Arşiv Eğitim ve Öğretiminde Başarı

Transkript

1 Arşiv Eğitim ve Öğretiminde Başarı Yrd.Doç.Dr.Mesut Yalvaç Giriş Enformasyon kurumlarından olan arşivler, toplum kültürünün, sosyal yapısının, ekonomisinin ve politikasının vazgeçilemez ve yeri alınamaz öğeleridir ve hem içinde bulunulan çağdan hem de içinde bulunulan bölgeden, toplumdan ve kurumlardan kuramsal, işlevsel ve yapısal yönlerden etkilenmektedirler. Şüphesiz, bu etkilenme arşivlerde çalışan profesyonellerin yani arşivci lerin yetiştirilmesi görevini üstlenen arşiv eğitim ve öğretimi için de söz konusudur. Arşiv eğitim ve öğretiminin başarıyla gerçekleştirilebilmesi için arşiv eğitimi ve öğretiminde gerekli her türlü kaynağı ve olanağı sağlamak ve bunları amaca uygun, dengeli ve etkin bir şekilde kullanmak amaçlanmalıdır savından yola çıkılan bu çalışmanın amacı, arşiv eğitimine ve öğretimine olan gereksinimin genel ve özel nedenlerini ve bu gereksinimin nasıl karşılanabileceği konusunu değişik açılardan ele alarak genel bir çerçevede açıklamak; başarılı bir arşiv eğitimi ve öğretiminin gerçekleştirilmesinde rol oynayan faktörleri saptamak; böylece, arşiv eğitimi ve öğretimi konularıyla ilgili ayrıntılı kuramsal ve uygulamalı araştırmaları teşvik etmektir. Ayrıca, arşiv alanının diğer bilim alanlarıyla ilişki kurmasının önemini vurgulamak da bu çalışmanın ikincil amacıdır. Arşiv eğitim ve öğretiminde başarıyı irdeleyen bu çalışmada, konu, kuramsal olarak, temel kavramlar, terminoloji ve genel nitelikler yönünden incelenmekte; konuyla ilgili çok ve yığın bilgi aktarmak değil, esin kaynağı olmak ve tartışma yaratabilmek hedeflenmektedir. Çalışmada, betimleme ve dokümanter analiz yöntemleri ve belgeler/yayınlar yolu ile bilgi toplama tekniği kullanılmıştır. Konuya girişte bazı temel kavramların bu çalışmada esas alınacak anlamlarını açıklamakta yarar bulunmaktadır. Bu temel kavramlar Arşiv, Arşivci, Eğitim - Öğretim, kavramlarıdır. Ayrıca, bu temel kavramlarla ilişkili bazı diğer alt kavramlar da bu kavramlar ile birlikte açıklanmaya çalışılacaktır. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü Öğretim Üyesi

2 Arşiv: Arşiv kavramının pek çok tanımı vardır. Bir çok tanımı içine alabilecek ve herkes tarafından kabul edilebilecek kadar geniş, bu çalışmanın amacına da uygun bir tanım şu olabilir: Arşiv, tarihi, biçimi, üzerinde kayıtlı olduğu taşıyıcı şekli ne olursa olsun kamu veya özel her türdeki kurumların, gerçek veya tüzel kişilerin etkinlikleri sonunda oluşmuş ve veya elde edilmiş arşivsel belgeler (Kandur, 1999: 15); arşivsel belgelerin ve verilerin arşivcilik tekniğine uygun olarak kullanıcıların bilgi edinebilmeleri için düzenlenmesi ve yerleşim, tanımlama, çoğaltma, analiz, depolama, erişim, sunma ve kullanma da dahil olarak işlenmesi (Arşivcilik terimleri..., 1995: 28); bu belgelerin korunduğu ve gereksinim duyanların kullanımına en hızlı, en etkin ve en verimli şekilde sunulduğu yerler (Arşivcilik terimleri..., 1995: 5) olarak tanımlanabilir. Arşivi diğer bilgi örgütlerinden (kütüphane, müze vd.) ayıran özelliklerden biri olan ve yukarıdaki tanımın odak noktasında bulunan arşiv malzemesi nin temel özellikleri üzerine kısa açıklama yapmak, arşiv kavramının daha iyi anlaşılmasını sağlamaya yardımcı olabilir. Arşiv malzemesinin temel özellikleri kısaca şöyle sıralanabilir (Kandur, 1999: 15): Arşiv malzemesi organiktir; kurumların kanun ve yönetmeliklerle kendilerine yüklenmiş olan işlevlerini yerine getirirken doğal olarak oluşurlar. Arşiv malzemesi, bu malzemeyi bir işleve bağlı olarak üreten birim veya şahıs tarafından üçüncü bir şahsa veya kuruma iletilir. Arşiv malzemesi kağıt, elektronik, optik, manyetik bant, film vs. gibi üzerine kayıt yapılabilecek her türlü ürün olabilir. Bilgiyi taşıyan arşiv malzemesinin türü konusunda ayrım yapılmaz. Arşivci: Dünyanın en eski kurumlarından bir olarak kabul edilen arşiv kurumunda arşiv malzemesinin geçirdiği her süreci kontrol etmek üzere görev alan kişilerin-arşivcilerin eğitimini konu alan bu çalışmada arşivci kavramının da açıklanması gereklidir. Bu çalışma kapsamında arşivci, arşivlerin idaresiyle ve / veya arşivlerin yönetimiyle profesyonel olarak uğraşan kimse (Arşivcilik terimleri..., 1995: 6) olarak tanımlanabilir. Bu kavrama, üretilmiş olan belgelerin yaşam evreleri açısından yaklaşıldığında ise aşağıdaki tablo ile karşılaşılabilir: 2

3 Üretilmiş olan belgelerin yaşam evreleri açısından : Güncel Belgeler / Aktif Dönem Güncel Olmayan Belgeler / Pasif Dönem Yarı Güncel Belgeler / Yarı- Aktif Dönem Arşivlik Malzeme Arşiv Malzemesi Kayıt yönetimi (records management) mi? Arşiv yönetimi (archives management) mi? Kayıt yöneticisi mi? / Arşivci mi? Günümüzde arşiv işleminin iki ayrı yönünü birbirinden ayırmak için mi? Tablo 1. Üretilmiş olan belgelerin yaşam evreleri ile arşivcilerin ve arşivciliğin ilişkisi Arşivcilik literatüründe güncel belgeler ve yarı güncel belgeler kayıt yöneticisinin, güncel olmayan belgeler ise arşivcinin sorumluluğunda kabul edilmektedir. Ancak bu ayrım görecelidir ve özellikle özel kurum ve kuruluşlarda kayıt yöneticisi, güncel ve yarı güncel belgelerin yanı sıra güncel olmayan belgelerden de sorumlu olabileceği gibi kimi kurum ve kuruluşlarda da arşivciler yarı güncel belgelerin sorumluluğunu üstlenebilmekte ve güncel belgelerle ilgili sorunlar üzerine çözüm üretebilmektedirler (İcimsoy, 1998: 496). Aslında bu konunun tartışılmasına uzun zaman önce başlanmıştır (Evans, 1999: 79) ve bugün varılan noktada kayıt/belge ve arşiv yönetimi kavramları birbirinden ayrılmaz iki unsur haline gelmiş; biri diğerinden bağımsız olarak da olabileceği gibi birinin var olmaması durumunda eksikliği tüm sistem içinde hissedilir olmuştur (İcimsoy, 1998: ). Gerçekten de arşivciler, belge ve arşiv yönetimini sistematik olarak gerçekleştirebilmek için arşivlik malzemeyi ve arşiv malzemesini yukarıdaki tablodan da (Tablo 1.) anlaşılabileceği gibi belli dönemler içerisinde ele almaktadırlar. Çünkü bu dönemlerde birbiri ile ilişki içinde ve birbirinin devamı niteliğinde işlevler yerine getirilmektedir (Kandur, 1999: 20). Böylece, arşivcilikte belgenin yaşam döngüsü nün özünde belgenin üretiminden imhasına kadar tüm dönemler içerisinde denetim altında tutulmasının bulunduğu (Hare, 1997: 2; Penn, 1989: 9) ve yine belgenin yaşam döngüsü nün her döneminde arşivcilerin sorumluluğunun ve fırsatlarının olduğu söylenmelidir. 3

4 Arşivcilikte belgenin yaşam döngüsünün her döneminde sorumluluğu ve fırsatları bulunan arşivcilerin en iyi şekilde görevlerini yerine getirebilmeleri, ancak onların iyi yetiştirilebilmeleri ile mümkün olabilir. Bu noktada çalışma konumuzla ilgili iki kavramı eğitim ve öğretim kavramlarını açıklayarak arşiv eğitimi konusuna girmek daha doğru olabilir. Eğitim: Bu çalışma kapsamında eğitim, davranış geliştirme, yetenek geliştirme, bilgi, beceri ve tutum kazanma süreci (Alkan, 1997: 13) olarak tanımlanabilir. Bu süreç, insanı hayatı yaşamaya hazırlayan, insanın yaşamda yerini alması için gerekli bilgi, beceri ve anlayışları kazanmasını sağlayan, bu amaçla insanın öğrenmesi olgusunun tüm yönlerini içeren karmaşık bir süreçtir (Alkan, 1997: 16; Türkçe Sözlük, 1992: 435). Öğretim: Bu çalışma kapsamında öğretim ise, belli bir amaca göre, ilgili disiplin alanlarına (matematik öğretimi, işletme öğretimi, sosyoloji öğretimi, biyoloji öğretimi, tıp öğretimi, kütüphane, arşiv ve enformasyon öğretimi gibi alanlara) özgü olarak gereken bilgileri verme, beceri kazandırma; bunun için etkili öğrenme düzenlemeleri oluşturma ve kılavuzluk etme işi (Alkan, 1997: 15-16) olarak tanımlanabilir. Öğretim, insanı meslek sahibi yapar. Yukarıdaki tanımlara göre bireyi arşivci yapan, diğer bir söyleyişle, bireyi arşiv mesleği sahibi yapan öğretimdir. Ancak bu çalışmada yalnızca öğretim kavramını değil eğitim ve öğretim kavramlarının her ikisini birden kullanma yolu tercih edilecektir. Bunun en önemli nedeni olarak Türkiye de arşivcilik literatüründe her iki kavramın eş anlamda kullanılması, hatta eğitim kavramının öğretim kavramına göre daha çok kullanılması gösterilebilir. Yine ülkemizde, her iki kavramın yalnızca arşiv alanında değil, hemen hemen tüm alanlarda eş anlamda kullanıldığı da literatürde yaygın olarak gözlenmektedir. Arşiv Eğitimi-Öğretimi: Arşivlerin ortaya çıkışı M.Ö li yıllara kadar uzanmaktadır. Ancak arşivciliğin bir bilimsel disiplin olarak 17. yüzyılda Fransa da oluşmaya başladığı; ilk resmi arşiv okullarının da Naples da Scuola del Grande Archivio (1811) ve Ecole des Chartes (1821) olduğu; bu okullarda verilen arşiv eğitiminin ise bugün anladığımız anlamdaki arşiv eğitimi olmadığı; bu kurumların daha çok tarih eğitimi verdikleri ve uzun bir süre arşivciliğin tarihi yaklaşımların etkisinde kaldığı bilinmektedir (Bazin, 1995: 2-3). Bu durum İngiltere ve İspanya için İkinci Dünya Savaşına kadar sürerken, Avrupa nın diğer ülkeleri 1850 den sonra arşivciliğin dört temel problemi olan: Belgelerin arşivlere nasıl transfer edileceği, Ayıklama işinin nasıl yapılacağı, Niteleme ve düzenlemenin hangi düzeyde olacağı, Arşivlerin halkın hizmetine nasıl sunulacağı konuları ile ilgilenmişlerdir (Bazin, 1995: 2-3). 4

5 Nihayet, 20. yüzyılın ortalarında arşivlerde ve arşiv eğitim-öğretiminde içerik ve terminoloji açılarından değişiklikler olmuş ve bu değişiklikler 1930 lardan başlayarak arşiv bilimi teriminin yerleşmesine ve arşiv eğitim ve öğretiminin dünyanın çeşitli bölgelerinde de yayılmasına neden olmuştur (Bazin, Fransa da : 10). Arşiv eğitimi ve öğretiminin yukarıda sözü edilen yayılması, Türkiye de de gerçekleşmiştir. Bugün Türkiye de arşiv eğitimi ve öğretimi yüksek öğretim seviyesinde lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde sürdürülmektedir. Bunlar:1987 yılında kurulan ve eğitim-öğretim yılında eğitim ve öğretime başlayan Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arşivcilik Bölümü; yine 1987 yılında kurulan ve eğitim-öğretim yılında eğitim ve öğretime başlayan İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arşivcilik Bölümü; 1989 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü içinde kuruìan ve eğitim-öğretim yılında eğitim ve öğretime başlayan Arşiv Anabilim Dalı ve 1991 yılında Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü içinde kurulan eğitim-öğretim yılında eğitim ve öğretime başlayan ve ayrı lisans programı yürüten (Çakın, 1997: 10) Arşiv Anabilim Dalıdır. Ayrıca, Erzurum da Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü ne bağlı, henüz eğitim ve öğretime başlamamış bir Arşiv Anabilim Dalı daha kurulmuştur. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü içinde kurulan Arşiv Anabilim Dalı ise 1995 yılında anabilim dallarına öğrenci alımını durdurmuş, bölüme öğrenci alma yolunu seçmiştir. Ülkemizde arşiv eğitimi ve öğretimi konusunda yukarıda adı geçen bölümlerin ve anabilim dallarının pek çok konuda özellikle yeterli sayı ve nitelikte eğitim kadrosu, gerekli araç-gereç ve teknoloji, staj, toplumsal kabul vb. konularda hala sancılarının olduğunu, başka bir söyleyişle henüz kurumsallaşma sürecini tamamlayamadığını söylemek yanlış olmaz. Arşiv eğitimi ve öğretiminin dünyada ve ülkemizde bu kısa tarihçesinden sonra çağımızda arşiv eğitimine ve öğretimine olan gereksinimin nedenlerini sıralamaya geçebiliriz. Arşiv Eğitimi ve Öğretimi: Niçin? Arşiv eğitimi ve öğretiminin nedenlerini genel ve özel nedenler olmak üzere iki gruba ayırmak ve aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür. Genel Nedenler: Enformasyon devrimi / bilgi çağı Ülkemizde arşivci yetiştirilmesi konusunda daha ayrıntılı bilgi için bkz: Binark, 1980: ; Rukancı,

6 Her alandaki bilimsel araştırmaların artması Modern eğitim ve öğretim sistemlerinin ortaya çıkışı Eğitim ve öğretimdeki teknik ve sosyal değişim Kamu yönetiminin öneminin daha da artması İnsan hakları, demokrasi ve şeffaflık kavramlarının yaygınlaşması Kamu ve özel kurum yöneticilerinin ve çalışanlarının, profesyonel ve akademik araştırıcıların, sıradan insanların, kısaca her kesimden insanların arşivlerden hızlı, etkin ve verimli bir şekilde yararlanma istek ve gereksinimlerinin baskılarının- artması Aktif ve pasif arşiv kullanıcılarının eğitilmesi kullanıcı eğitimizorunluluğu Arşivlerin bir yönetim hizmeti olarak görülmesi Arşivlerin kültür ve araştırma kurumu olarak algılanması Ulusal ve uluslararası enformasyon sisteminin ve hizmetlerinin gerekli ve önemli bir parçası olarak kabul edilmesi... Özel Nedenler: Arşiv ve arşivlik belge ve bilgilerin artışı Belge türlerindeki artış / bilgi taşıyıcısı ortamlarda ve bu ortamların özelliklerinde değişim Belgelerin alışılmamış bir yazıyla ve/veya bir dilde kayıtlı bulunabilmesi Arşiv mekanlarının özelliklerinin değişimi Arşivcilerin rollerindeki değişim Belge ve bilginin: Üretiminde, Sağlanmasında, Örgütlenmesinde, Depolanmasında, 6

7 Korunmasında ve bakımında, Yönetiminde, Kullanımında yeni yaklaşımlar. Arşiv eğitimine ve öğretimine olan gereksinimin yukarıda sıralanan genel ve özel nedenleri şüphesiz daha da çoğaltılabilir. Ancak, en az bu nedenler kadar önemli olan bir diğer konu ise arşiv eğitimi ve öğretimine olan gereksinimin nasıl karşılanabileceğidir. Arşiv Eğitimi ve Öğretimi: Nasıl? Arşiv eğitimine ve öğretimine olan gereksinimin nasıl karşılanabileceği konusunu değişik açılardan ele alarak genel bir çerçevede aşağıdaki gibi açıklamak mümkün olabilir: Kazanılması gereken bilginin türü açısından: Teorik arşiv öğretimi Uygulamalı arşiv öğretimi Genel kültür formasyonu kazandırma Yardımcı bilim ve yöntemlerin öğretimi (Binark, 1980: 152) Arşiv eğitimi ve öğretiminde rol alan kurumlar açısından: Arşiv eğitimi ve öğretimi yapan akademik kurumlar açısından: Yüksek okullar Üniversiteler: Enstitüler: Ön lisans öğretim programı Lisans öğretim programı Yüksek lisans öğretim programı Doktora öğretim programı Arşiv eğitimi ve öğretimi yapan akademik kurumların yeri ve başka alanlarla ilişkisi açısından: Bağımsız bilim alanı: Arşivcilik bölümleri 7

8 ... Kütüphane ve enformasyon bilimleri ile birlikte: Kütüphanecilik Kütüphane ve enformasyon bilimleri Kütüphane, enformasyon ve arşiv çalışmaları Enformasyon bilimleri... Diğer bilim alanlarına bağlı: Tarih bölümleri... Yukarıdaki tablodan arşiv eğitimi ve öğretimi yapan akademik birimlerin farklı örgütlenme biçimlerinin olduğu; onların hangi akademik ortamda ve düzeyde örgütlendiğinden daha çok, ülkenin gerektirdiği, gereksinim duyduğu ve duyacağı arşiv eğitim ve öğretimini başarıyla gerçekleştirmelerinin önemli olduğu söylenebilir (Cook, 1984: 15-19, 22-23). Arşiv Eğitimi ve öğretiminde rol alan uygulama alanlarındaki mesleki kurumlar açısından: Milli Arşiv Kamu kurum arşivleri Özel kurum arşivleri Uygulama alanındaki bu mesleki kurumlar, staj vb. faaliyetlerle uygulamalı arşiv eğitim ve öğretimini desteklerler. Ayrıca teorik bilgilerin uygulama alanında sınanmasıyla ve uygulamada ortaya çıkan sorunların çözülmesi istekleriyle de teorik ve uygulamalı arşiv eğitim ve öğretimini yönlendirirler. Arşiv eğitimi ve öğretiminde rol alan mesleki örgütler açısından: Dernekler Vakıflar Odalar 8

9 ... Meslekle ilgili bu tür örgütler kurs, burs, öğretim programları, meslek ahlakı vb. konularda arşiv eğitimi ve öğretimini desteklerler, yönlendirirler ve hatta denetlerler. Arşiv eğitimi ve öğretiminin yayıldığı zaman dilimi açısından: Belli bir zaman dilimi içinde tam zamanlı (full-time) arşiv eğitimi ve öğretimi Belli bir zaman dilimi içinde yarı zamanlı (part-time) arşiv eğitimi ve öğretimi Sürekli eğitim ve öğretim Buraya kadar gelinen noktada nasıl bir arşiv eğitimi-öğretimi? sorusuna verilecek yanıtların, konuyu burada sunulan ve sunulmayan pek çok açıdan ele almayı gerektirdiği söylenebilir. Hangi açıdan ele alınırsa alınsın, arşiv eğitimi ve öğretiminin başarıyla gerçekleştirilebilmesi için (Cook, Arşivcilik : 26-31; Cook, Arşivci : 33-38; Ataman, 1989: 37-39, 45-46): Öncelikle her alandaki ve her düzeydeki yöneticinin, arşivciliği profesyonel bir meslek olarak görmesi sağlanmalı. Toplumsal önkoşullar göz önünde tutulmalı. Uygulama alanındaki arşiv hizmetlerinin amaçları desteklenmeli. Ülkenin hangi düzeyde ne kadar yetişmiş arşivciye gereksinimi olduğu bilinmeli. Ülke eğitim sistemi, uygun seviyede yetiştirilmeye hazır adaylar çıkarabilmeli. Teori ve uygulama ilişkisi ve dengesi titizlikle gözetilmeli. Uygulama alanları ve mesleki örgütler ile sıkı işbirliği içinde bulunulmalı. Onların: Uygulamalı arşiv eğitim ve öğretimini, Staj, seminer vb. faaliyetleri, Kursları, Bunun için ayrıca bkz.: Ataman, 1989:

10 Bursları, Öğretim programlarını vs. destekleme ve yönlendirme olanaklarından yararlanılmalı. Yarı zamanlı ve tam zamanlı öğretim ile birlikte kurumlarda yeniden yapılanmanın temeli olan sürekli eğitim ve öğretime de gereken önem verilmeli. Yaratıcı, kritik düşünebilir, karar verebilir, sorun çözebilir, bilişsel yeteneklere sahip, kendine ve alanına güvenen öğrenci/meslek elemanı yetiştirebilmek için her türlü öğretim yöntemlerinden yararlanılmalı. Öğretim elemanı sayısı yeterli olmalı. Öğretim elemanları profesyonel, alanlarında akademik derecesi bulunan, olumlu kişilik özelliklerine sahip, gelişme ve geliştirme istekliliğine de sahip kişiler olmalı. Eğitim ve öğretimde kullanılması gerekli her türlü araç-gereç, laboratuar ve teknoloji bulunmalı. Yardımcı bilim alanları ile sıkı ilişki içinde bulunulmalı: Tarih bilimi Yönetim bilimi Siyaset bilimi Hukuk bilimi Ekonomi bilimi Bilgisayar bilimi Dil bilimi Çeviri bilimi... Kütüphane ve enformasyon bilimleri ve eğitimi ile sıkı iletişim ve işbirliği içinde bulunulmalı. 10

11 SONUÇ Şüphesiz, bu çalışmada sözü edilen, başarılı arşiv eğitimi ve öğretimini gerçekleştirmeyi sağlayacak kaynakları, olanakları ve koşulları sayıca arttırmak ve onları içerik olarak da geliştirmek mümkündür. Ancak, başarılı bir arşiv eğitimi ve öğretimi için yukarıda sözü edilen ve edilemeyen her türlü kaynağın, olanağın ve koşulun varlığı tek başına yeterli değildir. Arşiv eğitim ve öğretiminin başarıyla gerçekleştirilebilmesi için amaç, arşiv eğitim ve öğretiminde gerekli her türlü kaynağı, olanağı ve koşulu amaca uygun, dengeli ve etkin bir şekilde kullanmak olmalıdır. 21. Yüzyıla girerken Arşiv eğitimi ve öğretimi için ülkemizde bulunanlar: Arşiv eğitim ve öğretiminin içeriğini oluşturacak bilgi, bilgiyi işleyecek ve çoğaltacak, bunları yeni teknolojiye uyarlayabilecek öğretim elemanları; Arşiv eğitim ve öğretiminin doğal laboratuarları olan arşivler ve bu kurumlarda çalışan profesyonel meslek elemanları; ve en önemlisi İyi eğitim ve öğretim almaları koşuluyla 21 yüzyılın gelişmiş ve güçlü Türkiye sini oluşturacak olan ve sayıları azımsanmayacak bir gençliktir. Nihayet, Türkiye de bütün bunlarla birlikte arşiv eğitimi ve öğretiminin başarıyla gerçekleştirilebilmesi için geriye, bu çalışmada sözü edilen ve edilemeyen her türlü kaynağı ve olanağı sağlamak ve bunları amaca uygun, dengeli ve etkin bir şekilde kullanmak kalmaktadır. Başarılı bir arşiv eğitimi ve öğretimi için enformasyon profesyonellerinin (kütüphaneciler, arşivciler vd.) çekişmesi değil, geleceği kurmak/var etmek için el ele vermesi gerekmektedir. Çünkü geleceği kurmak/var etmek için var olmayan tüm kaynakları ve olanakları var edebilecek ve tüm kaynakları ve olanakları amaca uygun, dengeli ve etkin bir şekilde kullanabilecek olan, enformasyon profesyonellerinden başkası değildir. Kısaca, bu çetin işte enformasyon profesyonellerinin birbirleriyle sıkı işbirliği içinde bulunmaları kaçınılmazdır. Daha da ötesi, bu sıkı işbirliği diğer tüm alanlara da yayılmalıdır. KAYNAKÇA Alkan, Cevat. (1997). Eğitim teknolojisi. [5.bs.] Ankara: Anı Yayıncılık. 11

12 Arşivcilik terimleri sözlüğü: Almanca, İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Hollandaca, Rusça ve İspanyolca karşılıklırıyla = Dictionary of archival terminology: with equivalents in German, English, French, Italian, Dutch, Russian and Spanish. (1995). Türkçe haz. ve gen. Bekir Kemal Ataman. İstanbul: Librairie de Péra. Ataman, Bekir Kemal. (1989). Arşivcilik eğitimi üzerine, Türk Kütüphaneciliği 3 (1): Bazin, Paule Rene. (1995). Avrupa topluluğu arşivleri çev. Hamza Kandur. Arşivcilik konferansları I içinde (1-8). Yay.haz. Hamza Kandur. İstanbul: Librairie de Péra. Bazin, Paule Rene. (1995). Fransa da arşivcilik eğitimi çev. Hamza Kandur. Arşivcilik konferansları I içinde (1-8). Yay.haz. Hamza Kandur. İstanbul: Librairie de Péra. Binark, İsmet. (1980). Arşivcilik eğitimi, çeşitli ülkelerde arşivci yetiştirilmesi konusunda yapılmış çalışmalar ve ülkemizdeki durum, Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni 29 (3): Cook, Michael. (1984). Arşivci yetiştirmede izlenecek öğretim programı çev. Ömer Ertürk. Günümüzde arşiv yönetimi meslek eğitiminin temelleri. İçinde (33-38). Yay.haz. Jale Baysal. İstanbul: Türk Kütüphaneciler Derneği İstanbul Şubesi. Cook, Michael. (1984). Arşivcilerin eğitimine çağdaş yaklaşımlar çev. İsmail Erünsal. Günümüzde arşiv yönetimi meslek eğitiminin temelleri içinde (13-24). Yay.haz. Jale Baysal. İstanbul: Türk Kütüphaneciler Derneği İstanbul Şubesi. Cook, Michael. (1984). Arşivcilik eğitiminin planlanması çev. Ahmet Karamustafa. Günümüzde arşiv yönetimi meslek eğitiminin temelleri. İçinde (25-32). Yay.haz. Jale Baysal. İstanbul: Türk Kütüphaneciler Derneği İstanbul Şubesi. Çakın, İrfan. (1997). 25. Yılında Hacettepe Üniversitesi Kütüphanecilik Bölümü Kütüphanecilik Bölümü 25. yıl a armağan içinde (7-31). Yay haz. Bülent Yılmaz. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Kütüphanecilik Bölümü. Evans, Frank B. (1967). Archivists and records managers: Variations on a theme, American Archivist 30: İcimsoy, A. Oğuz. (1998). Kamu sektöründe evrak yönetiminin önemi ve gerekliliği I. Milli arşiv şurası: Tebliğler-tartışmalar, Nisan 1998, Ankara içinde ( ). Yay.haz. Rahim Erişti ve diğerleri. Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü. Kandur, Hamza. (1999). Elektronik arşivler ve arşivcilik mesleğinin geleceği Bilgi çağı, bilgi merkezleri ve bilgi teknolojileri sempozyumu, 7-9 Mayıs 1997 içinde (15-21). Yay.haz. Mustafa Akbulut, Fatoş Subaşıoğlu. Ankara: Ankara Üniversitesi Rektörlüğü. 12

13 Hare, Catherine E. - Jullia McLeod. (1997). Developing a record management programme. London: Aslib. Penn, Ira A. (1989). Record management handbook. Gower. Rukancı, Fatih. (1998). Türkiye de arşivcilik eğitimi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Türkçe Sözlük. (1992). İstanbul: Türk Dil Kurumu. 13