Enerji Kaynakları-Bölüm 7. Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Enerji Kaynakları-Bölüm 7. Yenilenebilir Enerji Kaynakları"

Transkript

1 Enerji Kaynakları-Bölüm 7 Yenilenebilir Enerji Kaynakları

2 Giriş Tarih boyunca, insanlar tabiatın hediye ettiği kaynakları kullanıp gelişmeler yaparak bugün içinde bulunduğumuz ilerlemiş toplumları yaratmışlardır. Dünya nüfusu hızla artmaktadır. İnsanlar artan nüfusu beslemek, gerekli enerjiyi sağlamak, çevreyi korumak ve hayat standardını geliştirmek gibi önemli sorunları çözmek zorunda kalmaktadırlar.

3 Giriş Ülkeler, dengeli-sürdürülebilir (sustainable) bir gelişmeyi temin etmek ve rahat bir yaşam standardını devam ettirebilmek için uzun vadeli ve emniyetli enerji temini ve bunun için dengeli bir enerji stratejisi izlemek zorundadırlar.

4 Giriş Yüz milyonlarca senede meydana gelmiş ve tabiatın çok değerli bir hediyesi olan fosil yakıtlar, ancak onların yerine geçecek başka bir enerji kaynağı olmadıkça kullanılmalı ve bu yakıtın kullanımı azaltılmalıdır.

5 Yenilenebilir Enerji Kaynakları Yenilenebilir Enerji Kaynakları başlıca: Biyokütle Enerji Jeotermal Enerji Güneş Enerjisi Fotovoltaik Okyanus- Termal güç Rüzgar Enerjisi Hidrolik Potansiyel Med-Cezir Hidrojen ve Yakıt Pilleri ana başlıkları altında incelenebilir.

6 Yenilenebilir Enerji Üretimi

7 Elektrik Enerjisi Üretimi (17,530 GWh 2005 te) (Tripled since 1970 OECD Growth = <3% - Non-OECD Growth = ~5%) 0.18 Güneş 1.76 Rüzgar 65.1 Fosil 0.28 Jeotermal Biyokitle Su Enerji Nükleer Values are percentages. Sources: IHA/IEA,2006/REN21,2006

8 Biyokütle Enerji Her türlü yeşil bitkilerden (bitki ve ağaçlardan) ve hayvan artıklarından oluşan organik ürünlerdir. Aslında bu, diğer bir güneş enerjisi şekli olup, yeşil bitkilerde kimyasal enerji olarak depolanmıştır. Yakılarak ısı enerjisi ve elektrik enerjisine çevrilebilir veya katı yakıt, sıvı ve gaz halinde enerji taşıyıcısı olarak da kullanılabilir.

9 Biyokütle Biyokütlenin enerjisinden faydalanmak için esas işlemler: Yanma Gazlaştırma Pyrolysis(ısıl işlemlerle parçalanma:gaz,katı,sıvı yanıcı ürünler) Fermentasyon, distilasyon ile ethanol üretimi Anaerobic digestion-gaz karışımı üretimi..

10 Biyokütle Enerji Dünyada birincil enerji ihtiyacının % 4-17 si, gelişmekte olan ülkelerde % ı, bazılarında ise % 90 ı bu kaynaktan temin edilir. Biyokütle, bazı işlemlerle etanol, metan ve biyodizel yakıtlarına dönüştürülebilir. Bunlar modern biyokütle olarak adlandırılır.

11 Biyokütle Enerji Etanol, fermantasyonla mısır ve şeker kamışından elde edilir. ABD de üretim, ithal edilen etanolün % 2.6 sı kadardır. Etanol doğrudan doğruya, benzine veya dizel yakıtına karıştırılarak yanmayı arttırmayı ve taşıt emisyonunu azaltmayı sağlar ( CO, % azalabilir).

12 Biyokütle Enerji Bu gün biyoyakıtların %40`ı Güney Amerika ülkelerinde üretilmektedir. Brezilya şeker kamışından etanol üretiminde en ileri ülkedir. Brezilya, 2007 yılında 900 milyar galon etanol üretmiş olup, bunun yaklaşık yarısı ABD de yapılmıştır.

13 Biyokütle Enerji ABD de 2000 yılında etanol üretimi 1.6 milyar galon iken, 2007 yılında 5 milyar galon olmuştur. Bu miktar,110 etanol üretim tesisinde yapılmaktadır. ABD de 2009 yılında etanol üretiminin 11.4 milyar galon olacağı ilan edilmiştir.

14 Biyokütle Enerji Biyodizel, dizel motorları için alternatif bir yakıt olup, bitki yağlarından ve hayvansal yağlardan üretilen, yenilenebilir bir enerji kaynağıdır.

15 Biyokütle Enerji % 100 biyodizel, sülfür emisyonunu ortadan kaldırır, fakat azot oksit (NO x ) emisyonunu arttırır. Biyodizel doğrudan saf olarak kullanıldığı gibi, dizel yakıtı ile de karıştırılabilir.

16 Biyokütle Enerji- Örnek Problem 7.2: Bir bölgede güneş radyasyonundan yüzeye düşen ısıl radyasyon günde 10MJ/m 2 ise ve bunun % 0.1 miktarı biyokütleye transfer ediliyorsa, bir hektarlık alanda bulunan mahsule transfer edilen senede ısıtma değerini, biyokütlenin ısıl değerinin % 25 miktarı elektrik üretimine harcanabilirse, bir hektardan üretilecek elektrik gücünü, ve elektrik fiyatı 0.03 $/kwh ise bu alandan elde edilen kazancı hesap ediniz.

17 Biyokütle Enerji- Örnek Çözüm:

18 Biyokütle-Çevre Biyokütlenin yanmasından çıkan emisyonlar fosil yakıt emisyonlarından az değildir. Verimli toprakların mısır üretimi ve biyokütle üretimine ayrılması, özel gübreler, ilaçlar kullanılması çevreye tesir eder. Örnek: Odun ve artıkları bir gazlaştırma tesisi, 8MW elektrik güç elde etmek için, günde 200 ton odun kırıntıları, diğer atıkları kullanmayı gerektirir.

19 Güneş Enerjisi Güneş Enerjisi, yer kürenin her köşesinde var olup, büyük bir enerji potansiyeline sahiptir. Asırlardan beri kullanılmakta olup, yenilenebilir bütün enerji kaynaklarının kaynağı da güneş enerjisidir.

20 Güneş Enerjisi Fakat güneş enerjisinin güneş kolektörleri ile gerekli miktarda bir yerde toplanması ve depolanması bir problemdir; yani Yüzey alanlarının, verimli alanların, güneş kolektörleri ile kaplanması düşünülemez.

21 Güneş Enerjisi Enerji dağılım merkezlerinden uzak, küçük yaşam alanlarında, güneş enerjisi kullanılarak 1-2 MW gücünde küçük santraller yapılabilmektedir. Yeni, güvenilir, ekonomik teknolojiler geliştirilmedikçe, güneş enerjisinin bir ülkenin elektrik enerjisi gereksinimine önemli katkısı olanak dışıdır.

22 Güneş Enerjisi-Kollektörler Genel olarak kollektörler iki türlüdür: Düz levha tipi kollektörler Aynalı kollektörler-concentrating solar collec. Levha tipi kollektörler: Böyle bir kollektör şeması Şekil-7.7 de verilmektedir. Bu tip bir kollektörden güneş ısıl enerjisi, borulardan geçen akışkana transfer olur. Kollektör bir camla kaplı olup, bu cam, çevreye olan ısıl kayıpları azaltır.

23 Levha Tipi Kollektör Bir levha tipi kollektörün şeması Şekil-7.7 de verilmektedir. Isı, kollektör levhasından borulardan geçen akışkana transfer olur.

24 Şekil-7.7

25 Kollektör-flat-plate Borulardan ısı transferi akışkanı dolaşır ve absorbe edilen güneş enerjisinin % 50-70, borulardan geçen akışkana (su...) transfer edilir, sıcak su ve ısıtmada kullanılır. Absorber levhanın, absorpsiyon katsayısı yüksek, %90-95, emissivity düşük % 4-10 gibi malzemeler..

26 Levha Tipi Kollektör Sıcaklıklar şekil üzerinde işaretlenmiştir. Kollektöre gelen radyasyon ısıl değer, bölgeden bölgeye değişir ve W/m 2 olarak ifade edilir. Bir kısmı aynadan geri yansır, bir kısmı absorbe edilir. Levha tarafından absorbe edilen ß % ise, absorbe edilen miktar ßI olup, ısınan kollektör levhası, çevreye ısı kaybeder ve toplam ısı transferi katsayısı U ise, net ısı akısı, yani toplanan ısı akısı q deklem (7.2) de ifade edilir: q I U( T T ) c a (7.2)

27 Levha Tipi Kollektör T a =Çevre sıcaklığı T c =Kollektör levha sıcaklığı I=Kollektöre gelen ısıl radyasyon, bu radyasyonun bir kısmı yüzeyden geri yansır, bir kısmı absorbe olmadan geçer, bir kısmı da absorbe edilir. Dolayısı ile, T c yükseldikçe, toplanan ısı q azalır. Eğer q=0 ise, kollektör sıcaklığı maximum olur. Buradan, (7.3)

28 Levha Tipi Kollektör ifadesi elde edilir. T c max T a I U Kollektör verim, q/i, (7.4) ile ifade edilir: (7.3) q U Tc T I I a (7.4)

29 Levha Tipi Kollektör Pratikte, kollektör sisteminde T c <(T c ) max Kollektör verimi yazın yüksek, kışın düşüktür. Örneğin ß=0.80, U=5 W/m 2.K, kışın ve yazın I=870 W/m 2, I=910 W/m 2, ev sıcak su için T c =60ºC, kışın T a =0ºC, yazın 21ºC kabul ederseniz, kış ve yaz kollektör verimleri: η w =45.5 %, η s =58.6 % elde edilir.

30 Levha Tipi Kollektör- Örnek Problem 7.6: Bir evde su ihtiyacı 500 litre/gün olup, suyu 15ºC den 80ºC ye bir plaka tipi güneş kollektörü ile ısıtılacaktır. Kollektöre gelen ısı radyasyon değeri 1.13E(7) J/m 2 olup, kollektör verimi % 33 ise, kollektör alanını hesap ediniz.

31 Su Isıtıcı Kollektör

32 Levha Tipi Kollektör- Örnek Çözüm:

33 Aynalı Kollektörler Bu tip kollektörlerin amacı, kollektör yüzeyine düşen ısıl radyasyonu artırmaktır. Daha yüksek sıcaklıkta, toplamak, ve kollektör alanını, levha tipine oranla küçültmek mümkün olur. Bu sebeten konsantrasyon oranı, CR, önemlidir.

34 Şekil-7.9 Çukur (Odaklayan) Ayna

35 Aynalı Kollektörler Kollektör verimi: q U Tc T I I( CR) a (7.7) Kollektör max. sıcaklığı: I( CR) T max T c a U (7.8)

36 Aynalı Kollektörler- Örnek Problem 7.10: Isıl radyasyonu konsantre edebilen ayna tipi kollektörler kullanarak 1000MWe gücünde bir güç santrali kurmak istenmektedir. Her ayna tipi kollektör 700W/m 2 ısı radyasyon almaktadır. Isıl radyasyonu elektrik enerjisine çevirme ısıl verimi % 35 ise, ve her aynanın kapladığı alanın iki misli araziye ihtiyaç varsa, gerekli olan arazi alanını km 2 cinsinden hesaplayınız km 2!

37 Aynalı Kollektörler- Örnek Çözüm:

38 Güneş Enerjisi Güneş enerjisini, direkt elektrik enerjisine çevirebilen fotovoltaik (PV) pillerin geliştirilmesi önem taşımaktadır. Bu piller, üzerine düşen güneş enerjisinin %10-20 sini direkt olarak elektrik enerjisine dönüştürür.

39 Güneş Pilleri Güneş pilleri, güneşden gelen enerjiyi absorbe ettiğinde elektrik enerjisi üretir. Yalnız, güneş pili üzerine düşen enerjinin ancak bir kısmı elektrik enerjisine dönüşür. Solar sistemlerde durum budur. Fakat elektrik ve mekanik sistemleri basit, ve işletme masraflarının az olması, bunları cazip kılmaktadır. Fiyatları henüz çok yüksektir!

40 Güneş Pilleri Bu pillerin fiziği, Kuantum Mekaniğine dayanır. Güneşten gelen elektromanyetik dalgalar fotonları ihtiva eder. Her foton hc/λ kadar enerjiye sahiptir. h= Planck sabiti,c=ışık hızı, λ=dalga boyu Photon enerji at λ= 0.4 mic.m E(-15)eVsx3.10E(8)m/s/0.4.10E(- 6m)=3.1 ev

41 Şekil μm p-tipi yarı iletken p n Güneş ışığı (fotonlar) ince (0.5 μm) n-tipi yarı iletken

42 Güneş Pilleri Güneş ışınlarının dalga boyları genellikle μm arasında değişir. Eğer foton bütün enerjisini (hc/λ)yarı iletkendeki elektrona transfer ederse, elektronu daha yüksek elektrik potansiyeline getirir ve bunun değeri hc/eλ olur. E, elektron yükünü göstermektedir.

43 Elctronlar, p tipi semi-conductor tabakasından, n-tipi yarı iletken tabakasına akar, elektron hol ler ise, n tipinden p tipine akarak,böylece,elektronlar n-tipi yarı iletkende,hol ler ise p- tipi yarı iletkende toplanarak, bir elektriki voltaj farkı meydana gelir, ve devrede elektrik akımı doğurur, DC akımı.

44 Güneş Pilleri Güneş fotonları için bu değer V elektrik potansiyeli mertebesine karşılıktır. Eğer bu elektronlar bir elektrik devresinden akar ise, elektrik enerjisi üretir. PV bileşenleri Şekil-7.3 te verilmektedir. PV hücre (cell) p-tipi yarı iletken, yaklaşık 250 μm kalınlığında (baz tabaka) ve buna birleşik gayet ince (0.5 μm) n-tipi yarı iletken olup, bu güneş ışınlarına maruzdur. n-tipi ve p-tipi yarı iletken malzemeler saf yarı iletkenlerdir (silikon gibi).

45 Güneş Pilleri PV verimi Vj I V=voltaj, j=akım yoğunluğu (A/m 2 ), I=pil yüzeyine düşen radyasyon, Vj=birim yüzeyden güç üretimi

46 Güneş Pilleri Sayısız PV hücreleri, seri halde birleştirilerek istenilen güç elde edilir ve üretilen akım DC olup AC ye çevirilir.

47 FOTOELEKTRİK-Örnek Problem 7.11: Bir uydunun fotovoltaik güç sisteminde, güneşten gelen solar ısıl enerji 1367W/m 2 ise ve PV verimini %17 kabul edersek a) birim yüzey başına elektrik gücünü, b) eğer gelen ısıl radyasyonun % 90 absorbe ediliyorsa, birim yüzey başına uzaya transfer edilen ısı miktarını c) eğer yüzeyi siyah bir yüzey olarak kabul edersek, yakıt pilinin yüzey sıcaklığını hesap ediniz.

48 FOTOELEKTRİK-Örnek a) P el 1367 W / m 2 P el W / m 2

49 FOTOELEKTRİK-Örnek Gelen radyasyon yansır, hücreden geçer, dolayısı ile gelen radyasyonun %90 ı absorbe edilirse; b) Q W / m W / m W / m c) W / m Q T T 364 K W / m K

50 Güneş Pilleri İşletme masrafı ihmal edilebilir. İstenilen kapasitede güç üretilebilir. Mekanik ve elektrik sistemi basittir.

51 Güneş Pilleri Bugün dünyada yaklaşık 3000 MWe gücünde photovoltaik-elektrik enerjisi sistemi kuruludur. Bütün gayretler, yatırım masraflarını düşürerek, düşük cent/kwh değerine ulaşmaktır.

52 Güneş Enerjisi Yıllık tesis artışı, %43 ile Japonya birinci, AB ülkeleri özellikle Almanya yıllık %43 artışla ikinci sıradadır. Japonyada 1990 yılından başlayarak, yıllık %43 artışla 2010 yılında 4820 MWe fotovoltaik sistemi kurulmuş olacaktır. Yine Japonya`da, kuruluş masrafları $5500/kWe düşmüştür.

53 Güneş Enerjisi Tam ekonomik olursa, dünya elektrik ihtiyacının % fotovoltaik-elektrik sistemlerinden elde edilebileceği, belki 2050 yılına kadar, tahmin edilmektedir. Halihazırda fosil yakıt santralleri, doğal gaz, nükleer enerji ve rüzgar türbinleri ile ekonomik bakımdan yarışması mümkün değildir.

54 Güneş Enerjisi Amerika ve AB de bu sistemleri kullanıcılara, hükümet büyük süpvansiyonlar vermektedir. Şu aşamada bu piller, pahalı sistemlerdir (~ 20 cent / kw-saat). Yapılan araştırmalar ışığında PV destekleyici kuruluşlar, 2020 yılında enerji fiyatını 6 cent / kw-saat olarak hedeflemektedirler.

55 Türkiye Güneş Potansiyeli

56 Hidrolik Güç Bu gün dünyada, elektrik enerjisinin % 19 dan fazlası hidrolik santrallerden temin edilmektedir. Ülkemizde, kurulu güç MWe civarında olup, 500 den fazla muhtelif kapasitede hidrolik santrallerin inşaası için lisans alinmiştir. Hidrolik santrallerin ekonomik olabilmesi için, Güvenilir su debisi, m kg/s veya Q m 3 /s Belli bir düşü, h(m) aranır.

57 Hidrolik Potansiyel Baraj düşüsünden borularla gelen su, hidrolik türbinlerin girişine akar ve mekanik enerji üretilir, bu mekanik enerji, jeneratör ile elektrik enerjisine donüştürülür. Türbinin maksimum gücü P=ρghQ ifadesi ile bulunur, burada g=9.8m/s 2, Q=m 3 /s, ρ =kg/m 3

58 Hidrolik Güç- Örnek Problem-7.1: Bir hidrolik santralde debi Q=100m 3 /s, düşü 10m, türbin-jeneratör verimi % 85 ise a) bu barajın, maksimum elektrik gücünü, b) bu santralin kapasite faktörünü % 65,elektrik fiyatını da 0.03 $/kwh kabul ederek yıllık gelirini $ olarak, c) Bu santralin yatırım fiyatı $1000/kWe ise, yıllık kazancın yatırım masrafına oranını hesap ediniz.

59 Hidrolik Güç- Örnek Çözüm: N=kg.m/s 2 Enerji = kuvvet x uzunluk = N.m = kg.m 2 /s 2 =J

60 Hidrolik Güç- Örnek

61 Ece Özkaya Problem-7.1: Atatürk Barajı ve hidroelektrik santralinde ortalama debi, Q=200m 3 /s, düşü 170m, türbin-jeneratör verimi % 90 ise a) barajın, maksimum elektrik gücünü(8 Türbin) b) santralin kapasite faktörünü % 60,elektrik fiyatını da 0.07 $/kwh kabul ederek yıllık gelirini $ olarak c) santralin yatırım fiyatı $1000/kWe ise,yıllık kazancın yatırım masrafına oranını hesap ediniz. *: Fırat nehrinin yıl boyunca akış rejiminin 100 m 3 /s den 5000 m 3 /s ye kadar çıkabildiği bilinmektedir. Bu nedenle ortalama bir debi ile hesaplar yapılmaktadır. **:Türkiye de yenilenebilir enerji kaynakları için devlet teşviki ile kabul edilen hidrolik enerji için belirlenen rakam,2010 yılı itibarı ile

62 Düşey eksenli Francis tipi türbin (8 adet) a) Q=200 m 3 /sn h=170 m P= η(ρgh)q P= 0.90 x (1000 kg/m 3 x 9.81 m/s 2 x 170 m) x 200m 3 /sn P= MWe ( bir türbin gücü) P t = 8 x = 2400 MWe (8 türbin kapasitesi)

63 b) kwh/y = 0.6 x 2.4 x 10 6 kw x (365x24) h/y = 12.6 x 10 9 kwh/y $/y = 12.6 x 10 9 kwh/y x 0.07 $/kwh = 883 x 10 6 $/y c) Toplam maliyet = 2.4 x 10 6 kw x 1000 $/kw = 2.4 x 10 9 $ Senelik gelir Toplam maliyet 6 883x x % / y

64 Hidrolik Güç Konferans da,davetli konuşmacımızdan, bu konu hakkında ek bilgiler sahibi olacağınızı umarım. Hidro güç için gerekli teknoloji geliştirilmiştir. Hidrolik türbinler tam olarak geliştirilmiştir: Kaplan Türbini Francis Türbini Pelton Türbini

65 Hidrolik Güç Kaplan Türbini: Alçak-düşülü olan fakat hacimsel debisi yüksek olan barajlarda kullanılır (Şekil-7.1) eksenel akışlı! Francis Türbini: Radyal akışlı olup, daha yüksek düşülü barajlarda, Pelton Türbini: Çok düşük debilerde, su nozüller ile basınçlı su hızı fazla olan jet haline getirip türbinin kanatçıklarına püskürtür (Şekil-7.1)

66 Şekil-7.1

67 TÜRKİYE DEKİ EN BÜYÜK 20 BARAJ Hidroelektrik Santral Adı Bulunduğu İl Kurulduğu Yıl Kurulu Güç (MW) Atatürk Şanlıurfa Karakaya Diyarbakır Keban Elazığ Altınkaya Samsun Berke Osmaniye Hasan Uğurlu Samsun Sır Kahramanmaraş Gökçekaya Eskişehir Batman Diyarbakır Karamış Gaziantep Özlüce Elazığ Çatalan Adana Sarıyar Hasan Polatkan Ankara Gezende İçel Aslantaş Osmaniye Hirfanlı Kırşehir Menzelet Kahramanmaraş Kılıçkaya Sivas Dicle Diyarbakır Kral Kızı Diyarbakır

68 TÜRKİYE DEKİ HİDROELEKTRİK SANTRALLERİ Ekonomik olarak yapılabilir HES Projelerinin Durumu HES Sayısı Toplam Kurulu Kapasite (MW) Ortalama Yıllık Üretim (GWh/yıl) Oran (%) İşletmede ,700 48, İnşa Halinde 148 8,600 20, İnşaatına Henüz Başlanmayan 1,418 22,700 72, Toplam Potansiyel 1,738 45, , yılı itibariyle, enerji üretimimizin %17 si yenilenebilir kaynak olarak nitelendirilen hidrolik kaynaklardan, %81 i ise fosil yakıtlardan sağlanmakta idi.

69 Hidrolik Güç Barajlarda, esas masraf, inşaat masraflarıdır ve güç üreten, türbin, jeneratör gibi ekipman fiyatı baraj inşaat masrafının ufak bir kısmıdır. Ömürleri uzundur, yalnız güç üretimi için değil, sulama ve seller ve feyezandan korumayı da sağlar.

70 Hidro Güç- Çevre Ciddi Çevre sorunları doğurur; baraj arkasındaki eko sistem tamamen değişir. Ziraat için elverişli alanlar, yerleşim bölgeleri su altında kalır. Medeniyetin oluştuğu nehir havzalarında, tarihi yapıtların sular altında kalmasına sebep olur veya bunlar başka yerlere taşınır. Bölgede olabilen kıymetli balık türleri kaybolabilir.

71 Rüzgar Enerjisi Rüzgar enerjisi de güneş enerjisinin bir sonucudur. Güneş enerjisi sonucu atmosferde meydana gelen sıcaklık farkları, yerkürenin yüzey yapısının değişik formlarda oluşu ve yer kürenin dönmesi rüzgarları doğurur.

72 Rüzgar Enerjisi İnsanlar yüzyıllardan beri, bu enerjiden de çeşitli amaçlar için yararlanmaktadırlar. Şimdi önemli olan elektrik enerjisinin de rüzgar enerjisinden üretilebilmesidir.

73 Rüzgar Enerjisi Rüzgar enerjisi, mekanik güç (yel değirmeni, su pompaları vb.) olarak kullanıldığı gibi, bir jeneratör aracılığı ile rüzgarın mekanik enerjisi elektrik enerjisine de dönüştürülebilir.

74 Rüzgar Enerjisi 11 inci asırda, Ortadoğu da insanlar yeldeğirmenlerini kullanmışlardır. Yeldeğirmenleri, Ortadoğu dan Avrupa ya, ticaret yapan kişiler ve haçlılarla geçmiştir yılında Danimarka, rüzgarın kinetik enerjisini, bir jeneratör ile elektrik enerjisine dönüştürmüş, ve bu sistem rüzgar türbini olarak adlandırılmıştır.

75 Rüzgar Enerjisi Bugün, dünyada elektrik dağılım hatlarına bağlı olan toplam rüzgar türbinlerinin kapasitesi 40 x 109 W ( MW) dır. Geçen 25 yılda, ABD de rüzgar enerjisi kullanımı artmış olup, 1980 yılında 80 cent / kw-saat enerji fiyatı, 2005 yılında 4 cent / kw-saate düşmüştür.

76 Rüzgar Enerjisi Fakat bu fiyatlar, çok çeşitli yerel şartlara bağlı olup, her ülke için ayrı bir analizi gerektirir. Bununla beraber, enerji dağıtım hatlarından (interkonnekte) uzak yerleşme bölgelerinde (örneğin, adalarda) 30 kw 2 MW ünite güçleri ile, istenilen güce göre ünite sayıları arttırılarak çok faydalı enerji kaynağı olmaktadır.

77 Türkiye de Durum-Rüzgar Türkiye toplam rüzgar enerjisi potansiyelinin karasal alanlarda MWe, denizlerde ise MWe olarak tespit edilmiştir. Çalışmalar,1980 li yıllarda Elektrik İşleri Etüd İdaresi (EİE) Genel Müdürlüğü tarafından başlatılmıştır. İlk rüzgar türbin çiftliği 1998 yılında Çeşme de 0.6 MW toplam güç kapasitesi ile kurulmuştur.

78 Türkiye de Durum- Rüzgar Türkiye de 2007 yılı sonu itibarı ile 146 MW olan kurulu güç 2013 Temmuz ayı itibarı ile 2600 MW a çıkmıştır ki bu, toplam elektrik üretim kapasitesinin yaklaşık %5 ine denk gelmektedir. Bu kapasitenin 2015 yılına kadar 5,000 MW, 2023 yılına kadar ise 20,000 MW kurulu güce ulaşılması stratejik hedef olarak belirlenmiştir.

79 Rüzgar Güç

80 Rüzgar Güç (devam) mass flow rate (debi) U A 2 U kinetik enerji/kütle 2 Toplam kinetik enerji (KE) 3 U A 2

81 Rüzgar Güç (devam) Türbin gücü bu değerden daha azdır. Çünkü, türbin kanatçıkları etrafında akışta kütle debisi azalır. Kanatçık etrafındaki hıza V t diyelim. Türbinden çıkışta hız daha azalır, buna da V m dersek, kinetik enerji farkı türbin gücünü verir. 1 P V ta U V 2 1 Vt U Vw m

82 Türbinde Rüzgar hızı V t Türbinden geçişte basınç düşümü: V V w 2 2 /2 Eksenel itme kuvveti: Bu kuvvet momentum değişimine eşit olmalı: V V A /2 2 2 w 2 2 V Vw A /2 Vt A V Vw 1 Vt V V 2 w

83 Rüzgar Güç (devam) Böylece, güç için aşağıdaki ifade elde edilir. P V U 2 V U / 1 / w w U A 2 2 Parantezin içerisindeki ifadenin max. değeri: V w U 3

84 Rüzgar Güç (devam) Rüzgar türbini performansı boyutsuz güç faktörü olarak C P ifade edilir. C P 1 2 P 3 U A A= türbin rotorunun disk alanı P U A

85 Rüzgar Güç (devam) Örnek 7.14 : Eğer rüzgar hızı 20 mil/h, C P =0.5, ρ=1.2 kg/m 3 ise, rüzgar türbininin disk yüzey alanının m 2 sinden üretilen gücü hesap ediniz. V mil 20 mil 1690 m 1 h m / s h h mil 3600 s U W / m 2 m 2 3 P kg 8.94 m / s C P 3 A 3 2

86 Rüzgar Güç (devam) Bu şartlar altında 1 MW güç üretimi için, rüzgar türbini kanat çapını hesaplayınız. 2 P 214 W / m A A 10 W 214 W / m 6 2 D 4 2 D 4 2 D 6 10 W 214 W / m m

87 Med-Cezir yükseklik havuz

88 Med-Cezir Deniz seviyesinin, yükselip belirli periotlarla düşmesinden istifade edilerek elde edilen enerjidir, ve bir baraj ve türbin sistemine benzer, ve okyanus üzerinde, yerçekim kuvvetinin değişim farklarının bir neticesidir. Su seviyesinin yükselişi, ay-güneş-yerküresi durumlarına bağlı olarak değişir.

89 Med-Cezir Şekil 7.21 de işaret edildiği gibi, okyanus ve havuz arasına bir baraj ve türbin yerleştirilir. Deniz tarafı en alçak seviyeye, ve havuz tarafı en yüksek seviyeye geldiğinde, kapaklar açılarak türbin çalışır.

90 Med-Cezir The world tidal enerji potential is estimated at 40 GW of electric power. This energy is a result of mutual gravitational interaction of the earth,moon, and the sun. Only a few locations in the world are suitable for harnessing tidal energy. At the present, there are several operational tidal power plants and some under construction.

91 Med-Cezir As of May 2012, the world s largest tidal power station Sihwa Lake in South Korea with an electric capacity of 254 MWe has 10 sabmerged water turbines (10X25.4-MW), average height difference between high and low tides is 5.6 m.

92 Tidal Power The world s second largest tidal power station Rance in France which has been in operation since The total power capacity is 240MWe, it generates 600 GWh/y with a capacity factor of 40%. Tidal basin occupies 22.5 km2, the storage reservoir capacity is 200 million m3, tidal height reaches 13 m. Cost of electricity is $18MWh.

93 Med-Cezir 2 gah H gah ideal enerji (7.16) 2 gah ideal güç (7.17) T

94 Med-Cezir There are two measures of performance of a tidal power plant: High capacity factor η, the ratio of the average turbine power output to to the rated turbine output. Second measure is the plant effectiveness, - ε, is the ratio of the average power output to the ideal power output given by Eq See table 7.6 for two tidal power plants!

95 Med-Cezir Problem 7.17 Bir med-cezir güç santrali havuz alanı (Tablo-7.6) A=4.8 km 2 ve yükselme halinde yüksekliği H=6.3 m, ve elektrik gücü de 17.8 MWe, kapasite faktörü de η=0.32 olduğuna göre a) (7.16) ve (7.17) no lu denklemleri kullanarak, ideal enerjiyi ve ideal gücü hesaplayınız. (T = 4.46 x 10 4 s) b) Ortalama güç ve efektifliği (effectiveness - ε) hesaplayınız.

96 Med-Cezir ideal enerji gah H gah kg / m 9.8 m / s m 6.3 m J J ideal güç 41.9MW s ortalama güç MW 5.7MW 5.7 = Tablo =

97 Med-Cezir

98 Denizlerden Isıl Güç-Ocean-Termal

99 Ocean Thermal-OTEC-devam Senelik yer yüzüne gelen solar thermal radyasyon E=5.5 xe(24) J. Okyanuslar yer kürenin, yaklşık %70 ini kaplar ve gelen thermal radyasyonun % 15 absorbe edilir, ve havanın açık olabilme yüzdesi de K=0.50 kabul edilirse, okyanusların absorbe ettiği miktar: 2.96xE(24) J/sene

100 OTEC Okyanuslarca, absobe edilen thermal radyasyon neticesi, okyanus sıcaklığı, derinliğe göre exponensiyel olarak azalır. Bu, ekvatordan uzaklığa ve mevsimlere göre değişir. Tropik bölgelerde yüzey sıcaklığı C, ve 1 km derinlikte 5-8 C arasında değişir. Max. Possible thermal efficiency?

101 OTEC -Şeması

102 Hidrojen ve Yakıt Pilleri Bazılarına göre fosil yakıtların yerine geçebilecek çok cazip bir alternatif olarak görünebilirse de, doğada hidrojen, enerji taşıyıcısı olarak serbest halde mevcut değildir.

103 Jeotermal Enerji

104 Jeotermal Enerji

105 Jeotermal Enerji Bu çevrim, Rankine çevrimi özelliğine sahiptir! üretim kuyusu Tekrar kuyuya

106 JEOTERMAL ENERJİ NEDİR?- Jeotermal Enerji Santralleri Çalışma Prensibi

107 Jeotermal Dünyadaki Durum ABD de 2594 MWe, 463 MWt (termal enerji, ısıtmada kullanılıyor) Filipinler de 888 MWe

108 Jeotermal - Türkiye deki Durum Jeotermal enerji, jeotermal kaynaklardan gelen sıcak su, su-buhar, buhar ısı enerjisinden istifade etmektir. Düşük sıcaklık : 20 ºC-70 ºC Orta sıcaklık : 70ºC-150ºC Yüksek sıcaklık : 150ºC den yüksek

109 Jeotermal - Türkiye Merkezi ısıtma: konut (983MWt) 215 Kaplıca (eşdeğeri 402 MWt) Elektrik üretimi Aydın Salavatlı Proje aşamasında Toplam Elektrik : 20 MWe (Denizli-Kızıldere) : 10 MWe : 55 MWe : 85 MWe

110 MWe TÜRKİYE DE JEOTERMAL ENERJİ Türkiye deki Jeotermal Enerjiden Elektrik Üretiminin Gelişimi ~ 750 MWe ~ 300 MWe 242 MWe 94,2 MWe 15 MWe 15 MWe Ağustos Sonu Sonu ile 2013 Gelişme ve İnşaat Planlanan Aşamasında

111

112 TÜRKİYE DE JEOTERMAL ENERJİ JEOTERMAL ENERJİ DOĞRUDAN KULLANIM ALANLARI (Eylül 2013) JEOTERMAL YERLEŞİM ALANI ISITMASI (ŞEHİRLER, KONUTLAR) SERA ISITMASI TERMAL TESİS ISITMALARI BALNEOLOJIK KULLANIM JEOTERMAL ISI POMPASI TOPLAM JEOTERMAL ISI KULLANIMI TOPLAM ELEKTRİK URETİMİ KARBONDİOKSİT ÜRETİMİ KAPASİTE Yaklaşık Konut (805 MWt) ~ 3 Milyon m2 (612 MWt) Yaklaşık Konut (380 MWt) 350 Ilıca, termal tesis (870 MWt) (Yıllık 16 Milyon Ziyaretçi) 38 MWt 2705 MWt (Yaklaşık Konut) 310,8 MWe (Aydın-Germencik, Denizli-Sarayköy, Aydın Salavatlı, Aydın-Hıdırbeyli, Çanakkale-Tuzla) ton/yıl

113 Jeotermal - Türkiye hedefleri: Jeotermal elektrik, ısıtma, sera ısıtma, kurutma için: Elektrik Üretimi: 550 MWe Isıtma Sera Isıtma : konut (400MWt) : 5000 dönüm (1700MWt) DPT na göre toplam yatırım: 3.25 Milyar $

114 Hidrojen ve Yakıt Pilleri Yakıt pilleri, benzin ve dizel yakıtları gibi, motorlu taşıtlar, konut ve fabrikalarda güç kaynağı olarak kullanılabilir. Elektrik dağılım ağlarından uzak bölgelerde faydalı bir enerji kaynağıdır. Taşıt araçlarının çokluğundan hava kirliliğinin arttığı şehir ve şehir bölgelerinde taşıt araçları için kullanılabilir; hiç bir zararlı emisyonu yoktur.

115 Hidrojen ve Yakıt Pilleri H 2, gazdan steam reforming yolu ile elde edilir ve dolayısı ile fosil yakıt kullanımını azaltmaz; ayrıca CO 2 emisyonu vardır. Bu nedenle H 2 ekonomisinin gerçekleştirilmesi, fosil yakıt kullanmadan, özel nükleer reaktörler, güneş enerjisi vb. kullanılarak, yüksek sıcaklıklarda ( o C.) suyu ayrıştırıp H 2 i ayırmakla mümkün olmaktadır.

116 Hidrojen ve Yakıt Pilleri Bunun için gerekli teknolojilerin geliştirilmesi gerekmektedir. Ancak, bu yöntemi ticari hale getirebilmek için aşılması gereken sorunlar olduğundan, gerekli teknolojileri geliştirmeden, kullanıcılar için bir seçenek oluşturduğu söylenemez. H 2 üretimi pahalıdır ve üretim yöntemleri sınırlıdır.

117 Hidrojen ve Yakıt Pilleri Emniyet açısından üretim ve dağıtım sorunları vardır. Gaz halinde depolanması, hacim başına düşük enerji yoğunluğu dolayısı ile çok sınırlıdır. Diğer seçenekler, kriyojenik (cyrogenic) sıvı veya katı halde depolanmasıdır.

118 Hidrojen ve Yakıt Pilleri Gaz / sıvı depolanması ve gaz olarak boru hattı ile uzak mesafelere pompalanması sorunludur. Katı halde depolanma daha güvenli olup taşıt araçları için, taşıt içinde depolanabilmesi açısından önemlidir. Dolayısıyla, yüksek basınçlı depolama tankları teknolojileri geliştirilmelidir.

119 Hidrojen ve Yakıt Pilleri Hidrojeni katı fazda depolama tekniklerinden birisi metal hidratlar, yani hidrojenin bir metal ile kimyasal olarak tutulması ve belirli bir sıcaklıkta veya ortamda hidrojenin açığa çıkmasıdır. Bu yöntemde güvenlik önemli bir sorundur, bu nedenle emniyet kodları ve standartlarının geliştirilmesi ve kullanıcılar tarafından iyi bilinmesi gerekir.

120 Hidrojen ve Yakıt Pilleri ABD de enerji bakanlığı, 2030 yılında ve daha sonra H 2 ekonomisine geçiş için çalışmalarını sürdürmektedir. Motorlu taşıtlar, kullanılan yakıt pillerinin ürettiği elektrik enerjisi ile çalıştırılırsa, yakıt enerjisinin %40-60 ını kullanmış olurlar. Ancak, yakıt pilleri halen gelişme sürecindedir.

121 Hidrojen ve Yakıt Pilleri Yakıt pilleri hidrojeni, hava ile reaksiyonu sonucu elektrik enerjisine çevirir ve H 2 O açığa çıkar. Bugün 200 kw, 3 4 MW kapasitelerde yakıt pilleri olup, bu yakıt pilleri bir akü gibi çalışır, fakat akü gibi boşalmaz. H 2 yakıtı geldikçe, elektrik enerjisi üretilir.

122 Yakıt Pilleri (1) Proton Exchange Membrane Fuel Cell (PEMFC), (2) Alkaline Fuel Cell (AFC), (3) Phosphoric Acid Fuel Cell (PAFC), (4) Molten Carbonate Fuel Cell, (5) Solid Oxide Fuel Cell (SOFC), (6) Direct Methanol Fuel Cell (DMFC

123 Yakıt Piller Bu yakıt pillerinde kullanılan Elektrolit cinsine göre bu çeşitlendirme yapılmıştır. Yakıt pillerini artan çalışma sıcaklık derecesine göre şöyledir: (1) Proton Exchange Membrane Fuel Cell (PEMFC), ~ 80 C (2) Alkaline Fuel Cell (AFC), ~ 100 C (3) Phosphoric Acid Fuel Cell (PAFC), ~ 200 C 4) Molten Carbonate Fuel Cell, ~ 650 C (5) Solid Oxide Fuel Cell (SOFC), ~ C

124 Yakıt Pilleri Bileşenler: Collector Plate Electrode Membrane Electrode Collector plate

125 Planar solid oxide fuel cell (PSOFC) Interconnect Cathode Electrolyte Anode Interconnect Air / Oxygen Fuel O 2 H 2 O 2 4e 2O O = 2H2 2O 2H2O 4 e O 2 H 2 O

126 PEM Fuel cell

127 Genel Görüşler Sonuç: Enerji sorununu çok doğru stratejiler kullanarak çözmüş ve endüstride hızlı gelişme sağlamış ülkeler; Fosil yakıt santrallerini, Hidrolik santralleri (Kyoto Protokolüne uygun) Nükleer Santralleri, Alternatif Enerji Kaynaklarını, beraberce kullanan ülkelerdir.

128 Genel Görüşler Yenilenebilir enerji kaynakları da GRİT e fossil yakıt santralleri ile bağlanınca hava kirliliğini ve carbon-dioxit salınımlarını azaltır. Yatırım masreafları henüz fosil yakıt santrallerinden çok fazladır ve kapasite faktörleri düşüktür,dolayısı ile, enerji fiatına, yatırım masraflarınıntesiri büyüktür.

129 SORULAR?

130 Wind Energy Capital cost U $/kwe Construction time one-two years in most cases. Availability: % for onshore plants % for offshore plants Cost of energy: cent /kWh depending on the size of the plant

131 Solar Generating Technologies Construction costs: $/kwe Bu rakam, Japonyada geçmiş yıllarda $ /kWe idi! Availability factor: 9-24 % Energy costs: cent/kwh Japonya`da cent/kwh

132 Nuclear Power Construction costs: $/kw Availability: % Generating costs: 3-5 cent/ kwh The share of the investment in total generation cost is 70 %, O&M 20% Fuel cost 10%

133 Gas-Fired Stations Construction costs: $/Kwe Lower than those of coal-fired and nuclear power plants. Availability: depends on Gas supply! Fuel cost: % of the total cost Energy security remains main concern

YENİLENEBİLİR ENERJİ Kaynakları

YENİLENEBİLİR ENERJİ Kaynakları YENİLENEBİLİR ENERJİ Kaynakları ODTÜ Mezunlar Derneği 10 Ekim 2009 Sadık Kakaç TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi TÜBA Şeref Üyesi Program Yenilenebilir Enerji Kaynakları Günümüzdeki Durum Ülkemizdeki

Detaylı

TÜRKİYE NİN YENİLENEBİLİR ENERJİ STRATEJİSİ VE POLİTİKALARI. Ramazan USTA Genel Müdür Yardımcısı

TÜRKİYE NİN YENİLENEBİLİR ENERJİ STRATEJİSİ VE POLİTİKALARI. Ramazan USTA Genel Müdür Yardımcısı TÜRKİYE NİN YENİLENEBİLİR ENERJİ STRATEJİSİ VE POLİTİKALARI Ramazan USTA Genel Müdür Yardımcısı 27-03-2015 1 Sunum İçeriği YEGM Sorumlulukları ve Enerji Politikalarımız YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİ

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI Dr. Gülnur GENÇLER ABEŞ Çevre Yönetimi ve Denetimi Şube Müdürü Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 06/02/2016 YENİLENEBİLİR ENERJİ NEDİR? Sürekli devam eden

Detaylı

İstanbul Bilgi Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği. Çevreye Duyarlı Sürdürülebilir ve Yenilenebilir Enerji Üretimi ve Kullanımı

İstanbul Bilgi Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği. Çevreye Duyarlı Sürdürülebilir ve Yenilenebilir Enerji Üretimi ve Kullanımı İstanbul Bilgi Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Çevreye Duyarlı Sürdürülebilir ve Yenilenebilir Enerji Üretimi ve Kullanımı Günlük Hayatımızda Enerji Tüketimi Fosil Yakıtlar Kömür Petrol Doğalgaz

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (YEGM)

YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (YEGM) 1 ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI 03.02.2013 YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (YEGM) E.Emel Dilaver, 22 Ocak 2013 Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü 2 03.02.2013 TÜRKİYENİN ENERJİ KONUSUNDAKİ

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Türkiye Güneş Enerjisi Geleceği Solar TR2016, 06 Aralık

YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Türkiye Güneş Enerjisi Geleceği Solar TR2016, 06 Aralık YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Türkiye Güneş Enerjisi Geleceği Solar TR2016, 06 Aralık 1 YE ve EV Politika,Mevzuat İzin süreçleri Enerji Verimliliği Yenilenebilir Enerji YEGM Teknik Etki Analizleri

Detaylı

Elektrik Üretiminde Enerji Verimliliği için KOJENERASYON VE TRİJENERASYON

Elektrik Üretiminde Enerji Verimliliği için KOJENERASYON VE TRİJENERASYON Elektrik Üretiminde Enerji Verimliliği için KOJENERASYON VE TRİJENERASYON 27 MAYIS 2015 - İZMİR Yavuz Aydın Başkan TÜRKOTED KÜRESEL ENERJİ PİYASALARINDA GELİŞMELER VE BEKLENTİLER 2 02.06.2015 The future

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI ENERJİ Artan nüfus ile birlikte insanların rahat ve konforlu şartlarda yaşama arzuları enerji talebini sürekli olarak artırmaktadır. Artan enerji talebini, rezervleri sınırlı

Detaylı

Enerji Sektörüne İlişkin Yatırım Teşvikleri

Enerji Sektörüne İlişkin Yatırım Teşvikleri Enerji Sektörüne İlişkin Yatırım Teşvikleri 5 Kasım 2015 Ekonomi Bakanlığı 1 Enerji Sektöründe Düzenlenen Teşvik Belgeleri V - 20.06.2012-30.06.2014 Döneminde Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Kaynaklarına

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ M E H M E T A Ş K E R, 2 5. 0 9. 2 0 1 3 I S T A N B U L TÜRKİYE'NİN YENİLENEBİLİR ENERJİ POLİTİKALARI : Elektrik enerjisi üretmek için yenilenebilir kaynakların kullanımını

Detaylı

ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNDE KULLANILAN KAYNAKLAR

ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNDE KULLANILAN KAYNAKLAR ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNDE KULLANILAN KAYNAKLAR Alternatör Elektrik elde etmek için bir mıknatısı iletken sargı içinde kendi çevresinde döndürmemiz yeterlidir. Manyetik alanın hareketi ile de elektrik

Detaylı

BİYOKÜTLE ENERJİ SANTRALİ BİOKAREN ENERJİ

BİYOKÜTLE ENERJİ SANTRALİ BİOKAREN ENERJİ BİYOKÜTLE ENERJİ SANTRALİ BİOKAREN ENERJİ BİYOKÜTLE SEKTÖRÜ Türkiye birincil enerji tüketimi 2012 yılında 121 milyon TEP e ulaşmış ve bu rakamın yüzde 82 si ithalat yoluyla karşılanmıştır. Bununla birlikte,

Detaylı

Enerji Kaynakları ENERJİ 1) YENİLENEMEZ ENERJİ KAYNAKLARI 2) YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

Enerji Kaynakları ENERJİ 1) YENİLENEMEZ ENERJİ KAYNAKLARI 2) YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI ENERJİ Enerji, iş yapabilme kabiliyetidir. Bir sistemin enerjisi, o sistemin yapabileceği azami iştir Enerji Kaynakları 1) YENİLENEMEZ ENERJİ KAYNAKLARI 2) YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI YENİLENEMEZ ENERJİ

Detaylı

SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON-2

SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON-2 SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON-2 Yrd.Doç.Dr. Mehmet Ali Dayıoğlu Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları & Teknolojileri Mühendisliği Bölümü Kaynak: YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE TEKNOLOJİLERİ

Detaylı

ENERJİ KAYNAKLARI. Yrd.Doç.Dr. Cabbar Veysel BAYSAL Erciyes Üniversitesi Müh. Fak. Elektrik-Elektronik Müh. Böl.

ENERJİ KAYNAKLARI. Yrd.Doç.Dr. Cabbar Veysel BAYSAL Erciyes Üniversitesi Müh. Fak. Elektrik-Elektronik Müh. Böl. ENERJİ KAYNAKLARI Yrd.Doç.Dr. Cabbar Veysel BAYSAL Erciyes Üniversitesi Müh. Fak. Elektrik-Elektronik Müh. Böl. cvbaysal@erciyes.edu.tr 1 Giriş Enerji Nedir? Enerji, en basit tarifle, iş yapabilme yetisidir.

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI. Gökhan BAŞOĞLU

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI. Gökhan BAŞOĞLU YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI İÇERİK 1. DÜNYADAKİ VE ÜLKEMİZDEKİ ENERJİ KAYNAKLARI VE KULLANIMI 1.1 GİRİŞ 1.2 ENERJİ KAYNAKLARI 1.3 TÜRKİYE VE DÜNYADAKİ ENERJİ POTANSİYELİ 2. YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE DALGA ENERJİSİ. O.Okan YEŞİLYURT Gökhan IŞIK

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE DALGA ENERJİSİ. O.Okan YEŞİLYURT Gökhan IŞIK YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE DALGA ENERJİSİ O.Okan YEŞİLYURT Gökhan IŞIK NEDİR BU ENERJİ? İş Yapabilme Yeteneğidir. Canlı Tüm Organizmalar Enerjiye İhtiyaç Duyar. İnsanlık Enerjiye Bağımlıdır. Yaşam

Detaylı

Biyogaz Temel Eğitimi

Biyogaz Temel Eğitimi Biyogaz Temel Eğitimi Sunanlar: Dursun AYDÖNER Proje Müdürü Rasim ÜNER Is Gelistime ve Pazarlama Müdürü Biyogaz Temel Eğitimi 1.Biyogaz Nedir? 2.Biyogaz Nasıl Oluşur? 3.Biyogaz Tesisi - Biyogaz Tesis Çeşitleri

Detaylı

Enerjinin varlığını cisimler üzerine olan etkileri ile algılayabiliriz. Isınan suyun sıcaklığının artması, Gerilen bir yayın şekil değiştirmesi gibi,

Enerjinin varlığını cisimler üzerine olan etkileri ile algılayabiliriz. Isınan suyun sıcaklığının artması, Gerilen bir yayın şekil değiştirmesi gibi, ENERJİ SANTRALLERİ Enerji Enerji soyut bir kavramdır. Doğrudan ölçülemeyen bir değer olup fiziksel bir sistemin durumunu değiştirmek için yapılması gereken iş yoluyla bulunabilir. Enerjinin varlığını cisimler

Detaylı

Enervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015

Enervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015 Enervis H o ş g e l d i n i z Ekim 2015 Dünya Enerji Genel Görünümü Genel Görünüm Dünya Birincil Enerji Tüketimi 2013-2035 2013 2035F Doğalgaz %24 Nükleer %4 %7 Hidro %2 Yenilenebilir Petrol %33 Kömür

Detaylı

4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları. A nın Yanıtları

4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları. A nın Yanıtları ENERJİ KAYNAKLARI 1 4. Ünite 2. Konu Enerji Kaynakları A nın Yanıtları 1. Günümüzde kullanılan nin maliyetinin düşük, çevreye zarar vermeyen... yenilenebilir ve güvenli olmasına önem verilmektedir. 12.

Detaylı

Yenilenebilir Enerji Kaynakları. Doç. Dr. Ersan KABALCI Mühendislik Mimarlık Fakültesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü

Yenilenebilir Enerji Kaynakları. Doç. Dr. Ersan KABALCI Mühendislik Mimarlık Fakültesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Yenilenebilir Enerji Kaynakları Doç. Dr. Ersan KABALCI Mühendislik Mimarlık Fakültesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Genel Bakış 1979 1973 2003 1973- Petrol Krizi 1979-2. Petrol Krizi 2003- NYC

Detaylı

Biyogaz Yakıtlı Kojenerasyon Uygulamaları

Biyogaz Yakıtlı Kojenerasyon Uygulamaları Biyogaz Yakıtlı Kojenerasyon Uygulamaları Sedat Akar Turkoted Yönetim Kurulu Üyesi Biyogaz Nedir? Biyogaz, mikrobiyolojik floranın etkisi altındaki organik maddelerin oksijensiz bir ortamda çürütülmesi

Detaylı

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ 7.Ç.1. Enerjinin Dönüşümü ve Tasarım Burdur İl Koordinatörleri Bu ünitede su, rüzgar ve güneş gibi doğal kaynakları kullanarak temiz ve sürdürülebilir enerji elde etme teknolojilerini

Detaylı

YUNUS ACI 2011282001

YUNUS ACI 2011282001 YUNUS ACI 2011282001 Güneş enerjisi,güneşten yayılan ısı ve ışık enerjsine verilen gelen isimdir.güneş ışınları rüzgar ve dalga enerjisi,biyokütle ve hidroelektrik ile birlikte yenilenebilir enerji kaynaklarının

Detaylı

Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi

Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi -Çimento Sanayinde Enerji Geri Kazanımı Prof. Dr. İsmail Hakkı TAVMAN Dokuz Eylül Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Enerji Kaynakları Kullanışlarına Göre

Detaylı

ENERJİ TASARRUFUNDA KOMBİNE ÇEVRİM VE KOJENERASYONUN YERİ VE ÖNEMİ. Yavuz Aydın 10 Ocak 2014

ENERJİ TASARRUFUNDA KOMBİNE ÇEVRİM VE KOJENERASYONUN YERİ VE ÖNEMİ. Yavuz Aydın 10 Ocak 2014 ENERJİ TASARRUFUNDA KOMBİNE ÇEVRİM VE KOJENERASYONUN YERİ VE ÖNEMİ Yavuz Aydın 10 Ocak 2014 Enerji Tasarrufunda Kombine Çevrim ve Kojenerasyon Yaşadığımız dünyada elektrik üretiminin % 80 i fosil yakıtlardan

Detaylı

Elektrik Üretiminde Enerji Verimliliği için KOJENERASYON VE TRİJENERASYON

Elektrik Üretiminde Enerji Verimliliği için KOJENERASYON VE TRİJENERASYON Elektrik Üretiminde Enerji Verimliliği için KOJENERASYON VE TRİJENERASYON 27 MAYIS 2015 - İZMİR Yavuz Aydın Başkan TÜRKOTED The future of power Water Oil & Gas Mining Distributed Power Gen Propulsion Marine

Detaylı

Hidroelektrik Enerji. Enerji Kaynakları

Hidroelektrik Enerji. Enerji Kaynakları Hidroelektrik Enerji Enerji Kaynakları Türkiye de kişi başına yıllık elektrik tüketimi 3.060 kwh düzeylerinde olup, bu miktar kalkınmış ve kalkınmakta olan ülkeler ortalamasının çok altındadır. Ülkemizin

Detaylı

Türkiye de Elektrik Enerjisi Üretimi ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Mevcut Durumu

Türkiye de Elektrik Enerjisi Üretimi ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Mevcut Durumu Türkiye de Elektrik Enerjisi Üretimi ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Mevcut Durumu Türkiye de Elektrik Enerjisi Üretimi Türkiye Elektrik Enerjisi Üretimi üretimdeki paylarına göre sırasıyla doğalgaz,

Detaylı

TÜRKİYE DE GÜNEŞ ENERJİSİ

TÜRKİYE DE GÜNEŞ ENERJİSİ TÜRKİYE DE GÜNEŞ ENERJİSİ ALİ BÜLENT KAPCI Elektrik-Elektronik Mühendisi ETKB - Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (YEGM) Muhtelif sektör/alanlarda gelişimin takip

Detaylı

TÜRKİYE NİN HİDROLİK ENERJİ KAYNAKLARI VE EÜAŞ IN BÖLGEMİZE KATKISI

TÜRKİYE NİN HİDROLİK ENERJİ KAYNAKLARI VE EÜAŞ IN BÖLGEMİZE KATKISI TÜRKİYE NİN HİDROLİK ENERJİ KAYNAKLARI VE EÜAŞ IN BÖLGEMİZE KATKISI Nevzat N. DOĞAN* Aydoğan ÜNVER** *EÜAŞ Karakaya HES İşletme Müdürü **EÜAŞ Atatürk HES İşletme Müdürü 1. GİRİŞ İnsanlık tarihinde geliştirilmiş

Detaylı

İÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER...

İÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER... İÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER...4 1.Yönetici Özeti... 11 2.Giriş... 12 3.Sektörel Analiz... 13 3.1 Birincil Enerji Kaynaklarına Bakış...13 3.1.1 Kömür... 13 3.1.1.1 Dünya da Kömür... 14 3.1.1.1.1 Dünya

Detaylı

ENERJİ ÜRETİM SANTRALLERİ MALİYET ANALİZİ

ENERJİ ÜRETİM SANTRALLERİ MALİYET ANALİZİ MAKALE ENERJİ ÜRETİM SANTRALLERİ MALİYET ANALİZİ Kadir Kaya * Arş. Gör., Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Samsun kadir.kaya@omu.edu.tr Erdem Koç Prof. Dr.,

Detaylı

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 4

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 4 Akışkanlar ile ilgili temel kavramlar MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 4 Yrd. Doç. Dr. Yüksel HACIOĞLU Su,, gaz, buhar gibi kolayca şekillerini değiştirebilen ve dış etkilerin etkisi altında kolayca hareket

Detaylı

GÜNE ENERJ PV Sistemleri: PV uygulamaları

GÜNE ENERJ  PV Sistemleri: PV uygulamaları GÜNEŞ ENERJİSİ Güneşin enerjisini üç yolla kullanabiliriz, güneş enerjisi derken bu üçü arasındaki farkı belirtmek önemlidir: 1. Pasif ısı. Güneşten bize doğal olarak ulaşan ısıdır. Bina tasarımında dikkate

Detaylı

RÜZGAR ENERJĐSĐ. Erdinç TEZCAN FNSS

RÜZGAR ENERJĐSĐ. Erdinç TEZCAN FNSS RÜZGAR ENERJĐSĐ Erdinç TEZCAN FNSS Günümüzün ve geleceğimizin ekmek kadar su kadar önemli bir gereği; enerji. Son yıllarda artan dünya nüfusu, modern hayatın getirdiği yenilikler, teknolojinin gelişimi

Detaylı

NÜKLEER ENERJİ. Dr. Abdullah ZARARSIZ TMMOB-Fizik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı

NÜKLEER ENERJİ. Dr. Abdullah ZARARSIZ TMMOB-Fizik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı NÜKLEER ENERJİ Dr. Abdullah ZARARSIZ TMMOB-Fizik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Dünyada Elektrik Enerjisi Üretimi (2005) Biyomas ve atık: %1,3 Nükleer: %16,5 Kömür: %38,8 Diğer yenilenebilir:

Detaylı

HİDROELTRİK SANTARALLERİ

HİDROELTRİK SANTARALLERİ HİDROELTRİK SANTARALLERİ Bir miktar yükseklik kazandırılmış akışkanın(suyun) potansiyel enerjisine hidrolik enerji denir. Bu enerjiyi önce çeşitli düzeneklerle mekanik enerjiye, ordanda elektrik enerjisine

Detaylı

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 3

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 3 Enerji Kaynakları MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ Ders 3 Enerji kaynakları Yakıtlar Doğa kuvvetleri Özel doğa kuvvetleri Yrd. Doç. Dr. Yüksel HACIOĞLU Katı Sıvı Gaz Odun Petrol Doğal Gaz Hidrolik Güneş Rüzgar

Detaylı

Türkiye nin Enerji Teknolojileri Vizyonu

Türkiye nin Enerji Teknolojileri Vizyonu Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Türkiye nin Enerji Teknolojileri Vizyonu Prof. Dr. Yücel ALTUNBAŞAK Başkanı Enerji İhtiyacımız Katlanarak Artıyor Enerji ihtiyacımız ABD, Çin ve Hindistan

Detaylı

DERS BÖLÜMLERİ VE 14 HAFTALIK DERS KONULARI. Ders Sorumluları: Prof.Dr. Muammer ÖZGÖREN, Yrd. Doç.Dr. Faruk KÖSE

DERS BÖLÜMLERİ VE 14 HAFTALIK DERS KONULARI. Ders Sorumluları: Prof.Dr. Muammer ÖZGÖREN, Yrd. Doç.Dr. Faruk KÖSE DERS BÖLÜMLERİ VE 14 HAFTALIK DERS KONULARI Ders Sorumluları: Prof.Dr. Muammer ÖZGÖREN, Yrd. Doç.Dr. Faruk KÖSE 1.HAFTA: GİRİŞ ENERJİNİN TANIMI VE ÇEŞİTLERİ ENERJİ DÖNÜŞÜM SİSTEMLERİ DÜNYA ENERJİ KAYNAKLARI

Detaylı

EÜAŞ ADANA VE YÖRESİ HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ

EÜAŞ ADANA VE YÖRESİ HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ EÜAŞ ADANA VE YÖRESİ İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Çukurova Elektrik A.Ş. arasında imzalanan imtiyaz sözleşmesinin şirket kusuru nedeniyle 12.06.2003 tarihinde feshedilmesi

Detaylı

KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER

KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER Prof.Dr. Hasancan OKUTAN İTÜ Kimya Mühendisliği Bölümü okutan@itu.edu.tr 24 Ekim 2014 29. Mühendislik Dekanları Konseyi Toplantısı

Detaylı

YAKIT PİLLERİ. Cihat DEMİREL

YAKIT PİLLERİ. Cihat DEMİREL YAKIT PİLLERİ Cihat DEMİREL 16360030 İçindekiler Yakıt pilleri nasıl çalışır? Yakıt Pili Çalışma Prensibi Yakıt pilleri avantaj ve dezavantajları nelerdir? 2 Yakıt Pilleri Nasıl Çalışır? Tükenmez ve hiç

Detaylı

Kojenerasyon Teknolojileri Yavuz Aydın, Yağmur Bozkurt İTÜ

Kojenerasyon Teknolojileri Yavuz Aydın, Yağmur Bozkurt İTÜ Kojenerasyon Teknolojileri Yavuz Aydın, Yağmur Bozkurt 13.04.2017 - İTÜ 11.04.2017 2 Kombine Çevrim Santraller Temel amaç elektrik üretimidir En son teknolojilerle ulaşılan çevrim verimi %62 civarındadır.

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ. Prof. Dr. Zafer DEMİR --

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ. Prof. Dr. Zafer DEMİR -- YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ Prof. Dr. Zafer DEMİR -- zaferdemir@anadolu.edu.tr Konu Başlıkları 2 Yenilenebilir Enerji Türkiye de Politikası Türkiye de Yenilenebilir Enerji Teşvikleri

Detaylı

Elektrik. Rüzgardan ve Sudan Elektrik eldesinde Kullanılan Sistemler

Elektrik. Rüzgardan ve Sudan Elektrik eldesinde Kullanılan Sistemler Elektrik Rüzgardan ve Sudan Elektrik eldesinde Kullanılan Sistemler Rüzgar enerjisi değişime uğramış güneş enerjisidir: Güneş enerjisinin karalan, denizleri ve atmosferi her yerde özdeş ısıtmamasından

Detaylı

Şekil-1 Yeryüzünde bir düzleme gelen güneş ışınım çeşitleri

Şekil-1 Yeryüzünde bir düzleme gelen güneş ışınım çeşitleri VAKUM TÜPLÜ GÜNEŞ KOLLEKTÖR DENEYİ 1. DENEYİN AMACI: Yenilenebilir enerji kaynaklarından güneş enerjisinde kullanılan vakum tüplü kollektör tiplerinin tanıtılması, boyler tankına sahip olan vakum tüplü

Detaylı

Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Yenilenebilir Enerji Kaynakları Yenilenebilir Enerji Kaynakları Türkiye Enerji Fırsatları Enerji Kaynakları Genel Görünümü Enerji Kaynaklarına Göre Maliyet Ve Fırsatları Enerji Sektöründeki Büyük Oyuncuların Yeri Türkiye de Enerji Sektörü

Detaylı

Sistemleri. (Kojenerasyon) Sedat Akar Makina Mühendisi Topkapı Endüstri, Gn.Md. 04.01.2010 - İstanbul

Sistemleri. (Kojenerasyon) Sedat Akar Makina Mühendisi Topkapı Endüstri, Gn.Md. 04.01.2010 - İstanbul Birleşik ik Isı ve GüçG Sistemleri (Kojenerasyon) Sedat Akar Makina Mühendisi Topkapı Endüstri, Gn.Md. 1 Birleşik ik Isı ve GüçG Sistemi Kojenerasyon- Nedir? En temel ifadeyle ; Elektrik ve Isının aynı

Detaylı

TEMİZ ENERJİ TEKNOLOJİLERİ KURSU. Harran Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Osmanbey Kampüsü, Şanlıurfa

TEMİZ ENERJİ TEKNOLOJİLERİ KURSU. Harran Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Osmanbey Kampüsü, Şanlıurfa TEMİZ ENERJİ TEKNOLOJİLERİ KURSU Prof. Dr. Hüsamettin BULUT Harran Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Osmanbey Kampüsü, Şanlıurfa KISA ÖZGEÇMİŞ Doç. Dr. Hüsamettin BULUT EĞİTİM

Detaylı

ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI

ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI KONULAR 1-Güneş Enerjisi i 2-Rüzgar Enerjisi 4-Jeotermal Enerji 3-Hidrolik Enerji 4-Biyokütle Enerjisi 5-Biyogaz Enerjisi 6-Biyodizel Enerjisi 7-Deniz Kökenli Enerji 8-Hidrojen

Detaylı

Tarımsal enerji ihtiyacını yenilenebilir enerji kaynakları ile nasıl sağlayabiliriz? 6 Kasım 2018 Swissotel Ankara

Tarımsal enerji ihtiyacını yenilenebilir enerji kaynakları ile nasıl sağlayabiliriz? 6 Kasım 2018 Swissotel Ankara Tarımsal enerji ihtiyacını yenilenebilir enerji kaynakları ile nasıl sağlayabiliriz? 6 Kasım 2018 Swissotel Ankara EkoRE Eko Group un Enerji Şirketi Eko Group Ekoloji ve Ekonomi A.Ş. Yaşanılır bir Gelecek

Detaylı

ENERJİ. KÜTAHYA www.zafer.org.tr

ENERJİ. KÜTAHYA www.zafer.org.tr ENERJİ 2011 yılı sonu itibarıyla dünyadaki toplam enerji kaynak tüketimi 12.274,6 milyon ton eşdeğeri olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılı itibarıyla dünyada enerji tüketiminde en yüksek pay %33,1 ile petrol,

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİ, MEVZUATI VE YATIRIM İMKANLARI. ETKB - Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü

YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİ, MEVZUATI VE YATIRIM İMKANLARI. ETKB - Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİ, MEVZUATI VE YATIRIM İMKANLARI ETKB - Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü ELEKTRİK ÜRETİMİNİN KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI YENİLENEBİLİR 33% DOĞALGAZ 38% TERMİK 29% TOPLAM

Detaylı

SORULAR S1) Elektrik enerjisi üretim yöntemlerini sıralayarak şekilleri ile birlikte açıklayınız (25 P).

SORULAR S1) Elektrik enerjisi üretim yöntemlerini sıralayarak şekilleri ile birlikte açıklayınız (25 P). SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ I. öğretim II. öğretim A şubesi B şubesi C şubesi Elektrik Öğrencinin, Adı ve Soyadı Numarası İmzası Tarih Elektronik Bilgisi

Detaylı

TERMODİNAMİK SINAV HAZIRLIK SORULARI BÖLÜM 4

TERMODİNAMİK SINAV HAZIRLIK SORULARI BÖLÜM 4 Kapalı Sistem Enerji Analizi TERMODİNAMİK SINAV HAZIRLIK SORULARI BÖLÜM 4 4-27 0.5 m 3 hacmindeki bir tank başlangıçta 160 kpa basınç ve %40 kuruluk derecesinde soğutucu akışkan-134a içermektedir. Daha

Detaylı

SORULAR. 2- Termik santrallerden kaynaklanan atıklar nelerdir? 4- Zehirli gazların insanlar üzerindeki etkileri oranlara göre nasıl değişir?

SORULAR. 2- Termik santrallerden kaynaklanan atıklar nelerdir? 4- Zehirli gazların insanlar üzerindeki etkileri oranlara göre nasıl değişir? SORULAR 1- Termik enerji nedir? 2- Termik santrallerden kaynaklanan atıklar nelerdir? 3- Gaz atıklar nelerdir? 4- Zehirli gazların insanlar üzerindeki etkileri oranlara göre nasıl değişir? 5- Bir termik

Detaylı

HİDROJENLİ ENERJİ ÜRETEÇLERİ MESUT EROĞLU

HİDROJENLİ ENERJİ ÜRETEÇLERİ MESUT EROĞLU HİDROJENLİ ENERJİ ÜRETEÇLERİ MESUT EROĞLU 15360027 HİDROJEN Hidrojen bilinen tüm yaķıtlar içerisinde birim kütle başına en yüksek enerji içeriğine sahiptir. Üst ısıl değeri 140.9 Mj / kg, alt ısıl değeri

Detaylı

Enerji ve İklim Haritası

Enerji ve İklim Haritası 2013/2 ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Enerji ve Çevre Yönetimi Dairesi Başkanlığı Enerji ve İklim Haritası Uzm. Yrd. Çağrı SAĞLAM 22.07.2013 Redrawing The Energy Climate Map isimli kitabın çeviri özetidir.

Detaylı

GÜNEŞ PİLLERİ (FOTOVOLTAİK PİLLER) I. BÖLÜM

GÜNEŞ PİLLERİ (FOTOVOLTAİK PİLLER) I. BÖLÜM GÜNEŞ PİLLERİ (FOTOVOLTAİK PİLLER) I. BÖLÜM Prof. Dr. Olcay KINCAY Y. Doç. Dr. Nur BEKİROĞLU Y. Doç. Dr. Zehra YUMURTACI İ ç e r i k Genel bilgi ve çalışma ilkesi Güneş pili tipleri Güneş pilinin elektriksel

Detaylı

1.10.2015. Kömür ve Doğalgaz. Öğr. Gör. Onur BATTAL

1.10.2015. Kömür ve Doğalgaz. Öğr. Gör. Onur BATTAL Kömür ve Doğalgaz Öğr. Gör. Onur BATTAL 1 2 Kömür yanabilen sedimanter organik bir kayadır. Kömür başlıca karbon, hidrojen ve oksijen gibi elementlerin bileşiminden oluşmuş, diğer kaya tabakalarının arasında

Detaylı

Rüzgar Gücü İzleme ve Tahmin Merkezi

Rüzgar Gücü İzleme ve Tahmin Merkezi MMO TEPEKULE KONGRE VE SERGİ MERKEZİ - İZMİR Rüzgar Gücü İzleme ve Tahmin Merkezi Maksut SARAÇ Tel: 0532 710 43 31 e-mail : maksutsarac@hotmail.com 1 Rüzgar Gücü İzleme ve Tahmin Merkezi (RİTM) Elektrik

Detaylı

JEOTERMAL ELEKTRİK SANTRALLERİNDE ENERJİ VE EKSERJİ VERİMLİLİKLERİ

JEOTERMAL ELEKTRİK SANTRALLERİNDE ENERJİ VE EKSERJİ VERİMLİLİKLERİ JEOTERMAL ELEKTRİK SANTRALLERİNDE ENERJİ VE EKSERJİ VERİMLİLİKLERİ Dr. Nurdan YILDIRIM ÖZCAN Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Yaşar Üniversitesi III. Enerji Verimliliği Günleri, Yasar Üniversitesi,

Detaylı

Su Enerjisi Yatırımlarında Küresel Eğilimler ve Ulusal Hedefler

Su Enerjisi Yatırımlarında Küresel Eğilimler ve Ulusal Hedefler Türkiye 10. Enerji Kongresi, 27-30 Kasım 2006, İstanbul Su Enerjisi Yatırımlarında Küresel Eğilimler ve Ulusal Hedefler Prof. Dr. Doğan ALTINBiLEK Uluslararası Su Enerjisi Birliği (IHA) Başkanı Su Enerjisi

Detaylı

Ülkemizde Elektrik Enerjisi:

Ülkemizde Elektrik Enerjisi: Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik-Bilgisayar Bilim Kolu Eğitim Seminerleri Dizisi 6 Mart 8 Mayıs 22 Destekleyen Kuruluşlar: Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği

Detaylı

Dr. Fatih AY. Tel: 0 388 225 22 55 ayfatih@nigde.edu.tr

Dr. Fatih AY. Tel: 0 388 225 22 55 ayfatih@nigde.edu.tr Dr. Fatih AY Tel: 0 388 225 22 55 ayfatih@nigde.edu.tr Düzlemsel Güneş Toplayıcıları Vakumlu Güneş Toplayıcıları Yoğunlaştırıcı Sistemler Düz Toplayıcının Isıl Analizi 2 Yapı olarak havası boşaltılmış

Detaylı

TÜRKİYE DE LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ ve YENİLENEBİLİR ENERJİ KONUSUNDA YASAL DÜZENLEMELER

TÜRKİYE DE LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ ve YENİLENEBİLİR ENERJİ KONUSUNDA YASAL DÜZENLEMELER TÜRKİYE DE LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ ve YENİLENEBİLİR ENERJİ KONUSUNDA YASAL DÜZENLEMELER 6. ENERJİ VERİMLİLİĞİ, KALİTESİ SEMPOZYUMU ve SERGİSİ Mustafa ERKEÇ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı / Yenilenebilir

Detaylı

Yenilenebilir olmayan enerji kaynakları (Birincil yahut Fosil) :

Yenilenebilir olmayan enerji kaynakları (Birincil yahut Fosil) : Günümüzde küresel olarak tüm ülkelerin ihtiyaç duyduğu enerji, tam anlamıyla geçerlilik kazanmış bir ölçüt olmamakla beraber, ülkelerin gelişmişlik düzeylerini gösteren önemli bir kriterdir. İktisadi olarak

Detaylı

Sakla Enerjiyi Gelir Zamanı Termal Enerji Depolama Fırsatları

Sakla Enerjiyi Gelir Zamanı Termal Enerji Depolama Fırsatları Sakla Enerjiyi Gelir Zamanı Termal Enerji Depolama Fırsatları Halime Ö. Paksoy Çukurova Üniversitesi Mersin Kent Konseyi Toplantısı 11 Aralık 2015 Annemin Hayali 240 Yazın sıcağını saklasak da kışın kullansak

Detaylı

Gökmen ÖZER-Elazığ Kovancılar Çok Programlı Anadolu Lisesi

Gökmen ÖZER-Elazığ Kovancılar Çok Programlı Anadolu Lisesi Gökmen ÖZER-Elazığ Kovancılar Çok Programlı Anadolu Lisesi Kazanım No: D.11.2 Gökmen ÖZER-Coğrafya Öğretmeni 2 Toprak, orman, madenlerdir. Enerji kaynaklarından petrol ve kömürün kullanımı diğer yer altı

Detaylı

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA 2018 Yenilenebilir Enerji Kaynakları SUNU İÇERİĞİ 1-DÜNYADA ENERJİ KAYNAK KULLANIMI 2-TÜRKİYEDE ENERJİ KAYNAK

Detaylı

GÜRMAT GERMENCİK JEOTERMAL ENERJİ SANTRAL PROJELERİ

GÜRMAT GERMENCİK JEOTERMAL ENERJİ SANTRAL PROJELERİ GÜRMAT GERMENCİK JEOTERMAL ENERJİ SANTRAL PROJELERİ ŞİRKET PROFİLİ GÜRİŞ İNŞAAT VE MÜHENDİSLİK A.Ş. 1958 yılında kurulmuş ve kurulduğu tarihten bu yana yurtiçi ve yurtdışında birçok alanda hizmet vermektedir.

Detaylı

İçerik. Giriş. Yakıt pili bileşenlerinin üretimi. Yakıt pili modülü tasarımı ve özellikleri. Nerelerde kullanılabilir?

İçerik. Giriş. Yakıt pili bileşenlerinin üretimi. Yakıt pili modülü tasarımı ve özellikleri. Nerelerde kullanılabilir? Prof. Dr. İnci EROĞLU ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Savunma Sanayiinde Borun Kullanımı Çalıştayı (SSM) 14 Haziran 2011 1 İçerik Giriş Yakıt pili bileşenlerinin üretimi Yakıt pili

Detaylı

PERFECTION IN ENERGY & AUTOMATION ENDÜSTRİYEL KOJENERASYON UYGULAMALARI

PERFECTION IN ENERGY & AUTOMATION ENDÜSTRİYEL KOJENERASYON UYGULAMALARI ENDÜSTRİYEL KOJENERASYON UYGULAMALARI MAYIS 2015 1 Kojenerasyon Nedir? Bugün enerji, insanların hayatındaki en önemli olgulardan birisi haline gelmiştir. Kojenerasyon fikri, tamamen enerji verimliliği

Detaylı

Yakın n Gelecekte Enerji

Yakın n Gelecekte Enerji Yakın n Gelecekte Enerji Doç.Dr.Mustafa TIRIS Enerji Enstitüsü Müdürü Akademik Forum 15 Ocak 2005 Kalyon Otel, İstanbul 1 Doç.Dr.Mustafa TIRIS 1965 Yılı nda İzmir de doğdu. 1987 Yılı nda İTÜ den Petrol

Detaylı

Elektrik Enerjisi Üretimi. Dr. Öğr. Üyesi Emrah ÇETİN

Elektrik Enerjisi Üretimi. Dr. Öğr. Üyesi Emrah ÇETİN Elektrik Enerjisi Üretimi Dr. Öğr. Üyesi Emrah ÇETİN ELEKTRİK PİYASALARI İŞLETME A.Ş. Doğalgaz Yenilenemez (Fosil) Kaynaklı Kömür Elektrik Enerjisi Üretim Çeşitleri Nükleer Petrol türevleri

Detaylı

MODERN ENERJİ DEPOLAMA SİSTEMLERİ VE KULLANİM ALANLARİ

MODERN ENERJİ DEPOLAMA SİSTEMLERİ VE KULLANİM ALANLARİ MODERN ENERJİ DEPOLAMA SİSTEMLERİ VE KULLANİM ALANLARİ Muhammed Aydın ARSLAN 16360007 İÇERİK Hidrojen Depolama Sistemleri Batarya Volan Süper Kapasitörler Süper İletken Manyetik Enerji Depolama HİDROJEN

Detaylı

RÜZGAR ENERJİSİ. Cihan DÜNDAR. Tel: Faks :

RÜZGAR ENERJİSİ. Cihan DÜNDAR. Tel: Faks : RÜZGAR ENERJİSİ Cihan DÜNDAR Tel: 312 302 26 88 Faks : 312 361 20 40 e-mail :cdundar@meteor.gov.tr Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü A r a ş t ı r m a Ş u b e M ü d ü r l ü ğ ü Enerji Kullanımının

Detaylı

JEOTERMAL ENERJĐ NEDĐR?

JEOTERMAL ENERJĐ NEDĐR? JEOTERMAL ENERJĐ NEDĐR? Jeotermal enerji kısaca yer ısısı olup, yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde birikmiş ısının oluşturduğu, kimyasallar içeren sıcak su ve buhardır. Jeotermal enerji ise jeotermal

Detaylı

Dr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı

Dr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı Dr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı Konunun önemi Belediyelerin enerji kaynakları; Hidrolik Bio kütle Bu kaynaklardan belediyeler nasıl yararlanabilir, Yenilenebilir enerji

Detaylı

Türkiye nin Enerji Geleceği İklim bileşenini arıyoruz

Türkiye nin Enerji Geleceği İklim bileşenini arıyoruz EWEA-TWEA Policy Workshop Türkiye nin Enerji Geleceği İklim bileşenini arıyoruz Mustafa Özgür Berke, WWF-Türkiye 27.03.2013, Ankara 27-Mar-13 / 1 Photo: Michel Roggo / WWF-Canon KISACA WWF +100 5 kıtada,

Detaylı

Mühendislik Çevre Danışmanlık Gıda Tarım Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ

Mühendislik Çevre Danışmanlık Gıda Tarım Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ Mühendislik Çevre Danışmanlık Gıda Tarım Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK Ülkemizde 2010-2011 yılı itibari ile çeşitli

Detaylı

KATI ATIKLARDAN ENERJİ ELDE EDİLMESİ

KATI ATIKLARDAN ENERJİ ELDE EDİLMESİ KATI ATIKLARDAN ENERJİ ELDE EDİLMESİ Atıktan enerji elde edilmesi, atıkların fazla oksijen varlığında yüksek sıcaklıkta yakılması prosesidir. Yanma ürünleri, ısı enerjisi, inert gaz ve kül şeklinde sayılabilir.

Detaylı

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM DERSİ-DÖNEM SONU PROJELERİ

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM DERSİ-DÖNEM SONU PROJELERİ BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM DERSİ-DÖNEM SONU PROJELERİ 4. Proje: Hidrolik Türbin Tasarımı (Hydrolic Turbine) Barajlardan ve çaylardan elektrik üretmek için hidrolik (sıvı) türbinler kullanılır. Bunlar

Detaylı

ULUSAL BOR ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ BAŞKANI

ULUSAL BOR ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ BAŞKANI ULUSAL BOR ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ BAŞKANI BİRİNCİL ENERJİ KAYNAKLARININ GİDEREK AZALMASI ENERJİ KAYNAKLARI ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN ARTMASI CO 2 EMİSYONU ELEKTRİK ENERJİSİNİN DEPOLANAMAMASI BİRİNCİL ENERJİ KAYNAKLARINDA

Detaylı

Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi YATLARDA KULLANILAN GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMLERİNİN TASARIMI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi YATLARDA KULLANILAN GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMLERİNİN TASARIMI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA YATLARDA KULLANILAN GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMLERİNİN TASARIMI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA 1 Onur GÜNAY, 2 Yiğit GÜLMEZ, 3 Oğuz ATİK 1 Araş.Gör., Dokuz Eylül Üniversitesi, Denizcilik Fakültesi, İzmir, onur.gunay@deu.edu.tr

Detaylı

TÜRKİYE RÜZGAR VE GÜNEŞ ENERJİSİ POTANSİYELİ. Mustafa ÇALIŞKAN EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şubesi Müdür Vekili

TÜRKİYE RÜZGAR VE GÜNEŞ ENERJİSİ POTANSİYELİ. Mustafa ÇALIŞKAN EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şubesi Müdür Vekili TÜRKİYE RÜZGAR VE GÜNEŞ ENERJİSİ POTANSİYELİ Mustafa ÇALIŞKAN EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şubesi Müdür Vekili Dünya nüfusunun, kentleşmenin ve sosyal hayattaki refah düzeyinin hızla artması,

Detaylı

3. Versiyon Kitapta 5. Bölüm, 7. Versiyon Kitapta 6. Bölüm, soruları

3. Versiyon Kitapta 5. Bölüm, 7. Versiyon Kitapta 6. Bölüm, soruları 3. Versiyon Kitapta 5. Bölüm, 7. Versiyon Kitapta 6. Bölüm, soruları Soru 5-26 Buharlı bir güç santralinin kazanında aracı akışkana 280 GJ/saat ısı geçişi olmaktadır. Borularda ve diğer elemanlarda buhardan

Detaylı

SERA GAZI EMİSYONU HAKAN KARAGÖZ

SERA GAZI EMİSYONU HAKAN KARAGÖZ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE SERAGAZI EMİSYONU İklim değişikliği, nedeni olursa olsun iklim koşullarındaki büyük ölçekli (küresel) ve önemli yerel etkileri bulunan, uzun süreli ve yavaş gelişen değişiklikler olarak

Detaylı

GÖNEN BİYOGAZ TESİSİ

GÖNEN BİYOGAZ TESİSİ GÖNEN BİYOGAZ TESİSİ Ülkemizde, gıda ve elektrik enerjisi ihtiyacı, ekonomik gelişme ve nüfus artışı gibi nedenlerden dolayı hızla artmaktadır. Gıda miktarlarında, artan talebin karşılanamaması sonucunda

Detaylı

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ TEMİZ & YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYEL & STRATEJİLERİ İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 22 Nisan 2010 Dr. Atillâ AKALIN I.GİRİŞ Rüzgar Potansiyeli ve Kullanımları (Dünya, AB, Türkiye) Hidro Potansiyeli ve

Detaylı

TERMİK SANTRALLERDEKİ ATIK ENERJİNİN KULLANILABİLİRLİĞİ: ÇAN ONSEKİZ MART TERMİK SANTRALİ. Celal KAMACI. Dr. Zeki KARACA.

TERMİK SANTRALLERDEKİ ATIK ENERJİNİN KULLANILABİLİRLİĞİ: ÇAN ONSEKİZ MART TERMİK SANTRALİ. Celal KAMACI. Dr. Zeki KARACA. 111 Dergisi 3 TERMİK SANTRALLERDEKİ ATIK ENERJİNİN KULLANILABİLİRLİĞİ: ÇAN ONSEKİZ MART TERMİK SANTRALİ Celal KAMACI Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çan Meslek Yüksekokulu celal@comu.edu.tr Dr. Zeki

Detaylı

1) Biyokütleye Uygulanan Fiziksel Prosesler

1) Biyokütleye Uygulanan Fiziksel Prosesler 1) Biyokütleye Uygulanan Fiziksel Prosesler 1. Su giderme 2. Kurutma 3. Boyut küçültme 4. Yoğunlaştırma 5. Ayırma Su giderme işleminde nem, sıvı fazda gideriliyor. Kurutma işleminde nem, buhar fazda gideriliyor.

Detaylı

YELİ VE MEVCUT YATIRIMLAR

YELİ VE MEVCUT YATIRIMLAR TÜRKİYE RÜZGAR R ENERJİSİ POTANSİYEL YELİ VE MEVCUT YATIRIMLAR RÜZGAR ENERJİSİ VE SANTRALLERİ SEMİNERİ Rahmi Koç Müzesi Konferans Salonu - İstanbul (27 MAYIS 2011) MUSTAFA ÇALIŞKAN Makine Yüksek Mühendisi

Detaylı

KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER

KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER KÜRESELLEŞEN DÜNYA GERÇEKLERİ TÜRKİYE NİN ENERJİ GÖRÜNÜMÜ VE TEMİZ TEKNOLOJİLER Prof.Dr. Hasancan OKUTAN İTÜ Kimya Mühendisliği Bölümü okutan@itu.edu.tr 18 Haziran 2014 İTÜDER SOMA dan Sonra: Türkiye de

Detaylı

İZMİR KEMALPAŞA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ GÜNEŞ SANTRALİ UYGULAMASI

İZMİR KEMALPAŞA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ GÜNEŞ SANTRALİ UYGULAMASI İZMİR KEMALPAŞA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ GÜNEŞ SANTRALİ UYGULAMASI Mustafa Orçun ÖZTÜRK mustafaozturk@kosbi.org.tr ÖZET Günümüzde fosil yakıtlarının sonunun gelecek olması maliyetlerinin fazla olması ve

Detaylı

SÜRDÜRÜLEBİLİR ENERJİ VE HİDROJEN ZEYNEP KEŞKEK ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ

SÜRDÜRÜLEBİLİR ENERJİ VE HİDROJEN ZEYNEP KEŞKEK ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ SÜRDÜRÜLEBİLİR ENERJİ VE HİDROJEN ZEYNEP KEŞKEK ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI TEKNOLOJİSİ HİDROJENİN DEPOLANMASI ÇÖZÜM BEKLEYEN SORUNLAR Hidrojenin en önemli özelliklerinden biri depolanabilir olmasıdır.

Detaylı

Türkiye de Jeotermal Enerji ve Potansiyeli

Türkiye de Jeotermal Enerji ve Potansiyeli Temiz Enerji Günleri İTÜ Elektrik Mühendisliği Kulübü 6-7 Mart 2013 Türkiye de Jeotermal Enerji ve Potansiyeli Abdurrahman SATMAN İTÜ Petrol ve Doğalgaz Mühendisliği Bölümü İTÜ Enerji Enstitüsü Konvansiyonel

Detaylı