yaz Dağcılık Şenliği ne katılmak

Detaylı

PROJE TEKLİF FORMU. Haydi birlikte harika bir iş çıkartalım.

PROJE TEKLİF FORMU. Haydi birlikte harika bir iş çıkartalım. Projeniz için atezer i seçtiğiniz için teşekkür ederiz. Lütfen bu formun içerisinde projenizle ilgili olan kısımları doldurun, bu projenizi daha iyi anlamamıza yardımcı olacaktır. İyi sonuçlar elde etmek

Detaylı

Başkan Acar Bursa da Sosyal Güvenlik Reformunu Anlattı

Başkan Acar Bursa da Sosyal Güvenlik Reformunu Anlattı Başkan Acar Bursa da Sosyal Güvenlik Reformunu Anlattı SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANI FATİH ACAR: - 2008 YILINDA SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNİN TEMELLERİ ATILDI - İLAÇ VE TIBBİ MALZEME KONUSUNDA

Detaylı

Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı. ALES / Đlkbahar / Sayısal II / 22 Nisan 2007. Matematik Soruları ve Çözümleri

Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı. ALES / Đlkbahar / Sayısal II / 22 Nisan 2007. Matematik Soruları ve Çözümleri Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı ALES / Đlkbahar / Sayısal II / Nisan 007 Matematik Soruları ve Çözümleri 1. 3,15 sayısının aşağıdaki sayılardan hangisiyle çarpımının sonucu bir tam

Detaylı

MD8562/8562D. 2MP. Vandal-proof. Mobile Surveillance

MD8562/8562D. 2MP. Vandal-proof. Mobile Surveillance MD8562/8562D 2MP. Vandal-proof. Mobile Surveillance Kurulum Öncesi Uyarılar Ağ Kamerasından duman çıktığı görülür veya normal olmayan bir koku duyulursa Ağ Kamerasının elektrik bağlantısını kesin. Çalıştırma

Detaylı

KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ

KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ 12 NİSAN 2013-KKTC DR. VAHDETTIN ERTAŞ SERMAYE PIYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Sayın

Detaylı

CWC-MB Ocean Yürüteç Kullanım Kılavuzu

CWC-MB Ocean Yürüteç Kullanım Kılavuzu CWC-MB Ocean Yürüteç Kullanım Kılavuzu Ürünü monte etmeden ve kullanmaya başlamadan önce tüm kullanım kılavuzunu lütfen dikkatlice okuyunuz. İleride referans olması için kullanım kılavuzunu saklayınız.

Detaylı

1) Aşağıdaki şekilleri altlarındaki kesirli sayılara göre boyayınız. a) b) c) d) e)

1) Aşağıdaki şekilleri altlarındaki kesirli sayılara göre boyayınız. a) b) c) d) e) BÖLÜM KESİRLER KESİRLER TEST ) Aşağıdaki şekilleri altlarındaki kesirli sayılara göre boyayınız. a) b) c) 6 0 8 d) e) ) Aşağıdaki şekillerde, boyalı bölgelerin kesir sayısı olarak karşılıklarını yazınız.

Detaylı

ortopedist röportaj RÖPORTAJ: DR. NADİR ŞENER

ortopedist röportaj RÖPORTAJ: DR. NADİR ŞENER röportaj ortopedist YARATIYOR.Bursalı 60 61 SONBAHAR 2013 SAYI: 301 İSMAİL AYGAN, TAYFUN AÇIKGÖZ, ERTUĞRUL AYDIN, MURAT GÜRÜN VE ENGİN AKGÜN. ONLAR, BURSALI BEŞ ORTOPEDİST. BEŞ MESLEKTAŞI, UZMANLIK ALANLARI

Detaylı

Ö RENME FAAL YET - 6 Ö RENME FAAL YET - 6 6. SLAYT LEMLER

Ö RENME FAAL YET - 6 Ö RENME FAAL YET - 6 6. SLAYT LEMLER AMAÇ Ö RENME FAAL YET - 6 Bu faaliyette verilen bilgiler do rultusunda, sunuya ses ve görüntü dosyalar eklemeyi, sayfalar aras ndaki geçi leri düzenleyebilmeyi, nesnelere animasyonlar ekleyebilmeyi ö renecek,

Detaylı

Akreditasyon Çal malar nda Temel Problemler ve Organizasyonel Bazda Çözüm Önerileri

Akreditasyon Çal malar nda Temel Problemler ve Organizasyonel Bazda Çözüm Önerileri Akreditasyon Çal malar nda Temel Problemler ve Organizasyonel Bazda Çözüm Önerileri Prof.Dr. Cevat NAL Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarl k Fakültesi Dekan Y.Doç.Dr. Esra YEL Fakülte Akreditasyon Koordinatörü

Detaylı

TEKNOLOJİ VE TASARIM

TEKNOLOJİ VE TASARIM TEKNOLOJİ VE TASARIM YAPIM KUŞAĞI SINIFLAR ODAK NOKTALARI 7. SINIF Üretiyoruz 8. SINIF Üretelim Tanıtalım Öğrencinin: Adı Soyadı: Aslı KARTAL Sınıf, No: 7/C, 2729 Yahya KARAKURT Teknoloji ve Tasarım Öğretmeni

Detaylı

Bitkilerde Çiçeğin Yapısı, Tozlaşma, Döllenme, Tohum ve Meyve Oluşumu

Bitkilerde Çiçeğin Yapısı, Tozlaşma, Döllenme, Tohum ve Meyve Oluşumu Bitkilerde Çiçeğin Yapısı, Tozlaşma, Döllenme, Tohum ve Meyve Oluşumu Çiçeğin Yapısı Tohumlu bitkilerin eşeyli üreme organı çiçektir. Açık tohumlu bitkilerin çiçeklerine kozalak adı verilir. Erkek kozalaklarda

Detaylı

İTÜ BiRLiK ARALIK 2015 OCAK 2016 BÜLTENİ

İTÜ BiRLiK ARALIK 2015 OCAK 2016 BÜLTENİ İTÜ BiRLiK ARALIK 2015 OCAK 2016 BÜLTENİ Değerli Üyemiz; Aralık ayındaki önemli günlerle ilgili www.itubirlik.org.tr web sayfamızdaki kutlama mesajlarımız aşağıdadır 3 Aralık Dünya Engelliler Günü: Engellilerin

Detaylı

KİM OLDUĞUMUZ. Bireyin kendi doğasını sorgulaması, inançlar ve değerler, kişisel, fiziksel, zihinsel, sosyal ve ruhsal sağlık, aileleri,

KİM OLDUĞUMUZ. Bireyin kendi doğasını sorgulaması, inançlar ve değerler, kişisel, fiziksel, zihinsel, sosyal ve ruhsal sağlık, aileleri, 3. SINIFLAR PYP VELİ BÜLTENİ (09 Eylül 2013 25 Ekim 2013 ) Sayın Velimiz, Sizlerle daha önce paylaştığımız gibi okulumuzda PYP çalışmaları yürütülmektedir. Bu kapsamda; PYP disiplinler üstü temaları ile

Detaylı

OYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir.

OYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir. OYUNCA IN ADI Akl nda Tut YAfi GRUBU 4-6 yafl OYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir. GENEL KURALLAR Çocuklar n görsel belle inin

Detaylı

Ahlak gelişimi; Ahlaki duygular; Ahlaki akıl yürütme; heteronom/bağımlı ahlak otonom ahlak

Ahlak gelişimi; Ahlaki duygular; Ahlaki akıl yürütme; heteronom/bağımlı ahlak otonom ahlak , Ahlak gelişimi; insanların diğer insanlarla ilişkilerinde ne yapması gerektiğine dair kurallar ve geleneklere dair duygular, düşünceler ve davranışların geliştirilmesini içerir. Önde gelene gelişim kuramları,

Detaylı

1. İLK ÇOCUKLUK DÖNEMİ 1.1.SOSYAL GELİŞİM 1.2.BİLİŞSEL GELİŞİM

1. İLK ÇOCUKLUK DÖNEMİ 1.1.SOSYAL GELİŞİM 1.2.BİLİŞSEL GELİŞİM 1. İLK ÇOCUKLUK DÖNEMİ Anaokulu yıllarına denk düşen bu gelişim dönemi, bebekliğin sona ermesinden sonra beş ya da altı yaşlarına kadar devam eden süre içinde yaşanır. Bu dönemin en belirgin özelliği,

Detaylı

İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL Dr. NATUK BİRKAN İLKOKULU VE ORTAOKULU. OkulNET Kullanım Kılavuzu

İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL Dr. NATUK BİRKAN İLKOKULU VE ORTAOKULU. OkulNET Kullanım Kılavuzu İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL Dr. NATUK BİRKAN İLKOKULU VE ORTAOKULU OkulNET Kullanım Kılavuzu EKİM 2012 1 İçindekiler GİRİŞ...3 ANASAYFA...3 EĞİTİM...4 SINAVLAR...6 ŞUBEM...9 KİŞİSEL BİLGİLER...10 AJANDA...10

Detaylı

Sayın Valim, Sayın Rektörlerimiz, Değerli Hocalarımız ve Öğrencilerimiz Ardahan Üniversitesi Değerli öğrenciler, YÖK Kültür Sanat Söyleşileri

Sayın Valim, Sayın Rektörlerimiz, Değerli Hocalarımız ve Öğrencilerimiz Ardahan Üniversitesi Değerli öğrenciler, YÖK Kültür Sanat Söyleşileri Sayın Valim, Sayın Rektörlerimiz, Değerli Hocalarımız ve Öğrencilerimiz Ardahan da, Ardahan Üniversitesi nde sizlerle birlikte olmaktan memnuniyetimi bildirerek sözlerime başlamak isterim. Hepinizi sevgi

Detaylı

Çiftlik Hayvanları. Kitapta, 12 farklı hayvan resimlerle tanıtılmış, bazı hayvanların temel özelliklerinden söz edilmiştir.

Çiftlik Hayvanları. Kitapta, 12 farklı hayvan resimlerle tanıtılmış, bazı hayvanların temel özelliklerinden söz edilmiştir. Çiftlik Hayvanları Esin Yayınevi 12 sayfa Kitapta, 12 farklı hayvan resimlerle tanıtılmış, bazı hayvanların temel özelliklerinden söz edilmiştir. Hayvanlar Yazarı: Chrıstıane Gunzı Çeviren: İlke Aykanat

Detaylı

Bülten Başlığı. Birincil Yazı Başlığı. İkincil Yazı Başlığı. İş Adı. İlgi çeken özel konular: Bu sayıda:

Bülten Başlığı. Birincil Yazı Başlığı. İkincil Yazı Başlığı. İş Adı. İlgi çeken özel konular: Bu sayıda: İş Adı Bülten Başlığı Cilt 1, Sayı 1 Bülten Tarihi Birincil Yazı Başlığı İlgi çeken özel konular: Burada ilginizi çeken konuyu kısaca vurgulayın. Burada ilginizi çeken konuyu kısaca vurgulayın. Burada

Detaylı

İNOVASYON GÖSTERGELERİ VE KAYSERİ:KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ. Prof. Dr. Hayriye ATİK 16 Haziran 2015

İNOVASYON GÖSTERGELERİ VE KAYSERİ:KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ. Prof. Dr. Hayriye ATİK 16 Haziran 2015 İNOVASYON GÖSTERGELERİ VE KAYSERİ:KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ Prof. Dr. Hayriye ATİK 16 Haziran 2015 Sunum Planı Giriş I)Literatür Uluslararası Literatür Ulusal Literatür II)Karşılaştırmalı Analiz III)

Detaylı

Kis3 max Cep Telefonu Hızlı Başlangıç Kılavuzu

Kis3 max Cep Telefonu Hızlı Başlangıç Kılavuzu Kis3 max Cep Telefonu Hızlı Başlangıç Kılavuzu 23 YASAL BİLGİLER Telif Hakkı 2014 ZTE CORPORATION. Tüm hakları saklıdır. Bu yayının hiçbir bölümü ZTE Corporation'ın önceden yazılı izni olmadan fotokopi

Detaylı

alternatif cevabı olabilir fakat anlatmak veya vurgulamak istediğim konu insanların alışveriş merkezlerine ihtiyacı olsun olmasın gitme durumları.

alternatif cevabı olabilir fakat anlatmak veya vurgulamak istediğim konu insanların alışveriş merkezlerine ihtiyacı olsun olmasın gitme durumları. HASTA İŞİ İnsanların içlerinde barındırdıkları ve çoğunlukla kaçmaya çalıştıkları bir benlikleri vardır. O benliklerin içinde yaşadıkları olaylar ve onlardan arta kalan üzüntüler barınır, zaten bu yüzdendir

Detaylı

YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar 24 Mart 2016 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 29663 YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin

Detaylı

İZMİR TİCARET ODASI MİDİLLİ İŞ VE İNCELEME GEZİSİ 14-15 HAZİRAN 2013 DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER VE ULUSLARARASI ORGANİZASYONLAR MÜDÜRLÜĞÜ

İZMİR TİCARET ODASI MİDİLLİ İŞ VE İNCELEME GEZİSİ 14-15 HAZİRAN 2013 DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER VE ULUSLARARASI ORGANİZASYONLAR MÜDÜRLÜĞÜ İZMİR TİCARET ODASI MİDİLLİ İŞ VE İNCELEME GEZİSİ 14-15 HAZİRAN 2013 DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER VE ULUSLARARASI ORGANİZASYONLAR MÜDÜRLÜĞÜ Hazırlayanlar: Gündem Kont, Mine Güneş, Ahmet Toprak Dış İlişkiler

Detaylı

BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ

BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ ACİL TIP 100601171 ÖZLEM KANDEMİR 07/07/2014-18/07/2014 120601020 PELİN ARI 07/07/2014-18/07/2014 120601061 GÖZDE ÖRÇEN 07/07/2014-18/07/2014 120601159 SEDEF DENİZ CEVHEROĞLU 07/07/2014-18/07/2014 110601196

Detaylı

CWJ-01U Jumbo Yürüteç Kullanım Kılavuzu Ürünü monte etmeden ve kullanmaya başlamadan önce tüm kullanım kılavuzunu lütfen dikkatlice okuyunuz.

CWJ-01U Jumbo Yürüteç Kullanım Kılavuzu Ürünü monte etmeden ve kullanmaya başlamadan önce tüm kullanım kılavuzunu lütfen dikkatlice okuyunuz. CWJ-01U Jumbo Yürüteç Kullanım Kılavuzu Ürünü monte etmeden ve kullanmaya başlamadan önce tüm kullanım kılavuzunu lütfen dikkatlice okuyunuz. İleride referans olması için kullanım kılavuzunu saklayınız.

Detaylı

USB KVM Switch. Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch. Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch

USB KVM Switch. Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch. Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch USB KVM Switch Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch Kullanma Kılavuzu DS-11403 (2 Portlu) DS-12402 (4 Portlu) 1 NOT Bu cihaz FCC kurallarının 15. Bölümü uyarınca,

Detaylı

TOPLANTI BİLGİLERİ MUTLU GÜNLERİMİZ

TOPLANTI BİLGİLERİ MUTLU GÜNLERİMİZ Ray KLINGINSMITH U.R. Başkanı 2010 11 Kemalettin ERBİLGİN U.R. 2430. Bölge Guvernörü 2010 11 Ertuğrul KAYA 14. Grup Guvernör Yardımcısı Tuban GÜÇLÜ (Başkan) Mustafa CİVELEK (Asbaşkan) Melisa KARA (Kulüp

Detaylı

M i m e d 2 0 1 0 ö ğ r e n c i p r o j e l e r i y a r ı ş m a s ı soru ve cevapları

M i m e d 2 0 1 0 ö ğ r e n c i p r o j e l e r i y a r ı ş m a s ı soru ve cevapları M i m e d 2 0 1 0 ö ğ r e n c i p r o j e l e r i y a r ı ş m a s ı soru ve cevapları S1: Erasmus kapsamında yapılan projelerle yarışamaya katılınabilir mi? C1: Erasmus kapsamında gidilen yurtdışı üniversitelerdeki

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ Deneyde dolu alan tarama dönüşümünün nasıl yapıldığı anlatılacaktır. Dolu alan tarama

Detaylı

Alem:Animalia(Hayvanlar) Şube:Chordata(Kordalılar) Sınıf:Mammalia(Memeliler) Alt Sınıf:Metatheria (Keseliler) Üst takım:australidelphia (Avustralya

Alem:Animalia(Hayvanlar) Şube:Chordata(Kordalılar) Sınıf:Mammalia(Memeliler) Alt Sınıf:Metatheria (Keseliler) Üst takım:australidelphia (Avustralya Alem:Animalia(Hayvanlar) Şube:Chordata(Kordalılar) Sınıf:Mammalia(Memeliler) Alt Sınıf:Metatheria (Keseliler) Üst takım:australidelphia (Avustralya keselileri) Takım:Dasyuromorphia(Yırtıcı keseliler) Familyalar:

Detaylı

ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER

ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER Şekil-1: BREADBOARD Yukarıda, deneylerde kullandığımız breadboard un şekli görünmektedir. Bu board üzerinde harflerle isimlendirilen satırlar ve numaralarla

Detaylı

İçinde x, y, z gibi değişkenler geçen önermelere açık önerme denir.

İçinde x, y, z gibi değişkenler geçen önermelere açık önerme denir. 2. Niceleme Mantığı (Yüklemler Mantığı) Önermeler mantığı önermeleri nitelik yönünden ele aldığı için önermelerin niceliğini göstermede yetersizdir. Örneğin, "Bazı hayvanlar dört ayaklıdır." ve "Bütün

Detaylı

Mini Kitaplar Haz rlayal m!

Mini Kitaplar Haz rlayal m! Mini Kitaplar Haz rlayal m! Bir kitab ilk kez elinize ald n zda ne yapars n z? Ön ve arka kapa n m incelersiniz? Yoksa sayfalar n m çevirirsiniz? Belki de önce resim ve foto raflar na bakars n z. Peki

Detaylı

Yazı ve fotoğraflar: Hüseyin Sarı. Murat dağı (2312m)

Yazı ve fotoğraflar: Hüseyin Sarı. Murat dağı (2312m) Murat Dağı-Uşak (2312m) (03-04 Ekim 2015) Yazı ve fotoğraflar: Hüseyin Sarı Uşak Dağcılık ve Doğa Sporları Kulübü nün (UDOSK) düzenlediği Murat Dağı etkinliğine katılmak üzere Pınar Doğan ile birlikte

Detaylı

TOPLULUĞU Doğayı Koruma ve Milli Parklar Çorum Şube Müdürlüğü

TOPLULUĞU Doğayı Koruma ve Milli Parklar Çorum Şube Müdürlüğü Leylek Gözlem Projesi Çorum ve çevresi Projenin Adı: Proje Alanı : Projeyi Gerçekleştiren Kurum ve Kuruluşlar: Proje Tarihi: Haziran-2005 T.C Çevre ve Orman Bakanlığı ÇORUM Doğayı Koruma ve Milli Parklar

Detaylı

2 onluk + 8 birlik + 4 onluk + 7 birlik 6 onluk + 15 birlik = 7 onluk + 5 birlik =

2 onluk + 8 birlik + 4 onluk + 7 birlik 6 onluk + 15 birlik = 7 onluk + 5 birlik = DO AL SAYILARLA TOPLAMA filem Bir k rtasiyede 35 tane hikâye kitab, 61 tane masal kitab vard r. K rtasiyedeki hikâye ve masal kitaplar toplam kaç tanedir? Bu problemin çözümünü inceleyelim: 35 tane hikâye,

Detaylı

Olasılık ve İstatistik Dersinin Öğretiminde Deney ve Simülasyon

Olasılık ve İstatistik Dersinin Öğretiminde Deney ve Simülasyon Olasılık ve İstatistik Dersinin Öğretiminde Deney ve Simülasyon Levent ÖZBEK Fikri ÖZTÜRK Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi İstatistik Bölümü Sistem Modelleme ve Simülasyon Laboratuvarı 61 Tandoğan/Ankara

Detaylı

Bölgeler kullanarak yer çekimini kaldırabilir, sisli ortamlar yaratabilirsiniz.

Bölgeler kullanarak yer çekimini kaldırabilir, sisli ortamlar yaratabilirsiniz. Bölge (Zone) Bölge nesnesi kullanılarak tapınak çevresinde gölgeli, ürpertici bir ortam yaratılmış. Yine bölge nesnesi kullanılarak mağara ortamının karanlık olması sağlanmış. Bu da ortamının gerçekliği

Detaylı

Konforun Tanımı Değişti...

Konforun Tanımı Değişti... 2 Konforun Tanımı Değişti... Beyterrace özgün mimarisi ve merkezi lokasyonu ile alışıla gelmiş yapılardan farklı olarak doğayla iç içe, güvenli ve huzurlu bir yaşamın sunduğu ayrıcalıklı olanaklarla ev

Detaylı

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası 2007 NİSAN EKONOMİ Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası Türkiye ekonomisi dünyadaki konjonktürel büyüme eğilimine paralel gelişme evresini 20 çeyrektir aralıksız devam ettiriyor. Ekonominin 2006 da yüzde

Detaylı

BİYOEŞDEĞERLİK ÇALIŞMALARINDA KLİNİK PROBLEMLERİN BİR KAÇ ÖZEL OLGUYLA KISA DEĞERLENDİRİLMESİ Prof.Dr.Aydin Erenmemişoğlu

BİYOEŞDEĞERLİK ÇALIŞMALARINDA KLİNİK PROBLEMLERİN BİR KAÇ ÖZEL OLGUYLA KISA DEĞERLENDİRİLMESİ Prof.Dr.Aydin Erenmemişoğlu BİYOEŞDEĞERLİK ÇALIŞMALARINDA KLİNİK PROBLEMLERİN BİR KAÇ ÖZEL OLGUYLA KISA DEĞERLENDİRİLMESİ Prof.Dr.Aydin Erenmemişoğlu 3.Klinik Farmakoloji Sempozyumu-TRABZON 24.10.2007 Klinik ilaç araştırmalarına

Detaylı

Digitus un alışılmış kutu tasarımı Powerline Wireless 300N Access Point in kutusu için de geçerli. Ürünün ön kısmında yeşil ve beyaz renkler

Digitus un alışılmış kutu tasarımı Powerline Wireless 300N Access Point in kutusu için de geçerli. Ürünün ön kısmında yeşil ve beyaz renkler Digitus DN-15018-1 Tanıtımını gerçekleştireceğimiz sıradaki Digitus ürünü ise Powerline Wireless 300N Access Point. Kısaca Access Point in görevini sizlere aktaralım. Bu cihazın görevini birçok bilgisayar

Detaylı

Çocuğunuzun işitmesine yardımcı olun

Çocuğunuzun işitmesine yardımcı olun Ponto Kemiğe takılan işitme cihazında seçme özgürlüğü Çocuğunuzun işitmesine yardımcı olun Ponto yumuşak bant Çocuğunuzun işitmesine yardımcı olun Ponto yumuşak bant Çocuklar dil becerilerini bebeklikten

Detaylı

ODTÜ G.V.O. ÖZEL KYÖD İLKOKULU 2012 2013 BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK KONULU EYLEM PLANI

ODTÜ G.V.O. ÖZEL KYÖD İLKOKULU 2012 2013 BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK KONULU EYLEM PLANI ODTÜ G.V.O. ÖZEL KYÖD İLKOKULU 2012 2013 BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK KONULU EYLEM PLANI AYLAR EYLEM VE ETKİNLİKLER UYGULAMA Öğrencilerin, öğretmenlerin ve okul çalışanlarının eko okullar projesi hakkında bilgilendirilmesi

Detaylı

25 Nisan 2016 (Saat 17:00 a kadar) Pazartesi de, postaya veya kargoya o gün verilmiş olan ya da online yapılan başvurular kabul edilecektir.

25 Nisan 2016 (Saat 17:00 a kadar) Pazartesi de, postaya veya kargoya o gün verilmiş olan ya da online yapılan başvurular kabul edilecektir. Sıkça Sorulan Sorular Başvuru Başvuru ne zaman bitiyor? 25 Nisan 2016 (Saat 17:00 a kadar) Pazartesi de, postaya veya kargoya o gün verilmiş olan ya da online yapılan başvurular kabul edilecektir. Bursluluğun

Detaylı

MAVİ YUNUSLAR SINIFI HAFTALIK BÜLTENİ

MAVİ YUNUSLAR SINIFI HAFTALIK BÜLTENİ ÖZEL ASÇAY ANAOKULU MAVİ YUNUSLAR SINIFI HAFTALIK BÜLTENİ Hazırlayan:HATİCE DEVECİ ÖĞRETMENİN MESAJI: MERHABA; 13.10.2014-17.10.2014 tarihleri arasında uygulanan etkinlikleri sizlere sunmaktayım. SEVGİLERLE

Detaylı

Doğada yaşayan canlıların tamamı hücrelerden oluşmuştur. Canlılardan bazıları tek bir

Doğada yaşayan canlıların tamamı hücrelerden oluşmuştur. Canlılardan bazıları tek bir CANLILIK HÜCREYLE BAŞLAR 1- Canlıların Ortak Özellikleri : Çevremizdeki varlıklar canlı ve cansız varlıklar olarak iki grupta toplanırlar. Cansız varlıklar katı, sıvı ve gaz halindeki maddelerden oluşur.

Detaylı

23 Nisan Şiirleri. 23 Nisan. Sanki her tarafta var bir düğün. Çünkü, en şerefli en mutlu gün. Bugün yirmi üç nisan, Hep neşeyle doluyor insan.

23 Nisan Şiirleri. 23 Nisan. Sanki her tarafta var bir düğün. Çünkü, en şerefli en mutlu gün. Bugün yirmi üç nisan, Hep neşeyle doluyor insan. 23 nisan şiirleri, 23 nisan ile ilgili şiirler, çocuk bayramı şiirleri, ulusal egemenlik şiirleri, 23 nisan, şiirler, 23 nisan şiirleri, ulusal egemenlik ve çocuk bayramı, en güzel 23 nisan şiirleri, 23

Detaylı

OYUN GELİŞTİRME AŞAMALARI-I. Oyununuzun senaryosunu kısaca tanıtınız/ amacınıda belirtiniz:

OYUN GELİŞTİRME AŞAMALARI-I. Oyununuzun senaryosunu kısaca tanıtınız/ amacınıda belirtiniz: OYUN GELİŞTİRME AŞAMALARI-I Oyununuzun senaryosunu kısaca tanıtınız/ amacınıda belirtiniz: Oyunumuz nesnelerin sürükle bırak özelliği ile kendi İngilizce isimlerinin üzerlerine bırakılmasını esas almaktadır.

Detaylı

DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1

DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1 TÜRK MİTOLOJİSİNDE ÖNEMLİ RENKLER DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1 RENKLER Türk mitolojisinde renklerin sembolik anlamları ilk olarak batılı Türkologların dikkatini çekmiş ve çalışmalarında bu hususa işaret etmişlerdir.

Detaylı

BAŞINI BİRAZ DAHA YUKARI KALDIR

BAŞINI BİRAZ DAHA YUKARI KALDIR BAŞINI BİRAZ DAHA YUKARI KALDIR 1 Aralık 2008 de hilal şeklini almış ay ile Venüs yıldızı birbirlerine o kadar yaklaştılar ki, tam bir Türk Bayrağı görüntüsü oluştu. Ay ve Venüs ün bu hali bana hemen Üsküp

Detaylı

Murat Yükse1 l, Serhat İkizoğlu 2

Murat Yükse1 l, Serhat İkizoğlu 2 BİR MOBİL ROBOTUN HEDEF NOKTAYA ERİŞİMİ VE TOPLANAN VERİLERİN RF İLE TRANSFERİ Murat Yükse1 l, Serhat İkizoğlu 2 1 Kontrol Mühendisliği Bölümü İstanbul Teknik Üniversitesi yukselm@itu.edu.tr 2 Kontrol

Detaylı

KLASİK MANTIK (ARİSTO MANTIĞI)

KLASİK MANTIK (ARİSTO MANTIĞI) KLASİK MANTIK (ARİSTO MANTIĞI) A. KAVRAM Varlıkların zihindeki tasarımı kavram olarak ifade edilir. Ağaç, kuş, çiçek, insan tek tek varlıkların tasarımıyla ortaya çıkmış kavramlardır. Kavramlar genel olduklarından

Detaylı