emotions PSİ153 PSİKOLOJİYE GİRİŞ I- Prof.Dr. Hacer HARLAK DUYGULAR

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "emotions PSİ153 PSİKOLOJİYE GİRİŞ I- Prof.Dr. Hacer HARLAK DUYGULAR"

Göker Özer
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 emotions DUYGULAR Hacer HARLAK

2 DUYGULAR OLMASAYDı?

3 DUYGULAR 3 DÜZEYDE INCELENEBILIR: Öznel yaşantı Duygusal davranış Fizyolojik olaylar

4 DUYGU KURAMLARı James-Lange Kuramı Önce fizyolojik değişiklikler sonra duygu Bir olay olur Fizyolojik tepki veririz Bir duygu yaşarız

5 DUYGU KURAMLARı Cannon-Bard Kuramı Hipotalamus Sinir sistemini uyarır Fizyolojik değişiklikler Beyin kabuğunu uyarır Duygunun farkına varma

6 DUYGU KURAMLARı Bilişsel kuram Deney gruplarındaki deneklere sempatik sistemi uyaran adrenalin verilmiş ve rastgele üç gruba ayrılmışlardır (Schachter ve Singer, 1962). I.Grup: Maddenin etkileri konusunda bilgi verilmemiş II.Grup: Doğru bilgi verilmiş (kalp atışı hızlanacak gerginleşeceksiniz) III.Grup: Yanlış bilgi verilmiş (ilaç kaşınma,uyuşukluk ve baş ağrısı yapacak) KONTROL GRUBU: Adrenalin yerine hiçbir fizyolojik etkisi olmayan bir sıvı verilmiştir.

7 İki farklı ortam koşulu yaratılmış ve tüm gruplar (Deney I.,II.,III. Grup ve kontrol grubu) sahte deneğin bulunduğu iki ortamda gözlemlenmiştir. Sahte denek 1. ortamda sinirli duygusal tepkiler göstermiş. 2. ortamda mutlu tepkiler göstermiş.

8 SONUÇLAR: İlaç verilip hiç bilgi verilmeyen veya yanlış bilgi verilenler: Bedenlerindeki fizyolojik değişimi içinde oldukları ortama atfetmişlerdir. Kızgın ortamda kızgın Mutlu ortamda mutlu

9 Doğruyu bilen denekler ise ortamı kendi fizyolojilerindeki değişim ile birleştirmemişlerdir. DUYGUSAL YORUM YAPMAMIŞLARDIR. Kontrol grubunda da denekler herhangi bir fizyolojik değişim hissetmediğinden DUYGUSAL BİR YORUM YAPMAMIŞLARDIR.

10 DUYGU KURAMLARı Bilişsel kuram: İki Faktör Kuramı (Schachter ve Singer, 1962) Yaşadığımız duyguları, çevremizi gözlemleyerek ve kendimizi diğerleriyle karşılaştırarak tanımlıyoruz. Uyaran Bedensel uyarılma kalp atışında artma Bilişsel yorumlama Tehlike! Duygu Korku

11 İKI FAKTÖR KURAMı (SCHACHTER VE SINGER, 1962) Fizyolojik değişiklikler Bir olay olur Fizyolojik tepki veririz Bu uyarılmayı yorumlarız Algılama Bir duygu yaşarız

12 DUYGU KURAMLARı Sosyo-biyoloji Duygular işlevseldir. Çevreye uyum ve türün devamına yöneliktir. Örneğin: Kızgınlık Saldırganlığa karşı korunmadır. Neşe ve mutluluk İnsanların birbirine yakınlaşması ve türün devamı için gerekir. Hüzün, keder Yardım almayı sağlar. PSİ153 PSİKOLOJİYE GİRİŞ I- Prof.Dr.

13 DUYGULARIN İFADE EDİLMESİ Sözsüz iletişim Yüz ifadeleri Göz teması Hareket, beden duruşu ve el-kol ifadeleri PSİ153 PSİKOLOJİYE GİRİŞ I- Prof.Dr.

14 TEMEL DUYGULARIMIZ (PLUTCHIK, 1980) Boyun eğme İyimserlik C Hayal kırıklığı

15 YÜZ IFADELERI Anger, disgust, fear, joy, sadness, surprise Duygular ve yüz ifadeleri (Ekman, 1972; 1984, 1993) 1. Öfke 2. Tiksinti 3. Korku 4. Neşe/mutluluk 5. Üzüntü 6. Şaşırma PSİ153 PSİKOLOJİYE GİRİŞ I- Prof.Dr.

16 KARıŞıK IFADELER Sözlü ve sözsüz ifadeler çeliştiğinde sözsüz mesajlara güvenme eğilimindeyiz. Kendimi harika hissediyorum. Adeta sevinçten uçabilirim

17 MESAFE İLETIŞIMI Kişisel mekân Bir kimsenin çevresinde tuttuğu, görünmeyen bir çemberdir.

18 Kişilerarası Mesafe (1) Mahrem Mesafe Temas-30-35cm

19 Kişilerarası Mesafe (2) Kişisel samimi mesafe 40-80cm

20 Kişilerarası Mesafe (3) Sosyal mesafe 80cm-2m

21 Kişilerarası Mesafe (4) Genel topluma açık mesafe 2m-

22 ENGELLENME (FRUSTRATION) Ne zaman? Bitmesini beklediğimiz bir iş zamanında bitmediğinde Elde olmayan nedenler Gelenekler, yasalar Kişisel yetersizlikler

23 GÜDÜ ÇATıŞMASı (CONFLICT) İki veya daha fazla güdünün bireyi etkilemesi durumu

24 3 TÜR ÇATıŞMA 1. Yaklaşma-yaklaşma (Hem bu hem o) 2. Kaçınma-kaçınma (Ne bu ne o) 3. Yaklaşma-kaçınma (Hem isterim hem istemem) PSİ153 PSİKOLOJİYE GİRİŞ I- Prof.Dr.

25 KAYGI (ANKSYETE) Tedirginlik + üzüntü + sıkıntı +korku + başarısızlık duygusu + acizlik +yargılanma+ belirsizlik PSİ153 PSİKOLOJİYE GİRİŞ I- Prof.Dr.

26 KAYGı BELIRTILERI Nefes darlığı Terleme Nefes alıp vermede düzensizlik Kesik kesik nefes alma Gerginlik Kalp çarpıntısı Aniden sinirlenme Belağrısı Nefes darlığı Mide ağrısı İshal ya da kabızlık Aşırı tepkide bulunma Titreme El ve ayak parmaklarının soğukluğu Sürekli yorgunluk Sürekli başağrısı Boyun kaslarının gergin olması

27 KORKU-KAYGı FARKLı Mı? Farklı Kaynak Şiddet Süre

28 HANGI DURUMLARDA KAYGı YAŞANıR? Sosyal desteğin çekilmesi Olumsuz bir sonucu bekleme Belirsizlik İç çelişki

29 GÜNLÜK YAŞAMDA KAYGI Kaygı ve öğrenme Kaygı-performans ilişkisi: Yerkes-Dodson ilkesi

30 KAYGı PERFORMANS IÇIN YARARLı Mı? Kaygının derecesine bağlı Stres-performans bağlantısı YÜKSEK en uygun uyarılma anksyete uyku kargaşa DÜŞÜK ORTA YÜKSEK PSİ153 PSİKOLOJİYE GİRİŞ I- Prof.Dr.

31 performans performans performans KAYGı YARARLı Mı? Görevin zorluk düzeyine bağlı stres stres stres Kısa mesafe yarışı Tenis Sudoku PSİ153 PSİKOLOJİYE GİRİŞ I- Prof.Dr.

32 KAYGı ILE BAŞA ÇıKMA BİLİNÇALTI YOLLAR Savunma mekanizmaları BİLİNÇLİ YOLLAR Gevşeme teknikleri Girişkenlik eğitimi

33 KAYGı ILE BILINÇSIZ BAŞA ÇıKMA: SAVUNMA MEKANİZMALARI Genel Özellikleri 1. Farkında olmadan yapılır. 2. Kendi kendini aldatmaya yarar. 3. Zor durumları atlatırız. 4. Herkes kullanır, normaldir.

34 KAYGı ILE BILINÇSIZ BAŞA ÇıKMA: SAVUNMA MEKANİZMALARI Mantığa bürüme Karşıt tepki geliştirme Bastırma Yansıtma Özdeşleşme Yer değiştirme

35 KAYGı ILE BILINÇSIZ BAŞA ÇıKMA: SAVUNMA MEKANİZMALARI Yüceltme Soyut kavramlara bürüme (entellektüelleştirme) Hayal dünyasına kaçma Telafi (ödünleme) İnkar

36 Telafi: Bir alanda fazla başarı göstererek başka bir alandaki zayıflığı örtme. Olumlu da olabilir, olumsuz da «Tamam sınıfı hiç geçemeyecek olabilirim ama» Hayal dünyasına kaçma: Nahoş bir durumdan hayal gücünü kullanarak kaçma Fantezi dünyasında yaşama Hayvanları o kadar çok seviyorum ki, biyoloji dersinden başarısız da olsam yine de veteriner olabilirim.»

37 İnkar: gerçeği kabul etme başarısızlığı Bu öyle değil, bu, bana olamaz.» Yer değiştirme: bir kişiye ya da bir şeye yönelik olumsuz duyguları ilgisiz bir kişiye ya da şeye aktarma. «Sınavda çok zayıf aldım, gidip eve köpeği tekmeleyeyim.»

38 Yansıtma: kendi başarısızlığı için başka insanları veya şeyleri suçlama Günah keçisi kullanma Matematik öğretmeninin başarısızlığı yüzünden matematik testinde başarısız oldum.» Mantığa bürüme: İrrasyonel davranınca bunu meşrulaştırma Hız limitini aştım arabayı deniyorum.»

39 Gerileme: duyguları ifade etmek için çocukça yollar kullanma Ağlama, bir şeyleri fırlatma, küfretme Bastırma: Nahoş anıları bilinçaltında kapama Kazaya kadar her şeyi hatırlıyorum ama sonrasını hatırlamıyorum.»

40 Karşıt tepki geliştirme: hissettiğiniz duygunun tam karşıtını hissettiğini ifade etme Öfkeyi/nefretin nezaketle örtme. Hoşlandığınız bir kişiye sataşma, rahatsız etme Somatizasyon: ifade edemeyeceğiniz bir arzunuzun enerjisini fiziksel bir şikayet veya belirtiye aktarma (başağrısı, mide ağrıları ) Galiba nezle oldum Bugün sınava giremem.

41 Soyut kavramlara bürüme: Herhangi bir olayın duygusal etkisi ile açıkça yüzleşmek yerine entelektüel kavramlarla açıklama yapma Arabasını periyodik kontrole götürmeyi ihmal edip kaza yapınca aslında içinden pişmanlık hisseden biri : «İnsanlığın buluşları her zaman insanın en mükemmel varlık olmadığını hatırlatıyor»

42 KAYGı ILE BILINÇLI BAŞA ÇıKMA: Girişkenlik eğitimi Dereceli gevşeme tekniği

Benzer belgeler

DUYGULAR 3 DÜZEYDE INCELENEBILIR: Öznel yaşantı. Duygusal davranış. Fizyolojik olaylar

emotions DUYGULAR DUYGULAR OLMASAYDı? DUYGULAR 3 DÜZEYDE INCELENEBILIR: Öznel yaşantı Duygusal davranış Fizyolojik olaylar DUYGU KURAMLARı James-Lange Kuramı Önce fizyolojik değişiklikler sonra duygu Bir