GENİTAL SİSTEM GELİŞİMİ PROF. DR. İSMAİL SEÇKİN

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "GENİTAL SİSTEM GELİŞİMİ PROF. DR. İSMAİL SEÇKİN"

Transkript

1 GENİTAL SİSTEM GELİŞİMİ PROF. DR. İSMAİL SEÇKİN

2 Embriyonun cinsiyeti döllenme ile belirlenmesine rağmen 7. Hafdan önce her iki cinsde de genital sistem benzerdir. Genital gelişmenin bu başlangıcı periodu FARKLILAŞMAMIŞ DÖNEM olarak isimlendirilir

3 GONADLARIN GELİŞİMİ

4 Gonadlar 3 farklı yapıdan oluşmaktadır Mezodermal Sölom Epiteli (Mezotel) Mezenkim Primordial Germ Hücreleri

5 FARKLILAŞMAMIŞ GONADLAR Gonadal gelişme mezonefrozun medial kenarındaki sölom epitelinin çoğalarak kalınlaşması ile başlar. Bu epitel altındaki mezenşimde çoğalır, sıklaşır ve mezenkimal blastemi oluşturur. Böylelikle mezonefroz ve dorsal mezenter arasında, orta çizginin herbir kenarında, longitudinal bir çift kabartı oluşur ki bunlara gonadal ( genital ) kabartılar denir.

6 Primordial germ hücreleri embriyonik yaşamın 21. Gününde allantois orijinine yakın vitellüs kesesinin kavdal duvarındaki endodermal hücrelerden gelişir. 5. Haftada bu hücreler arka bağırsağın dorsal mezenteri boyunca embiyonun lumbar bölgesindeki gonadal kabartıya göç ederler 6. Haftada bu hücreler gonadal kabartıyı istila ederler. Bu hücrelerin etkisiyle çoğalan gonadal kabartı sölom epiteli, mezenşim içine doğru primordial germ kordonlarını oluşturur ve bunların içine yerleşir. Böylelikle oluşan farklılaşmamış gonad da bir korteks ve bir medulla ayırd edilir Gonadal seks,y kromosomundaki Testis Determinig ( Belirliyen ) Faktör (TDF ) tarafından belirlenir. TDF testikuler farklılaşmayı yönlendirir.

7 OVARYUMLARIN GELİŞMESİ Y kromosomu ihtiva etmiyen embriyoda gelişme oldukça yavaş olur ve farklılaşmamış gonaddan gelişimin 10. Haftasında belirgin bir ovaryum gelişir. Primer germ kordonları medullaya uzanırlar ve mezenşim vasıtasıyla koparılarak kordon karakterini kaybeder ve düzensiz hücre kümeleri haline geçerek körelmiş bir rete ovarii oluştururlar Primordial germ hücrelerini ihtiva eden bu kümeler medulla kısmında belli bir süre yerleştikten sonra dejenere olup kaybolurlar. Yerlerini ovaryum medullasını yapacak vaskuler stroma alır.

8 Yüzeyel sölom epitelinin proliferasyonu ile 7. Haftada, körelen primer germ kordonları yerine sekonder ( kortikal ) germ kordonları gelişir. Sekonder germ kordonları sadece korteksi işgal eder. Primordial germ hücreleri bu kordonların içine yerleşir. 16. Haftada kortikal kordonlar mezenşimle bir yada birçok primordial germ hücrelerini saran isole olmuş hücre kümelerine bölünürler. Primordial germ hücrelerinden oogoniumlar, kortikal germ kordonlarından da tek tabakalı yassı folikül hücreleri oluşur. Böylelikle primordial folikül oluşur.

9 Oogoniumlar fetal yaşam süresince devamlı mitozlarla çoğalırlar. 3. Ayda bir kısmı 1. Mayoz bölünmeye girerek primer oosit oluşur. 8. Ayda oogoniumların tamamı primer oositlerin bir kısmı dejenere olur. Kalan primer oositler kortikal germ kordonlarından oluşan tek katlı yassı epitelle birlikte primordial folikülleri oluşturur. Post natal yaşamda hiçbir oogonia oluşmaz. Primer oositler doğuma yakın 1. mayoz bölünmenin profazını bitirirler, metafaza gireceklerine istirahat durumuna ( dikotene ) geçerler. 1. mayoz bölünmeyi pubertasdan az önce bitirirler. Primordial folikül hücreleri oosit olgunlaşmasını baskılayıcı bir madde ( oosit maturation inhibitor OMİ ) salgılıyarak primer oositlerin 1. Mayoz bölünmeyi puberteden önce bitirmesini engellerler.

10 Doğumda primer oositlerin tüm sayısı arasındadır. Puberteye gelindiğinde çoğu atretik olur ve sayı e düşer Doğumdan sonra ovaryum yüzeyini örten epitel tek katlı kübik epitele dönüşür. Bu epitel hilum da peritonun mezoteli ile devam etmektedir. Germinal epitel tunika albuginea denilen ince fibröz kapsulle korteksteki foliküllerden ayrılır Ovaryun körelen mezonefrozdan ayrılırken kendi mezenteri ( mesovaryum ) ile bağlanır.

11 TESTİS GELİŞİMİ Gelişimin 7. Haftasında primer germ kordonları ( testiş kordonları ) gonadın medullasına uzanır. Bunlar tubuli kortorti seminiferilerin ilk taslaklarıdır. Derin kısımlarda rete testisi oluşturmak üzere dallanırlar. 7. Hafta sonunda bağ dokusundan tunika albuginea gelişir ve bundan septula testisler oluşur 8. Haftada mezenşimden gelişen leyding hücreleri vasıtasıyla testesteron üretimi başlar.

12 Testis kordonlarından seminifer tubul, tubuli recti ve rete testis gelişir. Ancak seminifer tubul duvarındaki sertoli hücreleri bu kordonlardan gelişirken, spermatogonia lar endodermal kökenli primordial germ hücrelerinden oluşur. Büyüyen testis geriliyen mezonefrosdan ayrılır ve kendi mezenteri ( mesorchium ) ile asılmasıyla büyüme durur. Yüzeyel sölom epiteli mezoteli yapmak üzere yassılaşır.

13 GENİTAL YOLLARIN GELİŞİMİ

14 FARKLILAŞMAMIŞ DÖNEM Mezonefrik kanalın kranial son kısmının, ürogenital kabartının anterolateral yüzündeki sölom epitelini etkilemesi ile bu epitelin longitudinal uzantısı olarak mezenşim içine doğru oluşan invaginasyon paramezonefrik ( Müller ) kanalları oluşturur. Paramezonefrik kanallar kranial huniye benzer bir başlangıç parçası ( abdominal ostium ) ile sölom boşluğuna açılır. Bu kanallar başlangıçta mezonefrik kanalın lateralinde kavdal yönde ona paralel giderken pelvik bölgede kaudomedial yönde onu ventral olarak çaprazlar. 8. Haftada paramezonefrik kanalların bu son kısımları ürogenital sinusun posterior yüzeyinde, median bir planda kaynaşarak Y şeklinde kör olarak sonlanan uterovaginal primordiumu ( kanal )oluşturur.

15 9. Haftada, Uterovaginal primordiumun kör olan kavdal ucu giderek ürogenital sinusun posterior duvarı ile temas kurar. Temas noktası mezonefrik kanalların ürogenital sinusa açıldığı yerler arasındadır. Ve orada urogenital sinus duvarında, Sinus ( Müller ) tepesi denilen çıkıntı oluşturur.

16 DİŞİ GENİTAL YOLLARIN VE YARDIMCI BEZLERİN GELİŞİMİ Dişi embriyolarda testesteron ve müller baskılayıcı madde yokluğundan dolayı mezonefrik kanallar körelirken paramezonefrik ( müller ) kanalları gelişir. Paramezonefrik kanalların kranial parçası ve mezonefrik kanalı çaprazlayan parçası tuba uterina epitelini oluşturur. Uterovaginal primordium ise uterusu ve guddelerinin epitelini oluşturur. Tuba uterina stroma ve kasları ile endometrial stroma ve myometrium bitişik splaknik mezenşimden gelişir.

17 VAGİNANIN GELİŞİMİ 9. Haftada müller tepeciği oluştuktan kısa zaman sonra ürogenital sinusdan uterovaginal primordiumun kavdal sonuna doğru hücre proliferasyonu ile sinovaginal kabartı oluşur. Süratle büyüyen sinovaginal kabartı vaginal plak denilen solid çıkıntı oluşturur. 11. Haftada vaginal plak kavdal ucunda küçük lümen oluşur. Vaginal plağın fazlaca büyümesi ile uterus ve ürogenital sinus arasındaki mesafe açılır

18 Vaginal lümenin kavdalden kraniale fazlaca büyümesi ile 5. Ayda vaginal kanal oluşumu tamamlanır. Sinovaginal kabartılar vaginanın fornikslerini oluşturmak için uterusu sararlar Hymen urogenital sinusun posterior duvarının invaginasyonu ile oluşur. Ürogenital sinusün epiteli ve mezodermin ince bir tabakasından oluşmaktadır. Sonra yanlardan basılarak yarım ay şeklini alır. Genellikle perinatal dönemde yırtılır. Böylelikle vagina epiteli ürogenital sinus duvarından fibromusculer duvarı ise mezenşimden gelişmektedir.

19 YARDIMCI GENİTAL BEZLER Urethranın endodermal epitelinden onu çevreleyen mezenşime doğru gelişen tomurcuklar urethral ve paraurethral ( Skene nin ) bezleri hasıl eder. Urogenital sinusun dışa doğru büyümesi daha büyük vestibuler ( Bartholin ) bezlerini oluşturur. Bu bezler erkek bulbourethral bezlere homologdur.

20 GENİTAL KANALLARDAN OLUŞAN ARTIK YAPILAR MEZONEFRİK KALINTILAR : Duktuli efferentes ve duktus epididimis i oluşturan kısmından epoophoron denilen kör tubul ve kanallar, Uterusa daha yakın olan kısmından paraophoron denilen rudimenter kanalcıklar gelişir. Duktus deferens ve ejakulatör kanalları oluşturan kavdal parçasından Gartner kanalları gelişir PARAMEZONEFRİK KALINTILAR : Tuba uterina nın infundubulumuna katkıda bulunmayan kranial sonundan Morgogni hydatidi denilen vesiküler yapılar gelişir

21 ERKEK GENİTAL YOLLARIN GELİŞMESİ Leyding hücreleri tarafından 8. Haftada insan koryonik gonodotropin hormonu etkisi ile testestoron üretilir. Bu erkek genital yolları oluşturmak için mezonefrik kanalları stimüle eder. Sertoli hücreleri 6 7. Haftada Müller baskılayıcı madde üretirler. Bu paramezonefrik kanal gelişmesini baskılar ( epitel mezenşim dönüşümü ile ). Ancak paramezonefrik kanalın kranial sonu appendiks testis olarak testisin süperioruna bağlı kalır.

22 İki mezonefrik kanal kranial son kısmı hariç devamlı kalır.gerileyen kranial son kısmı epididimis appendiks ini oluşturur. Kranialde yerleşmiş mezonefrik tubuller tamamiyle kaybolur. Mezonefrik kanalın testis karşısında kalan segmenti duktus epididimis i oluşturur. Bu bölgedeki mezonefrik tubuller epigenital tubuller adını alır ve ductuli effrentesleri oluşturarak rete testis kordonları ile temas kurar. Duktus epididimisin kranial son kısmı duktuli efferentia ya bağlanmıştır. Mezonefrik kanalın testis altında, epididimis distalindeki parçası duktus deferensi oluşturur ve mezenşimden oluşan kalın bir kas tabakası ile sarılır. Bu bölgedeki mezonefrik tubuller, paragenital tubuller adını alır ve rete testisle bağlantı kurmıyan bu tubuller mezonefrik kanal ilede bağlantılarını kaybederek duktuli efferentes kaudalinde

23 Her iki taraftaki duktus deferens urogenital sinus posterior kenarına bağlanırken iki lateral çıkıntı seminal vesikülü ( glandula vesikulosa ) ve bununla ürethra arasındaki mezonefrik kanal parçasıda ejakulatör kanalı oluşturur. Ejakulatör kanallar veru montanum da ürogenital sinus posterior duvarına açılır. Veru montanum Müller tepesinin kalıntısıdır ve hymen e homologdur Ejakulatör kanalların açılma delikleri arasındaki utrikulus masculina ise vaginaya homologdur

24 PROSTAT GELİŞİMİ Mezonefrik kanalların bağlanma bölgelerinin kavdalinde ürogenital sinüs te bir vertikal pelvik segment ve birde horizontal phallik segment vardır. Prostatik ürethra, ürogenital sinusun üriner bölgesine ait veru montanum ve idrar kesesi arasındaki parçası ile ürogenital sinüsün pelvik segmentinin kranial parçasından oluşur. Prostat bezleri pelvik segment epitelinden 3. Ayda tomurcuk olarak oluşur ve 4. Ayda gelişerek prostat bez epitelini yapar. Prostat stroma ve düz kasları bezler arasındaki mezenşimden oluşur. Geri kalan pelvik segment memranöz ürethrayı yapar ve bu kısımda ürethranın phallik segmenti ile devam eder

25 BULBOÜRETHRAL BEZLER Ürethranın membranöz parçasındaki bir çift bezelye büyüklüğündeki endodermal çıkıntıdan gelişir. Arada kalan mezenşimden de düz kas fibrilleri ve stroma gelişir.

26 DIŞ GENİTAL ORGANLARIN GELİŞİMİ

27 FARKLILAŞMAMIŞ DÖNEM Gelişimin 3. Haftasından itibaren primitif çizgiden göç eden mezenşim hücreleri membrana kloakalis lateralinde bir çift, ektodermle sarılı kloakal kıvrımları oluştururlar. 4. Haftada kloakal kıvrımlar kraniale doğru ilerler ve kloakal membranın kranial sonunda birleşerek Tuberkulum genitale yi ( phallus ) oluşturur. Tuberkulum genitale ve kloakal kıvrımlar etrafında yeni oluşan kabartılar genital kıvrımları ( labiaskrotal kabartı ) hasıl eder. 7. Haftada septum ürorectale ile kloakal memran, ürogenital ve anal membran olmak üzere ikiye bölünür

28 Böylelikle kloakal kıvrımlarda ikiye bölünerek ürogenital membran çevresinde ürogenital kıvrımları, anal membran çevresinde anal kıvrımları oluşturur. 9. Haftada önce anal memran daha sonra ürogenital membranın yırtılmasıyla anus açıklığı ve ürogenital açıklık oluşur Böylelikle ürogenital sinusun phallik segmenti dışarı açılır.

29 DİŞİ DIŞ GENİTAL ORGANLARIN GELİŞMESİ Dişi dış genital organların gelişmesi androgenlerin yokluğuna bağlıdır ve 3. Ayda olur. Fetal overler ve plasenta tarafından üretilen ostrojenlere bağlı olduğu düşünülmektedir. Tuberkulum genitale büyümesinin giderek durması ile clitoris oluşur. Ürogenital kıvrımların kaynaşmamış kısmı labia minorayı, posteriordaki kaynaşmış kısımları labia minoranın frenulumunu oluşturur.

30 Ürogenital sinusun phallik kısmı vaginanın vestibülünü hasıl eder. Buraya ürethra, vagina ve daha büyük vestibüler bezler açılır. Vestibül, lamina minora katlanmaları ile lateral olarak sınırlandırılır. Genital ( labioskrotal ) kıvrımların kaynaşmamış büyük bir kısmından labia majora oluşur. Genital kabartılar posterior de labial commisure yi, anteriörde mons pubis i oluşturmak için kaynaşır.

31 ERKEK DIŞ GENİTAL ORGANLARIN GELİŞMESİ Erkek dış genital organların gelişmesi fetal testis tarafından üretilen androgenlere bağlıdır. Tuberkulum genitale uzuyarak phallus u oluşturur. Phallus uzarken ürogenital kıvrımları da beraberinde sürükliyerek gelecekteki penisin ventral yüzeyinde ürethral ( ürogenital ) oluğun lateral duvarlarını oluşturur. Ürethral oluk, ürogenital sinusun phallik kısmındaki endodermal hücrelerin proliferasyonu ile oluşan urethral kılıf ile sınırlandırılır.

32 Genital kıvrımların posterior kısmı skrotal kabartıları yapmak üzere kalınlaşır. Ürethral kıvrımlar 3. Ayda penisin ventral yüzeyi boyunca birbirine yaklaşarak önden arkaya doğru kaynaşmaya başlar. Böylece eksternal urethral delik giderek penise doğru ilerler ve neticede penisin içine dahil olarak endodermal kanala dönüşür. Penil ürethra penisin son kısmında önce kör olarak sonlanır ve mezenşimal orjinli bir erektil doku kitlesi olan corpu kavernosum urethra ( spongiosum ) sarılır. Bu erektil doku glans penisi de oluşturur. Çift olan corpus kavernosum penis de mezenşimal orjinlidir

33 4. Ayda glansın ucundan ektodermal invaginasyon oluşur ve kaudal yönde ilerler. Glanduler epitelyal plak denilen bu hücresel kordon kanalize olur ve kör olan ürethra ile birleşir. Yeni oluşan kanalla ürethranın terminal kısmı tamamlanmış ve eksternal urethral delik glansın ucuna taşınmış olur. 12. Haftada glans penisin periferinde ikinci bir sirküler invaginasyon olur. Preputial epitelyal plak denilen bu ekdodermal invaginasyonun yarılmasıyla prepuce oluşur. Genital kıvrımların kalılaşmasıyla oluşan skrotal kabartılar, skrotumu oluşturmak için kaynaşır. Kaynaşma çizgisi skrotal raphe olarak görülür.

34 İNGUİNAL KANALLARIN GELİŞMESİ VE GONADLARIN DESKENTİ İnguinal kanallar, testislerin intraabominal yerleşim bölgesinden anterior abdominal duvar içinden geçerek skrotuma inmeleri için gerekli yollardır. Bu kanallar ovaryumlar hernekadar kanallara girmese de ( nadir vakalar haricinde ) her iki sekste de gelişir. Mezonefrozlar dejenere olurken gubernakulum denilen bir ligament abdomenin her bir kenarında gonadıninferior kutbundan aşağı inerek gelişen anterior abdominal duvar içinden oblik olarak geçer ve kavdal de labioskrotal kıvrımın iç yüzeyine bağlanır.

35 Peritonun bir invaginasyonu olan processus vaginalis, gubernakuluma ventral olarak gelişir ve gubernakulum tarafından oluşturulmuş yol boyunca ona paralel olarak abdominal duvar içinden geçerek fıtıklaşır. Processus vaginalis oluşurken abdominal duvar tabakalarını da uzunlamasına çeker ve böylece beraberce inguinal kanal duvarını oluştururlar Erkekte bu tabakalar spermatik kord ve testis örtüsünü oluşturur. Processus vaginalis tarafından transversalis fascia sında oluşturulan delik derin inguinal halkayı, eksternal oblik apenevrosis de oluşan delik yüzeyel inguinal halkayı oluşturur. İnguinal kanal bu iki halka arasında kalan kısımdır.

36 TESTİS DESKENT İ Testislerin abdomenden dışarı çıkıp inguinal kanallardan geçerek skrotuma inmesine denir. Testis 28. Haftada posterior abdominal duvardan, skrotum yukarısındaki derin inguinal halkaya inmiştir. İniş görünüşte olup, nedeni pelvis büyümesi ve embriyonik gövde büyümesi, buna karşılık gubernukulum un vucut duvarı kadar hızla büyümemesidir. Testis in inguinal kanal içinden 28. Haftada başlıyan inişi 2-3 gün sürer. 4 hafta sonrada ( 32. Hafta ) periton ve processus vaginalis arkasından geçerek skrotuma iner. İnguinal kanal içinde testisin geçişine abdominal iç organların büyümesi neticesi oluşan intraabdominal basınçtaki artmanın yardımcı olduğu ve koryonik gonodotropinlerle uyarılan fetal testisler tarafından üretilen androgenlerinde descenti kontrol ettiği desteklenmektedir.

37 Gubernakulum da testisi skrotuma bağlar ve deskent e klavuzluk eder. Transversalis fascia sının uzantısı - internal spermatik fascia yı, İnternal oblik kas ve fascia - cremasteric kas ve fascia yı, Eksternal oblik aponeurosis eksternal spermatik fascia yı oluşturur Srotum içinde testis processus vaginalis in distal sonuna çıkıntı yapar

38 Perinatal period esnasında processus başlangıçta geniştir. Giderek daralır ve neticede proksimal kısmını oluşturan bağlayıcı sap tamamiyle yok olur. Çıkıntının geri kalan parçası skrotum içinde, testisin etrafında Tunika vaginalis denilen bir çift peritoneal kese olarak kalır. Testisin skrotuma geçişinden sonra inguinal kanal spermatik kordun etrafında kasılır. Yeni doğmuş erkek çocukların % 97 sinden çoğu skrotumda iki testise sahiptirler. Doğumdan sonraki ilk üç ay içinde doğumda aşağı inmemiş çoğu testis skrotuma iner.

39 OVARYUMLARIN GÖÇÜ Tuba uterinalar başlangıçta vertikaldir. Utrus gelişirken onlar abdominal boşluğun interioruna doğru hareket edre ve horizontal durum alırlar. Ovaryumlar kısıtlı olarak yer değiştirirler. Körelmiş mezonefrosun posterior kenarında, tuba uterina kranialinde bulunur ve tuba uterinaya posterior olan bir durumda hareket ederek pelvis içindeki esas yerlerini alırlar.

40 Gubernakulum, tuba uterinaların uterusa bağlanma yerleri yakınında organa yapışır. Gubernakulumun kranial parçası overyal ligament, kavdal parçası da uterusun yuvarlak ligamentini yapar. Yuvarlak ligament inguinal kanallardan geçer ve labia majora içinde sonlanır. Dişilerde daha küçük bir processus vaginalis oluşur ve oblitere olarak doğumdan önce kaybolur. Eğer kalıcı olursa Nuck kanalı adını alır.

41 GENİTAL MALFORMASYONLAR

42 ERKEK GENİTAL SİSTEM MALFORMASYONLARI

43 Epispadias Urethranın penisin dorsal yüzüne açılmasıdır erkek çocuğun birinde görülür Glansı yada bütün penisi kaplıyabilir Clitorisin dorsumu üzerine açılan yukarı urethral duvarın yarığı olarak dişide de görülebilir. Genital tuberkulun gelişimi esnasında ektodermal mezenşimal ilişkinin yetersizliğinden oluşur.

44 Hypospadias Eksternal urethral deliğin glans penisin ucu yerine onun ventral yüzeyi ( glanduler hypospadias ) veya penis gövdesinin ventral yüzeyinde ( penile ) olduğu bir malformasyondur. 300 erkek çocuğun birinde görülür. Glanduler, penil tiplerine ( % 80 i oluşturur ) ilave olarak penoskrotal ve perineal tipleride vardır. Fetal testisler tarafından androgenlerin yetersiz üretiminden ve / veya bu hormonların reseptörlerinin yetersizliğinden oluşur.

45 Cryptochidism Testisin skrotuma inmeyip abdominal boşlukta veya testikuler deskent yolu boyunca herhangi bir yerde bulunmasıdır. Premature bebeklerin % 30 unda, yeni doğmuşların % 3 ünde görülür. Normal skrotuma inme ilk yılda tamamlanır Muhtemelen androgen üretimindeki yetersizlik neden olmaktadır. Testis abdominal boşluğun içinde veya dış kenarında kalırsa gelişemez ve sterilite görülür.

46 Ectopic testis Testis in deskent esnasında normal yolundan saparak abnormal lokalizasyonda geçici olarak yerleşmesidir. Eksternal oblik kasın aponevrosisinde ( İnterstitial ), uyluk kemiğinde ( femoral üçgen saha ), penise dorsal veya zıt kenarında yerleşebilir.

47 Hydrocele Processus vaginalisin abdominal sonunun açık kalması neticesi oluşur. Böylelikle perinoteal sıvı processus a geçerek testis ve spermatik kord un hydrocele ine neden olur.

48 Congenital inguinal hernia Prosessus vaginalisin açık kalması sonucu barsak looplarının skrotuma veya labia majoraya herni yapmasıdır. Erkeklerde dişilerden yaygındır. Criptochidism ile birlikte görülür.

49 Penisin Agenesis i Genital tuberkul gelişmesindeki yetersizlikten hasıl olur. 7. Haftada ektodermal mezenşimal ilişkinin yetersiz kalması genital tuberkülün gelişmesini engeller. Urethra anüse yakın perineuma açılır. Testis ve skrotum normaldir

50 Bifid penis ve çift penis Genital tuberkulün iki parçasının yanaşmasındaki yetersizlik neticesi bifid penis, iki tuberkülün oluşumu neticesinde de çift penis oluşur.

51 Micropenis Fetal testisteki bir fonksiyonel hormonal yetersizlikten dolayı penisin küçük olmasıdır. Penis suprapubik yağ tarafından gizlenmiştir.

52 Retroscrotal penis ( Penis ve skrotumun transpozisyonu ) Labia skrotal kıvrımlar skrotumu yapmak için kaynaşırken onların kavdal olarak yer değiştirmesindeki yetersizlikten dolayı penisin skrotumun arkasında bulunmasıdır. Onlar hatta genital tuberkülün önünde gelişir ve sonra kaynaşır.

53 Skrotumun agenesis i Skrotumun gelişmemesidir. Çok nadir görülür. Verga ve Avolio 1996 da iki vakada rapor etmiştir.

54 DİŞİ GENİTAL SİSTEM MALFORMASYONLARI

55 Uterovaginal Malformasyonlar

56 A.Paramezonefrik Kanalların Son Kısımlarının Parsiel veya Total Hatalı Kaynaşması 1.Uterus Didelphis Paramezonefrik kanalların inferior parçasının kaynaşmasındaki hatadan çift uterus oluşur. Çift servik ve çift vagina ile beraberdir.

57 2.Uterus Bicornis İki lateral boynuzlu bölünmüş uterus tek bir vaginaya açılır a. Uterus Bicornis Bicollis ( Serviks çift ) b. Uterus Bicornis Unicollis ( Serviks tek ) 3. Uterus Yokluğu Uterus vaginal plak oluşumunu etkilediğinden uterus yokluğunda vagina da yoktur

58 B. Tek Veya Çift Paramezonefrik Kanal Son Kısımlarının Parsial Ve Total Atrezisi 1. Unilateral Atresia İle Uterus Bicornis Unicollis Veya Rudimenter Boynuz 2. Partial Bilateral Atresia İle Cervix Atresia sı 3. Partial Bilateral Atresia İle Vaginal Atresia sı 4. Vaginanın Yokluğu

59 C. Paramezonefrik Kanalların Kaynaşması Sonrası Uterovaginal Septum KaybolmasındaYetersizlik 1. Tam Bilocular Uterus İki lümene sahip uterus 2. Bilocular Unicervical Uterus Uterovaginal septumun süperior kısmının ortan kalkması 3. Bilocular Bicervical Uetrus Uterovaginal septumun superior kısmının ortadan kalkması

60 D. Yetersiz Vaginal 1. Vaginal Atrezi Kanalizasyon

61 Tuba uterina malformasyonları Bir veya iki tübün yokluğu(uterus yokluğu ile) Rudimenter tüpler(genellikle lümensiz) Çift ostialı tüpler Aksesuar tüpler

62 Ovaryum Malformasyonları Ovaryum yokluğu Çizgi ovaryum (Turner sendromu ) Ovaryum duplikasyonu(genital kabartı duplikasyonu,müller kanalı duplikasyonu) Aksesuar ovaryum Ovaryum lobulasyonu Çok sayıda ovaryumlar(ovaryumlar tüplere bağlı olmıyabilir,uterus nadirdir)

63 Genetik Ve Hormonal Kaynaklı Seksüel Anomaliler Klinefelter Sendromu XXY Karyotip Pozitif Seks Kromatini Erkek Morfoloji Puberteye Kadar Anomali Görülmez Uzun Boy Puberteden Sonra (XX) Kromozomlarının Etkisi İle - Küçük Testis - Azospermi - Gynokomasti - Ereksiyon Azlığı - Tubuli Kontorti Seminiferi Hyalinizasyonu - Leyding Hücreleri Yok - Gonodotropin Fazlalığı - 17 Ketosteroidler - Azalmış Veya Normal

64 Turner Sendromu X0 Karyotip Hatalı Oogenezis -Döllenen Ovum X Kromozomu İçermez -X Kromozomu Erkekten Gelir Dişi Morfoloji Plasental Östrojenler Stimülasyonu Paramezonefrik Kanallar Dış Genital Organlar Fakat Doğum Sonrası Gelişim Durur Gonadlar Hormon Üretemez Yüksek Gonodotropin Seviyesi Kısa Boy Boyun Perdesi Geniş Yayılmış Meme Başı Primer Amenorhea Prematüre Menopoz Seksüel İnfantalismus Aplastik Ovaryum (Çizgi ovaryumlar ) Renal Anomaliler

65 Testiküler Feminizasyon (Androjen Duyarsızlık Sendromu) Dişi Morfoloji XY Seks Kromozomları + Testis Abdomen Veya İnguinal Kanaldadır Labia Majora Ya Da İnebilir Spermiogenezis Görülmez Testesteron Üretir Farklılaşmamış Dış Genital Organlar Hormon Faaliyetine Duyarlı Değildir Bozuk Androjen Reseptör Mekanizması Kör Sonlanan Vagina Uterus Ve Uterin Tüpler Yok Normal Meme Gelişimi Primer Amenorea Pubik Kıllar Yok Sekse Bağlı Resessif Gen Tarafından Nakledilir

66 Gerçek Gonadal Disgenezis - 44 XX Ve 44 XY - Primordial Germ Hücreleri - Oluşmamış Veya Göç Etmemiş - Gonadlar Gelişmez - Müllerİnhibitor Maddeler Ve Androjenler Yok - Maternal Ve Plasental Östrojenlerle - Paramezonefrik Sistem Etkilenir - Doğum Sonrası - Kanal Sistemi Ve Dış Genital Organların Gelişimi Durur - Kromozomlar Normaldir - Karakteristik Turner Sendromu Semptomları Görülmez

67 Gerçek Hermafroditizm Pozitif Kromatin Seks Kromozomları Birbirinden Ayrılamaz XY/XX, XY/X0 Ve XX/YO Seks Mozaikleri Ovaryum Ve Testis 1 Ovaryum Ve 1 Testis Veya 1 Ovatestis Afonksiyonel Gonad Morfolojik Görüntü Dişi Veya Erkek Yönünde Y Kromozomu Etkisine Göre

68 Erkek Pseudohermafrodizm XY Karyotip Negatif Seks Kromozomu Genetik Yapı Normal Sebebi Fetal Testisler Yetersiz Testesteron Ve Müller İnhibitör Madde Üretimi Az Eksiklik Erkek Morfolojisi Küçük Penis Hypospadias Valviform Scrotumun Ciddi Eksiklik Genel Morfoloji Dişi Paramezonefrik Sistem Uterus Vagina 2 Mezonefrik Kanal Dış Dişi Genital Organlar Ektopik Testis

69 Dişi Pseudohermafrodizm XX karyotip pozitif seks kromozomu Dişi morfoloji Sebep Konjenital adrenal hiperplazi neticesi aşırı androjen salgılanması büyük Klitoris Penise benzer kısmen kaynaşmış labia majora Nadiren klitoral üretra belirginleşir

GENİTAL SİSTEM EMBRİYOLOJİSİ

GENİTAL SİSTEM EMBRİYOLOJİSİ GENİTAL SİSTEM EMBRİYOLOJİSİ Prof. Dr. Bülent AHISHALI İstanbul Tıp Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı Primordial germ hücreleri 2. haftada epiblastta oluşur 3. haftada yolk kesesi duvarına

Detaylı

Dişi Genital Sistem Anomalileri

Dişi Genital Sistem Anomalileri Dişi Genital Sistem Anomalileri KLEİNEFELTER SENDROMU 47,XXY karyotipine sahip (XXXY gibi diğer varyasyonlar da olabilir) 1:500 erkek insidanla cinsiyet farklanmasıyla ilgili anomaliler içinde en sık görülenidir.

Detaylı

MEZODERMDEN MEYDANA GELENLER

MEZODERMDEN MEYDANA GELENLER MEZODERMDEN MEYDANA GELENLER ÜROGENİTAL SİSTEMİN GELİŞMESİ İntermedier mezodermin ürogenital plak adı verilen bölgesinden meydana gelir.( Sidik kesesi ve üretra epiteli hariç ) Önce üriner sistem sonra

Detaylı

ÜROGENİTAL SİSTEM GELİŞİMİ PROF.DR.İSMAİL SEÇKİN

ÜROGENİTAL SİSTEM GELİŞİMİ PROF.DR.İSMAİL SEÇKİN ÜROGENİTAL SİSTEM GELİŞİMİ PROF.DR.İSMAİL SEÇKİN Ürogenital sistem fonksiyonel olarak farklı olan üriner sistem ve genital sisteme bölünebilir. Her ikisi de embriyonu dorsal duvarının bütün uzunluğu boyunva

Detaylı

GELİŞİMİN 1. VE 2. HAFTASI

GELİŞİMİN 1. VE 2. HAFTASI GELİŞİMİN 1. VE 2. HAFTASI (Fertilizasyon, Segmentasyon, İmplantasyon ve Bilaminar disk) PROF. DR. İSMAİL SEÇKİN FERTİLİZASYON A ) Germ hücrelerinin fertilizasyon bölgesine taşınması Oositin ampullaya

Detaylı

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji AD Prof. Dr. Filiz Aydın

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji AD Prof. Dr. Filiz Aydın İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji AD Prof. Dr. Filiz Aydın Farklı germ hücrelerinin orijini arasında fark var mı? Gonadlar ne zaman farklılaşmaya başlar? XX/XY karyotipi cinsiyeti doğru olarak belirlemeye

Detaylı

Üreme (Reprodüksiyon)

Üreme (Reprodüksiyon) VEYSEL TAHİROĞLU ÜREME ORGANLARI Üreme organları üremeye ilişkin işlevlerin (gametlerin oluşumu, cinsel birleşme, gebelik, doğum vs.) gerçekleşmesini sağlayan organlardır. Üreme (Reprodüksiyon) Tüm canlıların

Detaylı

Prenatal devre insan ve memeli hayvanlarda uterus içerisinde geçer. Kanatlı hayvanlarda ise yumurta içinde kuluçkada geçen devredir.

Prenatal devre insan ve memeli hayvanlarda uterus içerisinde geçer. Kanatlı hayvanlarda ise yumurta içinde kuluçkada geçen devredir. Embriyoloji, genel anlamıyla canlıların oluşmasını ve gelişmesini inceleyen bir bilim dalıdır. İnsan ve memeli hayvanların doğumdan önceki, kanatlı hayvanların ise kuluçka dönemindeki hayatını inceler.

Detaylı

ÜREME SİSTEMİNİN FİZYOLOJİSİ

ÜREME SİSTEMİNİN FİZYOLOJİSİ ÜREME SİSTEMİNİN FİZYOLOJİSİ OVUM VE SPERM Bireysel genetik özellikler her vücut hücresinde vardır Genetik özelliklerin nesilden nesile geçişi ovum ve spermium tarafından olur. Oogonia ve spermatogonia

Detaylı

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof.Dr. Filiz AYDIN

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof.Dr. Filiz AYDIN İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof.Dr. Filiz AYDIN Fertilizasyonda 46 kromozom Her bir kromozom çift kromadit-(92) Hücre bölündükten sonra her hücre de 46 kromozom bulunur Mitoz bölünme G1

Detaylı

DİŞİ ÜREME ORGANLARI

DİŞİ ÜREME ORGANLARI DİŞİ ÜREME ORGANLARI Dişi üreme organları dişi gamet hücresi ovumu (yumurtayı) üreten ovaryumlar ile ovumun döllendiği, döllenme sonrasında gebeliğin şekillendiği ve gelişen yavrunun dışarı çıkarıldığı

Detaylı

Ürogenital sisteme giriş

Ürogenital sisteme giriş Ürogenital sisteme giriş Dr. Ayşin ÇETİNER KALE İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ ANATOMİ ANABİLİM DALI SYSTEMA UROGENITALE ORGANA URINARIA (organa uropoetica) ORGANA GENITALIA Systema genitale

Detaylı

KADIN ÜREME SISTEMI. Kadın üreme organları dış üreme organları ve iç üreme organları olmak üzere iki bölümde incelenir.

KADIN ÜREME SISTEMI. Kadın üreme organları dış üreme organları ve iç üreme organları olmak üzere iki bölümde incelenir. KADIN ÜREME SISTEMI Kadın üreme organları dış üreme organları ve iç üreme organları olmak üzere iki bölümde incelenir. KADIN ÜREME SISTEMI Dış üreme organları perinede (vulvada) yerleşmiştir. Dış üreme

Detaylı

ÇOCUKLARDA ÜROGENİTAL SİSTEM ANOMALİLERİNİN GELİŞİM MEKANİZMALARI

ÇOCUKLARDA ÜROGENİTAL SİSTEM ANOMALİLERİNİN GELİŞİM MEKANİZMALARI ÇOCUKLARDA ÜROGENİTAL SİSTEM ANOMALİLERİNİN GELİŞİM MEKANİZMALARI Prof. Dr. Selçuk Yücel Acıbadem International Hospital, Yeşilköy Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi, Halkalı İstanbul ÜRİNER SİSTEM

Detaylı

DİŞİ EŞEY HÜCRELERİNİN GELİŞMESİ OLGUNLAŞMASI. Doç. Dr. A. Gürol BAYRAKTAROĞLU

DİŞİ EŞEY HÜCRELERİNİN GELİŞMESİ OLGUNLAŞMASI. Doç. Dr. A. Gürol BAYRAKTAROĞLU DİŞİ EŞEY HÜCRELERİNİN GELİŞMESİ OLGUNLAŞMASI Doç. Dr. A. Gürol BAYRAKTAROĞLU OVOGENEZİS Dişi eşey hücresinin gelişip olgunlaşmasına ovogenezis denir. Spermatogenezisteki gibi çoğalma, büyüme ve olgunlaşma

Detaylı

EŞEY ORGANLARI VE EŞEY HÜCRELERİNİN OLUŞUMU

EŞEY ORGANLARI VE EŞEY HÜCRELERİNİN OLUŞUMU ERKEK ÜREME SİSTEMİ EŞEY ORGANLARI VE EŞEY HÜCRELERİNİN OLUŞUMU ERKEK ÜREME SİSTEMİ Başlıca dört ana yapıdan oluşur; Testisler Genital kanallar Yardımcı bezler Penis TESTİSLER Testisler, hormon ve eşey

Detaylı

Dr. İhsan ESEN. Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Kliniği

Dr. İhsan ESEN. Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Kliniği Cinsel Farklılaşma Bozuklukları Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Kliniği Cinsel farklılaşma bozuklukları Geniş bir spektrum Farklı patofizyolojiler Nadir Yenidoğanda atipik

Detaylı

ERKEK GENİTAL ORGANLARI

ERKEK GENİTAL ORGANLARI GENİTAL SİSTEM ERKEK GENİTAL ORGANLARI Dış genital organlar: Scrotum ve penis İç genital organlar: Testis, sperm yolları (epididymis, ductus deferens, ductus ejaculatorius) ve erkek eklenti üreme bezlerinden

Detaylı

A. DIŞ GENİTAL ORGANLAR Dış genital organlar: Scrotum ve penis

A. DIŞ GENİTAL ORGANLAR Dış genital organlar: Scrotum ve penis GENİTAL SİSTEM ERKEK GENİTAL ORGANLARI Dış genital organlar: Scrotum ve penis İç genital organlar: Testis, sperm yolları (epididymis, ductus deferens, ductus ejaculatorius) ve erkek eklenti üreme bezlerinden

Detaylı

Doç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU

Doç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU Doç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU EXTRAEMBRİYONAL KESELERİN MEYDANA GELİŞİ Zigottan sonraki gelişmelerle uterusa ulaşmış olan blastosist in intrauterin tesirlere ve dış basınçlara karşı korunması gerekir.

Detaylı

ÜREME SİSTEMİ (Systema genitalia)

ÜREME SİSTEMİ (Systema genitalia) ÜREME SİSTEMİ (Systema genitalia) Neslin devamında kadın genital organlarının görevi erkek genital organlarının görevinden daha komplekstir. Kadın üreme sistemine ait organlar hem dişi üreme hücresi olan

Detaylı

a. Segmentasyon Gelişimin başlangıcında hızlı ve birbirini takip eden mitoz bölünmeler gerçekleşir. Bu bölünmelere segmentasyon denir.

a. Segmentasyon Gelişimin başlangıcında hızlı ve birbirini takip eden mitoz bölünmeler gerçekleşir. Bu bölünmelere segmentasyon denir. BÜYÜME VE GELİŞME Zigot ile başlayıp yeni bir birey oluşması ile sonlanan olayların tamamına gelişme denir. Embriyonun gelişimi sırasında, segmentasyon (bölünme), gastrula (hücre göçü),farklılaşma ve organogenez

Detaylı

ÜREME SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ

ÜREME SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ ÜREME SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ Kadın ve erkek üreme sistemi dölün üretilmesi amacı ile özelleşmiş özel organlardan oluşmaktadır. Bazı üreme organları cinsiyet hücrelerini üretir, diğerleri

Detaylı

EMBRİYOLOJİ VE GENETİK DERSİNE GİRİŞ ARŞ. GÖR. KEVSER İLÇİOĞLU

EMBRİYOLOJİ VE GENETİK DERSİNE GİRİŞ ARŞ. GÖR. KEVSER İLÇİOĞLU EMBRİYOLOJİ VE GENETİK 1 DERSİNE GİRİŞ ARŞ. GÖR. KEVSER İLÇİOĞLU 2/16 EMBRİYOLOJİ NEDİR? Embriyoloji; zigottan, hücreler, dokular, organlar ile tüm vücudun oluşmasına kadar geçen ve doğuma kadar devam

Detaylı

07.11.2014. Kadın Genital Organlarının Anatomi ve Fizyolojisi. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı

07.11.2014. Kadın Genital Organlarının Anatomi ve Fizyolojisi. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı Kadın üreme organları (organa genitalia feminina), erkek üreme organlarına göre daha karmaşık bir yapıya sahiptir. Kadın üreme organları da erkek üreme organları

Detaylı

SİNDİRİM VE ÜRİNER SİSTEMLERİNİN GELİŞİMİ

SİNDİRİM VE ÜRİNER SİSTEMLERİNİN GELİŞİMİ ünite 14 SİNDİRİM VE ÜRİNER SİSTEMLERİNİN GELİŞİMİ Prof. Dr. Süleyman Kaplan 14.1. SİNDİRİM SİSTEMİNİN GELİŞİMİ Dördüncü haftanın başında barsak taslağının kraniyal (baş tarafındaki) ucunu orafarengial

Detaylı

07.11.2014. Fetus Fizyolojisi. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı

07.11.2014. Fetus Fizyolojisi. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı 8.Hafta ( 03-07 / 11 / 2014 ) FETUS FİZYOLOJİSİ 1.Embriyonun Gelişmesi 1.) Plasenta 2.) Amnion Kesesi ve Amnion Sıvısı Slayt No: 9 1.) EMBRİYONUN GELİŞMESİ

Detaylı

ÜRİNER SİSTEMİ. Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP Yrd. Doç. Dr. Önder AYTEKİN

ÜRİNER SİSTEMİ. Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP Yrd. Doç. Dr. Önder AYTEKİN ÜRİNER SİSTEMİ Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP Yrd. Doç. Dr. Önder AYTEKİN ÜRİNER SİSTEM Vücutta, hücresel düzeyde gerçekleşen kimyasal olaylar sonucunda ortaya çıkan başta üre olmak üzere diğer atık maddeler

Detaylı

Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Kliniği

Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Kliniği Ergenlik Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Kliniği Nelerden konuşacağız? Ergenlik nedir? Ergenlik sürecinde vücutta nasıl değişiklikler olur? Üreme organları nelerdir ve nasıl

Detaylı

Doç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU

Doç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU Doç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU EXTRAEMBRİYONAL KESELERİN MEYDANA GELİŞİ VE GÖBEK KORDONU Zigottan sonraki gelişmelerle uterusa ulaşmış olan blastosist in intrauterin tesirlere ve dış basınçlara karşı

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS. 73. Adım ÜREME BÜYÜME GELİŞME EMBRİYONİK ZARLAR İNSAN EMBRİYOSUNUN GELİŞİMİ-1

ADIM ADIM YGS LYS. 73. Adım ÜREME BÜYÜME GELİŞME EMBRİYONİK ZARLAR İNSAN EMBRİYOSUNUN GELİŞİMİ-1 ADIM ADIM YGS LYS 73. Adım ÜREME BÜYÜME GELİŞME EMBRİYONİK ZARLAR İNSAN EMBRİYOSUNUN GELİŞİMİ-1 EMBRİYONUN DIŞINDA YER ALAN ZARLAR Zigotun gelişmesi ardından oluşan embriyo; sürüngen, kuş ve memelilerde

Detaylı

ERKEK EŞEY HÜCRELERİNİN GELİŞMESİ ve OLGUNLAŞMASI. Doç. Dr. A. Gürol BAYRAKTAROĞLU

ERKEK EŞEY HÜCRELERİNİN GELİŞMESİ ve OLGUNLAŞMASI. Doç. Dr. A. Gürol BAYRAKTAROĞLU ERKEK EŞEY HÜCRELERİNİN GELİŞMESİ ve OLGUNLAŞMASI Doç. Dr. A. Gürol BAYRAKTAROĞLU Embriyoloji, genel anlamıyla canlıların oluşmasını ve gelişmesini inceleyen bir bilim dalıdır. İnsan ve memeli hayvanların

Detaylı

II.Hayvansal Dokular. b.bez Epiteli 1.Tek hücreli bez- Goblet hücresi 2.Çok hücreli kanallı bez 3.Çok hücreli kanalsız bez

II.Hayvansal Dokular. b.bez Epiteli 1.Tek hücreli bez- Goblet hücresi 2.Çok hücreli kanallı bez 3.Çok hücreli kanalsız bez II.Hayvansal Dokular Hayvanların embriyonik gelişimi sırasında Ektoderm, Mezoderm ve Endoderm denilen 3 farklı gelişme tabakası (=germ tabakası) bulunur. Bütün hayvansal dokular bu yapılardan ve bu yapıların

Detaylı

ENDODERMDEN MEYDANA GELENLER

ENDODERMDEN MEYDANA GELENLER ENDODERMDEN MEYDANA GELENLER SİNDİRİM SİSTEMİ *Splanchniopleura ile sarılan vitellus kesesi embriyoya yakın kısımdaki endoderm, cranial ve caudal yönlerde iki kör çıkıntı halinde Bağırsak taslağını oluşturur.

Detaylı

LEPTİNİN YENİDOĞAN SIÇANLARIN TESTİS GERM HÜCRELERİNE ETKİSİNİN IŞIK MİKROSKOBİ DÜZEYİNDE İNCELENMESİ

LEPTİNİN YENİDOĞAN SIÇANLARIN TESTİS GERM HÜCRELERİNE ETKİSİNİN IŞIK MİKROSKOBİ DÜZEYİNDE İNCELENMESİ T.C. PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ ANA BİLİM DALI LEPTİNİN YENİDOĞAN SIÇANLARIN TESTİS GERM HÜCRELERİNE ETKİSİNİN IŞIK MİKROSKOBİ DÜZEYİNDE İNCELENMESİ (Yüksek

Detaylı

SİNDİRİM SİSTEMİNİN GELİŞİMİ. Prof.Dr. Murat AKKUŞ

SİNDİRİM SİSTEMİNİN GELİŞİMİ. Prof.Dr. Murat AKKUŞ SİNDİRİM SİSTEMİNİN GELİŞİMİ Prof.Dr. Murat AKKUŞ 4.haftadan itibaren kıvrılmaya başlayan embriyonun, bu kıvrılmasının sonuçlarından birisi de primitif barsak oluluşumudur. Primitif barsak kraniyalde orofaringeal

Detaylı

Dr. Ayşin Çetiner Kale

Dr. Ayşin Çetiner Kale Dr. Ayşin Çetiner Kale Fascia superficialis- Camper fasyası Üst (dış) yaprak Yağ dokusundan zengin Scrotum da yağ dokusunu kaybeder ve düz kas liflerinden zenginleşerek, scrotum a buruşuk görünümünü veren

Detaylı

LYS ANAHTAR SORULAR #6. Mitoz ve Mayoz Bölünme Eşeyli ve Eşeysiz Üreme İnsanda Üreme

LYS ANAHTAR SORULAR #6. Mitoz ve Mayoz Bölünme Eşeyli ve Eşeysiz Üreme İnsanda Üreme LYS ANAHTAR SORULAR #6 Mitoz ve Mayoz Bölünme Eşeyli ve Eşeysiz Üreme İnsanda Üreme 1) 2n = 40 kromozomlu memeli türünde, Dişinin ovaryumlarında yumurta hücresi oluşurken anafaz I evresinde gonozomların

Detaylı

Dr. Ayşin Çetiner Kale

Dr. Ayşin Çetiner Kale Dr. Ayşin Çetiner Kale Fascia superficialis- Camper fasyası Üst (dış) yaprak Yağ dokusundan zengin Scrotum da yağ dokusunu kaybeder ve düz kas liflerinden zenginleşerek, scrotum a buruşuk görünümünü veren

Detaylı

4. Haftada embriyo. Dışarıdan bakıldığında C harfi şeklindedir. Kalp bölgesi ventralde büyük bir şişkinlik gözlenir.

4. Haftada embriyo. Dışarıdan bakıldığında C harfi şeklindedir. Kalp bölgesi ventralde büyük bir şişkinlik gözlenir. 4. Haftada embriyo 2-3.5 mm uzunluktadır. 4-12 somitli dönemdir Dışarıdan bakıldığında C harfi şeklindedir. Kalp bölgesi ventralde büyük bir şişkinlik gözlenir. Otik çukur, lens plakodu, kol ve bacak tomurcukları

Detaylı

DUYU ORGANLARININ MEYDANA GELİŞİ

DUYU ORGANLARININ MEYDANA GELİŞİ DUYU ORGANLARININ MEYDANA GELİŞİ Gözün gelişmesi: Göz çeşitli embriyo yapraklarının katılımı ile meydana gelir. Özel ektoderm ve bundan diferensiye olan merkezi sinir sistemi bu organın oluşumunda önemli

Detaylı

Dr. İhsan ESEN. Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Kliniği

Dr. İhsan ESEN. Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Kliniği Cinsel Gelişim Bozuklukları Dr. İhsan ESEN Fırat Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi Kliniği Cinsel gelişim bozuklukları Geniş bir spektrum Farklı patofizyolojiler Nadir Yenidoğanda atipik genitalya

Detaylı

Dr. Ayşin ÇETİNER KALE

Dr. Ayşin ÇETİNER KALE Dr. Ayşin ÇETİNER KALE İç genital organlar (Organa genitalia feminina interna) Ovarium Tuba uterina Uterus Vagina Tuba Uterina Ovarium Uterus Vagina Ovarium Dişi germ hücrelerini barındırır Östrojen ve

Detaylı

Kas Dokusunun Gelişimi. Doç.Dr. E.Elif Güzel

Kas Dokusunun Gelişimi. Doç.Dr. E.Elif Güzel Kas Dokusunun Gelişimi Doç.Dr. E.Elif Güzel Kasların çoğunluğu mezodermden gelişir paraksiyal mezoderm lateral mezodermin somatik ve splanknik tabakaları neural krest hücreleri Paraksiyal mezoderm İskelet

Detaylı

MEMELİ HAYVANLARDA ZİGOTTAN SONRAKİ GELİŞMELER

MEMELİ HAYVANLARDA ZİGOTTAN SONRAKİ GELİŞMELER MEMELİ HAYVANLARDA ZİGOTTAN SONRAKİ GELİŞMELER MEMELİ HAYVANLARDA ZYGOTE TAN SONRAKİ GELİŞMELER Oligolecithal tip yumurta, lecithus (vitellusu) azdır, İsolecithal durum (vitellus eşit dağılır); Bölünme

Detaylı

10.Sınıf Biyoloji. Üreme ve Gelişme. cevap anahtarı

10.Sınıf Biyoloji. Üreme ve Gelişme. cevap anahtarı 10.Sınıf Biyoloji 4 Üreme ve Gelişme cevap anahtarı 4 EŞEYLİ ÜREME. **Eşeyli üreme: Erkek ve dişi gametlerin birleşerek, yeni bir canlı meydana getirmesine eşeyli üreme denir. (1) bölünme ve (2) esasına

Detaylı

Fertilizasyon ve Erken Embriyogenez

Fertilizasyon ve Erken Embriyogenez Fertilizasyon ve Erken Embriyogenez Prof.Dr. Alp Can Histoloji-Embriyoloji ABD Embriyoloji (Gelişim Bilimi) [embriyo=cenin, logos=bilim] Tanımsal (deskriptif embriyoloji) Gelişim mekanizmaları İnsanın

Detaylı

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME

İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME Canlıların kendine benzer yavrular oluşturmasına üreme denir. Üreme tüm canlılar için ortak özellik olup canlının neslinin devamlılığını sağlar. Canlılar neslini devam

Detaylı

CİNSİYET GELİŞME BOZUKLUKLARI. Dr.Nihal HATİPOĞLU

CİNSİYET GELİŞME BOZUKLUKLARI. Dr.Nihal HATİPOĞLU CİNSİYET GELİŞME BOZUKLUKLARI Dr.Nihal HATİPOĞLU Kronolojik olarak cinsel farklılaşma genetik cins gonadal cins vücut cinsi doğum odasında söylenen cins cinsel kimlik cinsel rol cinsel yönelim GENETİK

Detaylı

HÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME. Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme 1

HÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME. Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme 1 HÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme 1 Hücrenin bölünmeye başlamasından itibaren onu takip eden diğer hücre bölünmesine kadar geçen zaman aralığına hücre döngüsü denir. Hücreler belli

Detaylı

Genital Sistemin Gelişimi

Genital Sistemin Gelişimi 1.1. Genital Sistemin Gelişimi Ayşehan Akıncı, Nigar Vardı Embriyonun cinsiyeti genetik olarak fertilizasyon anında belirlenmiştir, ancak cinse özgü gonadlar ve fenotipin oluşması sayısız genler ile kontrol

Detaylı

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof.Dr. Filiz AYDIN

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof.Dr. Filiz AYDIN İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji ABD Prof.Dr. Filiz AYDIN G1 kromozomu S sonu G2 kromozomu Genler Sentromer Kardeş kromatid Dublike olmamış Dublike olmuş Mitoza girerken kromozomlar iki kromatid halindedir.

Detaylı

Mayoz Bölünmenin Oluşumu

Mayoz Bölünmenin Oluşumu MAYOZ BÖLÜNME NEDİR? 03 Ocak 2012, 23:39 Osman BEDEL MAYOZ BÖLÜNME NEDİR? Kromozom sayılarının nesiller boyu sabit tutulması mayoz bölünme ile sağlanır. Mayoz özel bir hücre bölünmesidir. Bu bölünme ile

Detaylı

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 3. Hafta: Bitkisel Dokular KOLONİ VE DOKULAŞMA

Öğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 3. Hafta: Bitkisel Dokular KOLONİ VE DOKULAŞMA KOLONİ VE DOKULAŞMA Yeryüzünde çok sayıda tek hücreli canlı vardır ve bunlar basit yapılıdır. Oysaki çok hücreli olmak gelişmiş canlı olmanın gereklerindendir. Çünkü tek hücreli bir canlı (örneğin Euglena

Detaylı

Şekil 1. Mitoz bölünmenin profaz evresi.

Şekil 1. Mitoz bölünmenin profaz evresi. KONU 9. HÜCRE BÖLÜNMESİ MİTOZ BÖLÜNME Mitoz bölünme tek hücreli canlılardan, çok hücreli canlılara ve insana kadar birçok canlı grubu tarafından gerçekleştirilebilir. Mitoz bölünme sonunda bölünen hücrelerden

Detaylı

EŞEYLİ ÜREME EŞEY HÜCRELERİ VE DÖLLENME (FERTİLİZASYON) Eşeysel üreme haploit ve diploit hücrelerin her ikisini de gerektirir.

EŞEYLİ ÜREME EŞEY HÜCRELERİ VE DÖLLENME (FERTİLİZASYON) Eşeysel üreme haploit ve diploit hücrelerin her ikisini de gerektirir. EŞEYLİ ÜREME EŞEY HÜCRELERİ VE DÖLLENME (FERTİLİZASYON) Eşeysel üreme haploit ve diploit hücrelerin her ikisini de gerektirir. Mayoz ve mitoz bölünmelerin olduğu yaşam evreleri vardır. EŞEYLİ ÜREMENİN

Detaylı

AMPHİOXUS TA ZİGOT TAN SONRAKİ GELİŞMELER

AMPHİOXUS TA ZİGOT TAN SONRAKİ GELİŞMELER AMPHİOXUS TA ZİGOT TAN SONRAKİ GELİŞMELER Amphioxus (Branchiostoma lanceolatum): Derin olmayan tuzlu sularda, kumda kazdıkları oyuklarda yaşar. Omurga ya da kafa bulunmaz. Çiftleşme mevsiminde bu oyuklardan

Detaylı

KANATLILARDA ZYGOTE TAN SONRAKİ GELİŞMELER

KANATLILARDA ZYGOTE TAN SONRAKİ GELİŞMELER KANATLILARDA ZYGOTE TAN SONRAKİ GELİŞMELER Polylecithal tip olan kanatlı yumurtasında vitellus membranı ile sarılmış bulunan yumurta hücresi, yumurta sarısı, sitoplazma ve nükleustan ibarettir. Ovulasyonda,

Detaylı

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM 1) Aşağıdaki hormonlardan hangisi uterusun büyümesinde doğrudan etkilidir? A) LH B) Androjen C) Östrojen Progesteron D) FUH Büyüme hormonu E) Prolaktin - Testosteron 2)

Detaylı

MEMELİ HAYVANLARDA ZYGOTE TAN SONRAKİ GELİŞMELER. Doç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU

MEMELİ HAYVANLARDA ZYGOTE TAN SONRAKİ GELİŞMELER. Doç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU MEMELİ HAYVANLARDA ZYGOTE TAN SONRAKİ GELİŞMELER Doç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU Döllenmiş yumurta hücresinden birinci meridyonal bölünme ile iki kardeş hücre meydana gelir. Bunlar eşit büyüklüktedirler.

Detaylı

Erkek Çocukta Genital Sorunlar. Dr. Erdal Eren Çocuk Endokrin Bilim Dalı

Erkek Çocukta Genital Sorunlar. Dr. Erdal Eren Çocuk Endokrin Bilim Dalı Erkek Çocukta Genital Sorunlar Dr. Erdal Eren Çocuk Endokrin Bilim Dalı Giriş Çocuk Endokrine Yönlendirme Nedenleri? İnmemiş testis Mikropenis Hidrosel Hipospadias Makropenis Giriş Akış Erkek genital gelişim

Detaylı

ADOLESANLARDA FĠZĠKSEL BÜYÜME VE CĠNSEL GELĠġME

ADOLESANLARDA FĠZĠKSEL BÜYÜME VE CĠNSEL GELĠġME ADOLESANLARDA FĠZĠKSEL BÜYÜME VE CĠNSEL GELĠġME Adolesans ; çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemidir * Fiziksel Büyüme * Cinsel Gelişme * Psikososyal Gelişme Büyüme ve gelişme, adolesansta belirgin bir

Detaylı

İmplantasyon İkinci Haftada Embriyogenez Üçüncü Haftada Embriyogenez

İmplantasyon İkinci Haftada Embriyogenez Üçüncü Haftada Embriyogenez İmplantasyon İkinci Haftada Embriyogenez Üçüncü Haftada Embriyogenez Prof.Dr. Alp Can Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji-Embriyoloji ABD Yaşamın İkinci Haftası İmplantasyon Trofoblast invazyonu

Detaylı

Canlılarda mitoz, amitoz ve mayoz olmak üzere üç çeşit bölünme görülür.

Canlılarda mitoz, amitoz ve mayoz olmak üzere üç çeşit bölünme görülür. HÜCRE BÖLÜNMELERİ Canlılarda mitoz, amitoz ve mayoz olmak üzere üç çeşit bölünme görülür. I. MİTOZ BÖLÜNME Mitoz bölünme tek hücreli canlılardan, çok hücreli canlılara ve insana kadar bir çok canlı grubu

Detaylı

OSSA MEMBRİ İNFERİORİS ALT EKSTREMİTE KEMİKLERİ

OSSA MEMBRİ İNFERİORİS ALT EKSTREMİTE KEMİKLERİ OSSA MEMBRİ İNFERİORİS ALT EKSTREMİTE KEMİKLERİ Alt ekstremitelere, alt taraf veya alt yanlar da denir. Alt taraflar, pelvisin (leğen) her iki yanına tutunmuş sağ ve sol olmak üzere simetrik iki sütun

Detaylı

GİRİŞ PROF.DR. NURSEL GÜL

GİRİŞ PROF.DR. NURSEL GÜL MEMELİLERDE GELİŞİM GİRİŞ Memelilere örnek olarak insanın embriyonik gelişimi ele alınacaktır. Memelilerin yumurtaları alesital tiptedir, yani vitellüsü yok denecek kadar azdır. Ancak yumurtada eşit olarak

Detaylı

PLASENTANIN OLUŞMASI. Doç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU

PLASENTANIN OLUŞMASI. Doç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU PLASENTANIN OLUŞMASI Doç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU Plasentanın tanımı Chorion ile uterus mukozasının birbirine kaynaşmasından meydana gelmiş, yavru ile anne arasında metabolik ve hormonal ilişkiyi

Detaylı

Üreme Biyolojisi ve Yapay Tohumlama

Üreme Biyolojisi ve Yapay Tohumlama Üreme Biyolojisi ve Yapay Tohumlama 4. Hafta Prof. Dr. Gürsel DELLAL Dişi üreme organları organları ve fonksiyonarı Dişi kanatlı hayvanların büyük çoğunluğunda, embriyonel dönemde salgılanan Anti Müllerian

Detaylı

Özofagus Mide Histolojisi

Özofagus Mide Histolojisi Özofagus Mide Histolojisi Sindirim kanalını oluşturan yapılar Gastroıntestınal kanal özafagustan başlayıp anüse değin devam eden değişik çaptaki bir borudur.. Ağız, Farinks (yutak), özafagus(yemek borusu),

Detaylı

Böbrek Embriyolojisi DERMAN. Aslı Yaylalı. Derman Tıbbi Yayıncılık 1

Böbrek Embriyolojisi DERMAN. Aslı Yaylalı. Derman Tıbbi Yayıncılık 1 Kitap Bölümü DERMAN Böbrek Embriyolojisi Aslı Yaylalı Embriyolojik ve anatomik olarak üriner sistem ve genital sistem; özellikle gelişimin erken döneminde birbiriyle çok yakın ilişkilidir. Tüm gelişim,

Detaylı

DOĞUMSAL BÖBREK ANOMALİLERİ İNT. DR. SİNEM İLHAN

DOĞUMSAL BÖBREK ANOMALİLERİ İNT. DR. SİNEM İLHAN DOĞUMSAL BÖBREK ANOMALİLERİ İNT. DR. SİNEM İLHAN ÜRİNER SİSTEM EMBRİYOLOJİSİ 5. haftada metanefrik divertikül oluşur metanefrik blastem ile birleşir Nefrogenezis başlar. 6-9. hafta: lobule böbrek anteriordan

Detaylı

ÜREME FİZYOLOJİSİ 19/11/2015. ÜREME SİSTEMİ FiZYOLOJİSİ. Erkek Üreme Organları Fizyolojisi. ÜREME SİSTEMİ FiZYOLOJİSİ

ÜREME FİZYOLOJİSİ 19/11/2015. ÜREME SİSTEMİ FiZYOLOJİSİ. Erkek Üreme Organları Fizyolojisi. ÜREME SİSTEMİ FiZYOLOJİSİ ÜREME SİSTEMİ FiZYOLOJİSİ ÜREME FİZYOLOJİSİ Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire İnsanların, nesillerini devam ettirebilmeleri için, kadın ve erkek cinsine ihtiyaç vardır. İnsanların üreme sistemi, ergenlik dönemiyle

Detaylı

Akciğerin Embryolojisi Akif Turna

Akciğerin Embryolojisi Akif Turna Akciğerin Embryolojisi Akif Turna Neden Embryoloji? Neden Embryoloji? Organların gelişimini (organogenesis) anlamak Neden Embryoloji? Organların gelişimini (organogenesis) anlamak Fonksiyonlarını daha

Detaylı

EXTRAEMBRİYONAL KESELER

EXTRAEMBRİYONAL KESELER EXTRAEMBRİYONAL KESELER Embriyo yapraklarındaki değişimlerle extraembriyonal keseler şekillenir. 1. Amnion kesesi 2. Vitellus kesesi 3. Allantois kesesi 4. Chorion kesesi Amnion ve chorion kesesinin

Detaylı

Toraks; gövde nin boyun ile abdomen arasında yer alan parçasıdır. Toraks oniki çift kaburga, sternum, kıkırdak kaburgalar ve oniki torakal omur dan

Toraks; gövde nin boyun ile abdomen arasında yer alan parçasıdır. Toraks oniki çift kaburga, sternum, kıkırdak kaburgalar ve oniki torakal omur dan Toraks; gövde nin boyun ile abdomen arasında yer alan parçasıdır. Toraks oniki çift kaburga, sternum, kıkırdak kaburgalar ve oniki torakal omur dan oluşur. Bu kemik ve kıkırdak yapılar toraks kafesini

Detaylı

Doku ve Organ Sistemlerinin Gelişmesi 3-8. Ha:alar

Doku ve Organ Sistemlerinin Gelişmesi 3-8. Ha:alar Dönem 1-Sunum 3/ 2016 Doku ve Organ Sistemlerinin Gelişmesi 3-8. Ha:alar Prof.Dr. Alp Can Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji-Embriyoloji ABD www.alpcan.com Yaşamın Üçüncü Ha:ası İki tabakalı embriyon

Detaylı

Seminifer kanalın en alt sırasında yerleşmiş ve aralarında mitoz bölünmeler geçirerek devamlı çoğalan hücreler spermatogonyum lardır.

Seminifer kanalın en alt sırasında yerleşmiş ve aralarında mitoz bölünmeler geçirerek devamlı çoğalan hücreler spermatogonyum lardır. SPERMATOGENEZİS Olgun erkek eşey hücresinin meydana gelişidir, (spermatogonyum, primer spermatosit, sekonder spermatosit, spermatid, sperm hücrelerinden ibarettir) Goniyogenezis, spermatositogenezis ve

Detaylı

EKTODERMDEN MEYDANA GELEN ORGAN VE SİSTEMLER

EKTODERMDEN MEYDANA GELEN ORGAN VE SİSTEMLER EKTODERMDEN MEYDANA GELEN ORGAN VE SİSTEMLER İndüksiyon olayı Chorda dorsalis Dorsalinde kalınlaşma Neural Plate( Plak ) Nöral kanal Nöral kanal (Tubulus nöyralis ) 4. somit düzeyinde ilk kaynaşmayı yapar.

Detaylı

8 Urogenital Sistem. Boşaltım organlarının, Erkek genital organlarının, Kadın genital organlarının yapısını ve fonksiyonlarını öğrenmiş olacaksınız.

8 Urogenital Sistem. Boşaltım organlarının, Erkek genital organlarının, Kadın genital organlarının yapısını ve fonksiyonlarını öğrenmiş olacaksınız. ÜNİTE 8 Urogenital Sistem Bu üniteyi çalıştıktan sonra, Amaçlar Boşaltım organlarının, Erkek genital organlarının, Kadın genital organlarının yapısını ve fonksiyonlarını öğrenmiş olacaksınız. İçindekiler

Detaylı

ÜREME SİSTEMİNİN ANATOMİSİ

ÜREME SİSTEMİNİN ANATOMİSİ ÜREME SİSTEMİNİN ANATOMİSİ Arş. Gör. Kevser İLÇİOĞLU 1/60 KADIN ÜREME SİSTEMİ Kadının üreme organları; pelvik kavitede yerleşmiş olan ve pelvik taban tarafından desteklenen iç üreme organları ile perinede

Detaylı

FERTİLİZASYON-Döllenme

FERTİLİZASYON-Döllenme FERTİLİZASYON-Döllenme Tanım Spermatozoon ile Oosit II nin birleşerek yeni bir canlı olan ZİGOT u şekillendirmesi Ovulasyonla yumurta yoluna atılan Oosit korona radiata hücreleri ile sarılıdır. - Oosit

Detaylı

07.11.2014. fetal dönem denir. Fetal dönemde, embriyonal dönemde oluşan organ sistemleri gelişir. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı

07.11.2014. fetal dönem denir. Fetal dönemde, embriyonal dönemde oluşan organ sistemleri gelişir. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı 9.Hafta ( 10-14 / 11 / 2014 ) 1.) Göbek Kordonu 2.) Fetus ve Fetal Dolaşım Fizyolojisi 3.) Fetusun Aylara Göre Gelişimi Slayt No: 10 2 7.) FETUS Üçüncü gebelik

Detaylı

S evresi: Organellerin iki katına çıkarılması devam ederken DNA sentezi olur.

S evresi: Organellerin iki katına çıkarılması devam ederken DNA sentezi olur. HÜCRE DÖNGÜSÜ İnterfaz: Bölünmeyen bir hücre interfaz durumundadır. Bu safhada replikasyon ve bölünme için hazırlık yapılır. Çekirdek belirgindir, bir yada daha fazla çekirdekçik ayırt edilebilir. Kromozomlar

Detaylı

Epitel hücreleri glikokaliks denen glikoprotein örtüsü ile çevrilidir. Epitel hücrelerinin birbirine yapışmasını sağlar. Epitel hücrelerinin üzerine

Epitel hücreleri glikokaliks denen glikoprotein örtüsü ile çevrilidir. Epitel hücrelerinin birbirine yapışmasını sağlar. Epitel hücrelerinin üzerine EPİTEL DOKU EPİTEL DOKU Birbirine bitişik hücrelerden yapılmıştır. Hücreler arası madde çok azdır. Ektoderm, mezoderm ve endoderm olmak üzere her üç embriyon yaprağından köken alır. Epitel dokusu mitoz

Detaylı

DOĞUM BİLGİSİ VE SUNİ TOHUMLAMA

DOĞUM BİLGİSİ VE SUNİ TOHUMLAMA DOĞUM BİLGİSİ VE SUNİ TOHUMLAMA LBV208U KISA ÖZET DİKKAT Burada ilk 4 sahife gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 1 1.ÜNİTE Üreme Organları ve Gametogenezis ÜREME ORGANLARI

Detaylı

AMAÇ: Ökaryotik hücrelerin bölünme mekanizmasını ve kromozom morfolojilerini öğrenmek.

AMAÇ: Ökaryotik hücrelerin bölünme mekanizmasını ve kromozom morfolojilerini öğrenmek. 19.11.2014/Çarşamba Lab 6 KONU: Hücre Bölünmesi ve Kromozom Morfolojisi AMAÇ: Ökaryotik hücrelerin bölünme mekanizmasını ve kromozom morfolojilerini öğrenmek. KAZANIMLAR: Ökaryotik hücrelerin nasıl çoğaldıkları

Detaylı

Örtü Epiteli Tipleri:

Örtü Epiteli Tipleri: Tek Katlı: Tek Katlı Yassı Epitel Tek Katlı Kübik Epitel Tek Katlı Prizmatik Örtü Epiteli Tipleri: Basit Kinosilyalı Çizgili Kenarlı Yalancı Çok Katlı( Psödostratifiye) Prizmatik Epitel Çok Katlı: Çok

Detaylı

Toraks; gövde nin boyun ile abdomen arasında yer alan parçasıdır. Toraks oniki çift kaburga, sternum, kıkırdak kaburgalar ve oniki torakal omur dan

Toraks; gövde nin boyun ile abdomen arasında yer alan parçasıdır. Toraks oniki çift kaburga, sternum, kıkırdak kaburgalar ve oniki torakal omur dan Toraks; gövde nin boyun ile abdomen arasında yer alan parçasıdır. Toraks oniki çift kaburga, sternum, kıkırdak kaburgalar ve oniki torakal omur dan oluşur. Bu kemik ve kıkırdak yapılar toraks kafesini

Detaylı

Endokrin Sistem. Paratiroid Tiroid Pankreas Surrenal bez. Dr.Murat TOSUN

Endokrin Sistem. Paratiroid Tiroid Pankreas Surrenal bez. Dr.Murat TOSUN Endokrin Sistem Paratiroid Tiroid Pankreas Surrenal bez Dr.Murat TOSUN TİROİD VE PARATİROİD BEZLER Embriyolojik dönemde Tiroid bezi 4. hafta civarında farenks tabanında tuberculum impar ve copula arasındaki

Detaylı

İNGUİNAL HERNİLERDE KLASİFİKASYON

İNGUİNAL HERNİLERDE KLASİFİKASYON İNGUİNAL HERNİLERDE KLASİFİKASYON Dr.Dilek KUZUKIRAN Gilbert Nyhus Bendavid Stoppa GİLBERT (Rutkow ve Robbins in Eklemeleri ile) Tip 1: Sağlam iç halkadan herhangi bir boyutta peritoneal kese geçebilir.

Detaylı

URİNER SİSTEM. BÖBREK REN (Lat.) NEPHROS (Gr.) Böbrekler Üreterler İdrar kesesi Üretra Böbrekler in görevleri

URİNER SİSTEM. BÖBREK REN (Lat.) NEPHROS (Gr.) Böbrekler Üreterler İdrar kesesi Üretra Böbrekler in görevleri URİNER SİSTEM Böbrekler Üreterler İdrar kesesi Üretra 1- Metabolizma son ürünlerin atılması Böbrekler in görevleri BÖBREK REN (Lat.) NEPHROS (Gr.) 2- Organizmanın sıvı-elektrolit dengesini regüle etmek

Detaylı

Ayxmaz/biyoloji. Hayvansal organizmalarda gamet ve gamet oluşumu oluşumu:

Ayxmaz/biyoloji. Hayvansal organizmalarda gamet ve gamet oluşumu oluşumu: MAYOZ BÖLÜNME Mayoz-1 evreleri: Mayoz bölünme homolog kromozomların ve kardeş kromatidlerin ayrılmasını sağlayan ardışık iki bölünme bütünüdür. Homolog kromozomların ayrılmasına neden olan birinci evreye

Detaylı

ÜNİTE ÜNİTE. TEMEL ANATOMİ Yrd. Doç. Dr. Papatya KELEŞ İÇİNDEKİLER HEDEFLER ÜREME SİSTEMİ (SYSTEMA GENITALE) (ERKEK VE KADIN GENİTAL ORGANLARI)

ÜNİTE ÜNİTE. TEMEL ANATOMİ Yrd. Doç. Dr. Papatya KELEŞ İÇİNDEKİLER HEDEFLER ÜREME SİSTEMİ (SYSTEMA GENITALE) (ERKEK VE KADIN GENİTAL ORGANLARI) HEDEFLER İÇİNDEKİLER ÜREME SİSTEMİ (SYSTEMA GENITALE) (ERKEK VE KADIN GENİTAL ORGANLARI) Pelvis İskeleti Perineum Erkek Genital Organları İç Genital Organlar Dış Genital Organlar Kadın Genital Organları

Detaylı

GENİTAL SİKLUS Östrus Siklusu

GENİTAL SİKLUS Östrus Siklusu GENİTAL SİKLUS Östrus Siklusu Tanım Purbertiye ulaşan bir dişide hormonların kontrolü (hipotalamus, hipofiz ve ovaryum dan salınan) altında ovaryum ve uterusta meydana gelen değişiklikler Genital siklus

Detaylı

Prof. Dr. Gökhan AKSOY

Prof. Dr. Gökhan AKSOY Prof. Dr. Gökhan AKSOY * Çiğneme, Beslenme * Yutkunma, * Estetik, * Konuşma, * Psikolojik Kriterler * Sosyolojik Kriterler Mandibüler: alt çene kemiğine ait, alt çene kemiğiyle ilgili Örnek: * mandibüler

Detaylı

LABORATUVAR-6 KONU-2 Hücre - IV.Kromozomlar ve Genler

LABORATUVAR-6 KONU-2 Hücre - IV.Kromozomlar ve Genler LABORATUVAR-6 KONU-2 Hücre - IV.Kromozomlar ve Genler Biçimlenmiş ve yoğunlaşmış kromatin materyaline kromozom denir. Kromozomlar Mitoz ve/veya Mayoz bölünmenin Profaz safhasında görülmeye başlar ve Metafaz

Detaylı

ADOLESANLARDA FĠZĠKSEL BÜYÜME VE CĠNSEL GELĠġME

ADOLESANLARDA FĠZĠKSEL BÜYÜME VE CĠNSEL GELĠġME ADOLESANLARDA FĠZĠKSEL BÜYÜME VE CĠNSEL GELĠġME ADOLESANLARDA FĠZĠKSEL BÜYÜME ADOLESAN Adolesan; Genç (youth); Gençlik (young people); 10-19 yaģ 15-24 yaģ 10-24 yaģ ADOLESAN Adolesan; çocukluktan eriģkinliğe

Detaylı

MEZODERMDEN MEYDANA GELENLER

MEZODERMDEN MEYDANA GELENLER MEZODERMDEN MEYDANA GELENLER 1) Dolaşım sisteminin gelişmesi : a) Kan hücreleri: Kan hücreleri ilk önce, vitellus kesesinin splanchnic mezodermi üzerinde, mezenşim hücrelerinin yer yer diferensiye olması

Detaylı

CANLILARDA ÜREME. Üreme canlıların ortak özelliğidir. Her canlının kendine benzer canlı meydana getirebilmesi üreme ile gerçekleşir

CANLILARDA ÜREME. Üreme canlıların ortak özelliğidir. Her canlının kendine benzer canlı meydana getirebilmesi üreme ile gerçekleşir CANLILARDA ÜREME EYLÜL 3.HAFTA MİTOZ VE EŞEYSİZ ÜREME Her canlının kendine benzer canlı meydana getirebilmesi üreme ile gerçekleşir Üreme canlıların ortak özelliğidir 3 4 Canlılar hücrelerden meydana gelir

Detaylı