ĠHALEYĠ YAPAN ĠDARE: Karayolları 15.Bölge Müdürlüğü, Kuzeykent Mah. Alparslan TürkeĢ Bulvarı No:53 KASTAMONU

Transkript

1 TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER: BaĢkan: Dr. Hasan GÜL Üyeler :II. BaĢkan Hicabi ECE, Ali KAYA, Bahattin IġIK, Ali Kemal AKKOÇ, Hakan GÜNAL, Kazım ÖZKAN, Abdullah DÜNDAR, Erkan DEMĠRTAġ BAġVURU SAHĠBĠ: Mertim ĠnĢaat Taah. Tic. Ltd. ġti., K. Karabekir Cad. Nizamoğlu ĠĢhanı No:72/30 Ulus/ANKARA ĠHALEYĠ YAPAN ĠDARE: Karayolları 15.Bölge Müdürlüğü, Kuzeykent Mah. Alparslan TürkeĢ Bulvarı No:53 KASTAMONU BAġVURUYA KONU ĠHALE: 2009/49625 Ġhale Kayıt Numaralı (Bartın-Amasra) Ayr. Arıt Aydınlar Yolu Km: Arasının Toprak ĠĢleri, Sanat Yapıları ve Üst Yapı ĠĢleri Ġhalesi KURUMCA YAPILAN ĠNCELEME VE DEĞERLENDĠRME: tarih ve I.Y / E sayılı Esas Ġnceleme Raporunda; Karayolları 15.Bölge Müdürlüğü tarafından tarihinde açık ihale usulü ile yapılan (Bartın-Amasra) Ayr. Arıt Aydınlar Yolu Km: Arasının Toprak ĠĢleri, Sanat Yapıları ve Üst Yapı ĠĢleri ihalesine iliģkin olarak Mertim ĠnĢaat Taahhüt Ticaret Ltd. ġti. nin tarihinde yaptığı Ģikayet baģvurusunun, idarenin tarihli yazısı ile reddi üzerine, baģvuru sahibinin tarih ve sayı ile Kurum kayıtlarına alınan tarihli dilekçe ile itirazen Ģikayet baģvurusunda bulunduğu, Ġdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden; 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici iģlem belirlenmesine, Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiģtir. KARAR: Esas Ġnceleme Raporu ve ekleri incelendi: Ġtirazen Ģikayet dilekçesinde özetle; Kamu Ġhale Kurulunun tarihli ve 2009/UY.I-2276 sayılı kararı sonucu düzeltici iģlem tesis edilmek suretiyle değerlendirmeye alınan tekliflerinin aģırı düģük teklif sorgulaması aģamasında poz numaralı imalata iliģkin birim fiyat analizinin yapım Ģartlarına uygun olmaması gerekçesiyle yeniden değerlendirme dıģı bırakıldığı, idareye Ģikayet baģvurusu üzerine idare tarafından verilen cevapta söz konusu analiz içeriğinde bulon, çivi gibi bağlantı elemanlarının bulunmaması nedeniyle analizin geçersiz olduğunun bildirildiği, analizde yer verilmeyen çivi, bulon vs. bedelinin sadece 840,00 TL olduğu ve teklif bedelinin % 0,0006 sına tekabül ettiği, ayrıca söz konusu malzemelerin Ģirket depolarında mevcut olduğu, bu gerekçe ile ihalenin kendi tekliflerine göre ,00 TL daha yüksek teklif sunan istekli üzerinde bırakılmasında kamu yararı bulunmadığı iddialarına yer verilmiģtir. 1

2 BaĢvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aģağıdaki hususlar tespit edilmiģtir: BaĢvuruya konu ihaleye yönelik daha önce baģvuru sahibi tarafından tarih ve sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile itirazen Ģikayet baģvurusu yapıldığı, söz konusu baģvuruya iliģkin tarihli ve 2009/UY.I-2276 numaralı Kamu Ġhale Kurulu Kararı ile şikayetçinin iş deneyim belgesine ilişkin yeterlik değerlendirmesinin, belgeyi düzenleyen idareden bilgi/belge istenerek, yukarıda belirtilen hususlar çerçevesinde ihale komisyonunca yeniden değerlendirilmesi; şikayetçi de dahil olmak üzere; birim fiyat analizlerini eksiksiz olarak teklifle birlikte sunan isteklilerin fiyat analizlerine yönelik ayrıntılı değerlendirmenin, 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca aşırı düşük tekliflere ilişkin olarak yukarıda belirtilen hususlar çerçevesinde açıklama istenildikten sonra yapılmasını teminen, birim fiyat analizlerini eksiksiz sunan isteklilerin tekliflerinin geçerli teklif olarak belirlenmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yürütülmesi Ģeklinde düzeltici iģlem belirlenmesine karar verildiği, söz konusu karara istinaden, idare tarafından baģvuru sahibinin iģ deneyim belgesi ve belge tutarı yeniden gözden geçirilerek belgenin uygunluğuna karar verildiği, baģvuru sahibinin ve birim fiyat analizlerini teklifle birlikte eksiksiz sunan tüm isteklilerin tekliflerinin yeniden değerlendirmeye alındığı, yeni bir aģırı düģük teklif sınır değeri belirlendiği ve belirlenen yeni sınır değere göre teklifleri aģırı düģük olan isteklilerden 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca açıklama istendiği anlaģılmıģtır. Yapılan aģırı düģük teklif sorgulaması sonucunda, baģvuru sahibinin teklifinin, poz numaralı imalata iliģkin sunulan birim fiyat analizinin idarece belirlenen yapım Ģartlarına uygun olmaması gerekçesiyle değerlendirme dıģı bırakıldığı belirlenmiģtir. Ġncelemeye konu ihalede, Yapım ĠĢleri Ġhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 30 uncu maddesi uyarınca idari Ģartnamenin 7.1.(ğ) maddesinde; teklif edilen fiyatlara iliģkin olarak idarenin tanımladığı her bir iģ kaleminin yapım Ģartlarına uygun analizlerin isteklilerce teklifle birlikte sunulmasının zorunlu kılındığı belirlenmiģtir. Ayrıca, ihale dokümanı kapsamında Birim Fiyat Tarifleri baģlıklı imalat tarifleri ile sunulacak birim fiyat analizinde esas alınmak üzere, analizde yer verilecek imalat bileģenlerine iliģkin herhangi bir bilgi içermeyen örnek Analiz Formu nun isteklilere verildiği belirlenmiģtir. Ġhaleyi yapan idarenin Karayolları Genel Müdürlüğüne bağlı bir idare olduğu ve birim fiyat tariflerinde, anılan Genel Müdürlükçe yayımlanan birim fiyat analizlerine iliģkin poz numaralarının kullanıldığı dikkate alındığında, isteklilerce, teklifleri kapsamında sunulan analizlerin hazırlanmasında, söz konusu Genel Müdürlükçe yayımlanan Yol, Köprü, Bitümlü Kaplamalar, Bakım ve Trafik İşaretlerine Ait Fiyat Analizleri nin esas alınmasının mümkün olduğu ortadadır. Ancak, ihale dokümanında, teklifle birlikte sunulması istenilen analizlerin, Karayolları Genel Müdürlüğünce yayımlanan analizlere birebir uygun olarak sunulacağına dair herhangi bir düzenleme yapılmadığı, ihale dokümanı ile birlikte verilen analiz formunda da isteklilerce analizlerde ayrı ayrı belirtilmesi istenilen malzeme, iģçilik vd. girdilere yer verilmediği 2

3 dikkate alındığında, isteklilerin Karayolları Genel Müdürlüğünce yayımlanan analizlerle birebir uyumlu analiz sunmamaları veya sunulan analizlerin detayda farklılık göstermesi karģılaģılması muhtemel bir durumdur. Nitekim, baģvuru sahibi tarafından sunulan analizlerin birçoğunun Yol, Köprü, Bitümlü Kaplamalar, Bakım ve Trafik İşaretlerine Ait Fiyat Analizleri nden yararlanılarak hazırlandığı, analizlerde yer verilen imalat kalemlerine iliģkin miktarların Karayolları Genel Müdürlüğünce yayımlanmıģ söz konusu analizlerde yer alan miktarlardan farklı olduğu ve poz numaralı imalat dıģında sunulan tüm analizlerin idarece geçerli sayıldığı anlaģılmıģtır. Ġhtilaf konusu poz numaralı Menfezlerde 6 m ve daha küçük göz açıklıkları için döşeme kiriş ve kemer taşıyıcı iskeleleri yapılması (kompozit menfezler hariç) imalatına iliģkin Yol, Köprü, Bitümlü Kaplamalar, Bakım ve Trafik İşaretlerine Ait Fiyat Analizleri nde yer alan analiz ile baģvuru sahibinin bu imalat için sunmuģ olduğu analiz, imalatın gerçekleģtirilmesi için gerekli olan girdiler göz önüne alınarak incelendiğinde; baģvuru sahibi tarafından analizde kereste ve iģçilik kalemlerinin öngörüldüğü, ancak bağlantı elemanları olan bulon, lama, kanca ve çiviye analizde yer verilmediği anlaģılmıģtır. BaĢvuru sahibi tarafından, aģırı düģük teklif açıklamasında ve idareye Ģikayet baģvurusunda, analizde yer verilmeyen söz konusu malzemelerin depolarında bulunduğunun belirtildiği, ancak bu hususu kanıtlayan belgelerin sunulmadığı anlaģılmıģtır. Ayrıca, stokta yer alan malzemeler de bir maliyet teģkil edeceğinden, bu malzemelerin maliyetinin tevsiki için amortisman bedellerinin veya edinme bedellerinin analizlerde yer alması gerekmektedir. Diğer yandan, söz konusu imalat için idarenin yaklaģık maliyet hesabında öngördüğü toplam bedelin ,50 TL olduğu, baģvuru sahibinin teklifinde öngördüğü bedelin 9.174,50 TL olduğu, aradaki farkın 8.614,00 TL olduğu, bu farkın baģvuru sahibinin teklifi olan ,83 TL nin onbinde altısı (% 0,06) olduğu tespit edilmiģtir. BaĢvuru sahibinin, sunulan birim fiyat analizinin istenilen koģulları sağlamadığı imalat kaleminin esasında teklifin bütününde önemsiz bir bileģen olduğu hususundaki iddiasına iliģkin değerlendirme yapılabilmesi için, Kamu Ġhale Mevzuatına göre, sunulan analizlerde yer alan herhangi bir eksikliğin veya yanlıģlığın her koģulda teklifin değerlendirme dıģı bırakılması sonucunu doğurup doğurmayacağı, diğer bir ifadeyle, söz konusu eksiklik veya yanlıģlığın mahiyetinin ve önem derecesinin, doğuracağı sonuca etki edip etmeyeceği hususunda değerlendirme yapılması gerekmektedir sayılı Kanunun 38 inci maddesinde; idarelerin, sunulan tekliflerden, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaģık maliyete göre aģırı düģük olanları tespit edeceği ve bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileģenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, ihale komisyonunun; yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler, teklif sahibinin yapım iģinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koģullar ve teklif edilen yapım iģinin özgünlüğü hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aģırı düģük teklifleri değerlendireceği, bu değerlendirme sonucunda açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği hüküm altına alınmıģtır. 3

4 Aynı maddede aģırı düģük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirleme hususunda Kamu Ġhale Kurumu yetkilendirilmiģ ve aģırı düģük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterlerin idarelerce esas alınması zorunlu kılınmıģtır. Ġhale ilanının Kamu Ġhale Bülteninde yayımlandığı tarihinde yürürlükte olan Kamu Ġhale Genel Tebliğinde, yapım iģlerinde aģırı düģük tekliflerin tespit edilmesi ve sorgulanmasına iliģkin olarak uyulması zorunlu esaslar belirlenmiģtir. Yine aynı tarihte yürürlükte olan Yapım ĠĢleri Ġhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 30 uncu maddesinde; yaklaģık maliyeti, Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde yapım iģleri için öngörülen üst limit tutarına eģit ve üzerinde olan ihalelerde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi ile sözleşmenin uygulanması aşamasında kullanılmak üzere analizlerin sunulması zorunlu kılınmıģtır. Yönetmeliğin 30 uncu maddesi uyarınca idarelerce istenen ve isteklilerce sunulan bilgi ve belgeler ile aģırı düģük teklif sorgulaması aģamasında sunulan tevsik edici belgelerin, isteklilerin teklif fiyatlarını nasıl hesapladıkları konusunda ihale komisyonunun bilgi sahibi olmasının temini ve sözleģmenin uygulanması aģamasında gerektiğinde kullanılmaları amaçlarıyla istendiği aģikardır. O halde, teklifle birlikte sunulan birim fiyatlar, analizler ile bunları tevsik edici belgeler olan ve aģırı düģük teklif sorgulaması aģamasında sunulan, alt/yardımcı analizler, proforma faturalar, teklif alma yazıları vs. belgeler marifetiyle, bütünsel anlamda teklif edilen bedel ile iģin yapılabilirliğinin açıklanması gerekmektedir. Zira, 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesinde teklifte önemli olduğu idarece tespit edilen bileģenlere iliģkin belgelendirme yoluyla açıklama yapılması öngörülmüģtür. Her ne kadar uygulamada idarelerce genellikle, teklifin oluģturulmasında önemli olan bileģenler belirlenmeyip tüm bileģenlere iliģkin sorgulama yapılsa da Kanununun 38 inci maddesi ile amaçlanan durumun bu olmadığı açıktır. Ġncelemeye konu ihalede de benzer Ģekilde, idare tarafından aģırı düģük teklif sorgulaması aģamasında, teklifte önemli olduğu düģünülen bileģenlerin tespit edilmediği ve genel bir sorgulama yapıldığı anlaģılmıģtır. BaĢvuru sahibi tarafından sunulan aģırı düģük teklif açıklaması incelendiğinde, teklifte yer verilen tüm birim fiyatlar için analizlerin sunulduğu ve tüm analizlerde imalat maliyetinin % 15 i oranında müteahhit karı ve genel giderler öngörüldüğü, dolayısıyla teklifte öngörülen toplam kar ve genel giderlerin ,00 TL olduğu belirlenmiģtir. Bu bağlamda, baģvuru sahibi tarafından sunulan teklif, öngörülen kar ve genel giderler ile analizinde eksiklik bulunan imalatın teklif içindeki tutarı ve oranı dikkate alındığında, teklifte önemli olan tüm bileģenlerin esasında baģvuru sahibi tarafından belgelendirilmek 4

5 suretiyle açıklandığı, dolayısıyla sunulan bilgi ve belgeler ile teklifin bir bütün olarak kabul edilebilir olduğu anlaģılmıģtır. Bu itibarla, söz konusu poz numaralı imalata iliģkin sunulmuģ olan birim fiyat analizinde bağlantı elemanlarının yer almaması nedeniyle söz konusu imalatın ve iģin bütününün yapılamayacağından bahisle baģvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dıģı bırakılmasında isabet olmadığı sonucuna varılmıģtır. Diğer yandan Yönetmeliğin 30 uncu maddesinde analizlerin istenmesi ile ilgili olarak sözleşmenin uygulanması aşamasında kullanılması amacı da güdüldüğünden analizlerin sözleģmenin uygulanması safhasındaki yeri hususunda değerlendirme yapılması gerekmektedir. Yapım ĠĢleri Genel ġartnamesinin Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi baģlıklı 21 inci maddesinde; 1) Yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan işin; a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması, b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması, şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin % 10 una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20 sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.... düzenlemesi yer almaktadır. Aynı Ģartnamenin Sözleşmede bulunmayan işlerin fiyatının tespiti baģlıklı 22 nci maddesinde; yeni fiyatın tespitinde uyulacak sıralamada, yüklenici tarafından birim fiyatların/teklifin tespitinde kullanılarak teklif ekinde idareye sunulan ve yeni iģ kalemi/grubu ile benzerlik gösteren iģ kalemlerine/gruplarına ait analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizlerin kullanılması öncelikli olarak öngörülmüģtür. Bu bağlamda, sözleşmenin uygulanması sürecinde, iģ artıģ/azalıģları meydana gelmesi durumunda ya da sözleģmede birim fiyatı bulunmayan ve yapılması idarece istenen bir iģ kalemi için yeni birim fiyat belirlenmesi durumunda, istekli tarafından teklifi ekinde sunulmuģ olan birim fiyatlar ve bu birim fiyatların dayandığı analizlerin esas alınması söz konusu olabilecektir. Dolayısıyla, isteklilerce sunulan analizlerin ihale dokümanında belirtilen iģ tarifleriyle uyumu, haksız ödeme yapılmaması veya tespit edilecek yeni fiyatlara iliģkin uyuģmazlık çıkmasına engel olunması bakımından önem arz etmektedir. BaĢvuruya konu ihalede Ģikayetçi tarafından ihtilaf konusu poz numaralı imalata iliģkin sunulmuģ olan analizde, esasen yer alması gereken bağlantı elemanlarına yer verilmemesi nedeniyle birim fiyatın, olması gerektiğinden daha düģük belirlendiği, dolayısıyla sözleģmenin uygulanması aģamasında gerçekleģmesi muhtemel iģ artıģ/azalıģları ve/veya sözleģmede bulunmayan iģlerin fiyatının tespiti hususlarında istekli lehine bir avantaj sağlanmadığı anlaģıldığından, söz konusu analizin yapım Ģartlarına uygun olmayan bir Ģekilde 5

6 sunulmasının ihale konusu iģin ifası aģamasında da idare açısından bir sorun doğurmayacağı sonucuna varılmıģtır. Bu itibarla, aģırı düģük teklif sorgulamasına verilen cevap ve sunulan bilgi/belgeler marifetiyle, baģvuru sahibi tarafından teklif edilen fiyatın, Kanunun 38 inci maddesi ile hedeflenen amaç doğrultusunda açıkladığı anlaģıldığından, baģvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaģılmıģtır. Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen iģlemlerin düzeltici iģlemle giderilebilecek nitelikte iģlemler olduğu tespit edildiğinden, baģvuru sahibinin teklifinin yeniden değerlendirmeye alınması ve bu aģamadan sonraki iģlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleģtirilmesi gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle; 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici iģlem belirlenmesine, Oybirliği ile karar verildi. Dr. Hasan GÜL Başkan Hicabi ECE II. Başkan Ali KAYA Bahattin IŞIK Ali Kemal AKKOÇ Hakan GÜNAL Kazım ÖZKAN Abdullah DÜNDAR Erkan DEMİRTAŞ 6