Kentlerin Kültürün Gelişmesindeki Etkileri ( * )

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Kentlerin Kültürün Gelişmesindeki Etkileri ( * ) ------------------------------------------------------------------------------------------"

Transkript

1 Kentlerin Kültürün Gelişmesindeki Etkileri ( * ) Kent Tanımı: Sözlük anlamı olarak, nüfusunun büyük bölümünün ekonomik faaliyet alanı olarak ticaret, sanayi, yönetim ve hizmetle ilgili işlerle geçimini sağladığı toplumsal ve kültürel bir örgütlenmenin olduğu yerleşim alanı şeklinde ifade edilen kent teriminin oldukça çeşitli tanımları vardır. Örneğin, (...) içinde yaşayanların çoğunluğunun tarım dışı iş-dallarında çalıştığı, nüfus yoğunluğuna sahip, insanların barınmadan, eğlenmeye tüm ihtiyaçlarının karşılandığı ve sürekli bir toplumsal gelişim gösteren, bütünleşme derecesinin yüksek olduğu 1 yerleşim yeri: ya da (...) fertlerarası ilişkilerde geleneksel ilişkilerden çok rasyonel davranışların ağırlıkta olduğu, özellikle sanayi ve benzer alanlardaki işlerin ağırlık kazandığı, günümüze has bir yerleşme biçimi ve topluluk türü 2 olarak tanımlamak mümkündür. Genel olarak kent tanımındaki güçlük, başlangıç noktası olarak coğrafi, fiziksel, ekonomik veya sosyal faktörleri ele almakla ilgilidir. Ancak demografik açıdan kentin tanımını yapmak bile zorluk doğurmaktadır. Örneğin DPT ye göre en az kent nüfusu yirmi bin kişi olarak kabul edilirken, Köy Kanunu, İmar Kanunu ve Devlet İstatistik Enstitüsü bu rakamları iki bin ve on bin kişi şeklinde belirlemiştir. Sosyolojik açıdan ise kentleri, geleneksel ekonomik faaliyetler dışında yoğunlaşılan, iş dallarında büyük farklılaşmalara bağlı olarak meslekleşmenin arttığı, aşırı bir örgütlenme ve yapılanmanın olduğu ve büyük nüfus birikimlerini barındıran yerleşim alanları olarak tanımlamak daha uygun olmaktadır. Benzer şekilde kentler, toplumsal ve siyasal örgütlenmelerin ağırlık kazandığı, içindeki yoğun nüfusu oluşturan bireylerin hem kendi aralarında hem de toplumsal yapının kurumlarıyla etkileşim ve iletişimlerinden kaynaklanan bir değerler, normlar sisteminin (kent yaşamının) oluştuğu yerleşim birimleri olarak da tanımlanabilir. Kentlerin gelişerek metropol kavramını gündeme getirmesi ve bütün dünyada artan sanayileşme, idari açıdan bir kent tanımını geçersiz kılarken, literatürde yeni görüşlerin gelişmesine sebep olmuştur. Erkki Asp, sosyolog L. Wirth e atıfta bulunarak kırsal ve kentsel alanda gerçekleştirilen ekonomik faaliyetlerdeki farklılıkların, çok yönlü bir üretim sisteminin ayırt edici özelliğinin yanı sıra bir de kültürel sınır 3 kavramı getirmektedir. Kırsal ve kentsel alanlar arasındaki bu sınır, yapısalekonomik farklılaşmaların hemen her alanda görüldüğü ve insanların yaşam tarzına da yansıyan belirgin değişimleri kapsamaktadır. İleride de değinileceği gibi Tönnies in ünlü cemaat ve cemiyet (topluluk-toplum) ayırımında 4 da sosyal ve ekonomik ayrılıkların yanında vurgulanan tabii ve akılcı irade farkı nın ortaya çıkardığı birliktelik ve bireyselliği açıklayan faktörler aslında yaşam ve düşünce farklılığıdır. Şu halde kent kavramı mekansal, demografik ve idari özelliklerinin yanı sıra ekonomik ilişkiler, toplumsal ve siyasi yapılanma ve karmaşık bir etkileşimin belirlediği ayrı bir yaşam şekli ve farklı bir kültürel değerler sistemini kapsamaktadır. Esasen, sosyal yönden heterojen bir topluluk olarak kabul edilen kentlerin, diğer bir ifadeyle, bu benzerlik taşımayan (heterojen) özellikler bütününün gerek toplumsal gerekse kültürel yapının örgütlenmesindeki fonksiyonel önemi de buradan kaynaklanmaktadır. 2- Kentlerin Gelişimine Genel Bir Bakış: Değişik coğrafi mekanlarda çeşitli nedenlerle bir araya gelip yaşamlarını sürdüren insan topluluklarının kurdukları ilk kentler zaman diliminde M.Ö.3500 yıllarına kadar gitmektedir. M.Weber ünlü çalışmasında ilk kentlerin ne ekonomik, siyasal ve idari ne de insanların güvenliği acısından bir savunma birimi olmadığını belirterek; tarihte ilk kez kent adını alan yerleşim bölgelerinin bir kalesi, ekonomik anlamda bir pazar piyasası, kendine has bir hukuksal düzeni, bir (birlik) oluşturması ve belli ölçüde otonom bir yapıya sahip olması gerektiğini vurgulamaktadır. 5 Aynı çalışmasında kentleri (oriyental, eski antik ve oriyental olmayan ortaçağ kentleri) olarak sınıflamıştır. Ancak Yunan-Roma, Avrupa ve Doğu nun (Asya) kentleri arasında üretim araçlarının mülkiyet biçimleri ve kullanımı, toplumsal ve siyasal yapı (seçkinler, köylü, köle v.b.) acısından çok önemli farklılıklar olduğunu belirtmekte hiç şüphesiz yarar vardır. Maya veya Mısır medeniyetine ait kentlerden antik Yunan kentdevletlerine ya da Babil e kadar olan dönem için, belli bir nüfusu bünyesinde barındıran ve insanların yaşamları için gerekli tüm sosyo-ekonomik faaliyetleri bir toplumsal düzen içinde yürüten tarihteki ilk kentleri ayrı bir sınıf olarak düşünmek gerekir. 1 KeleĢ,R., 100 Soruda Türkiye de ġehirleģme, Gerçek Yayınevi, Ankara, 1973, Sh.7 2 Sencer,Y.,Türkiye de KentleĢme,Kültür Bak.Yayını, Ankara, 1979, Sh.9 3 Asp, Erkki ve diğ., The Aged and The Society, Turku, 1989, Sh.17 4 Lipset, S,M., Value Patterns in the Socıological Perspectives, Penguin, 1973, Sh Martindale, D., Theory of City in the Urbanizm and Urbanization, (Ed.by Iverson,N), 1984, Sh.17

2 Genelde sanayi öncesi olarak adlandırılan ve kurulan tüm kentsel yerleşim alanlarının Hıristiyan- Avrupa, Müslüman-Doğu ülkeleri ve ilahi dinlere tabi olmayan uzak doğu ülkeleri olarak gerek toplumsal, gerekse ekonomik ve siyasal düzen açısından ayrı ayrı incelenmesi yöntem açısından daha uygun olacaktır. Bu anlamda Türk kentlerine bakılacak olursa, bunu da İslamiyetin kabulünden önceki ve sonraki dönem olarak ikiye ayırmak gerekecektir. C.Doğan bir araştırmasında 6 F.Sümer e dayanarak, Göktürk ler ve Uygur ların kent adı yerine balık sözcüğünü kullandıklarını ve ilk Türk kentinin Ordu Balık adıyla Uygurlar tarafından kurulduğunu, 11.yüzyıldan sonra da Karahanlı lar ve Oğuz ların kend sözcüğünü benimsediklerini belirtmektedir. Eski Türk kentleri de sosyolojik açıdan sanayi öncesi başlığı altında incelenebilmekle birlikte özellikle Avrupa ülkelerinin kent tipinden önemli ayrılıklar taşımaktadır. Öncelikle siyasal sistemin belirlediği devlet ve halk ilişkileri, toplumsal tabakalaşma ve iki farklı ilahi dine ait olma gibi üç değişkenin belirlediği ayrı bir yaşam tarzının görüldüğü değişik bir sosyal kültürel yapıya sahiptir. Avrupa ülkelerinin toplumsal yapısına damgasını vuran feodal sistem, kölelik ve kilisenin egemenliği ile şekillenen kent yapısıyla; Türk kentleri arasında ekonomik aktiviteler, tüccarlar ve zanaatkarların varlığı dışında sosyal ve kültürel açıdan benzerlik aramak bir zorlama olacaktır. Böyle bir benzerliği yapısal açıdan değil, kentlerin diğer kentlerle (toplumlarla) ticaret ve ulaşım bağlarının kültür değişmeleri için uygun bir ortam oluşturması açısından kurmak mümkün olabilecektir. Ancak, Türk kentlerinde din kurumu halk üzerinde bir baskı unsuru olarak değil, bilakis insanların eğitimi için hem fiziksel hem sosyal şartları hazırlayan bir fonksiyona sahiptir. Anadolu da medrese, tekke ve çarşının terbiye müesseseleri 7 olarak kabulü bu görüşün açık bir kanıtıdır. Eski Türk kentlerinden yaşam kesitleri sunan A.Tanpınarlı, Erzurum için, (...)gelişmesini iktisadi denklik üzerine kurduğunu ve faaliyetlerini Trabzon-Tebriz kervan yoluyla yaptığını, (...) bu kervan yolunun Erzurum u asırlar içinde eşrafiyle, ayaniyle, ülemasıyla, esnafıyla tam bir şark ortaçağ şehri olarak kurulduğunu vurgulayarak, bu kervan yolunun (kevelciler, mesciler, kazazlar v.b.) otuziki sanatı 8 beslediğini anlatmaktadır. Nitekim A.K.Bilgiseven in M.Weber e uyarak müstehlik (tüketici), müstahsil (üretici) ve ticaret şehri sınıflaması da bu örneğe tamamen uymaktadır. Bugünkü anlamda kentlerin doğuşu ise sanayi devrimini izleyen yıllarda teknolojinin gelişimine paralel olarak büyük nüfus hareketlerinin meydana gelmesi, bütün dünyada kendini gösteren milliyetçilik akımı, Fransa dan başlayarak Avrupa ülkelerini saran sekülerizm ve toplumsal sınıflaşmanın önemli ölçüde farklılaşması Batı toplumlarındaki önemli değişmelerle gerçekleşmiştir. Bu akımların etkisi altında ülkemizin de 600 yıllık bir imparatorluktan yeni bir siyasal rejime geçmesi ve diğer dünya ülkeleriyle birlikte uzun süren bir savaş dönemini yaşadıktan sonra genç ve çağdaşlaşmayı hedef alan Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra bazıları eskinin mirası üstünde, bazıları da yepyeni alanlar üstünde olmak üzere günümüzün kentleri doğmaya başlamıştır. 3- Kentleşme-Kentlileşme ve Toplumsal Değişim: Kentleşme, bir toplumsal süreç olarak kent tanımına uygun bir şekilde göreceli olarak dar bir alanda yerleşen büyük bir nüfus birikimini, yeni bir fiziksel ve sosyal yapısallaşmayı, karmaşık bir ilişkiler ağını, iş dallarının farklılaşmasını ve birlikten, bireyselliğe geçilen kendine özge bir kültürel sistemin meydana gelmesini ifade eder. Nitekim (...) endüstrileşme temayülünün zirai gelişmeyle birlikte artması, orta sınıflaşmanın gerçekleşmesi, kültür bütünlüğünün sağlanması (...) yükselen gelir seviyesinin sosyal tabakalar arasında adil bir şekilde dağılması 9 dengeli bir kentleşmenin temel unsurları olarak sıralanmaktadır. Ülkemizde 1927 de tüm nüfus içindeki oranı %16.4 olan kentli nüfus 1965 de %30 a, 1990 da ise %60 a ulaşırken, kentleşme hızı oranı ise %5 e yaklaşmaktadır. Toplumbilimsel acıdan genelde bir değişme ve örgütlenmeyi içeren kentleşme sürecinin önemli bir fonksiyonel etkisi yukarıda da vurgulandığı üzere bir kent yaşam tarzının ortaya çıkması yani kültürel sonuçlarıdır. İşte kentlileşme terimi büyük ölçüde sosyal değişimle birlikte ama esas itibariyle kent toplumlarında ki bireylerin geçirdiği kültürel değişimi ve sonuçta da bir bütün olarak toplumun kent kültürüne sahip olması anlamına gelmektedir. 6 Doğan.C.,Türkiye de Gecekondu Meselesi (Ümraniye Saha AraĢt), BasılmamıĢ Doktora Tezi, Ġstanbul, 1990, Sh.24 7 Kaplan.M.,Kültür ve Dil, (7.Baskı), Dergah Yayınları, Ġstanbul, 1992, Sh.71 8 Tanpınar, A.H., BeĢ ġehir, (8.Baskı), Dergah Yayınları, Ġstanbul, 1992, Sh Bilgiseven, A.K., Genel Sosyoloji, Ġstanbul, 1986, Sh.122

3 Kent yaşam biçimiyle özdeşleşme anlamındaki bu kültürel olgunun, (kentlileşmenin) temel öğeleri ailenin biçimsel olarak küçülmesi, akrabalık ilişkilerinin göreceli olarak zayıflaması, kadının aile içindeki rolünün değişmesi ve belli oranda da olsa ekonomik bağımsızlığını elde etmesi, ailenin kimi temel fonksiyonlarının toplumsal kurumlara devredilmesi, tüketim harcamalarının artması, geleneksel iş ve boş zaman değerlendirme alışkanlıklarıyla komşuluk ilişkileri, dinlenme, eğlence ve benzer alanlardaki tutum ve davranışları şeklinde özetlenebilir. Fiziksel yapı, ulaşım sistemi v.b.) çevre, özellikle de teknolojik ve ekonomik örgütlenmeyle birlikte bireylerin, toplumla bütünleşmesini sağlayan ve yukarıda sıralanan kültürel ögelerin yerleşmesine yol acan kentleşme sürecinin doğal sonucu kentlileşmedir. Sanayileşmeyle birlikte ülkelerin kalkınmasında ikinci büyük etken olan ve toplumda artan oranda örgütleşmeye, uzmanlaşmaya ve insanlararası ilişkilerde kentlere özgü değişikliklere yol açan nüfus birikimi 10 kentleşme toplumbilimsel açıdan özellikle gelişen ülkelerde sağlıksız veya çarpık kentleşme şeklinde olabilmektedir. Türkiye de de ve özellikle ülkenin metropol alanı durumundaki İstanbul, benzer büyüklükteki Mısır ve Latin Amerika dahil pek çok diğer ülkenin büyük kentleri ne fiziksel ne de toplumsal yapı açısından örgütlenememiş dolayısıyla da kültürel bir bütünlüğe ulaşamamıştır. Aslında ABD ve İngiltere gibi ülkelerde de bunun örneklerine rastlamak mümkündür. 11 Kentsel bölgelerde kırsal bölgelere has bir yaşam tarzını sürdürme durumunda kalmak ya da kentlere bir büyük köy veya kırsal alan görünümü kazandıran bu olgu kentlerin yeterince örgütlenememesinin yanı sıra eğitim sistemindeki yetersizlikler, düşük okullaşma oranı, iş dallarında farklılaşmanın ve meslekleşmenin istenilen ölçüde gerçekleşemeden sadece önemli düzeyde bir yatay hareketlilikten kaynaklanmaktadır. Bu yatay hareketliliğin, kentsel alanlara göçün temel sebepleri olarak zikredilen iletici-itici-çekici ve siyasi sebepler 12 eğer kentte sosyal ve kültürel bir etkileşim ağının oluşmasıyla tamamlanamaması durumunda sosyal gruplar arasındaki mesafenin büyümesine yol açacaktır. Bunun gözlemlenebilen sonucu ise belirgin sosyo-ekonomik ayrılıklarıla birlikte kültürel farklılıklardan kaynaklanan iletişim kopuklukları ve pek çok alanda yeni toplumsal sorunların doğması olacaktır. Toplumların dinamik özelliğinin kaynağı olan ve birey-sosyal gruplar ve kurumlar arası ilişkiyi sürekli olarak belirlemesi sosyal değişim olarak adlandırılan hareketliliği ifade etmektedir. Kentleşme olgusu, sanayileşme, ekonomik büyüme ve gelişme, bilgi-teknoloji birikimi ve toplumsal bir etkileşim-iletişim alanının varlığı ile birlikte sosyal değişim sürecini meydana getirmektedir. Dolayısıyla bu karmaşık yapıya sahip değişim sürecini sadece kentleşme veya diğer bir unsur aısından ele almak toplumsal olaylara bakış açısını daraltmak olacaktır. Kentleşme diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye de de sosyal değişim bileşkesinin bir unsuru olarak kalkınma plan ve stratejilerinde ele alınmıştır. Söz konusu planlar incelendiğinde genelde kentleşme olgusu devlet tarafıondan desteklenmiş ve ekonominin gelişmesinde olumlu bir motivasyon olarak ele alınarak, yukarıda da belirtildiği üzere sanayileşme hareketinden ayrı düşünülemeyeceği belrtilmiştir. Ülkemizdeki nüfus artışını da dengeleyeceği düşünülen kentleşme sürecinin özellikle 1980 lerden sonra çeşitli toplumsal sorunlara bağlı olarak artış gösteren büyük kentlere göç dalgası, hedeflenen ekonomik büyümenin sağlanamaması, yüksek oranda seyreden enflasyon ve milli gelirin (2000 ABD Doları) civarında kalması başta gecekondulaşma olmak üzere önemli maddi ve kültürel sonuçlar doğurmuştur. Nitekim Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planında 13 büyük kentlere göçün azaltılması, yurdun diğer bölgelerinde bazı kentlerin geliştirilerek çekim gücünün artırılması ve bölgelerarası dengesizliğin giderilmesi temel hedefler olarak sıralanmaktadır. Ancak bu hedeflere ulaşmak için stratejilerin saptanması ve gerekli kaynakların devreye sokulmasındaki güçlükler kentleşme sürecinin ortaya çıkardığı sorunlarının çözümlenmesini de doğal olarak geciktirmektedir. 4-Toplumsal ve Kültürel Yapı İlişkisi: Sosyolojik anlamda bireyler arası ilişkileri değerler ve normlara göre belirleyen kültürel yapı, bir anlamda idealize durumu yansıtırken, toplumsal yapı doğrudan bir toplumdaki mekanik görüntüyle ilgilidir. Kültürel yapı genel olarak toplum hayatının nasıl olması gerektiğini ortaya koyar. Sosyal yapı ise, (...) nasıl olduğunu ortaya çıkarır. 14 Başta Tönnies olmak üzere pek çok toplumbilimci cemaat (topluluk) ve cemiyet (toplum) kavramlarının ayırtedici özelliğini birliktelik (ortak bilinçlilik) ya da bireysellik olarak belirlemişlerdir. Daha da ayrıntıya girilecek olursa Tönnies in ünlü gesellschaft (toplum) terimi dernek, örgüt oluşturma anlamına gelmektedir, 10 KeleĢ,R., Kentbilim Terimleri Sözlüğü, TDK Yayını, Ankara, Gans,H., The Urban Villagers, New York, Kartal,K., KentleĢme ve Ġnsan, Ankara, 1978, Sh BeĢ Yıllık Kalkınma Planı, DPT Yayını No: 2190, Ankara, Erkal,M., Sosyoloji (Toplumbilimi), (Gen.6.Baskı), Ġstanbul, 1995, Sh.344

4 Dolayısıyla toplum kavramı bireyselliği aşırı örgütlenmenin sonucunda ortaya çıkan bir durum olarak ele almaktadır. Bu bakış açısıyla söz konusu iki kavramın bazı ana ayrılık noktaları aşağıdaki gibidir: 15 Topluluk (cemaat) ortak irade cemaat menfaati inanç din tabii (uzvi) dayanışma ortak mülkiyet Toplum (cemiyet) ferdi irade ferdi menfaat doktrin kamuoyu mekanik dayanışma ferdi mülkiyet İşte gerek toplulukta gerekse toplum içinde, bir başka deyişle küçük veya büyük ölçekte birarada yaşamlarını sürdüren insanlar kendi düşünce ve davranışlarını şekillendiren her türlü inanç, değer ve normlarına göre içinde yaşamlarını sürdürmekte oldukları yapıyı meydana getirmektedirler. Şüphesiz bireylerin örgütlenme dereceleri arttıkça başta ekonomik faaliyetlerdeki çeşitlenmeler, üretim ve mülkiyet araçlarının kullanıma göre ortaya çıkan toplumsal tabakalaşma bireylerin sosyal ilişkilerini daha fazla kurallara dayandırmaktadır. Kent gibi büyük bir nüfus yoğunluluğunun yaşadığı yerleşim alanlarında bireyler ve bireylerle toplumsal kurumlar arasındaki sosyal ilişkiler bütünü insanların düşünce ve davranışlarında değişmelere sebep olmaktadır. İşte toplumdaki bireylerin önce zihinlerinde oluşan ve toplum yaşamının karmaşık fonksiyonelliğinden kaynaklanan ilişkiler sistemine yansıyan dinamizm sürekli bir değişime yol açmaktadır. Dünyadaki pek çok ülkede ortak olarak görülen ve daha geleneksel olarak nitelenen, sosyolojik anlamda topluluk halinde yaşayan insanların sanayileşme, kentleşme ve diğer temel faktörlerin etkisiyle ilişkileri örgütlendikçe, daha fazla bir yapılaşmaya doğru gidildikçe ve sonuçta bir büyük toplum yaşam tarzına geçildiğinde iki büyük değişim gözlenmektedir. Bunlardan birisi özgürlükçü, bireysel davranışların egemen olması ve bu ölçüde de kimi kültürel değerlerin uygulanmasından vazgeçilmesi veya bazı değişikliklerle sürdürülmesidir. İkincisi ise bu değişimlerin toplumun dolayısıyla bireylerin sosyal refah düzeylerine göre toplumsal yapıda kurumların farklılaşması ve işleyişlerindeki değişiklerdir. Örneğin Willmott, ünlü araştırmasında İngiltere de 1950 lerden sonra kentleşme sürecindeki ailelerin biçimsel ve fonksiyonel olarak uğradıkları değişimlerde çok belirgin şekilde görülen kültürel değerlerin etkisini ve toplum yaşamını bir zamanlar birincil ilişkilerle sürdüren bireylerin nasıl ikincil ve formal ilişkilerle yeni bir yaşam tarzına girdiklerini anlatmaktadır. 16 Benzer bir değişimi kendi öz ülkemizde Hasanoğlan 17 araştırmalarında görmekteyiz. Kültürel yapının toplumbilimsel çerçeve içinde bağımsız bir değişken niteliğine sahip olması, sosyal ve kültürel yapı etkileşimini incelemedeki en büyük güçlük kaynağıdır. Toplumsal yapının ekonomik faaliyetler ve ilişkiler ağından oluşan bir alt-yapısı ; ve ideoloji, inançlar, aile, siyasal özelliklerden meydana gelen bir üst-yapısı 18 olduğu şeklindeki bu ve benzer yorumlar da sonuçta insanların bir arada yaşamasının onların değer sistemleriyle, bizzat meydana getirmek zorunda kaldıkları yapısal kurumların ve aralarındaki örgütlenmenin ne somut ne de soyut olarak birbirlerinden ayrı olarak düşünülemeyeceğinin bir kanıtıdır. Bu noktaya bir diğer görüş açısından yaklaşılacak olursa gerek toplumsal gerek kültürel yapının aile, din, dil, eğitim, ekonomi, hukuk ve diğer kurumlar ortak unsurlarıdır. Aüncak soyoloji disiplini bu kurumları biçimsel, fonksiyonel özellikleri ve örgüt yapıları açısından incelerken diğer bir disiplin, kültürel antropoloji bu özelliklerin nasıl ortaya çıktığını, etkileşim ve iletişim ağlarının nasıl oluştuğunu inceler. Onun içindir ki -yukarıda da değinildiği gibi- ekonomik geluişmişlik dereceleri belli göstergeler itbariyle benzerlik taşıyan ülkelerin, söz gelimi aile yapıları toplumbilimsel açıdan çekirdek aile şeklinde olsa dahi aile içi ilişkiler, kuşaklar arasındaki yardımlaşma ve diğer sosyal ilişkiler önemli farklılar taşıyabilmektedir. 5-Kentlerin Kültürel Sisteme Etkisi: Kentte yaşamını sürdüren ve bu karmaşık örgütlenmeler ve ilişkiler ağının meydana getirdiği toplumda bireyi cevreleyen üç ortam vardır. Bunlar, sırasıyla fiziksel (doğal), sosyal ve kültürel çevredir. Günümüzün özellikle üç büyük toplumbilimsel ekolünden birinin temsilcileri durumundaki Amerika toplumbilimcileri kentleşme olgusunda en önemli faktörlerden birisi olarak kent ekolojisini vurgulamaktadırlar. 15 Bilgiseven, A.K., a.g.e., Sh Wilmott, P ve Young, M., Family and Class In A London Suburb, Nel Mentor, London, Yasa,Ġ., 25 Yıl Sonra Hasanoğlan Köyü., Ankara, 1969, 18 Lauer. R. H., Perspectives On Social Change, Boston, 1991, Sh.72

5 Büyük bir nüfusun dar bir fiziksel alanı paylaşması, insanların en temel ihtiyaçlarından birisi olan barınma, konut meselesinden hareketle, ekonomik ve sosyal faaliyetlerini yürütebilmek için kullanabileceği bir ulaşım ağı, dinlenme-eğlenme ihtiyacını karşılamaya yönelik rekreasyon alanları ve benzer düzenlemeler toplumun yapısal fonksiyonelliğini sağlayacak önemli hususlardır. Özellikle sosyal tabakalaşmanın bir sonucu olarak konut alanlarının ekonomik düzeye göre belirlenmesinin yanı sıra alt-kültürler veya etnik gruplara göre gelişimi çoğu kez toplumsal iletişimi bozan ve hatta sosyal sorunların çıkmasına yol açan bir etmn olmaktadır. İşte bu örnekte olduğu gibi toplumdaki bireyi çevreleyen fiziksel (ekolojik) koşullar aynı zamanda bir sosyal çevrenin de varlığını göstermektedir. Kentsel sosyal örgütlenmeyi dinamik ve yapısal odaklardan inceleyen McGahan 19 önce kent sistemine girme sürecini dinamik açıdan yaklaşarak kırsal alanlardan göç hareketi ve yeni gelenlerin kente adaptasyonunu incelemektedir. Yapısal odaktan ise gelinen topluluğa ait aile ve akrabalık gibi ilişkiler bütününün kent toplumunda nasıl bir şekil kazanacağı siyasal ve sosyal örgütlenmeye nasıl girilebileceği üzerinde durulmaktadır. Diğer yandan bireyi kuşatan sosyal çevre herşeyden önce sosyal tabakalaşma ile kendini hissettirecektir. Bunun sonucu da bireylerin bir sınıf statüsü kazanmalarıyla ilgilidir. Ait olunan bu sosyal sınıf bireyin -yukarıda değinilen- kente adaptasyonunu sağlayacaktır. Bireysel bazda oluşan sınıf bilinci aynı zamanda sosyal statü ve sosyal doyumu da belirleyecektir. (...)otorite, prestij, statü ve güce göre nüfusun farklılaşmasının hiyerarşik olarak sıralanması 20 şeklindeki tanımında da belirtildiği üzere tek başına ekonomik yeterlilik ya da eğitim değil ama hepsinin bir bileşkesi sosyal çevreyi oluşturmaktadır. Burada önemli bir diğer husus da sosyal çevrenin bireyin diğer bireyler ve toplumla olan ilişkiler ağının yoğunluk ve düzenliliğini sağlamadaki rolüdür. Toplum yaşamının doğrudan kendisi demek olan birlikte yaşam ancak bu sosyal ilişkiler ağının örülebilmesini bağlıdır. Kent yaşamı içinde bireye dikey hareketlilik kazandıracak, ona daha doyurucu bir statü verecek olan bu ilişki sistemi bireye, komşuluk ilişkilerinden başlayarak kent yaşamının toplumsal, siyasal ve kültürel faaliyetlerine katılma olanağı verecektir. Esasen kentli olma sürecinin bu toplumsal katılımlar oranında kolaylaşacağı açıktır. Özellikle yerel (mahalli), bir topluluktan göç yoluyla kente gelen bireyin kente girme -katılma- süreci 21 bireysel uyum, kurumsal bütünleşme ve kültürleşme (acculturation) aşamalarından geçmektedir. Birinci aşamada bireyin, yeni girdiği bir toplumda, bir kent toplumu içindeki yerine, rolüne alışması, temel sosyal ilişkilerini çevrenin yardımıyla da olsa kurabilmesi gerçekleşmektedir. İkinci aşama yukarıda da belirtildiği gibi bireyin öncelikle ekonomik aktiviteler yoluyla sosyal yaşama, toplumsal kurumlara katılmasını kapsar. Üçüncü aşama ise doğal olarak kültürel çevredir. Öncelikle bireyin geleneksel olarak adlandırılabilecek davranış kalıplarının, kendi ailesi ve varsa kentteki akrabalarıyla kuracağı ilişkilerde kent yaşamına özge düzenden yani yapısal özelliklerden kaynaklanan biçimsel değişikliklerdir. Bunlar genelde yakın çevre ile görüşme sıklıkları, görüşme şekilleri, aile üyelerinin kentteki yeni rolleri nedeniyle birbirleri arasındaki ilişkiler ve karar verme kalıpları ve benzer hususlarla ilgilidir. Kente uyum derecesi arttıkça bireyler de hemen başlangıçta fiziksel çevrelerini olmasa da sosyal çevrelerini genişletme çabası içinde olacaklardır. Konut, doğrudan doğruya kentin kendisi, maddi kültür ögeleri sosyal insanın dış çevresini, toplumun kendisi de iç çevresini meydana getirdiğinden; 22 birey, yaşam tarzını (bilinçaltından bile olsa) kentin kültürel sistemine uyumlu hale getirmek isteyecektir. Burada evrensel olarak gözlemlenen bir husus kültürel değerlerin, normların değişmesinde yaşlı kuşağın daha dirençli, genç kuşağın ise daha istekli bir tutum içinde olmalarıdır. Bireyin yaşam tarzını belirleyen kültürel yapının temel unsurları da böylece değişime uğramaya başlayacaktır. Bu unsurlar aile, dil, din, ahlak kuralları, bilgi edinme, dinlenme, boş zaman değerlendirme ve eğlence olarak genel başlıklar halinde bile sıralandığında kente uyum sürecinin kapsamı genişledikçe bireyin genişleyen etkileşim hacmi onu bir kültürel değişime itecektir. Önce aile içi ilişkilerde başlayan tutum değişiklikleri ekonomik gelişme derecesine göre dayanışma ve yardımlaşmayla ilgili davranış kalıplarını, kadın-erkek ilişkilerinde ve dini inançlardan kaynaklanan pratiklerin (ibadet alışkanlıkları) ve dış toplumsal yaşama katılmada kendini gösterecektir. Çeşitli ülkelerde olduğu gibi Türkiye de yapılan pek çok sosyal araştırmada kentleşme sürecine giren ailelerde geleneksellikten ayrılma çeşitli tutum ve davranışlarda rahatça gözlenebilmektedir. Hernekadar bu durum ülkemizdeki değişik kentlerin farklı kesimlerinde ayrı özellikler taşımakla beraber geneldeki benzerlik dikkat çekicidir. Örneğin 19 McGahan,P., Urban Sociology As A Field Of Study, in the Urbanizm & Urbanization, (Ed.by Iverson,N.), London, 1984,Sh Erkal.M.E., a.g.e. Sh McGahan,P., a.g.e, Sh38 22 McIver, R.M. ve Page, C.H., Cemiyet, MEB Yayını, Ġstanbul, 1994, Sh.115-7

6 kadınların bir işte çalışması, çocuk bakımının eşler tarafından paylaşılması, aile içi kararlarda kadın-erkek eşitliğine doğru bir geçiş olması, evlenmeyle ilgili şekil ve adetlerdeki yenilikler ve diğer bazı temel konularda değişimi yansıtan bulgularla karşılaşılmaktadır. 23 Gene pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye de de kentlerin kültürel yapıya etkisi ekonomik yeterlilikle büyük ölçüde etkilidir. Kentleşme sürecine sadece fiziksel olarak kente gelmekle girilemeyeceğinden, toplumsal ilişkilerin kuvvetlendirilmesi özellikle yeni gelenler açısından önem kazanmaktadır. Diğer yandan dış çevreyle ilişkilerin artırılması herşeyden önce asgari yaşam koşullarının sağlanmasıyla ilgilidir. Konut sorunun hallini daha iyi bir iş bulma sorunu, bunu da çocukların eğitim sorunu izlemektedir. Yapılan bir diğer araştırma bulgularına göre gecekondulu kadın, kente ilk gelişte en önemli sorunun kendi ifadesiyle kente uyum ve konut sorunu olduğunu belirtmiştir. 24 Aynı paralelde aile içinde yaşlının konumuna ilişkin değer ve davranışlar ya da çocukların geleceğiyle ilgili düşünceler de önemli değişimler göstermektedir. Sanayileşme hareketiyle birlikte yürüyen kentleşme süreci aslında gelişmiş ülkelerde de bitmemekte fakat değişik aşamalara gelmektedir. Özellikle ABD ve Avrupa ülkelerinde sekülarizm, bireysellik artmakta, ekonomik refahın gelişmesine paralel olarak da tek kişilik aileler oranı yükselmekte, modernizm ve post-modrnizm kavramları artan sosyal değişme hızıyla birlikte gündeme gelmektedir. Türkiye de de 1950 lerden itibaren başlayarak hızlanan kente göç ve kentleşme süreci 1980 li yıllarda ülkemizde yaşanmaya başlanan teknolojik gelişmelerden etkilenerek daha değişik bir boyut kazanmıştır. Çünkü kentleşme, sanayileşme ve modernleşme. sosyal değişmeyi artırmakta ve özellikle de sosyal tabakalaşmayı yeniden şekillendirmektedir. İşte yatay hareketliliğin sonuçta dar bir ölçekte bile olsa dikey hareketliliğe neden olması yeni orta-sınıfların meydana gelmesine neden olmakta ve toplumbilimsel açıdan bu çok büyük değişim bir dizi kültürel farklılaşmayı ve yeni kültürel davranış kalıplarının kabulünü kolaylaştırmaktadır. Sosyal ve kültürel değişimin belirleyici faktörü birey ve birey ile toplum arasındaki etkileşim ve örgütlenme ağıyla ilgilidir. Kent yaşamı bünyesindeki bireyleri ister-istemez bu ilişki sisteminin içine aldığından önce kentin fiziksel yapısını oluşturan doğası, tarihsel eserleri. binaları. caddeleri. sokakları. ibadet yerleri. alışveriş (ticaret) ve eğlence merkezleri kent toplumunun doğal üyesi olan birey birincil derecede etkileyen maddi kültür unsurlarıdır. Bireyde aidiyet duygusu artıkça, kentlileştikçe, kendisini bu maddi öğelerle özdeştirmeye çalışacak ve etkilenecektir. Diğer yandan ise kent yaşamının karmaşık ilişkiler yapısı bireyi değişik sosyal sınıflardan insanlarla karşı karşıya getirecek ayrıca küçük yerleşim yerlerinde rastlanmayan oranda bir kitle kültürü akımının etkisinde kalacaktır. Bireyin eğitim düzeyi ve ekonomik gücü bu etkileşimden onun diğerlerine göre farklı oranda ama kesinlikle etkilenmesine yol açacaktır. Çünkü kentte kitle kültürünü taşıyan unsurlar çeşitlilik kazanmış olduğundan, söz gelimi sadece TV ve radyo değil sokak ve caddelerde karşılaşılan afişler, reklam panoları, yeni ürünler sergileyen ve teknolojik gelişimleri simgeleyen bilgisayarlar, multivizyon cihazlarıyla donatılmış iş ve alışveriş merkezleri, değişik yemek ürünlerinin servis edildiği oturma ve yemek birimleri, sinema, konser ve değişik eğlence yerleri bunlardan birkaçıdır. Ancak bu maddi kültür unsurlarının çoğu kez kentleşme sürecinin değişik aşamalarındaki bireyler tarafından sosyo-ekonomik faktörler ve bilhassa ait oldukları kültürel değerlerle çatışmasından dolayı kuramsal olarak düşünülen yararı sağlayamamaktadır. Bu maddi unsurların, modernleşmenin bir gereği gibi görülmesi ise bir milleti diğer bir milletten ayırt edebilme imkanı veren 25 manevi kültürü zedeleyebilme ve hatta bir kültürel çözülmeye götürebilmesi ise burada toplumbilimsel açıdan üzerinde ayrıca durulması gereken bir konudur. Kentlerde kültürün gelişmesi açısından zamanımızda dördüncü güç olarak da adlandırılan medya organlarının ülkelerarası iletişimi yoğunlaştırması halk (folk) kültürü, kitle kültürü ve yüksek kültür adı verilen sanat birikimi ayırımını ortaya çıkarmıştır. Ancak gene de kitle kültürü teorisi, kitle kültürünün nasıl ortaya çıktığını açıklamakta fakat sosyal ve kültürel değişimi tam olarak aydınlatamamaktadır. 26 Bununla birlikte sadece maddi değil manevi kültür öğelerini de gerçek anlamda göz önüne seren kitle kültürü araçları kültür değişmelerini hızlandıran bir katalizör görevi görmektedir. 23 Atalay, B ve diğ., 1992 Türk Aile Yapısı, DPT Yayını, No:2313, Ankara, Onat, Ü., Gecekondu Kadının Kente Özgü DavranıĢlar GeliĢtirme Süreci, Kadın ve Sosyal Hiz.Müs.Yayını, Ankara, 1993, Sh Erkal,M., a.g.e. Sh Strinati, D., An Introduction To Theories Of Popular Culture, Routledge, London, 1995, Sh.45

7 Ancak altı çizilmesi gereken bir diğer önemli husus kentleşme sürecine girip de ekonomik yeterliliklerini sağlayamayan, eğitim düzeylerinin tatminkar bir iş bulmalarını engellemesinden dolayı kentin dış semtlerinde (varoşlarında) güç sosyal ve fiziksel koşullarda yaşamını sürdürme zorunda kalan ailelerin durumudur. Zor ve sağlıksız bir çevrede yaşamak durumunda kalan bu insanlar sefalet kuşakları veya ghetto kültürü oluşturarak bir sefalet sürecine 27 girebileceklerdir. Bu durum ise toplumda farklı kültürel odaklar gelişmesine yol açacağından, kitle kültürü özellikle sergilediği maddi kültür unsurlarıyla genç kuşak üzerinde daha fazla olmak üzere olumsuz bir rol oynayacaktır. Kültürel alandaki bu uyumsuzluk esasen sosyoekonomik koşulları aşırı derecede düşük olan sosyal gruplar üzerinde yaratacağı etkiyle gerek fiziksel (mekansal) gerekse kültürel açıdan farklı aidiyet bölgelerinin ortaya çıkmasına sebep olacaktır. Şu halde kentlerin fiziksel ve sosyo-ekonomik özelliklerinin meydana getirdiği kültür çevresi, aynı zamanda kitle kültürünün hem doğuş merkezleri hem de etkilenme alanları durumundadırlar. Hernekadar çeşitli kültürel akımların eleştirisine bu aşamada girilmesi gereksizse de kentlerin popüler, kitle kültürü olarak adlandırılan ve aynı zamanda yüksek kültür olarak anılan sanatsal aktivitelerin sergilendiği yerleşim alanları olması asıl ilgi odağıdır. Bu perspektiften konuya tekrar dönülecek olursa, kentlerin öncelikle içinde olduğu ülkenin milli kültürünü genç kuşaklara aktarma görevini üstlenme durumunda olmaları son derece önemlidir. Başka bir ifadeyle kentler, sosyalizasyon sürecinin eğitim kurumları başta olmak üzere, diğer toplumsal kurumlar aracılığı ve çeşitli kültürel faaliyetlerle mümkün olan en iyi şekilde gerçekleştirilmesi gereken yerlerdir. Kitle kültürünün etkilerini düzenleme görevi ise doğrudan bir devlet politikasıdır. Buna karşın kentlerin, kendilerine kent olma özelliğini veren kent yönetim birimlerinin, (yerel yönetim birimlerinin) iki büyük kültürel görevi vardır. Bunlardan birincisi maddi kültür mirasını korumak, diğeri ise ülkenin temel (milli) kültürel değerlerine uygun bir yapılaşmayı sağlamasıdır. Günümüzde bir beton yığınına dönen büyük kentlerin insanlara içinde yaşanmaktan haz duyulacak ve kendi öz kültürünü yaşatabilecek yerleşim birimleri olması gerekmektedir. Bu gün Türkiye, ne yazık ki tarih boyunca var olmuş en büyük kentini, eski bir payitahtın başkentini, günümüzün en büyük metropoliten alanı olan; ancak giderek bir büyük köy görünümünü alan İstanbul kentinin dünyaca ünlü siluetini değiştirme yolundadır. İslam kültürünün en önemli maddi öğelerinden olan camiler ve minarelerinin oluşturduğu kent profili bugün değişmektedir. Hiç şüphesiz kentlerin büyümesi, modern mimari anlayışının gereklerinden olan ve aynı zamanda ekonomik ve sosyal örgütlenmenin sonucu olarak kompleks ticaret merkezleri ve gökdelenler inşasına engel olmayacaktır. Ancak master plan denilen kent yapılanma planlarında doğal ve sosyal çevre faktörleri olduğu kadar kültürel çevrenin ve yeniden yapılaşma sürecinde bu kültürel estetiğin korunması konusu kenti yönetenlerin olduğu kadar bizzat kentli nüfusundur. Eski yerleşim adacıklarını, bazı tarihi alışveriş merkezlerini, çarşıları, sokakları, konakları olduğu gibi korumak aslında bir misyon, bir milli görevdir. Bir zamanlar kentin yaşam tarzını yansıtan sokak isimleri, ağaçlar, korular, mesire yerleri rantiye gelirler uğruna feda edilmemesi gereken bir mirasın, kültür mirasının unsurlarıdır. Ağaç da bir kültür mahsulüdür. Bu mana kültür kelimesinin kökünde vardır. Atalarımız ağaç ile mimariyi, tabiat ile medeniyeti uzlaştırmışlardı. Camiin içine ağacı ve suyu sokmuşlardı. 28 yorumuyla M.Kaplan bu gerçeği net bir biçimde ifade etmektedir. Bir devrin sembolü durumundaki geleneksel toplumsal yapının teknolojiden etkilenmesi son derece doğaldır. Bu etkileşimin sürekli bir değişim sürecinde olan toplum ve bireyler açısından yönlendirilmesi gereklidir. Bu da (...)köylü ve şehirli grupların kapalı küçük cemaatler halinde kalmalarını önleyen ve milli nüfusun büyük bir cemaat gibi biz şuuruna bütünlüğüne kavuşmalarını teşvik eden faaliyetler haline getirilmeleri 29 ile sağlanabilir. Ancak günümüzde haberleşme ve iletişimdeki büyük teknolojik gelişmeler, köyde ya da kentte yaşayan herkesi özellikle televizyon aracılığıyla bir anlamda empoze edilen kültürel değerlerin 30 etkisi altına alabilmektedir. Bu kültür ögeleri daha önce de işaret edildiği gibi bir anlamda standardize maddi ve manevi değerleri topluma sunarak düşünce kalıplarından, değer yargılarına; satın alınacak tüketim mallarının çeşidini belirlemeden, söz gelimi yemek yeme alışkanlık ve adetlerine kadar her alanda varlığını göstermektedir. İşte kitle-kültürü adı verilen bu oluşuma, içinde çeşitli sosyal sınıfları barındıran kent toplumlarından zaman zaman değişik tepkiler doğmaktadır. Literatürde popüler kültür olarak anılan bu sosyal tepki şeklindeki davranışlar başta müzik olmak üzere gerek genç gerekse yaşlı kuşağın aidiyet özelliklerine göre, sosyolojik anlamda kendileri için bir 27 Türkdoğan,O., DeğiĢme-Kültür ve Sosyal Çözülme,TDAV Yayını,Ġstanbul, 1988, Sh Kaplan, M., a.g.e., Sh Bilgiseven, A.K., a.g.e. Sh Turhan, M., Kültür DeğiĢmeleri, M.Ü.Ġl.Vakfı Yay.20, Ġstanbul,1987, Sh51-2

8 kimlik bulma çabasına dönmektedir. Gelişmişlik derecesi ne olursa olsun kentlerin çeşitli bölgelerinde, daha doğrusu çeşitli toplumsal sınıflardan farklı sosyal gruplar kendilerine özge yaşam tarzı oluşturmaktadırlar. Sokak çeteleri, müzik toplulukları, çeşitli akımların etkisinde kalan (heavy metalciler v.b.) gençlik grupları, dinsel cemaatler; işte bu yeni oluşan kültürün temsilciliğini yapma durumunda kalmaktadırlar. Toplumbilimsel açıdan dikkati çeken husus sanayileşme, kentleşme ve modernleşme süreçlerinin birbirini karşılıklı olarak etkilemesi ve yeni orta sınıfların güçlenmesi hareketini hızlandırması ancak sosyo-ekonomik statü açısından ayrı sosyal gruplar arasındaki iletişimi de engelleyebilmesidir. Bunun da en çarpıcı nedeni ekonomik yönden güçlü sınıfların bu üç ayrı sürecin şekillenmesinde etken olabilmeleridir. 31 Günümüz kentlerinin somut olarak yaşadığı hızlı değişimin sosyal yapı üzerindeki etki alanı aileden başlayarak tüm sosyal kurumları yeniden şekillendirmekte ve geleneksellikten ayrılmayı bir toplumsal soruna dönüştürebilmektedir. Özetle, dar anlamda kentleşmenin yol açtığı bu toplumsal sorunlarla birlikte gözlemlenen kültürel değişme ve çözülmelerin toplum yararına, milli değerleri koruyacak ve sosyo-kültürel bütünlüğü sağlayacak şekilde kontrolü gerekmektedir. Bu aynı zamanda sağlıklı bir kentleşme, etkili bir sanayileşme ve yaşam tarzında bir modernleşme anlamına gelecektir. 6-Sonuç ve Öneriler: Kentleşme sürecinin bağımsız bir oluşum değil, tam aksine diğer sosyal ve ekonomik süreçlerle birlikte etkili olması, nüfus yapısında sürekli bir hareketlilik doğurması ve genel olarak ait olunan ülkenin siyasal ve ekonomik düzenine göre bir sosyal yapılanmaya sebebiyet vermesi dikkate alınması gereken birinci husustur. Aksi halde kentleşmeyi belli yerleşim alanlarının büyümesi ve fiziksel ve teknolojik gelişimlere yol açan bir olgu olarak görmek, işaret edildiği gibi kentleşme olgusunu sanayileşme ve modernleşme sürecinden soyutlamak olacaktır. Sanayileşme hareketi ekonomik gelişim için gerekli koşulları ortaya çıkarırken, toplumun üyeleri olan bireylerin sosyal aktörlerin; bu oluşumlar sırasında toplumsal (kurumsal) yapı değişiklikleriyle, kültürel değişimin arasında kalması paradigmal bir değişim 32 meydana getirmektedir. Onun içindir ki genelde kentleşme, modernizmin bir sebebi olarak algılanmakla birlikte, burada gözden kaçırılmaması gereken nokta bu süreçlerin karşılıklı etkileşimlerle, sosyal, ekonomik ve kültürel değişimlerinin aynı zaman diliminde ve aynı mekanda cereyan etmesidir. Toplumsal örgütlenmenin kültürel değişime yol açması kadar; bu örgütlenmenin kentte bir arada yaşayan insanların tabakalaşma ve sınıflaşma özelliklerini de belirlemesi sonuçta geleneksel yapı ve değerlerle, yeni bir kültür çevresi meydana getirmesi toplumbilimciler ve kültürbilimciler için problematik bir oluşumdur. Yüzyıllardır insanoğlunun aileden başlayarak, yakın-çevre ve sonra da eğitim kurumları ve nihayet toplumsal yapının diğer kurumlarının etki alanı içine girerek sosyalizasyona uğradığı bir gerçektir. Hernekadar günümüzün kontrol altına alınması çok zor olan ve yukarıda da değinilen kitle haberleşme araçlarının etkisiyle yayılan bir kitle kültürü önemli bir fonksiyona sahipse de bazı stratejilerin saptanması mümkündür. Genel olarak nüfus hareketlerini kontrol altına almaya yönelik devlet politikaları burada birinci adımdır. Amaç, yeni kentsel çekim alanları meydana getirerek muhtemel veya mevcut bölgelerarası dengesizlikleri önlemektir. İkinci adım ise kentleşme süreciyle önem kazanan ve kentlileşmenin önemli aracı olan eğitim kurumlarının devreye sokulmasıdır. Kuşkusuz burada eğitim olanaklarıyla, ekonomik yeterlilik ve bu ekonomik gücü sağlayacak sanayileşmenin planlı olarak yürütülebilmesinin çok önemli iki etken olduğunun vurgulanması gerekir. Ancak kentleşmenin ortaya çıkardığı toplumsal örgütlenmeler ve yapısal değişmelerle ortaya çıkan kültürel farklılaşmaları kontrol edebilmenin ve yönlendirebilmenin yolu büyük ölçüde örgün ve yaygın eğitim kurumlarının topluma hizmet götürebilmesiyle çözümlenebilecektir. Örgün eğitim kurumlarının yeni yetişen genç nüfusa yararlı olabilmesi ise gerekli bilgi birikimini, eğitim teknolojisinin tüm imkanlarını seferber ederek kullanabilmesiyle sağlanabilir. Ayrıca toplumsal eğitim hedeflerinin saptanması, eğitim durumlarının (fiziksel ve sosyal koşullar) hazırlanması ve bunların rasyonel olarak yönetimi kaçınılmaz bir gerekliliktir. Gene kentleşmenin yaşandığı toplumlarda daha önce de belirtilen nedenlerle toplumsal sınıflar arasındaki farklılıkları gidermek ve her kesimden, her yaştan bireylere yetişkin eğitimi verebilmek için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. 31 Strinati, D., a.g.e. Sh Lash, S., Sociology Of Postmodernism, London, 1991, Sh.125

9 Günümüzde yetişkin (halk) eğitimi kavramı eskiye oranla çok değişmiş ve toplumdaki bireylerin sadece kendi ihtiyaç duyduğu alanlarda değil, fakat yaşadığı toplumun sosyal düzenini ve kültürel özelliklerini de aktaracak ve bu arada onları ekonomik açıdan daha üretken duruma getirecek programlar düzenlemeyi amaç edinmiştir. Öncelikle gerekli eğitimi alamamış anababaların eğitimi ve formal eğitimden uzak kalmış gençlere yönelik yetişkin eğitimi programları sosyalizasyon sürecinde büyük önem kazanmaktadır. Buna paralel olarak öncelikle koruyucuönleyici niteliğinin geliştirilmesi gereken ve toplumdaki birey ve ailelerin sosyal sorunlarını çözümlemesi beklenen sosyal hizmetlerin yaygınlaştırılmasıdır. Zamanımızda dünya devletlerinin nihai amaçlarının refah devletini gerçekleştirebilmek ve sosyal gelişmeyi sağlarken, toplumsal sorunları en aza indirmek gayreti ancak sosyal oluşumları iyi analiz edebilmek ve akılcı çözüm yolları geliştirebilmekten geçmektedir. Ülkemizde özellikle son onbeş yılda yukarıda değinilen yetişkin eğitimi ve sosyal hizmet alanlarında gerçekleştirilen hamleler, bu amaçla yüksek öğretim düzeyinde eğitim programlarının yürütülmesi ve bazı yönetimsel örgütlenmeler umut verici olmakla birlikte yeterli değildir. Ülkemiz kentleri bugün bir kültürel çözülmenin işaretlerini vermekte, sosyal ve kültürel yapının temel kurumları olan din- laisizm kutuplaşması başta olmak üzere meydana gelen çeşitli ikilemler ve popülist yaklaşımlar sosyal sınıflar arasında bir toplumun sürekliliği için zorunlu olan kültürel bütünlüğü zedelemektedir. Özetle; Türkiye Cumhuriyeti nin benimsenen devlet ilkeleri içinde milli beraberliği sağlama yolunda elindeki dev kültür mirasını akılcı olarak kullanabilmesi pek çok sorunun çözümü için yeterli olacaktır. Bu amaçla kentleşme sürecinin yoğun olarak görüldüğü yerleşim alanlarında eğitsel ve kurumsal düzenlemeler için alınacak kimi önlemlerle ve yerel yönetimlerin devlet organlarıyla yapıcı bir işbirliği, yaşanan sosyal değişimin toplumumuzun geleneksel yapısıyla bağdaştırılabilmesini sağlayabilecektir. Akılcı, kültürel bütünlüğü amaçlayan bir toplumsal planlama, bir anlamda geçiş dönemi olan kentleşme ve kentlileşmenin sorunlarını en aza indirebilecek ve geleneksellikle, modern ve gelişmiş bir sanayi toplumunun niteliklerini bağdaştırma sürecinde önemli ölçüde yardımcı olacaktır.... ( * ) Yahyagil, Mehmet. (1998) Kentlerin kültürün gelişimine etkileri, Sosyoloji Konferansları, İ.Ü.İ.F., İstanbul, 25.Kitap, ss KAYNAKLAR: ASP, Erkki ve diğ., The Aged and The Society, Turku, Finland, 1989 ATALAY, B. ve diğ., 1992 Türk Aile Yapısı, DPT Yayını No:2313, Ankara, 1992

10 BĠLGĠSEVEN, A.K., Genel Sosyoloji, (4.baskı), Filiz Kitapevi, Ġstanbul, 1986 DOĞAN, C.,Türkiye de Gecekondu Meselesi, (Ümraniye Saha AraĢtırması) BasılmamıĢ Doktora Tezi, Ġstanbul, 1990 DPT, 6.BeĢ Yıllık Kalkınma Planı, Yayın no: 2190, Ankara, 1990 ERKAL, M.E., Sosyoloji (Toplumbilimi), (Gen.6.Baskı),Der Yayınevi, Ġstanbul,1995 GANS, H., The Urban Villagers, New York, 1962 KAPLAN, M., Kültür ve Dil, (7.Baskı), Dergah Yayınları, Ġstanbul, 1992 KARTAL, K., KentleĢme ve Ġnsan, Ankara, 1978 KELEġ, R., 100 Soruda Türkiye de ġehirleģme, Gerçek Yayınevi, Ankara, 1973, Kentbilim Terimleri Sözlüğü, TDK Yayını, Ankara, 1980 LASH, S., Sociology Of Postmodernism, London, 1991 LAUER, R.H., Perspectives On social Change, Boston, 1991 LIPSET.S.M., Value Patterns in Soçiological Perspectives (Ed.byThompson,K& Tunstall,J.), Penguin Books, Great Brttain, 1973 MARTINDALE, D., Theory Of City in Urbanism and Urbanization, (Ed.by Iverson, N), 1984 McGAHAN, P., Urban SociologyAs A Field of Study in Urbanism and Urbanization, (Ed.by Iverson, N.), 1984 ONAT,Ü., Gecekondu Kadınının Kente Özgü DavranıĢlar GeliĢtirme Süreci, Kadın ve Sos. Hiz. Müst. Yayını, Ankara, 1993 SENCER, Y., Türkiye de KentleĢme, Kültür Bakanlığı Yayını, Ankara, 1979 STRINATI, D., An Introduction To Theories of Popular Culture, Routledge, London, 1995 TANPINAR, A.H., BeĢ ġehir, (8.Baskı), Dergah Yayınları, Ġstanbul, 1992 TURHAN, M., Kültür DeğiĢmeleri, Maramara Üniversitesi Yayını, Ġstanbul,1987 TÜRKDOĞAN, O., DeğiĢme-Kültür ve Sosyal Çözülme, TDAV Yayını, Ġstanbul, 1988 WILMOTT,P.& YOUNG,M., Family and Class, Nel Mentor, London, 1971 YASA, Ġ., 25 Yıl Sonra Hasanoğlan Köyü, Ankara, 1967

SOSYOLOJİ DERSİ 2.ÜNİTE TOPLUMSAL YAPI

SOSYOLOJİ DERSİ 2.ÜNİTE TOPLUMSAL YAPI SOSYOLOJİ DERSİ 2.ÜNİTE TOPLUMSAL YAPI YAPI TOPLUM KURUMLAR TOPLUMSAL GRUPLAR BİREYLER İLİŞKİLER TOPLUMSAL YAPI VE UNSURLARI T E M E L KÖY K A METROPOL TOPLUMSAL YAPI KENTLEŞME V R A KENT M L A MİLLET

Detaylı

EĞİTİMİN SOSYAL TEMELLERİ TEMEL KAVRAMLAR. Doç. Dr. Adnan BOYACI

EĞİTİMİN SOSYAL TEMELLERİ TEMEL KAVRAMLAR. Doç. Dr. Adnan BOYACI EĞİTİMİN SOSYAL TEMELLERİ TEMEL KAVRAMLAR 2017 Doç. Dr. Adnan BOYACI Neden Eğitimin Sosyal Temelleri Eklektik bir alan olarak Eğitim Yönetimi Büyük sosyal bilimler teorisi Eğitim yönetiminin beslendiği

Detaylı

1 SOSYOLOJİNİN DÜNYADA VE TÜRKİYE DE GELİŞİMİ

1 SOSYOLOJİNİN DÜNYADA VE TÜRKİYE DE GELİŞİMİ ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER III Bölüm 1 SOSYOLOJİNİN DÜNYADA VE TÜRKİYE DE GELİŞİMİ 15 1.1. Sosyolojinin Tanımı 16 1.2. Sosyolojinin Alanı, Konusu, Amacı ve Sınırları 17 1.3. Sosyolojinin Alt Disiplinleri 18 1.4.

Detaylı

ÜNİTE:1. Sosyolojiye Giriş ve Yöntemi ÜNİTE:2. Sosyolojinin Tarihsel Gelişimi ve Kuramsal Yaklaşımlar ÜNİTE:3. Kültür ve Kültürel Değişme ÜNİTE:4

ÜNİTE:1. Sosyolojiye Giriş ve Yöntemi ÜNİTE:2. Sosyolojinin Tarihsel Gelişimi ve Kuramsal Yaklaşımlar ÜNİTE:3. Kültür ve Kültürel Değişme ÜNİTE:4 ÜNİTE:1 Sosyolojiye Giriş ve Yöntemi ÜNİTE:2 Sosyolojinin Tarihsel Gelişimi ve Kuramsal Yaklaşımlar ÜNİTE:3 Kültür ve Kültürel Değişme ÜNİTE:4 Aile ve Toplumsal Gruplar ÜNİTE:5 1 Küreselleşme ve Ekonomi

Detaylı

Kırsal Alan ve Özellikleri, Kırsal Kalkınmanın Tanımı ve Önemi. Doç.Dr.Tufan BAL

Kırsal Alan ve Özellikleri, Kırsal Kalkınmanın Tanımı ve Önemi. Doç.Dr.Tufan BAL Kırsal Alan ve Özellikleri, Kırsal Kalkınmanın Tanımı ve Önemi Doç.Dr.Tufan BAL Dersin İçeriği Kırsal Kalkınma Kavramının Tarihçesi Kırsal Kalkınmada Temel Amaç Kırsal Alan Kalkınma Politikaları Kırsal

Detaylı

Doğu ve Batı Mekânsal Tasarım Sürecinin Aktif Yaşlanma Açısından Ele Alınışı

Doğu ve Batı Mekânsal Tasarım Sürecinin Aktif Yaşlanma Açısından Ele Alınışı Doğu ve Batı Mekânsal Tasarım Sürecinin Aktif Yaşlanma Açısından Ele Alınışı Yazar Dr. Nihal Arda Akyıldız ISBN: 978-605-2233-25-2 1. Baskı Aralık, 2018 / Ankara 100 Adet Yayınları Yayın No: 291 Web: grafikeryayin.com

Detaylı

Eğitimin Toplumsal Temelleri. Yrd. Doç. Dr. Adnan BOYACI

Eğitimin Toplumsal Temelleri. Yrd. Doç. Dr. Adnan BOYACI Eğitimin Toplumsal Temelleri Yrd. Doç. Dr. Adnan BOYACI Eğitim Bir kavram olarak Bir süreç olarak Bir örgüt olarak EĞİTİM Bir sistem olarak Bir kavram olarak eğitim Bir kavram olarak eğitim Eğitim bireylerin

Detaylı

1.Bireyden Kitleye. 2.Habere İlk Adım: Gazete. 3.Her Yerdeki Ses: Radyo. 4.Düş mü, Gerçek mi?: Sinema. 5.Evdeki Dünya Televizyon

1.Bireyden Kitleye. 2.Habere İlk Adım: Gazete. 3.Her Yerdeki Ses: Radyo. 4.Düş mü, Gerçek mi?: Sinema. 5.Evdeki Dünya Televizyon 1.Bireyden Kitleye 2.Habere İlk Adım: Gazete 3.Her Yerdeki Ses: Radyo 4.Düş mü, Gerçek mi?: Sinema 5.Evdeki Dünya Televizyon 1 6.Becerikli F@reyle Uzaklara: İnternet 7.Markalar ve İmajlar: Reklam ve Halkla

Detaylı

Sanayi Devriminin Toplumsal Etkileri

Sanayi Devriminin Toplumsal Etkileri Sanayi Devriminin Toplumsal Etkileri Bilgi toplumunda aktif nüfus içinde tarım ve sanayinin payı azalmakta, hizmetler sektörünün payı artmakta ve bilgili, nitelikli insana gereksinim duyulmaktadır. 16.12.2015

Detaylı

İÇİNDEKİLER. Önsöz... v İçindekiler... ix Tablolar Listesi... xv Şekiller Listesi... xv BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİ VE TURİZM SOSYOLOJİSİ

İÇİNDEKİLER. Önsöz... v İçindekiler... ix Tablolar Listesi... xv Şekiller Listesi... xv BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİ VE TURİZM SOSYOLOJİSİ İÇİNDEKİLER Önsöz... v İçindekiler... ix Tablolar Listesi... xv Şekiller Listesi... xv BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİ VE TURİZM SOSYOLOJİSİ SOSYOLOJİNİN TANIMI VE KONUSU... 1 SOSYOLOJİNİN GENEL AMAÇLARI... 3

Detaylı

DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN TEMEL KAVRAMLARI

DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN TEMEL KAVRAMLARI 1 DAVRANIŞ BİLİMLERİNİN TEMEL KAVRAMLARI Örgütte faaliyette bulunan insan davranışlarının anlaşılması ve hatta önceden tahmin edilebilmesi her zaman üzerinde durulan bir konu olmuştur. Davranış bilimlerinin

Detaylı

Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları

Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları Kamu Yönetimi Bölümü Ders Tanımları PA 101 Kamu Yönetimine Giriş (3,0,0,3,5) Kamu yönetimine ilişkin kavramsal altyapı, yönetim alanında geliştirilmiş teori ve uygulamaların analiz edilmesi, yönetim biliminin

Detaylı

ULUSLARARASI ÖRGÜTLER

ULUSLARARASI ÖRGÜTLER DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. ULUSLARARASI ÖRGÜTLER KISA ÖZET KOLAYAOF

Detaylı

TURİZM SOSYOLOJİSİ SOS1019U KISA ÖZET

TURİZM SOSYOLOJİSİ SOS1019U KISA ÖZET TURİZM SOSYOLOJİSİ SOS1019U KISA ÖZET DİKKAT Burada ilk 4 sahife gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 1 1-Turizm Sosyolojisinin Ortaya Çıkışı, Gelişimi ve Genel Çerçevesi

Detaylı

TOPLUM TANILAMA SÜRECİ. Prof. Dr. Ayfer TEZEL

TOPLUM TANILAMA SÜRECİ. Prof. Dr. Ayfer TEZEL TOPLUM TANILAMA SÜRECİ Prof. Dr. Ayfer TEZEL TOPLUMUN TANIMI A.Ü.AHE 402 Halk Sağlığı Hemşireliği Aynı toprak parçası üzerinde bir arada yaşayan ve temel çıkarlarını sağlamak için iş birliği yapan insanların

Detaylı

İçindekiler. Birinci Bölüm. Turizm, Turist Kavramları, Genel Anlamda Eğilim ve Beklentileri

İçindekiler. Birinci Bölüm. Turizm, Turist Kavramları, Genel Anlamda Eğilim ve Beklentileri İçindekiler Birinci Bölüm Turizm, Turist Kavramları, Genel Anlamda Eğilim ve Beklentileri 1.1. TURİZM KAVRAMLARI... 1 1.1.1. Turizmin Tanımı... 2 1.1.2. Turizm Olayının Yapısal Özellikleri... 4 1.2. TURİSTİN

Detaylı

1. Sosyolojiye Giriş, Gelişim Süreci ve Kuramsal Yaklaşımlar. 2. Kültür, Toplumsal Değişme ve Tabakalaşma. 3. Aile. 4. Ekonomi, Teknoloji ve Çevre

1. Sosyolojiye Giriş, Gelişim Süreci ve Kuramsal Yaklaşımlar. 2. Kültür, Toplumsal Değişme ve Tabakalaşma. 3. Aile. 4. Ekonomi, Teknoloji ve Çevre 1. Sosyolojiye Giriş, Gelişim Süreci ve Kuramsal Yaklaşımlar 2. Kültür, Toplumsal Değişme ve Tabakalaşma 3. Aile 4. Ekonomi, Teknoloji ve Çevre 5. Psikolojiye Giriş 1 6. Duyum ve Algı 7. Güdüler ve Duygular

Detaylı

Türkiye dönüşüm geçirerek kırsal bir tarım ekonomisinden küresel ölçekte. 1950 yılında Türkiye nin kentsel nüfusu ülkenin toplam nüfusunun sadece

Türkiye dönüşüm geçirerek kırsal bir tarım ekonomisinden küresel ölçekte. 1950 yılında Türkiye nin kentsel nüfusu ülkenin toplam nüfusunun sadece SİLİVRİ 2014 DÜNYA VE AVRUPA KENTİ Türkiye dönüşüm geçirerek kırsal bir tarım ekonomisinden küresel ölçekte rekabetçi bir sanayi ekonomisi haline gelmiştir. 1950 yılında Türkiye nin kentsel nüfusu ülkenin

Detaylı

Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı İletişim Bilimleri Doktora Programı Ders İçerikleri

Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı İletişim Bilimleri Doktora Programı Ders İçerikleri Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı İletişim Bilimleri Doktora Programı Ders İçerikleri İLTB 601 İletişim Çalışmalarında Anahtar Kavramlar Derste iletişim çalışmalarına

Detaylı

BİR SOSYAL OLGU OLARAK TÜRKİYE'DE KENTLERDE KONUT SORUNU

BİR SOSYAL OLGU OLARAK TÜRKİYE'DE KENTLERDE KONUT SORUNU BİR SOSYAL OLGU OLARAK TÜRKİYE'DE KENTLERDE KONUT SORUNU Prof. Dr. Oğuz ARI Boğaziçi Üniversitesi Köylerden kentlere göçler, özellikle büyük kentlerde, aşırı kentleşme, sanayileşme ile desteklenmeyen kentleşme,

Detaylı

KAMU DİPLOMASİSİNDE KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARININ VE MEDYANIN ROLÜ

KAMU DİPLOMASİSİNDE KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARININ VE MEDYANIN ROLÜ KAMU DİPLOMASİSİNDE KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARININ VE MEDYANIN ROLÜ Doç. Dr. O. Can ÜNVER 15 Nisan 2017 BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ KAMU DİPLOMASİSİ SERTİFİKA PROGRAMI İletişim Nedir? İletişim, bireyler, insan grupları,

Detaylı

KENTSEL PLANLAMANIN TEMEL NİTELİKLERİ

KENTSEL PLANLAMANIN TEMEL NİTELİKLERİ KENTSEL PLANLAMANIN TEMEL NİTELİKLERİ Kentsel planlama toplum yararını esas alan güvenli ve sürdürülebilir yaşam çevresi oluşturmaya yönelik bir kamu hizmetidir. Kent planlama, mekan oluşumunun nedenlerini,

Detaylı

YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I

YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I YÖNT 101 İŞLETMEYE GİRİŞ I İŞLETME BİRİMİ VE İŞLETMEYİ TANIYALIM YONT 101- İŞLETMEYE GİRİŞ I 1 İŞLETME VE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR ÖRGÜT KAVRAMI: Örgüt bir grup insanın faaliyetlerini bilinçli bir şekilde, ortak

Detaylı

KENTTE YAŞAMAK HAKLAR VE SORUMLULUKLAR. PROF. DR. HASAN ERTÜRK herturkulu@hotmail.com

KENTTE YAŞAMAK HAKLAR VE SORUMLULUKLAR. PROF. DR. HASAN ERTÜRK herturkulu@hotmail.com KENTTE YAŞAMAK HAKLAR VE SORUMLULUKLAR PROF. DR. HASAN ERTÜRK herturkulu@hotmail.com KENT NEDİR? KENTLER TARİHİN DEĞİŞİK DÖNEMLERİNDE FARKLI SOSYO-EKONOMİK İŞLEVLER ÜSTLENMİŞLERDİR. MEDİNE KARYE CİTE POLİS

Detaylı

1.Ünite: SOSYOLOJİYE GİRİŞ A) Sosyolojinin Özellikleri ve Diğer Bilimlerle İlişkisi

1.Ünite: SOSYOLOJİYE GİRİŞ A) Sosyolojinin Özellikleri ve Diğer Bilimlerle İlişkisi SOSYOLOJİ (TOPLUM BİLİMİ) 1.Ünite: SOSYOLOJİYE GİRİŞ A) Sosyolojinin Özellikleri ve Diğer Bilimlerle İlişkisi Sosyoloji (Toplum Bilimi) Toplumsal grupları, örgütlenmeleri, kurumları, kurumlar arası ilişkileri,

Detaylı

Sn. M. Cüneyd DÜZYOL, Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Açılış Konuşması, 13 Mayıs 2015

Sn. M. Cüneyd DÜZYOL, Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Açılış Konuşması, 13 Mayıs 2015 Sayın YÖK Başkanı, Üniversitelerimizin Saygıdeğer Rektörleri, Kıymetli Bürokratlar ve Değerli Konuklar, Kalkınma Araştırmaları Merkezi tarafından hazırlanan Yükseköğretimin Uluslararasılaşması Çerçevesinde

Detaylı

10/22/2015. Kültürün Tanımı. Kültürel Ürünler, Kurallar ve Davranışları. Kültürün Tanımı

10/22/2015. Kültürün Tanımı. Kültürel Ürünler, Kurallar ve Davranışları. Kültürün Tanımı Ders 4 KÜLTÜR Yrd. Doç. Dr. SERAP TORUN Kültürün tanımının çok fazla olması ve bilim insanlarının belli bir tanım üzerinde anlaşamamaları kültür sözcüğünün çok anlamlı olmasından kaynaklanmaktadır. Antropolojide

Detaylı

Üretimde iş bölümünün ortaya çıkması, üretilen ürün miktarının artmasına neden olmuştur.

Üretimde iş bölümünün ortaya çıkması, üretilen ürün miktarının artmasına neden olmuştur. Fabrika Sistemi Üretimde işbölümünün ortaya çıkması sonucunda, üretim parçalara ayrılmış, üretim sürecinin farklı aşamalarında farklı zanaatkarların (işçilerin) yer almaları, üretimde aletlerin yerine

Detaylı

ANKET DEĞERLENDİRME RAPORU. Ankete Katılan Toplam Kişi Sayısı :1426. Cinsiyetiniz?

ANKET DEĞERLENDİRME RAPORU. Ankete Katılan Toplam Kişi Sayısı :1426. Cinsiyetiniz? ANKET DEĞERLENDİRME RAPORU Ankete Katılan Toplam Kişi Sayısı :1426 Cinsiyetiniz? Medeni durumunuz? Eğitim durumunuz? Üniversitede her düzeydeki yöneticiler, kurumla ilgili görevlerinde başarılıdır. Yöneticiler,

Detaylı

İçindekiler. Değişim. Toplumsal Değişim. Değişim Eğitim ilişkisi. Çok kültürlülük. Çok kültürlü eğitim. Çok kültürlü eğitim ilkeleri

İçindekiler. Değişim. Toplumsal Değişim. Değişim Eğitim ilişkisi. Çok kültürlülük. Çok kültürlü eğitim. Çok kültürlü eğitim ilkeleri İçindekiler Değişim Toplumsal Değişim Değişim Eğitim ilişkisi Çok kültürlülük Çok kültürlü eğitim Çok kültürlü eğitim ilkeleri Değişim Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde; bir zaman dilimi içindeki değişikliklerin

Detaylı

EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ

EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ Eğitimin Ekonomik Temelleri Ekonomi kökeni Yunanca da ki oikia (ev) ve nomos (kural) kelimelerine dayanır. Ev yönetimi anlamına gelir. Ekonomi yerine, Arapça dan gelen iktisat

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF SOSYOLOJİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 11. SINIF SOSYOLOJİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 07-08 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI. SINIF SOSYOLOJİ DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı ÜNİTE: SOSYOLOJİYE GİRİŞ A. Sosyoloji

Detaylı

İstanbul Politikalar Merkezi. FUAT KEYMAN 13 Mayıs 2017

İstanbul Politikalar Merkezi. FUAT KEYMAN 13 Mayıs 2017 İstanbul Politikalar Merkezi FUAT KEYMAN 13 Mayıs 2017 Yerel Kalkınmada Yeni Dinamikler: Türkiye nin Kentlerinden, Kentlerin Türkiye sine raporu; 12 kentimize ilişkin sosyo-ekonomik verilerin derinlemesine

Detaylı

Eğitim Sosyolojisi. YAZAR Prof. Dr. Hikmet Yıldırım CELKAN

Eğitim Sosyolojisi. YAZAR Prof. Dr. Hikmet Yıldırım CELKAN Eğitim Sosyolojisi YAZAR Prof. Dr. Hikmet Yıldırım CELKAN ISBN: 978-605-2132-61-6 Kapak Bülent POLAT Mizanpaj Burhan MADEN Redaksiyon Muhammet ÖZCAN Baskı ve Cilt: Tarcan Matbaacılık Zübeyde Hanım Mahallesi,

Detaylı

Türk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık

Türk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık İÇİNDEKİLER FİNANS, BANKACILIK VE KALKINMA 2023 ANA TEMA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA: FİNANS VE BANKACILIK ALT TEMALAR Türkiye Ekonomisinde Kalkınma ve Finans Sektörü İlişkisi AB Uyum Sürecinde Finans ve Bankacılık

Detaylı

SOSYAL POLİTİKA II KISA ÖZET KOLAYAOF

SOSYAL POLİTİKA II KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. SOSYAL POLİTİKA II KISA ÖZET KOLAYAOF

Detaylı

DAVRANIŞ BİLİMLERİNE GİRİŞ

DAVRANIŞ BİLİMLERİNE GİRİŞ DAVRANIŞ BİLİMLERİNE GİRİŞ DAVRANIŞIN TANIMI Davranış Kavramı, öncelikle insan veya hayvanın tek tek veya toplu olarak gösterdiği faaliyetler olarak tanımlanabilir. En genel anlamda davranış, insanların

Detaylı

TÜRKİYE NİN TOPLUMSAL YAPISI

TÜRKİYE NİN TOPLUMSAL YAPISI TÜRKİYE NİN TOPLUMSAL YAPISI KISA ÖZET KOLAYAOF 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 1. Ünite Toplumsal Yapıyı Açıklayan Kavram ve Kuramlar TOPLUMSAL YAPI KAVRAMI Toplum, insanları etkileyen gerçek ilişkiler

Detaylı

İnsan-Mekân İlişkisi Bağlamında Yaşlı Dostu Mekânlar

İnsan-Mekân İlişkisi Bağlamında Yaşlı Dostu Mekânlar İnsan-Mekân İlişkisi Bağlamında Yaşlı Dostu Mekânlar Yazar Dr. Nihal Arda Akyıldız ISBN: 978-605-9247-62-7 Ağustos, 2017 / Ankara 100 Adet Yayınları Yayın No: 234 Web: grafikeryayin.com Kapak ve Sayfa

Detaylı

1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ

1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ 13 1.1.Türkiye Ekonomisine Tarihsel Bakış Açısı ve Nedenleri 14 1.2.Tarım Devriminden Sanayi Devrimine

Detaylı

UNESCO Dünya Mirası. http://whc.unesco.org/en/list/

UNESCO Dünya Mirası. http://whc.unesco.org/en/list/ UNESCO Dünya Mirası UNESCO Dünya Miras Listesi, Dünya Miras Komitesi nin üstün evrensel değere sahip olduğunu onayladığı kültürel, doğal ve karma miras alanlarını içermektedir. 802 si kültürel, 197 si

Detaylı

TOPLUMSAL TABAKALAŞMA ve HAREKETLİLİK

TOPLUMSAL TABAKALAŞMA ve HAREKETLİLİK TOPLUMSAL TABAKALAŞMA ve HAREKETLİLİK TOPLUMSAL TABAKALAŞMA Ü s t S ı n ı f Orta Sınıf Alt Sınıf TOPLUMSAL TABAKALAŞMA Toplumsal tabakalaşma dünya yüzeyindeki jeolojik katmanlara benzetilebilir. Toplumların,

Detaylı

Günümüzdeki ilke ve kuralları belirlenmiş evlilik temeline dayanan aile kurumu yaklaşık 4000 yıllık bir geçmişe sahiptir. (Özgüven, 2009, s.25).

Günümüzdeki ilke ve kuralları belirlenmiş evlilik temeline dayanan aile kurumu yaklaşık 4000 yıllık bir geçmişe sahiptir. (Özgüven, 2009, s.25). Günümüzdeki ilke ve kuralları belirlenmiş evlilik temeline dayanan aile kurumu yaklaşık 4000 yıllık bir geçmişe sahiptir. (Özgüven, 2009, s.25). Tarihsel süreç içinde aile kavramının tanımı, yapısı, türleri

Detaylı

MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ

MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ Medya Ekonomisi Kavram ve Gelişimi Ünite 1 Medya ve İletişim Önlisans Programı MEDYA EKONOMİSİ VE İŞLETMECİLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Nurhayat YOLOĞLU 1 Ünite 1 MEDYA EKONOMİSİ KAVRAM VE GELİŞİMİ Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

1.ÇAĞDAŞ EĞİTİM SİSTEMİNDE ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ VE REHBERLİK. Abdullah ATLİ

1.ÇAĞDAŞ EĞİTİM SİSTEMİNDE ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ VE REHBERLİK. Abdullah ATLİ 1.ÇAĞDAŞ EĞİTİM SİSTEMİNDE ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ VE REHBERLİK Geleneksel eğitim anlayışı bireyi tüm yönleri ile gelişimini sağlama konusunda sorunlar yaşanmasına neden olmuştur. Tüm bu anlayış ve

Detaylı

Çalışma alanları. 19 kasım 2012

Çalışma alanları. 19 kasım 2012 Çalışma alanları 19 kasım 2012 Çalışma alanları Hizmet alanları Sanayi alanları Tarım tarımsal üretim tarım+ticaret kenti Sanayi imalat sanayi atölyeden hafif sanayi fabrikaya ağır sanayi seri üretim (fordizm)

Detaylı

ULUSAL VEYA ETNİK, DİNSEL VEYA DİLSEL AZINLIKLARA MENSUP OLAN KİŞİLERİN HAKLARINA DAİR BİLDİRİ

ULUSAL VEYA ETNİK, DİNSEL VEYA DİLSEL AZINLIKLARA MENSUP OLAN KİŞİLERİN HAKLARINA DAİR BİLDİRİ 209 ULUSAL VEYA ETNİK, DİNSEL VEYA DİLSEL AZINLIKLARA MENSUP OLAN KİŞİLERİN HAKLARINA DAİR BİLDİRİ Birleşmiş Milletler Genel Kurulu nun 20 Aralık 1993 tarihli ve 47/135 sayılı Kararıyla ilan edilmiştir.

Detaylı

SOSYAL BİLGİLER DERSİ (4.5.6.7 SINIFLAR) ÖĞRETİM PROGRAMI ÖMER MURAT PAMUK REHBER ÖĞRETMEN REHBER ÖĞRETMEN

SOSYAL BİLGİLER DERSİ (4.5.6.7 SINIFLAR) ÖĞRETİM PROGRAMI ÖMER MURAT PAMUK REHBER ÖĞRETMEN REHBER ÖĞRETMEN SOSYAL BİLGİLER DERSİ (4.5.6.7 SINIFLAR) ÖĞRETİM PROGRAMI 1 DERS AKIŞI 1.ÜNİTE: SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMININ GENEL YAPISI, ARADİSİPLİN, TEMATİK YAKLAŞIM 2. ÜNİTE: ÖĞRENME ALANLARI 3. ÜNİTE: BECERİLER

Detaylı

DTO TURİZM VE ÇEVRE DERS NOTLARI ÖĞR.GÖR. ŞULE KIYCI

DTO TURİZM VE ÇEVRE DERS NOTLARI ÖĞR.GÖR. ŞULE KIYCI DTO TURİZM VE ÇEVRE DERS NOTLARI ÖĞR.GÖR. ŞULE KIYCI BİRİNCİ HAFTA 2 TURİZM OLAYI VE GELİŞİMİ Turizm kelimesinin Latincede dönmek, etrafını dolaşmak, geri dönmek anlamına gelen tornus kökünden türetildiği

Detaylı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı)

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ülkesel Fizik Planı Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı) Şehir Planlama Dairesi İçişleri Bakanlığı Lefkoşa - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2014 İçindekiler 1. Giriş...

Detaylı

Editörler Prof. Dr. Mustafa Talas / Yrd. Doç. Dr. Emin Yiğit. Kent Sosyolojisi

Editörler Prof. Dr. Mustafa Talas / Yrd. Doç. Dr. Emin Yiğit. Kent Sosyolojisi Editörler Prof. Dr. Mustafa Talas / Yrd. Doç. Dr. Emin Yiğit Kent Sosyolojisi Yazarlar Doç.Dr. Bülent Şen Yrd.Doç.Dr. Ahmet Koyuncu Yrd.Doç.Dr. Ahmet Mazlum Yrd.Doç.Dr. Anıl Al Rebholz Yrd.Doç.Dr. Aznavur

Detaylı

Türk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık

Türk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık İÇİNDEKİLER FİNANS, BANKACILIK VE KALKINMA 2023 ANA TEMA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA: FİNANS VE BANKACILIK ALT TEMALAR Türkiye Ekonomisinde Kalkınma ve Finans Sektörü İlişkisi AB Uyum Sürecinde Finans ve Bankacılık

Detaylı

kişinin örgütte kendini anlamlandırmasına fırsat veren ve onun inanış, düşünüş ve davranış biçimini belirleyen normlar ve değerler

kişinin örgütte kendini anlamlandırmasına fırsat veren ve onun inanış, düşünüş ve davranış biçimini belirleyen normlar ve değerler 1 Örgüt Kültürü Örgüt Kültürü kişinin örgütte kendini anlamlandırmasına fırsat veren ve onun inanış, düşünüş ve davranış biçimini belirleyen normlar ve değerler bütünüdür. 2 Örgüt kültürü, temel grupsal

Detaylı

Planlama Kademelenmesi II

Planlama Kademelenmesi II Planlama Kademelenmesi II İMAR PLANLAMA SÜRECİ İmar Planı Elde Etme Yolları İmar planları İmar Planlarının Yapımını Yüklenecek Müellif ve Müellif Kuruluşlarının Yeterlilik Yönetmeliği nde tanımlanan niteliklere

Detaylı

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3

DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 İnsan yaşamı ve refahı tarihsel süreç içinde hep doğa ve doğal kaynaklarla kurduğu ilişki ile gelişmiştir. Özellikle sanayi devrimine kadar

Detaylı

Öğretmenlik Meslek Etiği. Sunu-2

Öğretmenlik Meslek Etiği. Sunu-2 Öğretmenlik Meslek Etiği Sunu-2 Tanım: Etik Etik; İnsanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları, doğru-yanlış ya da iyi-kötü gibi ahlaksal açıdan

Detaylı

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ İÇ GÖÇ RAPORU 22.07.2014 Eğer bir ülkede gelişmiş bölgelerde büyük

Detaylı

Afrika da İş Yapmak.

Afrika da İş Yapmak. Afrika da İş Yapmak 2017-2018 Amaç Bu program, Afrika kıtası ile çalışmak, mevcut iş hacmini arttırmak, Afrika nın herhangi bir ülkesine ürün ya da hizmet satmak, ortaklık kurmak, distribütör/toptancı

Detaylı

İŞLETMELERİN EKONOMİDEKİ ÖNEMİ IMPORTANCE OF ENTERPRISES IN THE ECONOMY

İŞLETMELERİN EKONOMİDEKİ ÖNEMİ IMPORTANCE OF ENTERPRISES IN THE ECONOMY IMPORTANCE OF ENTERPRISES IN THE ECONOMY İşletmelerin bir ülke ekonomisi içindeki yeri ve önemini, "ekonomik" ve "sosyal" olmak üzere iki açıdan incelemek gerekir. İşletmelerin Ekonomik Açıdan Yeri ve

Detaylı

SAĞLIKLI ŞEHİR YAKLAŞIMI

SAĞLIKLI ŞEHİR YAKLAŞIMI SAĞLIKLI ŞEHİR YAKLAŞIMI Bugün şehirlerimizdeki problemlerin çoğu fakirlik, eşitsizlik, işsizlik, işe ve mal ve hizmetlere erişim zorlukları, düşük düzeyde sosyal ilişkiler ve kentsel alanlardaki düşük

Detaylı

10. SINIF COĞRAFYA DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

10. SINIF COĞRAFYA DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM Ay Hafta Ders saati KONULAR KAZANIMLAR 1 3 Yer şekilleri ve Kayaçlar A.10.1. Kayaçların özellikleri ile yeryüzü şekillerinin oluşum süreçlerini ilişkilendirir. 2 3 Yer şekilleri ve Kayaçlar

Detaylı

ULUSAL ÖLÇEKTE GELIŞME STRATEJISINDE TRC 2 BÖLGESI NASIL TANIMLANIYOR?

ULUSAL ÖLÇEKTE GELIŞME STRATEJISINDE TRC 2 BÖLGESI NASIL TANIMLANIYOR? YEREL KALKINMA POLİTİKALARINDA FARKLI PERSPEKTİFLER TRC2 BÖLGESİ ULUSAL ÖLÇEKTE GELIŞME STRATEJISINDE TRC 2 BÖLGESI NASIL TANIMLANIYOR? BÖLGESEL GELIŞME ULUSAL STRATEJISI BGUS Mekansal Gelişme Haritası

Detaylı

Eğitim Tarihi. Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi

Eğitim Tarihi. Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi Eğitim Tarihi Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi Türk ve Batı Eğitiminin Tarihi Temelleri a-antik Doğu Medeniyetlerinde Eğitim (Mısır, Çin, Hint) b-antik Batıda Eğitim (Yunan, Roma)

Detaylı

Avrupa Birliği Sürecinde Yaşam Boyu Eğitim: Standardizasyon ve İşbirliği

Avrupa Birliği Sürecinde Yaşam Boyu Eğitim: Standardizasyon ve İşbirliği Avrupa Birliği Sürecinde Yaşam Boyu Eğitim: Standardizasyon ve İşbirliği Yrd. Doç. Dr. Celal GÜLŞEN Nevşehir Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi (NEVSEM) Müdürü nevsem@gmail.com 1

Detaylı

ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI Yrd. Doç. Dr. FATİH ÇINAR TEMEL KAVRAMLAR. Öğretim teknolojisi

ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI Yrd. Doç. Dr. FATİH ÇINAR TEMEL KAVRAMLAR. Öğretim teknolojisi TEMEL KAVRAMLAR Eğitim Öğrenme Öğretme Ortam Teknoloji Araç - gereç Öğretim materyali Eğitim teknolojisi Öğretim teknolojisi İletişim EĞİTİM: Davranışçı yaklaşıma göre eğitim, bireyin davranışında kendi

Detaylı

Türkeli Devlet Hastanesi

Türkeli Devlet Hastanesi Türkeli Devlet Hastanesi 1 YÖNETİM Ticari Faaliyetler Muhasebe Faaliyetleri Teknik Faaliyetler Emniyet Faaliyetleri Finansal Faaliyetler Yönetim Faaliyetleri Planlama Organizasyon Yöneltme Koordinasyon

Detaylı

Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı. Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü

Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı. Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER...xi KISALTMALAR... xvii GİRİŞ...1 Birinci

Detaylı

tarih ve 495 sayılı Eğitim Komisyonu Kararı Eki

tarih ve 495 sayılı Eğitim Komisyonu Kararı Eki 14.11.2013 tarih ve 495 sayılı Eğitim Komisyonu Kararı Eki Tablo 1 Sosyal BilimlerEnstitüsü İletişim Bilimleri Doktora Programı * 1. YARIYIL 2. YARIYIL İLT 771 SİNEMA ARAŞTIRMALARI SEMİNERİ 2 2 3 10 1

Detaylı

ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA (ÇEK306U)

ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA (ÇEK306U) DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA (ÇEK306U)

Detaylı

Makbule Şiriner Önver. Konut ve Konut Politikası

Makbule Şiriner Önver. Konut ve Konut Politikası Konut ve Konut Politikası Makbule Şiriner Önver Konut ve Konut Politikası Konut ve Konut Politikası Makbule Şiriner Önver Dr. Makbule Şiriner Önver, Batman Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

Detaylı

TEKİRDAĞ- MALKARA. G-17-b-13-b PAFTA. Kültür Merkezi Alanı Oluşturulması ve Yeşil Alan Yer Değişikliği NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ AÇIKLAMA RAPORU

TEKİRDAĞ- MALKARA. G-17-b-13-b PAFTA. Kültür Merkezi Alanı Oluşturulması ve Yeşil Alan Yer Değişikliği NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ AÇIKLAMA RAPORU TEKİRDAĞ- MALKARA G-17-b-13-b PAFTA Kültür Merkezi Alanı Oluşturulması ve Yeşil Alan Yer Değişikliği NAZIM İMAR PLANI DEĞİŞİKLİĞİ AÇIKLAMA RAPORU 1. PLANLAMA ALANININ GENEL TANIMI İlçemiz Yenimahalle,

Detaylı

ORGANİZASYONLARDA ÇEVREYE UYUM ve DEĞİŞİMLE İLGİLİ YAKLAŞIMLAR

ORGANİZASYONLARDA ÇEVREYE UYUM ve DEĞİŞİMLE İLGİLİ YAKLAŞIMLAR ORGANİZASYONLARDA ÇEVREYE UYUM ve DEĞİŞİMLE İLGİLİ YAKLAŞIMLAR Yönetim düşünce ve yaklaşımlarını üç genel gruplama ve bakış açısı içinde incelemek mümkündür: -Postmodernizm bakış açısının gelişmesi -Yönetim

Detaylı

Aksaray Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü

Aksaray Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü Aksaray Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü TÜRKİYE DE YENİ İLLERİN KENTSEL GELİŞİM SÜRECİNİN COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ İLE BELİRLENMESİ: AKSARAYÖRNEĞİ H.M.Yılmaz, S.Reis,M.Atasoy el

Detaylı

Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek in Konuşma Metni

Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek in Konuşma Metni GSO-TOBB-TEPAV Girişimcilik Merkezinin Açılışı Kredi Garanti Fonu Gaziantep Şubesi nin Açılışı Proje Değerlendirme ve Eğitim Merkezi nin Açılışı Dünya Bankası Gaziantep Bilgi Merkezi Açılışı 23 Temmuz

Detaylı

İLETİŞİM VE TOPLUM B A H A R D Ö N E M İ N İ S A N D E R S S U N U M U

İLETİŞİM VE TOPLUM B A H A R D Ö N E M İ N İ S A N D E R S S U N U M U İLETİŞİM VE TOPLUM İ S T A N B U L T İ C A R E T Ü N İ V E R S İ T E S İ 2 0 1 4-2 0 1 5 B A H A R D Ö N E M İ M E D E N İ Y E T V E T O P L U M R E K T Ö R L Ü K D E R S İ 20-2 1 N İ S A N 2 0 1 5 D O

Detaylı

EĞİTİMİN TOPLUMSAL(SOSYAL) TEMELLERİ. 5. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL

EĞİTİMİN TOPLUMSAL(SOSYAL) TEMELLERİ. 5. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL EĞİTİMİN TOPLUMSAL(SOSYAL) TEMELLERİ 5. Bölüm Eğitim Bilimine Giriş GÜLENAZ SELÇUK- CİHAN ÇAKMAK-GÜRSEL AKYEL EĞİTİMİN TOPLUMSAL TEMELLERİ Giriş Toplumsal Sosyalleşme ve Toplum Toplumsal Temel Olarak Eğitim

Detaylı

KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN TÜRKİYE DEKİ GELİŞİMİ

KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN TÜRKİYE DEKİ GELİŞİMİ Ünite 11 KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN TÜRKİYE DEKİ GELİŞİMİ Prof. Dr. Sebahattin BEKTAŞ Kentlerimizde ilk dönüşüm dalgası Tazminat dönemi ile başlamaktadır. 1838 Osmanlı-İngiliz Ticaret Anlaşmasının özellikle liman

Detaylı

TÜRKİYE'NİN TOPLUMSAL YAPISI

TÜRKİYE'NİN TOPLUMSAL YAPISI Editörler Doç.Dr. Gülay Ercins & Yrd.Doç.Dr. Melih Çoban TÜRKİYE'NİN TOPLUMSAL YAPISI Yazarlar Doç.Dr. Ahmet Talimciler Doç.Dr. Gülay Ercins Doç.Dr. Nihat Yılmaz Doç.Dr. Oğuzhan Başıbüyük Yrd.Doç.Dr. Aylin

Detaylı

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 12. SINIF COĞRAFYA DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 12. SINIF COĞRAFYA DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ KASIM EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 12. SINIF COĞRAFYA DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı Ekstrem Doğa Olayları İnsan

Detaylı

İŞLETME 2020 MANİFESTOSU AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK

İŞLETME 2020 MANİFESTOSU AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK İŞLETME 2020 MANİFESTOSU AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK Daha kapsayıcı bir toplum için sözlerini eyleme dökerek çalışan iş dünyası ve hükümetler AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK Avrupa da önümüzdeki

Detaylı

TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DOKTORA PROGRAMI DERSLER VE KUR TANIMLARI

TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DOKTORA PROGRAMI DERSLER VE KUR TANIMLARI TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DOKTORA PROGRAMI DERSLER VE KUR TANIMLARI GÜZ DÖNEMİ DERSLERİ Kodu Dersin Adı Statüsü T P K AKTS TAE 700 Özel Konular Z 5 0 0 30 TAE 701 Kültür Kuramları ve Türkiyat Araştırmaları

Detaylı

Türkiye de Kentleşme

Türkiye de Kentleşme Türkiye de Kentleşme Türkiye de kentleşme, genel nitelikleri itibariyle az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin kentleşme süreçlerine benzer. Kırsaldan kentlere yönelen nüfus hareketleri, kentleşmenin

Detaylı

HALKLA İLİŞKİLER: TEORİK ÇERÇEVE...

HALKLA İLİŞKİLER: TEORİK ÇERÇEVE... İÇİNDEKİLER 1. Bölüm: HALKLA İLİŞKİLER: TEORİK ÇERÇEVE... 1 1.1. HALKLA İLİŞKİLERİN TANIMI... 1 1.1.1. Halkla İlişkilerin Farklı Tanımları... 2 1.1.2. Farklı Tanımlarda Halkla İlişkilerin Ortak Özellikleri

Detaylı

MAĞAZA İMAJI, MAĞAZA MEMNUNİYETİ VE MAĞAZA SADAKATİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN TÜKETİCİLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ÖZET

MAĞAZA İMAJI, MAĞAZA MEMNUNİYETİ VE MAĞAZA SADAKATİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN TÜKETİCİLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ÖZET D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi Cilt:22 Sayı:1, Yıl:2007, ss:105-121 MAĞAZA İMAJI, MAĞAZA MEMNUNİYETİ VE MAĞAZA SADAKATİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN TÜKETİCİLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ Murat Selim SELVİ * Hatice ÖZKOÇ

Detaylı

MİTOLOJİ İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR

MİTOLOJİ İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR MİTOLOJİ İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR Mit, Mitoloji, Ritüel DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1 Kelime olarak Mit Yunanca myth, epos, logos Osmanlı Türkçesi esâtir, ustûre Türkiye Türkçesi: söylence DR. SÜHEYLA SARITAŞ

Detaylı

KIRSAL KALKINMA POLİTİKALARI VE YÖNETİŞİM. Prof.Dr.Bülent GÜLÇUBUK, Ankara Üniversitesi 13.Aralık.2012

KIRSAL KALKINMA POLİTİKALARI VE YÖNETİŞİM. Prof.Dr.Bülent GÜLÇUBUK, Ankara Üniversitesi 13.Aralık.2012 KIRSAL KALKINMA POLİTİKALARI VE YÖNETİŞİM Prof.Dr.Bülent GÜLÇUBUK, Ankara Üniversitesi 13.Aralık.2012 Dünya ciddi sorunlarla uğraşmakta Küresel sorunların giderek karmaşık hale gelmekte (göç, eşitsizlikler,

Detaylı

Sağlık Hizmetlerinde Pazarlamaya Neden İhtiyaç Duyulmaktadır?

Sağlık Hizmetlerinde Pazarlamaya Neden İhtiyaç Duyulmaktadır? Sağlık Hizmetlerinde Pazarlamaya Neden İhtiyaç Duyulmaktadır? Alvin Toffler in endüstrinin gelişmesi yaklaşımı Pazarlama nedir? Kullanımı neden önemlidir? Pazarlama olanaklarının kullanımı, eğitim ve geliştirme

Detaylı

6. BÖLÜM: BULGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

6. BÖLÜM: BULGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 6. BÖLÜM: BULGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ Bu bölümde araştırma bulgularının değerlendirilmesine yer verilecektir. Yerleşik yabancılara yönelik demografik verilerin ve ev sahibi ülkeye uyum aşamasında gereksinim

Detaylı

KONU 1: TÜRKİYE EKONOMİSİNDE ( ) İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ ve YATIRIMLAR İLİŞKİSİ (DOĞRUSAL BAĞINTI ÇÖZÜMLEMESİ) Dr. Halit Suiçmez(iktisatçı-uzman)

KONU 1: TÜRKİYE EKONOMİSİNDE ( ) İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ ve YATIRIMLAR İLİŞKİSİ (DOĞRUSAL BAĞINTI ÇÖZÜMLEMESİ) Dr. Halit Suiçmez(iktisatçı-uzman) KONU 1: TÜRKİYE EKONOMİSİNDE (1987-2007) İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ ve YATIRIMLAR İLİŞKİSİ (DOĞRUSAL BAĞINTI ÇÖZÜMLEMESİ) Dr. Halit Suiçmez(iktisatçı-uzman) NE YAPILDI? ÖZET - Bu çalışmada, işgücü verimliliği

Detaylı

IFLA/UNESCO Çok Kültürlü Kütüphane Bildirisi

IFLA/UNESCO Çok Kültürlü Kütüphane Bildirisi Bu bildiri UNESCO Genel Konferansı nın 35. oturumunda onaylanmıştır. IFLA/UNESCO Çok Kültürlü Kütüphane Bildirisi Çok Kültürlü Kütüphane Hizmetleri: Kültürler Arasında İletişime Açılan Kapı İçinde yaşadığımız

Detaylı

1844 te kimlik belgesi vermek amacıyla sayım yapılmıştır. Bu dönemde Anadolu da nüfus yaklaşık 10 milyondur.

1844 te kimlik belgesi vermek amacıyla sayım yapılmıştır. Bu dönemde Anadolu da nüfus yaklaşık 10 milyondur. Türkiye de Nüfusun Tarihsel Gelişimi Türkiye de Nüfus Sayımları Dünya nüfusu gibi Türkiye nüfusu da sürekli bir değişim içindedir. Nüfustaki değişim belirli aralıklarla yapılan genel nüfus sayımlarıyla

Detaylı

Sosyoloji. Konular ve Sorunlar

Sosyoloji. Konular ve Sorunlar Sosyoloji Konular ve Sorunlar Ontoloji (Varlık) Felsefe Aksiyoloji (Değer) Epistemoloji (Bilgi) 2 Felsefe Aksiyoloji (Değer) Etik Estetik Hukuk Felsefesi 3 Bilim (Olgular) Deney Gözlem Felsefe Düşünme

Detaylı

Kadir CANATAN, Beden Sosyolojisi, Açılım Yayınları, 2011, 720 s. İstanbul.

Kadir CANATAN, Beden Sosyolojisi, Açılım Yayınları, 2011, 720 s. İstanbul. KİTAP TANITIM VE DEĞERLENDİRMESİ Devrim ERTÜRK Araş. Gör., Mardin Artuklu Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü. Kadir CANATAN, Beden Sosyolojisi, Açılım Yayınları, 2011, 720 s. İstanbul. Beden konusu, Klasik

Detaylı

SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİMİ II

SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİMİ II SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİMİ II KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKAT Burada ilk 4 sayfa gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 2 Kolayaof.com 0 362 2338723 Sayfa 2 İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE-

Detaylı

Prof.Dr.Muhittin TAYFUR Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü

Prof.Dr.Muhittin TAYFUR Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü Prof.Dr.Muhittin TAYFUR Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü İyi ve kötü, yanlış ve doğru kavramlarını tanımlar, Etik bilincini geliştirmeye ve insanları aydınlatmaya

Detaylı

Kadınların Ġstihdama Katılımı ve YaĢanan Sorunlar

Kadınların Ġstihdama Katılımı ve YaĢanan Sorunlar Kadınların Ġstihdama Katılımı ve YaĢanan Sorunlar Lütfi ĠNCĠROĞLU Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdür Yardımcısı GiriĢ Nüfusunun yarısı kadın olan ülkemizde, kadınların işgücü piyasasına

Detaylı

YGS-LYS ALAN SIRA DERS İÇERİK SINIF

YGS-LYS ALAN SIRA DERS İÇERİK SINIF MART 1. Nüfus LYS-1 Nüfus politikaları *Nüfus politikası nedir, niçin uygulanır *Nüfus politikaları LYS-2 Nüfus ve ekonomi *Nüfusun dağılışını etkileyen faktörler *Yerleşme doku ve tipleri *Yapı tipleri

Detaylı

Özet Değerlendirme 1

Özet Değerlendirme 1 Özet Değerlendirme 1 SURİYELİ MÜLTECİ HAYATLAR MONİTÖRÜ ÇALIŞMANIN KAPSAMI İNGEV ve Ipsos Sosyal Araştırmalar Enstitüsü işbirliğinde hazırlanan Mülteci Hayatlar Monitörü, Türkiye de kamp dışında yaşayan

Detaylı