Türkiye Gündemi - Eylül 2009 Kamuoyu Araştırması Raporu İSTANBUL, EKİM 2009

Transkript

1 Türkiye Gündemi - Eylül 2009 Kamuoyu Araştırması Raporu İSTANBUL, EKİM 2009

2 İÇİNDEKİLER SAYFA 1. PROJE EKİBİ GİRİŞ ARAŞTIRMANIN AMACI YÖNTEM VE ÖRNEKLEM YÖNTEM ÖRNEKLEM GÖRÜŞÜLEN KİŞİNİN CİNSİYETİ GÖRÜŞÜLEN KİŞİNİN YAŞI GÖRÜŞÜLEN KİŞİNİN MEDENİ DURUMU GÖRÜŞÜLEN KİŞİNİN ÇALIŞMA DURUMU GÖRÜŞÜLEN KİŞİNİN HANE HALKI BÜYÜKLÜĞÜ GÖRÜŞÜLEN KİŞİNİN EĞİTİM DURUMU GÖRÜŞÜLEN KİŞİNİN AYLIK HANE HALKI GELİRİ GÖRÜŞÜLEN KİŞİNİN 22 TEMMUZ 2007 GENEL SEÇİMLERİNDEKİ SİYASAL TERCİHİ GÖRÜŞÜLEN KİŞİNİN 29 MART 2009 YEREL SEÇİMLERİNDEKİ SİYASAL TERCİHİ ANKETİN YAPILDIĞI BÖLGE BULGULAR SİYASİ PARTİ TERCİHLERİ GENEL MİLLETVEKİLİ SEÇİMLERİ İÇİN BUGÜNKÜ SİYASİ PARTİ TERCİHLERİ KARARSIZLARIN VE CEVAP VERMEYENLERİN KENDİLERİNİ YAKIN HİSSETTİKLERİ SİYASİ PARTİ SEÇİM TAHMİNİ TBMM DE GRUBU BULUNAN SİYASİ PARTİLERİN LİDERLERİNİN PERFORMANSLARINDAN GENEL MEMNUNİYET AK PARTİ GENEL BAŞKANI RECEP TAYYİP ERDOĞAN IN PERFORMANSINDAN MEMNUNİYET MHP GENEL BAŞKANI DEVLET BAHÇELİ NİN PERFORMANSINDAN MEMNUNİYET CHP GENEL BAŞKANI DENİZ BAYKAL IN PERFORMANSINDAN MEMNUNİYET DTP GENEL BAŞKANI AHMET TÜRK ÜN PERFORMANSINDAN MEMNUNİYET CHP GENEL BAŞKANI AĞUSTOS AYINDA TÜRKİYE GÜNDEMİNİ BELİRLEYEN EN ÖNEMLİ 3 OLAY TRAKYA VE İSTANBUL DAKİ SEL FELAKETLERİ MESLEK GRUPLARINDAKİ KİŞİLERE GÜVEN ASKER MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN ÖĞRETMEN MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN ECZACI MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN DOKTOR MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN HÂKİM MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN TOPLUM POLİSİ MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN SAVCI MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN EDEBİ ESER YAZARI MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN YÜKSEK YARGI MENSUBU MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN KASİYER MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN ÜNİVERSİTE'DE ÖĞRETİM GÖREVLİSİ, ÜYESİ MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN TRAFİK POLİSİ MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN DEVLET MEMURU MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN KAMUOYU ARAŞTIRMACISI MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN MİMAR MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN BAKKAL MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN MÜHENDİS MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN BANKACI MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN TAKSİ ŞOFÖRÜ MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN GAZETECİ MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN BELEDİYE GÖREVLİSİ MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN AVUKAT MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN İŞ ADAMI MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN REKLAMCI MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN SİYASETÇİ MESLEK GRUBUNA MENSUP OLAN KİŞİLERE GÜVEN SORU FORMU RAPOR, EKİM 2009 SAYFA - 2 -

3 BU KAMUOYU ARAŞTIRMASI RAPORU HABER TÜRK GAZETESİ İÇİN KONSENSUS ARAŞTIRMA VE DANIŞMANLIK TARAFINDAN HAZIRLANMIŞTIR 1. PROJE EKİBİ Murat Sarı Genel Müdür Nalan Yurtsever Sosyolog Canan Kalkan Saha Müdürü Duygu Yaman Uzman Yardımcısı Araştırmanın Saha Çalışması Arama Merkezinde Gerçekleştirilmiştir, ESOMAR (The World Association of Research Professionals) ve Türkiye Araştırmacılar Derneği (TÜAD) üyesi ve Avrupa Birliği nin 13 aday ülkede gerçekleştirdiği CANDIDATE COUNTRIES EUROBAROMETER projesini Eylül 2001-Mart 2004 tarihleri arasında yürütmüş ve yine Avrupa Birliği nin 33 ülkede yürüttüğü Flash Eurobarometer Çalışmasını 2006 nın başından itibaren 4 sene süreyle Türkiye de gerçekleştiren yasal kontratlı kuruluş olup bu kurumların profesyonel ve etik kuralları çerçevesinde çalışmalarını yürütmektedir. Bu Rapor un izni alınmadan çoğaltılamaz ve üçüncü kişilerle paylaşılamaz. KONSENSUS ARAŞTIRMA VE DANIŞMANLIK VEFABEY SOK AK APT. NO:2/3, GAYRETTEPE BEŞİKTAŞ-İSTANBUL TEL: FAX: E-MAİL: E-MAİL@CONSENSUS.COM.TR İNTERNET SAYFASI: RAPOR, EKİM 2009 SAYFA - 3 -

4 2. GİRİŞ Bütün ileri demokrasilerde olduğu gibi, bilimsel ve etik kurallar çerçevesinde gerçekleştirilen bu kamuoyu araştırması, Türk Kamuoyu nezdinde Eylül 2009 da Türkiye nin gündemini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Konsensus Araştırma ve Danışmanlık, siyasi ve sosyal araştırmalarda deneyimli ekibi ile kendi sektörünün önde gelen kuruluşlarından biridir. Konsensus, 2001 Eylül 2004 Mart ayları arasında Avrupa Komisyonu nun, 13 aday ülkede 1 Gallup Organization Danışmanlık şirketi ile yürüttüğü Eurobarometer for Candidate Country (CCEB) araştırma projesini Türkiye de yürüten kontratlı araştırma kurumudur 2. Konsensus yine Gallup Konsorsiyum u ile girdiği Avrupa Komisyonun ihalesi olan Flash Eurobarometre yi de 2006 yılında kazanmıştır ve senelerinde Türkiye de çeşitli Flash Eurobarometre çalışmalarını yürütmüştür. Konsensus, 2002 yılının Kasım ayında yapılan Türkiye Genel Milletvekili Seçimlerinde TBMM ye sadece 2 parti milletvekillerinin gireceğini seçimlerden 2 ay öncesinden açıklamıştır. Daha sonra, 9 Mart 2003 te yapılan Siirt Milletvekili yenileme seçimlerinde çok düşük bir hata payı ile 3 seçim sonuçlarını 3 gün öncesinden araştırma yapıp istatistiksel metotlar ile tahmin edip kamuoyuna duyuran tek araştırma kurumudur. Mart 2004 te yapılan seçimlerde üç büyük ilde 4, Beşiktaş 5, Beykoz 6 ve Aydın-Kuşadası 7 ilçelerinde en isabetli seçim tahminini yapan araştırma kurumudur aday ülkenin katılımıyla şu an 3 aday ülke vardır AK Parti %85 CHP %15 (Bkz. 7 Mart 2003 tarihli Akşam Gazetesi) 4 Sonuçlar SkyTürk te 3 Mart 2004 tarihinde yayınlanmıştır. 5 Referans: Şu anki Beşiktaş Belediye Başkanı Mimar İsmail Ünal 6 Referans: Eski Beykoz Belediye Başkanı Mimar Alaattin Köseler 7 Referans: Eski Aydın-Kuşadası Belediye Başkanı Fuat Akdoğan RAPOR, EKİM 2009 SAYFA - 4 -

5 23 Mart 2009 tarihinde Vatan Gazetesi nin Internet Sitesinde (23 Mart 2009) ve Kanal Biz Ana Haber de (26 Mart 2009) yayınlanan araştırma raporlarında görüleceği gibi Konsensus un 3 Büyükşehir Anketi sonuçları neredeyse sıfır sapma ile bilmiştir. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Seçim sonuçları Konsensus Tahmini AKP %44,3 %44,3 CHP %36,9 %38,9 MHP %5,2 %6,5 Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Seçim sonuçları Konsensus Tahmini AKP %38,5 %38,0 CHP %31,5 %31,7 MHP %26,9 %27,2 İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Seçim sonuçları Konsensus Tahmini AKP %31,9 %32,9 CHP %53,8 %47,8 MHP %7,3 %7,3 Konsensus Araştırma ve Danışmanlık 3 Büyükşehir Belediyesi için 28 Mart 2009 Seçimlerinde, kamuoyunda yayınlanan bütün araştırmalar içerisinde en isabetli seçim tahminini yapan tek araştırma kurumudur. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA - 5 -

6 3. ARAŞTIRMANIN AMACI Araştırmanın ana amacı Eylül 2009 da Türkiye nin gündemini oluşturan olayların tespit edilmesi ve bu olayların kamuoyuna yansımasının ortaya çıkartılmasıdır. Araştırma genelinde aşağıdaki konular irdelenmiştir: Bugünkü Siyasi Parti Tercihleri Eylül 2009 un Gündemini Oluşturan Olaylar TBMM de Grubu Bulunan Liderlerin Performansı CHP Genel Başkanlığı Güven Veren Meslek Grupları RAPOR, EKİM 2009 SAYFA - 6 -

7 4. YÖNTEM VE ÖRNEKLEM 4.1 YÖNTEM Bu araştırma Haber Türk Gazetesi için Konsensus Araştırma ve Danışmanlık tarafından 26 Eylül - 02 Ekim 2009 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Türkiye 15 yaş üstü nüfusu temsil etme yeteneğine sahip toplam kişi ile telefon anketi yöntemi uygulanarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma da 15 yaş ve üstü kişiler ile görüşülmesinin sebebi bugün 15 yaşında olan gençlerin 2011 Genel Milletvekili seçiminde oy kullanacak olmalarıdır. Araştırmanın %95 güven sınırında hata payı ±%2,38 dir. Bir anket ortalama 13dk. 06sn. sürmüştür. Araştırma toplam 81 ilde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın raporu içerisindeki tablolarda yüzde ve geçerli yüzde başlıkları kullanılmıştır. başlığı genel içerisindeki yüzdeyi verirken geçerli yüzde o soruya gelmesi muhtemel cevapların (Cevap yok ve fikri yok sıkları dışındaki şıklar) toplamı baz alınarak hesaplanan yüzdedir. Soruların yorumlarında, analizler yi kullanarak yapılmıştır. Araştırmanın saha çalışması ARTIBİR Araştırma nın Telefon Merkezi nde toplam 46 anketör tarafından gerçekleştirilmiştir. Yapılan anketlerin %25 i Konsensus Merkez de telefon ile kontrol edilmiş, yapılan anketlerin %30 u telefon kayıtlarından dinlenmiş ve bu kontroller sırasında hiçbir hatalı ankete rastlanmamıştır. Araştırmanın saha çalışması soru formunun uzunluğundan denk geldiğinden planlanan süreden 2 gün fazla sürmüştür. Anketin yapıldığı gün Frekans 26 Eylül %11,1 27 Eylül %13,3 28 Eylül %14,1 29 Eylül %16,5 30 Eylül %15,4 01 Ekim %14,2 02 Ekim %15,5 Toplam 1547 %100,0 RAPOR, EKİM 2009 SAYFA - 7 -

8 Görüşmeler her gün saat 09:00 ile 21:00 arasında yapılmıştır. Görüşmelerin saat dilimlerine göre dağılımları aşağıdaki gibidir: Anketin yapıldığı saat dilimi Frekans 09:00-09: %6,9 10:00-10: %6,5 11:00-11: %15,1 12:00-12: %13,6 13:00-13: %13,3 14:00-14: %8,7 15:00-15: %11,1 16:00-16:59 24 %1,6 18:00-18:59 4 %0,3 19:00-19: %10,7 20:00-20: %12,3 Toplam 1547 %100,0 RAPOR, EKİM 2009 SAYFA - 8 -

9 4.2 ÖRNEKLEM Görüşülen Kişinin Cinsiyeti Görüşülen kişinin cinsiyeti ANKET SONUCU TÜİK ADNKS 2008 Frekans Nüfus Erkek 765 %49, %49,8 Kadın 782 %50, %50,2 Toplam 1547 %100, %100, Görüşülen Kişinin Yaşı Görüşülen kişinin yaşı ANKET SONUCU TÜİK ADNKS 2008 Frekans Nüfus %11, %11, %11, %11, %13, %12, %11, %11, %11, %10, %10, %9, %8, %8, %7, %6, %6, %5, %3, %4, %1, %3,2 70 ve üstü 34 %2, %6,1 Toplam 1547 %100, %100,0 RAPOR, EKİM 2009 SAYFA - 9 -

10 4.2.3 Görüşülen Kişinin Medeni Durumu Görüşülen Kişinin Medeni Durumu Frekans ANKET SONUCU TÜİK ADNKS 2008 Nüfus Evli 1027 %66,4 %66, %64,2 %64,4 Bekâr 474 %30,6 %30, %27,7 %27,7 Dul (Eşinden ayrılmış/eşi vefat etmiş) 44 %2,8 %2, %7,9 %7,9 toplam 1545 %99,8 %100, %99,8 %100,0 Cevap yok 2 %0, %0, %100, Görüşülen Kişinin Çalışma Durumu Görüşülen Kişinin Çalışmama Durumu Frekans Çalışmıyor 909 %58,8 Ücretli çalışıyor 350 %22,6 Kendi işinde çalışıyor 288 %18,6 Toplam 1547 %100,0 Görüşülen Kişinin Çalışmama Durumu Frekans Evin bakımından sorumlu (Ev kadını/ev erkeği) 457 %29,5 %50,3 Emekli 178 %11,5 %19,6 Öğrenci 175 %11,3 %19,3 İşsiz iş arıyor 70 %4,5 %7,7 İşsiz iş aramıyor 29 %1,8 %3,1 Toplam 909 %58,7 %100,0 Çalışıyor 638 %41,3 RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

11 4.2.5 Görüşülen Kişinin Hane Halkı Büyüklüğü Siz dahil olmak üzere evinizde kaç kişi yaşıyor? Frekans Yalnız yaşıyor 33 %2,1 %2,1 2 kişi 180 %11,6 %11,7 3 kişi 286 %18,5 %18,6 4 kişi 424 %27,4 %27,6 5 kişi ve üstü 614 %39,7 %39,9 toplam 1537 %99,3 %100,0 Cevap yok 10 %0,7 Hane Halkı Büyüklüğü ,4 kişi Görüşülen Kişinin Eğitim Durumu En son mezun olduğunuz eğitim kurumu hangisidir? Frekans Hiçbir eğitim kurumundan mezun değil 65 %4,2 %4,2 İlkokul mezunu 441 %28,5 %28,6 Ortaokul (İlköğretim) mezunu 282 %18,2 %18,3 Lise ve dengi okul mezun 508 %32,9 %33,0 Yüksekokul, Üniversite ve üstü mezunu 245 %15,8 %15,9 toplam 1541 %99,6 %100,0 Cevap yok 6 %0,4 RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

12 4.2.7 Görüşülen Kişinin Aylık Hane Halkı Geliri Aylık Hane Halkı Geliri Frekans TL 460 %29,7 %33, TL 339 %21,9 %24, TL 242 %15,6 %17, TL 136 %8,8 %10, TL ve üstü 183 %11,8 %13,5 toplam 1360 %87,9 %100,0 Cevap yok 187 %12,1 Ortalama TL Görüşülen Kişinin 22 Temmuz 2007 Genel Seçimlerindeki Siyasal Tercihi 22 Temmuz 2007 tarihinde XXIII. Dönem Milletvekili Genel Seçimi yapılmıştır. Türkiye nin 81 il ve 85 seçim bölgesinde gerçekleştirilen seçim sonuçlarına göre partilerin oy dağılımı şu şekilde olmuştur; 22 Temmuz 2002 Genel Milletvekili Seçimleri Oy AKP %46,6 CHP %20,9 MHP %14,3 DP %5,4 Bağımsız Aday %5,2 SP %2,3 Diğer %5,3 Toplam %100,0 RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

13 Kaynak: Buna göre, AKP aldığı %46 oy ile ikinci kez tek başına iktidar olmuştur. AKP ile birlikte, CHP, MHP ve seçime bağımsız olarak giren ve kazanan bazı bağımsız adayların milletvekili olduktan sonra DTP ye geçmesiyle DTP TBMM de grup kurma hakkını kazanan diğer parti olmuştur. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

14 Araştırma Genelinde 22 Temmuz 2007 GENEL MİLLETVEKİLİ SEÇİMLERİNDE hangi partiye oy vermiştiniz? sorusu sonucunda aşağıdaki dağılım ortaya çıkmıştır. Bir önceki Milletvekili Seçimlerinde, yani 22 Temmuz 2007 GENEL MİLLETVEKİLİ SEÇİMLERİNDE hangi partiye oy vermiştiniz? Frekans Ak Parti 500 %32,3 %46,6 CHP 224 %14,5 %20,9 MHP 153 %9,9 %14,3 DP 58 %3,8 %5,4 Bağımsız Aday 56 %3,6 %5,2 SP 25 %1,6 %2,3 Diğer 57 %3,7 %5,3 Toplam 1073 %69,4 %100,0 Yaşım tutmuyordu seçmen değildim 140 %9,1 Oy kullanmaya gitmedim 120 %7,7 Geçersiz oy kullandım (Boş oy attım) 24 %1,6 Hangi partiye oy verdiğimi hatırlamıyorum 94 %6,1 Cevap yok 94 %6,1 Geçersiz Toplam 472 %30,6 Genel Toplam 1545 %100,0 Araştırma sonuçları Temmuz 2002 Genel Milletvekili ve Mart 2009 Yerel Seçimleri İl Genel Meclisi oy dağılımlarına göre ağırlıklandırılmıştır. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

15 4.2.9 Görüşülen Kişinin 29 Mart 2009 Yerel Seçimlerindeki Siyasal Tercihi 28 Mart 2009 da ise Türkiye Geneli nde Yerel Seçimler yapılmıştır. Bu yerel seçimlerde Türkiye genelinin siyasi dağılımını en iyi İl Genel Meclisi Seçim sonuçları göstermektedir. Buna Göre oyaların partilere dağılımı aşağıdaki gibidir. 29 Mart İl Genel Meclisi Seçimleri Oy AKP %38,4 CHP %23,1 MHP %16,0 DTP %5,7 SP %5,2 DP %3,8 DSP %2,9 Diğer %5,0 Toplam %100,0 Kaynak: RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

16 Araştırma Genelinde 28 Mart 2009'da yapılan yerel seçimlerde, İL GENEL MECLİSİ için hangi partiye oy vermiştiniz? sorusu sonucunda aşağıdaki dağılım ortaya çıkmıştır. Bir önceki yerel seçimlerde, Yani 28 Mart 2009'da yapılan yerel seçimlerde, İL GENEL MECLİSİ için hangi partiye oy vermiştiniz? Frekans Ak Parti 446 %28,8 %38,5 CHP 243 %15,7 %21,0 MHP 176 %11,4 %15,2 DTP 76 %4,9 %6,5 SP 56 %3,6 %4,8 DP 42 %2,7 %3,6 DSP 32 %2,1 %2,8 Diğer 87 %5,6 %7,5 Toplam 1158 %74,8 %100,0 Yaşım Tutmuyordu Oy Kullanmadım 106 %6,8 Oy kullanmaya gitmedim 113 %7,3 Geçersiz oy kullandım (Boş oy attım) 21 %1,4 Hangi partiye oy verdiğimi hatırlamıyorum 70 %4,5 Cevap yok 79 %5,1 Geçersiz Toplam 389 %25,2 Araştırma sonuçları Temmuz 2002 Genel Milletvekili ve Mart 2009 Yerel Seçimleri İl Genel Meclisi oy dağılımlarına göre ağırlıklandırılmıştır. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

17 Anketin Yapıldığı Bölge Araştırmanın örneklemi 2008 yılı sonunda yayınlanan TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre ve Türkiye nin 15 yaş ve üstü demografik özelliklerine uygun olarak belirlenmiştir. Türkiye nin 2008 yılı sonu itibarı ile 15 yaş üstü nüfusu kişidir. Örneklem seçiminin ana amacı Türkiye de yaşayan 15 yaş ve üstü nüfusun hepsinin araştırmaya eşit oranda katılma şanslarının oluşturulmasıdır. Araştırmaya katılan haneler tüm Türkiye Geneli Sabit Telefon hatları içerisinden rastsal olarak belirlenmiş, hane içi kişi seçiminde ise son doğum günü kuralı uygulanmış %65 başarı sağlanmıştır. 28/08/2002 Tarihli ve 2002/4720 sayılı kararname uyarınca, bölgesel istatistiklerin toplanması, bölgelerin sosyoekonomik analizlerini yapılması, bölgesel politikaların çerçevesinin belirlenmesi ve Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemine uygun karşılaştırılabilir istatistiki veri tabanı oluşturulması amacıyla Türkiye genelinde İstatistikî Bölge Birimleri Sınıflandırılması (İBBS) yapılmıştır. İ.B.B.S. de iller Düzey 3 olarak tanımlanmış; ekonomik, sosyal ve coğrafi yönden benzerlik gösteren komşu iller ise bölgesel kalkınma planları ve nüfus büyüklükleri de dikkate alınarak Düzey 1 ve Düzey 2 olarak gruplandırılmak suretiyle hiyerarşik İ.B.B.S. tamamlanmıştır. Bu sınıflandırılmaya göre Düzey 3 te 81 il, Düzey 2 de 26 il ve Düzey 1 de 12 istatistikî bölge mevcuttur. Kırklareli Bartın Kastamonu Sinop Edirne Çanakkale Tekirdağ İstanbul Zonguldak Karabük Kocaeli Düzce Yalova Sakarya Çankırı Bolu Bursa Bilecik Çorum Samsun Amasya Tokat Ordu Artvin Rize Trabzon Giresun Gümüşhane Bayburt Erzurum Ardahan Kars Iğdır Balıkesir Eskişekir Ankara Kırıkkale Yozgat Sivas Erzincan Ağrı Manisa Kütahya Kırşehir Tunceli Bingöl Muş İzmir Uşak Afyon Nevşehir Kayseri Malatya Elazığ Bitlis Van Konya Aksaray Diyarbakır Aydın Muğla Denizli Isparta Burdur Antalya Karaman Niğde Adana K.Maraş Adıyaman Osmaniye Şanlıurfa Gaziantep Siirt Batman Şırnak Mardin Hakkari Mersin Kilis Hatay BATI MARMARA DOĞU MARMARA BATI KARADENİZ KUZEYDOGU ANADOLU EGE BATI ANADOLU DOĞU KARADENİZ ORTADOGU ANADOLU AKDENİZ ORTA ANADOLU İSTANBUL GÜNEYDOGU ANADOLU RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

18 Türkiye genelinde İBBS bazında nüfus dağılımları aşağıdaki gibidir: 1. Düzey 2. Düzey 3. Düzey İSTANBUL İSTANBUL Kent Nüfusu Kır Nüfusu Toplam Nüfus İSTANBUL-Avr İSTANBUL-Asy İSTANBUL Toplam İSTANBUL Toplam EGE AYDIN AYDIN DENİZLİ MUĞLA AYDIN Toplam İZMİR İZMİR MANİSA İZMİR Toplam MANİSA AFYON KÜTAHYA UŞAK MANİSA Toplam EGE Toplam AKDENİZ ADANA ANTALYA HATAY ADANA İÇEL ADANA Toplam ANTALYA ISPARTA BURDUR ANTALYA Toplam HATAY K.MARAŞ OSMANİYE HATAY Toplam AKDENİZ Toplam GÜNEYDOĞU ANADOLU GAZİANTEP MARDİN ŞANLIURFA GAZİANTEP ADIYAMAN KİLİS GAZİANTEP Toplam MARDİN BATMAN ŞIRNAK SİİRT MARDİN Toplam ŞANLIURFA DİYARBAKIR ŞANLIURFA Toplam GÜNEYDOĞU ANADOLU Toplam RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

19 1. Düzey 2. Düzey 3. Düzey BATI ANADOLU Kent Nüfusu Kır Nüfusu Toplam Nüfus ANKARA ANKARA KONYA ANKARA Toplam KONYA KARAMAN KONYA Toplam BATI ANADOLU Toplam DOĞU MARMARA BURSA KOCAELİ BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK BURSA Toplam KOCAELİ SAKARYA DÜZCE BOLU YALOVA KOCAELİ Toplam DOĞU MARMARA Toplam BATI KARADENİZ KASTAMONU SAMSUN ZONGULDAK KASTAMONU SİNOP ÇANKIRI KASTAMONU Toplam SAMSUN TOKAT ÇORUM AMASYA SAMSUN Toplam ZONGULDAK KARABÜK BARTIN ZONGULDAK Toplam BATI KARADENİZ Toplam ORTA ANADOLU KAYSERİ KIRIKKALE KAYSERİ SİVAS YOZGAT KAYSERİ Toplam AKSARAY NİĞDE KIRIKKALE NEVŞEHİR KIRŞEHİR KIRIKKALE Toplam ORTA ANADOLU Toplam RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

20 1. Düzey 2. Düzey 3. Düzey ORTADOĞU ANADOLU MALATYA VAN Kent Nüfusu Kır Nüfusu Toplam Nüfus MALATYA ELAZIĞ BİNGÖL TUNCELİ MALATYA Toplam VAN MUŞ BİTLİS HAKKARİ VAN Toplam ORTADOĞU ANADOLU Toplam BATI MARMARA BALIKESİR TEKİRDAĞ BALIKESİR ÇANAKKALE BALIKESİR Toplam TEKİRDAĞ EDİRNE KIRKLARELİ TEKİRDAĞ Toplam BATI MARMARA Toplam DOĞU KARADENİZ TRABZON TRABZON ORDU GİRESUN RİZE ARTVİN GÜMÜŞHANE TRABZON Toplam DOĞU KARADENİZ Toplam KUZEYDOĞU ANADOLU AĞRI ERZURUM AĞRI KARS IĞDIR ARDAHAN AĞRI Toplam ERZURUM ERZİNCAN BAYBURT ERZURUM Toplam KUZEYDOĞU ANADOLU Toplam GENEL TOPLAM RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

21 Araştırmada kullanılacak örneklem illeri Düzey 2 ye göre belirlenmiştir. Yani Araştırma toplam 26 İkinci Düzey İstatistikî Bölge ve 81 İlde yürütülmüştür. Araştırma nın amacı doğrultusunda Coğrafi Bölgelendirme de önemli bir kriter olduğundan Türkiye nin Coğrafi 7 Bölgesine göre de analizler yapılmıştır. MARMARA 417 anket EGE 194 anket KARADENİZ 185 anket İÇ ANADOLU 281 anket AKDENİZ 190 anket DOĞU ANADOLU 117 anket GÜNEYDOĞU ANADOLU 163 anket Yapılan görüşmelerin Coğrafi Bölgelere göre dağılımı aşağıdaki gibidir: Anketin Yapıldığı Coğrafi Bölge Frekans Marmara 417 %27,0 İç Anadolu 281 %18,2 Ege 194 %12,5 Akdeniz 190 %12,3 Karadeniz 185 %12,0 Güneydoğu Anadolu 163 %10,5 Doğu Anadolu 117 %7,6 Toplam 1547 %100,0 RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

22 Görüşmelerin Yerleşim Birimine göre dağılımı aşağıda verilmiştir. Yaşadığınız yeri aşağıdakilerden hangisi en iyi şekilde açıklar? Frekans Kent 1267 %81,9 %82,0 Kır 277 %17,9 %18,0 toplam 1544 %99,8 %100,0 Cevap yok 3 %0,2 Görüşmelerin 1. Düzey İstatistikî Bölgelere göre dağılımı aşağıda verilmiştir. Anketin Yapıldığı 1. düzey İstatistiki Bölge Frekans İstanbul 249 %16,1 Ege 194 %12,5 Akdeniz 190 %12,3 Güneydoğu Anadolu 164 %10,6 Batı Anadolu 156 %10,1 Doğu Marmara 134 %8,7 Batı Karadeniz 104 %6,7 Orta Anadolu 95 %6,1 Ortadoğu Anadolu 78 %5,0 Batı Marmara 66 %4,3 Doğu Karadeniz 61 %3,9 Kuzeydoğu Anadolu 56 %3,6 Toplam 1547 %100,0 RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

23 Görüşmelerin 2. Düzey İstatistikî Bölgelere göre dağılımı aşağıda verilmiştir. Anketin Yapıldığı 2. düzey İstatistiki Bölge Frekans İstanbul 249 %16,1 Ankara 94 %6,1 Adana 82 %5,3 İzmir 78 %5,0 Bursa 71 %4,6 Samsun 68 %4,4 Kocaeli 63 %4,1 Manisa 63 %4,1 Kayseri 62 %4,0 Konya 61 %3,9 Trabzon 61 %3,9 Hatay 61 %3,9 Şanlıurfa 61 %3,9 Mardin 58 %3,7 Aydın 52 %3,4 Antalya 48 %3,1 Gaziantep 44 %2,8 Van 41 %2,7 Malatya 37 %2,4 Balıkesir 35 %2,3 Kırıkkale 33 %2,1 Ağrı 31 %2,0 Tekirdağ 31 %2,0 Erzurum 25 %1,6 Zonguldak 22 %1,4 Kastamonu 16 %1,0 Toplam 1547 %100,0 RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

24 Görüşmelerin İllere göre dağılımı aşağıda verilmiştir. Anketin Yapıldığı il Frekans Anketin Yapıldığı il Frekans Anketin Yapıldığı il Frekans İstanbul-Avr 164 %10,6 Adıyaman 16 %1,0 Kırklareli 8 %0,5 Ankara 94 %6,1 Mardin 16 %1,0 Tunceli 8 %0,5 İstanbul-Asy 85 %5,5 Siirt 16 %1,0 Kilis 7 %0,5 İzmir 78 %5,0 Uşak 16 %1,0 Zonguldak 7 %0,5 Adana 41 %2,7 Trabzon 15 %1,0 Ağrı 6 %0,4 İçel 41 %2,7 Osmaniye 15 %1,0 Elazığ 6 %0,4 Konya 36 %2,3 Amasya 14 %0,9 Erzincan 5 %0,3 Hatay 34 %2,2 Bilecik 14 %0,9 Nevşehir 3 %0,2 Şanlıurfa 34 %2,2 Niğde 14 %0,9 Kırşehir 2 %0,1 Aydın 30 %1,9 Bartın 13 %0,8 Bolu 2 %0,1 Bursa 28 %1,8 K.Maraş 13 %0,8 Çankırı 2 %0,1 Eskişehir 28 %1,8 Tokat 13 %0,8 Düzce 2 %0,1 Diyarbakır 27 %1,7 Ardahan 12 %0,8 Erzurum 2 %0,1 Karaman 26 %1,7 Bingöl 12 %0,8 Gümüşhane 2 %0,1 Sivas 26 %1,7 Bitlis 12 %0,8 Iğdır 2 %0,1 Çanakkale 25 %1,6 Denizli 12 %0,8 Kırıkkale 2 %0,1 Kocaeli 25 %1,6 Edirne 12 %0,8 Ordu 2 %0,1 Sakarya 23 %1,5 Isparta 12 %0,8 Sinop 2 %0,1 Gaziantep 22 %1,4 Yalova 12 %0,8 Karabük 1 %0,1 Çorum 21 %1,4 Aksaray 11 %0,7 Muş 1 %0,1 Samsun 21 %1,4 Giresun 11 %0,7 Toplam 1090 %70,5 Artvin 20 %1,3 Kastamonu 11 %0,7 Kütahya 20 %1,3 Malatya 11 %0,7 Kayseri 19 %1,2 Rize 11 %0,7 Burdur 19 %1,2 Tekirdağ 11 %0,7 Hakkari 18 %1,2 Afyon 10 %0,6 Bayburt 18 %1,2 Balıkesir 10 %0,6 Antalya 17 %1,1 Kars 10 %0,6 Manisa 17 %1,1 Muğla 10 %0,6 Yozgat 17 %1,1 Şırnak 10 %0,6 Batman 16 %1,0 Van 10 %0,6 RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

25 5. BULGULAR 5.1 SİYASİ PARTİ TERCİHLERİ Genel Milletvekili Seçimleri İçin Bugünkü Siyasi Parti Tercihleri Bu pazar bir Genel Milletvekili seçimi yapılsa, kararsızlar dağıtılmadan AK Parti ye oy vereceğini söylerin oranının %29, CHP ye oy vereceğini söylerin oranının %16, MHP ye oy vereceğini söylerin oranının ise %10 olduğu görülmektedir. Katılımcıların %18,si ise hangi partiye oy verecekleri konusunda kararsız olduğunu, %4 ü geçersiz oy kullanacağını ve oy kullanmaya gitmeyeceğini belirtmiştir. Bu pazar bir GENEL MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ olsa hangi partiye oy verirsiniz? Frekans Ak Parti 446 %28,8 %43,0 CHP 240 %15,5 %23,2 MHP 156 %10,1 %15,0 DTP 76 %4,9 %7,3 SP 35 %2,3 %3,4 DP 14 %0,9 %1,4 Diğer 70 %4,5 %6,7 Toplam 1037 %67,0 %100,0 Kararsızım 285 %18,4 Cevap Yok 94 %6,0 Geçersiz oy kullanırım (Boş oy atarım) 67 %4,4 Oy kullanmaya gitmem 64 %4,1 Geçersiz Toplam 510 %33,0 RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

26 5.1.2 Kararsızların ve Cevap Vermeyenlerin Kendilerini Yakın Hissettikleri Siyasi Parti Peki, hangi partilere oy vermeye kendinizi yakın daha yakın hissediyorsunuz? Frekans Ak Parti 78 %20,6 %49,1 MHP 38 %10,0 %23,9 CHP 27 %7,1 %17,0 SP 15 %4,0 %9,4 DP 10 %2,6 %6,3 DTP 6 %1,6 %3,8 Diğer 18 %4,7 %11,3 Baz 159 %42,0 %100,0 Şu an var olan siyasi partilerden hiçbirini düşünmüyorum 98 %25,9 Gerçekten cevap vermek istemiyorum 96 %25,3 Şu an var olan partilerin hepsine oy verebilirim 26 %6,9 Geçersiz Baz 220 %58,0 Genel Baz 379 %100,0 Bu pazar yapılacak bir seçimde hangi partiye oy vereceği konusunda kararsız olduğunu belirtenlerin ve bu soruya cevap vermeyenlerin kendilerini yakın hissettikleri siyasi partilere baktığımızda, %21 lik bir kesim AK Parti yi kendilerine yakın hissettiklerini belirtmiştir. MHP yi kendilerine yakın hissedenlerin oranı %10 iken bu oran CHP de %7 dir. Bu kitle içerisinde %26 lık bir kesim şu an oy verebileceği bir siyasi partinin olmadığını %5 lik bir kesim ise şu an var olan partilerin hepsine oy verebileceğini belirtmiştir. Kararsızların %26 sı şu an var olan siyasi partilerin hiçbirine kendisine yakın hissetmemektedir. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

27 Bu pazar yapılacak bir seçimde hangi partiye oy vereceği konusunda kararsız olduğunu belirtenlerin ve bu soruya cevap vermeyenlerin hangi partiye kendilerini yakın hissettiklerini belirtmeyenlerin eşit oranda dağıtılması sonucu, kendilerini AK Parti ye yakın hissedenlerin oranı %49, MHP ye yakın hissedenlerin oranı %24, CHP ye yakın hissedenlerin oranı ise %17 dir. Kendilerine yakın hissettikleri siyasi parti olarak SP diyenlerin oranının %9 olduğu görülmektedir Seçim Tahmini Araştırmanın bulgularına dayanarak bir tahmin yapıldığında; Bu Pazar bir seçim yapılması durumunda, oyların %43 ünü AKP nin, %22 sini CHP nin, %16 sını MHP nin, %7 sini DTP nin, %4 ünü SP nin, %2 sini DP nin ve %9 unu ise diğer partilerin alacağı tahmin edilmektedir. Böyle bir seçime olası katılım oranı ise %77 dir. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

28 SEÇİM TAHMİNİ Siyasi Parti Belirtenler Muhtemel Kararsız tercihleri Toplam Tahmin Ak Parti %42,7 CHP %22,0 MHP %15,6 DTP %6,8 SP %3,9 DP %1,8 Diğer %7,1 Toplam %100,0 Tahmini Oy Kullanma Oranı 1196 %77,3 Oy Kullanmaya gitmeyecek/boş Oy atacak 351 %22,7 Ağustos 2009 ile karşılaştırıldığında, partilerin Eylül 2009 daki oy oranlarında önemli değişiklikler olmamıştır. Ağustos 2009 a göre Eylül 2009 da Ak Parti ve DTP %1 oy kazanırken CHP %1 oy kaybetmiştir. CHP nin son 3 ay içerisinde %2 puan kaybı dikkat çekicidir. Bu artış ve düşüş oranları incelenirken araştırmanın hata payları göz önünde bulundurularak Ağustos 2009 a oranla Eylül 2009 da, hiçbir partinin oy oranlarında bir yükselme veya azalma olmadığını da söylemek mümkündür. Partiler Temmuz 2009 Ağustos 2009 Eylül 2009 Fark AK Parti %42,7 %41,5 %42,7 CHP %24,3 %23,5 %22,0 MHP %15,9 %16,1 %15,6 DTP %5,8 %5,7 %6,8 SP %2,7 %3,9 %3,9 Diğer %8,5 %9,3 %8,9 RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

29 5.2 TBMM DE GRUBU BULUNAN SİYASİ PARTİLERİN LİDERLERİNİN PERFORMANSLARINDAN GENEL MEMNUNİYET Şu an mecliste grubu bulunan siyasi partilerin liderlerinin genel olarak performanslarından ne derece memnun olup olmadığınızı söyler misiniz? Frekans Memnun Ne memnun ne değil Frekans Memnun değil Frekans Recep Tayyip Erdoğan 738 %50,0 148 %10,0 590 %40,0 Devlet Bahçeli 400 %28,6 166 %11,9 834 %59,6 Deniz Baykal 343 %23,9 154 %10,7 940 %65,4 Ahmet Türk 225 %16,9 75 %5, %77,5 TBMM de grubu bulunan siyasi parti liderlerinin Eylül 2009 daki genel performansları incelendiğinde, araştırmaya katılanların %50 sinin Ak Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ın performansından memnun olduğu ortaya çıkmıştır. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli nin performansından memnun olanların oranı %29, CHP Genel Başkanı Deniz Baykal ın performansından memnuniyet %24 ve DTP Genel Başkanı Ahmet Türk ün performansından memnuniyet %17 düzeyindedir. Bu sonuçlar ışığında, Eylül 2009 da, Ak Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan performansı en yüksek siyasi liderdir. Performans sıralamasında ikinci sırada olan Genel Başkan MHP Genel başkanı Devlet Bahçeli, üçüncü sırada olan Genel Başkan ise CHP Genel Başkanı Deniz Baykal dır. Şu an mecliste grubu bulunan siyasi partilerin liderlerinin genel olarak performanslarından memnun olup olmadığınızı söyler misiniz? Ağu.09 Memnun Eyl.09 Fark Recep Tayyip Erdoğan %53,7 %50,0 Devlet Bahçeli %29,7 %28,6 Deniz Baykal %25,5 %23,9 Ahmet Türk %16,9 %16,9 Ak Parti Lideri Recep Tayyip Erdoğan Ağustos 2009 a oranla Eylül 2009 da siyasi performans bazında %4 puan kaybederken, MHP Lideri Devlet Bahçeli nın %1, CHP Lideri Deniz Baykal ise %2 kaybı olmuştur. Ahmet Türk ise Ağustos 2009 daki siyasi performans oranını korumaktadır. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

30 5.2.1 Ak Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ın Performansından Memnuniyet Recep Tayyip Erdoğan'ın genel olarak performansından ne derece memnun olup olmadığınızı söyler misiniz? Frekans 1-Hiç memnun değilim 446 %28,8 %30,2 2-Pek memnun değilim 144 %9,3 %9,8 3-Ne memnunum ne de değilim 148 %9,5 %10,0 4-Biraz memnunum 372 %24,1 %25,2 5-Çok memnunum 366 %23,7 %24,8 Toplam 1476 %95,4 %100,0 Bilmiyorum 50 %3,3 Cevap yok 21 %1,4 Geçersiz Toplam 71 %4,6 Performans Puanı ,05 Görüşülen kişilerin %50 si Ak Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ın genel performansından memnuniyetini dile getirirken %40 ı ise memnuniyetsizliğini belirtmiştir. Ak Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ın performansından çok memnun olanların oranının %25, biraz memnun olanların oranının ise %25 olduğu görülmektedir. Buna karşılık Ak Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ın performansından hiç memnun olmayanların oranı %30, pek memnun olmayanların oranı ise %10 dur. Eylül 2009 da, Ağustos 2009 oranla düşüş göstermesine rağmen Ak Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ın performansından memnuniyetin yüksek olduğunu söylemek mümkündür. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

31 5.2.2 MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli nin Performansından Memnuniyet Devlet Bahçeli'nin genel olarak performansından ne derece memnun olup olmadığınızı söyler misiniz? Frekans 1-Hiç memnun değilim 624 %40,3 %44,5 2-Pek memnun değilim 210 %13,6 %15,0 3-Ne memnunum ne de değilim 166 %10,7 %11,8 4-Biraz memnunum 301 %19,5 %21,5 5-Çok memnunum 99 %6,4 %7,1 Toplam 1400 %90,5 %100,0 Bilmiyorum 120 %7,8 Cevap yok 27 %1,7 Geçersiz Toplam 147 %9,5 Performans Puanı ,32 Görüşülen kişilerin %29 u MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli nin genel performansından memnuniyetini dile getirirken %60 ı ise memnuniyetsizliğini belirtmiştir. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli nin performansından çok memnun olanların oranının %7, biraz memnun olanların oranının ise %22 olduğu görülmektedir. Buna karşılık MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli nin performansından hiç memnun olmayanların oranı %45, pek memnun olmayanların oranı ise %15 tir. Eylül 2009 da, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli nin performansı ortalamanın altındadır. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

32 5.2.3 CHP Genel Başkanı Deniz Baykal ın Performansından Memnuniyet Deniz Baykal'ın genel olarak performansından ne derece memnun olup olmadığınızı söyler misiniz? Frekans 1-Hiç memnun değilim 717 %46,3 %49,9 2-Pek memnun değilim 223 %14,4 %15,5 3-Ne memnunum ne de değilim 154 %10,0 %10,7 4-Biraz memnunum 256 %16,6 %17,8 5-Çok memnunum 87 %5,6 %6,0 Toplam 1437 %92,9 %100,0 Bilmiyorum 91 %5,9 Cevap yok 19 %1,2 Geçersiz Toplam 110 %7,1 Performans Puanı ,15 Görüşülen kişilerin %26 sı CHP Genel Başkanı Deniz Baykal ın genel performansından memnuniyetini dile getirirken %64 ü ise memnuniyetsizliğini belirtmiştir. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal ın performansından çok memnun olanların oranının %6, biraz memnun olanların oranının ise %18 olduğu görülmektedir. Buna karşılık CHP Genel Başkanı Deniz Baykal ın performansından hiç memnun olmayanların oranı %50, pek memnun olmayanların oranı ise %16 dır. Eylül 2009 da, CHP Genel Başkanı Deniz Baykal ın performansı ortalamanın altındadır. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

33 5.2.4 DTP Genel Başkanı Ahmet Türk ün Performansından Memnuniyet Ahmet Türk'ün genel olarak performansından ne derece memnun olup olmadığınızı söyler misiniz? Frekans 1-Hiç memnun değilim 886 %57,3 %66,4 2-Pek memnun değilim 149 %9,6 %11,2 3-Ne memnunum ne de değilim 75 %4,8 %5,6 4-Biraz memnunum 140 %9,0 %10,5 5-Çok memnunum 85 %5,5 %6,3 Toplam 1335 %86,3 %100,0 Bilmiyorum 182 %11,8 Cevap yok 30 %1,9 Geçersiz Toplam 212 %13,7 Performans Puanı ,79 Görüşülen kişilerin %17 si DTP Genel Başkanı Ahmet Türk ün genel performansından memnuniyetini dile getirirken %78 i ise memnuniyetsizliğini belirtmiştir. DTP Genel Başkanı Ahmet Türk ün performansından çok memnun olanların oranının %6, biraz memnun olanların oranının ise %11 olduğu görülmektedir. Buna karşılık DTP Genel Başkanı Ahmet Türk ün performansından hiç memnun olmayanların oranı %66, pek memnun olmayanların oranı ise %11 dir. Eylül 2009 da, Ağustos 2009 da olduğu gibi DTP Genel Başkanı Ahmet Türk ün ortalamanın çok altındadır. TBMM de grubu bulunan partilerin lideri arasında performansı en düşük olan lider DTP Genel Başkanı Ahmet Türk tür. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

34 5.3 CHP GENEL BAŞKANI CHP nin başında, kimi en fazla Genel Başkan olarak görmek istersiniz? Frekans Kemal Kılıçdaroğlu 479 %30,9 %47,7 Deniz Baykal 197 %12,7 %19,6 Mustafa Sarıgül 145 %9,4 %14,5 Diğer 183 %11,8 %18,2 Toplam 1004 %64,9 %100,0 CHP ile ilgilenmiyorum 261 %16,9 Bilmiyorum 238 %15,4 Cevap yok 44 %2,8 Geçersiz Toplam 543 %35,1 Kemal Kılıçdaroğlu nu CHP nin başında görmek isteyenlerin oranı %48 iken, Deniz Baykal ı CHP nin başında görmek isteyenlerin oranı %20, Mustafa Sarıgül ü CHP nin başında görmek isteyenlerin oranı ise %15 tir. Bugünkü koşularda, CHP nin Lider Sorununu çözebilecek en önemli isim olarak Kemal Kılıçdaroğlu ortaya çıkmaktadır. Kemal Kılıçdaroğlu CHP içindeki Lider Alternatifsizliğini sona erdirmiş hatta popülarite olarak mevcut liderin çok önüne geçmiştir. Genel seçimler öncesi yapılacak CHP Kurultay ında CHP nin başına ekibi ile Kemal Kılıçdaroğlu nun geçmesi CHP ye önemli puanlar kazandıracak gibi görünmektedir. Çünkü CHP Genel Başkan ı ile ilgilenmiyorum diyenlerin tüm katılımcılar içindeki oranı sadece %17 dir ve eğer Kemal Kılıçdaroğlu CHP Genel Başkanı olursa CHP nin bir sonraki Genel Seçim de alabileceği minimum oy oranı %31 dir. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

35 CHP nin başında, kimi en fazla Genel Başkan olarak görmek istersiniz? Kemal Kılıçdaroğlu Bu pazar bir GENEL MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ olsa hangi partiye oy verirsiniz? Ak Parti CHP MHP DTP Diğer Oy vermez Kararsız Cevap yok %22,9 %60,6 %30,4 %24,3 %21,5 %34,8 %24,6 %25,4 Deniz Baykal %11,6 %18,8 %17,9 %3,2 %23,0 %4,1 %10,5 %7,5 Mustafa Sarıgül %12,1 %6,7 %11,6 %2,4 %9,8 %11,0 %9,4 %2,1 Diğer %14,1 %8,0 %14,4 %23,1 %14,2 %5,3 %10,1 %8,9 CHP ile ilgilenmiyorum %20,9 %1,6 %17,6 %37,0 %17,0 %21,2 %15,7 %16,5 Bilmiyorum %15,3 %3,9 %7,6 %6,7 %11,0 %21,5 %27,6 %24,9 Cevap yok %3,0 %0,4 %0,5 %3,2 %3,5 %2,0 %2,1 %14,7 Toplam %100,0 %100,0 %100,0 %100,0 %100,0 %100,0 %100,0 %100,0 Araştırmaya katılan ve bu Pazar CHP ye oy vermeyi düşündüğünü belirtenlerin %61 i CHP nin başında Kemal Kılıçdaroğlu nu görmek istediğini belirtmiştir. Oy vermeyi düşünmeyenlerin veya boş oy atmayı düşünenlerin %35 i, MHP ye oy vermeyi düşünenlerin %30 u, partisini söylemeyen ve kararsızların %25 i, DTP ye oy vermeyi düşünenlerin %24 ü, AK Parti ye oy vermeyi düşünenlerin %23 ve diğer partilere oy vermeyi düşünenlerin %22 si CHP nin başında Kemal Kılıçdaroğlu nu görmek istediğini belirtmiştir. AŞAĞIDAKİ grafikten de görüldüğü üzere Kemal Kılıçdaroğlu her kesim seçmenden en az %22 ve en çok %61 olmak üzere CHP Genel Başkanlığı için destek görmektedir. Ak Parti lilerin %21 i CHP nin Genel Başkanı ile ilgilenmediğini belirtirken %14 ü ise CHP nin başında Mustafa Sarıgül ü görmek istediğini belirtmiştir. CHP lilerin %19 u, MHP lilerin %17 si ve Ak Parti lilerin %12 si Deniz Baykal ı CHP nin başında görmek istediğini belirtmiştir. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

36 5.4 AĞUSTOS AYINDA TÜRKİYE GÜNDEMİNİ BELİRLEYEN EN ÖNEMLİ 3 OLAY Türkiye'de Eylül 2009 da gündemi belirleyen önemli olayların hangisi olduğunu düşünüyorsunuz? Geçtiğimiz ayın önemli olayları Frekans Trakya ve İstanbul daki sel felaketleri 987 %65,8 Münevver Karabulut un katil zanlısı Cem Garipoğlu nun yakalanması 666 %44,4 Demokratik Açılım Paketi 661 %44,0 Genel Kurmay Başkanı İlker Başbuğ un Bayram da yaptığı Diyarbakır ziyareti Başbakan ın Birleşmiş Milletler Oturumunda konuşma yapmak için ABD ye gitmesi 404 %26,9 371 %24,7 Memur Zamları 286 %19,1 Ermenistan ile imzalanan protokol 251 %16,7 İlköğretim Okulları ve Liselerin açılması 247 %16,5 KEY ödemelerinin yapılmaması 147 %9,8 Türkiye Milli Takımının Estonya ve Bosna Hersek Maçları Türk basının önemli yazarlarından Bekir Coşkun un Hürriyet ten ayrılıp Gazete Habertürk te yazılarına başlaması 114 %7,6 52 %3,5 Toplam 1500 %100,0 Araştırmaya katılanlara Eylül 2009 da Türkiye gündemini belirleyen en önemli 3 olayın ne olduğu sorulmuştur. Buna göre Eylül 2009 da Türkiye nin gündemini belirleyen en önemli 3 olay sırasıyla aşağıdaki gibidir: Trakya ve İstanbul daki sel felaketleri (%66), Münevver Karabulut un katil zanlısı Cem Garipoğlu nun yakalanması (%44) ve Ağustos 2009 da %63 ile birinci sırada bulunan Demokratik Açılım Paketi Eylül 2009 da %44 ile 2. Sıraya gerilemiştir. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

37 Genel Kurmay Başkanı İlker Başbuğ un Bayram da yaptığı Diyarbakır ziyareti (%27) ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ın Birleşmiş Milletler Oturumunda konuşma yapmak için ABD ye gitmesi (%25) Eylül ayının gündemini oluşturan diğer olaylar olarak ortaya çıkmaktadır. Eylül 2009 da Türkiye'de gündemi belirleyen önemli olayların hangisi olduğunu düşünüyorsunuz? Trakya ve İstanbul daki sel felaketleri Münevver Karabulut un katil zanlısı Cem Garipoğlu nun yakalanması Demokratik Açılım Paketi Genel Kurmay Başkanı İlker Başbuğ un Bayram da yaptığı Diyarbakır ziyareti Başbakan ın Birleşmiş Milletler Oturumunda konuşma yapmak için ABD ye gitmesi En Önemli Olay 2. Önemli Olay 3. Önemli Olay Frekans Frekans Frekans 425 %28,4 340 %24,0 222 %17,5 265 %17,8 228 %16,1 172 %13,5 335 %22,4 176 %12,4 149 %11,7 115 %7,7 130 %9,2 158 %12,4 79 %5,3 157 %11,0 135 %10,6 Memur Zamları 100 %6,7 91 %6,4 95 %7,5 Ermenistan ile imzalanan protokol İlköğretim Okulları ve Liselerin açılması KEY ödemelerinin yapılmaması Türkiye Milli Takımının Estonya ve Bosna Hersek Maçları Türk basının önemli yazarlarından Bekir Coşkun un Hürriyet ten ayrılıp Gazete Habertürk te yazılarına başlaması 53 %3,6 101 %7,1 96 %7,5 59 %3,9 81 %5,7 107 %8,4 32 %2,2 61 %4,3 54 %4,2 24 %1,6 34 %2,4 56 %4,4 6 %0,4 19 %1,4 27 %2,1 Toplam 1494 %100, %100, %100,0 RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

38 5.5 TRAKYA VE İSTANBUL DAKİ SEL FELAKETLERİ Sizce, size okuyacağım kişi ve kurumlardan hangisi Trakya ve İstanbul da yaşanan Sel Felaketinde diğerlerine nazaran daha fazla kusurludur? Frekans İstanbul Büyükşehir Belediyesi 390 %25,2 %27,7 Sel Bölgesine inşaat yapan mimar, mühendis veya müteahhitler 356 %23,0 %25,3 Sel bölgesindeki İlçe Belediyesi 245 %15,8 %17,4 Hükümet 157 %10,2 %11,2 Genel olarak insanoğlu 155 %10,0 %11,0 Sel bölgesinde evleri olan kişiler 86 %5,6 %6,1 Muhalefet 18 %1,2 %1,3 Toplam 1407 %91,0 %100,0 Bunlardan hiçbiri 64 %4,1 Bilmiyorum 68 %4,4 Cevap yok 8 %0,4 Geçersiz Toplam 140 %9,0 İstanbul ve Trakya da yaşanan sel felaketleri Eylül 2009 a en önemli gündem maddesi olarak damgasını vurmuştur. Bu felakette en fazla sorumlu tutulanlar ise sırasıyla; İstanbul Büyükşehir Belediyesi (%28), Sel Bölgesine inşaat yapan mimar, mühendis veya müteahhitler (%25) ve Sel bölgesindeki İlçe Belediyesi dir (%17). Türkiye bu büyük felaket sonrasında en büyük faturayı Belediyecilere ve Mimar, mühendis veya müteahhitlere çıkartmıştır. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

39 Sizce, size okuyacağım kişi ve kurumlardan hangisi Trakya ve İstanbul da yaşanan Sel Felaketinde diğerlerine nazaran daha fazla kusurludur? Bu pazar bir GENEL MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ olsa hangi partiye oy verirsiniz? Ak Parti CHP MHP İstanbul Büyükşehir Belediyesi %17,1 %36,7 %31,6 Sel Bölgesine inşaat yapan mimar, mühendis veya müteahhitler %33,5 %21,5 %18,1 Sel bölgesindeki İlçe Belediyesi %15,0 %16,6 %19,7 Hükümet %6,9 %14,7 %13,7 Genel olarak insanoğlu %16,3 %4,4 %9,7 Sel bölgesinde evleri olan kişiler %8,3 %5,3 %6,4 Muhalefet %2,8 %0,8 %0,7 Toplam %100,0 %100,0 %100,0 Ak Partililerin %34 ü Eylül ayı içinde İstanbul ve Trakya da yaşanan sel felaketinde en büyük sorumluluğun Sel Bölgesine inşaat yapan mimar, mühendis veya müteahhitlerde olduğunu, CHP (%37) ve MHP liler (%32) ise bu felaketlerin en büyük sorumlusunun İstanbul Büyükşehir Belediyesi olduğunu belirtmiştir. Sizce, size okuyacağım kişi ve kurumlardan hangisi Trakya ve İstanbul da yaşanan Sel Felaketinde diğerlerine nazaran daha fazla kusurludur? İstanbul Sel Bölgesine inşaat yapan mimar, mühendis veya müteahhitler %28,4 İstanbul Büyükşehir Belediyesi %24,3 Hükümet %17,6 Sel bölgesindeki İlçe Belediyesi %13,1 Genel olarak insanoğlu %8,5 Sel bölgesinde evleri olan kişiler %6,4 Muhalefet %1,6 Toplam %100,0 Yaşanan sel felaketinden en fazla etkilenen İstanbulluların %28 i felaketten Sel Bölgesinde inşaat yapan mimar, mühendis veya müteahhitleri sorumlu tutarken, %24 ü İstanbul Büyükşehir Belediyesini, %18 i Hükümeti, %13 ü ise Sel bölgesindeki İlçe Belediyesini sorumlu tutmuştur. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

40 5.6 MESLEK GRUPLARINDAKİ KİŞİLERE GÜVEN Aşağıdaki meslek grubuna mensup olan kişilere güvenip güvenmediğinizi belirtir misiniz? Güveniyorum Frekans yüzde Ne güveniyorum ne de güvenmiyorum Frekans yüzde Güvenmiyorum Frekans yüzde Asker 1337 %87,3 81 %5,3 113 %7,4 Öğretmen 1192 %78,2 207 %13,6 126 %8,3 Eczacı 1149 %75,6 200 %13,2 171 %11,3 Doktor 1128 %73,6 247 %16,1 157 %10,2 Hâkim 1069 %71,6 227 %15,2 196 %13,1 Toplum Polisi 1063 %70,3 235 %15,5 215 %14,2 Savcı 1019 %68,4 250 %16,8 220 %14,8 Edebi Eser Yazarı 866 %62,0 361 %25,8 170 %12,2 Yüksek Yargı Mensubu 937 %63,4 278 %18,8 263 %17,8 Kasiyer 909 %62,4 313 %21,5 234 %16,1 Üniversite'de öğretim görevlisi, üyesi 849 %58,2 356 %24,4 253 %17,4 Trafik Polisi 903 %59,6 268 %17,7 343 %22,7 Devlet Memuru 810 %53,7 388 %25,7 310 %20,6 Kamuoyu Araştırmacısı 734 %51,3 394 %27,6 302 %21,1 Mimar 745 %51,8 361 %25,1 333 %23,1 Bakkal 783 %52,8 337 %22,7 364 %24,5 Mühendis 754 %51,7 368 %25,2 337 %23,1 Bankacı 758 %51,1 326 %22,0 398 %26,9 Taksi şoförü 650 %44,4 377 %25,7 438 %29,9 Gazeteci 564 %37,9 496 %33,3 430 %28,9 Belediye Görevlisi 659 %44,0 377 %25,2 463 %30,9 Avukat 609 %40,8 371 %24,8 513 %34,4 İş adamı 358 %24,5 455 %31,1 648 %44,4 Reklamcı 369 %25,3 373 %25,6 717 %49,1 Siyasetçi 200 %13,4 303 %20,3 991 %66,3 RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

41 Meslek grupları bazında kişilere güveni incelediğimizde, en fazla güvenilenler sırasıyla; Asker (%87) Öğretmen (%78) Doktor (%74) Eczacı (%76) Hâkimlerdir (%72). En fazla güvenilmeyenler ise sırasıyla; Siyasetçi (%66) Reklamcı (%49) İş adamı (%44) Avukat (%34) Belediye Görevlisi (%31) Bütün aleyhinde propagandalara rağmen Türkiye de en fazla güven veren meslek grubu Askerdir. Buradan yola çıkarak Asker için Türkiye nin güvencesidir demek hiç de yanlış sayılmayacaktır. Çocukluğumuzun ve gençliğimizin ilk çağlarının büyük bir kesimi beraber geçirdiğimiz Öğretmenler en fazla güvenilenler listesinde ikinci sıradadır. Sağlımızın, yani en büyük servetimizin güvencesi olarak Eczacılar ve Doktorlar üçüncü ve dördüncü sırada güvenilen meslek grubu üyeleri olarak ve ortaya çıkmaktadır. Ve demokratik ve çağdaş yaşamın olmaz ise olmazları hâkimler en güvenilenler listesinde beşinde sıradadır. Şöyle güvenilenler listesine baktığımızda Türk Toplumunun güven önceliklerini dört ünlü deyiş ile açıklamak mümkündür: Önce vatan, Eğitim Şart, Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi ve Adalet mülkün temelidir. Türkiye de siyasetçiye güven yoktur. İlişkilendirme analizi yapıldığında kesinlikle güvenmiyorum değişkenine tek ve en yakın çıkan meslek grubu Siyasetçilerdir. Siyasetçiye güvenin oluşturulması, Türkiye deki siyasetin işlerliğini sağlamlaştıracak ve siyasi istikrarı sağlayacaktır. Buna en güzel örnek yine bu araştırmanın içerisinde CHP nin başında hangi siyasi Lideri görmek istersiniz? sorusuna gelen cevaplardan ortaya çıkmaktadır. Kemal Kılıçdaroğlu topluma güven veren bir siyasetçidir. Bunu en güzel 29 Mart 2009 yılında yapılan yerel seçimlerde ispatlamıştır. İBB Başkan adayı olduktan sonra partisine İstanbul ve tüm Türkiye de büyük bir ivme kazandırmıştır. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

42 5.6.1 Asker Meslek Grubuna Mensup Olan Kişilere Güven Asker meslek grubuna mensup olan kişilere ne derece güvenip güvenmediğinizi belirtir misiniz? Frekans 1-Kesinlikle güvenmiyorum 32 %2,1 %2,1 2-Güvenmiyorum 81 %5,2 %5,3 3-Ne güveniyorum ne de güvenmiyorum 81 %5,2 %5,3 4-Güveniyorum 827 %53,5 %54,0 5-Kesinlikle güveniyorum 510 %33,0 %33,3 toplam 1531 %99,0 %100,0 Bilmiyorum 14 %0,9 Cevap yok 2 %0,1 Geçersiz toplam 16 %1,0 Güven Puanı ,11 Asker meslek grubuna mensup olan kişilere kesinlikle güveniyorum diyenlerin oranı %33, güveniyorum diyenlerin oranı ise %54 tür. Askerlere kesinlikle güvenmiyorum diyenlerin oranı %2, güvenmiyorum diyenlerin oranı %5 ve ne güveniyorum ne de güvenmiyorum diyenlerin oranı ise %5 tir. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

43 5.6.2 Öğretmen Meslek Grubuna Mensup Olan Kişilere Güven Öğretmen meslek grubuna mensup olan kişilere ne derece güvenip güvenmediğinizi belirtir misiniz? Frekans 1-Kesinlikle güvenmiyorum 19 %1,2 %1,2 2-Güvenmiyorum 107 %6,9 %7,0 3-Ne güveniyorum ne de güvenmiyorum 207 %13,4 %13,6 4-Güveniyorum 1054 %68,1 %69,1 5-Kesinlikle güveniyorum 138 %8,9 %9,0 toplam 1525 %98,6 %100,0 Bilmiyorum 16 %1,0 Cevap yok 6 %0,4 Geçersiz toplam 22 %1,4 Güven Puanı ,78 Öğretmen meslek grubuna mensup olan kişilere kesinlikle güveniyorum diyenlerin oranı %9, güveniyorum diyenlerin oranı ise %69 dur. Öğretmenlere kesinlikle güvenmiyorum diyenlerin oranı %1, güvenmiyorum diyenlerin oranı %7 ve ne güveniyorum ne de güvenmiyorum diyenlerin oranı ise %14 tür. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

44 5.6.3 Eczacı Meslek Grubuna Mensup Olan Kişilere Güven Eczacı meslek grubuna mensup olan kişilere ne derece güvenip güvenmediğinizi belirtir misiniz? Frekans 1-Kesinlikle güvenmiyorum 19 %1,2 %1,3 2-Güvenmiyorum 152 %9,8 %10,0 3-Ne güveniyorum ne de güvenmiyorum 200 %12,9 %13,2 4-Güveniyorum 1041 %67,3 %68,5 5-Kesinlikle güveniyorum 108 %7,0 %7,1 toplam 1520 %98,3 %100,0 Bilmiyorum 21 %1,4 Cevap yok 6 %0,4 Geçersiz toplam 27 %1,7 Güven Puanı ,70 Eczacı meslek grubuna mensup olan kişilere kesinlikle güveniyorum diyenlerin oranı %7, güveniyorum diyenlerin oranı ise %69 dur. Eczacılara kesinlikle güvenmiyorum diyenlerin oranı %1, güvenmiyorum diyenlerin oranı %10 ve ne güveniyorum ne de güvenmiyorum diyenlerin oranı ise %13 tür. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA

45 5.6.4 Doktor Meslek Grubuna Mensup Olan Kişilere Güven Doktor meslek grubuna mensup olan kişilere ne derece güvenip güvenmediğinizi belirtir misiniz? Frekans 1-Kesinlikle güvenmiyorum 23 %1,5 %1,5 2-Güvenmiyorum 134 %8,7 %8,7 3-Ne güveniyorum ne de güvenmiyorum 247 %16,0 %16,1 4-Güveniyorum 904 %58,4 %59,0 5-Kesinlikle güveniyorum 224 %14,5 %14,6 toplam 1532 %99,0 %100,0 Bilmiyorum 11 %0,7 Cevap yok 4 %0,3 Geçersiz toplam 15 %1,0 Güven Puanı ,77 Doktor meslek grubuna mensup olan kişilere kesinlikle güveniyorum diyenlerin oranı %15, güveniyorum diyenlerin oranı ise %59 dur. Doktorlara kesinlikle güvenmiyorum diyenlerin oranı %2, güvenmiyorum diyenlerin oranı %9 ve ne güveniyorum ne de güvenmiyorum diyenlerin oranı ise %16 dır. RAPOR, EKİM 2009 SAYFA