TRAKYA BÖLGESi LOJiSTiK SEKTÖRÜ

Transkript

1 TRAKYA BÖLGESi LOJiSTiK SEKTÖRÜ NiSAN 2011

2

3 TRAKYA BÖLGESi LOJiSTiK SEKTÖRÜ NiSAN 2011 TRAKYA DKALKINMA AJANSI N SAN

4 Trakya Kalkınma Ajansı Genel Sekreterlik Ertu rul Mah. skele Cad. No: TEK RDA Tel: Faks : Web: e-posta: bilgi@trakyaka.org.tr Edirne Yatırım Destek Ofisi Edirne Ticaret ve Sanayi Odas, I. Murat Mahallesi, Talatpafla Caddesi, No: 80, Kat: 3 ED RNE Tel: Faks: K rklareli Yatırım Destek Ofisi Karakafl Mah. Zincirlikuyu Cad. Ferah 1 Apt. No: 60 Zemin Kat KIRKLAREL Tel: Faks:

5 TRAKYA KALKINMA AJANSI N SAN

6 1. Ç NDEK LER 1. TRAKYA BÖLGES 1 2. BÖLGEN N SANAY YAPISI Organize Sanayi Bölgeleri Avrupa Serbest Bölgesi 4 3. ULAfiIM ALTYAPISI VE LOJ ST K Karayollar S n r Kap lar Demiryollar Limanlar Akport Liman Martafl Liman Asyaport Liman Havalimanlar BÖLGEY ETK LEYEN ULAfiIM VE ALTYAPI PROJELER Avrupa Kafkaslar-Asya Ulafl m Koridoru Projesi TEN Projeleri Avrupa H zl Tren fiebekesi Nabucco Projesi-Türkiye-Avusturya Do al Gaz Boru Hatt Projesi Türkiye-Yunanistan Do al Gaz Boru Hatt Projesi DE ERLEND RME 23

7 Tables Table 1: Sectoral Distribution of Registered Enterprises (2010) 10 Table 2:Number of Vehicles Entered and Exited from Border Gates (2009) 14 Table 3: Technical Specifications of ports in Trakya 17 Table 4: Loading and Unloading Capacities of ports in Trakya 17 Table 5: Technical Specifications of Berths in Akport 20 Table 6: Port Facilities 21 Table 7: Loading and Unloading Capacity of Akport 22 Figures Figure 1: Location of Trakya Region In Turkey 8 Figure 2: Location of Trakya in Marmara Region 9 Figure 3: Organized Industrial Areas 11 Figure 4: Location of the European Free Zone 11 Figure 5: Existing Highway Network of Trakya 12 Figure 6: Main Transportation Routes 13 Figure 7: Border Gates 13 Figure 8:Tekirdag-Muratli Railway Project 15 Figure 9: Location of Ports in Trakya Region 16 Figure 10: General View of Akport 18 Figure 11: Akport s Connections Overseas 19 Figure 12: Domestic Ro-Ro Lines of Akport 19 Figure 13: Berths in Akport 20 Figure 14: Martafl Port 21 Figure 15: General Plan of Asyaport 22 Figure 16: Specified Routes of TRACECA in Turkey and Their Connections With Surrounding Countries 24 Figure 17: Trans-European Transportation Network 25 Figure 18: European High-Speed Train Network 27 Figure 19: Nabucco Pipeline 27 Figure 20: Natural Gas Pipeline 28 TRAKYA KALKINMA AJANSI N SAN

8 1. TRAKYA BÖLGES Tekirda, Edirne ve K rklareli illerini içine alan Trakya Bölgesi Türkiye nin kuzeybat s nda yer almaktad r. Bölgenin Karadeniz, Marmara Denizi ve Ege Denizi olmak üzere üç denize k y s bulunmaktad r. Yüzölçümü (göller hariç) km2 olup, 2010 y l nüfusu dir. fiekil 1: Türkiye de Trakya bölgesinin yeri TRAKYA BÖLGES Kaynak: DPT (Devlet Planlama Teflkilat ) Türkiye nin Avrupa k tas üzerindeki topraklar n n büyük bir bölümünü oluflturan bölge, bu özelli i ile Türkiye nin Avrupa ya aç lan kap s konumunda olup, Avrupa ile gelifltirilecek sosyo-ekonomik iliflki ve etkileflimler için uygun bir zemin sunmaktad r. Türkiye nin Avrupa ya eriflimini sa layan tüm karayolu a n n ve son dönemde yap m h z kazanan baz enerji nakil hatlar n n bölgede yer almas, Trakya Bölgesine stratejik bir önem kazand rmaktad r. Yerli ve yabanc yat r mlar aç s ndan ise Trakya Bölgesi güçlü ulafl m, enerji ve haberleflme altyap lar, sahip oldu u co rafi konum ve stanbul gibi bir dünya metropolü ve ticaret merkezine yak nl dolay s ile özellikle lojistik sektöründe geliflime aç k durumdad r. Küreselleflen dünyada, ekonomilerin daha entegre hale gelmesiyle h z unsuru ön plana ç km fl ve lojistik faaliyetlerin önemi artm flt r. Farkl tafl ma modlar n bir araya getiren intermodal tafl mac l k sistemleri, lojistik faaliyetler için önemli olmaya bafllam flt r. Co rafi konumu ve güçlü ulaflt rma altyap s ile Trakya Bölgesi lojistik üs olabilme niteliklerine sahiptir. Bölge, gerek Avrupa-Asya aras nda bir köprü ifllevi görme, gerekse stanbul a yak nl k gibi özelliklerini etkin bir flekilde kullanabilmektedir. Ayr ca, ülke d fl ticaretinde Avrupa ülkelerinin önemli bir paya sahip olmas, Trakya Bölgesinin stratejik konumunu güçlendirmektedir. Bölgenin lojistik üs olmas yolunda avantaj sa layan bir di er unsur ise mevcut demiryolu, denizyolu, havayolu ve karayolu altyap s n n intermodal tafl mac l k sistemlerine uygunlu udur.

9 D fl Ticaret Müsteflarl n n 2009 y l verilerine göre Türkiye den yap lan 102 milyar dolarl k ihracat n %46 s AB üyesi 27 ülkeye, %11 i ise di er Avrupa ülkelerine yap lm flt r. thalatta da benzer oranlar söz konusudur. AB üyesi 27 ülkeden yap lan ithalat toplam ithalat n %40 n olufltururken, di er Avrupa ülkelerinden yap lan ithalat n oran %19 dur. D fl ticaretimizde Avrupa n n bu büyük pay Trakya Bölgesinin jeo-ekonomik konumunu daha önemli hale getirmektedir. D fl ticarette ulaflt rma flekli olarak denizyolu ve karayolu daha fazla tercih edilmektedir. Gümrük Müsteflarl n n 2009 y l verilerine göre Türkiye de yap lan ihracat n %46 s denizyolu ile yap l rken, fiekil 2 : Trakya Bölgesinin Yeri Kaynak: DPT (Devlet Planlama Teflkilat ) %42 si karayolu ile gerçeklefltirilmifltir. thalatta ise denizyolunun a rl daha fazlad r; 2009 y l ithalat nda denizyolunun pay %59 iken, karayolunun pay %24 tür. Türkiye genelinde ise yolcu ve yük tafl mac l karayollar na ba ml d r. Yurtiçi yük ve yolcu tafl mac l nda karayollar n n pay %90 seviyesinin üzerindedir. Trakya Bölgesi geliflmifl karayolu a, limanlar, havaalan, var olan demiryolu hatt ile eriflilebilirli i yüksek bir bölgedir. TRAKYA KALKINMA AJANSI N SAN

10 2. BÖLGEN N SANAY YAPISI Trakya Bölgesi sahip oldu u sanayi kuruluflu, 6 Organize Sanayi Bölgesi, 1 Avrupa Serbest Bölgesi, Teknopark ve BSH (Bosch und Siemens Hausgeraete), Danone, Coca Cola, Bunge, Zentiva, Foxconn (HP), Unilever gibi firmalar baflta olmak üzere 185 yabanc sermayeli firma ile Türkiye ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Türkiye, kurulu kapasite aç s ndan tekstil sektöründe dünyada say l ülkeler aras na girmifltir. Tekstil ve Deri sanayi ülkemiz ad na geleneksel ve lider sanayi faaliyetlerinden biri olarak görülmektedir. Türkiye deki tekstil iflletmelerinin önemli bir bölümü ise Tekirda ili s n rlar içerisinde faaliyet göstermektedir. Trakya da faaliyet Tablo 1: Sanayi Siciline Kay tl flletmelerin Sektörel Da l m (2010) y Kaynak: Sanayi ve Ticaret l Müdürlükleri

11 gösteren çeflitli kapasitelerde 600 adet tekstil, konfeksiyon ve deri sanayi iflletmesi bulunmaktad r. fiekil 3: Organize Sanayi Bölgesi 2.1. Organize Sanayi Bölgeleri Trakya Bölgesi nde 4 ü Tekirda, 1 i Edirne ve 1 i K rklareli de olmak üzere 6 adet Organize Sanayi Bölgesi nde toplam 271 iflletme faaliyet göstermektedir. Bunun yan nda bölgede henüz faaliyete geçmemifl biri Keflan Organize Sanayi Bölgesi di eri ise K rklareli Asrey nflaat Aslan Özel Organize Sanayi Bölgesi olmak üzere iki OSB daha bulunmaktad r. fiekil 4: Avrupa Serbest Bölgesindeki Yeri 2.2. Avrupa Serbest Bölgesi Türkiye'nin en büyük özel serbest bölgelerinden biri olan Avrupa Serbest Bölgesi, Trakya n n sanayi merkezi konumundaki Tekirda ' n Çorlu ilçesinde, m2'lik bir alan üzerinde, toplam 127 firma ile faaliyet göstermektedir. Stratejik konumu nedeniyle Türkiye'nin d fl ticaretinde önemli bir rol oynayan Avrupa Serbest Bölgesi, 2008 y l itibariyle 2 milyar dolara yaklaflan ticaret hacmi ile modern bir teknokent ve sanayi bölgesidir. TRAKYA KALKINMA AJANSI N SAN

12 fiekil 5: Trakya Mevcut Karayolu A Kaynak: Ulaflt rma ve letiflim Bakanl 3.ULAfiIM ALT YAPISI VE LOJ ST K Trakya Bölgesi geliflmifl karayolu ve demiryolu a, limanlar, havaalan ve stratejik konumu ile güçlü bir ulafl m altyap s na sahip, eriflilebilirli i yüksek bir bölgedir. Bölge içindeki ana akslar, sanayi bölgeleri ve limanlar aras ndaki ba lant lar otoyol ve bölünmüfl yollar ile sa lanmaktad r. Tekirda da bulunan Akport Liman n n demiryolu hatt ile ba lant s tamamlanm flt r. Yap m devam eden Asyaport Liman ile de demiryolu ba lant s kurulmas planlanm flt r. Asya-Avrupa aras ndaki yük trafi i Kocaeli-Tekirda ve Bursa Tekirda aras nda trenferi seferleri ile k sa süre içerisinde sa lanmaya bafllayacakt r. Yap m devam eden stanbul Halkal h zl tren ve stanbul Çanakkale otoyol projelerinin hayata geçmesiyle bölgenin ulafl m altyap s daha da güçlenecektir.

13 fiekil 6: Ana Ulafl m Yollar fiekil 7: Trakya Bölgesi S n r Kap lar Kaynak: Ulaflt rma ve letiflim Bakanl 3.1. Karayollar Trakya Bölgesi ndeki mevcut karayolu flebekeleri do u-bat ve kuzey-güney do rultusunda oluflan ana akslar ve bunlar birbirine ba layan tali yollardan oluflmaktad r. Bölgedeki ulafl m alt yap s n n ana aks n oluflturan karayolu; uluslararas öneme de sahip olan, stanbul Edirne otoyoludur. stanbul ile ba lant y sa layan do u-bat yönündeki di er önemli karayollar ; stanbul-kap kule ba lant s D100 karayolu, K nal -Tekirda - psala ba lant s D110 karayoludur S n r Kap lar Trakya Bölgesinde Yunanistan ve Bulgaristan a aç lan 5 adet kara s n r kap s vard r. 1. Dereköy 2. Hamzabeyli 3. psala 4. Kap kule 5. Pazarkule TRAKYA KALKINMA AJANSI N SAN

14 Dereköy, Hamzabeyli ve Kap kule s n r kap lar Bulgaristan, psala ve Pazarkule s n r kap lar ise Yunanistan ile ba lant lar sa lamaktad r. Ayr ca Kap kule de Tablo 2: Girifl - ç k fl yapan yy ll k ortalama araç say s Bulgaristan a aç lan demiryolu gümrük kap s, Uzunköprü de Yunanistan a aç lan demiryolu gümrük kap s bulunmaktad r. Kaynak: KGM, 2009 Karayollar trafik ve ulafl m bilgileri Bölgedeki 5 s n r kap s ndan y lda toplam araç girifl-ç k fl yapmaktad r. Bu da Türkiye toplam girifl-ç k fl s n r trafi inin %38 ine tekabül etmektedir.

15 3.3. Demiryollar Trakya Bölgesinin demiryolu a, Türkiye nin uluslararas demiryolu flebekesi içerisinde yer almaktad r. stanbul dan bafllayan demiryolu hatt ile; Edirne ili s n rlar ndan Kap kule hudut kap s ile Bulgaristan a, Pazarkule ve Eskiköy hudut kap lar ile Yunanistan üzerinden Avrupa ya ba lant kurulmaktad r. stanbul-bükrefl- stanbul aras nda her gün karfl l kl çal flan Bosfor Ekspresi ve stanbul-selanik- stanbul aras nda her gün karfl l kl çal flan tren seferleri bulunmaktad r. stanbul-sofya, stanbul-belgrad, stanbul-budapeflte ve stanbul- Kiflinev ba lant s ; Bosfor Ekspresine ba lanan vagonlarla sa lanmaktad r. Ayn zamanda mevcut hat üzerinden, stanbul-trakya Bölgesi aras nda çal flan günlük 12 trenle yurtiçi yolcu tafl ma hizmeti verilmektedir. stanbul-edirne demiryolu hatt n Tekirda -Akport Liman na ba layan 45 km lik bir hat bulunmakta olup, bu hat üzerinden yük ve yolcu tafl mac l yap lmaktad r. Bölgede demiryolu ile yük tafl mac l yükselen bir grafik göstermektedir. Bölge genelinde demiryolu ile 2000 y l nda toplam ton yük tafl mas yap lm fl iken bu rakam 2009 y l nda yaklafl k 3 kat na ç karak ton a yükselmifltir. fiekil 8: Akport Liman - Muratl Trenyolu Ba lant s Kaynak: Ulaflt rma ve letiflim Bakanl TRAKYA KALKINMA AJANSI N SAN

16 fiekil 9: Trakya Bölgesindeki Liman Yerleri 3.4. Limanlar Trakya Bölgesinin; Marmara, Ege ve Karadeniz e k y s bulunmaktad r. Bu yönü ile Türkiye nin üç denize birden k y s olan tek bölgesi olup, denizyolu tafl mac l geliflen sektör konumundad r.

17 Tablo 3: Trakya Bölgesi Limanlar ve Teknik Özellikleri Kaynak: Tekirda Liman Baflkanl Table 4: Loading and Unloading Capacities of ports in Trakya Kaynak: Ulaflt rma K y Yap lar Master Plan, 2010 Tekirda -Muratl demiryolu hatt n n faaliyete geçmesine paralel olarak, istasyondan limana demiryolu hatt getirilerek; Tekirda -Band rma, Trans-Asya ve Trans-Avrupa hatlar nda Türkiye Devlet Demiryollar n n tafl d vagonlar n Marmara ya giremeyen büyük bir k sm n n, bu flekilde tafl nmas planlanmaktad r. Tekirda liman alanlar, stanbul ilinin liman faaliyetlerine iliflkin gelecek senaryolar aç s ndan stratejik önem tafl maktad r. Zira, stanbul Haydarpafla Liman n n faaliyetlerinin sona ermesi ve stanbul Ambarl Liman n n orta vadede artan talebi karfl layamamas durumunda, trafi in Tekirda limanlar na kayd r lmas beklenmektedir. Tekirda -Marmara Ere lisi bölgesi konteyner tafl mac l, genel ve dökme yük tafl mac l ve s v yük elleçleme potansiyeli yüksek bir bölgedir. Ulaflt rma Bakanl n n Ulaflt rma K y Yap lar Master Plan çal flmas nda, bu alan geliflme bölgesi olarak belirtilmifltir. Trakya Bölgesi limanlar nda 2009 y l nda toplam ton ihracat, ton ithalat olmak üzere toplam ton yük elleçlenmifltir. TRAKYA KALKINMA AJANSI N SAN

18 Figure 9: Location of Ports in Trakya Region 3.4. Ports fiekil 10: Akport Genel Görünümü Akport Liman Akport Liman Marmara Denizi k y s nda Tekirda da konumlanm flt r. Tekirda Muratl ve Tekirda K nal aras bölünmüfl yollar n tamamlanmas ile birlikte Tekirda stanbul karayolu ba lant s kolaylaflt r lm fl olan liman, TEM otoyol ba lant s na 53 km, Tekirda Çorlu Havaalan na 44 km, stanbul Atatürk Havaliman na 135 km ve stanbul Sabiha Gökçen Havaliman na 200 km mesafededir. Akport Liman, toplam m2 alana, m r ht m uzunlu una, y ll k ton dökme yük ve TEU konteyner kapasitesine sahip, dahili ve Uluslararas Ro-Ro hizmeti veren, ça dafl donan m ve deneyimli kadrosuyla örnek bir liman kompleksidir. 6 milyon ton genel kargo ve dökme yük kapasitesiyle Marmara Bölgesinin en büyük 3. liman olan Akport, 1 milyon ton s v yük elleçleme kapasitesiyle de Marmara Bölgesindeki en büyük 7. limand r. demiryolu ba lant s olan bir liman haline gelmifltir. Tekirda Muratl demiryolu hatt n n faaliyete geçmesiyle birlikte liman Balkanlara ve Avrupa'ya

19 fiekil 11: Yurtd fl Akport Kullan c Ba lant lar Akport Liman n n Marmara Denizi nde Gemlik, Band rma, Karabiga ve Biga ile düzenli Ro-Ro seferleri vard r. Bunun yan nda, Trieste ve Toulon limanlar na da düzenli Ro-Ro seferleri yap lmaktad r. Band rma- Tekirda, Gemlik-Tekirda, Derince-Tekirda Ro-Ro seferleri ile yük tafl yan tafl tlar n stanbul trafi ine girmeden Tekirda a ulaflabilmeleri mümkündür. Böylelikle Tekirda -Band rma aras ndaki Ro-Ro seferleri ile aradaki mesafe yaklafl k 600 km k salmaktad r. fiekil 12: Akport Liman Marmara Bölgesi Ro-Ro Ba lant lar TRAKYA KALKINMA AJANSI N SAN

20 Baflta Çorlu ve Çerkezköy olmak üzere Trakya Bölgesindeki ve stanbul daki geliflmifl sanayi bölgeleri, Çorlu'da kurulan Avrupa Serbest Bölgesi, Trakya bölgesinin ithalat ve ihracat hacminde büyük bir yer tutmaktad r. Akport Liman, Bulgaristan s n r na 150 km ve Yunanistan s n r na 125 km mesafe ile en yak n liman oldu u için kapasitesini art rmas yla beraber bu ülkeler ile yap lacak transit ticarette önem kazanacakt r. fiekil 13: Akport Liman R ht mlar Kaynak: Tablo 5: Akport Liman Teknik Özellikleri Kaynak:

21 Martafl Liman Marmara Denizi k y s nda kurulmufl olan liman, Çorlu Havaalan na 35 km, stanbul Atatürk Havaliman na ise 70 km mesafededir. Ana ulafl m akslar ve sanayi alanlar na yak nl liman n en büyük Tablo 6: Liman Tesisleri avantajlar ndand r. Toplam sahas m2 olan liman y lda 3.5 milyon tonluk yükleme boflaltma kapasitesine sahiptir. Kaynak: Uluflt rma ve letiflim Baflkanl fiekil 14: Martafl Liman Kaynak: Uluflt rma ve letiflim Baflkanl Farkl genifllik ve derinlikteki 5 farkl r ht m ile dwt nin alt ndaki gemilere hizmet verebilecek niteliktedir. Liman n 2 adet römorkörü bulunmakta olup, ayn zamanda NATO askeri gemilerine de hizmet verilebilmektedir. TRAKYA KALKINMA AJANSI N SAN

22 Tablo 7: Martafl Liman Yükleme - Boflaltma Kapasitesi Kaynak: Uluflt rma ve letiflim Baflkanl Asyaport Liman Asyaport, kurulufl planlamas olarak uluslararas transit liman (Ana Liman - Hub Port) olarak infla edilmekte ve 2012 y l nda hizmete girmesi planlanmaktad r. Asyaport projesinin y ll k kapasitesi 2 milyon 500 bin konteyner olup, adet konteynerin boflaltma ve yüklemesi konusunda MSC (Mediterranean Shipping Company) ile anlaflma sa lanm flt r. "Derin Deniz Konteyner Terminali" olarak planlanan Asyaport'un r ht m uzunlu u toplam 2010 metre olup derinlikler bunlar n derinlikleri -10 ile -20 metre aras nda de iflmektedir. Liman, seçilen konumu ve kullan lacak vinçleri sayesinde dünya denizlerinde henüz sefer yapmaya bafllayan, TEU kapasiteli Super Post Panamax türünde gemilere hizmet verecek flekilde organize olmufltur. Asyaport Liman 'ndan, Trakya'daki tüm sanayi bölgelerine ve stanbul'a otoyol ve bölünmüfl yollarla ulafl m n tamamlanm fl olmas, Tekirda -Muratl demiryolu kullan larak orta Balkanlara ve Avrupa'ya ba lant kurulabilmesinin yan nda küçük gemilerle bütün Karadeniz limanlar na, körfez ve güney Marmara sahillerine de ekonomik ve süratli olarak servis vermek mümkün olacakt r. Asyaport Liman geri sahas nda 5 milyon m2 alan sanayi ve antrepo alan bulunmaktad r. fiekil 15: Asyaport Genel Plan Kaynak:

23 3.5. Havalimanlar Trakya Bölgesinde hizmet veren bir havaalan bulunmakta olup 7/24 saat uluslararas hava trafi ine aç kt r. Y ll k kapasitesi yolcu olan havaalan nda yolcuya aç k alanlar 2145 m2 olup, 297 araçl k otopark mevcuttur. Havaalan n n pisti 3000 x 45 m boyutlar nda ve beton kaplamad r. Çorlu havaalan ndaki uçak trafi inin büyük k sm n ticari uçaklar oluflturmaktad r. Ticari uçaklar n daha yo un olarak geldi i ülkeler Ukrayna, Türkmenistan, Azerbaycan, Kazakistan ve Özbekistan d r. Havaalan nda 2009 y l nda Türkiye toplam nda gerçekleflen yük trafi inin %7,3 ü gerçekleflmifl iken, stanbul da var olan 2 havaalan nda 2009 y l nda Türkiye toplam nda gerçekleflen yük trafi inin %55 i gerçekleflmektedir. TRAKYA KALKINMA AJANSI N SAN

24 4.ÖNEML ULAfiIM VE ALT YAPI PROJELER Ulusal aç dan güçlü ulafl m a lar n bar nd ran bölge, stanbul un ve dolay s yla Türkiye nin Avrupa ba lant s n sa layan demiryolu ve karayolu a lar na sahip olmas nedeniyle uluslararas aç dan da büyük öneme sahiptir. Bu ulafl m a lar ve ileriye dönük projelere afla da yer verilmifltir Avrupa Kafkaslar-Asya Ulafl m Koridoru Projesi TRACECA Kapsam nda Türkiye de belirlenen güzergâhlar ve çevre ülkelerle ba lant lar Türkiye yi Do u Avrupa ya ve Kafkaslara ba layan TRACECA (Transport Corridor Europe-Caucaus-Asia / AKAUK-Avrupa-Kafkaslar-Asya Ulafl m Koridoru) sadece AB de il Türkiye nin komflusu olan ülkelerin fiekil 16: Terecca Güzergah yan nda, Kafkaslar ve Uzak Do u ülkelerinin de deste iyle gelifltirilen bir ulafl m koridorudur. Limanlar n, karayolu ba lant lar n n, demiryollar n n iyilefltirilmelerini içeren ve ilgili mevzuatlar ele alan proje kapsam nda, Türkiye nin Avrupa ile karayolu ba lant s Trakya üzerinden gerçekleflmektedir. Kaynak:

25 4.2. TEN Projeleri Birleflmifl Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UN/ECE) Trans-Avrupa Kuzey-Güney Yol A Program kapsam nda 1977 y l nda bafllat lan Trans- Avrupa Otoyollar (Trans- European Motorway Project) ve Trans-Avrupa Demiryollar (Trans- European Railway Project) Projeleri, Trakya Bölgesi aç s ndan önemi olan ulafl m projeleridir. TEM (Trans European Motorway) otoyolu bu proje kapsam nda gerçeklefltirilmifltir. Otoyol, enerji, haberleflme projelerini de içeren Trans-Avrupa A lar n n gelifltirilmesindeki temel amaç AB de sosyal ve ekonomik uyumun gelifltirilmesi ve ülkeler aras nda ulafl m altyap s n n gelifltirilerek, tafl mac l n, ekonomik, sosyal ve kültürel bütünleflmenin art r lmas d r. Trans-Avrupa A lar (TENs) Projesinin 7. Aya kapsam nda AB s n rlar içinde yürütülen proje psala kap s na kadar gelmekte, AB nin Türkiye s n r na kadar olan bölümü içinde yer alan otoyollar iyilefltirilmektedir. Türkiye nin AB ülkelerine eriflimini de kolaylaflt racak bu projeyle, bölgedeki yerleflmelerin çevre ülkelerdeki kentlerle iliflkileri de güçlenmektedir. Projede Trakya Bölgesi ni etkileyen iki önemli fiekil 17: Trans Avrupa Ulafl m Ag güzergâh bulunmaktad r. Birinci güzergâh, UN/ECE Kuzey-Güney Otoyol a Trans-Avrupa Otoyol Projesi (Trans- European Motorway Project) kapsam nda Kap kule den geçen güzergâht r. Bu güzergâh TEM otoyolunu kapsamakta ve Türkiye nin önemli sanayi ve hizmet merkezleri olan stanbul-kocaeli-bursa, Ankara-K r kkale, zmir- Denizli-Ayd n ve Adana- Gaziantep- çel gibi kentsel bölgeleri Avrupa ya ba lamaktad r. kinci güzergâh, Türkiye yi Yunanistan üzerinden Avrupa ya ba layan güzergâht r. Bu güzergâhtan geçen otoyolun Yunanistan da Türkiye ye kadar gelen ba lant s gelifltirilmifl ve psala s n r kap s nda kadar olan k sm tamamlanm flt r. TRAKYA KALKINMA AJANSI N SAN Kaynak:

26 Yunanistan n kuzey bat s ile talya aras nda yol çal flmalar devam ederken Türkiye taraf nda da bu yolda yer yer geniflletme çal flmalar yürütülmektedir. Bu iki ba lant n n gelifltirilmesinin, bölge ve stanbul un Güney Avrupa ya mal ve yolcu ak mlar n kolaylaflt rmas beklenmektedir y l nda bafllanan, TENs program na dahil edilmifl olan ve Trakya n n Avrupa ile iliflkisi konusunda önemli bir yeri olan Egnatia Otoyolu, Yunanistan boydan boya geçip Türkiye s n r na kadar ulaflmaktad r ve dikey olan dokuz aks yla Arnavutluk, Makedonya, Bulgaristan ve Türkiye s n rlar na ba lanmaktad r. Ulusal düzeyde, Egnatia otoyolu Kuzey Yunanistan ulafl m sisteminin ana hatt olacakt r ve ulafl m, turizm ve sanayi gibi sektörlerde yeni yat r mlar için f rsat sa layacak ve bütün Kuzey Yunanistan için geliflim aks olarak hizmet edecektir. Avrupa düzeyinde, Egnatia otoyolu bat yla do udaki sanayi merkezlerini birbirine ba lamaktad r. Bu sebeple de AB, Egnatia Otoyolu na çok miktarda yat r m yapmaktad r. Otoyol ayr ca, Balkan ve Güney-do u Avrupa ulafl m sistemi için toplay c bir güzergah olacakt r. Pan-Avrupa Koridoru IV (Berlin-Sofya-Selanik), IX (Helsinki, Alexandroupolis) ve X (Viyana, Belgrad, Selanik), Egnatia Otoyolu nda son bulmaktad r. Bu otoyol, bütün bölge için büyük bir stratejik önem tafl maktad r. Üç büyük alan, Karadeniz, Ege (Do u Akdeniz) ve Adriyatik/Ionian Denizleri, Egnatia ile oluflturulan bir dörtgenle birbirine ba lanacakt r European High-Speed Train Network Bölgedeki bir di er önemli demiryolu altyap s ise planlama aflamas nda olan Edirne- stanbul H zl Tren projesidir. Avrupa H zl Tren fiebekesinin bir parças olan stanbul ile Bulgaristan s n r aras ndaki k s m tamamland nda, Türkiye de Bölge için turizm ve ulaflt rma sektörlerinde alternatif yarat lm fl olacak ve böylece bölgenin rekabet gücü artacakt r. Uygulama Projeleri DLH taraf ndan gerçeklefltirilen ve Halkal -Bulgaristan s n r aras n 230km ye indiren bu proje ile demiryolunda 250 km/saat h za ulafl lmas hedeflenmektedir. Bu projede Halkal -Bulgaristan aras nda; Halkal -Çatalca-Çerkezköy Büyükkar flt ran- Lüleburgaz-Babaeski-Edirne ve Kap kule de olmak üzere 8 istasyon ve Karaa aç ve Büyükkar flt ran da 2 adet lojistik köy yer alacakt r.

27 fiekil 18: Avrupa H zl Tren fiebekesi 4.4. Nabucco Projesi-Türkiye-Avusturya Do al Gaz Boru Hatt Projesi Türkiye nin, üzerinden geçen petrol ve do al gaz boru hatlar yla, enerji nakli aç s ndan önemi giderek artmaktad r. Çeflitli uluslararas kurulufllarca gerçeklefltirilen projeksiyonlara göre, Türkiye üzerinden Avrupa ya artan miktarlarda Hazar ve Ortado u gaz tafl nacakt r. Talepleri karfl lamak için, yap m süren Yunanistan hatt na alternatif yeni güzergâhlar önerilmektedir. Bu kapsamda gelifltirilen bir proje ile do algaz n Bulgaristan dan bafllay p Romanya ve Macaristan güzergâh n izleyerek Avusturya ya ulaflt r lmas planlanmaktad r. AB TEN program fonundan fizibilite çal flmalar n n yar s fiekil 19: Nabucco Boru Hatt karfl lanan projede, Türkiye nin BOTAfi (Boru Hatlar ile Petrol Tafl ma Afi), Bulgaristan n Bulgargaz, Romanya n n Transgaz, Macaristan n MOL ve Avusturya n n OMV Gas firmalar ile ortaklafla çal flmalar yürütülmektedir. Proje ortaklar nca, Haziran 2004 tarihinde, projenin finansman ve boru hatt tafl ma kapasitesinin pazarlanmas ifllerini yürütmek üzere Nabucco Company Pipeline Study GmGH (Nabucco Boru Hatt fl Gelifltirme fiirketi) kurulmufl ve projenin Türkiye kesimi ile ilgili çal flmalar, Temmuz 2004 tarihinden itibaren yürütülmeye bafllanm flt r. TRAKYA KALKINMA AJANSI N SAN

28 4.5. Türkiye-Yunanistan Do al Gaz Boru Hatt Projesi 2002 tarihinde bafllayan ve 2007 tarihinde tamamlanan proje, AB TEN program n n öncelikli projeleri aras nda yer almaktad r. 209 km si Türkiye s n rlar nda olmak üzere, toplam 300 km uzunlu undaki hat, Yunanistan dan sonra talya ya uzat lacakt r. Özellikle Trakya Bölgesi, Türkiye nin gerek enerji piyasalar ile bütünleflmesinde, gerekse fiekil 20: Do algaz Boru Hatlar s nai mallar n ulaflt r lmas nda önemli bir geçifl bölgesi olarak gittikçe önemini art rmaktad r. Bu ak fl n, yerel sektörlerin geliflimi aç s ndan fayda yaratacak flekilde de erlendirilebilmesi, geliflmekte olan sanayi kümelerinin bu ak mlardan faydalanacak flekilde gereken tesis ve altyap larla desteklenmesi önem arz etmektedir. Mevcut DOğalgaz Boru Hatları Mevcut Petrol Boru Hatları İnşa Halindeki Doğalgaz Boru Hatları Plan Aşamasındaki Doğalgaz Boru Hatları Teklif Edilmiş Doğalgaz Boru Hatları İnşa Halindeki Petrol Boru Hatları

29 5.DE ERLEND RME Türkiye, Do u-bat aras ndaki 600 milyar dolarl k mal hareketinin geçifl noktas nda; karayollar, demiryollar, 3 taraf n çevreleyen denizleri, havaalanlar ve da t m merkezleri ile Avrasya ticaretinin kalbinde; Avrupa, Balkanlar, Karadeniz, Kafkasya, Orta Asya, Kuzey Afrika ve Orta Do u aras ndaki mal ve hizmet ak mlar n n ba lant merkezi konumundad r. Trakya Bölgesi ise, Türkiye nin Avrupa k tas üzerindeki topraklar üzerinde, Karadeniz, Marmara ve Ege denizine olan k y lar ile stratejik bir konuma sahiptir. Türkiye nin Avrupa ile olan d fl ticaret hacminin büyüklü ü Trakya Bölgesinin bu co rafyada önemli ve de erli bir lojistik üs olmas nda önemli rol oynayacakt r. Trakya Bölgesinin güçlü bir ulaflt rma altyap s mevcuttur. Bölgenin uluslararas karayolu güzergahlar üzerinde olmas ve bölge içi ulafl m akslar n n büyük ölçüde bölünmüfl yollarla sa lanmas, yük tafl mac l n n büyük k sm n n karayolu ile yap ld ülkemizde, çok önemlidir. Deniz tafl mac l nda geliflme potansiyeli olan Bölgede Akport liman n n demiryolu ba lant s n n tamamlanm fl olmas bölgenin rekabetçili ine katk yapacakt r. Bölgede inflaat devam eden 2.5 milyon TEU kapasiteli Asyaport liman ve devam eden di er ulaflt rma projelerinin tamamlanmas yla birlikte Trakya Bölgesi, bu co rafyan n da t m merkezi olacakt r. TRAKYA KALKINMA AJANSI N SAN

30

31

32 Trakya Kalkınma Ajansı Genel Sekreterlik Ertu rul Mah. skele Cad. No: TEK RDA Tel: Faks : Web: e-posta: bilgi@trakyaka.org.tr Edirne Yatırım Destek Ofisi Edirne Ticaret ve Sanayi Odas, I. Murat Mahallesi, Talatpafla Caddesi, No: 80, Kat: 3 ED RNE Tel: Faks: K rklareli Yatırım Destek Ofisi Karakafl Mah. Zincirlikuyu Cad. Ferah 1 Apt. No: 60 Zemin Kat KIRKLAREL Tel: Faks: