SİZ ERGEN OLDUNUZ AMA ONLAR ANNE BABA OLMADI!

Transkript

1 SİZ ERGEN OLDUNUZ AMA ONLAR ANNE BABA OLMADI! ERGENLİK DÖNEMİ ÖZELLİKLERİ Duygular çabuk iniş çıkışlar gösterir. Tepkileri önceden kestirilemez. Derslere olan ilgi azalır. Bencilleşirler, istekleri artar. Yasakları saçma bulurlar. Anne, baba ya da öğretmenden gelen uyarılara çabuk tepki gösterir, kabalaşırlar. Odalarına kapanıp, tek başına kalmak ister, kardeşleri ile iyi geçinmeyebilirler. Telefonla konuşmalar uzayabilir. Arkadaşlık ilişkileri önem kazanır ve arkadaşlarının eleştirilmelerini istemezler. Hayranlıklar ve tutkular atar.

2 Bir Hikâye Dr. Paul Ruskin, öğrencilerine yaşlanmanın psikolojik belirtilerini öğretirken onlara şu olayı okur: "Hasta ne konuşuyor, ne de söylenenleri anlıyor. Bazen saatlerce anlaşılmaz şeyler geveliyor. Zaman, yer ya da kişi kavramı yok. Yalnız, nasıl oluyorsa, kendi adı söylendiğinde tepki veriyor. Son altı aydır onun yanındayım, ne görünüşü için bir çaba sarf ediyor ne de bakım yapılırken yardımcı oluyor. Onu hep başkaları besliyor, yıkıyor ve giydiriyor. Dişleri yok, yiyeceklerin püre halinde verilmesi gerekiyor. Gömleği salyalarından dolayı sürekli leke içinde. Yürümüyor. Uykusu sürekli düzensiz. Gece yarısı uyanıp çığlıklarıyla herkesi uyandırıyor. Çoğu zaman mutlu ve sevecen, fakat bazen ortada bir sebep yokken sinirleniyor. Biri gelip onu yatıştırana kadar da feryat figan bağırıyor." Bu olayı okuduktan sonra, Ruskin öğrencilerine böyle birinin bakımını üstlenmek isteyip istemediklerini sorar. Öğrenciler bunu yapamayacaklarını söylerler. Ruskin, kendisinin bunu büyük bir zevkle yaptığını ve onların da yapması gerektiğini söyleyince öğrenciler bağrışırlar. Daha sonra Ruskin hastanın fotoğrafını dolaştırmaya başlar. Fotoğraftaki doktorun altı aylık kızıdır. (Allen Klein'den) Dünyada en zor işlerden birisi çocuk yetiştirmektir. Anne baba olarak bu zorlu görevi, sırtlanmış bulunuyorsunuz. Yıllardır emek harcayıp iyi bir eğitim vermek için çabaladığınız çocuğunuz, her ne kadar hala onları çocuk da görsek, ergenlik dönemine girmiş bulunuyor. Artık onlar birer çocuk değil, birer genç. Bilinmesi gereken şey; öncelikle bu geçiş sürecinde, bunalımın, stresin, kaygının ve iletişim problemlerinin yaşanacağıdır. Dünyada en zor işlerden birisi çocuk yetiştirmektir. Anne baba olarak bu zorlu görevi, sırtlanmış bulunuyorsunuz. Öğrenci, Aile ve İletişim

3 Başarıda Ailenin Rolü Anne-baba, çocuğun en uzun süre ve en yakın etkileşimde bulunduğu kişidir. Öğrencinin aile içindeki yeri ve onunla kurulan iletişim biçimi, okul başarısını etkileyen en önemli faktördür. Öğrencilerle yapılan görüşmeler sonucunda: Babalarının kendilerine zaman ayıramayacak kadar meşgul oldukları Anne ile babanın ilişkilerinin iyi olmadığı Ailede huzur bulamadıkları Ailede uygun ders çalışma ortamının olmadığı Hareket ve tavırlarından dolayı sürekli eleştirildikleri yönünde bilgiler elde edilmiştir. Eğer bir çocuk sürekli eleştirilmişse, "Kınama ve ayıplamayı öğrenir." Eğer bir çocuk kin ortamında büyümüşse, "Kavga etmeyi öğrenir." Eğer bir çocuk alay edilip aşağılanmışsa, "Sıkılıp utanmayı öğrenir." Eğer bir çocuk sürekli utanç duygusuyla eğitilmişse, "Kendini suçlamayı öğrenir." Eğer bir çocuk hoşgörüyle yetiştirilmişse, "Sabırlı olmayı öğrenir." Eğer bir çocuk desteklenip yüreklendirilmişse, "Kendine güven duymayı öğrenir." Eğer bir çocuk övülmüş ve beğenilmişse, "Takdir etmeyi öğrenir." Eğer bir çocuk hakkına saygı gösterilerek büyütülmüşse, "Adil olmayı öğrenir." Eğer bir çocuk güven ortamı içinde yetişmişse, "İnançlı olmayı öğrenir" Eğer bir çocuk kabul ve onay görmüşse, "Kendini sevmeyi öğrenir" Öğrencinizin başarısızlığı, aile içi iletişimin Eğer bir çocuk aile içinde dostluk ve arkadaşlık görmüşse, "Bu dünyada mutlu olmayı öğrenir" düzeyine ilişkin ipuçları verir. Yazan: Dorothy Law Nolte, 1975

4 Öğrenci İle İletişimde Hatalar 1.Azarlar Gibi Öğüt Vermek Şöyle yap, böyle yapma. "Bu şekilde hareket etmemelisin. "Buna üzüleceğine, oturup dersini çalışsan daha iyi olur. "Yoruluyorum, diye yakınacağına geceleri erken yat. 2. Çözüm Getirmek, Yönlendirmek "Kavga edeceğinize güzel güzel oynayın, arkadaşlar, kavga etmez. Paylaşmayı bilmezsen, yalnız kalırsın tabi. "Bu kadar düzensiz çalışırsan, işlerini tabi ki yetiştiremezsin." 3.Yargılamak, Eleştirmek, Lakap Takmak Sen, zaten hep kolaya kaçarsın." "Bebek gibi davranıyorsun." "Geri zekalı ne olacak." "Şikayetten başka bir şey bilmezsin zaten. "Sulugöz... Arkadaşınla oynamasını bile bilmiyorsun. "Hiçbir fedakârlığa katlanmak istemiyorsun."

5 4.Tanı Koymak, Analiz Etmek "Aslında sen öyle demek istemiyorsun." "Ben, senin aslında neden öyle yaptığını biliyorum." "Aslında senin derdin başka." "Anlaşılan, bir süre, sana yardımcı olmamı isteyeceksin." "Bunları, beni üzmek için anlatıyorsun anlaşılan." 5.Teselli Etmek, Konuyu Değiştirmek "Aldırma, boşver." "Düzelir canım, bunu dert etme." "Üzülme." "Başka şeylerden konuşalım." "Olur böyle şeyler, geçer." "Boşver canım, arkadaşlar arasında olur böyle şeyler." Sağlıklı İletişim İçin Ailelere Öneriler Sessizlik (Müdahale etmemek) Tüm dikkatinizi vererek dinleyin, ona duygularının anlaşıldığını hissettirin. Tutarlı olmak (Anne-baba tutarlılığı) Uzlaşmazlıklar, beklentilerin farklılığı, anlaşmazlıklar

6 Empati kurmak Karşımızdakinin bakış açısıyla olaylara bakabilme, onun duygularını anlayabilmedir. Kendinizi karşı tarafın yerine koyun. Siz genç olsaydınız nasıl davranırdınız? Açık ve dürüst olmak Güvenini kazanmak, örnek olmak Etkin dinleme Duyguları anlayabilme, duyguları sözcüğe dökebilme Katılımlı dinleme İfadelendirme, iletişimi kesmeyecek mesajlar verme Sen dili yerine Ben dili ile ifadelendirme

7 Çocuğunuzun kabul edilmeyen davranışları karşısında, suçlayıcı, yargılayıcı, değerlendirici, eleştirici mesajları içeren dile sen dili denir. Çocuğumun Başarısı İçin Neleri Değiştirebilirim? Sen nasıl bunu yaparsın? Hayata Ne laf ve anlamaz olaylara pozitif çocuksun? bakma mutluluğunu yaşatabiliriz. Beni çok sinirlendiriyorsun. Beni sevmiyor. İyi notlar almasının yanında zayıf not veya düşük puan almasının nedenleri üzerinde durabiliriz. Okul ve dershane öğretmenleri ile görüşebiliriz. Karşınızdaki kişinin (çocuğunuzun), kabul edilmeyen davranışı Ben karşısında her şeyi yaşadığımız senin için yapıyorum, olumsuz sen etki ise ve gereken duyguları önemi açıklayan, göstermiyorsun. suçlayıcı ve gibi cümleleri çok değerlendirici sık kullanmayabiliriz. olmayan, ben mesajını içeren dile ben dili denir. Onların ders çalıştığı ortamlarda yüksek sesle televizyon izlemeyi, radyo dinlemeyi ve Odanı toplamadığın zaman üzülüyorum. konuşarak ilgisini dağıtmayı azaltabiliriz. Sağlık Müziği durumu bu kadar ile ilgilenerek yüksek sesle ona sevgimizi dinlediğin gösterebiliriz. zaman başım ağrıyor. Sevdiğimizi söz ve davranışlarımızla belirtebiliriz. Seni seviyorum, sen bizim için önemlisin. diyebiliriz. Güvene dayalı bir ilişki kurabilir, arkadaşça size her şeyini anlatma fırsatı tanıyabiliriz. Yap-yapma türünden emir nitelikli sözcükleri mümkün olduğunca kullanmamaya çalışabiliriz. Arkadaşlarıyla ilgilenebilir, hatta eve davet eder, kimlerle beraber oldukları hakkında bilgi sahibi olabiliriz. Bundan çok memnun kalacaklardır. (Eleştirilmedikleri sürece) Özgüvenlerini geliştirecek faaliyetlere, kurslara katılmalarını destekleyebilir ve onları teşvik edebiliriz. Evdeki huzursuzluğu (varsa) onları düşünerek çözümleyebiliriz. Çocuğumuzun gelişimsel özellikleri (bebeklik, çocukluk, ergenlik, yetişkinlik vs.) hakkında bilgi sahibi olabiliriz.

8 SAYIN ANNE-BABA, MEKTUBUNUZ VAR!!!

9