Sözü edilen yakıt metabolizması denilen olay aslında bir diğer terminolojide Anabolik faz - Katabolik faz olarak ta adlandırılır.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Sözü edilen yakıt metabolizması denilen olay aslında bir diğer terminolojide Anabolik faz - Katabolik faz olarak ta adlandırılır."

Transkript

1 İNSÜLİN 1869 da Paul Langerhans adlı tıp öğrencisi pankreas taki bir takım anatomik yapıların (Langerhans adacıkları) var olduğunu fark ediyor. Bundan bir takım salgılar yapıldığı belirleniyor ancak ne işe yaradıklarına dair bir şey bilinmiyor. Daha sonra da ilk kez pankreası çıkarılmış köpekler üzerinde iki araştırmacı tarafından bir çalışma 1889 da yapılıyor. Bu araştırmacılar çok ilginç bir takım olaylar gözlüyorlar. Bu olaylar köpeklerin hızlı bir şekilde kilo kaybetmeleri, çok fazla idrar yapmaları ve idrarlarının değişik renkte ve kokuda olmaları gibi bu gün Tip I diyabet hastalığında gözlenen durumlarla örtüşüyor. Bu keşif ve araştırmadan 30 sene kadar sonra 1921 de Bunbing ve West adında iki araştırmacı 20inci yüzyılın tıp alanındaki en önemli buluşlarından birine imzalarını atıyorlar. Pankreas adacıklarıyla ve pankreası çıkarılmış olan belirtiler arasındaki ilişkiyi açıklıyorlar ve aralarında mutlaka bir bağlantı olduğunu, pankreasın koruyucu ve düzenleyici bir öneminin olduğunu saptıyorlar. Bu araştırıcılar çalışmalarında pankreastan ekstraksiyon ile bir çözelti elde ediyorlar, Kan şekeri 500 mg/dl düzeyinin üzerinde olan, günde 5-6 L idrar yapan aşırı zayıflamış bir çocuğa verdiklerinde çocuğun sağlık durumunun dramatik bir şekilde iyileştiğini izliyorlar. Bunbing ve West, bu çalışmalarıyla Nobel Tıp ödülüne hak kazanıyorlar. Bu keşiften sonra insülin, farmasotik olarak çok önemli bir ürün haline geliyor. Günümüzde insülin SC olarak kullanılan ve birinci tipte diyabetli hastaların tedavisi için alternatifi olmayan bir üründür. Enjeksiyon yoluyla kullanılması şu an için şarttır ancak farklı yollardan kullanılmasına olanak sağlayacak farmasotik şekiller üzerinde de halen yoğun şekilde araştırmalar devam ediyor. Önemli olan bu konunun biyokimyasal, farmakolojik açıdan ve endkrinoloji bakımından hala bilinmeyenlerinin çok olduğu ve araştırmaların halen sürdürüldüğüdür. Biz sadece insülinin kan şekerini düzenlediğini biliyoruz. İnsülin hiperglisemik, monofazik kan glukoz miktarını düzenliyor, hatta hipoglisemi bile yapabiliyor. İnsülinden başka yine pankreasta langerhans adacıklarında insüline karşı yönde çalışan ve kan glukoz düzeyinin yükselmesine katkıda bulunan faktörler de vardır. Besinlerle beraber bunların içinde KH, Protein, Yağları alıyoruz ve bu besin öğelerinin sindiriminden sonra absorbe edilen glukoz, yağ asitleri, aminoasitler oksijen eşliğinde doğrudan ya da dolaylı bir şekilde su ve CO 2 ye yıkılıyor. ATP ve enerji oluşumunda kullanılıyor. Bu olaya yakıt metabolizması adı verilir. İnsülin ve ona zıt düzenleyici olarak çalışan glukagonun en önemli işlevleri tokluk ve açlık durumlarında yakıt metabolizmasını ve homeostazı hücre içinde ve dışında sağlamaktır. Glukoz Düzeyinin Önemi: SSS de ana enerji kaynağı glukozdur. Fakat bu sistemde glukoz sentezlenemiyor. Ancak birkaç dakikalık ihtiyaca yetecek miktarda glukoz depolanıyor. Bu bakımdan da kan glukoz düzeyinin belirli bir aralıkta sürdürülmesi zorunluluğu vardır. Bu aralık çok önemlidir ve kısa süreli de olsa hipoglisemi, beyinde işlevsel bozukluklara veya kalıcı hasarlara yol açabilmektedir.

2 Bunun tersi de geçerli: Hiperglisemi! Tespit edilmezse ve uzun süreli hiperglisemiye maruz kalınması durumunda onun da geri dönüşümsüz ikincil bir takım bozukluklar ortaya çıktığını biliyoruz. Bu belirtilerin önlenmesi amacıyla hipergliseminin hangi duruma bağlı olduğu (yani ne tip bir diyabet olduğu) belirlendikten sonra eğer tip I diyabet ise İnsülin tedavisi, tip II DM de ise oral kullanılan antihiperglisemik bileşiklerle tedavi yapılıyor. Sözü edilen yakıt metabolizması denilen olay aslında bir diğer terminolojide Anabolik faz - Katabolik faz olarak ta adlandırılır. Anabolik faz yalnızca insülin tarafından düzenlenmektedir ve bu dönem yemek yenilmesiyle başlayarak 4-6 saate kadar uzayan bir süreçtir. Bu aşamada KC de ve Kaslarda glukojen sentezlenir. Yine KC ve adipositlerde yağ asidi ve trigiliserit sentezi uyarılır. Protein sentezi yönünden de bir artış söz konusudur. Bu durum doğal olarak katabolik fazın bir inhibisyonunu gösteriyor. Burada keton cisim, yağ asiti ve gliserol düzeyi düşmektedir. Katabolik faz ise yemekten 4-6 saat sonra (anabolik fazın bitimi sonrasında) başlar KC ve kaslardaki glikojenezi ve yağ dokusunda lipolizi artırır. KCden kana bırakılan glukozun yerine konması için de glukoneojenez uyarılır. Böylece aminoasitler, laktat, pirüvat ve gliserol; glukoza dönüştürülür. Glikoliz inhibe edilir. Artan lipoliz sonucu kanda düzeyi artan Yağ Asitleri de enerji elde etme amacıyla oksidasyona uğrarlar. Ancak oluşan bu yağ asitlerinin 1/4 ila 1/3 ü KC de keton cisimlere dönüşürler. (Ketojenez). DM de insülin durumu değiştiğinde normal düzeni bozulan tüm bu biyokimyasal değişiklikler, tipin belirlenmesinde tanıda klinisyenlere yol gösterir. İnsülin; Pankreasta Langerhans adacıklarının β hücrelerinde sentezlenen, iki zincirden oluşan (A zinciri 21 aa, B zinciri 30 aa) MA sı 6000 dolaylarında olan bir peptittir. Günümüzde insan insülini biyoteknolojik yöntemle rahatça üretiliyor olsa da halen çok yoğun kullanılan sığır ve domuz insülünleri de bulunmaktadır. Domuz insülininin insan insülininden farkı B zincirindeki 30 uncu aminoasitin treonin yerine alanin olmasıdır. Sığır insülininde ise B30 da yine domuz da olduğu gibi alanin olmasının yanında A8 ve A10da da tirozin ve izolösin yerine alanin ve valin bulunmaktadır. Günümüzde tamamen normal insan insüliniyle aynı aa sırasına sahip insan insülini kullanılabilmektedir. Bu sayede Tip I diyabette görülen hayvan insülinine bağlı alerjik reaksiyonlar gibi yan etkiler aşılabilmesi amaçlandı ancak şaşırtıcı olan şudur ki, insan insülini kullanan diyabet hastalarında da domuz ya da sığır insülini kullananlardaki yan tesirlerin görülebildiği kaydedilmiştir. Ayrıca insan insülini pahalıdır. β hücrelerinde sentez edilen insülinin plazmadaki yarılanma ömrü yaklaşık 5-10 dakika civarındadır. İnsülinin KC de ve diğer hedef doku ve hücrelerde, ayrıca plazmada yıkımı gerçekleşir. Yıkılmasındaki ilk basamak A ve B zincirleri arasındaki disülfit bağlarının glutatyon-insülin transhidrojenaz enzimi ile parçalanmasıdır. Pankreasta depo edilmiş insülin miktarı 10 mg civarındadır. Buradan bazal olarak salgılanma hızı saatte 1 ünitedir.

3 Ünite insülin preparatlarının dozunu gösteren ve insülin için standardize edilmiş bir birimdir. 2 kg lik aç bir tavşanda kan glukoz düzeyini 120 mg/dl den 45 mg/dl e düşüren insülin miktarı 1 International Insulin Unit olarak adlandırılmıştır. Bazal salgılanma denilen 1 U/saat in yaklaşık yarısı insülinin en önemli hedef dokularından biri olan KC de tutulur. Yani post hepatik insülin salgılanma hızı 0,5 U/saat tir. Günde yaklaşık toplam salgılanma 2 mg (yaklaşık 50 U) civarındadır. İnsülin nasıl ve ne zaman salgılanır a değinmek gerekirse; Glukozun kan düzeyinin yükselmeye başlamasıyla pankreas β hücrelerinde hipergliseminin devamında buna bağlı olarak ATP oluşumu ortaya çıkıyor. Yani β hücresindeki ATP düzeyinin glikolize artmasıyla ATP ye duyarlı K kanalları kapanıyor. Dolayısıyla normal konumunda polarize bir halde (negatif polarize halde) olan hücreler, glukozun yükselmesiyle tıpkı diğer hücrelerde olduğu gibi voltaja bağımlı Ca kanallarının açılması ile (ikinci aşama) de-polarize hale geçiyorlar. Dolayısıyla da hücre içi Ca düzeyi yükseliyor ve buna bağlı olarak ta Kalsiyum Aracılı İnsülin Salgılanması gerçekleşiyor. Aynı etkiyi sülfonüre ilaçları da bu şekilde yani K kanallarını kapatarak göstermektedirler. Salgılanan insülin nasıl etki gösterir, nereye gider? İnsülin, hücre membranlarındaki özel reseptörlerine bağlanarak etkilerini oluşturur. İnsülin reseptörü 2 tane α ve bunlarla bağlantılı 2 tane β alt ünitesinden oluşuyor. Hücre membranındaki insülin reseptörleri üzerindeki α (insülin bağlanma bölgesi) alt birimleri, pankreastan salınan insülinle aktive olduklarında ikincil reaksiyonar başlar. Bu reaksiyonlar insüline bağlı fosforilasyon reaksiyonlarıdır. β alt birimlerinde de tirozin kinaz aktivitesi denilen bir yapılanma vardır. Bağlanma sonucu ardışık fosforilasyon kastı gerçekleşmektedir. Sonuçta bu ikincil ulak denilen camp, diaçilgliserol ve inositol trifosfat gibi ikincil ulakların da aracılığıyla insülin reseptörü konformasyon değiştiriyor ve insülin bağlanma noktası, insülinle beraber hücre içine doğru dönüyor. Arından İnsülin orada bırakılıp, reseptör tekrar eski haline dönüyor. Bu olaylar çok karmaşık ve birçok farklı molekülün aracılık ettiği bir olaylar zinciridir. Bu basamaklar sonucunda insülin hücre içerisine girdiğinde monofazik olarak yükselmiş kan glukoz düzeyinde, bifazik şekilde bir düşüş görülüyor. Bifazik olmasının nedeni; Glukozun yükselmesine bağlı gerçekleşen insülin salgısı iki fazlı olmasının birinci nedeni pankreastaki β hücrelerde monofazik hiperglisemiye bağlı olarak bir miktar insülin depo halinde bulunuyor. İlk fazda bu birikmiş olan insülin salınarak kan glukoz düzeyinde hızlı bir azalmaya neden olur, daha sonra ise ikinci aşamada glukoz da β-hücreleri devreye girdiğinden onun başlattığı reaksiyonlarla yeni insülin sentezlenir ve bu sentezlenen insülin de salınmaya başlar, sonuçta ikinci fazda daha yavaş bir glukoz düzeyi düşüşü gözlenir. Normal durumda ve endokrin bozukluğu olmayan kimselerde durum böyle olmaktadır. Tip I diyabette β hücrelerinden zaten insülin olmadığı için salgılanamıyor. Bu duruma bağlı olarak da: 1. Hiperglisemi dolayısıyla glukozüri 2. Enerji ihtiyacı ve açığı nedeniyle polifaji (çok yemek yeme), çok su içme (plihidri) ve çok idrara çıkma (poliüri). Bu bir kısır döngüdür. 3. Dolayısıyla hiçbir şekilde normal enerji metabolizması sağlanamadığından aşırı kilo kaybı görülüyor.

4 Bu görünen bozuklukların yanında da biyokimyasal parametrelerde bozulma, yani glukozemi, ketonemi, ketonüri, asidoz, koma ve kontrol altına alınmazsa ölüm ortaya çıkar. Katabolik faz, protein ve KH metabolizması bozulduğunda ve hiperglisemiye bağlı olarak hücre düzeyinde başlayan bozukluklar doku ve ardından organ düzeyine geçer. Bir an önce teşhis konulup tedaviye başlanmadığı taktirde çeşitli komplikasyonlar ortaya çıkar. - Göz damarları gibi mikrovasküler damarlarda ve bunların beslediği dokularda çok belirgin dejenerasyonlar ortaya çıkıyor ve gözde katarakt, retinopati - Nöronlarda nörodejenerasyon, - Böbrek hücrelerinde nefropati, - Ve diyabete bağlı olarak çıkan Kardiyomiyopati denen kalp damarlarının ve kalpteki reseptör ve kasılma fonksiyonları bozulmasına bağlı olarak ortaya çıkan ölümcül durum. Normal şartlarda insülin salgılanması sonrasında bu glukoz düzenlenmesi ve hücre içi protein sentezinin ve diğer biyokimyasal olayların düzenlenmesi bekleniyordu. Ancak insülin sentezi olamayınca yukarda bahsedilen olaylar ortaya çıkıyor. İnsülin eksikliğinde bu belirtiler özellikle göz, böbrek gibi mikrovasküler dokularda ortaya çıkmasının nedeni; çünkü glukozun hücre içine alınması, yararlanılması, ve yakılması insüline bağlı hücreler tarafından gerçekleşir. Glukoz girişi insüline bağlı olan hücreler: Çizgili kas hücreleri, miyokard, yağ dokusu hücreleri, meme bezi hücreleri Ancak KC, SSS hücreleri (beyin), retina hücreleri ve alyuvarlar ayrıca böbrek tübülüs hücreleri ve barsak mukoza hücrelerine glukoz girişi insüline bağımlı değildir. Bu da insülin eksikliğinde oluşan hiperglisemi nedeniyle bu hücrelere aşırı bir glukoz girişi olduğu anlamına gelir. Dolayısıyla diabetik hastalarda bu dokulara glukoz girişinde azalma değil, artma ve glukoz toksikasyonu olarak sıralanan kardiyomiyopati, retinopati, nefropati, nöropati ortaya çıkıyor. Hücre içine glukoz girişi ve etkinliği: İnsülin; glukoz kullanımını sağlarken glukoz taşıyıcıları ki bunlar glut transporter diye adlandırılır aracılık eder. Glukoz taşıyıcıları 1, 2, 3 ve 4 gibi alt tipleri olan protein molekülleridir. 1 numaralı olan; bütün dokularda, özellikle alyuvarlarda ve beyinde vardır. 2 numaralı olan; β hücreleri, KC, böbrek ve barsak dokusunda 3 numaralı olan; beyin, böbrek ve plasenta gibi dokularda 4 numaralı olan; en yaygın ve glukoza en duyarlı olanıdır. Kas dokusuyla yağ dokusunda bulunur 5 numaralı taşıyıcı da barsak ve böbreklerde bulunur. İnsülinin fonksiyonu, bu taşıyıcı proteinlerin işlevlerini kolaylaştırmaktır. Özellikle Glut-4 ün etkinliği ve kan glukozu düşürülmesindeki rolü daha belirgindir. Glut-2nin de β hücrelerinde yer alması; bu taşıyıcı moleküldeki bir bozukluğun Tip II diyabet oluşmasındaki rolü ve etkinliğinin olabileceği düşünülmektedir.

5 İnsülinin kullanımı: Açlık Kan Şekerinin (AKŞ: 8 saat bir açlık sonrasında ölçülen kan glukoz düzeyi) ölçülmesi sonrasında 70 ile 110 mg/dl arasında bir değerde olması gerekliliği vardır. Eğer AKŞ 140 un üzerinde ölçüldü ise bunun diyabet belirtisi olarak düşünülmesi gerekiyor. AKŞ belirlendikten sonra bir de tokluk kan şekeri ölçüldüğünde, yemekten 2 saat sonraya kadar olan süreçte insülin metabolizması bozuk olmayan kişilerde bu 2 saat sonunda normal sınırlara geldiğini biliyoruz. Ancak diyabetli kişilerde bu değer 140 ın üzerindedir. Ancak AKŞ i 300 lerde olan kişiler dahi olabilir. AKŞ ölçümü dışında bir de Hemoglobin A-1c (HbA1c) değerleri ölçüldüğünde (bu değer geriye dönük birkaç aylık kan glukoz düzeyi hakkında fikir verir) normal sınırların üzerinde çıktıysa geçen birkaç ay içinde kişinin hiperglisemi olduğuna işaret eder. Tip I diyabetin tedavisinde İnsülin kullanımı, insüline bağlı olmayan diyabette ise oral antidiyabetiklerin kullanımı gerekmektedir.

KARBOHİDRAT METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI DİYABET

KARBOHİDRAT METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI DİYABET KARBOHİDRAT METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI DİYABET KARBOHİDRAT METABOLİZMASI BOZUKLULARI DIABETES MELLITUS Diabetes mellitus, direkt olarak insülin direnci, yetersiz insülin salımı veya aşırı glukagon salımı

Detaylı

Basın bülteni sanofi-aventis

Basın bülteni sanofi-aventis Basın bülteni sanofi-aventis 28 Mart 2007 TERİMLER SÖZLÜĞÜ A 1c, Hemoglobin HbA 1c Herhangi bir zamandaki HbA1c yüzdesi, önceki 3 ay içindeki ortalama kan glukozu düzeyini yansıtır (3 ay, kırmızı kan hücrelerinin

Detaylı

EGZERSİZE ENDOKRİN ve METABOLİK YANIT

EGZERSİZE ENDOKRİN ve METABOLİK YANIT EGZERSİZE ENDOKRİN ve METABOLİK YANIT Prof.Dr.Fadıl Özyener Fizyoloji Anabilim Dalı Sempatik Sistem Adrenal Medulla Kas kan dolaşımı Kan basıncı Solunum sıklık ve derinliği Kalp kasılma gücü Kalp atım

Detaylı

ENDOKRİN SİSTEM #4 SELİN HOCA

ENDOKRİN SİSTEM #4 SELİN HOCA ENDOKRİN SİSTEM #4 SELİN HOCA ADRENAL BEZ MEDULLA BÖLGESİ HORMONLARI Böbrek üstü bezinin öz bölgesi, embriyonik dönemde sinir dokusundan gelişir bu nedenle sinir sisteminin uzantısı şeklindedir. Sempatik

Detaylı

DİYABETES MELLİTUS. Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERC

DİYABETES MELLİTUS. Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERC DİYABETES MELLİTUS Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERC İ NORMAL FİZYOLOJİ İnsan vücudu enerji olarak GLUKOZ kullanır Alınan her besin vücudumuzda glukoza parçalanır ve kana verilir Kandaki glukozun enerji kaynağı olarak

Detaylı

DOYMAMIŞ YAĞ ASİTLERİNİN OLUŞMASI TRİGLİSERİTLERİN SENTEZİ

DOYMAMIŞ YAĞ ASİTLERİNİN OLUŞMASI TRİGLİSERİTLERİN SENTEZİ 9. Hafta: Lipit Metabolizması: Prof. Dr. Şule PEKYARDIMCI DOYMAMIŞ YAĞ ASİTLERİNİN OLUŞMASI Palmitoleik ve oleik asitlerin sentezi için palmitik ve stearik asitler hayvansal organizmalardaki çıkş maddeleridir.

Detaylı

GLİKOJEN METABOLİZMASI

GLİKOJEN METABOLİZMASI METABOLİZMASI DİLDAR KONUKOĞLU TIBBİ BİYOKİMYA 8.4.2015 DİLDAR KONUKOĞLU 1 YAPISI Alfa-[1,6] glikozid Alfa- [1-4] glikozid bağı yapısal olarak D-glukozdan oluşmuş dallanmış yapı gösteren homopolisakkarittir.

Detaylı

BİY 315 Lipid Metabolizması-II. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi

BİY 315 Lipid Metabolizması-II. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi BİY 315 Lipid Metabolizması-II Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ 2008-2009 Güz Yarı Dönemi Yağ Asidi Oksidasyonu Besinlerin sindirimi sonucu elde edilen yağlar, bağırsaktan geçerek lenf sistemine ulaşır ve bu

Detaylı

Beslenmeden hemen sonra, artan kan glikoz seviyesi ile birlikte insülin hormon seviyesi de artar. Buna zıt olarak glukagon hormon düzeyi azalır.

Beslenmeden hemen sonra, artan kan glikoz seviyesi ile birlikte insülin hormon seviyesi de artar. Buna zıt olarak glukagon hormon düzeyi azalır. Seçmeli Ders: Dokular ve Organlar Arası Metabolik İlişkiler 1.HAFTA Normal metabolizmada aktif olan günlük akış; Yaşamak için gerekli olan enerji akışı, dışardan alınan gıdalardan elde edilir. Kullanılan

Detaylı

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM 1) Aşağıdaki hormonlardan hangisi uterusun büyümesinde doğrudan etkilidir? A) LH B) Androjen C) Östrojen Progesteron D) FUH Büyüme hormonu E) Prolaktin - Testosteron 2)

Detaylı

Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu)

Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu) Yağ Asitlerinin Metabolizması- I Yağ Asitlerinin Yıkılması (Oksidasyonu) Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve Üniversitesi EBN Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya A.B.D. Yağ Asitleri Uzun karbon zincirine sahip

Detaylı

Tip I. Tip II. Semptomlar. Vücut yapısı Zayıf Sıklıkla fazla kilolu. Tedavi İNSÜLİN Diyet, egzersiz; oral antidiyabetik ± insülin

Tip I. Tip II. Semptomlar. Vücut yapısı Zayıf Sıklıkla fazla kilolu. Tedavi İNSÜLİN Diyet, egzersiz; oral antidiyabetik ± insülin Diabetes mellitus Tip I Tip II Tedavi İNSÜLİN Diyet, egzersiz; oral antidiyabetik ± insülin Semptomlar Polidipsi, polifaji, Asemptomatik olabilir poliüri Vücut yapısı Zayıf Sıklıkla fazla kilolu Tip I

Detaylı

Pankreas hem endokrin hem de ekzokrin fonksiyona sahip bir bezdir. Ekzokrin fonksiyonu bikarbonat ve sindirim enzimlerini oluşturmaktır.

Pankreas hem endokrin hem de ekzokrin fonksiyona sahip bir bezdir. Ekzokrin fonksiyonu bikarbonat ve sindirim enzimlerini oluşturmaktır. PANKREAS HORMONLARI PANKREAS HORMONLARI Pankreas hem endokrin hem de ekzokrin fonksiyona sahip bir bezdir. Ekzokrin fonksiyonu bikarbonat ve sindirim enzimlerini oluşturmaktır. Endokrin fonksiyonu ise

Detaylı

GLİKOLİZİN KONTROLU Prof. Dr. İzzet Hamdi Öğüş

GLİKOLİZİN KONTROLU Prof. Dr. İzzet Hamdi Öğüş GLİKOLİZİN KONTROLU Prof. Dr. İzzet Hamdi Öğüş hamdiogus@gmail.com Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı, Le>oşa, KKTC GLİKOLİZİN ALLOSTERİK DÜZENLENMESİ Metabolik düzenleme: Bütün

Detaylı

Langerhans adacıkları endokrin salgı yapar. α,β,δ, Fhücrelerinde. İnsülin β %70-80 Glukagon α %20-30 Somatostatin δ %2-8 Pankreatik polipeptid F %1-2

Langerhans adacıkları endokrin salgı yapar. α,β,δ, Fhücrelerinde. İnsülin β %70-80 Glukagon α %20-30 Somatostatin δ %2-8 Pankreatik polipeptid F %1-2 PANKREAS HORMONLARI Langerhans adacıkları endokrin salgı yapar. α,β,δ, Fhücrelerinde İnsülin β %70-80 Glukagon α %20-30 Somatostatin δ %2-8 Pankreatik polipeptid F %1-2 İNSÜLİN β Hücrelerinde sentezlenir

Detaylı

DİYABETTE İLAÇ VE İNSÜLİN TEDAVİSİ

DİYABETTE İLAÇ VE İNSÜLİN TEDAVİSİ DİYABETTE İLAÇ VE İNSÜLİN TEDAVİSİ Uz. Dr. M. Masum CANAT Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Kliniği DİYABET (ŞEKER HASTALIĞI) NEDİR? İnsülin eksikliği ya da var olan

Detaylı

DİABETES MELLİTUS YRD. DOÇ.DR. KADRİ KULUALP

DİABETES MELLİTUS YRD. DOÇ.DR. KADRİ KULUALP DİABETES MELLİTUS YRD. DOÇ.DR. KADRİ KULUALP Diabetes mellitus; pankreastaki insülin yapımının yetersiz oluşu nedeniyle, özellikle karbonhidrat metabolizmasında olmak üzere lipid ve protein metabolizmalarında

Detaylı

İnsülin sekresyonunun hücresel biyolojisi

İnsülin sekresyonunun hücresel biyolojisi İnsülin sekresyonunun hücresel biyolojisi Prof. Dr. Mehmet KAYA Fizyoloji Anabilim Dalı Dersin Amacı; Pankreas bezinde yapılan insülin hormonunun Sindirimdeki işlevi Glikoz, lipid ve protein metabolizmasındaki

Detaylı

BİY 471 Lipid Metabolizması-I. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi

BİY 471 Lipid Metabolizması-I. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi BİY 471 Lipid Metabolizması-I Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ 2008-2009 Güz Yarı Dönemi Lipoproteinler Türev lipidler: Glikolipidler Lipoproteinler Lipoproteinler, lipidlerin proteinlerle oluşturdukları komplekslerdir.

Detaylı

Diyabetik Hasta Takibi. Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli

Diyabetik Hasta Takibi. Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli Diyabetik Hasta Takibi Dr. Hasan Onat PHD Diyabet Çalışma Grubu İnece ASM, Kırklareli Amaç Bu oturum sonunda katılımıcı hekimler birinci basamakta Diyabet hastalığının yönetimi konusunda bilgi sahibi olacaklardır.

Detaylı

ENDOKRİN BEZ EKZOKRİN BEZ. Tiroid bezi. Deri. Hormon salgısı. Endokrin hücreler Kanal. Kan akımı. Ter bezi. Ekzokrin hücreler

ENDOKRİN BEZ EKZOKRİN BEZ. Tiroid bezi. Deri. Hormon salgısı. Endokrin hücreler Kanal. Kan akımı. Ter bezi. Ekzokrin hücreler ENDOKRİN SİSTEM Endokrin sistem, sinir sistemiyle işbirliği içinde çalışarak vücut fonksiyonlarını kontrol eder ve vücudumuzun farklı bölümleri arasında iletişim sağlar. 1 ENDOKRİN BEZ Tiroid bezi EKZOKRİN

Detaylı

İNSÜLİN UYGULAMALARI

İNSÜLİN UYGULAMALARI İNSÜLİN UYGULAMALARI İnsülinin Fizyolojik Özellikleri İnsülin; pankreasın langerhans adacıklarındaki beta hücrelerinden salgılanan ve kan glikozunu düşüren bir hormondur. Sağlıklı bireylerde (gebe ve obez

Detaylı

Glukoz İzlemi ve İnsulin Dozlarının Ayarlanması. Dr. Sare Betül Kaygusuz Dr. Şükrü Hatun

Glukoz İzlemi ve İnsulin Dozlarının Ayarlanması. Dr. Sare Betül Kaygusuz Dr. Şükrü Hatun Glukoz İzlemi ve İnsulin Dozlarının Ayarlanması Dr. Sare Betül Kaygusuz Dr. Şükrü Hatun Öğrenim hedefleri Kan şekeri ölçümleri ve değerlendirilmesi, yemek öncesi, tokluk, gece yatmadan önce ve gece kan

Detaylı

ORGANİZMANIN ÖNEMLİ METABOLİK DURUMLARI

ORGANİZMANIN ÖNEMLİ METABOLİK DURUMLARI ORGANİZMANIN ÖNEMLİ METABOLİK DURUMLARI Metabolizma durumları Memelilerde ana hatları ile en az iki metabolizma durumu önemlidir. Bunların birincisi besin maddelerinin kana emildiği beslenme (rezorpsiyon),

Detaylı

FİZYOLOJİ Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

FİZYOLOJİ Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN FİZYOLOJİ Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Fizyolojide Temel Kavramlar FİZYOLOJİ Fizyolojinin amacı; Yaşamın başlangıcı- gelişimi ve ilerlemesini sağlayan fiziksel ve kimyasal etkenleri açıklamaktır (tanımlamak)

Detaylı

DİYABETES MELLİTUS. Dr. Aslıhan Güven Mert

DİYABETES MELLİTUS. Dr. Aslıhan Güven Mert DİYABETES MELLİTUS Dr. Aslıhan Güven Mert DİYABET YÖNETİMİ Kan şekeri ayarını sağlamaktır. Diyabet tedavisinde hedef glukoz değerleri NORMAL HEDEF AKŞ (mg/dl)

Detaylı

GLİKOJEN FOSFORİLAZ HAZIRLAYAN: HATİCE GÜLBENİZ ( ) Prof. Dr. Figen ERKOÇ GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ GAZİ ÜNİVERSİTESİ

GLİKOJEN FOSFORİLAZ HAZIRLAYAN: HATİCE GÜLBENİZ ( ) Prof. Dr. Figen ERKOÇ GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ GAZİ ÜNİVERSİTESİ GLİKOJEN FOSFORİLAZ HAZIRLAYAN: HATİCE GÜLBENİZ (050559016) Prof. Dr. Figen ERKOÇ GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ GAZİ ÜNİVERSİTESİ Karaciğer ve kas glikojeninin kana ve kas dokusuna glukoz sağlamak üzere kısmen

Detaylı

DERS TANITIM BİLGİLERİ. Çarşamba günleri, Saat:

DERS TANITIM BİLGİLERİ. Çarşamba günleri, Saat: DERS TANITIM BİLGİLERİ Dersin Kodu ve Adı Bölüm / Program Dersin Dili Dersin Türü Dersi Verenler Dersle İlgili Görüşme Saatleri Dersin Amacı Öğrenme çıktıları ve alt beceriler ECF22714 Biyokimya-Klinik

Detaylı

İNSÜLİN KULLANAN ERİŞKİN HASTANIN TAKİBİ. Hülya Gülyüz Demir Yeditepe Üniversitesi Hastanesi

İNSÜLİN KULLANAN ERİŞKİN HASTANIN TAKİBİ. Hülya Gülyüz Demir Yeditepe Üniversitesi Hastanesi İNSÜLİN KULLANAN ERİŞKİN HASTANIN TAKİBİ Hülya Gülyüz Demir Yeditepe Üniversitesi Hastanesi İnsülin Tedavisi; Tip 1 diyabet Diyabette gebelik ve emzirme dönemi veya gestasyonel diyabet Özel bazı durumlarda

Detaylı

İNSÜLİN KULLANAN DİYABETLİDE EGZERSİZ YÖNETİMİ

İNSÜLİN KULLANAN DİYABETLİDE EGZERSİZ YÖNETİMİ İNSÜLİN KULLANAN DİYABETLİDE EGZERSİZ YÖNETİMİ BELGİN BEKTAŞ Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Diyabet Eğitim Merkezi Diyabet Hemşireliği Derneği Yönetim Kurulu Üyesi EGZERSİZ NEDİR? İskelet kaslarını

Detaylı

YENİ DİYABET CHECK UP

YENİ DİYABET CHECK UP YENİ DİYABET CHECK UP Toplumda giderek artan sıklıkta görülmeye başlanan ve başlangıç yaşı genç yaşlara doğru kayan şeker hastalığının erken teşhisi için bir Check Up programı hazırladık. Diyabet Check

Detaylı

ÇOCUKLARDA ŞEKER HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?

ÇOCUKLARDA ŞEKER HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR? Öğrencim ve Diyabet ÇOCUKLARDA ŞEKER HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR? Şeker hastalığının (diyabet) en sık görülen belirtileri sık sık ve bol miktarda idrar yapma, çok su içme, iştah artmasına rağmen

Detaylı

Tarifname DİYABETİK HASTALARDA YARA İYİLEŞMESİNİ HIZLANDIRMAYA YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON

Tarifname DİYABETİK HASTALARDA YARA İYİLEŞMESİNİ HIZLANDIRMAYA YÖNELİK BİR KOMPOZİSYON 1 Tarifname DİYABETİK HASTALARDA YARA İYİLEŞMESİNİ HIZLANDIRMAYA YÖNELİK Teknik Alan BİR KOMPOZİSYON Buluş, diyabetik hastalarda yara iyileşmesini hızlandırmaya yönelik oluşturulmuş bir kompozisyon ile

Detaylı

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ

15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ 15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ İyonlaştırıcı radyasyonların biyomoleküllere örneğin nükleik asitler ve proteinlere olan etkisi hakkında yeterli bilgi yoktur. Ancak, nükleik asitlerden

Detaylı

Diyabet Nedir? Diyabetin iki tipi vardır:

Diyabet Nedir? Diyabetin iki tipi vardır: Diyabet Nedir? Kan şekeri, glukoz vücut için gerekli olan enerjiyi sağlar. İhtiyaçtan fazla şeker, gerektiğinde kullanılmak üzere karaciğer ve yağ hücrelerinde depolanır. Şekerin vücutta enerji olarak

Detaylı

DİYABETİK DİYALİZ HASTALARINDA GLİSEMİK DALGALANMA

DİYABETİK DİYALİZ HASTALARINDA GLİSEMİK DALGALANMA DİYABETİK DİYALİZ HASTALARINDA GLİSEMİK DALGALANMA Dr. Taner Baştürk Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği *Diyabet, genellikle hiperglisemi şeklinde ortaya çıkan kronik

Detaylı

Tip 2 Diabetes Mellitusta Hangi Hastaya Ne Zaman Hangi İnsülin

Tip 2 Diabetes Mellitusta Hangi Hastaya Ne Zaman Hangi İnsülin Tip 2 Diabetes Mellitusta Hangi Hastaya Ne Zaman Hangi İnsülin Dr. Füsun Törüner Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma B.D, Ankara 22-23.Kasım.2013 -TEKİRDAĞ Tip 2 DM progresif bir

Detaylı

2 tip düz kas vardır: 1. Viseral düz kaslar. (mide, barsak, üreter, damarlar) 2. Çok üniteli düz kaslar (iris kasları, piloerektör kaslar)

2 tip düz kas vardır: 1. Viseral düz kaslar. (mide, barsak, üreter, damarlar) 2. Çok üniteli düz kaslar (iris kasları, piloerektör kaslar) Düz kaslar 2 tip düz kas vardır: 1. Viseral düz kaslar. (mide, barsak, üreter, damarlar) 2. Çok üniteli düz kaslar (iris kasları, piloerektör kaslar) UYARILMALARI: Düz kaslar tiplerine göre farklı uyarılır

Detaylı

Kolesterol Metabolizması. Prof. Dr. Fidancı

Kolesterol Metabolizması. Prof. Dr. Fidancı Kolesterol Metabolizması Prof. Dr. Fidancı Kolesterol oldukça önemli bir biyolojik moleküldür. Membran yapısında önemli rol oynar. Steroid hormonların ve safra asitlerinin sentezinde öncül maddedir. Diyet

Detaylı

VAY BAŞIMA GELEN!!!!!

VAY BAŞIMA GELEN!!!!! VAY BAŞIMA GELEN!!!!! DİYABET YÖNETİMİNDE İNSÜLİN POMPA TEDAVİSİNİN KAN ŞEKERİ REGÜLASYONUNA OLUMLU ETKİSİ HAZIRLAYAN: HEM. ESRA GÜNGÖR KARABULUT Diyabet ve Gebelik Diyabetli kadında gebeliğin diyabete

Detaylı

Referans:e-TUS İpucu Serisi Biyokimya Ders Notları Sayfa:368

Referans:e-TUS İpucu Serisi Biyokimya Ders Notları Sayfa:368 21. Aşağıdakilerden hangisinin fizyolojik ph'de tamponlama etkisi vardır? A) CH3COC- / CH3COOH (pka = 4.76) B) HPO24- / H2PO-4 (pka = 6.86) C) NH3/NH+4(pKa =9.25) D) H2PO-4 / H3PO4 (pka =2.14) E) PO34-/

Detaylı

Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir.

Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir. METABOLİZMA ve ENZİMLER METABOLİZMA Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir. A. ÖZÜMLEME (ANABOLİZMA) Metabolizmanın yapım reaksiyonlarıdır. Bu tür olaylara

Detaylı

Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara

Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara Başak Bolayır a, Muhittin Yalçın a, Gülkhat Abilova a, Sakine Güzel b, Emre Arslan a, Alev Eroğlu Altınova a, Müjde Aktürk a, Füsun Baloş Törüner a, Ayhan Karakoç a, İlhan Yetkin a, Nuri Çakır a a Endokrinoloji

Detaylı

İkili Oral Antidiyabetik Kombinasyonları

İkili Oral Antidiyabetik Kombinasyonları İkili Oral Antidiyabetik Kombinasyonları Prof.Dr.Mustafa ARAZ Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji BD 51.Ulusal Diyabet Kongresi, Antalya Kime İkili Kombinasyon? Kime İkili Kombinasyon? Klavuz

Detaylı

BİYOKİMYADA METABOLİK YOLLAR DERSİ VİZE SINAV SORULARI ( ) (Toplam 4 sayfa olup 25 soru içerir) (DERSİN KODU: 217)

BİYOKİMYADA METABOLİK YOLLAR DERSİ VİZE SINAV SORULARI ( ) (Toplam 4 sayfa olup 25 soru içerir) (DERSİN KODU: 217) BİYOKİMYADA METABOLİK YOLLAR DERSİ VİZE SINAV SORULARI (05.11.2012) (Toplam 4 sayfa olup 25 soru içerir) (DERSİN KODU: 217) Adı Soyadı: A Fakülte No: 1- Asetil KoA, birçok amaçla kullanılabilir. Aşağıdakilerden

Detaylı

NORMAL PANKREAS İŞLEVİ VE İNSÜLİN POMPASININ FİZYOLOJİK DAYANAKLARI

NORMAL PANKREAS İŞLEVİ VE İNSÜLİN POMPASININ FİZYOLOJİK DAYANAKLARI NORMAL ANKREAS İŞLEVİ VE İNSÜLİN OMASININ FİZYOLOJİK DAYANAKLARI rof. Dr. İlhan Yetkin Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Tip 2 Diyabetes Mellitus 12 dk da bir İnme

Detaylı

Bakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar.

Bakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar. Bakır (Cu) Bakır anemi de kritik bir rol oynar. Vücutta küçük miktarda bakır varlığı olmaz ise demirin intestinal yolaktan emilimi ve kc de depolanması mümkün değildir. Bakır hemoglobin yapımı için de

Detaylı

DİYABET ŞEKER HASTALIĞI

DİYABET ŞEKER HASTALIĞI DİYABET ŞEKER HASTALIĞI Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Ekin Koç ve Arş. Gör. Dr. Selim Güler tarafından

Detaylı

Keton Cisimleri. Prof. Dr. Fidancı

Keton Cisimleri. Prof. Dr. Fidancı Keton Cisimleri Prof. Dr. Fidancı Yağ asitlerinin oksidasyonunda oluşan Asetil CoA'nın daha ileri oksidasyonu karaciğerde iki yol takip etmektedir. Bunlar sitrik asit döngüsü yolu ile asetoasetat, D β

Detaylı

Metabolizma. Metabolizmaya giriş. Metabolizmaya giriş. Metabolizmayı tanımlayacak olursak

Metabolizma. Metabolizmaya giriş. Metabolizmaya giriş. Metabolizmayı tanımlayacak olursak Metabolizma Yaşamak için beslenmek zorundayız. Çünkü; Besinlerden enerji elde ederiz ve bu enerji; Hücresel faaliyetleri sürdürmemiz, Hareket etmemiz, Taşınım olaylarını gerçekleştirebilmemiz, Vücut sıcaklığını

Detaylı

T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜFREDATI

T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜFREDATI I. YARIYILI T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2016-2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI MÜFREDATI B 601 Temel Biyokimya I Zorunlu 3 0 3 4 B

Detaylı

Doç.Dr. Bekir ÇAKIR 14 KASIM 2006 S.B ANKARA ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA HASTALIKLARI KLİNİĞİ

Doç.Dr. Bekir ÇAKIR 14 KASIM 2006 S.B ANKARA ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA HASTALIKLARI KLİNİĞİ DİYABETES MELLİTUS VE EGZERSİZ Doç.Dr. Bekir ÇAKIR 14 KASIM 2006 S.B ANKARA ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA HASTALIKLARI KLİNİĞİ Sunum Planı Giriş Sağlıklı bireylerde

Detaylı

Pankreas, midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organdır. Gıdaların sindirim ve kullanımında büyük rol alır. Vücut için önemli hormonlar

Pankreas, midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organdır. Gıdaların sindirim ve kullanımında büyük rol alır. Vücut için önemli hormonlar Pankreas, midenin arkasında karın içine yerleşmiş bir organdır. Gıdaların sindirim ve kullanımında büyük rol alır. Vücut için önemli hormonlar üretir. Bunların başında insülin gelmektedir. İnsülin, pankreastan

Detaylı

7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ

7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ 7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol

Detaylı

DÜŞÜK KAN ŞEKERİNİN BELİRTİLERİ VE TEDAVİSİ

DÜŞÜK KAN ŞEKERİNİN BELİRTİLERİ VE TEDAVİSİ DÜŞÜK KAN ŞEKERİNİN BELİRTİLERİ VE TEDAVİSİ HİPOGLİSEMİ (KAN ŞEKERİNİN DÜŞMESİ) Tedavi planınız kan şekerinizi hedef değerler arasında tutmada daha etkili hale geldikçe, arada sırada hipoglisemi (düşük

Detaylı

DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler

DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler Diyabet nedir? Diyabet hastalığı, şekerin vücudumuzda kullanımını düzenleyen insülin olarak adlandırdığımız hormonun salınımındaki eksiklik veya kullanımındaki yetersizlikten

Detaylı

BAZAL INSÜLIN TEDAVISI IÇIN. başlangıç yardımı

BAZAL INSÜLIN TEDAVISI IÇIN. başlangıç yardımı BAZAL INSÜLIN TEDAVISI IÇIN başlangıç yardımı SAYIN HASTA, Şayet bu küçük broşürü elinizde bulunduruyorsanız doktorunuz, diyabetiniz için bazal insülinli bir tedaviyi uygun görmüş demektir. Bu sizin için

Detaylı

7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ

7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ 7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol

Detaylı

KALSİYOTROPİK İLAÇLAR

KALSİYOTROPİK İLAÇLAR KALSİYOTROPİK İLAÇLAR Kalsiyumun vücut için önemi: Hücrede; membran, mitokondri, Endoplazmik retikulumda bağlı halde ve; stoplazmada serbest halde bulunur. Hücrenin canlılığı ve fonksiyonları için önemlidir.

Detaylı

Yatan hastalarda güncel diyabet tedavisi

Yatan hastalarda güncel diyabet tedavisi Yatan hastalarda güncel diyabet tedavisi Doç. Dr. Mehmet Uzunlulu Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH İç Hastalıkları Kliniği Diyabet hastası neden yatar? Kontrolsüz diyabet HbA1c: %16 Metformin DPP-4 inhibitörü

Detaylı

Karbohidratların Sindirimi

Karbohidratların Sindirimi Karbohidratların Vücuda Alınması Gelişmiş ülkelerde yetişkin bir insan, günlük kalori gereksiniminin yaklaşık %40-50 gibi büyük bir kısmını karbohidratlardan sağlar. Karbohidratlar günlük diyetin büyük

Detaylı

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın Hücre iletişimi Tüm canlılar bulundukları çevreden sinyal alırlar ve yanıt verirler Bakteriler glukoz ve amino asit gibi besinlerin

Detaylı

Hipoglisemi-Hiperglisemi. Dr.SEMA YILDIZ TÜDOV Özel Diabet Hastanesi İstanbul

Hipoglisemi-Hiperglisemi. Dr.SEMA YILDIZ TÜDOV Özel Diabet Hastanesi İstanbul Hipoglisemi-Hiperglisemi Dr.SEMA YILDIZ TÜDOV Özel Diabet Hastanesi İstanbul Diabetin Acil Sorunları Hipoglisemi Diabetik Ketoz ( veya Ketoasidoz) Hiperosmolar Nonketotik Durum Laktik Asidoz Hipoglisemi

Detaylı

HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI. Dr. Vedat Evren

HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI. Dr. Vedat Evren HÜCRE MEMBRANINDAN MADDELERİN TAŞINMASI Dr. Vedat Evren Vücuttaki Sıvı Kompartmanları Vücut sıvıları değişik kompartmanlarda dağılmış Vücuttaki Sıvı Kompartmanları Bu kompartmanlarda iyonlar ve diğer çözünmüş

Detaylı

GOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II IV. KURUL 2009 2010

GOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II IV. KURUL 2009 2010 IV. Kurul Gastrointestinal Sistem ve Metabolizma IV. Kurul Süresi: 5 hafta IV. Kurul Başlangıç Tarihi: 17 Şubat 2010 IV. Kurul Bitiş ve Sınav Tarihi: 22 23 Mart 2010 Ders Kurulu Sorumlusu: Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

TEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi

TEST 1. Hücre Solunumu. 4. Aşağıda verilen moleküllerden hangisi oksijenli solunumda substrat olarak kullanılamaz? A) Glikoz B) Mineral C) Yağ asidi 1. Termometre Çimlenen bezelye tohumlar Termos Çimlenen bezelye tohumları oksijenli solunum yaptığına göre yukarıdaki düzenekle ilgili, I. Termostaki oksijen miktarı azalır. II. Termometredeki sıcaklık

Detaylı

I. YARIYIL TEMEL BİYOKİMYA I (B 601 TEORİK 3, 3 KREDİ)

I. YARIYIL TEMEL BİYOKİMYA I (B 601 TEORİK 3, 3 KREDİ) T.C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL TEMEL BİYOKİMYA I (B 601 TEORİK 3, 3

Detaylı

YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI. Dönem II TIP 2030 SİNDİRİM ve METABOLİZMA DERS KURULU

YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI. Dönem II TIP 2030 SİNDİRİM ve METABOLİZMA DERS KURULU YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2016-2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI Dönem II TIP 2030 09.01.2017-03.03.2017 DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM 26 5x2 31 EMBRİYOLOJİ 12 4x2 16 FİZYOLOJİ 18 1X2 19 BİYOFİZİK

Detaylı

ALFA LİPOİK ASİT (ALA)

ALFA LİPOİK ASİT (ALA) ALFA LİPOİK ASİT (ALA) Bitki ve hayvan dokularında doğal olarak bulunan ditiyol türevi bir bileşiktir. Endojen olarak mitokondride oktanoik asitten sentezlenir. ALA mitokondrideki enerji üretiminden sorumlu

Detaylı

İNSÜLİN / GLP 1 KULLANANLAR İÇİN ENJEKSİYON REHBERİ

İNSÜLİN / GLP 1 KULLANANLAR İÇİN ENJEKSİYON REHBERİ İNSÜLİN / GLP 1 KULLANANLAR İÇİN ENJEKSİYON REHBERİ İnsülin enjeksiyonu nereye yapılmalıdır? İnsulin enjeksiyonunun deri altı yağ dokuya (subkutan) yapılması gerekir. Yağ dokusu içine yapılan enjeksiyonda

Detaylı

Diyabetin bir komplikasyonu : Yağlı karaciğer hastalığı. Prof. Dr. Kürşad Ünlühızarcı Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı

Diyabetin bir komplikasyonu : Yağlı karaciğer hastalığı. Prof. Dr. Kürşad Ünlühızarcı Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı Diyabetin bir komplikasyonu : Yağlı karaciğer hastalığı Prof. Dr. Kürşad Ünlühızarcı Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı Yağlı karaciğer Karaciğer ağırlığının %5 i veya hepatositlerin

Detaylı

Glisemik kontrolün ölçütleri ve prognozla ilişkisi. Dr. Gülay Aşcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir

Glisemik kontrolün ölçütleri ve prognozla ilişkisi. Dr. Gülay Aşcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir Glisemik kontrolün ölçütleri ve prognozla ilişkisi Dr. Gülay Aşcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir HD e yeni başlayan hastaların 1/3 de neden diyabetik nefropati Yeni başlayan

Detaylı

DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI

DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI DİYABET HEMŞİRELİĞİ DERNEĞİ DİYABET EĞİTİMCİSİNİN EĞİTİMİ KURSU PROGRAMI Hazırlayan : Julie A. KUENZİ, RN,MSN,CDE,CPT Medical College of Wisconsin Çeviren: Doç.Dr. Nermin OLGUN Marmara Üniversitesi Hemşirelik

Detaylı

POSTTRANSPLANT DİABETES MELLİTUS DR. ÜLKEM YAKUPOĞLU ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ INTERNATIONAL HOSPITAL ORGAN NAKLİ MERKEZİ

POSTTRANSPLANT DİABETES MELLİTUS DR. ÜLKEM YAKUPOĞLU ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ INTERNATIONAL HOSPITAL ORGAN NAKLİ MERKEZİ POSTTRANSPLANT DİABETES MELLİTUS DR. ÜLKEM YAKUPOĞLU ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ INTERNATIONAL HOSPITAL ORGAN NAKLİ MERKEZİ Transplant İlişkili Hiperglisemi (TAH) Posttransplant Diabetes Mellitus

Detaylı

TIBBIN HAFIZASI KURTARILACAK

TIBBIN HAFIZASI KURTARILACAK Portal Adres TIBBIN HAFIZASI KURTARILACAK : www.sabah.com.tr İçeriği : Gündem Tarih : 25.10.2016 : http://www.sabah.com.tr/yasam/2016/10/25/tibbin-hafizasi-kurtarilacak-1477349698 1/3 TIBBIN HAFIZASI KURTARILACAK

Detaylı

DÖNEM II DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 25 ARALIK 02 MART 2018)

DÖNEM II DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 25 ARALIK 02 MART 2018) 2017-2018 DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 25 ARALIK 02 MART 2018) DERSLER TEORİK PRATİK TOPLAM Anatomi 26 5X2 31 Biyofizik 4-4 Fizyoloji 22 5X2 27 Histoloji ve Embriyoloji 12 6X2 18 Tıbbi

Detaylı

Hipoglisemi Tedavisi. Dr. Ömer Salt. Acil Tıp Uzmanı Yozgat/Türkiye

Hipoglisemi Tedavisi. Dr. Ömer Salt. Acil Tıp Uzmanı Yozgat/Türkiye Hipoglisemi Tedavisi Dr. Ömer Salt Acil Tıp Uzmanı Yozgat/Türkiye Hipoglisemi sınıflaması Hafif hipoglisemi adrenerjik bulgular kan şekeri

Detaylı

Bireyselleştirilmiş tip 2 diyabet tedavisinde yaklaşım

Bireyselleştirilmiş tip 2 diyabet tedavisinde yaklaşım Bireyselleştirilmiş tip 2 diyabet tedavisinde yaklaşım Dr. Erman ÇAKAL Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği

Detaylı

Diabetes Mellitus. Prof.Dr. Rüveyde Bundak Prof. Dr. Firdevs Baş

Diabetes Mellitus. Prof.Dr. Rüveyde Bundak Prof. Dr. Firdevs Baş Diabetes Mellitus Prof.Dr. Rüveyde Bundak Prof. Dr. Firdevs Baş İ.Ü. Çocuk Sağlığı Enstitüsü ve İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD. Büyüme-Gelişme ve Pediatrik Endokrin BD Diabetes

Detaylı

YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 11. Sınıf

YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 11. Sınıf YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI 11. Sınıf 1) Oksijenli solunumda, oksijen molekülleri, I. Oksidatif fosforilasyon II. Glikoliz II. Krebs Evrelerinden hangilerinde kullanılır? A) Yalnız I B) Yalnız II C)

Detaylı

Sunum planı. Hipofiz Epifiz Tiroid Paratiroid ve Pankreas hormonları

Sunum planı. Hipofiz Epifiz Tiroid Paratiroid ve Pankreas hormonları Dr. Suat Erdoğan Sunum planı Hipofiz Epifiz Tiroid Paratiroid ve Pankreas hormonları Hipofiz bezi (hypophysis) Hipofizial çukurlukta bulunur (sella turcica) 9 adet hormon üretir İki bölümü vardır: Anterior

Detaylı

KARBONHİDRATLAR. Glukoz İNSAN BİYOLOJİSİ VE BESLENMESİ AÇISINDAN ÖNEMLİ OLAN

KARBONHİDRATLAR. Glukoz İNSAN BİYOLOJİSİ VE BESLENMESİ AÇISINDAN ÖNEMLİ OLAN KARBONHİDRATLAR Normal diyet alan kişilerde enerjinin % 55-60 ı karbonhidratlardan sağlanır. Bitkiler karbonhidratları fotosentez yoluyla güneş ışığının yardımıyla karbondioksit ve sudan yararlanarak klorofilden

Detaylı

İnsülinlere Genel Bakış

İnsülinlere Genel Bakış İnsülinlere Genel Bakış 2. Tekirdağ Endokrinoloji Kursu 22-23 Kasım/2013 Doç. Dr. Kubilay ÜKİNÇ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları B.D 1 İnsülin Salgılanması-1

Detaylı

Adrenal Korteks Hormonları

Adrenal Korteks Hormonları Adrenal Korteks Hormonları Doç. Dr.Fadıl Özyener Fizyoloji AD Bu derste öğrencilerle Adrenal korteks hormonlarının (AKH) sentez ve salgılanması, organizmadaki hücre, doku ve sistemlerde genel fizyolojik

Detaylı

Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi

Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi Hücre Solunumu: Kimyasal Enerji Eldesi Hücre solunumu ve fermentasyon enerji veren katabolik yollardır. Organik moleküllerin atomları enerji depolamaya müsaittir. Hücreler enzimler aracılığı ile organik

Detaylı

İnsulin Tedavisi Prof. Dr. Zeynep Oşar

İnsulin Tedavisi Prof. Dr. Zeynep Oşar İnsulin Tedavisi Prof. Dr. Zeynep Oşar İnsulin diyabet tedavisinin en önemli yapıtaşını oluşturur. 1921 yılında keşfedilmiş olan bu hormon ilk kez 1922 de diyabet tedavisinde kullanılmış ve çağdaş tıpta

Detaylı

Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Diyabetik Ayağa Nasıl Bakıyor?

Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Diyabetik Ayağa Nasıl Bakıyor? Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Diyabetik Ayağa Nasıl Bakıyor? Diyabet Koordinatörü Görüşü Doç. Dr. Mustafa Altay Keçiören EAH Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları IV. Ulusal Diyabetik

Detaylı

Klavuzlar ve Tip 2 Diyabet Tedavisi. Prof. Dr. Mustafa Kemal BALCI Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi

Klavuzlar ve Tip 2 Diyabet Tedavisi. Prof. Dr. Mustafa Kemal BALCI Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Klavuzlar ve Tip 2 Diyabet Tedavisi Prof. Dr. Mustafa Kemal BALCI Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Çıkar Çatışması Danışma Kurulu Üyelikleri Novo Nordisk, Sanofi, Lily, MSD, Astra Zeneca, Sponsor Destekli

Detaylı

Canlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir.

Canlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir. Canlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir. Proteinlerin yapısında; Karbon ( C ) Hidrojen ( H ) Oksijen

Detaylı

Diyabetik Kardiyomyopati ve Endotel disfonksiyonu

Diyabetik Kardiyomyopati ve Endotel disfonksiyonu Diyabetik Kardiyomyopati ve Endotel disfonksiyonu Prof.Dr.A.Tanju ÖZÇELİKAY Ankara Üniversitesi Eczacılık k Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Türk Farmakoloji Derneği i 21. Ulusal Farmakoloji Kongresi

Detaylı

İçindekiler. http://d-nb.info/1033563838

İçindekiler. http://d-nb.info/1033563838 İçindekiler Bu Kitap kimin için yazıldı? 11 Önsöz 12 Diyabet üzerine bilmeniz gereken konular 15 Glukagon nedir? 17 Tip-1 -Diyabet 23 Kan şekerinin aşırı düşmesi neden olur? (Hipoglisemi) 25 Kan şekerinin

Detaylı

İlaçların hedefleri. Hücreler

İlaçların hedefleri. Hücreler İlaçların hedefleri. Hücreler FARMAKOLOJİYE GİRİŞ 1 Yard. Doç. Dr. M. Kürşat Derici Tıbbi Farmakoloji Ab. Dalı mkursatderici@hitit.edu.tr 2 İlaç; bir hastalığı tedavi etmek için insan vücuduna uygulanan

Detaylı

Diyabet nedir? Ensülin nedir?

Diyabet nedir? Ensülin nedir? Was ist Diabetes? Was ist Insulin? (Türkisch) Diyabet nedir? Ensülin nedir? Diyabet melitusun temelleri Diyabet melitus Diyabet, kronik bir özümleme bozukluğudur. Diyabetli olmak demek, ya vücudunuzun

Detaylı

Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ

Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ DNA replikasyonu DNA nın replikasyonu, DNA molekülünün, sakladığı genetik bilgilerin sonraki nesillere aktarılması için kendi kopyasını

Detaylı

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II SİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II SİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014 2015 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II SİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ III. DERS KURULU (15 ARALIK 2014 17 OCAK 2015) DERS PROGRAMI DEKAN BAŞKOORDİNATÖR

Detaylı

Lütfen Aşağıdaki Bilgileri Tamamlayınız

Lütfen Aşağıdaki Bilgileri Tamamlayınız BR.HLİ.040 Lütfen Aşağıdaki Bilgileri Tamamlayınız Ad Soyad : Doğum Tarihi : Boy : Kilo : Adres : Ev Telefonu : Cep Telefonu : Tedavi Olunan Hastane : Doktor Adı : Doktor Tel : Acil Durumda Aranacak Kişi;

Detaylı

Travma Hastalarında Beslenme

Travma Hastalarında Beslenme Doç. Dr. Onur POLAT Travma Hastalarında Beslenme Normal ve sağlıklı organizma travma veya strese maruz kaldığında kendisini korumaya yönelik bazı fizyolojik mekanizmaları harekete geçirir. Genel amaç organ

Detaylı

EGZERSİZDE VE SONRASINDA ATP - CP

EGZERSİZDE VE SONRASINDA ATP - CP EGZERSİZDE VE SONRASINDA ATP - CP Tüm vücut hücrelerinde enerji oluşumu adenozin trifosfat (ATP) molekülü vasıtasıyla gerçekleşir. Hücre içinde ATP depo halde bulunur ve sınırlı miktardadır. Ancak, yapılan

Detaylı

Giriş Karbohidrat lar (KH) vücutta metabolik olaylarda enerji sağlanması için kullanılır. Bilinen başlıca KH lar şunlardır;

Giriş Karbohidrat lar (KH) vücutta metabolik olaylarda enerji sağlanması için kullanılır. Bilinen başlıca KH lar şunlardır; Ünite 4 Giriş Karbohidrat lar (KH) vücutta metabolik olaylarda enerji sağlanması için kullanılır. Bilinen başlıca KH lar şunlardır; Glukoz Galaktoz Fruktoz Sakkaroz Sükroz Bu KH lar arasında en çok bilineni

Detaylı

İnfeksiyonlu Hastada Antidiyabetik Tedavi İlkeleri

İnfeksiyonlu Hastada Antidiyabetik Tedavi İlkeleri İnfeksiyonlu Hastada Antidiyabetik Tedavi İlkeleri Doç. Dr. Mehmet Uzunlulu İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH, İç Hastalıkları Kliniği Sunum akışı Kılavuzlar ışığında; Glisemik tanımlamalar ve

Detaylı