SUPER BREAKTHROUGH IN THE TECHNOLOGY SPACE: BORON BASED SUPERCONDUCTORS
|
|
- Gül Öz
- 7 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 SUPER BREAKTHROUGH IN THE TECHNOLOGY SPACE: BORON BASED SUPERCONDUCTORS ÖZET: Süperiletkenkenler elektriksel direnç göstermeyen malzemelerdir. Elektrik akımını herhangi bir enerji kaybı olmadan taşırlar. Elektriksel direncin var olmaması olarak tanımlanan bu fenomen, 1911 yılında Hollandalı fizikçi H.K. Onnes tarafından cıva üzerinde çalışırken beklenmedik bir şekilde gözlenmiştir. Süperiletkenliğin keşfinden itibaren hem süperiletkenlik hem de süperiletkenler tüm dünyadan bilim insanlarının yoğun biçimde ilgisini çekmiştir. Ancak, günümüzde bu fenomen hala gizemini korumaktadır ve nasıl ortaya çıktığına dair teorik bir açıklama için birçok bilim insanı çalışmaktadır. Süperiletkenlik ne yazık ki çok düşük sıcaklıklarda ortaya çıkmaktadır ve bu sıcaklık dünyamızdaki kaydedilmiş en düşük sıcaklıktan da, kuru buzun oluşmaya başladığı sıcaklıktan da çok daha düşük bir değerdedir. Bu nedenle, birçok kimyacı ve malzeme bilimci daha yüksek sıcaklıklarda süperiletkenlik özelliği gösteren yeni maddeler bulmaya çalışmaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Süperiletkenlik, direnç, akım, Ali Gencer ABSTRACT: Superconductors are the conductors with practically no electric resistivity. They can carry electric current without any energy loss. Superconductivity, which is the phenomenon of showing no electric resistivity, was discovered accidentally in mercury by Professor Heike Kamerlingh Onnes in the Netherlands in He had not expected that it happened! From the discovery of superconductivity, superconductivity and superconductors have been attracting broad interests by scientists and technologists in the world. Phenomena of superconductivity itself is mysterious, and, how it happens is still under discussions though many physicists have been challenging to explain superconductivity theoretically. Because superconductivity unfortunately appears at very low temperature, much colder than the record-low temperature in the world or the temperature of dry ice, many chemists and material scientists have been challenging to discover new superconductors which become superconducting state at higher temperature. KEYWORDS: Superconductors, impedance, current, Ali Gencer Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 51
2 Süperiletkenkenler elektriksel direnç göstermeyen malzemelerdir. Elektrik akımını herhangi bir enerji kaybı olmadan taşırlar. Elektriksel direncin var olmaması olarak tanımlanan bu fenomen, 1911 yılında Hollandalı fizikçi H.K. Onnes tarafından cıva üzerinde çalışırken beklenmedik bir şekilde gözlenmiştir. Süperiletkenliğin keşfinden itibaren hem süperiletkenlik hem de süperiletkenler tüm dünyadan bilim insanlarının yoğun biçimde ilgisini çekmiştir. Ancak, günümüzde bu fenomen hala gizemini korumaktadır ve nasıl ortaya çıktığına dair teorik bir açıklama için birçok bilim insanı çalışmaktadır. Süperiletkenlik ne yazık ki çok düşük sıcaklıklarda ortaya çıkmaktadır ve bu sıcaklık dünyamızdaki kaydedilmiş en düşük sıcaklıktan da, kuru buzun oluşmaya başladığı sıcaklıktan da çok daha düşük bir değerdedir. Bu nedenle, birçok kimyacı ve malzeme bilimci daha yüksek sıcaklıklarda süperiletkenlik özelliği gösteren yeni maddeler bulmaya çalışmaktadır. Süperiletkenliğin ortaya çıkacağı bir üst sıcaklık limitinin olup olmadığı bugüne kadar ispatlanamadığından oda sıcaklığında çalışan bir süperiletken bilim insanlarının rüyasıdır. Eğer böyle bir keşif ileride gerçekleşirse şüphesiz elektrikle çalışan tüm teknolojiyi tamamen değiştirecektir. Mevcut süperiletkenleri çalıştırabilmek için çok düşük sıcaklıklara inmek gerekse de, elektrik akımını herhangi bir kayıp olmadan iletebildikleri için teknolojik olarak çok önemlidirler. Bakır gibi geleneksel iletkenlerde akım kaybı ve dolayısıyla ortaya çıkan ısı enerjisi elektrik kullanan makinelerin performansını sınırlandırmaktadır. Süperiletkenliğe dayalı elektromıknatıslar bakır elektromıknatıslardan çok daha yüksek manyetik alanlar oluşturabilmektedir. Süperiletkenler sadece geleneksel elektriksel makinelerin performansını arttırmakla kalmaz yeni teknolojik aletlerin keşfini de olanaklı kılar. Süperiletkenlerin diğer önemli bir özelliği ise normal malzemelerde atom ölçeğinde gözlenebilen kuantum etkilerin, makro ölçekte gözlenebilmesidir. Yani, atomik ölçekte kullanılan kuantum fiziği denklemleri cm hatta metreler mertebesindeki süperiletken malzemelerde geçerlidir. Bu özellik kullanılarak çok hassas manyetik alan sensörleri yapılabilmekte, kalp sinyallerinin incelenmesinden beyin dalgalarının incelenmesine kadar, tahribatsız muayene sistemlerinden plastik patlayıcı dedektörü sistemlerine kadar uygulama alanı bulabilmektedir. Bu aygıtların temel devre elemanı olarak değerlendirilen ve süperiletken malzemeler arasındaki kuantum etkileşime dayanan Josephson eklemi 1962 yılında B. Josephson tarafından keşfedilmiştir. Daha sonra bu keşif kendisine 1973 yılında Nobel fizik ödülünü kazandırmıştır. Süperiletkenlerin en popüler uygulaması hastanelerde kullanılan MRI cihazlarıdır. MRI, süperiletkenler tarafından oluşturulan yüksek Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 52
3 manyetik alanı kullanarak insan vücudunun istenilen kesit alanlarının incelenmesini sağlar. Tokyo ve Osaka arasında shinkansenleri (yüksek hızlı tren) işleten Japan Demiryolları Şirketi bugünlerde güçlü süperiletken mıknatısları kullanarak trenleri yerden havalandıran yeni bir tren hattı inşasını gerçekleştirmektedir. Süperilekten mıknatısları kullanan bu yeni trenler 500 km/h hıza ulaşacak ve 2027 yılında Tokyo-Nagoya arasını birbirine 40 dakikada bağlayacaktır. Tüm dünyada süperiletkenliğe ve uygulamalarına dair yeni teknoloji arayışları yoğun biçimde sürmektedir. Gelecekte Sahra çölündeki güneş panellerinden elde edilen enerji süperiletken denizaltı iletim hatları aracılığıyla Avrupa ya iletilecek ve bu transfer esnasında hiç enerji kaybı olmayacaktır. İki atomun füzyon reaksiyonuyla enerji üreten ve erime kazaları geçirme ihtimali olmayan füzyon reaktörleri ancak süperiletkenler kullanılarak hayata geçirilebilirler. Çünkü bu reaktörlerin etkin bir füzyon reaksiyonu gerçekleştirebilmeleri için çok yüksek manyetik alanlara ihtiyaç vardır. Süperiletkenliği kullanan elektromıknatıslar kanser tedavisinde kullanılan parçacık hızlandırıcıların boyutlarını küçültmede ve çalışmak için ihtiyaç duydukları enerjiyi azaltmada da kullanılabilir. Kanser tedavisi uygulamalarında çok daha yaygın çözümler geliştirmeye yardımcı olarak birçok hastanın cerrahi müdahaleye gerek kalmadan tedavisini olanaklı kılar. Süperiletken ışınım dedektörleri, bolometreler, malzeme üzerine düşen ışınımların soğurulması ile açığa çıkan çok düşük sıcaklık değişimlerini algılaması prensibine dayanır. Bolometrenin performansı hedeflenen dalga boyuna uygun bir soğurucu tabaka ya da anten tasarımı ile artırılabilir. Hâlihazırda süperiletken bolometreler savunma sanayinden uzay araştırmalarına kadar farklı alanlarda uygulama alanı bulmuşlardır. Süperiletken entegre devreler, (Rapid Single Flux Quantum - RSFQ), süperiletkenlerin kuantum etkileri kullanılarak sinyallerin anahtarlanmasına dayanan bir teknolojidir. Temel devre elemanı Josephson Eklemleridir. Yarıiletken devre teknolojilerine göre en büyük avantajları, yarıiletkenlerden yaklaşık 100 kat daha hızlı anahtarlama yapabilmeleri ve yaklaşık 1000 kat Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 53
4 daha düşük güç tüketimlerine sahip olmalarıdır. Günümüzde yarıiletken malzemelere dayanan mikroişlemci teknolojilerinin limitlerine yaklaşılması, RSFQ tabanlı entegre devreleri en önemli alternatif teknolojilerden birisi yapmaktadır. Japonya da iklim değişiklileri, yer kabuğu hareketleri gibi simülasyonların yapıldığı Deniz ve Yer Kabuğu Bilim ve Teknoloji Merkezi (Japan Agency for Marine-Earth Science and Technology), Amerika daki çok yüksek sayıda istihbaratın analiz edildiği Ulusal Güvenlik Teşkilatı (National Security Agency) gibi kurumların ihtiyacını karşılamak için çok yüksek kapasitede ve kabul edilebilir seviyede güç tüketimi ile veri işleyen sistemlerin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Mevcut yarıiletken tabanlı süperbilgisayarlar 5-10 MW mertebelerinde güç harcamaktadır. Bu güç miktarı, hanenin tüketimine denktir. Benzer işlem kapasitesine denk bir süperiletken tabanlı süperbilgisayar yapılabilirse, soğutma dahil tahmini güç tüketimi mevcut durumdan en az 100 kat daha az olacaktır. Süperiletken entegre devrelerin düşük güç tüketimleri, onları aynı zamanda soğutmalı dedektör okuma devreleri için de uygun bir aday yapmaktadır. Böylelikle, karmaşık okuma devreleri soğuk dedektörlerin hemen yanına yerleştirilebilecek, çoklama işlemi hemen detektörden sonra yapılabilecektir. THz Dalga Kaynakları, elektromanyetik spektrum radyo frekanslarından Gamma ışınlarına kadar geniş bir frekans aralığını kapsar. Ağırlıklı olarak iletişim teknolojilerinde kullanılan KHz ler mertebesinden GHz mertebelerine kadar olan frekanslar çeşitli elektronik aygıtlarla üretilebilmektedir. Benzer şekilde optik frekanslar olan kızıl ötesi, görünür ışık ve mor ötesi frekanslar da çeşitli optik aygıtlar tarafından üretilebilmektedir. Fakat, bu iki frekansın arasında kalan THz spektrumu gerek elektronik aygıtlar gerekse optik aygıtlar tarafından verimli olarak üretilememektedir. Josephson Eklemlerinin karakteristik özelliklerinden olan ve B. Josepshon a Nobel fizik ödülünü kazandıran AC Josephson etkisi ile süperiletken aygıtlardan THz dalgaları üretmek mümkündür. THz dalgalar halen X ışınları ile yapılan tıbbi ve güvenlik amaçlı görüntülemeleri ikame edebilecek seviyede çözünürlük ve hassaslık sunmaları mümkün olacaktır. Böylelikle vücuda zararlı X ışınlarını kullanmak yerine daha güvenli THz dalgaları kullanılması sağlanacaktır. Kuantum Bilgisayarlar, bilindiği gibi insanoğlu ilk mekanik bilgisayar olarak kabul edilen Pascaline nin, B. Pascal tarafından 17. yüzyılda keşfinden itibaren sürekli artan bir işlem gücüne ihtiyaç duymaktadır. Özellikle konvansiyonel sistemlerle çözülemeyecek kadar karmaşık bilimsel problemlerin ve kripto kodlarının çözümünde kullanılmak üzere tasarlanan kuantum bilgisayarlar, makro ölçekte kuantum fiziği prensiplerini uygulayarak çok daha hızlı çözümler sunabilmektedir. Ülkemizde süperiletkenlik alanında ilk bilimsel yayın 1991 yılında yapılmış olup, Dünya ile karşılaştırıldığında yeni sayılabilecek bir geçmişe sahiptir. Özellikle son yıllarda ülkemizdeki süperiletkenlik aktiviteleri ivme kazanmış, Kalkınma Bakanlığı desteği ile, Ulusal Süperiletkenlik Araştırma ve Uygulama Merkezi nin kurulumu tamamlanmıştır. TOBB Ekonomi ve Teknoloji Süperiletken Elektroniği Laboratuvarı nda Süperiletken entegre devreler, manyetik alan sensörleri, ışınım dedektörleri, Ege Üniversitesi ve İzmir Yüksek Teknoloji Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 54
5 Enstitüsünde, manyetik alan sensörleri ve THz kaynaklar, Ankara ve Turgut Özal Üniversitelerinde Kuantum Hesaplama, Bolu Abant İzzet Baysal ve Malatya İnönü Üniversitelerinde ise ışınım dedektörleri ve Josephson eklemleri üzerine araştırmalar yapılmaktadır. Ülkemizdeki süperiletkenlik araştırmaları, uygulamalarda kullanılacak birikime ulaşmış olup, özel sektörün de katkıları ile katma değeri yüksek ürün hedefli çalışmaların yapılmaya başlanması önem arz etmektedir. Türkiye nin çeşitli teknoloji alanları arasından özellikle süperiletken teknolojiyi geliştirmeye destek vermesi için birçok geçerli neden vardır. İlk olarak Türkiye zengin bor kaynaklarına sahiptir. Bor ise önemli bir süperiletken malzeme olan MgB2 nin temel bileşenidir. İkinci olarak ise süperiletken teknolojinin elektrik şebekelerine uygulanması konusunda Türkiye gelişmiş batı ülkelerinden daha yüksek şansa sahiptir. Bu ülkelerdeki şebekeler belirli bir olgunluğa ulaşmışlardır ve ekonomik büyümedeki yavaşlıktan ötürü yeni şebekelerin geliştirilmesi pek olası görünmemektedir. Türkiye de yeni şebeklerin oluşturulmasında yenilikçi teknolojiler olan süperiletken akım sınırlandırıcılar ve süperiletken güç aktarım kabloları kullanılabilir. Üçüncü olarak ise süperiletken teknoloji, nükleer füzyona yönelik ITER projesi için yaşamsaldır. Türkiye nin de ITER projesine katkı yapmayı istediği göz önüne alınırsa süperiletkenliğe yönelik bilim ve teknoloji çalışmaları faydalı olabilir. Son olarak, yüksek sıcaklık süperiletkelerin pratik olarak daha yaygın kullanılmasıyla MRI cihazları az gelişmiş kırsal bölgelerde de yaygınlaşabilir. Bu sadece Türkiye için değil diğer Ortadoğu ülkeleri ve Afrika ülkeleri için de geçerlidir. Süperiletken teknolojisi bu bölgelerde yaşayan insanların hayat standartlarını yükseltecektir. UYGULAMALI SÜPERİLETKENLİKTE BÜYÜK ÖLÇEKLİ PROJELER ITER: ULUSLARARASI DENEYSEL TERMONÜKLEER REAKTÖR ITER; füzyon enerjisinin dünya üzerinde ticari amaçlarla kullanımının uygulanabilirliğine yönelik bir araştırma ve geliştirme projesidir. Güneş ve diğer yıldızların enerji üretim yöntemi olan füzyon insanoğluna sadece sınırsız enerji konusunda değil aynı zamanda günümüzde kullanılan ve çevreyi kirleten fosil veya fisyon enerjilerinden farklı olarak karbon salmayan, çevre dostu enerji için büyük umutlar vadetmektedir. ITER Tokamak; uygulamalı süperiletkenlikteki en büyük projedir ve enerji üretimi amacıyla kullanılan ilk füzyon makinesi olacaktır. Dünya nüfusunun yaklaşık olarak yarısını temsil eden Avrupa Birliği, ABD, Rusya, Çin, Japonya, Hindistan ve Güney Kore tarafından yürütülmektedir. ITER in temelinde düşük sıcaklık süperiletkenler bulunmaktadır. Bu süperiletkenler yanan plazmayı sınırlandırmak amacıyla üretilecek bir dizi güçlü mıknatısın üretiminde kullanılacaktır. Kırılgan Nb3Se iletkeni ilk defa büyük ölçekli uygulamalı bir süperiletkenlik projesinde kullanılacaktır ve ITER in bu malzemeden 600 tona ihtiyacı olacağı tahmin edilmektedir. Bu rakam dünyadaki mevcut üretim kapasitesinin çok üstündedir ve bu endüstride ciddi bir sıçrama yaşanmasını gerektirmektedir. Örneğin bugüne kadar bu malzemenin üretiminin bilinmediği Çin ve Güney Kore de ITER projesi öncesinde endüstriyel ölçekte gerekli know-how çalışmaları yapılmış ve fabrikasyon için tesisler kurulmuştur. Bu da büyük ölçekli projelerin katılımcı ülkeleri son teknolojiye sahip olmak için gerekli ortam konusunda nasıl yönlendirdiğinin ve uluslararası işbirliğinin bilimin sınırlarının genişletilmesinde oynadığı rolü göstermesi açısından önemlidir. Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 55
6 LHC: BÜYÜK HADRON ÇARPIŞTIRICISI 13TeV luk çarpışma enerjisiyle LHC insanlığın bugüne kadar geliştirdiği en güçlü parçacık çarpıştırıcısıdır. Geçen yıl haziran ayında kırılan bu rekor yeni keşiflere ve evrenimizin yapıtaşları olan temel parçacıkları daha iyi anlamamıza olanak sağlamaktadır. 7 TeV luk bir önceki rekor standart modelin eksik parçacığı olan Higgs bozonunun keşfiyle sonuçlanmıştır. Bununla birlikte, temel fizikte parçacık etkileşimleri, uzay-zamanın yapısı, karanlık maddenin doğası gibi birçok açık problem bulunmaktadır. LHC nin geliştirilmesiyle bilim insanlarına bu soruları araştırmak için veri sağlanacaktır. LHC gibi parçacık hızlandırıcılarını mümkün kılan teknoloji süperiletkenlerdir. CERN ün 27 km lik tüneline yerleştirilen güçlü elektromıknatıslar ışık hızında hareket eden iki yüksek enerjili ışının çarpışmadan önce yönlendirilmesinde kullanılmaktadır. Bu iki kutuplu ve dört kutuplu mıknatıslar biçimlendirilebilir Nb-Ti iletkeninden yapılmaktadır. LHC nin 2020 de gerçekleştirilmesi beklenen yüksek ışıldamalı yapıya kavuşturulmasında kırılgan Nb3Sn iletkeni ilk defa kullanılacaktır. LHC 100 ülkeden binlerce bilim insanının ortak çalışmasını gerekli kılmıştır. LHC nin öncesinde de büyük miktarda verinin çok sayıda kişiye paylaştırılması ihtiyacı WWW nin geliştirilmesini ve bugünkü haliyle internetin ortaya çıkışını sağlamıştır. Bu yan ürün bilimin toplumun dönüştürmesinde oynadığı güçlü rolü ve insanlığını refahına yaptığı katkıyı göstermesi açısından önemlidir. FCC: GELECEKTEKİ DAİRESEL ÇARPIŞTIRICI LHC den sonraki çağ için CERN şimdiden bir vizyon geliştirmiştir. Eğer yüksek ışıldamalı yapı başarılı olursa yeni makinemiz 100 TeV a ulaşabilen ve mevcut LHC den 7-8 kat daha güçlü olan FCC olacaktır. Bu makine daha önce hiç keşfedilmemiş alanlar için yeni ufuklar açacaktır. Gerçekleştirilebilmesi durumunda, FCC de NB3Sn nin materyal olarak seçilmesi düşünülmektedir ve yeni tip yüksek sıcaklık süperiletkenler ortaya çıkabilir. Bu alet 100 km lik dairesel bir tünel kazılmasını gerektirmektedir. Yaklaşık 6 ton Nb- 3Sn kullanılması planlanmaktadır ve bu miktar ITER in ihtiyaç duyduğundan 10 kat fazladır. Bu nedenle, tüm dünyada bu iletkenin üretim kapasitesine dair bir artış beklenmektedir ve yaşamsal bir öneme sahiptir. Ayrıca, araştırma geliştirme fırsatlarının önü açıktır ve bu alandan yeni şirketlerin ortaya çıkması olanaklıdır. Bunun sonucunda süperiletkenlik endüstrisinin büyümek için önünde ciddi fırsatlar olacaktır ve araştırmalar esnasında birçok yan ürün ortaya çıkacak ve insanlığın hizmetine sunulacaktır. SÜPERİLETKEN MANYETİK ENERJİ DEPOLAMA Süperiletken manyetik enerji depolama (SMES) sistemleri, süperiletken kritik sıcaklığının altında bir sıcaklığa soğutulmuş olan bir süperiletken bobinden geçirilen doğrusal akımın neden olduğu manyetik alanda enerji depolama amacıyla kullanılan sistemlerdir. Tipik bir SMES sistemi üç bölümden oluşmaktadır: Süperiletken bobin, güç şartlandırma sistemi ve cryogenic soğutma sistemi. Süperiletken bobin yüklendikten sonra, akımda azalma olmaz ve manyetik enerji süresiz olarak saklanabilir. SMES sisteminin diğer sistemlere göre en önemli avantajı şarj ve deşarj sırasında zaman gecikmesinin çok kısa olmasıdır. Güç neredeyse anında kullanılabilir ve çok yüksek güç çıkış süresi kısa bir süre için sağlanabilir. Diğer enerji depolama yöntemlerinde depolanan mekanik elektrik enerjisine dönüşümü ile ilgili önemli bir gecikme süresi vardır. Diğer bir avantajı ise güç kaybının elektrik akımlarının neredeyse hiç dirençle karşılaşmaması nedeniyle çok daha az olmasıdır. Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 56
Elektrik iletmek için kullanılan kabloların
TEKNOLOJİ Süperiletkenlik ve süperiletken elektroniği Her süperiletken malzeme uygun şartlar altında mıknatıs görevi görebilir. Bu etki, günümüzde motor, jeneratör ve manyetik kaldırmalı (MagLev) trenlerde
DetaylıENERJİ VERİMLİLİĞİ VE SÜPERİLETKEN MALZEMELER. Rıfkı Terzioğlu, Türker Fedai Çavuş Sakarya Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü
ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE SÜPERİLETKEN MALZEMELER Rıfkı Terzioğlu, Türker Fedai Çavuş Sakarya Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü İçerik Giriş İçerik Giriş Süperiletkenler ve temel özellikleri,
DetaylıHızlandırıcılar ve Çarpıştırıcılar
Hızlandırıcılar ve Çarpıştırıcılar 1 Hızlandırıcı nedir? Çarpıştırıcı nedir? Parçacık hızlandırıcıları, elektrik yükü olan atomik veya atom-altı parçacıkları oldukça yüksek hızlara (ışık hızına bile oldukça
DetaylıCERN Bağlamında İleri Fizik Uygulamaları
Kaynaklar CERN website (http://kt.cern/medical-applications ve http://kt.cern/aerospace) Harran Üniversitesi (Türkiye) 3 Mayıs, 2017 CERN neredesin? CERN deki ana yapılar: ATLAS (A Toroidal LHC ApparatuS),
DetaylıTheory Tajik (Tajikistan)
Q3-1 Büyük Hadron Çarpıştırıcısı Bu probleme başlamadan önce ayrı bir zarfta verilen genel talimatları lütfen okuyunuz. Bu görevde, CERN de bulunan parçacık hızlandırıcısının LHC ( Büyük Hadron Çarpıştırıcısı)
DetaylıMODERN ENERJİ DEPOLAMA SİSTEMLERİ VE KULLANİM ALANLARİ
MODERN ENERJİ DEPOLAMA SİSTEMLERİ VE KULLANİM ALANLARİ Muhammed Aydın ARSLAN 16360007 İÇERİK Hidrojen Depolama Sistemleri Batarya Volan Süper Kapasitörler Süper İletken Manyetik Enerji Depolama HİDROJEN
DetaylıCERN NEDİR? NE ZAMAN VE NİÇİN KURULDU?
CERN NEDİR? NE ZAMAN VE NİÇİN KURULDU? CERN, 2014 te 60. kuruluş yılını kutlayacak. CERN, II. Dünya Savaşı sonunda Avrupa da ortak nükleer araştırmalar yapmak için kuruldu. CERN 58 Yıllık, Ama Adını Dünyaya
DetaylıSÜPERİLETKEN TEKNOLOJİLERİ-4 Süperiletken Maglev Trenler. Doç. Dr. Zeynep GÜVEN ÖZDEMİR Yrd.Doç.Dr.Özden ASLAN ÇATALTEPE
SÜPERİLETKEN TEKNOLOJİLERİ-4 Süperiletken Maglev Trenler Doç. Dr. Zeynep GÜVEN ÖZDEMİR Yrd.Doç.Dr.Özden ASLAN ÇATALTEPE 1 Bilinen en güvenli ulaşım araçları, sabit bir ray üzerinde ve karada gittiklerinden
DetaylıHİGGS HAKKINDA NAZLI FANUS FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ ULUPAMİR ORTAOKULU (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI-7)
HİGGS HAKKINDA NAZLI FANUS FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ ULUPAMİR ORTAOKULU (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI-7) HİGGS HAKKINDA KONU BAŞLIKLARI STANDART MODEL-TEMEL PARÇACIKLAR HİGGS BOZONU HİGGS ALANI HIZLANDIRICILAR(HİGGS
Detaylı: Bilgisayar Mühendisliği. Genel Fizik II
Ad Soyadı Şube No : Fahri Dönmez : TBIL-104-03 Öğrenci No : 122132151 Bölüm : Bilgisayar Mühendisliği Genel Fizik II HIZLI TRENLERİN YAVAŞLAMASINI VE DURMASINI SAĞLAYAN FREN SİSTEMİNDE MANYETİK KUVVETLERİN
DetaylıCERN VE HİGGS HİGGS PARÇACIĞI NEDİR? Tuba KÖYLÜ Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü 27 Haziran 2017
CERN VE HİGGS HİGGS PARÇACIĞI NEDİR? Tuba KÖYLÜ Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü 27 Haziran 2017 2 CERN CERN; Fransızca Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi kelimelerinin
DetaylıİÇİNDEKİLER -BÖLÜM / 1- -BÖLÜM / 2- -BÖLÜM / 3- GİRİŞ... 1 ÖZEL GÖRELİLİK KUANTUM FİZİĞİ ÖNSÖZ... iii ŞEKİLLERİN LİSTESİ...
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii ŞEKİLLERİN LİSTESİ... viii -BÖLÜM / 1- GİRİŞ... 1 -BÖLÜM / 2- ÖZEL GÖRELİLİK... 13 2.1. REFERANS SİSTEMLERİ VE GÖRELİLİK... 14 2.2. ÖZEL GÖRELİLİK TEORİSİ... 19 2.2.1. Zaman Ölçümü
DetaylıOnur ELMA TÜRKIYE DE AKILLI ŞEBEKELER ALT YAPISINA UYGUN AKILLI EV LABORATUVARI. Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği
1 TÜRKIYE DE AKILLI ŞEBEKELER ALT YAPISINA UYGUN AKILLI EV LABORATUVARI SMART HOME LABORATORY FOR SMART GRID INFRASTRUCTURE IN TURKEY Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Sunan Onur ELMA 2
DetaylıFEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU (YÜKSEK LİSANS)
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU (YÜKSEK LİSANS) 1.Yarıyıl GÜZ YARIYILI DERSİN DERS KURAMSAL UYGULAMA TOPLAM ULUSAL KREDİSİ DERSİN ADI OPTİK KODU
DetaylıMühendislik Çevre Danışmanlık Gıda Tarım Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ
Mühendislik Çevre Danışmanlık Gıda Tarım Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK Ülkemizde 2010-2011 yılı itibari ile çeşitli
DetaylıHİGGS??? STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA?
Higgsli Günler HİGGS??? STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA? 1. STANDART MODEL En basit haliyle, temel parçacıklar ve etkileşimleri hakkında bütün bilgimizi
DetaylıBugün Evreni oluşturan tüm enerji toplu iğne ucu büyüklüğünden LHC. Zaman, uzay ve madde Büyük Patlama sırasında ortaya çıktı.
2 NEDEN?? : Yüksek enerjilerde parçacıkları çarpıştırıyoruz. Parçacıkları kırıp içlerine bakmak istiyoruz. DENEY Hızlandırıcılar Bugün Evreni oluşturan tüm enerji toplu iğne ucu büyüklüğünden küçük bir
DetaylıULUSAL PROTON HIZLANDIRICILARI ÇALIŞTAYI
ULUSAL PROTON HIZLANDIRICILARI ÇALIŞTAYI Dr. Ali Tanrıkut SANAEM Müdürü 18-19 Nisan 2013 TAEK-SANAEM Ankara Düzenleyenler: UPHÇ-2013 Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Ankara Üniversitesi, Hızlandırıcı Teknolojileri
Detaylı1 BEÜ./ÖĞR.İŞL FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ FİZİK BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU : 3111 HAZIRLIK SINIFI
HAZIRLIK SINIFI 01.Yarıyıl Dersleri 02.Yarıyıl Dersleri *FİZ000 Hazırlık Preparatory Course 30 *FİZ000 Hazırlık Preparatory Course 30 * İngilizce hazırlık isteğe bağlıdır. 1 BEÜ./ÖĞR.İŞL. 01.Yarıyıl Dersleri
DetaylıHIGGS HAKKINDA. STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA?
HIGGS HAKKINDA Seher DAMLI (TTP- 5 katılımcısı) seher.damli@eba.gov.tr Eğitmen: Sezen SEKMEN (Kore Kyungpook Ulusal Üniversitesi adına araştırmacı olarak CERN de CMS deneyinde görevli) sezen.sekmen@cern.ch
Detaylı1. Ünite 1 ve 2. Konular Fizik Biliminin Önemi - Fiziğin Uygulama Alanları
1 1. Ünite 1 ve 2. Konular Fizik Biliminin Önemi - Fiziğin Uygulama Alanları A nın Yanıtları 1. Fizik bilimini kendisine iş edinen bilim insanlarına... fizikçi adı verilir. 2...., Mekanik kuvvet, hareket
DetaylıBölüm 9 ELEKTROMANYETİK İNDÜKSİYON. Copyright 2008 Pearson Education Inc., publishing as Pearson Addison-Wesley
Bölüm 9 ELEKTROMANYETİK İNDÜKSİYON Hedef Öğretiler Faraday Kanunu Lenz kanunu Hareke bağlı EMK İndüksiyon Elektrik Alan Maxwell denklemleri ve uygulamaları Giriş Pratikte Mıknatısın hareketi akım oluşmasına
DetaylıBölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri
Bölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri Elektrik gücünü yüksek verimli bir biçimde kontrol etmek ve formunu değiştirmek (dönüştürmek) için oluşturlan devrelere denir. Şekil 1 de güç girişi 1 veya 3 fazlı AA
DetaylıÇUKUROVA ÜNĠVERSĠTESĠ FEN EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ FĠZĠK BÖLÜMÜ
ÇUKUROVA ÜNĠVERSĠTESĠ FEN EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ FĠZĠK BÖLÜMÜ Çukurova Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü Lisans Öğrenci Laboratuvarları Temel Mekanik Laboratuvarı Elektrik ve Manyetizma Laboratuvarı
DetaylıAKILLI ŞEBEKELER Smart Grids. Mehmet TÜMAY Taner TOPAL
AKILLI ŞEBEKELER Smart Grids Mehmet TÜMAY Taner TOPAL Özet Günümüzde elektrik enerjisi üretim, iletim ve dağıtım teknolojilerinde bilişim teknolojilerinin kullanımı yaygınlaşmaktadır. Akıllı şebekeler
DetaylıSTANDART MODEL VE ÖTESİ. Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. A. Zorluer Türk Öğretmen Çalıştayı 8 Ocak 2018
STANDART MODEL VE ÖTESİ Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. A. Zorluer Türk Öğretmen Çalıştayı 8 Ocak 2018 1 Evrenin kısa tarihi Görüldüğü gibi evrenimizin tarihi aynı zamanda atom altı parçacıkların oluşum
DetaylıCERN'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ve LCG (LHC Computing Grid) Projesi
CERN'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ve LCG (LHC Computing Grid) Projesi Gülsen Önengüt Çukurova Üniversitesi, Fizik Bölümü CERN, Compact Muon Solenoid (CMS) Deneyi 2. Ulusal Grid Çalıştayı, 1 Mart 2007,
DetaylıMaddenin içine yaptığımız yolculukta...
HİGGS NEDİR? Maddenin içine yaptığımız yolculukta... madde atom elektron proton quark çekirdek nötron Standart Model Standart Model Atomun İçi Doğadaki Temel Kuvvetler Temel Kuvvetler Değişim Parçacıkları
DetaylıHazırlayan: Tugay ARSLAN
Hazırlayan: Tugay ARSLAN ELEKTRİKSEL TERİMLER Nikola Tesla Thomas Edison KONULAR VOLTAJ AKIM DİRENÇ GÜÇ KISA DEVRE AÇIK DEVRE AC DC VOLTAJ Gerilim ya da voltaj (elektrik potansiyeli farkı) elektronları
Detaylıengelsiz İki elektronun işbirliği!
süperiletkenlik Süperiletkenlik Bir metali sert yaylar ile bağlanmış ve hareket edebilen pozitif iyonlardan oluşan bir kafes olarak düşünebiliriz. Kafeste hareket eden elektronlar elektrik akımı oluştururlar.
DetaylıAFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
YÜKSEK LİSANS PROGRAMI BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL FIZ-5501 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0 8 0 9 FIZ-5601 TEZ HAZIRLIK ÇALIŞMASI Z 0 1 1 0 1 20 1 21 12 30 İKİNCİ YARIYIL FIZ-5502 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0 8
DetaylıKuantum Bilgisayarı ve Qbit
Kuantum Bilgisayarı ve Qbit Teknoloji hızla ilerliyor, fakat ne kadar ilerlerse ilerlesin bu gelişmeler genellikle tekdüze bir doğrultuda devam ediyor. Bilgisayar bilimlerinde Moore Yasası denen basit
DetaylıX-Işınları. Numan Akdoğan. 1. Ders: X-ışınları hakkında genel bilgiler.
X-Işınları 1. Ders: X-ışınları hakkında genel bilgiler Numan Akdoğan akdogan@gyte.edu.tr Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fizik Bölümü Nanomanyetizma ve Spintronik Araştırma Merkezi (NASAM) X-Işınları
DetaylıEndüstriyel Sensörler ve Uygulama Alanları Kalite kontrol amaçlı ölçme sistemleri, üretim ve montaj hatlarında imalat sürecinin en önemli aşamalarındandır. Günümüz teknolojisi mükemmelliği ve üretimdeki
DetaylıAkım ve Direnç. Bölüm 27. Elektrik Akımı Direnç ve Ohm Kanunu Direnç ve Sıcaklık Elektrik Enerjisi ve Güç
Bölüm 27 Akım ve Direnç Elektrik Akımı Direnç ve Ohm Kanunu Direnç ve Sıcaklık Elektrik Enerjisi ve Güç Öğr. Gör. Dr. Mehmet Tarakçı http://kisi.deu.edu.tr/mehmet.tarakci/ Elektrik Akımı Elektrik yüklerinin
DetaylıGÜNE ENERJ PV Sistemleri: PV uygulamaları
GÜNEŞ ENERJİSİ Güneşin enerjisini üç yolla kullanabiliriz, güneş enerjisi derken bu üçü arasındaki farkı belirtmek önemlidir: 1. Pasif ısı. Güneşten bize doğal olarak ulaşan ısıdır. Bina tasarımında dikkate
DetaylıSensörler. Yrd.Doç.Dr. İlker ÜNAL
Sensörler Yrd.Doç.Dr. İlker ÜNAL İçerik Algılama Teknolojisi Algılama Mekanizması Uygun Sensör SENSÖR SİSTEMİ Ölçme ve Kontrol Sistemi Transdüser ve Sensör Kavramı Günlük hayatımızda ısı, ışık, basınç
DetaylıCERN Evren & Büyük Patlama
CERN Evren & Büyük Patlama Doç. Dr. Ayben Karasu Uysal KTO Karatay Üniversitesi l CERN l Hızlandırıcılar l ALICE Deneyi l Grid Page 1 CERN Dünyanın en büyük parçacık fiziği araştırma merkezidir. İsviçre
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMLI
12. SINIF KONU ANLATIMLI 3. ÜNİTE: DALGA MEKANİĞİ 2. Konu ELEKTROMANYETİK DALGA ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ 2 Elektromanyetik Dalga Testin 1 in Çözümleri 1. B manyetik alanı sabit v hızıyla hareket ederken,
DetaylıMalzeme Bilimi ve Mühendisliği. h$p://www.mse.cankaya.edu.tr
Malzeme Bilimi ve Mühendisliği 1 h$p://www.mse.cankaya.edu.tr Malzeme Bakır Çağı (M.Ö. 5000-3000) Tunç Çağı (M. Ö. 3000-1000) Demir Çağı (M.Ö. 1190-330 ) 2 Malzeme Günümüzde birçok malzeme çeşidi bulunmaktadır.
DetaylıBir Dünya Enerji ÇATI GES
ÇATI GES İÇERİK Bir Dünya Enerji 1. GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİ NEDİR? 1.1 Neden Güneş Enerji Sistemleri? 2. DÜNYADA GES 3. TÜRKİYE DE GES 4. GES ÇÖZÜMLERİ 5. ÇATI ÜZERİ GES 5.1 Çatılarımıza Doğan Güneş 5.2
DetaylıWorld Energy Outlook Dr. Fatih BİROL UEA Baş Ekonomisti İstanbul, 1 Aralık 2011
World Energy Outlook 2011 Dr. Fatih BİROL UEA Baş Ekonomisti İstanbul, 1 Aralık 2011 Bağlam: halihazırda yeterince kaygı verici olan eğilimlere yeni zorluklar ekleniyor Ekonomik kaygılar dikkatleri enerji
DetaylıTÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU
TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU Zinnur YILMAZ* *Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, SİVAS E-mail: zinnuryilmaz@cumhuriyet.edu.tr, Tel: 0346 219 1010/2476 Özet Yüzyıllardan
DetaylıULUSLARARASI HUBUBAT KONSEYİ RAPORU
Hububat ve yağlık tohum fiyatları yukarı doğru hareketine Şubat ayının ilk günlerinde de devam etmiştir. Bu dönemde 2008 de görülen zirve değerlere yaklaşan fiyatlar kaydedilmiştir. Ancak günübirlik değişmelere
Detaylıİçindekiler: CERN Globe Binası ve Micro Cosmos Müzesi
Sayı 5 / Ağutos 2017 İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ İleri Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi İçindekiler: CERN / CMS Deneyi Ziyareti...2 CMS Veri Alımı ve Analiz Çalışmaları... 3 LHCb Yeni Baryon
DetaylıFOTOVOLTAİK SİSTEMLER ŞEBEKEYE BAĞLI OLDUĞUNDA OLUŞAN SORUNLAR Çiğdem KANDEMİR Doç.Dr.Mehmet BAYRAK
FOTOVOLTAİK SİSTEMLER ŞEBEKEYE BAĞLI OLDUĞUNDA OLUŞAN SORUNLAR Çiğdem KANDEMİR Doç.Dr.Mehmet BAYRAK YENİLENEBİLİR ENERJİ Elektrik enerjisinin büyük çoğunluğunun fosil esaslı kaynaklardan üretilmesi sonucunda
DetaylıAFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI DOKTORA PROGRAMI
DOKTORA PROGRAMI BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL ADI KREDİSİ* FIZ-6501 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0 8 0 9 FIZ-6601 TEZ HAZIRLIK ÇALIŞMASI Z 0 1 1 0 1 20 1 21 12 30 İKİNCİ YARIYIL ADI KREDİSİ* FIZ-6502 UZMANLIK
DetaylıDA DEVRE. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı ANALIZI
DA DEVRE Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı ANALIZI BÖLÜM 1 Temel Kavramlar Temel Konular Akım, Gerilim ve Yük Direnç Ohm Yasası, Güç ve Enerji Dirençsel Devreler Devre Çözümleme ve Kuramlar
DetaylıELEKTRİKSEL EYLEYİCİLER
ELEKTRİKSEL EYLEYİCİLER Eyleyiciler (Aktuatörler) Bir cismi hareket ettiren veya kontrol eden mekanik cihazlara denir. Elektrik motorları ve elektrikli sürücüler Hidrolik sürücüler Pinomatik sürücüler
DetaylıTÜBİTAK 2209-A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ YURT İÇİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEK PROGRAMI ELEKTROMANYETİK FIRLATMA SİSTEMİ ERCİYES ÜNİVERSİTESİ
TÜBİTAK 2209-A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ YURT İÇİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEK PROGRAMI ELEKTROMANYETİK FIRLATMA SİSTEMİ ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Projenin Tematik Alanı Elektrik Teknolojileri
DetaylıHızlandırıcı Fiziği-2. Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 04.02.2016
Hızlandırıcı Fiziği-2 Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 04.02.2016 1 İçerik Hızlı bir tekrar. Doğrusal hızlandırıcılar Doğrusal hızlandırıcılarda kullanılan bazı yapılar. Yürüyen dalga kovukları ve elektron hızlandırma
DetaylıENERJİ DEPOLAMA SUNUMU MESUT EROĞLU
ENERJİ DEPOLAMA SUNUMU MESUT EROĞLU 15360027 ENERJİ DEPOLAMAYI ZORUNLU KILAN NEDENLER Modern enerji sistemleri arz güvenirliği, Sistem stabilitesinin sağlanması, Enerji kaynaklarının daha verimli kullanılması,
DetaylıYıldızlara gidemeyiz; sadece onlardan gelen ışınımı teleskopların yardımıyla gözleyebilir ve çözümleyebiliriz.
Yıldızlara gidemeyiz; sadece onlardan gelen ışınımı teleskopların yardımıyla gözleyebilir ve çözümleyebiliriz. Işık genellikle titreşen elektromanyetik dalga olarak düşünülür; bu suda ilerleyen dalgaya
DetaylıX-Işınları. 1. Ders: X-ışınları hakkında genel bilgiler. Numan Akdoğan. akdogan@gyte.edu.tr
X-Işınları 1. Ders: X-ışınları hakkında genel bilgiler Numan Akdoğan akdogan@gyte.edu.tr Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fizik Bölümü Nanomanyetizma ve Spintronik Araştırma Merkezi (NASAM) X-Işınları
DetaylıFizik Bölümü Öğretim Planı
Hazırlık Sınıfı 01.Yarıyıl leri 02.Yarıyıl leri FİZ000 Hazırlık Preparatory Course 30 FİZ000 Hazırlık Preparatory Course 30 1 01.Yarıyıl leri 02.Yarıyıl leri FİZ 111 Fizik I Physics I 4 2 5 6 FİZ112 Fizik
DetaylıAnkara Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümü 7. Hafta. Aysuhan OZANSOY
FİZ102 FİZİK-II Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümü 7. Hafta Aysuhan OZANSOY Bölüm 6: Akım, Direnç ve Devreler 1. Elektrik Akımı ve Akım Yoğunluğu 2. Direnç ve Ohm Kanunu 3. Özdirenç 4. Elektromotor
DetaylıYILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNE FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ DERSİ. El Yapımı Basit Elektrik Motoru 3
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNE FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ DERSİ El Yapımı Basit Elektrik Motoru 3 Proje Raporu Ozan GÜNGÖR 12068010 16.01.2013 İstanbul
Detaylı1. Sınıf I. YARIYIL Dersin Kodu Dersin Adı Kredisi AKTS. 1. Sınıf II. Yarıyıl Dersin Kodu Dersin Adı Kredisi AKTS
T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Fen Fakültesi Dekanlığı Fizik Bölümü 2017-2018 Eğitim-Öğretim Yılı I&II. Öğretim Güz Ve Bahar Yarıyıllarda Okutulacak Dersler 1. Sınıf I. YARIYIL 2703151/270151 MEKANİK
DetaylıSAĞLIK SEKTÖRÜ RAPORU
SAĞLIK SEKTÖRÜ RAPORU İçindekiler DÜNYA ÜRETİMİ... 3 DÜNYA TİCARETİ... 4 TÜRKİYE DE İLAÇ ve ECZACILIK ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ... 5 Türkiye de Sağlık Harcamaları... 5 TÜRKİYE DE DIŞ TİCARET... 6 İhracat... 7 İthalat...
DetaylıDokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi YATLARDA KULLANILAN GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMLERİNİN TASARIMI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
YATLARDA KULLANILAN GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMLERİNİN TASARIMI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA 1 Onur GÜNAY, 2 Yiğit GÜLMEZ, 3 Oğuz ATİK 1 Araş.Gör., Dokuz Eylül Üniversitesi, Denizcilik Fakültesi, İzmir, onur.gunay@deu.edu.tr
DetaylıSOĞUTMANIN GELECEĞİ: ENERJİ-VERİMLİ KLİMALAR İÇİN FIRSATLAR*
SOĞUTMANIN GELECEĞİ: ENERJİ-VERİMLİ KLİMALAR İÇİN FIRSATLAR* DÜNYA ARTAN SOĞUK TALEBİ İLE YÜZLEŞİYOR Enerjinin mekan soğutması için kullanımı, diğer tüm kullanımlarından daha fazla artarak, 1990-2016 yılları
DetaylıSıcaklık ( Isı ) Sensörleri Tarihçesi by İngilizce Öğretmeni Sefa Sezer
İÇİNDEKİLER Sıcaklık ( Isı ) Sensörleri Tarihçesi 1. Sıcaklık ( Isı ) Sensörleri nedir? 1.1 Genel Tanıtım 1.2 Genel Özellikleri 2. Sıcaklık ( Isı ) Sensör Çeşitleri ve Tanımları 2.1 PTC (Positive Temperature
DetaylıYenilenebilir enerji alanında iyi uygulamalar ve yenilikçi yaklaşımlar. a f o l ke c e n t e r. d k
Yenilenebilir enerji alanında iyi uygulamalar ve yenilikçi yaklaşımlar K A R D E L E N A F R O D İ T A D S A L a a @ f o l ke c e n t e r. d k İ K L İ M O K U L U Y E N İ L E N E B İ L İ R E N E R J İ
Detaylıİçerik. Giriş. Yakıt pili bileşenlerinin üretimi. Yakıt pili modülü tasarımı ve özellikleri. Nerelerde kullanılabilir?
Prof. Dr. İnci EROĞLU ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Savunma Sanayiinde Borun Kullanımı Çalıştayı (SSM) 14 Haziran 2011 1 İçerik Giriş Yakıt pili bileşenlerinin üretimi Yakıt pili
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMLI
12. SINIF KONU ANLATIMLI 3. ÜNİTE: DALGA MEKANİĞİ 2. Konu ELEKTROMANYETİK DALGA ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ 2 Elektromanyetik Dalga Etkinlik A nın Yanıtları 1. Elektromanyetik spektrum şekildeki gibidir.
Detaylıİşyeri ortamlarında, çalışanların sağlığını. ve güvenliğini korumak amacıyla yapılan bilimsel çalışmaların tümü diye tanımlanabilir.
İş Sağlığı ve Güvenliği İşyeri ortamlarında, çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak amacıyla yapılan bilimsel çalışmaların tümü diye tanımlanabilir. Çalışanların sağlığı ve güvenliğin bozulması
DetaylıEnerji ve İklim Haritası
2013/2 ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Enerji ve Çevre Yönetimi Dairesi Başkanlığı Enerji ve İklim Haritası Uzm. Yrd. Çağrı SAĞLAM 22.07.2013 Redrawing The Energy Climate Map isimli kitabın çeviri özetidir.
DetaylıÖZEL EGE LİSESİ FİLTREN DÖNDÜKÇE ELEKTRİK ELDE ET
ÖZEL EGE LİSESİ FİLTREN DÖNDÜKÇE ELEKTRİK ELDE ET HAZIRLAYAN ÖĞRENCİLER: Öykü Doğa TANSEL DANIŞMAN ÖĞRETMEN: Gökhan TUFAN İZMİR 2016 İÇİNDEKİLER 1. Projenin amacı.. 2 2. Projenin hedefi.. 2 3. Elektrik
DetaylıGÜNEŞİN ELEKTROMANYETİK SPEKTRUMU
GÜNEŞİN ELEKTROMANYETİK SPEKTRUMU Güneş ışınımı değişik dalga boylarında yayılır. Yayılan bu dalga boylarının sıralı görünümü de güneş spektrumu olarak isimlendirilir. Tam olarak ifade edilecek olursa;
DetaylıYUNUS ACI 2011282001
YUNUS ACI 2011282001 Güneş enerjisi,güneşten yayılan ısı ve ışık enerjsine verilen gelen isimdir.güneş ışınları rüzgar ve dalga enerjisi,biyokütle ve hidroelektrik ile birlikte yenilenebilir enerji kaynaklarının
DetaylıKaynak : CIA World Factbook
Türk Plastik ve Mamulleri, Ambalaj Sektörü ve Plastik İşleme Makine Üreticileri İçin SIRBİSTAN Pazarının Değerlendirmesi GENEL BİLGİLER : Barbaros Demirci Genel Müdür PAGEV EIU tahminine göre Sırbistan
DetaylıMESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ
VİZYON BELGESİ (TASLAK) Türkiye 2053 Stratejik Lokomotif Sektörler MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ Millet Hafızası ve Devlet Aklının bize bıraktığı miras ve tarihî misyon, İstanbul un Fethinin
DetaylıGÜNEŞ ENERJİLİ ELEKTRİK ÜRETİM TESİS KURULUMU
GÜNEŞ ENERJİLİ ELEKTRİK ÜRETİM TESİS KURULUMU YEŞİL ENERJİ NEDİR? Yeşil Enerji, güneş, rüzgar jeotermal, hidroelektrik gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen enerji için kullanılan bir deyimdir.
DetaylıEĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 12 SINIF FİZİK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ
EKİM 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 12 SINIF FİZİK DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı Hareket Hareket 12.1.1.1. Düzgün
DetaylıYenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi
Yenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi İbrahim M. Yağlı* Enerji üretiminde Rüzgar Enerjisinin Üstünlükleri Rüzgar enerjisinin, diğer enerji üretim alanlarına göre, önemli üstünlükleri bulunmaktadır:
DetaylıATLAS Higgs Araştırmalarında En Yeni Sonuçlar
ATLAS Higgs Araştırmalarında En Yeni Sonuçlar Resim 1: ATLAS ın 2012 de kaydettiği, Higgs in dört elektrona bozunma adayı. 4 Temmuz 2012 de, ATLAS deneyi, Higgs Bozonu araştırmalarındaki güncellenmiş sonuçlarının
Detaylı1 BEÜ./ÖĞR.İŞL. FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ FİZİK BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU : 307 (TÜRKÇE PROGRAMI) HAZIRLIK SINIFI 01.Yarıyıl Dersleri
HAZIRLIK SINIFI 01.Yarıyıl Dersleri 02.Yarıyıl Dersleri Ders Kodu Ders Adı İngilizce Ders Adı TE PR KR Ders Kodu Ders Adı İngilizce Ders Adı TE PR KR FİZ000 Hazırlık Preparatory Course FİZ000 Hazırlık
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : DOĞRU AKIM DEVRE ANALİZİ Ders No : 06900006 Teorik : Pratik : Kredi :.5 ECTS : 5 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili Öğretim
Detaylı1 BEÜ./ÖĞR.İŞL FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ FİZİK BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU : 307 (TÜRKÇE PROGRAMI) HAZIRLIK SINIFI 01.
FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ FİZİK BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU : 30 (TÜRKÇE PROGRAMI) HAZIRLIK SINIFI 01.Yarıyıl Dersleri 02.Yarıyıl Dersleri Ders Kodu Ders Adı İngilizce Ders Adı TE PR KR Ders Kodu Ders Adı İngilizce
DetaylıYenilenebilir olmayan enerji kaynakları (Birincil yahut Fosil) :
Günümüzde küresel olarak tüm ülkelerin ihtiyaç duyduğu enerji, tam anlamıyla geçerlilik kazanmış bir ölçüt olmamakla beraber, ülkelerin gelişmişlik düzeylerini gösteren önemli bir kriterdir. İktisadi olarak
DetaylıSICAKLIK ALGILAYICILAR
SICAKLIK ALGILAYICILAR AVANTAJLARI Kendisi güç üretir Oldukça kararlı çıkış Yüksek çıkış Doğrusal çıkış verir Basit yapıda Doğru çıkış verir Hızlı Yüksek çıkış Sağlam Termokupldan (ısıl İki hatlı direnç
DetaylıTURKFAB Tesisinin Araş0rma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer
THM- YUUP Projesi Genel Değerlendirme Çalıştayı 19-20 MART 2015 HTE, ANKARA ÜNİVERSİTESİ TURKFAB Tesisinin Araş0rma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer Orhan Çakır Ankara Univ. & I
DetaylıMAKİNE ELEMANLARINA GİRİŞ
MAKİNE ELEMANLARINA GİRİŞ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE ELEMANLARI-I DERS NOTU Makineler 2 / 30 Makineler: Enerjiyi bir formdan başka bir forma dönüştüren, Enerjiyi bir yerden başka bir yere ileten,
Detaylı2- Bileşim 3- Güneş İç Yapısı a) Çekirdek
GÜNEŞ 1- Büyüklük Güneş, güneş sisteminin en uzak ve en büyük yıldızıdır. Dünya ya uzaklığı yaklaşık 150 milyon kilometre, çapı ise 1.392.000 kilometredir. Bu çap, Yeryüzünün 109 katı, Jüpiter in de 10
DetaylıKARABÜK ÜNİVERSİTESİ Öğretim Üyesi: Doç.Dr. Tamila ANUTGAN 1
KARABÜK ÜNİVERSİTESİ Öğretim Üyesi: Doç.Dr. Tamila ANUTGAN 1 Elektriksel olaylarla ilgili buraya kadar yaptığımız, tartışmalarımız, durgun yüklerle veya elektrostatikle sınırlı kalmıştır. Şimdi, elektrik
DetaylıRÜZGAR ENERJİSİ. Cihan DÜNDAR. Tel: Faks :
RÜZGAR ENERJİSİ Cihan DÜNDAR Tel: 312 302 26 88 Faks : 312 361 20 40 e-mail :cdundar@meteor.gov.tr Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü A r a ş t ı r m a Ş u b e M ü d ü r l ü ğ ü Enerji Kullanımının
DetaylıHADRON TERAPİ: Kanser Tedavisinde Proton ve Çekirdek Demetlerinin Kullanımı
HUPP, 26.03.2013 HADRON TERAPİ: Kanser Tedavisinde Proton ve Çekirdek Demetlerinin Kullanımı Ümit KAYA TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi İÇERİK Giriş Tarihçe Radyoterapide Kullanılan Yöntemler Avantajlar
DetaylıNORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI
NORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI 1. Yarıyıl 1. Hafta ( 19.09.2011-23.09.2011 ) Nükleer reaktör türleri ve çalışma prensipleri Atomik boyuttaki parçacıkların yapısı Temel kavramlar Elektrostatiğin Temelleri,
DetaylıFİZK 103 Ders 1. Ölçme ve Birimler
FİZK 103 Ders 1 Ölçme ve Birimler Dr. Ali ÖVGÜN DAÜ Fizik Bölümü www.aovgun.com Dersin İçeriği q Ölçme ve Birimler q Vektörler q Doğrusal Tek Boyutlu Hareket q İki Boyutlu Hareket q Kuvvet ve Newton un
DetaylıDünya Mısır Pazarı ve Türkiye
Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye Günümüzde çok amaçlı bir kullanım alanına sahip olan Mısır, Amerika Kıtası keşfedilene kadar dünya tarafından bilinmemekteydi. Amerika Kıtasının 15. yüzyıl sonlarında keşfedilmesiyle
DetaylıEndüstriyel Uygulamalarda Enerji Verimliliği ve Kompanzasyon Çözümleri. Yiğit Özşahin
Endüstriyel Uygulamalarda Enerji Verimliliği ve Kompanzasyon Çözümleri 2015 Yiğit Özşahin İçerik Entes Elektronik Enerji verimliliği nedir? Neden enerjiyi verimli kullanmalıyız? Enerji verimliliği için
DetaylıŞEHİR YÖNETİMİ Şubat 2018
ŞEHİR YÖNETİMİ Şubat 2018 nin hizmet ve sorumluluk alanları nelerdir? Küresel ve teknolojik değişimlerle birlikte Şehir Yönetimleri nasıl değişmektedir? İdeal nasıl sağlanmalıdır? Ajanda 1. Mevcut Durum
DetaylıENERJİ DEPOLAMA YÖNTEMLERİ BETÜL ASENA UÇAR ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ
ENERJİ DEPOLAMA YÖNTEMLERİ BETÜL ASENA UÇAR ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ YAKIT HÜCRELERİ LİTYUM İYON KURŞUN ASİT NİKEL KADMİYUM NİKEL METAL HİDRİT 2 VOLANLAR SÜPERİLETKEN MANYETİK ENERJİ DEPOLAMA
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE DALGA ENERJİSİ. O.Okan YEŞİLYURT Gökhan IŞIK
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE DALGA ENERJİSİ O.Okan YEŞİLYURT Gökhan IŞIK NEDİR BU ENERJİ? İş Yapabilme Yeteneğidir. Canlı Tüm Organizmalar Enerjiye İhtiyaç Duyar. İnsanlık Enerjiye Bağımlıdır. Yaşam
DetaylıMikroşebekeler ve Uygulamaları
Ders 1 Güz 2017 1 Dağıtık Enerji Üretimi ve Mikroşebekeler 2 Başlangıçta... Elektriğin üretimi DC Küçük güçte üretim DC şebeke Üretim-tüketim mesafesi yakın Üretim-tüketim dengesi batarya ile sağlanıyor
DetaylıDC Motor ve Parçaları
DC Motor ve Parçaları DC Motor ve Parçaları Doğru akım motorları, doğru akım elektrik enerjisini dairesel mekanik enerjiye dönüştüren elektrik makineleridir. Yapıları DC generatörlere çok benzer. 1.7.1.
DetaylıKimya Mühendisliği Laboratuvarı II (CEAC 402) Ders Detayları
Kimya Mühendisliği Laboratuvarı II (CEAC 402) Ders Detayları Ders Adı Kimya Mühendisliği Laboratuvarı II Ders Kodu CEAC 402 Dönemi Ders Uygulama Laboratuar Kredi AKTS Saati Saati Saati Bahar 0 4 0 2 6
DetaylıBiliyor musunuz? Enerji. İklim Değişikliği İle. Mücadelede. En Kritik Alan
Biliyor musunuz? Enerji İklim Değişikliği İle Mücadelede En Kritik Alan Enerji üretimi için kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtların kullanımı sanayileşme devriminden beri artarak devam etmektedir.
Detaylıtarih ve 389 sayılı Eğitim Komisyonu Kararı Ek-2 ( düzeltilen tablo )
Biyomühendislik Anabilim Dalı Doktora Programı * DERSİN KODU VE ADI ŞUBE T P K AKTS SAYISI** SAYISI** BYM 718 Seminer 2 2 3 3 20 BYM719 Biyomühendislikte Güncel Konular 2 2 3 3 20 TOPLAM ZORUNLU DERS 3
DetaylıİAUYGAR. İAUYGAR 1 Yaşında. Sayı 1, Kasım 2015. Üyeler. İçindekiler. http://iauygar.aydin.edu.tr
İAUYGAR İAUYGAR Yaşında Sayı, Kasım 05 Üyeler Prof. Dr. Hasan Saygın (Müdür - Araştırmacı) Prof. Dr. Orhan Çakır (Araştırmacı) Doç. Dr. İlkay Türk Çakır (Müdür Yard. - Araştırmacı) Yrd. Doç. Dr. Sinan
Detaylı