SINAVLARIN PLANLANMASI EĞİTİMDE KULLANILAN ÖLÇME ARAÇLARI

Transkript

1 SINAVLARIN PLANLANMASI EĞİTİMDE KULLANILAN ÖLÇME ARAÇLARI

2 SINAVLARIN PLANLANMASI 1. Sınavın amacı 2. Soru sayısı 3. Hangi soru tipi 4. Sınavda yoklanacak davranışlar ve konular 5. Sınavın güçlük derecesi 6. Puanlama

3 Sınavın Amacı Hangi amaçlarla sınav yaparız??? Seçme Yerleştirme Öğrenme düzeyini belirleme Geçme kalma kararını verme ( İlk olarak sınavın amacına karar verilmeli!!! )

4 Soru Sayısı Sınav süresi Soru tipi Güçlük Öğrenci seviyesi Kararın önemi

5 Hangi Soru Tipi Dersin içeriğine uygun yöntem kullanılmalı Yöntem çeşitliliği sağlanmalı

6 Sınavda Yoklanacak Davranışlar Belirtke Tablosu ve Konular Sınavda yer alacak soruların öğretilen bütün konuları kapsaması ve konulara ilişkin bütün hedef davranışları kapsaması gerekir.

7 BİLİŞSEL DAVRANIŞLAR KAVRAMA UYGULAMA ÇÖZÜMLEME KAPSAM TERİM BİLGİSİ KURAL BİLGİSİ PROB. ÇÖZME KAR. YAPMA BAĞ. KURMA İSPAT TOPLAM 1. Sayı sistemleri Kümeler ve Doğal sayılar İşlemler TOPLAM

8 Soruların Güçlük Derecesini Belirleme Güçlük sınavın amacına göre değişir. Genel olarak sınavların orta güçlükte olması beklenir. (0,50) Başarı ve öğrenme güçlükleri belirlenmek isteniyorsa; % 10 çok zor % 20 zor % 40 orta % 20 kolay % 10 çok kolay

9 Puanlama Puanlama yapılacak sınav tipine göre değişecektir.

10 EĞİTİMDE KULLANILAN ÖLÇME ARAÇLARI Bilişsel Alan Duyuşsal Alan Psikomotor Alan Yazılı yoklamalar Çoktan seçmeli Sözlü yoklamalar Boşluk doldurmalı Eşleştirmeli testler Doğru yanlış test Tutum ölçekleri İlgi envanterleri Değer ölçekleri Gözlem tekniği İş ve performans testleri

11 YAZILI YOKLAMALAR Ne zaman? Sınavı hazırlamak için zaman az, okumak için çoksa, Dilbilgisi kuralları ölçülmek isteniyorsa, Öğrencilerin bilgileri bütünleştirmesi isteniyorsa; (tasvir, karşılaştırma, tartışma, açıklama, özetleme) Öğrenci sayısı azsa Öğretmen test maddesi hazırlamak konusunda yetersizse

12 YAZILI YOKLAMALAR Özellikleri; Cevap öğrenci tarafından bulunup yazılır Cevaplama bağımsızlığı Kesin doğru ya da yanlışlardan bahsetmek güç Hazırlamak kolay, okumak zor Kapsam geçerliği düşük Üst düzey hedef davranışları en iyi ölçen test

13 YAZILI YOKLAMALAR Dikkat Edilecek Noktalar; Sınav planı Açık uçlu yerine, sınırlı cevap gerektiren soru Tercihli soru sistemi olmamalı Seviyeye uygun Sorular açık, net ve anlaşılır yazılmalı Açık kitap yapılmamalı

14 YAZILI YOKLAMALAR Puanlama; Cevap anahtarı hazırlanmalı, Soru soru okunmalı Öğrencilerin isimleri kapatılmalı Puanlama belli aralıklarla iki kez yapılabilir Başka bir öğretmene okutulabilir.

15 SÖZLÜ YOKLAMALAR Özellikleri; Sözlü anlatım becerisi ölçülmek isteniyorsa kullanılabilir. Soru sayısı azdır. (kapsam geçerliği düşük) Değerlendirmesi en subjektif sınavdır. Sözlü sınav sırasında sınıfta bulunan diğer öğrenciler denetimsiz kalabilir. Öğrencinin düşünme zamanı sınırlıdır.

16 SÖZLÜ YOKLAMALAR Dikkat Edilmesi Gerekenler; Sınav planı yapılmalı. Her öğrenci için farklı ve eşit güçlükte soru sorulmalı Puanlama hemen yapılmalı Öğrencilerin dış görünüşü puanlamaya dahil edilmemeli

17 Soru: Sözlü yoklama ile ilgili verilen ifadelerden hangisi yanlıştır? (KPSS 2003) A) İletişim becerisine dayalı hedef davranışların ölçülmesinde etkilidir. B) Öğretmen ve öğrencinin yüz yüze olmasından dolayı ölçüm sonuçlarına cevabın niteliği dışında başka faktörlerin karışmasına yol açabilir. C) Soruların geçerliği ve güvenirliği diğer tekniklere göre daha düşüktür. D) Puanlama objektifliği diğer tekniklere göre daha yüksektir. E) Sorular üzerinde yeterince düşünme imkanının olmaması sınırlılıklarındandır.

18 Kısa Cevap Gerektiren Testler Özellikleri; (Boşluk Doldurmalı Testler) Hatırlama gücü ölçer. Çok sayıda soru sorulabilir. (kapsam geçerliği yazılı yoklamalara göre fazla) Cevaplama bağımsızlığı daha sınırlı Her eğitim kademesinde kullanılabilir Hazırlaması yazılı yoklamalara göre güç çoktan seçmelilere göre kolay Puanlama kolay ve objektif.

19 Kısa Cevap Gerektiren Testler (Boşluk Doldurmalı Testler) Uygulamada dikkat edilecekler; Örn: Bir nesnenin belirli bir özelliğini gözlemleyip sayısal olarak ifade etmeye ölçme denir. Bir nesnenin belirli bir özelliğini gözlemleyip sayısal olarak ifade etmeye denir. Birkaç boşluk olmamalı Önemli olan terim ya da ifade boş bırakılmalı Boşluklar ifadenin sonunda yer almalı Doğru cevaba ilişkin ima veya ipuçları olmamalı

20 Kısa Cevap Gerektiren Testler (Boşluk Doldurmalı Testler) Uygulamada dikkat edilecekler; Örn: Bir nesnenin belirli bir özelliğini gözlemleyip sayısal olarak ifade etmeye... denir. * Kitap ifadeleri kullanılmamalı. Spor dersinde öğretmenin öğrencilerini boy sırasına koyarak yaptığı işe denir. * Bütün boşluklar eşit uzunlukta olmalı.

21 Soru: Boşluk doldurmalı sınav türünün kullanılmasının en önemli sakıncası aşağıdakilerden hangisidir? (KPSS- 2001) A) Öğrencileri hatırlama düzeyindeki öğrenmelerle yetişmeye yöneltmesi. B) Öğrencilerin öğrenme güdülerini zayıflatması C) Puanlamada hataların fazla olması D) Kapsam geçerliğinin düşük olması E) Sınavların tahminle cevaplanma olasılığının yüksek olması

22 DOĞRU - YANLIŞ TESTLERİ Özellikleri; Öğrencilerin belli konulardaki yanlış ve ya doğruları ayırt edebilme gücünü ölçer Her türlü heder davranışına yönelik soru sormak zordur. Soru sayısı çoktur. Hazırlaması ve puanlaması kolay ve objektif Cevaplaması kolay Şans faktörü çok yüksek (% 50) Zorunlu olarak yanlış ifadelerin bulunması eleştirilir.

23 DOĞRU - YANLIŞ TESTLERİ Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar; Sadece belleğe dayalı sorular değil, açıklama, karşılaştırma, yorumlama, genelleme soruları da sorulmalı. Soruların yarısı doğru yarısı yanlış olmalı Kitap cümlesi olmamalı Çok geniş anlamlı ifadelerden kaçınılmalı (birçok, hiç, az, daima) Cümleler birbirine eşit uzunlukta olmalı Olumsuz ve çift olumsuz ifadeler kullanılmamalı Bir önermenin ana fikri yanlış olmalı Birden fazla ana fikir taşımamalı Düzeltme formülü uygulanabilir.

24 Soru: Doğru yanlış testleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Şans başarısı çok yüksektir. B) Çift olumsuz ifadeler kullanılabilir. C) Puanlaması kolay, çabuk ve objektiftir. D) Testteki maddelerin doğru ya da yanlışlığı kesin olmalıdır E) Çok soru sorulduğundan güvenirliği yüksektir.

25 ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLER Geçerliği en yüksek olan sınav türü aşağıdakilerden hangisidir. Madde Kökü A) Çoktan seçmeli Cevap Seçenekler B) Eşlemeli Çeldirici C) Tamamlamalı Çeldirici D) Doğru Yanlış Çeldirici E) Sözlü Yoklama Çeldirici

26 ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLER Ne zaman kullanılabilir ; Bilgi, Kavrama, Uygulama ve Analiz düzeyinde davranışları ölçmede kullanılabilir. Sentez düzeyinde davranışları ölçmede yetersiz. Sınav geniş bir öğrenme alanını kapsayacaksa kullanılabilir. Sınav sonucuna yönelik çok önemli bir karar verilecekse kullanılmalıdır.

27 ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLER Özellikleri; Öğrenciler cevabı verilen seçenekler arasından seçer. Doğru cevabı bulmada tanıma yeterli olabilir. Şans faktörü etki edebilir. (seçenek sayısı fazla olmalı). Çok sayıda soru sorulabilir. (Kapsam geçerliği ve güvenirliği yüksek )

28 ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLER Özellikleri; İlk öğretimin ilk yıllarından itibaren kullanılabilir. Hazırlaması zor, fakat puanlaması kolaydır. Sonuçlar üzerinde istatistiksel işlem yapılabilir.

29 ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLER Çoktan seçmeli madde çeşitleri; 1. Doğru cevabın sayısına ve yapısına göre; i. Tek kesin cevaplı maddeler ii. Bir tek seçeneği en doğru olan maddeler iii.birleşik cevaplı maddeler 2. Madde köklerinin yapısına göre; i. Kök maddesi soru cümlesi olan maddeler ii. Kök ifadesi olumsuz cümle olan maddeler iii.kökü yarım ifade olan maddeler 3. Aynı kökten ya da seçenekten yararlanan maddeler

30 Tek Kesin Cevabı Olan Maddeler Soru: Bilgi yarışmasında birinci olan öğrencisine kitap hediye eden öğretmenin yaptığı davranış aşağıdakilerden hangisine örnektir. A) Pekiştirme B) İpucu C) Dönüt D) Düzeltme E) Etkin Katılım X

31 Bir Tek Seçeneği En Doğru Olan Maddeler Soru: Aşağıdakilerden hangisi öğrencilerde analiz, sentez ve değerlendirme gibi üst düzey kazanımların gerçekleştirilmesi amacıyla kullanılabilecek en uygun yöntemdir. A) Sunuş B) Problem çözme C) Soru Yanıt D) Düz Anlatım E) Gösterip yaptırma X

32 Birleşik Cevaplı Maddeler Soru: Aşağıdakilerden hangisinde ya da hangilerinde bağıl değerlendirme yapılmıştır? I- 3. olarak finale kalmaya hak kazandım. II- LES ten 58 alarak yüksek lisansa alındım. III- ÖSS sınavında Türkiye genelinde 10. oldum IV- Lisansı 2. olarak bitirip yüksek lisansa alındım. A) I- II B) II- III C) I- II- III D) I- II- IV E) I- II- III- IV X

33 Kökü yarım ifade olan maddeler Soru: Güvenirlik testin; A) Tesadüfi hatalardan arınık olmasıdır B) Kullanışlı olmasıdır C) Geçerli olmasıdır D) Amaca hizmet etme derecesidir E) Ölçülmek istenen değişkeni ölçebilme derecesidir x

34 Kök İfadesi Olumsuz Cümle Olan Maddeler Soru: Aşağıdakilerden hangisi yazılı yoklamalarda kullanılan puanlama yöntemlerinden biri değildir? A) Genel İzlenimli puanlama B) En iyi cevap kağıdını anahtar olarak kullanma C) Sıralama yolu ile puanlama D) Sınıflama yolu ile puanlama E) Cevap anahtarına göre puanlama X

35 Aynı Kökten Ya Da Seçenekten Yararlanan Maddeler Soru Pj rjx 1 0,34 0,61 2 0,44-0,28 3 0,82 0,09 4 0,23 0,16 5 0,85 0,65 1. Yandaki maddelerden hangisi mutlaka testten çıkarılmalıdır? a) 1 b) 2 c) 3 d) 4 e) 5 2. Yandakilerden hangisi kolay ve ayırt ediciliği yüksek sorudur? a) 1 b) 2 c) 3 d) 4 e) 5 3. Alınacak öğrenci sayısı başvuran öğrenci sayısından çok daha az olduğu durumlarda kullanılacak soruların çoğu güçlük ve ayırt edicilik bakımından yukarıdaki sorulardan hangisine benzer nitelikte olmalıdır? a) 1 b) 2 c) 3 d) 4 e) 5 x

36 ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLER Hazırlanması; Sorular bilgiyi hatırlamadan çok uygulamaya dönük sorulmalı. Örnek Öğretmenin ne sormak istediği açık ve kesin olmalı Kitap ifadeleri kullanılmamalı Gereksiz yere fazla kelime kullanılmamalı

37 ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLER Hazırlanması; Seçenekte tekrarlanabilecek kısımlar soru köküne konulmalı. Örn Olumsuz sorular anlama güçlüğü yaratacağından çok fazla kullanılmamalı Kökü olumsuz yapan ifade belirgin yazılmalı Hazırlanan bir soru diğer bir sorunun cevabı için ipucu olmamalı

38 ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLER Hazırlanması; Bütün seçenekler akla uygun olmalı Cevaplar kesin olmalı İfadeler açık kesin ve dilbilgisi kurallarına uygun olmalı Kök ve seçeneklerdeki ifadeler birbirine uyumlu olmalı Belirsizlik ifade eden kelimeler kullanılmamalı (daima, bazen.)

39 ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLER Hazırlanması; Zıt seçenekler mümkün olduğu kadar kullanılmamalı, kullanılacaksa ikişer ikişer kullanılmalı Sayı ile ifade edilen seçenekler büyükten küçüğe yada küçükten büyüğe sıralanmalı Hepsi yada hiçbiri seçenekleri kullanılırken dikkat edilmeli, her ikisi birden kullanılmamalı

40 ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLER Hazırlanması; Testteki bütün soruların seçenekleri eşit olmalı Doğru cevaplar seçeneklerin hepsine eşit oranda dağıtılmalı Dört ve daha fazla sorunun cevabı ardışık olarak aynı seçenek olmamalı x

41 Örnek 1 Soru: Aşağıdaki formüllerden hangisi standart sapmayı hesaplarken kullanılır? A) r.x / r 2 B) x / k C) (x+ x 2 ) D) (x- x) 2 / n-1 E) (x- x)2 / n-1 Soru: Öğrencilerin matematik sınavından aldığı puanlar; dir. Öğrencilerin matematik dersinden aldığı puanların standart sapması kaçtır? A) 12 B) 15 C) 21 D) 23 E) 24 x

42 Örnek 2 Soru: Kapalı kaptaki gazın sıcaklığı azaldığında ne olur? A) Yoğunluğu artar B) Yoğunluğu azalır C) Yoğunluğu değişmez D) Yoğunluğu hakkında bir şey söylenemez E) Yoğunluğu aynı kalır X

43 Çanakkale Savaşı, Kurtuluş Savaşı nın oluşumunda oldukça önemli bir yere sahiptir. Çanakkale Savaşı hangi yılda meydana gelmiştir. A) arasında B) arasında C) arasında D) arasında E) arasında Soru : Yukarıdaki tarih sınavında sorulan bir çoktan seçmeli soru bulunmaktadır. Bu soruda aşağıda belirtilen hatalardan hangisinin yapıldığı söylenemez? A) Seçenekleri uygun olmayan sırada verilmiştir. B) Kökte gereksiz sözcük kullanılmıştır. C) Kök ile seçenekler arasında ifade uyumsuzluğu vardır. D) Seçeneklerde aynı sözcük tekrarlanmıştır. E) Kökün yazımında karmaşık bir dil kullanılmıştır.

44 İş- Performans Testleri Özellikleri; Beceriye yönelik davranışların, objektif, güvenilir ve geçerli bir şekilde ölçülmesini sağlar (psikomotor düzeydeki hedefler) Öğrencinin söz konusu beceriye ilişkin öğrenme düzeyinin ve eksikliklerinin görülmesini sağlar Uygulama esnasında değerlendirme yapılır.

45 İş- Performans Testleri Özellikleri; Hazırlaması zordur, fakat bir kere hazırlandıktan sonra yıllarca kullanılabilir. Uygulaması zaman alır.

46 İş- Performans Testleri Hazırlanması; İşte üründe arınılacak nitelikler analiz edilir. Kullanılacak aracın biçimi belirlenir. (Kontrol listesi veya Dereceleme ölçeği) İş veya ürün gözlemlenerek, gözlem sonucu test üzerinde puanlanır.

47 Dersin Adı: Teknolojik Tasarım Konu : Alimunyum Folyo Kapartmalı Pano Amaç: Kabartma Tekniği Becerisi Öğrencinin Adı:.. Sınıfı:.. Numarası. Gözlenecek Davranışlar Desen Seçimi a. Tekniğe uygun desen seçimi b. Kullanım alanına uygun desen seçimi 2. Folyonun kabartılması a. Desene göre kabartma b. Tekniğe uygun noktalama işlemi c. Desenin görüntüsünün korunması Öğretmenin görüşleri :.

48 Portfolyo (Öğrenci Gelişim Dosyaları) Eğitimdeki yeni gelişmelerle beraber, öğrencilerin bilgi düzeyini ölçmeyi amaçlayan standart testlerin yerini, öğrencilerin gerçekçi koşullarda uygulamaya çalıştığı performans testleri almıştır.

49 Portfolyo (Öğrenci Gelişim Dosyaları) Portfolyo; öğrencilerin dönem veya yıl boyunca yaptıkları çalışmaların belli standartlara göre organize edilmiş bir koleksiyonudur veya öğrencinin bir veya birden fazla konu alanında yaptığı çalışmalarının sistematik, amaçlı ve anlamlı koleksiyonu olarak tanımlanmaktadır.

50 Portfolyo (Öğrenci Gelişim Dosyaları) Üç ana bölümden oluşur : Özgeçmiş : Bu kısım öğrencinin ortaya koyduğu çalışmaların hangi aşamalardan geçtiğini yansıtır. Ürünler : Bu bölüm portfolyo içinde öğrenci tarafından konulan tüm çalışmaları kapsar. Yansıtma : Bu bölümde öğrenci yaptığı çalışmaların bir ölçüde muhakemesini yapmak amacı ile kendisi ile ilgili görüşlerini yansıtır.

51 Portfolyo (Öğrenci Gelişim Dosyaları) En önemli işlevi; Öğrencinin süreç içindeki gelişimini takip etmek ve öğrencinin çalışma örneklerini görmektir. Kullanım amaçları; Yaratıcılık ve üst düzey becerileri geliştirmek, Öğrencileri gerçekçi koşullarda değerlendirmek ve onlara değerlendirme becerisi kazandırmak Yıl boyu yaptığı çalışmaları takip etmek

52 Portfolyo (Öğrenci Gelişim Dosyaları) Kullanım amaçları; Ekiple çalışma yeteneği geliştirmek Öğrenciyi aktif kılmak ve özgüvenini arttırmak Öğrencide öğrenme sorumluluğu alabilmeyi ve öz disiplini geliştirmek Öğrenciyi gerçekçi koşullarda değerlendirmek ve onlara değerlendirme becerisi kazandırmak

53 Portfolyo (Öğrenci Gelişim Dosyaları) Kullanım amaçları; Öğrencileri ilgi alanları ve yeteneklerini tanımak Öğrencilerin program dışındaki faaliyetlerini kapsayan çok yönlü gelişimi hakkında bilgi vermek. Portfolyo değerlendirmesinde bir tür puanlama anahtarı olan Rubric kullanılır.

54 Rubric (Puanlama Anahtarı) Rubric; kabul edilebilir ya da edilemez performans sınırlarının öğretmen ve öğrenciler için açıkça belirtildiği kriter grubu ölçeğidir.

55 Rubric (Puanlama Anahtarı) Rubric; Analitik ve Holistik olmak üzere iki tür rubric bulunmaktadır. Analitik rubric; süreçle ilgilidir. Holistik rubric; ürünle ilgilidir. *** Rubric in performans değerlendirme ölçeklerine benzer, fakat farklı olarak, her bir basamak için kriterlerin mükemmelden kötüye kadar derecelendirilmesi söz konusudur.

56

57

58 Rubric; Rubric (Puanlama Anahtarı) Öğrenciye kendi gelişimini takip etme fırsatı verir. Gerçek ve kalıcı öğrenme gerçekleşir. Öğrencinin çalışmalarına yön vermesini sağlar Eksikliklerinin neler olduğunu ve bu eksikliklerini giderme yollarını gösterir.

59 Rubric; Rubric (Puanlama Anahtarı) Standart testler öğrencilerin bilgilerini ölçmede faydalıdır. Fakat bu bilgilerin gerçek hayatta uygulama becerilerini ölçmede yetersiz kalır. Rubricler yardımıyla uygulama becerileri de gözlemlenmiş olur. Öğrenciler, performans hedeflerini baştan bildikleri zaman daha başarılı olabilmektedirler.

60 Soru: Bir öğretmen belli bir öğrenme süreci içerisinde öğrencinin geçirdiği aşamaları tüm yönleriyle izlemek ve öğrencinin kendisi ve velisi gibi sürece katılan herkesten bu gelişimsel süreç hakkında bilgi almak istemektedir. Bu amaca ulaşmak için öğretmen aşağıdaki ölçme araçlarından hangisini kullanmalıdır. A) Portfolyo B) Rubrik C)Anket D) Standart testler E) Gözlem

61 Soru: Portfolyo öğrencinin geçirdiği aşamaları gösterecek biçimde oluşur. Ayrıca eğitim süreci içerisinde öğrencinin gelişimini kendisinin, velisinin ve öğretmenlerinin izleyebilmesine olanak sağlayan bir ürünler bütünüdür. Açıklama dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisi portfolyonun kullanım amaçlarından biri değildir? A) Öğrencinin gelecekteki öğretmenlerine onun hakkında bilgi sunmak B) Öğrencinin gelişimini kanıtlarıyla daha sağlıklı sunmak C) Öğrencinin yetenekleri ve ilgi alanları hakkında bilgi edinmek D) Öğrencinin öğretim programındaki kritik davranışlarla ilgili eksik öğrenmelerini belirlemek E) Derslerin öğretim programlarına bağlı kalmadan, öğrencinin çok yönlü gelişimi hakkında bilgi vermek