YENİ 9 TÜRK TİCARET KANUNUNUN İŞ HAYATINA VE ŞİRKETLERE GETİRDİĞİ. YENİLİKLER

Transkript

1 YENİ 9 TÜRK TİCARET KANUNUNUN İŞ HAYATINA VE ŞİRKETLERE GETİRDİĞİ. YENİLİKLER 1 Tarih 5 : 18 ARALIK YENİ 0 TÜRK TİCARET KANUNU NA İHTİYAÇ DUYULMA NEDENLERİ. 2-YENİ TÜRK TİCARET KANUNUN 1 TEMMUZ 2012 TAHİNDEN SONRA YÜRÜRLÜĞE 3 GİRECEK 0 HÜKÜMLERİ 3-YENİ TÜRK TİCARET KANUNU NUN TEMEL ÖZELLİKLERİ SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN GETİRDİKLERİ 5-YENİ TÜRK TİCARET KANUNUNDA YER ALAN İKİNCİL MEVZUAT DÜZENLEMESİ YENİ TÜRK TİCARET KANUNUNDA BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİNE İLİŞKİN YENİLİKLER 6- Ticari Davalar 7- Müteselsil Sorumluluk 8- Ticari İşlerde Faiz TİCARİ İŞLETME HUKUKUNA İLİŞKİN YENİLİKLER 9-Ticari İşletme 10- Tacirler Arasındaki Bildirimler. 11- Fatura Düzenlenmesine İlişkin Süre 12- Tacirler Arasında Satış Ve Mal Değişimi Sözleşmelerine Uygulanacak Hükümler 13-Ticaret Sicili TİCARET ÜNVANI 14-Ticaret Unvanın Korunması 15-Tabela Asma Zorunluluğu 16-Ticari İşletmeye İlişkin Düzenlenecek Belgelerde Yer Alması Gereken Bilgiler (Md. 39) 17-Haksız Rekabet Sayılı Ttk İle Kanunda Sayılan Haksız Rekabet Türleri Ve Örnekleri Arttırılmıştır. TİCARİ DEFTERLER 20-Defter Tutma Yükümlülüğü 21-Defterlerin Tutulması 22-Ticari Defterlerin Delil Olma Niteliği 23-Envanter 24-Belgelerin Saklanması, Saklama Süresi 25-Münferit Ve Konsolide Mali Tabloların Hazırlanmasında Türkiye Muhasebe Standartlarının Uygulanması 27-Acentelik SERMAYE ŞİRKETLERİNDE YAPISAL DÖNÜŞÜMLERE İLİŞKİN DÜZENLEMELER 28-Birleşme 29-Bölünme 1

2 30-Tür Değiştirme TİCARET ŞİRKETLERİ ANONİM ŞİRKETLER-KURULUŞ 31-Asgari Sermaye 32-Tedrici Kuruluş Kaldırıldı 33- Tek Ortaklı Anonim Şirket Kurulabilecek. 34-Anonim Şirkete Ayni Sermaye Konulması 35-Halka Kapalı Şirketlere Kayıtlı Sermaye Sistemi Getirildi 36-Kuruluş Sırasında Gerekli Olan Belgelerin Muhafazası: 37- Nakdi Taahhüt Edilen Payların Ödenmesi 38-Sermaye Artırımı ANONİM ŞİRKETLER-YÖNETİM KURULU 39- Tek Kişilik Yönetim Kurulu 40- Tüzel Kişiler Ve Pay sahibi Olmayanların Yönetim Kurulu Üyesi Olması Olanaklı Hale Geldi 41-Elektronik Ortamda Yönetim Kurulu Toplantısı 42-Yönetimin Devri 43-Yönetim Kurulu Toplantı Nisabı 44-Yönetim Kurulunun Devredilemez Görev Ve Yetkileri 45-Tüzel Kişilerin Temsilcisi Gerçek Kişi Yönetim Kurulu Üyelerinin İstifası 46-Sorumluluk Sigortası 47-Anonim Şirketin Kendi Hisse Senetlerine Sahip Olması 48-Batıl Sayılan Yönetim Kurulu Kararları 49-Yönetim Kurulu Üyelerinin Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı 50-Pay Sahibi Olmayan Yönetim Kurulu Üyelerinin Borçlanma Yasağı ANONİM ŞİRKETLER-GENEL KURUL 51-Yönetim Kurulu Ve Denetçinin Genel Kurula Katılımı 52-Genel Kurula Bakanlık Komiserinin Katılması 53-Tek Kişilik Anonim Şirketlerde Genel Kurul 54-Elektronik Genel Kurul 55-Önemli Miktarda Şirket Varlığının Toptan Satışı 56-Çağrısız Genel Kurul 57- Genel Kurul Toplantı Nisabı 58-Esas Sözleşme Değişikliklerinde Toplantı Nisabı 59-Batıl Sayılan Genel Kurul Kararları 60-İç Kaynaklardan Sermaye Artırımı ANONİM ŞİRKETLER-PAY SAHİBİNİN HAK VE BORÇLARI 61-Pay Sahipliği Konumunun Güçlenmesi 62-Kar Payı Avansı 63-Kuruluşta Şirketin Feshini Talep Hakkı 64-Borçlanma Yasağı 65-Rüçhan Hakları 66-Pay Senetleri 2

3 ANONİM ŞİRKETLER- SONA ERME VE TASFİYE 67-Sona Erme Ve Tasfiye ANONİM ŞİRKETLER -HUKUKİ SORUMLULUK 68-Hukuki Sorumluluk LİMİTED ŞİRKETLER- KURULUŞ 69-Tek Ortaklı Limited Şirket Kurulabilecek 70-Ortak Sayısı Üst Sınır 71-Şirket Sözleşmesinde Yer Alan Bağlayıcı Hükümler72-Asgari Sermaye 73-Ayni Sermaye İlişkin Şartlar 74-Nakdi Sermayenin Ödenmesi LİMİTED ŞİRKETLER -ORTAKLARIN HAK VE BORÇLARI 75-Borçlanma Yasagı 76-Esas Sermaye Pay Seneleri 77-Limited Şirketin Kendi Hisselerine Sahip Olması 78-Ortaklık Payının Devrinde Nisap 79-Payın Devrinin Tescili 80-Limited Şirket Ek Ödeme Yükümlülüğü 81-Fesih Davası 82-Rekabet Yasağı LİMİTED ŞİRKETLER -GENEL KURUL 83- Genel Kurulun Toplanması 84-Temsil 85-Elektronik Genel Kurul 86-Oy Hakkı Hesaplaması 87-Oy Hakkında Yoksun Kalınması 88-Genel Kurul Karar Nisabı LİMİTED ŞİRKETLER-YÖNETİM VE TEMSİL 89-Şirket Dışından Müdür Atanması 90-Müdürler 91- Müdürlerin Batıl Sayılan Kararları 92-Müdürlerin Bilgi Alma Ve İnceleme Hakları 93- Kamu Borçlarında Sorumluluk SERMAYE ŞİRKETLERİNE İLİŞKİN ORTAK DÜZENLEMELER 94-Tüzel Kişiliğin Ehliyeti ÇEŞİTLİ KONULAR 95-YENİ TÜRK TİCARET KANUNU UYGULAMA VE YÜRÜRLÜK HÜKÜMLERİ 96-TTK DA YER ALAN SUÇ VE CEZALAR 3

4 9 1-YENİ. TÜRK TİCARET KANUNU NA İHTİYAÇ DUYULMA NEDENLERİ 1 15 Ocak 1957 tarihinde yürürlüğe giren ve yaklaşık 55 yıldır uygulanan Türk Ticaret Kanunu Almanya'daki - Nazi zulmünden kaçarak ülkemize sığınan Prof. Ernst Hirsch tarafından hazırlanmıştı.türk 1 Ticaret Kanunu ticari yaşamın günümüze kadar çağdaş bir düzen içerisinde 0 gelişmesini sağlamıştır.ticaret kanunu uygulandığı 55 yıl içerisinde hem Türkiye de. hem de dünyada çok önemli gelişmeler yaşanmış, kalıcı sonuçlar doğuran bir dizi 3 ekonomik olayların yaşandığı dönemler başlamıştır. Dolayısıyla bugün uygulanan Türk 0 Ticaret Kanunu çağın gereklerine ayak uydurmakta epey zorlanmaya başlamış ve Türk ticaretini daha ileriye taşıyamayacak bir hale gelmiştir. Bu gelişmelerden en önemlisi Avrupa Birliği nin oluşumu ve bu birliğin kendi para birimi ile hukuk düzeninin yeniden şekillenmesidir. Avrupa Birliği ile 2005 yılının sonuna doğru başlayan AB Tam üyeliğine aday olma müzakereler ve uyum süreci mevcut Türk Ticaret Kanunu nda değişiklikler yapılması ihtiyacını doğurmuştur. Yaşanan diğer bir gelişme ise küreselleşmedir. Bir yandan Avrupa Birliği üyeliğine hazırlanan ülkemiz diğer yandan uluslararası ticaret, finans ve sermaye piyasalarının bir parçası olmak zorundadır. Bu yüzden uluslararası piyasaların kurumlarına ve kurallarına yer veren bir dizi hukuki düzenlemenin yapılması ülkemiz açısından zorunlu hale gelmiştir. Bugün yaşanan küresel finansal krizin de açıkca gösterdiği gibi küreselleşme dünyanın tüm ekonomilerini birbirine bağlamaktadır. Bu piyasalarda varolabilmek için mevcut Türk Ticaret Kanunu nda değişiklikler yapılması ihtiyacı doğmuştur. Mevcut Türk Ticaret Kanunu nda değişiklikler yapılması ihtiyacını doğuran bir diğer gelişmede teknolojide yaşanan değişiklikler olmuştur. Teknolojide yaşanan baş döndürücü gelişmelerden dolayı ticarette yaşanan dönüşüme Türk Ticaret Kanunu nda ayak uydurması gerekmekteydi. Yeni Türk Ticaret Kanunu yaklaşık 50 yıl sonra zamanında onun asistanlığını yapmış olan Prof. Ünal Tekinalp ve ekibi tarafından 10 yıllık bir çalışma sonucunda hazırlandı. Uzun bir süre meclis kapılarında bekleyen kanun nihayet 14 Şubat 2011 de Resmi Gazete'de 6102 kanun numarasıyla ağılıklı olarak birçok maddesinin yürürlük tarihi, 1 Temmuz 2012 olmak üzere yayımlanmıştır sayılı TTK, Resmi Gazete de yayınlandıktan sonra kamuoyundan ve iş dünyasından gelen eleştiri ve öneriler çerçevesinde tekrar gözden geçirilmiş ve Kanun yürürlüğe girmeden tarihinde Resmi Gazete de yayınlanan 6335 sayılı Kanunla değiştirilmiştir sayılı TTK ile ticaret hayatında reform niteliğinde önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler özellikle ticari defterler, ticari belgeler, internet sitesi, şirketlerin kuruluşu, şirkete borçlanma yasağı, denetim, yönetim kurulu üyelerinin nitelikleri ve sayısı, yönetim kurulu ve genel kurul toplantılarının yapılması, şirketlerin birleşmesi, bölünmesi ve tür değiştirmesi konularında yoğunlaşmaktadır. Bu değişiklikler ticari işletme sahipleri ve sermaye şirketlerinin yöneticilerini yakından ilgilendirmektedir. Bu çalışmada söz konusu hususların bazılarına genel hatlarıyla yer verilmiştir. 2-YENİ TÜRK TİCARET KANUNUN 1 TEMMUZ 2012 TAHİNDEN SONRA YÜRÜRLÜĞE GİRECEK HÜKÜMLERİ 4

5 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ağırlıklı olarak 01 Temmuz.2012 tarihi yürürlüğe girmiştir. Bu kuralın başlıca istisnaları şunlardır; 01 Ocak 2013 Münferit ve Konsolide Mali Tabloların hazırlanmasında uygulanacak Türkiye Muhasebe Standartları ile ilgili hükümler (TTK Md.???) 01 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe girecektir. 01 Ocak 2013 Sermaye şirketlerinin denetlenmesine ilişkin hükümleri (TTK Md.397 ila 406) 01Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe girecektir. (Bağımsız denetim yaptırmak zorunda olan sermaye şirketleri Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenecektir). 01 Temmuz 2013 İnternet sitesi açma yükümlülüğüne ilişkin düzenleme (TTK Md. 1524) 01 Temmuz 2013 tarihinde yürürlüğe girecektir. 01 Ocak 2014 Ticari mektuplar ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde tacirin sicil numarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi ve internet sitesi adresinin (Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen şirketlerde) bulunmasına ilişkin düzenleme (TTK Md.39/2 ikinci, üçüncü ve dördüncü cümleleri) 01 Ocak2014 tarihinde yürürlüğe girecektir. Türk Ticaret Kanunun Uygulanması ve Yürürlük Şekli Hakkındaki Hakkındaki Kanunda yer alan yürürlük hükümleri de mevcut olup bunlardan ileriki bölümlerde bahsedilecektir. 3-YENİ TÜRK TİCARET KANUNU NUN TEMEL ÖZELLİKLERİ 1535 maddeden oluşan TTK nın başlangıç (m.1-10) ve son hükümleri (m ) altı kitaptan oluşmaktadır Bunlar sırasıyla; BİRİNCİ KİTAP -Ticari İşletme (m ), İKİNCİ KİTAP -Ticaret Şirketleri (m ), ÜÇÜNCÜ KİTAP -Kıymetli Evrak ( ), DÖRDÜNCÜ KİTAP -Taşım a İşleri (m ), BEŞİNCİ KİTAP - Deniz Ticareti (m ) ve ALTINCI KİTAP -Sigorta Hukuku (m.1401) Konularını düzenlemektedir. TTK ile Hedeflenen ana unsurlar: Şirketlerin ve işletmelerin şeffaflaştırılması. Şirketleri evrensel normlar ile tanıştırarak, çağdaşlaşmanın hızlandırılması. Avrupa Birliği Hukuku na entegrasyonun tüm gereklerini yerine getirerek, modern bir hukuki altyapı kurulmasıdır, 5

6 TTK ya Egemen Olan İlkeler Kurumsal Yönetim Hakkaniyet Şeffaflık Hesap Verebilirlik Sorumluluk, Kamuyu Aydınlatma Bağımsız Denetim Malvarlığının Korunması Pay sahipliği Değerinin Korunması İşlem Güvenliği SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN GETİRDİKLERİ Kamu Gözetimi, Muhasebe Ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname, tarihli, sayılı Resmî Gazete de yayımlanmış ve yayımlandığı tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir. Kısaca «Kamu Gözetimi Kurumu»nun ilişkili olduğu bakan, Maliye Bakanı dır. Böylelikle, TTK nın ilişkili olduğu Bakanlık, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı iken, TTK nın şeffaflığa ve kurumsallaşmaya dair birçok hükmünün ilgili olduğu bakanlık, Maliye Bakanlığı olarak tayin edilmiştir. 660 sayılı KHK ise, Kurum u Uluslararası standartlarla uyumlu Türkiye Muhasebe Standartlarını oluşturmak ve yayımlamak, Bağımsız denetimde uygulama birliğini, gerekli güveni ve kaliteyi sağlamak, Denetim standartlarını belirlemek, Bağımsız denetçi ve bağımsız denetim kuruluşlarını yetkilendirmek ve bunların faaliyetlerini denetlemek ve Bağımsız denetim alanında kamu gözetimi yapmak yetkileriyle donatmıştır., Sayılan görev ve yetkilerin kullanılması açısından Kurum, düzenlemek ve denetlemekle görevli olduğu alanla ilgili ikincil düzenlemeleri yapmak ve bu konularda gerekli kararları almak(khk.m. 9/h) yetkisiyle de donatılmıştır. Kurum a verilen bu yetkilerin ilgili olduğu alanda, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nın TTK hükümleri tahtında sahip olduğu yetkiler sona ermiştir 5- YENİ TÜRK TİCARET KANUNUNDA YER ALAN İKİNCİL MEVZUAT DÜZENLEMESİ Yeni TTK ve TTK nın yürürlüğü ve uygulama şekli hakkındaki 6103 sayılı kanunda tüzük, yönetmelik ve tebliğ olarak toplam 27 adet ikincil mevzuat yer almıştır. İkincil mevzuat, 2 adet tüzük, 13 adet yönetmelik ve 12 adet tebliğden oluşmaktadır. TTK nun yürürlüğü ve uygulama şekli hakkındaki 6103 sayılı kanunda, Türk Ticaret Kanunu veya bu Kanun uyarınca hazırlanacak tüzük ve yönetmeliklerin, Türk Ticaret Kanununun yürürlüğü tarihi olan 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren altı ay içinde yürürlüğe konulacağı hüküm altına alınmıştır. Diğer taraftan adı geçen kanunda, öngörülen tüzük ve yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar, yürürlükten kaldırılan diğer kanunlardaki hükümlere dayanılarak yürürlüğe konulmuş 6

7 bulunan tüzük ve yönetmeliklerin, Türk Ticaret Kanununa ve bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanacağı, aykırı hükümlerin ise usulüne uygun şekilde değiştirilip uygulanabileceği hükmüne yer verilmiştir. 6 Aralık 2012 tarihi itibariyle aşağıda yer alan 6 adet yönetmelik ve 7 adet tebliğ ikincil mevzuat olarak yayınlanmıştır (toplam 13 Adet). Kayıtlı Elektronik Posta Sistemi Yönetmeliği Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporları Asgari İçeriği Hk. Yön. Ticaret Şirketlerinin Gümrük ve Tic. Bak. Denetlenmesi Yönetmeliği Genel Kurul Toplantıları ve Tic. Bak. Temsilcileri Hk. Yönetmelik KOBİ'lerin Tanımı, Nit. ve sınıflandırması Hk.Yönetmelik Anonim Şirketlerde Elektronik Genel Kurullara İlişkin Yönetmelik Anonim Şirketlerde Elektronik Genel Kurul Sistemi Tebliği Halka Açık Olmayan A.Ş. Genel Kur. Birikimi Oy Kullanımı Tebliği Ticaret Şirketlerinde Elektronik Kurullar Tebliği Sermaye Konulmasında Siciller Arası İşbirliği ve Sicil Bilgileri Yönetmeliği Kar Payı Avansı Dağıtımı Hakkında Tebliğ Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra no 1) Halka Açık Olmayan Anonim Şirketler Kayıtlı Sermaye Sistemi Tebliği Aşağıda yer alan 14 adet ikincil mevzuatın da yayınlanması beklenmektedir. Gemi Tasdiknamesi Tüzüğü Gemi Sicili Tüzüğü Ticaret Sicil Yönetmeliği Tevdi Eden Temsilcisi, Yönetmeliği Yolcu Taşıması Yönetmeliği Grup Sigortaları Yönetmeliği İnternet Sitesi Yönetmeliği Birleşme Bölünme Tür Değiştirme Yönetmeliği Pay Ve Oy Oranları,Bildirim Tescil İlan Yükümlülükleri Tebliği Ticaret Sicili Kayıtlarının Elektronik Ortamda Tutulması hakkında Tebliği Ticaret Şirketlerinin Gümrük ve Tic. Bak. Denetlenmesi Tebliği Tic. Bak. İzni İle Kurulacak Anonim Şirketler Tebliği Denetçi Görüşten Kaçınma Tebliği Kayden İzlenen Paylar, Pay Sahipleri Çizelgesi Tebliği YENİ TÜRK TİCARET KANUNUNDA BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİNE İLİŞKİN YENİLİKLER 7

8 6-TİCARİ DAVALAR Bir davanın hangi hallerde ticarî dava sayılacağı hususu, YTTK nın 4. maddesinde daha açık bir şekilde altı bent halinde sayılmıştır Bunun yanında, dava konusu şeyin değerine göre asliye hukuk mahkemesi - sulh hukuk mahkemesi ayrımı kaldırılmış olup; aksine bir hüküm bulunmadığı müddetçe, dava konusunun değerine veya miktarına bakılmaksızın tüm ticarî davalara asliye ticaret mahkemelerinin bakmakla görevli olduğu hükme bağlanmıştır ( YTTK m. 5/I ) 7-MÜTESELSİL SORUMLULUK Birden fazla borçlunun, içlerinden yalnız biri veya hepsi için ticarî iş niteliğini haiz borç dolayısıyla, bir alacaklıya karşı sorumluluk altına girmesi durumunda, kanunda veya sözleşmede aksi öngörülmediği müddetçe, borçlular bu borçtan müteselsilen sorumlu olurlar. Ticarî borçlara kefalet halinde de hem asıl borçlu ile kefil hem de kefiller borçtan müteselsilen sorumlu olacaklardır. Fakat kefilden temerrüt faizi istenebilmesi için taahhüdün yerine getirilmediğinin veya ödemenin yapılmadığının kefile ihbar edilmesi gerekmektedir; aksi takdirde, kefile temerrüt faizi yürütülemez ( YTTK m. 7 ). 8-TİCARİ İŞLERDE FAİZ Yeni TTK faiz yönünden de önemli değişikliler getirmektedir. Değişiklikler bileşik faiz ve tüketicilerin korunmasına ilişkindir. Üç aydan aşağı olmamak üzere, bileşik faiz yürütülmesi şartı, cari hesaplarda ve her iki taraf bakımından da ticarî iş niteliğini haiz ödünç sözleşmelerinde geçerlidir. Bileşik faizin uygulanabilmesi için her iki tarafın da tacir olması gerekmektedir. Tüketicinin korunmasına ilişkin hükümlerin uygulama alanı bulduğu hallerde ise bileşik faiz yürütülemez. Buna rağmen faiz işletilmişse, kanunun açık hükmü gereği, işleyen faiz yok hükmündedir (YTTK m. 8). TİCARİ İŞLETME HUKUKUNA İLİŞKİN YENİLİKLER 9-TİCARİ İŞLETME Ticarî işletme; esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan seviyede gelir sağlamayı amaçlayan, faaliyetlerini sürekli ve bağımsız biçimde yürüten işletmedir (YTTK m. 11/I ). Aynı maddenin 2. fıkrasında ticarî işletme ile esnaf işletmesi arasındaki sınırın Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir kararnameyle gösterileceği belirtilmiştir. Ticarî işletmenin, aktif ve pasifleriyle birlikte bir bütün halinde devri hem yeni Borçlar Kanunu nun 202. maddesinde hem de yeni Türk Ticaret Kanunu nun 11. maddesinin 3. fıkrasında düzenlenmiştir. Ticari işletmeyi devralan kişi, ticari işletmeyi hak ve borçlarıyla devralmış sayılır. YTTK nın bu hükmü uyarınca; ticarî işletmenin malvarlığı değerleri içerisinde yer alan taşınır, taşınmaz, ticarî işletme adı, marka gibi unsurların devri için zorunlu olan tasarruf işlemlerinin tek tek yapılmasına gerek olmaksızın, ticarî işletmenin bir bütün olarak devri mümkündür. Aksi öngörülmediği müddetçe, ticarî işletmenin devri sözleşmesinin kapsamına; mevcut 8

9 malvarlığı, işletme değeri, kiracılık hakkı, ticaret unvanı, diğer fikri mülkiyet hakları ve sürekli olarak işletmeye özgülenen malvarlığı unsurları girecektir. Bu sözleşme yazılı olarak yapılmalı; ticaret siciline tescil ve Ticaret Sicili Gazetesi nde ilan edilmelidir. 10-TACİRLER ARASINDAKİ BİLDİRİMLER Tacirler arasında; diğer tarafı temerrüde düşürmeye, sözleşmeyi feshe, sözleşmeden dönmeye yönelik ihbar veya ihtarların noter, telgraf ve noter aracılığıyla yapılmasına ilişkin mevcut kural yeni TTK nın 18. maddesinin 3. fıkrasında korunmakla beraber bu yöntemlere güvenli elektronik imza ile yapılması yöntemi de eklenmiştir. Kanunda sayılan bu yöntemlerin, ispat kolaylığı sağlamak gibi bir hukukî işlevi bulunmaktadır. 11-FATURA DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN SÜRE Ticari işletmesi bağlamında bir mal satmış, üretmiş, bir iş görmüş veya bir menfaat sağlamış olan tacirden, diğer taraf, kendisine bir fatura verilmesini ve bedeli ödenmiş ise bunun da faturada gösterilmesini isteyebilir. Bir fatura alan kişi aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde, faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa bu içeriği kabul etmiş sayılır.telefonla, telgrafla, herhangi bir iletişim veya bilişim aracıyla veya diğer bir teknik araçla ya da sözlü olarak kurulan sözleşmelerle yapılan açıklamaların içeriğini doğrulayan bir yazıyı alan kişi, bunu aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde itirazda bulunmamışsa, söz konusu teyit mektubunun yapılan sözleşmeye veya açıklamalara uygun olduğunu kabul etmiş sayılır. 12-TACİRLER ARASINDA SATIŞ VE MAL DEĞİŞİMİ SÖZLEŞMELERİNE UYGULANACAK HÜKÜMLER Tacirler arasındaki satış ve mal değişimlerinde Borçlar Kanunu nun Satış Sözleşmesi ve Mal Değişim Sözleşmesine ilişkin hükümleri uygulanacaktır (YTTK m.23/i ). a) Satılanın kısmen teslimi kararlaştırılmışsa veya alıcı, kısmen teslimi hiçbir çekince ileri sürmeksizin kabul etmişse; sözleşmenin bir kısmının yerine getirilmemesi durumunda alıcı haklarını sadece teslim edilmemiş kısım hakkında kullanabilir. Fakat o kısmın teslim edilmemesi dolayısıyla, sözleşmeyle ulaşılmak istenen amaca ulaşılamıyorsa veya sözleşmeden beklenen yarar ortadan kalkıyorsa ya da durumdan veya şartlardan kalan kısmın tam veya gereği gibi yerine getirilemeyeceği anlaşılıyorsa alıcı sözleşmeyi feshedebilir ( YTTK m. 23/I-a ). Yeni TTK da ayıptan sorumluluğa ilişkin zamanaşımı 6 aydan 2 yıla yükseltilmiştir. Satım sözleşmesinin konusunu oluşturan malın ayıplı olduğu teslim sırasında açıkça belli ise alıcı 2 gün içinde durumu satıcıya ihbar etmelidir. Açık ayıp yoksa alıcı malı teslim aldığı tarihten itibaren 8 gün içinde incelemek veya incelettirmekle yükümlü ve eğer bu inceleme sonunda malın ayıplı olduğu ortaya çıkarsa, yine aynı süre içinde bu durumu satıcıya bildirmekle yükümlüdür ( YTTK m. 23/I-c ) 13-TİCARET SİCİLİ (Md.24-38). Ticaret siciline tescile ve Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi nde ilana tabi tüm hususlar, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği nezdinde tutulacak elektronik veri tabanlarında düzenli olarak depolanacak ve herkesin erişimine açık tutulacaktır ( YTTK m. 24/II ). 9

10 Ticaret sicilinin tutulmasından doğan bütün zararlardan Devlet ve ilgili Oda müteselsilen sorumlu olacaklardır ( YTTK m. 25/II ). Ticaret siciline tescil kural olarak talep halinde yapılabilir ve harca tabi işlerde, harç makbuzunun tarihi, tescil anının belirlenmesi fonksiyonunu yerine getirir. Tescil talebinde bulunan kurumlar vergisi mükelleflerin başvuru evraklarının bir sureti, ticaret sicili memurlukları tarafından ilgili vergi dairesine intikal ettirilir. Böylece kurumlar vergisi mükelleflerinin işe başlamayı bildirme yükümlülükleri yerine getirilmiş sayılır ( YTTK m. 27 ) Tescil kaydı ile ilan edilen durum arasında aykırılık bulunması halinde, üçüncü kişilerin ilan edilen duruma güvenleri korunur. Ancak tescil edilmiş bulunan gerçek durumu bildikleri ispat edilirse tescil esas alınır ( YTTK m. 37 ). TİCARET ÜNVANI 14-TİCARET UNVANIN KORUNMASI (eski) TTK ya göre gerçek kişi tacirlerin ticaret unvanı, sadece ilgili sicil bölgesinde; tüzel kişi tacirlerin ticaret unvanı ise, tüm Türkiye çapında korunmaktaydı sayılı TTK ya göre ise; hem gerçek kişi tacirlerin ticaret unvanları hem de tüzel kişi tacirlerin ticaret unvanları tüm Türkiye çapında korunmaktadır 6102 sayılı TTK da ticaret unvanı sahibine tanınan koruma, markalar, endüstriyel tasarımlar, patentlere ilişkin mevzuat ile Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu nda hak sahibine tanınan koruma ile uyumlu hale getirilmiştir. Buna göre hak sahibi, ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde, bunun tespitini, yasaklanmasını; haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini, tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını ve zarar varsa, kusurun ağırlığına göre maddi ve manevi tazminat isteyebilecektir. (TTK m.52). 15-TABELA ASMA ZORUNLULUĞU Tacirin tescil edilen ticaret unvanı ticari işletmenin görülebilecek bir yerine okunaklı bir şekilde yazılacaktır 16-TİCARİ İŞLETMEYE İLİŞKİN DÜZENLENECEK BELGELERDE YER ALMASI GEREKEN BİLGİLER (Md. 39) 6102 sayılı TTK nın ilk halinde yer alan ve tacirin ticari işletmesiyle ilgili her türlü kağıt ve belgede yer vermesi gereken işletme hakkındaki ayrıntılı bilgiler 6335 sayılı Kanun la değiştirilmiştir. Bu değişiklikle bilgilerin yer verileceği belgeler ile bu belgelerde yer alması gereken bilgiler sınırlandırılmıştır. Buna göre tacirin, ticari işletmesiyle ilgili bilgilere, sadece; - ticari mektuplarda ve - ticari defterlere yapılan kayıtların dayanağını teşkil eden belgelerde yer vermesi gerekmektedir. Bu yükümlülük 01 Ocak 2014 tarihinde yürürlüğe girecektir. Tacirin yukarıda belirtilen belgelerde yer vermesi gereken bilgiler ise şunlardır: 1) tacirin sicil numarası, 2) tacirin ticaret unvanı, 3) tacirin işletmesinin merkezi, 4) tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise tescil edilen internet sitesinin adresi. 10

11 17- HAKSIZ REKABET 6762 sayılı (eski) TTK nın aksine 6102 sayılı TTK da haksız rekabetin tanımlanması yerine, haksız rekabetin amacına ilişkin düzenlemeye yer verilmiştir. Bu düzenlemeye göre; haksız rekabete ilişkin hükümlerin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır SAYILI TTK İLE KANUNDA SAYILAN HAKSIZ REKABET TÜRLERİ VE ÖRNEKLERİ ARTTIRILMIŞTIR. Saldırgan satış yöntemleri, sözleşme imzalamak zorunda bırakılma, genel işlem şartları yoluyla haksız rekabete neden olmak gibi yeni haksız rekabet türlerine 6102 sayılı TTK da yer verilmiştir. Ayrıca basın yoluyla işlenen haksız rekabetin kapsamı genişletilmiştir sayılı TTK da müşteri ve tüketiciler de haksız rekabetin bir parçası olarak görülmüştür. Meslekî ve ekonomik birlikler yanında tüzüklerine göre tüketicilerin ekonomik menfaatlerini koruyan sivil toplum kuruluşlarıyla kamusal nitelikteki kurumlara da haksız rekabet nedeniyle dava açma hakkı verilmiştir. Haksız rekabette halin icabına göre mahkemeden istenebilecek hukuki korunma ya da telafi imkanları da altı grupta toplanabilmektedir. Bunlar: Haksız rekabetin tespiti Haksız rekabetin durdurulması Haksız rekabetin önlenmesi Maddi tazminat Manevi tazminat Haksız rekabet araçlarına el koyma TİCARİ DEFTERLER 20- DEFTER TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ Her tacir, ticari defterleri tutmak ve defterlerinde, ticari işlemleriyle ticari işletmesinin iktisadi ve mali durumunu, borç ve alacak ilişkilerini ve her hesap dönemi içinde elde edilen neticeleri, bu Kanuna göre açıkça görülebilir bir şekilde ortaya koymak zorundadır. Defterler, üçüncü kişi uzmanlara, makul bir süre içinde yapacakları incelemede işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek şekilde tutulur. İşletme faaliyetlerinin oluşumu ve gelişmesi defterlerden izlenebilmelidir. Tacir, işletmesiyle ilgili olarak gönderilmiş bulunan her türlü belgenin, fotokopi, karbonlu kopya, mikrofiş, bilgisayar kaydı veya benzer şekildeki bir kopyasını, yazılı, görsel veya elektronik ortamda saklamakla yükümlüdür sayılı (yeni) TTK da defter tutma yüküm lülüğü ile tutulacak defter sayısı, açılış ve kapanış onayı gibi konularda yeni düzenlemeler yapılmıştır. Yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defterlerine ilave olarak pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defterleri de ticari defter olarak kabul edilmiştir. Tutulması gereken bu defterlerin açılış onayları, kuruluş sırasında ve kullanılmaya başlamadan önce noterlere veya ticaret şirketlerinin ticaret siciline tescili sırasında ticaret 11

12 sicil müdürlüklerinde yapılması gerekmektedir. Bu defterlerin izleyen faaliyet dönemlerindeki açılış onaylarının da defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önceki ayın sonuna (Aralık Ayı) kadar notere yaptırılması gerekir. Pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla izleyen faaliyet dönemlerinde açılış onayları yaptırılmaksızın kullanılabilecektir. Defterlerden sadece fiziki olarak tutulan yevmiye defteri ve yönetim kurulu karar defteri kapanış onayına tabi olup; bu defterlerin kapanış onaylarının izleyen faaliyet döneminin üçüncü ayının sonuna kadar notere yaptırılacağı hüküm altına alınmıştır. Yapılan bu değişiklikle eski düzenlemede yer alan envanter defterinin kapanış onayı zorunluluğu kaldırılmıştır.. Açılış onayının noter tarafından yapıldığı hallerde noter, ticaret sicili tasdiknamesini aramak zorundadır. Ticari defterlerin elektronik ortamda tutulması halinde bu defterlerin açılışlarında ve yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanışında noter onayı aranmaz. Fiziki ortamda veya elektronik ortamda tutulan ticari defterlerin nasıl tutulacağı, defterlere kayıt zamanı, onay yenileme ile açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esasları Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca müştereken çıkarılan tebliğle belirlenir. Bu Kanuna tabi gerçek ve tüzel kişiler, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun defter tutma ve kayıt zamanıyla ilgili hükümleri ile aynı Kanunun 175 inci ve mükerrer 257 nci maddelerinde yer alan yetkiye istinaden yapılan düzenlemelere uymak zorundadır. Bu Kanunun defter tutma, envanter, mali tabloların düzenlenmesi, aktifleştirme, karşılıklar, hesaplar, değerleme, saklama ve ibraz hükümleri 213 sayılı Kanun ile diğer vergi kanunlarının aynı hususları düzenleyen hükümlerinin uygulanmasına, vergi kanunlarına uygun olarak vergi matrahının tespit edilmesine ve buna yönelik mali tabloların hazırlanmasına engel teşkil etmez. Defterler ile ilgili yükümlülüklere uymayanlar çeşitli cezai yaptırımlarla karşılaşabilirler 21-DEFTERLERİN TUTULMASI Defterler ve gerekli diğer kayıtlar Türkçe tutulur. Kısaltmalar, rakamlar, harfler ve semboller kullanıldığı takdirde bunların anlamları açıkça belirtilmelidir (YTTK Md.65/1). Defterlere yazımlar ve diğer gerekli kayıtlar, eksiksiz, doğru, zamanında ve düzenli olarak yapılır.(yttk Md.65/2) Bir yazım veya kayıt, önceki içeriği belirlenemeyecek şekilde çizilemez ve değiştirilemez. Kayıt sırasında mı yoksa daha sonra mı yapıldığı anlaşılmayan değiştirmeler yasaktır.(yttk Md.65/3) Çizimler, saklayıcı, örtücü ve karartıcı değil düzeltici ve gerçeği yansıtıcı olmalıdır. Bu sebeple, eski kayıt, karalanmamalı, kapatılmamalı, her hangi bir madde veya araçla silinmemeli, görülecek, okunacak, ne olduğu bilinecek tarzda sadece temiz bir biçimde çizilmelidir. Defterlerin ve gerekli diğer kayıtların elektronik ortamda tutulması durumunda, bilgilerin saklanma süresince bunlara ulaşılmasının ve bu süre içinde bunların her zaman kolaylıkla okunmasının temin edilmiş olması şarttır. (YTTK Md.65/4) 12

13 defter tutanlara, kayıtları, olguları ve işlemleri içeren ve aynı zamanda da kanıtlayan belgelerin saklanmasında ikili seçenek sunmaktadır. Birincisi fiziki dosyalama, ikincisi ise veri taşıyıcılarının kullanılmasıdır Veri taşıyıcıları terimi, inter alia, mikro fişleri, CD leri, magnetleri ve elektronik ortamı ifade eder. Hüküm teknik gelişmeleri dikkate almakta, elektronik ortam uygulamalarına olanak sağlamaktadır. 22-TİCARİ DEFTERLERİN DELİL OLMA NİTELİĞİ Ticari defterlerin delil olmasına ilişkin eski TTK da yer alan özel hükümler kaldırılmıştır Ticari defterlerin delil olma niteliği Hukuk Muhakemeleri Kanunu nda düzenlenmiştir (HMK md. 222). Bu hükme göre, ticari defterler, belirtilen şartların varlığı halinde, ticari uyuşmazlıklarda, ispat aracı (delil) olarak kullanılabilir. Bu, defter sahibinin lehine olabileceği gibi aleyhine de olabilir. Dolayısıyla ticari defterlerin delil olma niteliği devem etmektedir 23- ENVANTER Her tacir, ticari işletmesinin açılışında, taşınmazlarını, alacaklarını, borçlarını, nakit parasının tutarını ve diğer varlıklarını eksiksiz ve doğru bir şekilde gösteren ve varlıkları ile borçlarının değerlerini teker teker belirten bir envanter çıkarır.(yttk Md.66/1) Tacir açılıştan sonra her faaliyet döneminin sonunda da böyle bir envanter düzenler. Faaliyet dönemi veya başka bir kanuni terimle hesap yılı on iki ayı geçemez. Envanter, düzenli bir işletme faaliyetinin akışına uygun düşen süre içinde çıkarılır. (YYTK Md.66/2) Bu düzenleme; her faaliyet yılının sonunda çıkarılacak envanteri hükme bağlamakta ve faaliyet (hesap) dönemini on iki ay ile sınırlamaktadır. envanterin çıkarılması süresi kesin bir şekilde belirtmeksizin emredici bir kurala bağlamıştır: Envanter bilançodan önce çıkarılmış olmalıdır. Çünkü, bilanço envantere dayanacaktır. Maddi duran mal varlığına dahil varlıklarla, ham ve yardımcı maddeler ve işletme malzemeleri düzenli olarak ikame ediliyor ve toplam değerleri işletme için ikinci derecede önem taşıyorsa, değişmeyen miktar ve değerle envantere alınırlar; şu şartla ki, bunların mevcutları miktar, değer ve bileşim olarak sadece küçük değişikliklere uğramış olsunlar. Ancak, kural olarak üç yılda bir fiziksel sayım yapılması zorunludur (YTTK Md.66/3). 24-BELGELERİN SAKLANMASI, SAKLAMA SÜRESİ Yeni TTK tüm defter ve belgelerin saklama süresi on yıl olarak belirlemiştir. Her işletmenin saklaması gereken belgeleri ise şöyle tanımlamıştır: 1. Her tacir; a. Ticari defterlerini, envanterleri, açılış bilançolarını, ara bilançolarını, finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını, topluluk finansal tablolarını ve yıllık faaliyet raporlarını ve bu belgelerin anlaşılabilirliğini kolaylaştıracak çalışma talimatları ile diğer organizasyon belgelerini, b. Alınan ticari mektupları, c. Gönderilen ticari mektupların suretlerini, d. 64 üncü maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgeleri, sınıflandırılmış bir şekilde saklamakla yükümlüdür. 13

14 2. Ticari mektuplar, bir ticari işe ilişkin tüm yazışmalardır. 3. Açılış ve ara bilançoları, finansal tablolar ve belgeleri, Türkiye Muhasebe Standartlarına da uygun olmak kaydıyla, görüntü veya veri taşıyıcılarda saklanabilirler; şu şartla ki; a. Okunur hale getirildiklerinde, alınmış bulunan ticari mektuplar ve defter dayanaklarıyla görsel ve diğer belgelerle içerik olarak örtsünler; b. Saklama süresi boyunca kayıtlara her an ulaşılabilsin ve uygun bir süre içinde kayıtlar okunabilir hale getirilebiliyor olsun. 4. Kayıtlar 65 inci maddenin dördüncü fıkrasının ikinci cümlesi uyarınca elektronik ortama alınıyor ise, bilgiler; bilgisayar yerine basılı olarak da saklanabilir. Bu tür yazdırılmış bilgiler birinci cümleye göre de saklanabilir. 5. Birinci fıkranın (a) ilâ (d) bentlerinde öngörülen belgeler on yıl saklanır. 6. Saklama süresi, ticari defterlere son kaydın yapıldığı, envanterin çıkarıldığı, ara bilançonun düzenlendiği, yıl sonu finansal tablolarının hazırlandığı ve konsolide finansal tabloların hazırlandığı ticari yazışmaların yapıldığı veya muhasebe belgelerinin oluştuğu takvim yılının bitişiyle başlar. 7. Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir. 8. Gerçek kişi olan tacirin ölümü halinde mirasçıları ve ticareti terk etmesi halinde kendisi defter ve kağıtları birinci fıkra gereğince saklamakla yükümlüdür. Mirasın resmi tasfiyesi halinde veya tüzel kişi sona ermişse defter ve kağıtlar birinci fıkra gereğince on yıl süreyle sulh mahkemesi tarafından saklanır (YTTK Md.82). 25- MÜNFERİT VE KONSOLİDE MALİ TABLOLARIN HAZIRLANMASINDA TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARININ UYGULANMASI Yeni TTK nun 1534 cü maddesinin 2 ci ve 3 cü paragrafları uyarınca bu kanunun Türkiye Muhasebe Standartlarının uygulanmasına ilişkin hükümleri 1 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe girmektedir. Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu nun, tarihli resmi gazetede yayımlanan duyurusunda, Türk Ticaret Kanununun 88 inci, Geçici 1 inci ve Geçici 6 ncı maddeleri ile 26/9/2011 tarihli ve 660 sayılı KHK nın 9 uncu ve Geçici 1 inci maddeleri uyarınca; tarihi ve sonrasında başlayan hesap dönemlerinde münferit ve konsolide finansal tabloların hazırlanmasında, 1) 660 sayılı KHK da sayılan; Halka açık şirketler, bankalar, sigorta, reasürans ve emeklilik 14

15 şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri, finansal kiralama şirketleri, varlık yönetim şirketleri, emeklilik fonları, ihraççılar ve sermaye piyasası kurumları ile faaliyet alanları, işlem hacimleri, istihdam ettikleri çalışan sayısı ve benzeri ölçütlere göre önemli ölçüde kamuoyunu ilgilendiren kuruluşların, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu nun Denetleme başlıklı 397 nci maddesi çerçevesinde Bakanlar Kurulu kararıyla bağımsız denetime tabi olacakların ve aynı Kanun un 1534 üncü maddesinin ikinci fıkrasında sayılan; a) Sermaye Piyasası Kanununa göre, ihraç ettikleri sermaye piyasası araçları borsada veya teşkilatlanmış diğer bir piyasada işlem gören şirketler, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri ve konsolidasyon kapsamına alınan diğer işletmelerin, b) Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan bankalar ile bağlı ortaklıkların, c) 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununda tanımlanan sigorta ve reasürans şirketlerin, d) 8/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda tanımlanan emeklilik şirketlerin, Türkiye Muhasebe Standartlarını uygulamasına, 2) Yukarıdaki kapsama dâhil olmayanlar için Kurumca bir belirleme yapılıncaya kadar yürürlükteki mevzuatın uygulanmasının devamına,karar verilmiştir 27- ACENTELİK (Md ) 6102 sayılı (yeni) TTK ile yabancı şirketler adına hareket eden Türkiye deki acentelerin, ad ve hesabına hareket ettikleri kişilere karşı Türkiye de açılacak olan davalar sonucunda alınan kararların acentelere uygulanamayacağı hüküm altına alınmıştır sayılı TTK ile acentenin ücret hakları genişletilmiştir. Acente, katkısı bulunan üçüncü kişilerle yapılan işlemler nedeniyle de ücrete hak kazanacaktır. Ayrıca acente denkleştirme tazminatı isteyebilecektir. Diğer bir ifade ile acente bulduğu yeni müşteriler dolayısıyla acentelik ilişkisinin bitmesinden sonraki katkısı nedeniyle de ücrete hak kazanabilecektir. Öte yandan sözleşme sonrasına ilişkin acente ile müvekkil arasında bir rekabet yasağı anlaşması varsa, bu süre için eski acenteye uygun bir ücret ödenmesi gerekecektir. SERMAYE ŞİRKETLERİNDE YAPISAL DÖNÜŞÜMLERE İLİŞKİN DÜZENLEMELER 28- BİRLEŞME Birleşme sadece ticaret şirketleri arasında mümkün olabilmektedir. Ticaret şirketleri kollektif, komandit, anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerdir sayılı Türk Ticaret Kanunu na göre sermaye şirketleri (anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler), sermaye şirketleriyle ve kooperatiflerle hatta devralan şirket olmaları kaydıyla kollektif ve komandit şirketlerle dahi birleşebilirler. Şahıs şirketleri de (kollektif ve adi komandit şirketler) şahıs şirketleriyle ve devrolunan şirket olmaları kaydıyla kooperatiflerle ve sermaye şirketleriyle birleşebilirler (TTK m.137/1, 2) sayılı Türk Ticaret Kanunu yla yapılan bu düzenlemeye göre anonim şirketler artık sadece bir başka anonim şirketle veya paylı komandit şirketle değil limited şirketlerle ve şahıs şirketleriyle de birleşebileceklerdir. 30-TÜR DEĞİŞTİRME Sermaye şirketleri başka tür bir sermaye şirketine veya kooperatife dönüşebilirler. Buna karşılık sermaye şirketlerinin türlerini şahıs şirketlerine değiştirilmeleri mümkün değildir. 15

16 Kollektif ve komandit şirketler ise birbirlerinin türüne dönüşebilecekleri gibi bir sermaye şirketine veya kooperatife de dönüşebilirler. Ancak kollektif şirketin komandit şirkete dönüşebilmesi için kollektif şirkete bir komanditerin girmesi veya bir ortağın komanditer olması gerekir. Komandit şirketin de kollektif şirkete dönüşmesi için tüm komanditerlerin şirketten çıkması veya tüm komanditerlerin komandite olması gerekir. Kooperatifler ise sadece bir sermaye şirketine dönüşebilirler (TTK m. 181). ÇEŞİTLİ KONULAR MAL VE HİZMET TEDARİKİNDE GEÇ ÖDEMENİN SONUÇLARI Yeni kanun mal ve hizmet tedarikinde geç ödemenin sonuçlarını özel bir madde ile düzenlemiştir (TTK. 1530). Bu düzenlemenin amacı, özellikle mal ve hizmet üreten küçük ve orta ölçekteki işletmelerin büyük işletmelere karşı korunmasıdır. İlgili hüküm uyarınca ticari işletmeler arasında mal ve hizmet tedariki amacıyla yapılan sözleşmelerde alacaklı tedarik borcunu yerine getirmişse; borçlu öngörülen tarih veya ödeme süresinde borcunu ödemediği takdirde, kural olarak kusuru bulunmasa dahi ihtara gerek kalmaksızın temerrüde düşecektir. Sözleşmede ödeme tarihi veya süresi belirtilmemişse yeni kanun fatura veya mal teslim tarihini esas alarak süreler belirlemiş ve bu sürelerin sonunda borçlunun doğrudan temerrüde düşeceğini ifade etmiştir. Bu şekilde temerrüde düşmeye bağlanan sonuç, alacaklının daha önce kararlaştırılmamış olsa dahi faize hak kazanmasıdır. Eğer taraflar arasındaki sözleşmede gecikme faizi ödenmeyeceğine veya çok düşük oranda faiz ödeneceğine ilişkin bir hüküm varsa bu hüküm geçersiz olacak ve Merkez Bankası nın ticari işlere uygulanacak olağan temerrüt faizi oranından en az 8 puan fazla olarak belirlediği faiz oranı uygulanacaktır. Ayrıca yeni kanun alacaklının KOBİ yahut KOBİ olmasa da tarımsal ve hayvansal üretici olup borçlunun büyük ölçekli işletme olduğu hallerde ödeme süresinin 60 günü aşamayacağını ve yine bu tarafları içeren sözleşmelerde taksitle ödemeyi öngören hükümlerin geçersiz olduğunu hükme bağlamıştır. TİCARET ŞİRKETLERİ ANONİM ŞİRKETLER-KURULUŞ 31-ASGARİ SERMAYE Esas sermaye sistemini benimseyen anonim şirketlerde başlangıç sermayesinin TL olması esası korunurken, kayıtlı sermaye sistemini benimseyen anonim şirketlerde bu sermaye miktarı TL olarak belirlenmiştir. (TTK. 332) Anonim ve limited şirketler sermayelerini, Türk Ticaret Kanunu nun yayımı tarihinden itibaren üç yıl içinde, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu nda anonim ve limited şirketler bakımından öngörülen asgari sermaye tutarlarına yükseltmekle yükümlüdür. Sermayelerini, kanunda anonim ve limited şirketler bakımından öngörülen asgari sermaye tutarına yükseltmeyen şirketler, üç yılın sonunda infisah etmiş sayılırlar. Şirket sermayesinin, Türk Ticaret Kanunu nda öngörülen tutara yükseltilmesi için yapılacak genel kurullarda, toplantı nisabı aranmaz; kararlar toplantıda mevcut oyların çoğunluğu ile alınır. (Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun m.20) 32-TEDRİCİ KURULUŞ KALDIRILDI 16

17 Tedrici kuruluş kaldırılmış olup tüm A.Ş. ler ani şekilde kurulacaktır. Bu kapsamda halka arz edilecek şirketler için kuruluşta ortakların paylarının tamamını taahhüt etmesi ve taahhüt etmiş oldukları payların tescilden itibaren 2 ay içerisinde halka arz edileceğini esas sözleşmede belirtmesi gerekmektedir. (TTK. 335) 33- TEK ORTAKLI ANONİM ŞİRKET KURULABİLECEK. Bu düzenleme kapsamında mevcut A.Ş. lerin paylarının tek elde toplanması halinde de tescil ve ilan ile şirketin mevcudiyetinin devamına imkan yaratılmıştır. Pay sahibi sayısı bire düşerse, durum, bu sonucu doğuran işlem tarihinden itibaren yedi gün içinde yönetim kuruluna yazılı olarak bildirilir. Yönetim kurulu bildirimi aldığı tarihten itibaren yedi gün içinde, şirketin tek pay sahipli bir anonim şirket olduğunu tescil ve ilan ettirir. (TTK. 338) 34-ANONİM ŞİRKETE AYNİ SERMAYE KONULMASI Anonim şirkete ayni sermaye konulması halinde, bunun üzerinde en ufak bir sınırlı ayni hak, haciz veya tedbir bulunmaması şartı getirilmiştir. Üzerinde sınırlı bir ayni hak olan, haciz ya da tedbir bulunan mal varlığı unsurları, artık sermaye olarak kabul edilmeyecek olup, önceki kanun döneminde de sermaye olarak kabul edilmeyen hizmet edimleri, kişisel emek, ticari itibara ek olarak vadesi gelmemiş alacakların da sermaye olamayacağı açıkça düzenlenmiştir. Bunun yanında anonim şirketlere fikri mülkiyet hakları ile devredilebilir elektronik ortamlar, alan adları ve işaretler gibi malvarlığı unsurları ayni sermaye olarak konulabilecektir. (TTK. 342) 35-HALKA KAPALI ŞİRKETLERE KAYITLI SERMAYE SİSTEMİ GETİRİLDİ Kayıtlı sermaye sistemi bakımından getirilen yenilikler çerçevesinde, Sermaye Piyasası Kanunu na tabi olmayan anonim şirketlerin de kayıtlı sermaye sistemini kabul etmelerine olanak tanınmıştır. Halka açık anonim şirkette benimsenen kayıtlı sermaye sisteminin kapalı anonim şirketler için de öngörülmesi, bu iki farklı anonim şirket yapısını birbirine yakınlaştırmış olup, kapalı anonim şirketlerin, halka açık anonim şirkete dönüşmesi prosedürünü basitleştirmiştir. Sermaye Piyasası Kanunu nda benimsenen esas ve kayıtlı sermaye ayrımı yeni düzenlemede de benimsenmiş, bu sayede iki kanun arasında büyük paralellik sağlanmıştır. Yeni kanundaki düzenlemede, halka açık olmayan anonim şirketler, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ndan izin alarak, kayıtlı sermaye sisteminden çıkabilecekleri gibi, bu sisteme alınırken aranan, ana nitelikleri yitirdikleri takdirde yine aynı Bakanlıkca sistemden çıkarılabileceklerdir. (TTK. 332) 36-KURULUŞ SIRASINDA GEREKLİ OLAN BELGELERİN MUHAFAZASI: Bu belgeler sicil dosyasında muhafaza edilecek olup, bir suretlerinin şirket tarafından 5 yıl süreyle muhafazası zorunludur. (TTK 336) 37- NAKDİ TAAHHÜT EDİLEN PAYLARIN ÖDENMESİ Kuruluşta nakit ödeneceği kabul edilen en az yüzde 25 ile payların çıkarma primlerinin tamamının tescilden önce ödenmesi koşuluyla pay bedellerinin şirketin tescilinden itibaren 24 ay içinde ödenmesi gerekmektedir. (TTK. 344) 38-SERMAYE ARTIRIMI 17

18 Anonim şirketlerde Şirketin sermayeye ilave edilebilecek fon mevcut ise nakit artırım en fazla bu fon miktarınca yapılabilir. Nakit sermaye artırım kararı tüm ortakların katıldığı bir genel kurulda ittifakla olur ise nakit artırım fonun üzerinde olabilir. Yani fon var ise nakit artırım için bunun sermayeye ilavesi zorunlu ancak genel kurulda tüm hissedarların kabulü ile fonlardan artırım yanında onu geçen miktarda nakit artırım yapılabilir. Ancak bilançoda sermayeye eklenmesine mevzuatın izin verdiği fonlar mevcut iken sadece nakit artırım yapılması hiçbir şekilde mümkün değildir. Burada %100 nisapla dahi işlem yapılamaz. ANONİM ŞİRKETLER-YÖNETİM KURULU 39- TEK KİŞİLİK YÖNETİM KURULU Tek kişilik anonim şirket kurulması imkânına paralel bir düzenleme ile tek kişilik yönetim kurulu oluşumu da mümkün hale gelmiştir. 40- TÜZEL KİŞİLER VE PAYSAHİBİ OLMAYANLARIN YÖNETİM KURULU ÜYESİ OLMASI OLANAKLI HALE GELDİ Yönetim kurulu üyelerinin pay sahibi olma zorunluluğu kaldırılmış, yönetim kurulu üyelerinin sadece gerçek kişi değil, tüzel kişi olması imkânı da getirilmiştir. Bu halde tüzel kişinin yönetim kurulunda oy kullanabilmesi için tüzel kişiyi temsil edecek gerçek kişinin ticaret sicilinde tescil ve ilanı, ayrıca internet sitesinde bu temsilcinin ilan edilmesi gerekmektedir. 41-ELEKTRONİK ORTAMDA YÖNETİM KURULU TOPLANTISI Esas sözleşmede düzenlenmiş olması şartıyla yönetim kurulu toplantılarının elektronik ortamda yapılabilmesine imkân tanınmıştır. 42-YÖNETİMİN DEVRİ Yönetim kuruluna esas sözleşmede alacağı bir yetki doğrultusunda çıkaracağı iç yönerge ile, yönetimi kısmen veya tamamen bir veya birkaç yönetim kurulu üyesine yahut üçüncü bir kişiye devredebilme ve şirket yönetiminde iş bölümünü bu yönerge ile belirleyebilme olanağı getirilmiştir.. (TTK. 367) 43-YÖNETİM KURULU TOPLANTI NİSABI Yönetim kurulunun toplantı nisabı, esas sözleşmede aksine ağırlaştırıcı bir hüküm bulunmadığı takdirde üye tam sayısının çoğunluğu, karar nisabı ise toplantıda hazır bulunanların çoğunluğu olacaktır. Oylarda bir eşitlik bulunması halinde ilgili önerinin görüşülmesi bir sonraki toplantıya bırakılacak, eğer bu ikinci toplantıda da karar için; hazır bulunanların çoğunluğu sağlanamazsa öneri reddedilmiş sayılacaktır. 44-YÖNETİM KURULUNUN DEVREDİLEMEZ GÖREV VE YETKİLERİ Şirketin yönetimi ile ilgili konular başta olmak üzere, muhasebe, finans, risk yönetimi, denetim gibi alanlarda, yönetim kurulu yetkilerini, başka bir organa devredemeyecektir. Yine bu bağlamda yönetim kurulu, kanun ve esas sözleşme uyarınca genel kurulun yetkisinde bırakılmış alanlar dışında, şirketin işletme konusunun gerçekleştirilmesi için gerekli olan her çeşit iş ve işlemler hakkında karar almaya yetkili kılınmıştır. Bu itibarla yeni düzenlemede 18

19 yönetim kurulunun esas yetkili organ olduğu ortaya konmuş ve yönetim kurulu merkezli bir görev anlayışı benimsenmiştir. (TTK. 375) 45-TÜZEL KİŞİLERİN TEMSİLCİSİ GERÇEK KİŞİ YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN İSTİFASI Yeni kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan yönetim kurulu üyeleri, görevden alınmaları veya yönetim kurulu üyeliğinin başka bir sebeple boşalması hali hariç, görev süreleri sonuna kadar görevlerine devam edeceklerdir. Ancak tüzel kişinin temsilcisi olarak yönetim kurulu üyeliği yapan gerçek kişinin yeni kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay içinde (1 Ekim 2012 tarihine kadar) istifa etmesi, onun yerine tüzel kişinin ya da başkasının seçilmesi gerekecektir. 46-SORUMLULUK SİGORTASI Yönetim kurulu üyelerinin, görevlerini yaparken kusurlarıyla şirkete verebilecekleri zararın isteğe bağlı olarak sigorta ettirilmesi imkânı yaratılmıştır. (TTK. 361) 47-ANONİM ŞİRKETİN KENDİ HİSSE SENETLERİNE SAHİP OLMASI Anonim şirketlerin kendi hisse senetlerini belli kurallara bağlı olarak iktisap etmesi mümkün kılınmıştır. Buna göre her anonim şirket, genel kurulun yönetim kuruluna verdiği yetkiye dayanarak, sermayesinin yüzde 10 unu aşmamak şartıyla kendi paylarını ivazlı iktisap ve rehin olarak kabul edebilecektir. Ayrıca şirketin, yakın ve ciddi bir kaybı önlemek amacıyla, kendi paylarını genel kurulun yetkilendirme kararı olmadan da serbestçe iktisap edebileceği de kabul edilmiş, öte yandan ivazsız iktisapta herhangi sınırlama getirilmemiştir. (TTK. 379) 48-BATIL SAYILAN YÖNETİM KURULU KARARLARI Yönetim kurulu kararlarının hangi hallerde batıl sayılacağı kanunda düzenlenmiştir. (TTK. 391) Buna göre yönetim kurulunun özellikle: - Eşit işlem ilkesine aykırı olan, - Anonim şirketin temel yapısına uymayan veya sermayenin korunması ilkesini gözetmeyen, - Pay sahiplerinin özellikle vazgeçilmez nitelikteki haklarını ihlal eden veya bunların kullanılmasını kısıtlayan ya da güçleştiren, - Diğer organların devredilemez yetkilerine giren ve bu yetkilerin devrine ilişkin, kararlarının geçersiz olduğunun tespiti mahkemeden istenebilecektir. 49-YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN BİLGİ ALMA VE İNCELEME HAKKI Yönetim kurulu üyelerinin şirketin tüm iş ve işlemler hakkında bilgi alma, inceleme ve soru sorma haklarına sahip olduğu kabul edilmiştir. Bu hakları yönetim kurulu başkanı veya diğer yönetim kurulu üyeleri tarafından engellenen yönetim kurulu üyesine şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine başvurma hakkı tanınmıştır. Mahkemenin bu konudaki kararının kesin olduğu da hükme bağlanmıştır. (TTK. 392) 50-PAY SAHİBİ OLMAYAN YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN BORÇLANMA YASAĞI Yeni kanunda, Pay sahibi olmayan yönetim kurulu üyeleri ile yönetim kurulu üyelerinin pay sahibi olmayan onların alt veya üst soyundan birisinin ya da eşinin yahut üçüncü derece dâhil kan ve kayın hısımları şirkete nakit borçlanamaz. Bu kişiler için şirket 19

20 kefalet, garanti ve teminat veremez, sorumluluk yüklenemez, bunların borçlarını devralamaz. (TTK. 395) ANONİM ŞİRKETLER-GENEL KURUL 51-YÖNETİM KURULU VE DENETÇİNİN GENEL KURULA KATILIMI Yeni kanun ile tüm yönetim kurulu üyelerinin genel kurula katılma hakkı korunmuş olup, murahhas üyeler ile en az bir yönetim kurulu üyesinin genel kurul toplantısında hazır bulunması şartı getirilmiştir. Bunun yanında, denetçide de genel kurulda hazır bulunacaktır. 52-GENEL KURULA BAKANLIK KOMİSERİNİN KATILMASI Genel kurula Bakanlık komiserinin katılma zorunluluğu Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ndan izin almak suretiyle kurulabilen şirketler için devam etmekte olup, diğer şirketler için Bakanlık komiserinin genel kurula katılımını gerektiren haller Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecektir. (TTK 407) 53-TEK KİŞİLİK ANONİM ŞİRKETLERDE GENEL KURUL Tek kişilik anonim şirketlerde bu kişi tek başına genel kurulun tüm yetkilerini kullanacaktır. Ancak tek kişilik genel kurulda alınacak kararların geçerli olabilmesi, yazılı olmaları şartına bağlanmıştır. 54-ELEKTRONİK GENEL KURUL Esas sözleşme öngörülmek kaydıyla genel kurullara elektronik ortamda katılma, öneride bulunma ve oy verme imkânı getirilmiştir. 55-ÖNEMLİ MİKTARDA ŞİRKET VARLIĞININ TOPTAN SATIŞI önemli miktarda şirket varlığının toptan satışının genel kurul kararı ile mümkün olabileceği düzenlenmiştir. Bu itibarla bundan sonra şirketin önemli bir aktifini satmak konusunda yönetim kurulunun tek başına hareket etmesi doğru olmayacak, böyle bir satış yapılması halinde yapılan işlem geçersizlik tehlikesiyle karşı karşıya kalabileceğinden bu işlemler için mutlaka genel kurul kararı çıkarılması isabetli olacaktır. (TTK. 408) 56-ÇAĞRISIZ GENEL KURUL Yeni kanun, aralarından biri itirazda bulunmadığı takdirde bütün pay sahipleri veya temsilcilerinin katılması koşulu ile çağrı usulüne uyulmaksızın genel kurul yapabileceği esasını korumakla birlikte, bu şekilde karar alınabilmesini toplantı boyunca anılan nisabın korunması şartına bağlamıştır. Dolayısıyla çağrısız toplanan bir genel kurulda pay sahibi veya temsilcilerinden birinin dahi toplantıdan ayrılması, genel kurulun karar alabilmesini engelleyecektir. (TTK. 416) 57- GENEL KURUL TOPLANTI NİSABI Genel kurul toplantısı için öngörülen dörtte birlik nisabın, toplantı süresince korunması şartı getirilmiştir. Bunun yanında, ilk toplantıda bu çoğunluğa ulaşılamadığı takdirde ikinci toplantının yapılması için nisap aranmaması esası korunmuştur. (TTK. 418) 20