YÖNELİK YARDIMLAR* DIŞ GÖÇLER, YOKSULLUK VE TÜRKİYE'DE GÖÇMENLERE. Songül SALLAN-GÜL **

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "YÖNELİK YARDIMLAR* DIŞ GÖÇLER, YOKSULLUK VE TÜRKİYE'DE GÖÇMENLERE. Songül SALLAN-GÜL **"

Transkript

1 DIŞ GÖÇLER, YOKSULLUK VE TÜRKİYE'DE GÖÇMENLERE YÖNELİK YARDIMLAR* Songül SALLAN-GÜL ** Özet: 20. yüzyılda olduğu gibi, 21. yüzyılda da uluslararası göç hareketleri yoksulluk olgusuyla beraber ele alınmaktadır. Göçmenler çoğu kez gittikleri ülkelerin en yoksul grupları arasında yer almaktadırlar. Irkları, cinsiyetieri, etnik, dinsel, ulusal ve kültürel özelliklerinden dolayı kültürel bütünleşme ve kimlik sorunlarıyla karşı karşıya kalmakta ve hatta ayrımcılıklara uğramaktadıriar. Özellikle 1980 sonrasında zengin merkez ülkelerde yeni göçlere yönelik yeni sağ muhalefetler ve sert polisiye tedbirler artmıştır. Bu çalışmada dış göç olgusu hem ulusal, hem de uluslararası göç hareketlerindeki son gelişmeler etrafında incelenmektedir. Ayrıca, dış göç süreci vatandaşlık ve yoksulluk bağlamında ve göçmenlere yönelik yardım program ve politikaları temelinde sorgulanmakta ve Türkiye örneğinde detaylı olarak ele alınmaktadır. Türkiye'de göçmenlere yönelik yardım program ve politikalarının özelliklerinin de gösterdiği gibi, göçmen sorunu azgelişmiş-yoksul çevre ülkelerde yoksulluk sorununun ayrılmaz bir parçası olmaktadır. Anahtar Kelime/er: Dış göç, göçmen, vatandaşlık hakları, yoksulluk, Türkiye, göçmen yardımları. GİRİş 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra yoğun bir biçimde yaşanan ulusal ve u luslararası nüfus ve işgücü hareketleri, ülkeler arasındaki antlaşmalar ve kaçak göç akımları gibi gelişmeler, dış göçler ve göçmen hakları sorunlarını giderek artan bir biçimde akademik tartışmaların merkezine taşımaktadır. Ulus devlet sürecinde gelişimi hızlanan vatandaşlık hakları, 20. yüzyılda göçmenlere yönelik politikaların da temelini oluştunnuş ve göçmenler önemli kazanımlar elde etmişlerdir. Günümüzde ise, bir yandan küresel vatandaşlık hakları tartışılırken, diğer yandan da göçmen haklarında önemli gerilemeler yaşanmakta, gelir bölüşümünde yaşanan adaletsizlikler ve küresel yoksullaşmayla birlikte merkez ülkelere yönelik göç hareketlerini sınırlandınnayı amaçlayan uluslararası polisiye tedbirler artırılmaktadır. Bu çalışma, Kasım 2001 tarihleri arasında ODTÜ'de gerçekleştirilen 7. Sosyal Bilimler Kongresinde "Göç ve Kimlik Sorunları" konulu 29. oturumda "Dış Göçler, Yoksulluk ve Vatandaşlığın Değişen Anlamı" başlığıyla sunulan tebliğin gözden geçirilmiş biçimi olup, Türkiye'de göçmenlere yönelik yardımları da içererek yeniden hazırlanmıştır... Doç. Dr., Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi. İnsan Hakları Yıllığı, Ci/ı 23-24,

2 80 İnsan Hak/arı Yıllığı Özünde ulus devletlerin topraklarına yabancıları kabul edip etmeme hakları vardır (Mole, 2000: i; Nomer, 1984: 34). Yine her devlet, yabancıları hangi statüyle kabul edeceği ve hangi hakları sağlayacağına kendisi karar vermekle beraber, uluslararası sözleşmeler devletleri belirli koşullar altında yabancıları kabul etmeye zorunlu kılmakta ve konu, vatandaşlık-göçmen hakları doğrultusunda tartışılmaktadır. Sosyolojik anlamda vatandaşlık kavramı, bir toplumsal statüyü ifade eder. Bireyin üyesi olduğu toplumun ya da milletin tam üyelik hakkına sahip olması durumudur. Bir başka ifadeyle, vatandaş, sınırları belirli bir vatanla örtüşen ve bu nedenle bu vatan üzerinde kabul görmüş ve hukuken tanınmış hakları kullanabilen kişidir. O topluma dışardan gelenlerin, yabancıların/göçmenlerin haklarının ne olacağı konusu ise, uluslararası sözleşmeler ve ülkeler arasındaki anlaşmalarla belirlenmeye çalışılmaktadır. Göçmenlerin, kendi ülkelerini geçici ya da tamamen terk ederek başka bir ülkeye/yere gitmeleri ve yerleşmeleri, çoğu kez gittikleri ülkelerdeki en dezavantajlı kişiler/gruplar arasında yer almaları, kültürel bütünleşme-asimilasyon sorunları, kimlik çatışmaları, siyasal haklarını kullanamamaları gibi sorunlar, "yoksulluk", "vatandaşlık" ve "göçmen" kavramlarına yeni anlam yüklemeleri kazandırmaktadır. Göçmenlerin durumları her ne kadar yasal anlaşmalarla belirlense bile, uygulama sürecinde izlenen politikalar ve programlar büyük ölçüde eşitsiz ve adaletsiz olarak gerçekleşmektedir (Urry, 200 i: 92). Göçmenlerin büyük bir bölümü ırkıarı, cinsiyetieri, dinleri, milliyet Ieri giçi belli bir sosyal gruba bağlılıkları ya da siyasi görüşleri nedeniyle gittikleri ülkelerde haksızlıklara ve zulme uğramakta ve farklı düzlemlerde yoksunluklarla karşılaşmaktadırlar. Bu çalışmada vatandaşlık ve göçmen hakları sorunu 20. yüzyıldaki göç hareketleri ve yoksulluk bağlamında ele alınmaktadır. Dış göç sürecinde izlenen uluslararası politikalar ve göçmen haklarında yaşanan son değişimlerle eğilimler tartışılmaktadır. Son olarak, Türkiye'ye yönelik göç hareketlerinin nitelikleriyle, göçmenlere yönelik yardımlar, özellikle 1980 sonrasındaki gelişmeler bağlamında incelenmektedir. Devletin göç ve yoksullukla mücadele politikaları sorgulanmakta ve yoksul göçmenlere yönelik program ve yardımların anlamı ve yeterliliği sorgulanmaktadır. VATANDAŞLıK HAKKı OLARAK YOKSULLUK YARDıMLARı VE GÖÇMENLERiN DURUMU 20. yüzyılda yoksulluk olgusu ve vatandaşlık kavramının gelişimiyle i beraber, "hak" ve "sorumluluk" öğeleri tartışmaların merkezinde yer almıştır. Ağır yüzyılın ilk üç çeyreği boyunca, vatandaşlığın üç boyutu üzerinde durulmuştur. İlki, sivil ya da bireysel ve yasal haklar, ikincisi politik haklar ve üçüncüsü de sosyal hak ve görevlerdir. Lipsettin de belirttiği gibi, bu dönemde haklar kavramı; refah, politik güç ve özgürlüğü içerecek biçimde ele alınmıştır (Lipset, 1964: v). Ayrıca haklann gelişiminde gereksinimler, çelişkilerle bunların yol açtığı sosyal hareketler ve mücadele

3 Dış Göçler, Yoksulluk ve Türkiye 'de Göçmenlere Yönelik Yardımlar 81 lıklı olarak 'lerde kapitalist ülkelerde yaygın bir uzlaşının eseri olarak kabul edilen Keynesçi refah devleti döneminde yoksulluk, devletin etkin mücadelesinin gerekli görüldüğü toplumsal ve politik bir sorun olarak görülmüştür. Bu anlayış çerçevesinde, yoksulluk programlarından yararlanma, temelde bir "vatandaşlık hakkı" olarak kabul edilmiştir. Böylece, bir toplumun tam üyeliği anlamında vatandaşlık, sosyal hakların eşitliğinin ve sosyal hizmetlerin devlet tarafından güvenceye alınmasını içermiştir. Bireyin refahının artırılması ulus devlet anlayışı içinde, bir toplumun üyesi olması nedeniyle doğal bir hak olarak değerlendirilmiştir (Marshall, 1964: 243). Özellikle temel vatandaşlık (sivil ya da bireyselolarak da adlandırılan) haklarının yanısıra sosyal ve ekonomik hakların bir gereği olarak ihtiyaç temelinde, çoğu kez evrensel ya da kategorik nitelikli yardım programları da geliştirilmiştir. Refah devleti sürecinde yoksulluk toplumsal bir sorun ve yoksullukla mücadele de toplumsal bir sorumluluk olarak görülmüş ve dolayısıyla refah programlarından yararlanma, bir vatandaşlık hakkı olarak kabul edilm,iştir. Bu süreçte ulus devletin vatandaşlarıyla beraber, göçmenler de uluslararası sözleşmelerle birlikte çeşitli ekonomik ve sosyal haklar elde etmişlerdir. Birçok gelişmiş merkez ülkede göçmen hakları konusunda önemli adımlar atılmış, göçmenler gittikleri ülkelerde sosyal ve ekonomik haklardan yararlandırılmıştır. Ancak, haklar bağlamında yardımlardan yararlanma göçmen işçiler için hiçbir zaman vatandaş işçi düzeyinde olmamıştır. Birçok ülkede göçmen işçiler geçici ve konuk işçi olarak görülmeye devam edilmiş, oturma ve çalışma haklarının güvencesinde yetersizlikler yaşanmıştır. Yabancılar dairelerinde keyfi uygulamalar devam etmiş, ailelerin birleştirilmesinde ve eşit eğitim şansında yetersizlikler yaşanmıştır. Ayrıca, göçmenler çoğu kez siyasal haklardan da yoksun bırakılmış ve siyasalolarak marjinalleştirilmişlerdir. Sadece belirli ülkelerde ve sınırlı olarak siyasal haklar elde edebilmişlerdir.: Temelde sosyal devlet kabul edilmiştir. olmanın bir gereği olarak devletin, vatandaşlarının ve ülkesinde yaşayanların temel haklarını koruyacağı, eşit bir yaşam ve politik katılımlarını koruyup geliştireceği ve bu hakları anayasal güvence altına alacağı anlayışı Ancak, göçmenlerin büyük çoğunluğu ne çalıştıkları ülkelerde, ne de kendi ülkelerinde en temel siyasal hakları kullanabilmişler ve kendileriyle ilgili politikalarda yeterince söz sahibi olabilmişlerdir. ı ler önemli roloynamıştır. Böylece vatandaşlığın gelişimi 17. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar olan dönemde vatandaşlık haklarını içeren geniş bir anlamda ele alınmıştır (Bu konuda bkz. Kapani, ı 972; Turner, 1993; Kaboğlu, 1996; Kadıoğlu, ı 996). Kapitalist ülkeler gelişmişlik düzeyleri ve benimsedikleri kalkınma politikaları doğrultusunda refah ya da sosyal devlet anlayışını benimseyerek, ihtiyaç temelinde yoksullara ve dar gelirliıere ya doğrudan (para, gıda, giyim, yakacak, ucuz konut gibi) ya da dolaylı yardım programlarıyla (sosyal güvenlik kurumları, eğitim, meslek edindirme, danışmanlık gibi) refah aktarımı sağlamayı amaçlamıştır İsveç, Finlandiya, Danimarka, Hoııanda ve Norveç gibi bazı ülkeler, göçmenlere yerel seçimlerde seçme ve seçilme hakları tanımışlardır. Bkz. Karakaş, 1985:

4 82 İnsan Hakları Yıllığı Pek çok azgelişmiş çevre ülkedeki aşırı nüfus artışı ve işsizlikle bunların yol açtığı yoksulluk, yurtdışı işçi göçü süreciyle kısmen çözümlenmeye çalışılmış (Dinçer, 1962: 35; Unat ve Kemiksiz, 1986: 6) ve kalkınmanın bir öğesi olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca, yoksulların ve göçmenlerin sorunlarının çözümünde uluslararası kuruluşlar etkin olmaya başlamıştır. Birleşmiş Milletler, Dünya Bankası ve UNESCO gibi çokuluslu kuruluşlar sağlık, eğitim ve diğer sosyal yardım programları çerçevesinde yoksullarla yoksul göçmen ve mültecilere yönelik yardımlarını artırmışlardır. Dünya Gıda Programı, Birleşmiş Milletler Geliştirme Programı ve Çocuklara Yardım Fonu, Dünya Sağlık Örgütü ve Uluslararası Göç Örgütü gibi örgüt ve programlar, hem göçmenlere, hem de yoksullara yardım konusunda uluslararası çabalarını sürdürmüşlerdir. 20. YÜZYıLDA ULUSLARARASI GÖç HAREKETLERİNİN ÖZELLİKLERİ 20. yüzyılda uluslararası göç hareketlerine II. Dünya Savaşı sonrası izlenen kalkınma iktisadı politikaları ve Bretton Woods ilkeleri damgasını vurmuştur. Göçün yönü çoğu kez işgücü ve beyin göçünde azgelişmiş çevre ülkelerden gelişmiş-sanayileşmiş merkez ülkelere doğru olmuştur. Diğer ülkelerde ise, daha çok bölgesel ve ülkeler arasında mülteci ve mübadil göç hareketleriyle sınırlı kalmıştır. II. Dünya Savaşı sonrası, Avrupa (özellikle Almanya, Hollanda, Fransa, İngiltere, İsveç vb.) ve Akdeniz kıyılarıyla Kuzey ve Orta Amerika (ABD ve Kanada gibi) başlıca göç alan bölgeler olmuştur (Dinçer, 1962; Durugönül, 1997). Merkez ülkelerin büyük çoğunluğu tekrar sanayilerini inşa etme ve kalkınma çabalarıyla birlikte, uluslararası düzeyde işgücü başta olmak üzere ekonomik göç hareketlerini hızlandınnışlardır. 1950'li yıllarda ülkelerin kendi vatandaşlarını ekonomik ve sosyal risklere karşı koruma çabaları, aynı dönemde göçmenlerin statülerinin belirlenmesinde uluslararası kuruluşların çabalarının artmasına yol açmıştır. Birleşmiş Milletler, 1951 yılında "Mültecilerin Statüsüne İlişkin Cenevre Sözleşmesi"ni imzaya açmıştır (Mole, 1984: 5). II. Dünya Savaşı sonrasında evsiz kalan 1.2 milyon Avrupalı mülteci başta olmak üzere göçmenlerin durumu uluslararası platformlarda ele alınmaya başlanmıştır (BMMYK, 2001 a: 5). Soğuk Savaş yıllarında, özellikle 1950 ve 1960'larda, dünya kapitalist sisteminde merkez ülkeler, doğurganlık oranlarının düşüklüğü ve giderek yaşlanan bir nüfusa sahip olmaları gibi demografik özelliklerinden dolayı işgücü açıklarını çevre ve yarı çevre ülkelerden yasal göçmen girişine izin vererek gidermeye çalışmışlardır. Böylece dış göç, günümüz dünya ekonomisinde servet birikimi sürecinin temel öğelerinden birini oluştururken, dünya çapındaki eşitsizlik koşullarını güçlendirmiş, güçlü devleti ve onun merkezinde yer alan özel sermaye ile göç veren ulusun merkezine yararlar sağlamıştır (Unat ve Kemiksiz, 1986: 2,

5 Dış Göçler, Yoksulluk ve Türkiye 'de Göçmenlere Yönelik Yardımlar 83 5). Diğer yandan da, Soğuk Savaş politikalarına hizmet etmek amacıyla Doğu Bloku ülkelerinden kaçan sığınmacılara koruma sağlamak amacıyla mülteci haklannı geliştirmişlerdir (Mole, 1984: 6). Son birkaç on yılda OECD ülkelerinde yabancı işçi oranlarına bakıldığında Kanada, Amerika ve Almanya en çok göçmen işçi bulunduran ülkelerin başında gelmektedir. Sadece bu üç ülkede çalışan yeni yabancı işçi sayısı yıllan arasında 6 milyona ulaşmıştır (OECD, 2000: 308). Yine Almanya'da bulunan yabancıların yaklaşık olarak yansını ve Amerika'dakilerin de üçte birini göçmen işçiler oluşturmaktadır (OECD, 2000: 304). Bu oranların da gösterdiği gibi, yabancı işçiler artık "konuk işçi" tanımlamasının ötesine geçmiş, gittikleri ülkelerde aileleriyle yerleşerek bir hayat kurmuşlardır. Ancak, gittikleri ülkelerin sosyal tabakalarında en altlarda yer alan göçmen işçiler, yaşadıklan ülkelerin en yoksul grupları arasında yer almışlardır. Bu durumun nedenleri sorgulanırken ise, göç ettikleri merkez ülkelerde göçmen haklarının ve refahlarının gelişiminden çok, göçmenlerin kültürel özellikleri ön plana çıkarılmıştır. Göçmenlerin durumlarını açıklamaya yönelik yaklaşımlardan olan modernleşme kuramında, göçmenlerin/göçmen işçilerin toplumsal ve kültürelolarak bütünleşmeyi sağlayamama ya da becerememeleri davranışsal bir bozukluk, sosyal patoloji durumu olarak değerlendirilmekte ve yoksulluk kültürü tezleri etrafında açıklanmaktadır. Örneğin, Fransa'daki Cezayirliler, Batı Almanya'daki Türkler ve ABD'deki siyahlarla İspanyolca konuşanların (Mexican) durumları aşağı sınıf (Giddens, 2000: 277) ya da sınıf altı ya da sınıf dışı (Murray, 1984; Wilson, 1987; Kaus, 1992) gibi kavramlarla açıklanmaktadır. Bu da göçmen işçileri geçici ve konuk işçi statüsüyle değerlendiren görüşleri güçlendirmekte ve ülkelerine dönmeleri istenmektedir. Böylece, göçmen işçilerin yoksullaşmalarının (ve dışlanmalarının) temel nedeni de geldikleri ülkelerin (kültürlerinin ya da dinlerinin) ve bireysel niteliklerinin (insan sermayelerinin yetersizliğinin) bir sonucu olarak görülmektedir. Bu da hem ulusal, hem de uluslararası düzeyde yoksulların ve göçmenlerin sorunlarına karşı duyarsız kalınmasına ya da var o lan durumun korunmasına yönelik statükocu eğilimleri güçlendirmektedir. 21. YÜZYıLA GİRERKEN YOKSULLUK VE GÖÇMEN SORUNUNDA YENİDÖNEM 1970'lerde azgelişmiş ülkelerden gelişmiş merkez ülkelere yaşanan göçler, dış göç sürecinde ülkeler arasındaki anlaşmaların ötesine geçmiş, kaçak göçmen sorunu giderek daha fazla önem kazanmaya başlamıştır. 1970'li yılların ikinci yarısından sonra ve 1980'ler boyunca yaşanan ekonomik ve siyasal krizler, ekonomik daralmalara, işsizliğin artmasına neden olurken, bu gelişmeler yeni göçlere muhalefetleri de arttırmıştır. Almanya başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde ırkçılık ve fanatik milliyetçilik akımları güç kazanmış ve yabancı düşmanlığı artmıştır yılında,

6 84 İnsan Hakları Yıllığı Sovyetler Birliği'nin dağılması, Kafkaslar'da ve Kuzey Afrika'da yaşanan yoğun çatışmalar, Doğu Blokunun çökmesi ve Orta Doğu'daki gelişmeler sonucu uluslararası düzeyde göçmen ve mülteci akımı da hız kazanmıştır. Bu süreçte birçok merkez ülke vize uygulamasına geçmiş, yoksul azgelişmiş ülkelerden gelen işgücü akımını engellemek için dış göç sürecinin hızı azaltılmaya çalışılmıştır. 1980'lerin başlarından beri 5 milyondan fazla insan Batı Avrupa ülkelerinde iltica talep etmiştir. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğine iltica için başvuranların sayıları 1995 yılında 27.4 milyona ulaşmıştır. Bunların büyük çoğunluğu Afrika, Asya ve Avrupa ülkelerinden yapılmıştır (BMMYK, 2001 a: 8). Türkiye de bu süreçten beklenen payını almıştır 'lı yıllarda ülkemize göçmen ve mülteci sıfatıyla gelen ve başvuranların sayısı bir milyona yaklaşmıştır. Bir yandan Doğu Bloku ülkelerinin çöküşü sonrasında yaşanan yoğun işsizlik karşısında işgücü göçü hareketine ve Balkan doğumlu Türklerin göçlerine sahne olmuş, öteki yandan da, sınır komşularında yaşanan çatışma ve savaşlar sonucunda yoğun sığınmacı talepleriyle karşılaşmıştır. YOKSULLUKLA MÜCADELEDE DEVLETİN GERİ ÇEKİLMESİ: YENİ SAC; ÇÖZÜMLER 1970'lerin sonlarından itibaren seçim başarılarıyla siyasal iktidarları ele geçiren yeni sağ partiler, etkin bir biçimde yeni sağ ekonomik politikalarla Keynesçi yoksullukla mücadele anlayışından bir kopuş sürecini başlatmışlardır. Bu doğrultuda sosyal politikalar da yeni sağ modele göre biçimlendirilmiştir. Yeni sağda, vatandaşlık hakkı olarak yoksulluk programlarından yararlanma anlayışı yerini, vatandaşlık sorumluluğu kavramına bırakarak, piyasa ve sivil toplum merkezli bir yaklaşım benimsenmiştir. "Bireysel sorumluluk ve çalışma etiği"ni ön plana çıkaran olumlu davranış değişimini içeren yoksulluk kültürü tezleri savunulmaya başlanmış ve böylece yoksulluğun yapısal ve sınıfsal boyutları göz ardı edilmeye çalışılmıştır. Yeni liberal ekonomik politikaların temel aldığı bu yaklaşımda haklar, temel vatandaşlık haklarının bütünselliğinden çok, sivillbireysel hakların/ özellikle özel mülkiyet ve sözleşme haklarının korunmasını temel alan negatif statü hakları bağlamında gündeme gelmektedir (Nozick, 1974: 71-74; Friedman, 1988; Cheal, ı 996: ı 75). Benzer biçimde, göçmenlerin sorunları devletin sosyal sorumluluğu temelinde değil, kişisel sorumluluğu öne çıkaran aile ve geleneksel sosyal yardımlaşma ve güvenlik ağlarını canlandırmaya çalışan (Janker, 1991), cemaat ilişkilerini ve dayanışma modellerini destekleyen sosyal ve kültürel poli 3Kapani'ye göre, İngilizce'de "civii rights" olarak geçen ve dilimize sivil ya da medeni haklar olarak çevrilen bu tenmin sözlük anlamı "vatandaşlık hakları"dır. Ancak, vatandaşlık haklannın gelişim sürecinde ilk vatandaşlık haklan sürecini içermesi bakımından medeni haklar terimi yerine bireysel haklar teriminin de kullanılabileceğini ifade etmektedir (Kapani, 1972: 13, dipnot 12). Bu çalışmada hem terimin Türkçe'deki yaygın kullanılışı ve hem de Kapani'nin uyansı göz önüne alarak birlikte kullanılmaktadır.

7 Dış Göçler, Yoksulluk ve Türkiye 'de Göçmenlere Yönelik Yardımlar 85 tikalarla ele alınmaya çalışılmıştır. Bu amaçla aile üyeleri, komşuluk ve akrabalık ilişkileri, yakın arkadaşlar arasındaki etnik bağlar ve cemaatler temelindeki geleneksel ilişkilerin geliştirilmesi desteklenmiştir. Bu doğrultuda en genel anlamda yoksullukla mücadele ve özelinde de göçmenlerin durumlarının iyileştirilmesi ve sosyal-kültürel uyumlarını sağlamak için geliştirilmiş olan programların, diğer vatandaşların vergileriyle karşılandığı, gönüllülük esasına dayanmadığı, diğer bireylerin özgürlüklerini kısıtladığı, mülkiyet haklarını sınırlandırdığı ve baskı yaptığı için ya doğrudan kaldırılması ya da sınırlandırılması gereği vurgulanmıştır (Nozick, 1974: 151- i 52; Murray, i 984; Friedman, i 988). Bu doğrultuda birçok Avrupa ülkesinde ve Amerika'da refah devletinin küçültülmesi ve devletin sosyal sorumluluklarının azaltılması sürecinde göçmenlere ve/veya yoksul göçmenlere yönelik programların (yabancı dil, iki dilli eğitim, hukuksal danışmanlık programları, ucuz konut olanaklarının sağlanması, gıda ve sağlık yardım programları gibi) ya bütçeleri kısıtlanmış ya da tamamen kaldırılmıştır (Neef, i 992; Sallan, i 999). Böylece, kamusal nitelikli dayanışma ağları yerine, özel alanda inşa edilen dayanışma ağları güçlendirilmeye çalışılarak devletin sosyal sorumluluğu azaltılmaya çalışılmaktadır. Bu da göçmen işçilerin merkez ülkelerde modernleşmeci ve işlevselci bir bakış açısıyla işlevlerini yerine getirdikleri ve "geçici" oldukları tezlerini güçlendirmektedir. Benzer biçimde, merkez ülkeler kaçak göç akımlarının (işçi ve siyasi mülteci olarak) engellenebilmesi için geçiş ülkelerine ve bu süreçte roloynayan kurum ve kuruluşlara da ağır yaptırımlar getirmişlerdir. 1980'ler boyunca Avrupa ve Amerika'da yaşanan ekonomik durgunluk ve işsizlik sonucu yasal göçmen girişleri çeşitli yollarla kısıtlanmaya çalışılmıştır. Yasal göçmen sayılarını azaltmak için kotalar konmuş, varolan sayılar azaltılmış, sığınmacıların avantajları sınırlandırılmaya çalışılmış, başvuru koşulları güçleştirilmiştir. Ayrıca, göçmen başvuru sürecinde çalışma hakları kısıtlanmış, mülteci çalıştıran işverenlere ağır yaptırımlar getirilmiş, başvurusu reddedilenierin sınırdışı edilmeleri sıkı bir biçimde izlenmiştir. Birçok ülkede göçmenlerin ülkeye kaçak girişlerini engellemek için vize uygulamaları yaygınlaştırılmış, hatta transit geçiş yapan turistlere de vize uygulanmaya başlanmıştır. Benzer biçimde, taşımacılık yapan kuruluşlara (hava yolları ve gemilere) ihlaller durumunda ağır yaptırımlar getirilmiş, güvenli üçüncü ülkelerden gelen ve tam sığınma arayan kişilerin taleplerine izin verilmemiştir (Mole, 1984: 33-34). Ayrıca, üçüncü ülke statüsünde olan ülkelerin polisiye tedbirleri artırılmış, bu ülkelere yönelik uyarı ve yaptırım süreci de hızlandırılmıştır. Örneğin Türkiye üzerinden Avrupa Birliği ülkelerine ve Amerika Birleşik Devletleri'ne yönelik ya

8 86 İnsan Hakları Yıllığı ÜLKEMİzE GELEN GÖÇMENLER VE YOKSUL GÖÇMENLERE YÖNELİK YARDIMLAR sadışı göçün engellenmesi için 2002 yılında Türkiye'ye yapılan uyarılar, baskılar ve yaptırımlar giderek artmıştır:' Ancak tüm çabalara rağmen, 1980 ve 1990'lı yıllarda giderek artan ve 2000'lerde de süreceği görünen göçmen işçi, sığınmacı ve mülteci akımları Balkanlar' da ve Orta Doğu'da yaşanan siyasal gelişmelerle ciddi artışlara neden olmaktadır. Bir yandan Yugoslavya başta olmak üzere eski Doğu Bloku ülkelerinden göç edenler, diğer yandan da Sri Lanka, Somali, Zaire, Ruanda ve Cezayir'deki baskı ve iç savaşlardan kaçan göçmenleri, Orta Doğu'da yaşanan gelişmelerle sığınmacı akımları izlemektedir. Ancak, Mole'nin de belirttiği gibi, bu yoğun göçmen dalgalarına karşın, göçmen hakları sorunu Avrupa Topluluğu ülkelerinde bile, sadece eski göçmenlerin haklarının korunmasına yönelik olabilmektedir. 5 Ayrıca uluslararası piyasalarda talep edilen işgücü de post-fordist nitelikte piyasaya doğrudan girebilecek eğitimli ve nitelikli göçmenlere (BMMYK, 200 ı b: ı 7) öncelik verileceği yönündedir. Bu ise, uluslararası işgücü ve göç hareketlerini yasal boyuttan illegal süreçlere taşıyacak ve kaçak göçmen işçiler gittikleri ülkelerin en yoksul gruplarını oluşturmaya devam edeceklerdir. Ülkemize göçler ı 980'lere kadar, Batı Avrupa ve Amerika'dan farklı olarak, çekici ekonomik etkenlerden çok, tarihsel ve siyasal nedenlerle olmuştur. Ancak, son yirmi yıldır Balkan coğrafyası ve Sovyetler'de yaşanan gelişmelerle beraber ekonomik nedenleri de ön plana çıkarmaya başlamıştır. Ülkemizde göç hareketlerinin ve göç edenlerin nitelikleri bakımından göç süreci iki tarihsel dönemde ele alınabilir: Yılları Arasında Göçmen Sorunu ve Yoksul Göçmenler Ülkemizde göçmenlerin durumları konusunda ilk karar ve uygulamalar Lozan Antlaşmasıyla belirlenmiş, II. Dünya Savaşından sonra göçmenlerin statüleriyle ilgili olarak ı 951 yılında Cenevre Sözleşmesi ve ı 967 yılında da Cenevre Protokolü onaylanmıştır. Böylece ülkemize gelenler "göçmen, mübadil ve sığınmacı" sıfatlarıyla kabul edilmiştir (Nomer, ı 984: ı 59- ı 62). Ancak, Türkiye göçmenlik hakkını Avrupa ülkelerinden başvuru yapanlarla sınırlandırmıştır. Avrupalı olmayanlara geçici sığınma hakkını kabul ederek göçmenlerin üçüncü 4 Göçmenlerin dışlanmışhklan, yoksullukları ve transit ülke olarak Türkiye'ye yönelik yaptırımlar konusunda bkz. Zabcı, 2002: 19; Avrupa'nın İltica Haritası, Cumhuriyet, 29 Mayıs 2002, s. ıo; Özkan, 2002: 20; Özalp, 2002: 18. s Mole, Maastricht Anlaşmasının mültecilerle ilgili bölümünün, Cenevre Sözleşmesi'nin ı. maddesini içeren bir anlamda olmakla beraber, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin "devletlere yüklediği sorumlulukların" kapsam dışına çıkanldığı bir madde olması nedeniyle yeni göçmenlerin durumlarını olumsuz etkileyeceğine işaret etmektedir (Mole, 2001: 7. Ayrıca bkz. Özalp, 2002: 18).

9 Dış Göçler, Yoksulluk ve Türkiye'de Göçmenlere Yönelik Yardımlar 87 ülkelere, çoğunluğu ABD, Kanada, Avusturalya ve İskandinav ülkelerine yerleştirilmesine olanak sağlanmıştır. Ayrıca, 1994 yılında coğrafi çekincelerine rağmen, Avrupalı olmayan sığınmacıların girişlerini ve hukuksal durumlarını içeren bir sığınma yönetmeliğini kabul etmiş ve bazı sosyal haklar tanımıştır. (BMMYK, 200 ı a, 2000d). Göç edenlerin statü ve durumları konusunda da şöyle bir tablo karşımıza çıkmaktadır: ı 923- ı 970'li yıllar arasında ülkemize siyasal nedenlerle üç büyük göç dalgası olmuş ve çoğunluğunu Balkanlar' dan gelen Türkler oluşturmuştur. İlki, Cumhuriyetin ilk yıllarında, yılları arasında, Lozan Antlaşması gereğince yapılan zorunlu nüfus değiş-tokuşudur. Yunanistanlı Türkleri (yaklaşık 26 bin kişi), Bulgaristan'dan gelenler izlemiş ve sayı toplam 500 bine ulaşmıştır (Arı, 1960: 4; Geray, 1970: 17). İkinci göç dalgası 1935 yılında BulgaristanIdan gelen yaklaşık 95 bin kişiyi kapsamıştır. Üçüncüsü, 1950'lerde olmuştur. ı yıllarında yine Bulgaristan'dan, 1954 yılında Yugoslavya'dan (154 bin kişi) yoğun göçler yaşanmış, bunu Bulgaristan, Romanya, Yugoslavya ve İsrail izlemiştir (Geray, ı 970: ı 2, ı 6; Unat ve Kemiksiz, 1986: 6; Doğanay, 1997: ı 97). Göç edenler arasında Yunanistan'dan gelenlerin temel nedeni nüfus anlaşmaları, Bulgaristan'dan gelenlerinki de siyasal nedenlerle göçe zorlanmalarıdır. Yugoslavya ve diğer ülkelerden gelenlerin nedeni de büyük ölçüde ekonomiktir. ı 923- ı 970 yılları arasında ülkemize gelmelerine izin verilen göçmen sayısı ı iken, bu sayı mülteci ve mübadillerle birlikte, 1.2 milyona ulaşmıştır (Geray, ı 970: 17). 1980'lere kadar ülkemize gelen göçmenlerin çok büyük çoğunluğu yerleşmek amacıyla geldikleri için çoğunluğu vatandaşlığa kabul edilmişlerdir. Göçmenlerin ihtiyaçlarının karşılanmasında öncelik temel ihtiyaçları olan barınmaya verilmiş ve kendi geçimlerini temin edebilmeleri için de iş olanakları yaratılmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda göçmenlerin yarısının (% 56.2) konut ihtiyaçları karşılanmıştır. Ancak, göçmenlerin büyük kısmı yerleştirildikleri il ve bölgelerden yakınlarının yanına yerleşme, çevredeki halkın baskısı, altyapı ve kamusal hizmetlerin yetersizlikleri gibi nedenlerden dolayı kendilerine konut temin edilen yerlerden ayrılmışlardır (Geray, ı 970: 29; Doğanay, 1997: ı 99) Yılları Arasında Türkiye'ye Göçler ve Yoksulluk Yardımları ı 980'lerden itibaren ülkemize yönelik göç hareketlerinde üç uluslararası siyasal gelişme roloynamıştır. Bunlardan ilki, Irak-İran çatışmasıdır. çatışma öncesi ve sonrasında yaklaşık 500 bin Iraklı mülteci Türkiye'ye sığınmıştır. İkinci olarak, ı 984 yılından itibaren Bulgaristan Hükümetinin Türk kökenlilere yönelik olarak uyguladığı asimilasyon politikalarının giderek artması sonucu yaşanan olaylar sonucunda yaklaşık 400 bin Bulgar Türkü sınırdışı edilmiş ve ülkemize göç etmişlerdir (Türkaslan, ı 997: 207). Üçüncü olarak, ı 992 yılında Eski Yugoslavya'da yaşanan savaş sonucu 2.7 milyon kişinin ülkeyi terk etmek zo

10 88 İnsan Hakları Yıllığı runda kalması nedeniyle 1992 yılında 25 bin Bosnalı ve 1999 yılında da Kosovalı göçmen kabul edilmiştir (BMMYK, 2001 a). Ayrıca, Orta Doğu ve Güney Asya'da yaşanan çatışmalar ve siyasalolaylar nedeniyle başta Afganistan ve Filistin olmak üzere mülteci göçleri de yaşanmaktadır sonrası ülkemize yönelik göç hareketlerinde uluslararası gelişmelerin 1983 yılında yanısıra iç politikadaki önemli gelişmeler de etkin roloynamıştır. seçimleri kazanarak iktidara gelen Anavatan Partisi'nin lideri olan Turgut Özal, yeni sağ politikaların sıkı takipçisi olarak milliyetçi popülist politikalara önem vermiştir yerel seçimlerinde ANAP'ın önemli oranlarda oy kaybetmeye başlamasıyla birlikte Özal, Türk kökenlilere/göçmenlere ve yoksullara yönelik politikaları hükümetin gündemine taşımıştır. Bu doğrultuda ilk olarak 1986 yılında 3296 sayılı kanunla yoksul vatandaşlara yardım etmek ve sosyal adaleti pekiştirici tedbirler almak, adil bir gelir dağılımı sağlamak, sosyal yardımlaşma ve dayanışmayı güçlendirmek üzere Başbakanlığa bağlı olarak Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu (Fak Fuk-Fon) kurulmuştur. Fon'un kuruluş amacı, "hiçbir sosyal güvenlik ve yardım kurumunun el uzatmadığı kişilere kamu vicdanını rahatlatmak ve devletin itibarını artırmak için yardım etmek" olarak tanımlanmıştır (BYDK-SYDTFR, 1987). Böylece, yoksulluk yardımlarından yararlanmak (belirli ölçütler temelinde) bir vatandaşlık hakkı olarak kabul edilmiştir. Daha sonra ilgili maddeye "her ne surette olursa olsun Türkiye'ye kabul edilmiş veya gelmiş olan kişilere yardım etmek" ifadesi de eklenerek, göçmen ve mültecilerin de yoksulluk yardımlarından yararlanmaları sağlanmıştır (SYDTF, 2001 Ocak-Mart Raporu) sonrasında göçmenlere yönelik yardımların arttığı yıl 1987 yılı olmuş ve yeni göçmenlere yönelik yardımlar önem kazanmıştır yıllarında önce Bulgaristan'da yaşayan Türklere yönelik olarak gelişen yoğun kültürel a similasyon politikaları sonucunda yoğun bir göçmen akımı başlamış, bunu İran Irak savaşı sonucunda mülteci akımı izlemiştir. Gelenlerin ihtiyaçlarının karşılanmasında Türkiye Kızılay Derneği ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu yardımcı olmuşlardır. Ülkemize gelen göçmenlerin ihtiyaçlarının karşılanmasında öncelik, daha önceki yıllarda olduğu gibi gıda ve barınmaya verilmiştir yılları arasında göçmenlerin her tür gıda ihtiyacı Kızılay tarafından karşılanmış (Kızılay, 1995, 1997,2000) ve parasal desteği Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu'ndan sağlanmıştır (BYDK-SYDTFR, 1989: 9). Özellikle 1989 yılında Fon'un yoksulluk yardımlarının önemli bir bölümü göçmenlerin ihtiyaçlarının karşılanmasına harcanmıştır. Fon'un toplam 211 milyonluk harcamalarının 51.6 milyon lirası (yaklaşık % 24'ü) göçmenlerin ihtiyaçlarının karşılanmasına gitmiştir (BYDK-SYDTFR, 1990).

11 Dış Göçler, Yoksulluk ve Türkiye'de Göçmenlere Yönelik Yardımlar 89 Bulgaristan'dan iltica edenlerin kira başta olmak üzere her tür gereksinimleri de Fon tarafından karşılanmıştır. Ayrıca bu süreçte Başbakanlık Toplu Konut İdaresiyle işbirliği yapılarak göçmen konutlarının yapılmasında gerekli finans desteği de sağlanmıştır (Doğanay,I 997: 200). Aynı yıl Afganistan'dan göç eden mültecilere de Fon'dan gıda ve diğer gerekli yardımlar yapılmıştır. Benzer biçimde 1989 ve 1990 yıllarında Bulgaristan'dan göç etmiş olanlara yönelik konut yapımı hızlandırılmıştır. Ayrıca, yiyecek, yakacak ve nakit ihtiyaçları da karşılanmıştır. Yine ülkemize Körfez krizi nedeniyle gelmiş olan mültecilerin ülkelerine gönderilebilmeleri ve başka ülkelere geçişlerinin engellenebilmesi için gerekli ulaşım bedelleri (2 milyon lirası) Fon'dan sağlanmıştır (BYDK-SYDTFR, 1991: 14,15). Fon'dan 1998 ve 1999 yıllarında da göçmen konutları yapımı için yaklaşık 3.9 milyar TL (Fon harcamalarının yaklaşık % 5'i) ve 1999 yılında da 3.4 milyar TL (Fon harcamalarının yaklaşık % 2.5'i) kaynak aktarılmıştır (BYDK SYDTFR, 1999: Ek III). Bu oranlar aynı yıllarda tüm Türkiye'de yoksulların yakacak ihtiyaçlarına ve aşevlerine ayrılan paradan daha fazladır. Bu rakamların da gösterdiği gibi, ülkemizde yasal göçmenlere yönelik yardımlarda yeni gelen göçmenlerin ihtiyaçlarına öncelik verilmekte olup, temel gereksinimler hedef alınmaktadır. Yasadışı göçle mücadele etmek için de bütçesine 1 trilyon 65 milyar lira ayrılmış ve 2002 büt~esinde bu oran üç kat artırılmıştır (Ergan 2002: 19). Son beş yılda Birleşmiş Milletlerin Mülteci Türkiye Ofisine yapılan başvurular ve sonuçları ele alındığında şöyle bir durum ortaya çıkmaktadır: Tablo 1: Türkiye Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğine Yılları Arasında Göçmenlik Başvurusu Yapan ve Kabul Edilenlerin Başvuru Yılı Kişi Sayısı Uyruklarına Göre Dağılımı Kabul Edilen Kişi Sayısı Iranhlar Irakhlar Diğer* O O O O "Diğer" grubu içinde yer alan ülkelerden gelenler şunlardır: Afgan, Filistinli, ısrailli, Etiyopyalı, Suriyeli, Lübnanlı, Tunuslu, Kongolu, Özbekistanlı. Somalili, Nijeryalı ve Çinii. Kaynakça: BMMYK. Ankara Bürosu, tarihli Rapor. Ülkemizde son beş yılda Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komİserliğine başvuran kişilerin büyük kısmını İranlılar ve Iraklıların oluşturduğu görül iller incelendiğinde ise, 2000 yılında başvuru mektedir. Başvuruların yapıldığı

12 90 İnsan Hakları Yıllığı ların yarısından fazlasının (yaklaşık % 60'ının) Van, Kayseri, İstanbul, Burdur ve Ankara illerinden yapıldığı görülmektedir (BMYK, 200Ic). Ülkemize göçmen ya da sığınmacı olarak başvuranların sosyo-demografik ve ekonomik özelliklerine ilişkin verilere ulaşmak mümkün olamamıştır. Bu nedenle bu çalışmada göçmenlik statüleri ve yoksulluklarına ilişkin değerlendirmeler sınırlı kalmış, başvuranlara yönelik olarak gerçekleştirilen yardımlar hakkında ulaşılabilen bilgiler değerlendirilmiştir. Ülkemize yasal göç sürecinde gelen ve Avrupalı Türk kökenli göçmenlerin bireysel haklarıyla sosyal ve ekonomik hakları, özellikle siyasal göçmenler için korunmaya çalışılmıştır. Konut başta olmak üzere temel gereksinimleri karşılanmaya çalışılarak, yoksulluk riski altında yaşamaları önlenmek istenmiştir. Sığınmacı statüsüyle gelen göçmenlerin de gıda başta olmak üzere asgari temel ihtiyaçlarının karşılanması hedeflenmiştir. SONUÇ 20. yüzyıla damgasını vuran sosyal sorunlardan biri olan göç/dış göç süreci, 21. yüzyılda da giderek artan bir biçimde varlığını sürdürmeye devam etmektedir. Küresel göç hareketlerinde dış göçler, yoksul çevre ülkelerden zengin merkez ülkelere doğru artış eğilimini güçlendirmektedir. Bu eğilim bir yandan çevre ülkelerde yeni liberal yapısal uyum politikalarının ulus devlet sürecini giderek aşındırması, demokrasinin iyi işlememesi, bölgesel nitelikli siyasal çatışmalar ve iç göçlerin yoğunlaşması gibi etkenlerle pekişmektedir. Diğer yandan da yoğun göç alan merkez ülkelerde göçmenlerin mekansal yığılmalarına, sosyal ve kültürel süreçlerde etnik ve dinselolarak marjinalleşmelerine neden olmaktadır. Keynesçi dönemde her ne kadar insan ve vatandaş hakları bağlamında refah ve sosyal güvenlik programlarıyla göçmenlerin durumları iyileştirilmeye çalışılmışsa da, son yirmi yıldır izlenen ekonomik politikalarla haklar aşındırılmış ve piyasa merkezli bir refah anlayışı egemen olmaya başlamıştır. Bu da göçmenlerin durumlarında statükocu eğilimleri güçlendirmiş, göçlere ve göçmenlere yönelik muhalefeti artırmıştır. Merkez ülkelere yönelik göçlerin hızını kesmeye yönelik olarak bir yandan yasal tedbirler artırılırken, diğer yandan milliyetçi ve etnik marjinalleşme süreçleri hız kazanmaya başlamıştır. Bu da göçmenlerin durumlarının iyileştirilmesine yönelik yeni hakların tanınmasından çok, varolan hakların korunmasına yönelik arayışları artırmaktadır. Ayrıca, böylece hem yoksulların, hem de göçmenlerin hayatta kalabilmeleri için gerekli sosyal önlemlerin alınmasında devletin rolü giderek azaltılmaktadır. Ülkemizde ise göçler, daha çok tarihsel, siyasal ve bölgesel nitelikli uluslararası gelişmelerin bir sonucu olmuştur. Zaten göçmenlerin vatandaşlığa kabulünde Avrupa kökenli (Türk) olma ya da Türk ile evli olma koşulları esas alındığından, daha çok yasal anlaşmalar ve siyasal gelişmeler etkin olmaktadır. An

13 Dış Göçler, Yoksulluk ve Türkiye'de Göçmenlere Yönelik Yardımlar 91 cak, ülkemizin Avrupa kökenliler dışındakilere vatandaşlığa geçme hakkını tanımaması nedeniyle göçlerde güvenli üçüncü ülke olması, özellikle Orta Doğu başta olmak üzere pek çok çevre ülkeden Batı'ya ve ABD'ye geçmek isteyenler için transit ülke olarak görülmesine yol açmaktadır. Ayrıca son yıllarda öğrenci ve işçi olarak gelen göçmenlerin sayılarında da önemli artışlar gözlenmekle birlikte, ülkemizde yaşanan ekonomik krizlerin göç alma bakımından önemli bir çekicilik unsuru taşıdığını belirtmek çok da gerçekçi değildir. Göçmenlere yönelik yardımlarda uluslararası yardım kuruluşları (Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği) ile ulusal kuruluşlar temel rolü oynamaktadır. Uluslararası yardımlar daha çok mültecilere yönelik iken, göçmen yardımları ulusal kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmektedir. Ulusal kuruluşların yardımları da doğrudan göçmenlere yönelik ve ulusal bir göçmen politikasının ürünü olmaktan çok, geçici yardım niteliğinde olup, yoksul ve muhtaçlara yönelik yardımların bir parçası olarak sunulmaktadır. Bu yardımlar çoğu kez vatandaşlığa kabul edilen göçmenlere yönelik olarak gerçekleşmekte, yeni gelenlerin geçici gıda gereksinimleri ve kısmi barınma ihtiyaçlarının karşılanması hedeflenmektedir. Ancak, hem göçmen olarak gelerek vatandaşlık statüsü kazananların sosyal ve kültürel uyum sürecini kolaylaştırıcı ve hem de mültecilerin yaşam koşullarını iyileştirici kurumsal düzenlemelere ve programlara ihtiyaç vardır. Ayrıca, hangi statüde olursa olsun ülkemizdeki göçmenlerin durumlarını inceleyebilmek ve değerlendirmeler yapabilmek için, bu konuda araştırmalar yapan ya da yapmak isteyen araştırmacıların daha kolay ve detaylı bilgi edinebilmeleri için gerekli veri tabanına yönelik çalışmaların da başlatılması gerekmektedir. KAYNAKÇA Arı, Oğuz (1960), Bulgaristanil Göçmenlerin İntibakı, 'de Bursa'ya İstanbul'dan İskan Edi/enlerin İntibakı ile İlgili Sosyolojik Araştırma, Rekor Matbaası, Ankara. BMMYK- Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği- (200Ic), Caseload Statistics as of30/june/2 000 Refugees, United Nations High Commissioner For Refugees Branch Office, Ankara Bürosu, Tarihli Rapor. BMMYK (200Id), Mülteci/ere Yardım, BMMYK'ne Bir Giriş, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, Ankara. BMMYK (2001 b), Mülteci/erin Korunması, Sorular ve Yanıtlar, Mülteciler Yüksek Komiserliği, Ankara. Birleşmiş Milletler BMMYK (200 la), Türkiye'de BMMYK; Yardım Etmek İçin Buradayız, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, Ankara. BYDK-SYDTFR-Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurumu Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu i 986-i 999 Raporları, T.C. Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurumu, Ankara.

14 92 İnsan Hakları Yıllığı Cheal, David (1996), "The Postmodernization ofpoverty", New Poverty: Family in Postmodern Society, Connecticut, London, Greenwood Press, Westport. Dinçer, Nabi (1962), Emigration and Immigration in Hol/and Policyand Organization, Institute of Social Studies, Ministry ofsocial Work, Netherlands. Doğanay, Filiz (1997), "Türkiye'ye Göçmen Olarak Gelenlerin Yerleşimi", Toplum ve Göç IL Ulusal Sosyoloji Kongresi (20-22 Kasım 1996), Sosyoloji Derneği ve T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, DİE Matbaası, Ankara. Durugönül, Esma (1997), lisosyal Değişme, Göç ve Sosyal Hareketlerlı, Toplum ve Göç IL Ulusal Sosyoloji Kongresi (20-22 Kasım 1996), Sosyoloji Derneği ve T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, DİE Matbaası, Ankara. Ergan, Uğur (2002), "Türkiye, Kaçış Tüneli Gibi", Milliyet, 24 Mayıs Friedman, Milton (1988), Kapitalizm ve Özgürlük, (Çev. D. Erdek ve N. Himmetoğlu), Altın Kitaplar, İstanbuL. Füsun Üstel (1999), Yurttaşlık ve Demokrasi, Dost Kitabevi, Ankara. Geray, Cevat-(1970), "Türkiye'de Göçmen Hareketleri ve Göçmen Yerleştirmesi", Amme İdaresi Dergisi, Cilt 3, Sayı 4, Aralık Giddens, Anthony (2000), Sosyoloji, (Çev. H. Özer ve C. Güzel), Ayraç Yay., Ankara, İçduygu, Ahmet (1996), "Türkiye'de Vatandaşlık Kavramı Üzerine Tartışmaların Arka Planıll, Diyalog, Siyaset Teorisi Dergisi, Sayı 1, Janker, J. M. L. (1991), "Hollanda", (çev. i. Ögretir), Avrupa Topluluğu Ülkelerinde Aile Politikaları, (der. W. Dumon), TC. Başbakanlık Kurumu Başkanlığı Yay. No 69, Ankara. Kaboğlu, İbrahim (1996), Dayanışma Hakları, İHDE 2, TODAİE İnsan Hakları Araştırma ve Derleme Merkezi. Kadıoğlu, Ayşe (1996), "Kamusal Alan ile Özel Alanın Yeniden Eklemlenmesi: Demokratik Vatandaşlık", Diyalog, Siyaset Teorisi Dergisi, Sayı 1. Kapani, Münci (1972), Kamu Hürriyetleri, Dördüncü Baskı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, No 302. Karakaş; Ercan (1985), "İşçi Göçü Olayı", Bırakınız Yapsınlar, Bırakınız Geçsinier, Türkiye Ekonomisi , Bilsay Kuruç ve Diğerleri, Bilgi Yayınevi, Ankara. Kaus, Michey (1992), The End ofequality, Basic Boks, New York. Kızılay Dergisi (1995), Yorum Basın Yayın San. Ltd. Şti., Ankara. Kızılay-Türkiye Kızılay Derneği Afet Müdahale ve Yardım Müdürlüğü 1997 Yılı Ocak Aralık Faaliyet Raporu,I 997. Kızılay-Türkiye Kızılay Derneği Afet Müdahale ve Yardım Müdürlüğü 2000 Yılı Ocak Şubat-Mart Faaliyet Raporu, Lipset, S. M. (1964), "Introduction", Class, Citizenship and Social Development, T. M. Marshall, Garden City, New York, Dubleday and Copm, Inc. Marshall, Thomas H. (1964), Class, Citizenship and Social Development. Garden City, New York, Dubleday and Copm, Inc.

15 Dış Göçler, Yoksulluk ve Türkiye 'de Göçmenlere Yönelik Yardımlar 93 Mole, Nuala (2001), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Bakımından Mültecilerin Günümüzdeki Mevcut Durumu, Belirli Yönlerden Kaynaklanan Problemler, Londra, AIRE Merkezi, İnsan Hakları Dosyaları, No 9. Murray, Charles (1984), Losing Ground: American Social Policy: , Basic Books, New York. Neef, Rain~r (1992), "The New Poverty and Local Government Social Policİes: A West German Perspective", International Journal ofurban Regional Research, Vol. 16, No. 2, s Nomer, Ergin (1984), Vatandaşlık Hukuku Dersleri" Fakülteler Matbaası, İstanbuL. Novak, Michail (1991), The Spirit ofdemocratic Capitalism, Madison Books, Boston. Noziek, Robert (1974), Anarchy, State and Utopia, Basic Books Ine., New York. OECD (2000), Trends in International Migration Continues Reporting System on Migration, OECD Annual Report, Sopemi. Özalp, Güven (2002), "Masada Göç Var", Milliyet, 22 Haziran Özkan, Tuncay (2002), "Türkiye Göçmenler ve İnsan Kaçakçılığından Büyük Zarar Görecek", Milliyet, II Haziran Sallan Gül, Songül (2002), "Türkiye'de Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadelenin Sosyolojik Boyutları: Göreliden Mutlak Yoksulluğa", Yoksulluk, Şiddet ve İnsan Hakları (Der. Yasemin Özdek), TODAİE, Ankara, s Sallan, Songül (1999), Yeni Liberalizmde Piyasa-Refah Devleti Anlayışı: İngiltere, ABD ve Türkiye Örnekleri, Ankara Üniversitesi (SBF, Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi, Siyaset Bilimi Anabilimdalı), Yayınlanmamış Doktora Tezi. Turner, Bryan (der.) (1993), Citizenship and Social Theory, Sage Publications, London, New Delhi, Newbury Park. Türkaslan, Nesrin (1997), "Bursa'da Meskun Bulgaristan Göçmenlerin Ekonomik Durumları Üzerine bir İnceleme", Toplum ve Göç il. Ulusal Sosyoloji Kongresi (20-22 Kasım 1996), Sosyoloji Derneği ve T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, DiE Matbaası, Ankara. Unat, Nermin Abadan ve Neşe Kemiksiz (1986), Türk Dış Göçü , Yorumlu BibliyografYa, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Gelişme ve Toplum Araştırmaları ve Uygulama Merkezi, Ankara. UNESCO (ı 997), Democratization Confronted by Poverty, UNESCO, No 86. Urry, John (2001), "Küreselleşme ve Vatandaşlık (1998)", Türkiye Günlüğü, 64, Kış, s Wilson, J. Q. (1987), The Truly Disadvantaged: The Inner City the Underelass and Public Policy, University ofchieago Pres, Chicago. Zabcı, Faruk (2002), "İngiliz Savaş Gemileri Akdeniz'de Ava Çıkacak", Hürriyet, 24 Mayıs 2002.

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER. Modern Siyaset Teorisi SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER DOKTORA PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ ZORUNLU DERSLER Modern Siyaset Teorisi Dersin Kodu SBU 601 Siyaset, iktidar, otorite, meşruiyet, siyaset sosyolojisi, modernizm,

Detaylı

Bosna Kurbanlarına Yardım - Bosna ve Kosova dan Gelen Mültecilere Destek

Bosna Kurbanlarına Yardım - Bosna ve Kosova dan Gelen Mültecilere Destek Soydaş Uyum Eğitimi Bulgaristan dan göç eden soydaşlarımızın Türkiye de yerleşme, yaşama ve çalışmalarını kolaylaştırmak amacıyla 9 aylık bir sürede 4 ilde 33 seminer düzenlenmiş, 7.000 e yakın kişiye

Detaylı

C.Can Aktan (ed), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını, 2002.

C.Can Aktan (ed), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını, 2002. C.Can Aktan (ed), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını, 2002. DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI NIN GELİR DAĞILIMINDA ADALETSİZLİK VE YOKSULLUK SORUNUNA YAKLAŞIMI (SEKİZİNCİ

Detaylı

Dünya Mültecileri Hakkında Anahtar İstatistikler

Dünya Mültecileri Hakkında Anahtar İstatistikler Dünya Mültecileri Hakkında Anahtar İstatistikler Avrupa ve ABD'ye göç eden mülteciler nüfusu nasıl etkiledi? Avrupalıların, AB politikalarına bakışı nasıl? ABD halkının mültecilere bakışı nasıl? 29.06.2016

Detaylı

ÇALIŞMA EKONOMİSİ II

ÇALIŞMA EKONOMİSİ II ÇALIŞMA EKONOMİSİ II KISA ÖZET KOLAYAOF DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ.

Detaylı

KAPİTALİZMİN İPİNİ ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER Mİ ÇEKECEK?

KAPİTALİZMİN İPİNİ ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER Mİ ÇEKECEK? KAPİTALİZMİN İPİNİ ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER Mİ ÇEKECEK? Dünyada mal ve hizmet hareketlerinin uluslararası dolaşımına ve üretimin uluslararasılaşmasına imkan veren düzenlemeler (Dünya Ticaret Örgütü, Uluslararası

Detaylı

STRATEJİK VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE DE GÖÇ. Göç Veren Ülkeden Göç Alan Ülkeye Fırsat ve Risklerin Dönüşümü

STRATEJİK VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE DE GÖÇ. Göç Veren Ülkeden Göç Alan Ülkeye Fırsat ve Risklerin Dönüşümü STRATEJİK VİZYON BELGESİ (TASLAK) TÜRKİYE DE GÖÇ Göç Veren Ülkeden Göç Alan Ülkeye Fırsat ve Risklerin Dönüşümü ( 20-22 Nisan 2016, Pullman İstanbul Otel - İstanbul ) 2. Dünya Savaşı sonunda harap olmuş

Detaylı

Derse kabul koşulları. (Ön Koşul, Bağlantı Koşul) 3 5 SEÇMELİ YOK TÜRKÇE

Derse kabul koşulları. (Ön Koşul, Bağlantı Koşul) 3 5 SEÇMELİ YOK TÜRKÇE Bölüm Dersin Kodu Dersin Adı SOSYOLOJİ SOSY4163 GÖÇ SOSYOLOJİSİ Kredi AKTS Türü (Seçmeli - Zorunlu) Derse kabul koşulları (Ön Koşul, Bağlantı Koşul) Öğretim dili 3 5 SEÇMELİ YOK TÜRKÇE Dersin işleniş yöntemi

Detaylı

Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı. Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü

Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı. Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü Dr. A. Tarık GÜMÜŞ Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı Sosyal Devlet Anlayışının Gelişimi ve Dönüşümü İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... vii İÇİNDEKİLER...xi KISALTMALAR... xvii GİRİŞ...1 Birinci

Detaylı

Göç ve Serbest Dolaşım Eğilimler ve Engeller. Ayşegül Yeşildağlar 16.09.2010 Ankara, Turkey

Göç ve Serbest Dolaşım Eğilimler ve Engeller. Ayşegül Yeşildağlar 16.09.2010 Ankara, Turkey Göç ve Serbest Dolaşım Eğilimler ve Engeller Ayşegül Yeşildağlar 16.09.2010 Ankara, Turkey Türkiye den AB ne Göç 1961 den itibaren göçün değişen doğası 60 lar : Batı Avrupa da niteliksiz işgücü ihtiyacı

Detaylı

Trends in International Migration: SOPEMI - 2004 Edition GENEL GİRİŞ

Trends in International Migration: SOPEMI - 2004 Edition GENEL GİRİŞ Trends in International Migration: SOPEMI - 2004 Edition Summary in Turkish Uluslararası Göç Eğilimleri: SOPEMI - 2004 Raporu Türkçe Özet GENEL GİRİŞ John P. Martin Çalışma, İşgücü ve Sosyal İşler Direktörü

Detaylı

AK Parti Hükümetlerinin Yoksullukla Mücadele Performansı ve Sosyal Devlet

AK Parti Hükümetlerinin Yoksullukla Mücadele Performansı ve Sosyal Devlet AK Parti Hükümetlerinin Yoksullukla Mücadele Performansı ve Sosyal Devlet Türkiye yarım yüzyılı aşkın bir süredir Avrupa Birliği üyeliğine aday bir ülke. Ne var ki, son on yılda kat edilen büyük gelişmelere

Detaylı

Beyin Gücünden Beyin Göçüne...

Beyin Gücünden Beyin Göçüne... On5yirmi5.com Beyin Gücünden Beyin Göçüne... Beyin göçü, yıllardır pek çok ülkenin kan kaybı... Peki gençler neden ülkelerini tekederler? Hangi sebepler ülkelerin beyin gücünü kaybetmesine sebep olur?

Detaylı

Göç ve Tüberküloz. Haluk C.Çalışır Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi

Göç ve Tüberküloz. Haluk C.Çalışır Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Göç ve Tüberküloz Haluk C.Çalışır Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Plan Göç / sığınma boyut Tanımlar Göçmen sağlığı genel Tüberküloz Türkiye/Suriye/Irak Sonuç Dünya genelinde tahmini göçmen sayısı:

Detaylı

ENGELLİLERE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR

ENGELLİLERE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR ENGELLİLERE YÖNELİK SOSYAL POLİTİKALAR III. Sınıf Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Risk Gruplarına Yönelik Sosyal Politikalar Dersi Notları-VI Doç. Dr. Şenay GÖKBAYRAK İçerik Engellilere

Detaylı

24 HAZİRAN 2014 İSTANBUL

24 HAZİRAN 2014 İSTANBUL 24 HAZİRAN 2014 İSTANBUL UNCTAD Dünya Yatırım Raporu Türkiye Lansmanı Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü «UNCTAD» ın Uluslararası Doğrudan Yatırımlara ilişkin olarak hazırladığı Dünya Yatırım

Detaylı

GÖÇÜN GETİRDİĞİ SORUNLAR VE GÖÇ SONRASI TÜRKİYE

GÖÇÜN GETİRDİĞİ SORUNLAR VE GÖÇ SONRASI TÜRKİYE GÖÇÜN GETİRDİĞİ SORUNLAR VE GÖÇ SONRASI TÜRKİYE Vicdan KÖKSALDI MOTOR Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD, HATAY Göçmen- Mülteci- Sığınmacı- İltica

Detaylı

"AVUSTURYA'DAKİ BOSNALI VE TÜRK GÖÇMENLER" 1

AVUSTURYA'DAKİ BOSNALI VE TÜRK GÖÇMENLER 1 TÜRK DÜNYASI SENDİKALAR ZİRVESİ "AVUSTURYA'DAKİ BOSNALI VE TÜRK GÖÇMENLER" 1 ZZI - Zentrum der zeitgemäßen Initiativen (Modern girişimler merkezi) / Avusturya 1 Bu makale, 11-13 Mayıs 2014 tarihinde Eskişehir

Detaylı

ZORUNLU GÖÇLER, SÜRGÜNLER VE YOL HİKAYELERİ: ULUPAMİR KIRGIZLARI ÖRNEĞİ ZORUNLU GÖÇLER, SÜRGÜNLER VE YOL HİKAYELERİ: ULUPAMİR KIRGIZLARI ÖRNEĞİ

ZORUNLU GÖÇLER, SÜRGÜNLER VE YOL HİKAYELERİ: ULUPAMİR KIRGIZLARI ÖRNEĞİ ZORUNLU GÖÇLER, SÜRGÜNLER VE YOL HİKAYELERİ: ULUPAMİR KIRGIZLARI ÖRNEĞİ ZORUNLU GÖÇLER, SÜRGÜNLER VE YOL HİKAYELERİ: ULUPAMİR KIRGIZLARI ÖRNEĞİ Yazar: Dr.Adem Sağır Yayınevi: Nobel Yer/yıl: Ankara/2012 Sayfa Sayısı: 272 Göç insanlık tarihi kadar eski bir olgudur. Bütün dönemler

Detaylı

1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ

1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DÖNEMİ (TÜRKİYE) EKONOMİSİNİN TARİHSEL TEMELLERİ 13 1.1.Türkiye Ekonomisine Tarihsel Bakış Açısı ve Nedenleri 14 1.2.Tarım Devriminden Sanayi Devrimine

Detaylı

Türk Göç ve İltica Hukukunun Temelleri:

Türk Göç ve İltica Hukukunun Temelleri: Türk Göç ve İltica Hukukunun Temelleri: Yasal Statünün Belirlenmesine İlişkin Sorunlar Prof. Dr. Bülent ÇİÇEKLİ HSYK Sunum Planı 1) Terminoloji 2) Disiplin Olarak 3) Göç ve İltica Hukukunun Kaynakları

Detaylı

1.- GÜMRÜK BİRLİĞİ: 1968 (Ticari engellerin kaldırılması + OGT) 2.- AET den AB ye GEÇİŞ :1992 (Kişilerin + Sermayenin + Hizmetlerin Serbest Dolaşımı.

1.- GÜMRÜK BİRLİĞİ: 1968 (Ticari engellerin kaldırılması + OGT) 2.- AET den AB ye GEÇİŞ :1992 (Kişilerin + Sermayenin + Hizmetlerin Serbest Dolaşımı. TÜRKİYE AB İLİŞKİLERİ HAFTA 2 Roma Antlaşması Avrupa Ekonomik Topluluğu AET nin kurulması I. AŞAMA AET de Gümrük Birliğine ulaşma İngiltere, Danimarka, İrlanda nın AET ye İspanya ve Portekiz in AET ye

Detaylı

TÜRKİYE DE BULUNAN SURİYELİ MÜLTECİLER

TÜRKİYE DE BULUNAN SURİYELİ MÜLTECİLER TÜRKİYE DE BULUNAN SURİYELİ MÜLTECİLER Merve Nur Bulut, Kübra Sezgin www.improkul.impr.org.tr facebook.com/improkul @improkul improkul@gmail.com SURİYE KRİZİ VE TÜRKİYE DE BULUNAN SURİYELİ MÜLTECİLER 2011

Detaylı

INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015

INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 INTERNATIONAL MONETARY FUND IMF (ULUSLARARASI PARA FONU) KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM OCAK 2015 Hazırlayan: Ekin Sıla Özsümer AB ve Uluslararası Organizasyonlar Şefliği Uzman Yardımcısı IMF Küresel Ekonomik

Detaylı

İNSANİ GELİŞMEYİ SÜRDÜRMEK:! EĞİTİM VE İŞGÜCÜ PİYASASI GÖSTERGELERİ İTİBARİYLE TÜRKİYE NİN PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİ!

İNSANİ GELİŞMEYİ SÜRDÜRMEK:! EĞİTİM VE İŞGÜCÜ PİYASASI GÖSTERGELERİ İTİBARİYLE TÜRKİYE NİN PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİ! İNSANİ GELİŞMEYİ SÜRDÜRMEK:! EĞİTİM VE İŞGÜCÜ PİYASASI GÖSTERGELERİ İTİBARİYLE TÜRKİYE NİN PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİ!! IŞIL KURNAZ" GAZİ ÜNİVERSİTESİ UNDP 2014 İNSANİ GELİŞME RAPORU# TÜRKİYE TANITIM

Detaylı

6. İSLAM ÜLKELERİ DÜŞÜNCE KURULUŞLARI FORUMU

6. İSLAM ÜLKELERİ DÜŞÜNCE KURULUŞLARI FORUMU STRATEJİK VİZYON BELGESİ ( TASLAK ) 6. İSLAM ÜLKELERİ DÜŞÜNCE KURULUŞLARI FORUMU İslam Ülkelerinde Çok Boyutlu Güvenlik İnşası ( 06-08 Mart 2015, Serena Hotel - İslamabad ) Güvenlik kavramı durağan değildir.

Detaylı

BİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ...

BİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ... İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM... 1 KAYIT DIŞI İSTİHDAM... 1 I. KAYIT DIŞI EKONOMİ... 1 A. Kayıt Dışı Ekonominin Tanımı ve Kapsamı... 1 B. Kayıt Dışı Ekonominin Nedenleri... 4 C. Kayıt Dışı Ekonominin Büyüklüğü...

Detaylı

SURİYELİ KADIN ve KIZ ÇOCUKLARI İÇİN GÜVENLİ ALANLAR PROJESİ Merkezlerimize ve etkinliklerimize ilişkin bazı fotoğraflar

SURİYELİ KADIN ve KIZ ÇOCUKLARI İÇİN GÜVENLİ ALANLAR PROJESİ Merkezlerimize ve etkinliklerimize ilişkin bazı fotoğraflar SURİYELİ KADIN ve KIZ ÇOCUKLARI İÇİN GÜVENLİ ALANLAR PROJESİ Merkezlerimize ve etkinliklerimize ilişkin bazı fotoğraflar 1 2 3 4 5 PROJE KAPSAMINDA GERÇEKLEŞTIRILEN ETKINLIKLER ÇOCUK YAŞTA EVLİLİKLER PANELİ

Detaylı

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı Avrupa Birliği Uzmanlığı Tezi

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı Avrupa Birliği Uzmanlığı Tezi T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı Avrupa Birliği Uzmanlığı Tezi AVRUPA BİRLİĞİ MÜKTESEBATINDA VE ULUSLARARASI HUKUKÎ METİNLERDE MÜLTECİLERİN ÇALIŞMA

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2014 MART İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2014 MART İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2014 MART AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ Niisan 2014 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2014 MART İHRACAT PERFORMANSI

Detaylı

ABD - AB SERBEST TİCARET ANLAŞMASI Ve TÜRKİYE ÜZERİNE ETKİLERİ

ABD - AB SERBEST TİCARET ANLAŞMASI Ve TÜRKİYE ÜZERİNE ETKİLERİ ABD - AB SERBEST TİCARET ANLAŞMASI Ve TÜRKİYE ÜZERİNE ETKİLERİ ÇERÇEVE SUNU Gülçiçek ÖZKORKMAZ Başkanlık Baş Danışmanı Mukim Özel Temsilciler Direktörü ABD - AB SERBEST TİCARET ANLAŞMASI ve TÜRKİYE ÜZERİNE

Detaylı

Sn. M. Cüneyd DÜZYOL, Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Açılış Konuşması, 13 Mayıs 2015

Sn. M. Cüneyd DÜZYOL, Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Açılış Konuşması, 13 Mayıs 2015 Sayın YÖK Başkanı, Üniversitelerimizin Saygıdeğer Rektörleri, Kıymetli Bürokratlar ve Değerli Konuklar, Kalkınma Araştırmaları Merkezi tarafından hazırlanan Yükseköğretimin Uluslararasılaşması Çerçevesinde

Detaylı

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ İKTİSDİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİŞLER BÖLÜMÜ LİSANS PROGRAMI

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ İKTİSDİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİŞLER BÖLÜMÜ LİSANS PROGRAMI İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ İKTİSDİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİŞLER BÖLÜMÜ LİSANS PROGRAMI I. ULUSLARARASI İLİŞKİLER I (3.0.3) Uluslar arası sistem/ Temel Kavramlar/ Devlet/ Sivil Toplum Örgütleri/

Detaylı

YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ

YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ 2014 OCAK SEKTÖREL YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ Nurel KILIÇ Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri sektörü, ekonomiye döviz girdisi, yurt dışında istihdam imkanları, teknoloji transferi ve lojistikten ihracata

Detaylı

İ Ç İ N D E K İ L E R

İ Ç İ N D E K İ L E R İ Ç İ N D E K İ L E R ÖN SÖZ.V İÇİNDEKİLER....IX I. YURTTAŞLIK A. YURTTAŞLIĞI YENİDEN GÜNDEME GETİREN GELİŞMELER 3 B. ANTİK YUNAN-KENT DEVLETİ YURTTAŞLIK İDEALİ..12 C. MODERN YURTTAŞLIK İDEALİ..15 1. Yurttaşlık

Detaylı

Kadınların Ġstihdama Katılımı ve YaĢanan Sorunlar

Kadınların Ġstihdama Katılımı ve YaĢanan Sorunlar Kadınların Ġstihdama Katılımı ve YaĢanan Sorunlar Lütfi ĠNCĠROĞLU Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdür Yardımcısı GiriĢ Nüfusunun yarısı kadın olan ülkemizde, kadınların işgücü piyasasına

Detaylı

ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA (ÇEK306U)

ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA (ÇEK306U) DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. ULUSLARARASI SOSYAL POLİTİKA (ÇEK306U)

Detaylı

SAĞLIK HARCAMALARINDA SON DURUM

SAĞLIK HARCAMALARINDA SON DURUM 1 SAĞLIK HARCAMALARINDA SON DURUM Temmuz 2018 Sağlık harcamaları ekonomik kriz sonrası yaşadığı düşüşten sonra artma eğilimi göstermiştir. 2016 yılında sağlık harcamaları, 2017 yılında beklenenden daha

Detaylı

SOSYAL HİZMETLERİN DÜNÜ, BUGÜNÜ VE YARINI. Doç.Dr.Ertan Kahramanoğlu Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmetler Bölümü

SOSYAL HİZMETLERİN DÜNÜ, BUGÜNÜ VE YARINI. Doç.Dr.Ertan Kahramanoğlu Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmetler Bölümü SOSYAL HİZMETLERİN DÜNÜ, BUGÜNÜ VE YARINI Doç.Dr.Ertan Kahramanoğlu Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmetler Bölümü SOSYAL HİZMETLER, insanların iyilik halinin geliştirilmesinde;

Detaylı

izlenmiştir. Çin Halk Cumhuriyeti 1949 yılında kurulmuştur. IMF'ye bağlıbirimler: Guvernörler Konseyi, İcra Kurulu, Geçici Kurul, Kalkınma Kurulu

izlenmiştir. Çin Halk Cumhuriyeti 1949 yılında kurulmuştur. IMF'ye bağlıbirimler: Guvernörler Konseyi, İcra Kurulu, Geçici Kurul, Kalkınma Kurulu DÜNYA EKONOMİSİ Teknoloji, nüfus ve fikir hareketlerini içeren itici güce birinci derecede itici güç denir. Global işbirliği ağıgünümüzde küreselleşmişyeni ekonomik yapının belirleyicisidir. ASEAN ekonomik

Detaylı

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Suriyeli Mülteciler

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Suriyeli Mülteciler Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Suriyeli Mülteciler 2011 yılında başlayan ve ülkenin sınırları içinde ve ötesinde 11 milyondan fazla kişinin yerinden edilmesine yol açan Suriye'deki iç savaşa tepki olarak

Detaylı

FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4

FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 FİNANSAL SERBESTLEŞME VE FİNANSAL KRİZLER 4 Prof. Dr. Yıldırım Beyazıt ÖNAL 6. HAFTA 4. GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE ULUSLAR ARASI FON HAREKETLERİ Gelişmekte olan ülkeler, son 25 yılda ekonomik olarak oldukça

Detaylı

ANAYASAL ÖZELLİKLER. Federal Devlet

ANAYASAL ÖZELLİKLER. Federal Devlet ANAYASAL ÖZELLİKLER Ulus devlet, belirli bir toprak parçası üzerinde belirli bir nüfus ve egemenliğe sahip bir örgütlenmedir. Ulus-devlet üç unsura sahiptir: 1) Ülke (toprak), 2) Nüfus, 3) Egemenlik (Siyasal-Yönetsel

Detaylı

İLTİCA HAKKI NEDİR? 13 Ağustos 1993 tarihli Fransız Ana yasa mahkemesinin kararı uyarınca iltica hakkinin anayasal değeri su şekilde açıklanmıştır:

İLTİCA HAKKI NEDİR? 13 Ağustos 1993 tarihli Fransız Ana yasa mahkemesinin kararı uyarınca iltica hakkinin anayasal değeri su şekilde açıklanmıştır: İLTİCA HAKKI NEDİR? 27 Ekim 1946 tarihli Fransız Ana yasasının önsözü uyarınca özgürlük uğruna yaptığı hareket sebebiyle zulme uğrayan her kişi Cumhuriyet in sınırlarında iltica hakkına başvurabilir. 13

Detaylı

AB nin İstihdam ve Sosyal Politikası

AB nin İstihdam ve Sosyal Politikası AB nin İstihdam ve Sosyal Politikası Büyümenin ve istihdamın artırılması için 2005 yılında kabul edilen Yenilenmiş Lizbon Stratejisi kapsamında, Avrupa Sosyal modelini yeniden şekillendiren Sosyal Gündem

Detaylı

SOSYAL GÜVENLİK HAKKI AÇISINDAN YAŞLI BAKIMI

SOSYAL GÜVENLİK HAKKI AÇISINDAN YAŞLI BAKIMI Doç. Dr. ŞEBNEM GÖKÇEOĞLU BALCI SOSYAL GÜVENLİK HAKKI AÇISINDAN YAŞLI BAKIMI İsveç Modeli ve Uluslararası Belgeler Işığında Bir İnceleme İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER...XI KISALTMALAR... XV GİRİŞ...1

Detaylı

ÇOCUK HAKLARI HAFTA 2

ÇOCUK HAKLARI HAFTA 2 HAFTA 2 Bu haftaki ders önü sorularımız: 1. Size göre hak kavramı nedir? Çocukluğunuzu da göz önünde tutarak sahip olduğunuz/olmadığınız veya kullanabildiğiniz haklarınızı tartışınız. 2 Geçmişte çocuklar

Detaylı

Türkiye de Tersine Beyin Göçü: Geçmişe ve Günümüze Bakış

Türkiye de Tersine Beyin Göçü: Geçmişe ve Günümüze Bakış Türkiye de Tersine Beyin Göçü: Geçmişe ve Günümüze Bakış Nitelikli İşgücü ve Ekonomik Kalkınma İlişkisi Gelişmekte olan ülkeler için beyin göçünün ekonomik kalkınmanın önemli unsurlarından biri olduğunu

Detaylı

Dünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler

Dünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler Dünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi Küresel Ekonomik Görünüm OECD 6 Mayıs ta yaptığı değerlendirmede 2014 yılı için yaptığı

Detaylı

ITUC KONGRESİ KARAR TASLAĞI NDA HAK-İŞ İN ÖNERİLERİ KABUL GÖRDÜ

ITUC KONGRESİ KARAR TASLAĞI NDA HAK-İŞ İN ÖNERİLERİ KABUL GÖRDÜ ITUC KONGRESİ KARAR TASLAĞI NDA HAK-İŞ İN ÖNERİLERİ KABUL GÖRDÜ HAK-İŞ Konfederasyonu olarak 24-25 Mayıs 2018 tarihinde Londra da gerçekleştirilen ITUC Genel Kurul kararlarını ele alan, ITUC İcra Kurulu

Detaylı

İNSAN HAKLARI SORULARI

İNSAN HAKLARI SORULARI 1. 1776 Amerikan ve 1789 Fransız belgelerine yansıyan doğal haklar öğretisinin başlıca temsilcisi kimdir? a) J. J. Rousseau b) Voltaire c) Montesquieu d) John Locke 4. Aşağıdakilerden hangisi İngiliz hak

Detaylı

1: YÖNETİM-YERİNDEN YÖNETİME İLİŞKİN KAVRAMSAL ÇERÇEVE...1

1: YÖNETİM-YERİNDEN YÖNETİME İLİŞKİN KAVRAMSAL ÇERÇEVE...1 bölüm 1: YÖNETİM-YERİNDEN YÖNETİME İLİŞKİN KAVRAMSAL ÇERÇEVE...1 1. Kavramsal Çerçeve: Yönetim-Yerinden Yönetim...2 1.1. Yönetim Kavramı...2 1.2. Yerinden Yönetim...4 2. Yerel Yönetimlerin Önemi ve Varlık

Detaylı

İSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011

İSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011 GELECEK İSLAM ÜLKELERİNDE NÜFUS ÖNGÖRÜLERİ 2050 ARALIK 2011 SARIKONAKLAR İŞ TÜRKĠYE MERKEZİ C. BLOK ĠÇĠN D.16 BÜYÜME AKATLAR İSTANBUL-TÜRKİYE ÖNGÖRÜLERĠ 02123528795-02123528796 2025 www.turksae.com Nüfus,

Detaylı

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSAT ECON 367 8 3 + 0 3 6

DERS BİLGİLERİ. Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSAT ECON 367 8 3 + 0 3 6 DERS BİLGİLERİ Ders Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS ULUSLARARASI POLİTİK İKTİSAT ECON 367 8 3 + 0 3 6 Ön Koşul Dersleri - Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Zorunlu Dersin Koordinatörü

Detaylı

3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı,

3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı, Türkiye nin İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı nın Geliştirilmesi Projesi nin Açılış Toplantısında Ulrika Richardson-Golinski a.i. Tarafından Yapılan Açılış Konuşması 3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği

Detaylı

OY HAKKI, SEÇİM ve SEÇİM SİSTEMLERİ

OY HAKKI, SEÇİM ve SEÇİM SİSTEMLERİ OY HAKKI, SEÇİM ve SEÇİM SİSTEMLERİ Sınırlı Oy Hakkı 1) Servete ve Vergiye Bağlı Seçme Hakkı 2) Yeteneğe Bağlı Seçme Hakkı (örneğin, İtalya da 1912 seçimleri, İngiltere de 1945 e kadar uygulanan seçimler)

Detaylı

Türkiye de Sivil Toplumu Geliştirme ve Sivil Toplum-Kamu Sektörü Diyaloğunu Güçlendirme Projesi

Türkiye de Sivil Toplumu Geliştirme ve Sivil Toplum-Kamu Sektörü Diyaloğunu Güçlendirme Projesi Türkiye de Sivil Toplumu Geliştirme ve Sivil Toplum-Kamu Sektörü Diyaloğunu Güçlendirme Projesi Uluslararası Konferans Sivil Toplum-Kamu Sektörü İşbirliği 25-26 Nisan 2013, İstanbul 2 nci Genel Oturum

Detaylı

Avrupa Birliği Yol Ayrımında B R E X I T

Avrupa Birliği Yol Ayrımında B R E X I T Avrupa Birliği Yol Ayrımında B R E X I T 2016 Brexit, yani İngiltere nin Avrupa Birliği nden (AB) ayrılması olarak ifade edilen kavram, İngilizcede Britain (Britanya ve Exit (çıkış) kelimelerinin birleştirilmesiyle

Detaylı

EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ

EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ Eğitimin Ekonomik Temelleri Ekonomi kökeni Yunanca da ki oikia (ev) ve nomos (kural) kelimelerine dayanır. Ev yönetimi anlamına gelir. Ekonomi yerine, Arapça dan gelen iktisat

Detaylı

5.1. Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri [2011/101]

5.1. Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri [2011/101] 5.1. Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri [2011/101] KARAR ADI NO E 2011/101 Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri ĠLGĠLĠ DĠĞER KARARLA R T...... 2005/201 Ulusal Bilim ve Teknoloji Sisteminin

Detaylı

ULUSLARARASI SAĞLIK KURULUŞLARI. Yasemin DİNÇ Fatih Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği Tıbbi Hizmetler Başkanlığı

ULUSLARARASI SAĞLIK KURULUŞLARI. Yasemin DİNÇ Fatih Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği Tıbbi Hizmetler Başkanlığı ULUSLARARASI SAĞLIK KURULUŞLARI Yasemin DİNÇ Fatih Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği Tıbbi Hizmetler Başkanlığı ULUSLARARASI SAĞLIK KURULUŞLARI 1948 yılında yayımlanan İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi,

Detaylı

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ

TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ TÜ ROFED TÜRİ ZM BÜ LTENİ Eylül - 2018 Hazırlayan: Aslı VAZ İçindekiler 1. TÜRKİYE'YE VE DÖRT İLİMİZE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA VE AYLARA GÖRE DAĞILIMI... 1 1.1. TÜRKİYE YE GELEN ZİYARETÇİLERİN YILLARA

Detaylı

AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA BİRLİĞİ ve KADIN Avrupa Birliği Bakanlığı Sunum İçeriği AB nin kadın-erkek eşitliği ile ilgili temel ilkeleri AB nin kadın istihdamı hedefi AB de toplumsal cinsiyete duyarlı

Detaylı

ÜYE DEVLET HÜKÜMETLERİ TEMSİLCİLERİ KONFERANSI. Brüksel, 25 Ekim 2004 CIG 87/1/04 EK 2 REV 1. Konu :

ÜYE DEVLET HÜKÜMETLERİ TEMSİLCİLERİ KONFERANSI. Brüksel, 25 Ekim 2004 CIG 87/1/04 EK 2 REV 1. Konu : ÜYE DEVLET HÜKÜMETLERİ TEMSİLCİLERİ KONFERANSI Brüksel, 25 Ekim 2004 CIG 87/1/04 EK 2 REV 1 Konu : Hükümetlerarası Konferans Nihâi Senedi ne ek Bildirgeler ve Nihâî Senet NİHÂÎ SENET NS / Anayasa 1 30

Detaylı

Şafak EVRAN TOPUZKANAMIŞ. Türk Hukukunda Anayasal Gelişmeler Işığında Vatandaşlık

Şafak EVRAN TOPUZKANAMIŞ. Türk Hukukunda Anayasal Gelişmeler Işığında Vatandaşlık Şafak EVRAN TOPUZKANAMIŞ Türk Hukukunda Anayasal Gelişmeler Işığında Vatandaşlık İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... IX İÇİNDEKİLER...XV KISALTMALAR...XXIII TABLOLAR LİSTESİ... XXV GİRİŞ...1 Birinci Bölüm Vatandaşlığın

Detaylı

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci; Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ Ders No : 0310420098 Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 3 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim

Detaylı

Araştırma Notu 15/180

Araştırma Notu 15/180 Araştırma Notu 15/180 22 Nisan 2015 ÇOCUKLARIN YARISI MADDİ YOKSUNLUK İÇİNDE Seyfettin Gürsel *, Gökçe Uysal ve Mine Durmaz Yönetici Özeti Avrupa Birliği standartlarına göre 2013 yılında Türkiye de 0-15

Detaylı

GAR - GÖÇ ARAŞTIRMALARI DERNEĞİ

GAR - GÖÇ ARAŞTIRMALARI DERNEĞİ 2017 / 01 GAR - GÖÇ ARAŞTIRMALARI DERNEĞİ GAR - Bülten no.1 https://gocarastirmalaridernegi.wordpress.com Yılda iki kez çıkar GAR Göç Araştırmaları Derneği Aralık 2017 Uzun zamandır üzerine düşündüğümüz

Detaylı

İBRAHİM ARAP. e-posta: ibrahim.arap@deu.edu.tr Tel: +0. 232. 420 41 80 / 20620. 2004-2009 : Dokuz Eylül Üni. Sosyal Bilimler Enst.

İBRAHİM ARAP. e-posta: ibrahim.arap@deu.edu.tr Tel: +0. 232. 420 41 80 / 20620. 2004-2009 : Dokuz Eylül Üni. Sosyal Bilimler Enst. İBRAHİM ARAP e-posta: ibrahim.arap@deu.edu.tr Tel: +0. 232. 420 41 80 / 20620 KİŞİSEL BİLGİLER Uyruğu : T.C Doğum Tarihi : 01.02.1972 Doğum Yeri : Mersin Medeni Durumu : Evli ÖĞRENİM 2004-2009 : Dokuz

Detaylı

İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM TURİZM POLİTİKASININ TANIMI, ÖZELLİKLERİ VE TURİZM POLİTİKASINI OLUŞTURAN ELEMANLAR. Yrd. Doç. Dr.

İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM TURİZM POLİTİKASININ TANIMI, ÖZELLİKLERİ VE TURİZM POLİTİKASINI OLUŞTURAN ELEMANLAR. Yrd. Doç. Dr. İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM TURİZM POLİTİKASININ TANIMI, ÖZELLİKLERİ VE TURİZM POLİTİKASINI OLUŞTURAN ELEMANLAR Yrd. Doç. Dr. Şefik Okan MERCAN 1. POLİTİKA KAVRAMI... 1 2. TURİZM POLİTİKASININ ÖZELLİKLERİ...

Detaylı

Uluslararası Öğrencilerin Ülke ve Üniversite Seçimlerini Etkileyen Faktörler

Uluslararası Öğrencilerin Ülke ve Üniversite Seçimlerini Etkileyen Faktörler Uluslararası Öğrencilerin Ülke ve Üniversite Seçimlerini Etkileyen Faktörler İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ Yüksek Öğretim Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Fakültesi 2 Giriş Dünyadaki hızlı

Detaylı

KADIN VE DEMOKRASİ DERNEĞİ

KADIN VE DEMOKRASİ DERNEĞİ KADIN VE DEMOKRASİ DERNEĞİ Arap ülkelerinin demokrasi ve özgürlük hareketi olarak başlayıp birçok diktatörün devrilmesiyle sonuçlanan Arap Baharı olarak bilinen süreç 26 Ocak 2011 de Suriye de başlamış

Detaylı

Dr. Dursun AYDIN KAMU HASTANELERİ AÇISINDAN ÖNEM NEMİ. Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Başkanı 2. SAGLIK KURULTAYI 12/04/2008 ANTALYA

Dr. Dursun AYDIN KAMU HASTANELERİ AÇISINDAN ÖNEM NEMİ. Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Başkanı 2. SAGLIK KURULTAYI 12/04/2008 ANTALYA KAMU HASTANELERİ AÇISINDAN ÖZEL YURTİÇİ ve YURTDIŞI I SAĞLIK SİGORTALARININ S ÖNEM NEMİ www.saglikturizmi.org.tr Dr. Dursun AYDIN Sağlık Turizmini Geliştirme Derneği Başkanı SAĞLIK TURİZM ZMİ Medikal Turizm

Detaylı

INCOMING TURİZM RAPORU / ARALIK 2017

INCOMING TURİZM RAPORU / ARALIK 2017 Özet Sonuçlar Ocak-Aralık döneminde gelen yabancı ziyaretçi sayısında % 27.84 oranında artış Aralık ayında gelen yabancı ziyaretçi sayısında %30.84 oranında artış Ocak- Aralık döneminde OECD ülkelerinden

Detaylı

ULUSAL VEYA ETNİK, DİNSEL VEYA DİLSEL AZINLIKLARA MENSUP OLAN KİŞİLERİN HAKLARINA DAİR BİLDİRİ

ULUSAL VEYA ETNİK, DİNSEL VEYA DİLSEL AZINLIKLARA MENSUP OLAN KİŞİLERİN HAKLARINA DAİR BİLDİRİ 209 ULUSAL VEYA ETNİK, DİNSEL VEYA DİLSEL AZINLIKLARA MENSUP OLAN KİŞİLERİN HAKLARINA DAİR BİLDİRİ Birleşmiş Milletler Genel Kurulu nun 20 Aralık 1993 tarihli ve 47/135 sayılı Kararıyla ilan edilmiştir.

Detaylı

II. MALİ SEKTÖRÜN GENEL YAPISI

II. MALİ SEKTÖRÜN GENEL YAPISI II. MALİ SEKTÖRÜN GENEL YAPISI Türk mali sektörü 27 yılının ilk altı ayında büyümesini sürdürmüştür. Bu dönemde bankacılık sektörüne yabancı yatırımcı ilgisi de devam etmiştir. Grafik II.1. Mali Sektörün

Detaylı

20. RİG TOPLANTISI Basın Bildirisi Konya, 9 Nisan 2010

20. RİG TOPLANTISI Basın Bildirisi Konya, 9 Nisan 2010 T.C. BAŞBAKANLIK AVRUPA BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ Siyasi İşler Başkanlığı 20. RİG TOPLANTISI Basın Bildirisi Konya, 9 Nisan 2010 - Reform İzleme Grubu nun (RİG) 20. Toplantısı, Devlet Bakanı ve Başmüzakerecimiz

Detaylı

KALKINMA BAKANLIĞI DESTEKLERİ DOĞU KARADENİZ KALKINMA AJANSI

KALKINMA BAKANLIĞI DESTEKLERİ DOĞU KARADENİZ KALKINMA AJANSI KALKINMA BAKANLIĞI DESTEKLERİ Bu çalışmada Kalkınma Bakanlığı desteklerinin derlenmiş listesi bulunmaktadır. Derlenen bilgiler ilgili kurum sitelerinden alıntıdır. DOĞU KARADENİZ KALKINMA AJANSI İçindekiler

Detaylı

İTİRAZ USULLERİ. BMMYK Kasım 2014

İTİRAZ USULLERİ. BMMYK Kasım 2014 İTİRAZ USULLERİ BMMYK Kasım 2014 İtiraz Usülleri Etkili çare Son karara kadar ülkede kalma hakkı Sınırdışı edilmeme İdari ve yargısal itiraz hakkı İdari süreçler: İlk aşamada dosyayı inceleyen kişiden

Detaylı

IFLA/UNESCO Çok Kültürlü Kütüphane Bildirisi

IFLA/UNESCO Çok Kültürlü Kütüphane Bildirisi Bu bildiri UNESCO Genel Konferansı nın 35. oturumunda onaylanmıştır. IFLA/UNESCO Çok Kültürlü Kütüphane Bildirisi Çok Kültürlü Kütüphane Hizmetleri: Kültürler Arasında İletişime Açılan Kapı İçinde yaşadığımız

Detaylı

LOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜME ORANLARI

LOJİSTİK SEKTÖRÜ BÜYÜME ORANLARI RAPOR: TÜRKİYE NİN LOJİSTİK GÖRÜNÜMÜ Giriş: Malumları olduğu üzere, bir ülkenin kalkınması için üretimin olması ve bu üretimin hedefe ulaşması bir zorunluluktur. Lojistik, ilk olarak coğrafyanın bir ürünüdür,

Detaylı

1: İNSAN VE TOPLUM...

1: İNSAN VE TOPLUM... İÇİNDEKİLER Bölüm 1: İNSAN VE TOPLUM... 1 1.1. BİREYİN TOPLUMSAL HAYATI... 1 1.2. KÜLTÜR... 3 1.2.1. Gerçek Kültür ve İdeal Kültür... 5 1.2.2. Yüksek Kültür ve Yaygın Kültür... 5 1.2.3. Alt Kültür ve Karşıt

Detaylı

Finlandiya da Sosyal Güvenlik Politikası Oluşturma

Finlandiya da Sosyal Güvenlik Politikası Oluşturma Finlandiya da Sosyal Güvenlik Politikası Oluşturma AB Eşleştirme Projesi, Ankara Kursun 6. Haftası Carin Lindqvist-Virtanen Genel Müdür Yardımcısı Sigorta Bölümü Sosyal refah ve sağlık bakım alanında idari

Detaylı

01 Ekim 2014 Çarşamba. Avrupa Ülkelerinin Mülteci ve İltica Politikaları. DR. JANROJ KELES / Middlesex Üniversitesi - Business School

01 Ekim 2014 Çarşamba. Avrupa Ülkelerinin Mülteci ve İltica Politikaları. DR. JANROJ KELES / Middlesex Üniversitesi - Business School 01 Ekim 2014 Çarşamba Avrupa Ülkelerinin Mülteci ve İltica Politikaları DR. JANROJ KELES / Middlesex Üniversitesi - Business School J.Keles@mdx.ac.uk Avrupa ülkeleri, siyasi düşünce, etnik, din, milliyet,

Detaylı

Tarım & gıda alanlarında küreselleşme düzeyi. Hareket planları / çözüm önerileri. Uluslararası yatırımlar ve Türkiye

Tarım & gıda alanlarında küreselleşme düzeyi. Hareket planları / çözüm önerileri. Uluslararası yatırımlar ve Türkiye Fırsatlar Ülkesi Türkiye Yatırımcılar için Güvenli bir Liman Tarım ve Gıda Sektöründe Uluslararası Yatırımlar Dr Mehmet AKTAŞ Yaşar Holding A.Ş. 11-12 Şubat 2009, İstanbul sunuş planı... I. Küresel gerçekler,

Detaylı

Sayfa 1 Kasım 2016 ULUSLARARASI SIRALAMALARINDA BELARUS UN YERİ

Sayfa 1 Kasım 2016 ULUSLARARASI SIRALAMALARINDA BELARUS UN YERİ Sayfa 1 Kasım 2016 ULUSLARARASI SIRALAMALARINDA BELARUS UN YERİ Dünya Bankası tarafından yayınlanan İş Yapma Kolaylığı (Doing Business) 2017 yılı raporuna göre Belarus, iş yapma kolaylığı açısından 190

Detaylı

İktisat Tarihi

İktisat Tarihi İktisat Tarihi 7.5.18 SAVAŞLAR VE EKONOMİK PERFORMANS Savaş 10 milyon askerin ölümüne, 20 milyonunun yaralanmasına neden oldu. Ekonomik açıdan uzun dönemde fizik yıkımdan daha zararlı olan normal ekonomik

Detaylı

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) ve EİT Ticaret ve Kalkınma Bankası

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) ve EİT Ticaret ve Kalkınma Bankası Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) ve EİT Ticaret ve Kalkınma Bankası Ömer Faruk Baykal* Türkiye, Pakistan, İran tarafından 1985 yılında kurulan Iktisadi İşbirliği Teşkilatı (EİT), üye ülkeler arasında

Detaylı

4. İslam İşbirliği Teşkilatı ( İİT ) Ülkeleri Düşünce Kuruluşları Forumu

4. İslam İşbirliği Teşkilatı ( İİT ) Ülkeleri Düşünce Kuruluşları Forumu BAŞKANIN SONUÇ DEKLARASYONU ( TASLAK ) 4. İslam İşbirliği Teşkilatı ( İİT ) Ülkeleri Düşünce Kuruluşları Forumu Ana teması: İslam İşbirliği Teşkilatı Ülkeleri Arasında Ekonomik Entegrasyon: Beklentiler

Detaylı

Türk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık

Türk Bankacılık ve Banka Dışı Finans Sektörlerinde Yeni Yönelimler ve Yaklaşımlar İslami Bankacılık İÇİNDEKİLER FİNANS, BANKACILIK VE KALKINMA 2023 ANA TEMA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA: FİNANS VE BANKACILIK ALT TEMALAR Türkiye Ekonomisinde Kalkınma ve Finans Sektörü İlişkisi AB Uyum Sürecinde Finans ve Bankacılık

Detaylı

SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457)

SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü SİYASAL İDEOLOJİLER (SBK457) 2. Hafta Ders Notları - 25/09/2017 Araş. Gör. Dr. Görkem

Detaylı

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi.

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU. İTKİB Genel Sekreterliği Hazırgiyim ve Konfeksiyon Ar-Ge Şubesi. HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2017 TEMMUZ AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU Ağustos 2017 1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNÜN 2017 TEMMUZ İHRACAT PERFORMANSI ÜZERİNE KISA DEĞERLENDİRME Yılın İlk 7 Ayında

Detaylı

MAKALE ÇAĞRISI INTERNATIONAL CRIMES AND HISTORY / ULUSLARARASI SUÇLAR VE TARİH MAKALE ÇAĞRISI

MAKALE ÇAĞRISI INTERNATIONAL CRIMES AND HISTORY / ULUSLARARASI SUÇLAR VE TARİH MAKALE ÇAĞRISI AVRASYA İNCELEMELERİ MERKEZİ CENTER FOR EURASIAN STUDIES MAKALE ÇAĞRISI INTERNATIONAL CRIMES AND HISTORY / ULUSLARARASI SUÇLAR VE TARİH 14.06.2016 MAKALE ÇAĞRISI INTERNATIONAL CRIMES AND HISTORY / ULUSLARARASI

Detaylı

EUROPEAN UNION FOREIGN POLICY IN A CHANGING WORLD DEĞİŞEN DÜNYADA AVRUPA BİRLİĞİ DIŞ POLİTİKASI

EUROPEAN UNION FOREIGN POLICY IN A CHANGING WORLD DEĞİŞEN DÜNYADA AVRUPA BİRLİĞİ DIŞ POLİTİKASI Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (18) 2009, 167-171 EUROPEAN UNION FOREIGN POLICY IN A CHANGING WORLD DEĞİŞEN DÜNYADA AVRUPA BİRLİĞİ DIŞ POLİTİKASI Yazar : Karen E. Smith Basım : Polity Press, Cambridge, 2008

Detaylı

Özet Metin. Uluslararası Göç Eğilimleri. Overview Trends in International Migration

Özet Metin. Uluslararası Göç Eğilimleri. Overview Trends in International Migration Özet Metin Uluslararası Göç Eğilimleri Overview Trends in International Migration Turkish translation Bu özet metinler, OECD yayınlarının kısaltılmış çevirileridir. Bunları ücretsiz olarak OECD Sanal Kitabevinden

Detaylı

Dr. Zerrin Ayşe Bakan

Dr. Zerrin Ayşe Bakan Dr. Zerrin Ayşe Bakan I. Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Yeni Güvenlik Teorilerine Bir Bakış: Soğuk Savaş'ın bitimiyle değişen Avrupa ve dünya coğrafyası beraberinde pek çok yeni olgu ve sorunların doğmasına

Detaylı

Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü

Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü EN YOKSUL KESİM İÇİN SOSYAL YARDIM İSTİHDAM BAĞLANTISININ AKTİFLEŞTİRİLMESİ Aziz YILDIRIM Genel Müdür Mevcut Durum Faaliyetler Projeler MANTIKSAL ÇERÇEVE Sosyal Yardımlar-İstihdam

Detaylı

1844 te kimlik belgesi vermek amacıyla sayım yapılmıştır. Bu dönemde Anadolu da nüfus yaklaşık 10 milyondur.

1844 te kimlik belgesi vermek amacıyla sayım yapılmıştır. Bu dönemde Anadolu da nüfus yaklaşık 10 milyondur. Türkiye de Nüfusun Tarihsel Gelişimi Türkiye de Nüfus Sayımları Dünya nüfusu gibi Türkiye nüfusu da sürekli bir değişim içindedir. Nüfustaki değişim belirli aralıklarla yapılan genel nüfus sayımlarıyla

Detaylı

Amerikan Stratejik Yazımından...

Amerikan Stratejik Yazımından... Amerikan Stratejik Yazımından... DR. IAN LESSER Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ve Jeopolitik Aldatma veya bağımsız bir Kürt Devletinden yana olmadığını ve NATO müttefiklerinin bağımsızlığını

Detaylı

TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1

TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 ( TASLAK STRATEJİK VİZYON BELGESİ ) TÜRKİYE - POLONYA YUVARLAK MASA TOPLANTISI - 1 Yeni Dönem Türkiye - Polonya İlişkileri; Fırsatlar ve Riskler ( 2016 ) Türkiye; 75 milyonluk nüfusu, gelişerek büyüyen

Detaylı