HALİÇ ZİNCİRİ DENEYSEL ARAŞTIRMA PROJESİ (HAZDAP)

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "HALİÇ ZİNCİRİ DENEYSEL ARAŞTIRMA PROJESİ (HAZDAP)"

Serkan Özdemir
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 HALİÇ ZİNCİRİ DENEYSEL ARAŞTIRMA PROJESİ (HAZDAP) Uğur GENÇ Restoratör-Konservatör İstanbul Restorasyon ve Konservasyon Merkez ve Bölge Laboratuvarı Müdürlüğü

3 Belediyemiz de yine: 'Gemiler Haliç'e ine!' buyurmuş idi. Semiz memiz, nacak yerine cep telefonu taşıyan leventler ahalanarak sarıldı urganlara. Kan ter içinde çeke çeke Taksim'i aşıp, ite kaka Kasımpaşa'ya indirdikleri kadırgalar, hepi topu iki pare idi. Oysa efsane, yetmiş iki pare gemi olup, Dolmabahçe'den Haliç'e bir gecede yürümüş idi. Zarar yok. Kahpe Bizans artık alışık. Çünkü 549 yıldır zaten Türk. İki kadırgaya bile yine dili tutuldu düşmanın, Türk'ün kürek sesleriyle inledi Avrupa.. da, acaba kim dinledi? Benim çokbilmiş bir arkadaşım var, Ömer Genç. Örneğin o dinlemiyor artık. Kendisi tarihe pek meraklı. Bakın ne yazıyor: "Tursun Bey, Tarih-i Ebul Feth'de: 'İslam gemileri bayraklarla bezenip yelkenleri açtılar. Galata kalesi ensesinden havada yürüttüler. Belki uçurdular,' demiş. Oysa dönemin teknoloji harikası sayılabilecek devasa topları yaptırmayı akıl eden Fatih, böyle akıllara ziyan bir işe niye kalkışsın ki? Yanıt, hem Tursun Bey, hem de Âşık Paşazade, İdris-i Bitlisi, hatta Namık Kemal'den gelir: 'Efendim, Bizans keferesi Haliç'in ağzına zincir çekmişti de ondan!' Ne menem zincirmiş ki bu, bir türlü kırılmaz, kesilmez, aşılmaz? Bugün isteyenin Askeri Müze'de görebileceği zincir, madem böylesine sağlammış, öyleyse kuşatmadan kaçmayı beceren küffar gemileri nasıl çıkmış Haliç'ten? Binlerce ağaç kesmek, yol açmak, çukur doldurup tümsek düzeltmek, öküzleri koşmak, kalasları yağlamak, gemileri tek tek üstlerine yerleştirip halatlarla dengede tutmak gibi zihni sinir işlerle uğraşmak daha mı kolaylarına gelmiş? Kurtul zincirden, yığ gemileri Haliç'e. Olmaz! İlla karadan yürüyecek gemiler, hem de bir gecede Mine G. Kırıkkanat Salla Salla Salla Radikal Gazetesi, Yayın Tarihi

4 Bu durumda, gemileri dağdan aşırmaya varacak denli büyük bir zahmet ve zekâya kadar, alt tarafı bir zinciri kesecek testereleri de mi yoktu atalarımızın diye sorası geliyor insanın? Gecenin karanlığında iki babayiğit yeniçeri gönderip zinciri eğeletmek varken Osmanlı dedelerimiz, neden böyle olağanüstü organizasyon için yüzlerce insanın uyumlu kafa patlatmasını, binlerce insanın ve mandanın onca yük altında eziyet çekmesini, onca ormanın telef edilmesini tercih etmişler, anlamak mümkün değil doğrusu.danışıklı dövüş gibi bir şey; vay siz zincir çekersiniz ha, bizde dağdan gemi aşırtalım da görün gününüzü! deniyor sanki. Aşılmaz değil, sınırlayıcı, denetim sağlayıcı bir engelden ibaret bu zincir. Nitekim daha 1203 te Venedik donanması tarafından kırılarak geçilmiş Erdoğan AYDIN Fatih ve Fetih: Mitler ve Gerçekler Cumhuriyet Kitapları, İstanbu 2000, s.145

5 İlkokuldan beri kafama takılan şey şu. Bu zincir nasıl bir zincir acaba? Veya nasıl korunan bir zincir. Mutlaka korunuyordur. Kopmuyor mu, koparılamıyor mu bir şekilde? İstanbul u almaya engel olacak kadar, gemileri tepeden aşırttıracak kadar sağlam bir zincir nasıl bir şey diye merak etmişimdir hep Zincire gelince; O zincir olduğu kesin olmayan bir parçası müzede mevcut. Bana hiç de parçalanmayacak bir zincir gibi gelmedi. Bağlanacak bir barut fıçısı ile kırılır gibi idi. Haliç'i Kapatan Zincir in bir parçası Harbiye Askeri Müzesi'nde görülebilir. Benim hep aklımı kurcalayan ise zincirin Galata tarafında sabitlendiği kısım bir askeri harekâtla ele geçirilip zincir çözülemez miydi? Haliç Zinciri olarak tanıtılan bazı zincir parçaları Deniz Müzesi nde görülebiliyor. Bu zincirle Haliç nasıl kapatıldı? Her halde zinciri dubalarla, mavnalarla taşımak gerekirdi. Onları batırmak bile her halde zincirin kopmasına veya temellerini söküp almasına yeterli olacaktı. Bu zor muydu? Bizanslılar zinciri "gevşetip" müttefik tekneleri içeri alıyorlar, arkasından zincirin hızla boşunu alıyorlar, Osmanlı tekneleri içeri giremiyor. Bana bu da tutarlı gelmiyor. Zincir germek kolay mı kaç metre mesafe vardı? Gemiler hızını alıp zinciri kıyı bağlantısından koparamaz mıydı?

30 KATALOG ve İNCELEME

32 Dz2-1 Dz2-2 Dz2-3

100

101

102

103

104

105

106

107

108

109

110

111

112

113

114

115

116

117

118

119

120

121

122

123

124

125

126

127

128

Benzer belgeler

AKDENİZ İN KUCAĞINDAKİ TARİH ;MAMURE Kapıdaki gişeye yaklaşıp kaleye girmek için ücret ödemek istedim. O sırada gişede oturan hanım görevlinin

AKDENİZ İN KUCAĞINDAKİ TARİH ;MAMURE Kapıdaki gişeye yaklaşıp kaleye girmek için ücret ödemek istedim. O sırada gişede oturan hanım görevlinin elindeki Posta Gazetesi ne takıldı gözüm.görevli hanımın gözü