Türkiye İşgücü Piyasasındaki Geçişkenlik: Mikro Veriye Dayalı Analiz*

Transkript

1 Türkiye İşgücü Piyasasındaki Geçişkenlik: Mikro Veriye Dayalı Analiz* Deniz Alcan, Raif Can, Betül Pektaş (Kalkınma Bakanlığı) İŞGÜCÜ PİYASASI ARAŞTIRMA AĞI KONFERANSI 2 Aralık 2014, İstanbul * Bu çalışma Kalkınma Bakanlığının görüşünü yansıtmamaktadır.

2 İçerik Araştırmanın amacı Metodoloji, Literatür ve Veri İşgücü Piyasasına İlişkin Betimleyici İstatistikler Ekonometrik Analiz Sonuçları Politika Önerileri

3 Araştırmanın Amacı Türkiye işgücü piyasasında işgücü piyasasındaki geçiş eğilimleri kayıt dışılık da dikkate alınarak incelenmesi ve bu eğilimlerin yapısal belirleyicilerinin tespit edilmesi hedeflenmiştir. Yapılan analizler neticesinde işgücü piyasası çıktılarını iyileştirmeye yönelik uygun politikalar geliştirmek.

4 İçerik Araştırmanın amacı Metodoloji, Literatür ve Veri İşgücü Piyasasına İlişkin Betimleyici İstatistikler Ekonometrik Analiz Sonuçları Politika Önerileri

5 Metodoloji, Literatür ve Veri Kayıtlı-Ücretli Kayıtlı-Kendi Hesabına Kayıt dışı- Ücretli Kayıtdışı Kendi Hesabına İşgücü Piyasası Dışında İşsiz Farklı işgücü piyasası statüleri arasında geçişkenlik analiz edilmektedir. Gelir ve Yaşam Koşulları panel veri seti kullanılarak yılları için geçiş matrisi, geçici ve kalıcı geçiş oranları, geçiş endeksleri üretilmekte ve multinomial logit modeli ile geçişlerin belirleyicileri ortaya konulmaktadır.

6 Metodoloji, Literatür ve Veri 1) Geçiş Matrisi Yıllara göre farklı işgücü piyasası statülerine geçişler hesaplanmaktadır. İşgücü Piyasası Statüleri: Kayıtlı Ücretli (FS), Kayıt dışı ücretli (IS), Kayıtlı kendi hesabına (FSE), Kayıt dışı kendi hesabına (ISE), İşsiz (U), İşgücü Piyasası Dışında (N) 2) Geçici ve Kalıcı Geçiş Oranları İşgücü piyasasındaki önceki statüsünü değiştirenler hareketli olarak tanımlanmaktadır. Bu hareketli olanlardan tekrar başlangıç işgücü statüsüne dönenler geçici hareketliler, başlangıç statüsüne dönmeyenler ise kalıcı hareketli olarak tanımlanmaktadır. Herhangi bir işgücü statüsü için geçici hareketlilerin toplam hareketlilere oranı ise geçici geçiş oranlarını vermektedir. Yüksek hareket oranları(turnover rates) ve düşük geçici geçiş oranları(temporary mobility rates) işgücü piyasasında tabakalaşmaya işaret etmektedir.

7 Metodoloji, Literatür ve Veri 3) Geçiş Endeksleri Geçiş Matrisinde hesaplanan olasılıklar sektörler arası geçiş eğilimleri için açık bir gösterge oluşturmamaktadır. Bu olasılıklar başlangıç statüsündeki hacimsel artış ve varış statüsündeki hacimsel artışa ilişkin bilgileri içermemektedir. Nitekim bir varış statüsünün toplam iş yaratımı içerisindeki payı arttıkça, tamamen rassal olarak hareket eden bir işçinin herhangi bir statüden söz konusu varış statüsüne geçme olasılığı artmaktadır. Nij = i statüsünden j ye geçen kişi sayısı Ni. = i statüsünün balangıçtaki sayısı N.j = j statüsünün son durumdaki sayısı Njj = başlangıçta j de olup, son durumda da j de kalanların sayısı N.k = i haricindeki diğer statülerin son durumdaki toplam sayısı Nkk= i haricindeki diğer statülerde kendi sektöründe kalanlar Pay i statüsünden ayrılan bir kişinin j statüsüne geçme olasılığını göstermektedir. Payda ise kendi statüsünden ayrılan herhangi bir kişinin, tamamen rassal olarak hareket etmesi durumunda, j statüsüne geçme olasılığını vermektedir. Tamamen rassal geçişlerle karakterize edilen(tabakalaşmanın olmadığı) bir iş gücü piyasasında geçiş endeksleri matrisinin her bir elemanı 1 e eşit olmaktadır. 1 den farklı değerler ise işgücü piyasında sistematik hareketlere(tabakalaşmaya) işaret etmektedir. Dışsal şokların geçiş eğilimleri üzerindeki etkisini incelemek için, geçiş endekslerinin kriz dönemlerinde aldığı değerler, ortalama eğilimler ile karşılaştırılabilir.

8 Metodoloji, Literatür ve Veri 4) İşgücü Statüleri Arasındaki Geçişlerin Belirleyicileri Altı başlangıç statüsünün her biri için multinomial logit modeli kurularak, her bir başlangıç statüsünden olası varış statülerine geçiş olasılıklarını belirleyen değişkenlerin geçiş olasılıkları üzerindeki etkileri ayrıştırılmaya çalışılmıştır. Açıklayıcı Değişkenler: 1. Cinsiyet 2. Yaş 3. Medeni Durum 4. Çocuk Sahipliği 5. Eğitim 6. Çalışılan Sektör 7. Firma Büyüklüğü 8. Sosyal Yardım Alma Durumu

9 Metodoloji, Literatür ve Veri Sabine Bernabe, Marco Stampini Labour Mobility During Transition: Evidence from Georgia, 2009 Tansel, Kan, Labor Market Across the Formal/Informal Divide in Turkey: Evidence from Individual Level Data, 2012 Mariano Bosch, William F. Malloney Comperative Analysis of Labor Market Dynamics using Markov Processes: an Application to informality Maciej Bukowski, Piotr Lewandowski Transition from Unemployment in Poland, 2005 Tuncer Bulutay, Enver Taştı, Informal sector in the Turkish Labor Market, 2004 Angel Calderon, Job Stability and Labor Mobility in Urban Mexico: A Study Based on Duration Models and Transition Analysis, 2000 Canavire, Soria, Unemployment Duration and Labor Mobility in Argentina: A Socioeconomic-Based Preand Post-Crisis Analysis, 2007 Gong, Soest, Villagomez, Mobility in the Urban Labor Market: A Panel Data Analysis for Mexico, 2000 Heckman, Dynamic-Discrete Probability Models Rodríguez, G., Lecture Notes on Generalized Linear Models, Chapter 6: Multinomial Response Models, 2007 Pages, Stampini, No Education, No Good Jobs? Evidence on the Relationship Between Education and Labor Market Segmentation, 2007 Heckman, Heterogeneity and State Dependence, 1981 Greene, W. H., Econometric Analysis 5th Edition, 2002

10 Metodoloji, Literatür ve Veri GYKA verisi 2006 yılından itibaren TÜİK tarafından panel olarak toplanmaktadır. Veri seti kişilerin, işgücü statüsü, iş bilgileri, sosyal güvenlik kapsamında olup olmadığı, iş bilgileri, geliri, ve demografik özelliklerini ilişkin bilgiler içermektedir. Her yıl düzenli olarak panel anket tekniği ile gerçekleştirilmekte ve kişiler 4 yıl boyunca izlenmektedir. Bu çalışmadaki analizlerde 2008, 2009, 2010 ve 2011 yıllarına ait mikro veri setleri kullanılmıştır. Yatay kesit verilerin oluşturduğu yıllık verilerde 2008 yılında 8156, 2009 yılında 16691, 2010 yılında 24850, 2011 yılında kişi anket kapsamında yer almaktadır.

11 Metodoloji, Literatür ve Veri Bu çalışma kapsamında yapılmış olan analizlerde yaş arasındaki kişiler incelenmiştir. Çalışmada işgücü statüleri arasındaki geçişkenliğin incelenmesi için yatay kesit veri setleri ardışık yıllar için birleştirilmiştir. Bu birleştirme sonucu yılları arasında 6753, yılları arasında 13719, yılları arasında kişi araştırma kapsamında yer almıştır. İşgücü statüleri arasındaki geçici ve kalıcı geçişler için ise ard arda 3 yıllık yatay kesit veri setleri birleştirilmiştir. Bu birleştirme sonucunda da yılları için 6236, yılları için 6094 kişi yer almaktadır.

12 Metodoloji, Literatür ve Veri Araştırmada, kayıtlı ve kayıt dışı ayrımında ferdin esas işinden dolayı sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olup olmadığı esas alınmıştır. Sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı ücretli/maaşlı, yevmiyeli olarak çalışan fertler formel ücretli (FS) statüsünde; kendi hesabına çalışanlar fertler ve ücretsiz aile işçileri formel kendi hesabına (FSE) statüsünde değerlendirilmiştir. Sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmayan ücretli/maaşlı, yevmiyeli olarak çalışan fertler kayıt dışı ücretli (IS) statüsünde; kendi hesabına çalışanlar fertler ve ücretsiz aile işçileri ise enformel kendi hesabına (ISE) statüsünde değerlendirilmiştir. Anketin yapıldığı referans döneminde son dört hafta içerisinde iş arayıp iş sahibi olmayanlar işsiz statüsünde değerlendirilmiştir. Çalışmayan ve iş aramayan fertler ise işgücü piyasası dışında (OLF) statüsünde değerlendirmeye alınmıştır. Yani öğrenciler, emekliler, mevsimlik işçiler, yaşlı engelli ve çalışamaz halde olanlar, ev işleri ile meşgul olanlar bu statüde yer almaktadır.

13 İçerik Araştırmanın amacı Metodoloji, Literatür ve Veri İşgücü Piyasasına İlişkin Betimleyici İstatistikler Ekonometrik Analiz Sonuçları Politika Önerileri

14 Betimleyici İstatistikler Havuzlanmış (Yüzde) n=39845 Pay FS IS FSE ISE U N Cinsiyet Erkek Kadın Yaş Medeni Durum Evli Bekar Çocuk Sahipliği Var Yok Eğitim Okul bitirmeyen İlkokul Ortaokul Genel Lise Mesleki Lise Üniversite Sektör Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler Firma Büyüklüğü 10 ve daha az ve daha çok Sosyal Yardım Var Yok

15 Betimleyici İstatistiklerden Çıkan Sonuçlar Erkeklerin çoğunluğu formel ve enformel ücretli olarak çalışırken kadınların çoğunluğu kendi hesabına enformel olarak çalışmaktadır. Ayrıca kadınların işgücüne katılma oranı düşüktür. Gençlerin İKO su düşük iken katılanların çoğunluğu enformel sektörde çalışmaktadır (yaklaşık yüzde 20 si) yaş grubunun çoğunluğu formel ücretli olarak çalışmaktadır. Diğer yaş gruplarına göre İKO ları daha yüksektir yaş grubunda kayıtdışılık artmaktadır. Özellikle kendi hesabına enformel sektörde yoğunlaşmaktadır. Evlilerin İKO su daha yüksek ve formel sektörde daha fazla çalışmaktadır.

16 Betimleyici İstatistiklerden Çıkan Sonuçlar Eğitim seviyesi arttıkça İKO, kayıtlılık ve ücretli çalışanların oranı artmaktadır. Tarım sektöründe çalışanların çoğu kendi hesabına kayıt dışı olarak çalışmaktadır. Sanayide çalışanların çoğu kayıtlı ve ücretli olarak çalışmaktadır. İnşaat sektöründe çalışanların çoğunluğu ücretli olarak çalışırken bu sektörde kayıtdışılık dikkati çekmektedir. Hizmetler sektöründe çalışanların çoğunluğu ise kayıtlı ve ücretli olarak çalışmaktadırlar. Firma büyüklüğü arttıkça kayıtlılık artmaktadır. 10 ve altında işçi çalıştıran firmalarda ise kayıtdışılık yaygındır.

17 Geçiş Matrisleri (Yüzde) FS IS FSE ISE U OLF FS IS FSE ISE U OLF FS 84,0 5,0 0,4 1,8 5,2 3,6 FS 90,3 2,4 0,5 0,8 2,8 3,2 IS 9,7 58,2 1,5 9,1 8,6 13,0 IS 11,2 60,4 0,9 4,2 9,9 13,4 FSE 1,0 2,8 77,4 14,6 1,4 2,8 FSE 1,0 1,7 89,0 5,6 0,6 2,1 ISE 1,3 2,6 0,9 84,7 1,2 9,3 ISE 1,3 2,2 1,4 84,7 1,1 9,3 U 18,8 13,6 0,6 6,5 28,6 31,8 U 18,7 20,7 0,1 3,7 28,1 28,6 OLF 1,5 2,8 0,1 3,6 4,0 88,0 OLF 1,7 3,1 0,1 2,7 2,7 89, Havuzlanmış FS IS FSE ISE U OLF FS IS FSE ISE U OLF FS 90,7 1,7 0,4 1,0 2,7 3,5 FS 89,5 2,5 0,4 1,0 3,2 3,4 IS 11,8 63,7 1,0 3,5 7,4 12,6 IS 11,3 61,7 1,1 4,6 8,4 13,0 FSE 2,6 2,4 87,6 3,7 1,3 2,4 FSE 1,8 2,2 86,1 6,4 1,1 2,4 ISE 1,6 2,7 1,4 83,7 1,3 9,3 ISE 1,5 2,5 1,3 84,2 1,2 9,3 U 21,6 16,9 0,6 4,2 28,5 28,3 U 20,0 17,8 0,4 4,4 28,3 29,0 OLF 2,0 2,4 0,2 2,2 3,0 90,3 OLF 1,9 2,7 0,1 2,6 3,1 89,7

18 Geçiş Matrislerinden Çıkarılan Sonuçlar Bireylerin işsizler hariç kısa ve orta vadede başlangıçtaki işgücü statüsünde kalma ihtimalinin yüksek olduğu görülmektedir. Aynı işgücü statüsünde kalanlar içinde en yüksek oran kayıtlı ve ücretli çalışanlardadır. Kayıt dışı ücretli statüsünde çalışanların istihdam içerisindeki en hareketli grup olduğu gözlenmektedir. Formel ücretli statüsünden, enformel ücretli statüsüne doğru belirgin bir geçiş eğilimi görülmezken; enformel ücretli statüsünden formel ücretli statüsüne geçiş olasılığının yüzde 11 düzeyinde olduğu tahmin edilmektedir. Enformel statülerde konumlananların formel statülerdekilere nazaran daha sık işsiz ve işgücü piyasası dışında kalmalarıdır.

19 Geçiş Matrislerinden Çıkarılan Sonuçlar Kendi hesabına çalışanların kayıtlı ve ücretli sektöre geçişleri sınırlıdır. İşsizler daha çok kayıtlı (% 20) ve kayıt dışı ücretli (%17) sektörlere geçiş göstermektedir. İşsizlerin yaklaşık yüzde 28 i ilerleyen yıllarda işsiz statüsünde kaldığı gözlenmektedir. Aynı zamanda işsizlerin yaklaşık yüzde 29 u ise işgücü piyasası dışına çıkmaktadır. İşgücü piyasası dışı statüsünde bulunanlar en hareketsiz grubu oluşturmaktadır. İnaktivite problemi büyük oranda kadınlar ve yaşlılardan kaynaklanmaktadır.

20 Geçiş Eğilimi Endeksleri 2009 ekonomik daralma döneminde formel sektörden enformel sektöre sistematik bir geçiş eğilimi olduğu gözlenmektedir. İşsiz olanların formel ücretli sektöre geçiş eğilimi gösterdiği gözlenmektedir. Ayrıca, ekonomik daralma döneminde işsizlerin işgücü piyasası dışına geçiş eğilimi yüksektir. Enformel kendi hesabına çalışanlar ile formel kendi hesabına çalışanlar arasında geçiş eğilimi dikkati çekmektedir. Enformel kendi hesabına çalışanlardan işgücü piyasası dışına geçiş eğilimi gözlenmektedir. Havuzlanmış Veri FS IS FSE ISE U OLF FS 1,0 1,2 0,6 1,4 0,9 IS 1,3 0,8 0,7 1,0 1,0 FSE 0,7 0,8 3,3 0,4 0,6 ISE 0,4 0,7 2,6 0,4 1,8 U 1,2 1,1 0,2 0,4 1,2 OLF 0,7 1,0 0,3 1,3 1,2

21 Geçiş Eğilimi Endekslerinden Çıkarılan Sonuçlar İşgücü piyasası dışındakilerden işsizliğe ve enformel kendi hesabına statüsüne bir geçiş eğilimi gözlenmektedir. Formel ücretli sektörden formel kendi hesabına ve işsizliğe geçiş eğilimi gözlenmektedir. Enformel ücretli statüsünden formel ücretli statüsüne bir geçiş eğilimi gözlenmektedir. Bu durum geçiş matrisleri ve geçici-kalıcı hareket oranlarında gözlemlenen eğilimlerle beraber değerlendirildiğinde işgücü piyasasında formel-enformel tabanlı bir katmanlaşmanın var olabileceğine dair işaretler sunmaktadır. Havuzlanmış Veri FS IS FSE ISE U OLF FS 1,0 1,2 0,6 1,4 0,9 IS 1,3 0,8 0,7 1,0 1,0 FSE 0,7 0,8 3,3 0,4 0,6 ISE 0,4 0,7 2,6 0,4 1,8 U 1,2 1,1 0,2 0,4 1,2 OLF 0,7 1,0 0,3 1,3 1,2

22 Geçici ve Kalıcı Geçiş Oranları Formel ücretli çalışanların geçici geçiş oranları diğer sektörlere kıyasla daha yüksektir. Formel sektörde kendi hesabına çalışanların geçici geçiş oranları oldukça düşüktür. İşgücü piyasası dışındakilerin geçici geçiş oranları da dikkat çekicidir. İki dönem arasında enformel sektördeki geçici geçiş oranlarında düşüş gözlenmektedir. Enformel sektördeki nispeten yüksek hareket oranları (turnover rates) ile bu sektörlerde gözlenen düşük geçici geçiş oranları Türkiye işgücü piyasasındaki tabakalaşmaya olabileceğine işaret etmektedir Geçici Hareketliler Sürekli Hareketliler Geçici Hareketliler Sürekli Hareketliler FS 31,3 68,8 31,0 69,0 IS 23,0 77,0 13,6 86,4 FSE 6,0 94,0 0,0 100,0 ISE 18,4 81,6 8,7 91,3 U 19,3 80,7 12,0 88,0 OLF 29,7 70,3 34,9 65,1

23 İçerik Araştırmanın amacı Metodoloji, Literatür ve Veri İşgücü Piyasasına İlişkin Betimleyici İstatistikler Ekonometrik Analiz Sonuçları Politika Önerileri

24 Ekonometrik Analiz Sonuçları Kayıtlı Ücretli (FS) Statüsünden Geçiş Ortalamalarda Marjinal Etkiler Number of Observations 8193 LR Chi2(75) Prob> Chi 0 FS - IS FS - FSE FS - ISE FS - U FS - OLF Est. P Yas (25-44) *** * ** *** Yas (45-64) ** * ** Kadın ** *** Evli *** Eğitim Yok Orta Öğretim * Genel Lise *** * *** Meslek Lisesi *** * ** Üniversite *** *** *** * Sanayi *** İnşaat ** Hizmetler * * Firma Büyüklüğü (10-49) ** ** Firma Büyüklüğü (50+) *** *** * * Çocuk Sahibi Olanlar * Sosyal Yardım Alanlar ** * *** * Yüzde 10 istatistiksel anlamlılık düzeyi, ** Yüzde 5 İstatistiksel anlamlılık düzeyi, *** Yüzde 1 istatistiksel anlamlılık düzeyi

25 Ekonometrik Analiz Sonuçları Kayıt Dışı Ücretli (IS) Statüsünden Geçişler Ortalamalarda Marjinal Etkiler Number of Observations 3312 LR Chi2(80) Prob> Chi 0 IS - FS IS - FSE IS - ISE IS - U IS - OLF Est. P Yas (25-44) *** Yas (45-64) *** Kadın *** *** *** Evli *** Eğitim Yok *** Orta Öğretim ** Genel Lise Meslek Lisesi *** Üniversite * ** Sanayi *** *** ** İnşaat ** *** ** Hizmetler *** ** * Firma Büyüklüğü (10-49) *** Firma Büyüklüğü (50+) *** Çocuk Sahibi Olanlar *** Sosyal Yardım Alanlar *** *** * Yüzde 10 istatistiksel anlamlılık düzeyi, ** Yüzde 5 İstatistiksel anlamlılık düzeyi, *** Yüzde 1 istatistiksel anlamlılık düzeyi

26 Ekonometrik Analiz Sonuçları Kayıtlı Kendi Hesabına Çalışanlar (ISE) Statüsünden Geçiş Ortalamalarda Marjinal Etkiler Number of Observations 6351 LR Chi2(55) Prob> Chi 0 ISE - FS ISE - IS ISE - FSE ISE - U ISE - OLF Est. P Yas (25-44) * *** Yas (45-64) *** *** ** * Kadın *** *** *** *** *** Evli ** ** Meslek Lisesi *** Üniversite * Sanayi ** ** *** İnşaat * ** Hizmetler ** *** ** *** Çocuk Sahipliği Sosyal Yardım Alanlar ** *** * Yüzde 10 istatistiksel anlamlılık düzeyi, ** Yüzde 5 İstatistiksel anlamlılık düzeyi, *** Yüzde 1 istatistiksel anlamlılık düzeyi

27 Ekonometrik Analiz Sonuçları İşsiz Statüsünden Geçişler Ortalamalarda Marjinal Etkiler Number of Observations 1912 LR Chi2(75) Prob> Chi 0 U - FS U - IS U - FSE U - ISE U - OLF Est. P Yas (25-44) *** Yas (45-64) *** *** *** *** Kadın *** *** *** *** Evli *** Eğitim Yok *** Orta Öğretim *** ** Genel Lise *** *** Meslek Lisesi *** Üniversite *** *** *** Çocuk Sahibi Olanlar * * Sosyal Yardım Alanlar ** * * Yüzde 10 istatistiksel anlamlılık düzeyi, ** Yüzde 5 İstatistiksel anlamlılık düzeyi, *** Yüzde 1 istatistiksel anlamlılık düzeyi

28 Ekonometrik Analiz Sonuçları İşgücü Piyasası Dışı Statüsünden Geçişler Ortalamalarda Marjinal Etkiler Number of Observations LR Chi2(75) Prob> Chi 0 OLF - FS OLF - IS OLF - FSE OLF - ISE OLF - U Est. P Yas (25-44) ** Yas (45-64) *** *** *** Kadın *** *** *** *** Evli *** *** *** *** Eğitim Yok *** *** * *** Orta Öğretim * *** *** *** Genel Lise ** *** *** *** Meslek Lisesi *** * *** Üniversite *** *** Çocuk Sahibi Olanlar *** * *** Sosyal Yardım Alanlar *** *** *** * Yüzde 10 istatistiksel anlamlılık düzeyi, ** Yüzde 5 İstatistiksel anlamlılık düzeyi, *** Yüzde 1 istatistiksel anlamlılık düzeyi

29 Ekonometrik Analizden Çıkarılan Genel Bulgular Eğitim seviyesindeki artışın formelleşme ile eşleştiği görülmüştür. Özellikle, meslek lisesi mezunlarının formel-ücretli işgücü statüsüne geçişteki güçlü performansı dikkat çekicidir. Büyük ölçekli firmalarda (50+) çalışanların formel statülere geçişteki olumlu performansı ile kayıt dışına çıkma ihtimallerinin düşüklüğü dikkat çekmektedir. Sanayi sektöründe çalışanlar formel statülere geçişte daha iyi performans gösterirken inşaat sektörü çalışanları formelliğe geçişte düşük performans göstermektedir. İşsizlikten çıkma olasılığı eğitim seviyesi ile artmaktadır. Kadınların işsiz statüsünden işgücü piyasası dışına geçişlerde erkeklere kıyasla daha yüksek olasılığa sahip olduğu ve işgücü piyasası dışından ve işsizlikten istihdama geçişlerde erkeklere göre dezavantajlı konumda olduğu görülmektedir. Sosyal yardım alanların sosyal yardım almayanlara nazaran işgücü piyasası dışından ve işsizlikten enformel statülere geçiş ihtimalleri artmaktadır. Ayrıca sosyal yardım alanların formel ücretli statüye geçiş ihtimalinin almayanlara kıyasla azalması dikkat çekici bir bulgudur.

30 İçerik Araştırmanın amacı Metodoloji, Literatür ve Veri İşgücü Piyasasına İlişkin Betimleyici İstatistikler Ekonometrik Analiz Sonuçları Politika Önerileri

31 Politika Önerileri Türkiye işgücü piyasasında tabakalaşma (segmentation) olduğuna dair işaretler bulunmaktadır. Kayıt dışılıkla mücadele politika gündeminde yer almaya devam etmelidir. Eğitim seviyesi kayıtlılığa geçişte önemli bir faktördür. Özellikle meslek lisesi mezunlarının başarılı performansı dikkat çekicidir. Eğitim politikaları meslek liselerinin bu performansı göz önünde bulundurularak yapılmalıdır. Kadınlar diğer gruplara göre daha kötü performans sergilemektedir. Kadınlara yönelik istihdam politikaları geliştirilmeli ve var olan politikalar güçlendirilmelidir.

32 Politika Önerileri Sektörler içinde inşaat sektörünün nispeten olumsuz bir performans göstermektedir. Kayıt dışılıkla mücadelede bu sektöre yönelik çalışmalar yapılması faydalı olabilecektir. Sosyal yardımların kişileri aktive ettiğine dair bulgular da elde edilmiştir. Ancak, sosyal yardım alanların kayıt dışı işlerde çalışma ihtimali yüksektir. Dolayısıyla sosyal yardım sistemlerinin formelleşmeyi de destekleyecek şekilde tasarlanmasının sosyal yardımları daha etkin hale getirebileceği düşünülmektedir.

33 Teşekkürler Deniz Alcan Raif Can Betül Pektaş