İÇİNDEKİLER TAKDİM ÖNSÖZ KISALTMALAR

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İÇİNDEKİLER TAKDİM ÖNSÖZ KISALTMALAR"

Batur Ağa
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 İÇİNDEKİLER TAKDİM XI ÖNSÖZ XV KISALTMALAR XXI TABLOLAR XXIII GİRİŞ 1 I. Kaynaklar 1 A. Kaynak Kitaplar 1 1. Top Dökümü ve Topçuluk Konusunda İlk Eserler 3 2. Osmanlılarda Top Dökümü ve Topçuluk Konusunda Eserler 7 B. Arşiv Belgeleri 9 C. Konu Üzerine Günümüze Kadar Yapılan Çalışmalar 12 II. Osmanlılar ve Ateşli Silahlar Diğer İslâm Devletlerinin Ateşli Silahlar Konusundaki Tutumu Safevîler ve Ateşli Silahlar 33 BİRİNCİ BÖLÜM TOPHÂNE-İ ÂMİRE I. Tophane ve Tophâne-i Âmire Terimleri Üzerine 37 II. Osmanlı Tophaneleri 39 A. Seyyar Top Dökümü 43 B. İstanbul Haricinde Bulunan Tophaneler Tophâne-i Âmire'den Önce Kurulanlar 50 a. Bursa 50 b. Edirne Tophanesi Tophâne-i Âmire'den Sonra Kurulanlar 53 a. Avlonya Tophanesi 53 b. Semendire Tophanesi 55 c. Nova Brdo Tophanesi 56 d. İskenderiye Tophanesi 57 e. Belgrad Tophanesi 59 f. Budin Tophanesi 61 g. Erzurum Tophanesi 66 h. Mısır Tophanesi 66 i. Basra Tophanesi 70 j. Birecik Tophanesi 71

2 k. Van Tophanesi 72 IH. Tophâne-i Âmire ve Binaları 74 A. Tophâne-i Âmire'nin İnşası ve Tarihî Seyri 77 B. Tophâne-i Âmire Müştemilâtı İmalathane (Dökümhane) Kışlalar (Âsitâneler) Ambar ve Mahzenler 96 a. Tophâne-i Âmire Mahzeni 99 b. Galata Mahzeni 100 c. Tophane Meydanı 101 d. Bağçe-i Hâs Mahzeni 103 e. Galata Surları Kulelerinde Bulunan Mahzenler 107 f. Unkapanı Ambarı 110 g. Demir Ambarı (ambar-ı âhen) 110 h. Kömür Ambarı (ambar-ı engişt) 111 i. Kereste ve Tomruk Ambarı Talimhane 111 IV. Tophâne-i Âmire'nin Personeli 114 A. Topçu Ocağı 118 B. İdarî Personel Topçubaşı Nazır Emin Kâtip 155 C. Teknik Personel ve Sanatkârlar Dökücübaşı Dökücübaşı Kethüdası Bölükbaşılar Dökücübaşmın Maiyyetindeki Sanatkârlar 167 a. Dökücüler (Rintegân) 168 b. Haddâdlar 172 c. Neccârlar 174 d. Errekeşler, 175 e. Bennâlar 175 f. Eğeciler 176 g. Kalemkârlar ve Mücellitler 177 h. Kefçeciler 177 i. Şebkârlar 178 j. Sengtraşlar Diğer Çalışanlar 180

3 a. Gemiciler ve Peremeciler 180 b. Hammallar 182 c. Irgatlar 182 d. Arabacılar 183 e. Bekçiler 183 f. Vardiyanlar 184 g. Duagû 185 h. İmam 186 i. Muvakkit 186 D. Yaya, Müsellem ve Piyade Gibi Askerî Bir Teşkilâta Bağlı Bazı Askerî Zümrelerin "Nöbetli'lerinden Oluşan Hizmet Grubu 187 İKİNCİ BÖLÜM TOP DÖKÜMÜ İÇİN MALZEME TEMİNİ VE TOP DÖKÜM FAALİYETLERİ I. Top Döküm Teknolojisi 192 A. Döküm Teknolojisinin Tarihi Seyri 194 B. Top Dökümünde Çan Dökümcülüğünün Etkisi 198 C. Osmanlılarda Top Döküm Teknolojisi 201 D. Asya ve Afrika Ülkelerine Silah Yardımı ve Teknoloji Transferi 213 II. Top Dökümü İçin Gerekli Malzemeler ve Temini 218 A. Top Döküm Malzemeleri Bakır Kalay Mayalık Malzeme Demir Çelik Kurşun Kükürt Toprak Kereste Ateş Taşı 249 B. Dökümhanede Kullanılan Diğer Malzemeler 249 C. Yakacak (Ocaklık) Malzemeler 258 İÜ. Tophâne-i Âmire'de Top Dökümü 263 A. Top Dökümü İçin Yapılan Ön Hazırlıklar 264 B. Kalıplatın Hazırlanması 264 C. Döküm Zamanı 269

4 D. Döküm Sonrası Faaliyetler Namlu Ucunun Kesilmesi Falya Deliğinin Açılması Topların Perdahlanması Topların Kontrolleri 281 E. Top Dökümü Merasimi: 283 IV. Diğer Faaliyetler 285 A. Kundak ve Top Arabası İmali 286 B. Barut Üretimi 294 C. Gülle Yapımı 295 D. Kumbara (Humbara) Yapımı 303 E. Muhtelif Müesseselerin İşlerinin Yapılması 303 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TOP ÇEŞİTLERİ, ÖZELLİKLERİ VE KULLANILDIKLARI YERLER I. Yapıldıkları Malzemelere Göre Toplar 308 A. İlk Toplar Taş Toplar Ağaç Toplar 315 B. Tek Metalden Yapılan Toplar Demir Toplar 318 a. Osmanlılarda Demir Top 322 b. Demir Top Yapımcıları: Cemâ'at-i Topçuyan-ı Âhengerân 324 c. Âhengerân-ı Yahudiyan 325 d. Tophâne-i Âmire'de Demir Top Yapımı 326 e. Yavuz Sultan Selim Zamanında Yapılan Demir Toplar Bakır Toplar Kurşun Toplar 330 C. Metal Alaşımlarından Yapılan Toplar Tunç Toplar 331 a. Tunç Topların Dezavantajları 334 b. Tunç Topların Avantajları Pirinç Toplar 335 D. Diğer Toplar Vidalı (İki parçalı) Toplar Deri Toplar 337 II. Tophâne-i Âmire'de Üretilen Toplar 339

5 A. Ağır ve Orta Toplar Şayka Balyemez Bacaluşka 361 a. Bacaluşka 361 b. Kanon Kolomborna 368 B. Hafif Toplar Darbzen 373 a. Büyük Darbzen (Darbzen-i Büzürg) 377 b. Şâhi Darbzen 378 c. Miyâne Darbzen 381 d. Küçük Darbzen Prangı Şakaloz/Çakaloz 400 C. Havan 403 D. Humbara 407 IH. Osmanlı Toplarının Özellikleri 413 A. Şekil Özellikleri 414 B. Kimyasal ve Teknik Özellikleri 418 IV. İlk Osmanlı Toplan 420 V. Topların Kullanıldığı Yerler 440 A. Savaşlarda Kullanılan Toplar 441 B. Kalelerde Kullanılan Toplar 442 C. Gemilerde Kullanılan Toplar Sivil (Tüccar) Gemilere Ait Toplar Donanma Toplan 464 D. Merasim ve Şenliklerde Kullanılan Toplar 470 SÇNUÇ 475 BİBLİYOGRAFYA 483 A. Arşiv Vesikalan 483 B. Yayımlanmış Arşiv Vesikalan 484 C. Kaynak Eserler 485 D. Seyahatnameler 489 E. Araştırma ve İncelemeler 490 F. Ansiklopediler ve Sözlükler 511 DİZİN 513 EKLER 531

Benzer belgeler

Salim Aydüz, Tophâne-i Âmire ve Top Döküm Teknolojisi (XV-XVI. As rlarda) Doktora Tezi, stanbul: stanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1998

721 Türkiye Araflt rmalar Literatür Dergisi, Cilt 2, Say 4, 2004, 721-725 Salim Aydüz, Tophâne-i Âmire ve Top Döküm Teknolojisi (XV-XVI. As rlarda) Doktora Tezi, stanbul: stanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler