BÖLÜM 5. SÜLFOLANMA, NİTROLANMA VE NİTROZOLANMA İŞLEMLERİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BÖLÜM 5. SÜLFOLANMA, NİTROLANMA VE NİTROZOLANMA İŞLEMLERİ"

Transkript

1 1 BÖLÜM 5. SÜLFOLANMA, NİTROLANMA VE NİTROZOLANMA İŞLEMLERİ Organik moleküllere SO OH, SO CI, SO Na gibi grupların dahil edilmesi sülfolanma, NO grubunun dahil edilmesi nitrolanma, NO grubunun dahil edilmesi ise nitrozolanma olarak adlandırılır. SÜLFOLANMA İŞLEMLERİ Aromatik bileşiklerin sülfolanması işlemleri çok detaylı araştırılmış bir konudur. Pratik önemi olan işlemlerden bir tanesi, benzenin buhar fazında sülfolanmasıdır. Aromatik bileşiklerin sülfolanması için sülfürik asit (H SO 4 ), kükürt trioksit (SO ) ve klorosülfürik asit (HOSO Cl) kullanılır. ArH + H SO 4 ArSO OH + H O ArH + H SO 4.SO ArSO OH + H SO 4 ArH + SO ArSO OH ArH + HOSO ArSO Cl + H SO 4 + HCl Sanayide benzenin sülfolanması o C sıcaklıkta gerçekleştirilir. Bu işlemin teknoloji şeması Şekil.5.1 de verilmiştir. Benzen, (5) buharlaştırıcısında buharlaştırılarak, (1) reaktörüne aktarılır. Sülfürik asit (% 90-9 lük) devamlı olarak reaktöre aktarılır. (1) reaktöründen ayrılan kütle, () reaktöründe de tutulur. Yani sülfolanma aşamalı olarak iki reaktörde de gerçekleştirilir. (1) ve () reaktöründen ayrılan ürünler () soğutucusunda soğutulur ve (4) seperatöründe benzen ve su tabakaları ayrılarak yeniden reaksiyona döndürülür. Elde edilen sülfoksitler () reaktöründen ayrılarak temizlenir. Temizlenme için aşağıdaki yöntemler uygulanmaktadır:

2 H SO Sülfolanmış Ürün 4 Su 1,-Reaktörler; -Soğutucu; 4-Separatör; 5-Buharlaştırıcı-ısıtıcı. Şekil.5.1 Benzenin buharda sülfolanması işleminin teknoloji şeması. a) Kalsiyum tuzları yardımıyla temizlenme : Sülfo bileşikleri içeren çözelti içerisine Ca(OH) ilave edilir. Sülfürik asit Ca(OH) etkisiyle suda çözülmeyen CaSO 4 e dönüşür. Sülfoasitin Ca(OH) ile oluşturduğu tuz ise suda çözülür. Süzgeçten geçirilerek CaSO 4 ayrılır. Çözelti ise Na CO ile karıştırılır ve sonuçta alkilsülfonatın sodyum tuzu elde edilir. ArSO OH + Ca(OH) (ArSO O) Ca + H O H SO 4 + Ca(OH) CaSO 4 + H O (ArSO O) Ca + Na CO ArSO ONa + CaCO b) Çözeltinin durulaşması yöntemi ile temizlenme: Sülfoasitler duru H SO 4 te çözülmediği için kolaylıkla ayrılır. Aromatik bileşiklerin kükürttrioksitle sülfolanması:

3 Kükürttrioksitle sülfolanma daha yaygın olarak uygulanmaktadır. Bu amaçla kükürttrioksitin SO deki çözeltisi kullanılır. Reaksiyon SO nin kaynama sıcaklığında (-10 o C) gerçekleştirilir. Benzenin, kükürttrioksitin SO çözeltisinde gerçekleştirilen sülfolanma işleminin teknoloji şeması Şekil.5. de verilmiştir. Sıvı kükürttrioksit (7) deposundan ve aromatik bileşikler (6) ölçeklerinden geçerek, (1) reaktörüne aktarılır. Reaktöre kükürttrioksitin SO deki çözeltisi de aktarılır. Reaktörden ayrılan kükürttrioksit () kompresöründe sıkıştırılır ve () soğutucusunda sıvılaştırılır. (5) seperatöründen geçerek (7) deposunda toplanır. Reaktörün alt katından ayrılan sülfolanma ürünleri, kükürttrioksit ve SO den ayırılarak diğer işlemler için depolanır SO ve SO ArSOOH ve SO ArH 6 7 SO (sıvı) 1-Reaktör; -Kompresör; -Soğutucukondansatör; 4-Vana; 5-Separatör; 6-Tüketim ölçeği; 7-Depo. Şekil.5. Benzenin kükürt anhidrit ile sülfolanması işleminin teknoloji şeması. Alkilbenzensülfonatların (sülfanolların) elde edilmesi: Alkilbenzenlerin sülfolanması için SO ün H SO 4 deki çözeltisi (oleum) kullanılır. Sülfonalün elde edilmesi işleminin teknoloji şeması Şekil.5. te verilmiştir. (11) deposundan alkilat, (1) deposundan ise SO ün H SO 4 teki çözeltisi devamlı olarak () reaktörüne aktarılır. (4) soğutucusu, reaktörde sıcaklığın ayarlanmasını (10 o C) sağlar. Ürünler () ayarlayıcısına aktarılır ve reaksiyon burada sona erer. Reaksiyon ürünlerinin ayrılması için su ilave edilir. (4)

4 4 soğutucusundan geçen ürünler (5) seperatörüne aktarılır. Elde edilen sülfanol (14) deposunda toplanır. İşlemlerin sonraki aşamasında sülfoasit % 0-0 luk NaOH çözeltisi ile (6) nötralleştiricisinde nötralleştirilir. Sıcaklık o C civarında tutulur. Nötralleştiriciden, (7) karıştırıcısına geçerek burada ilave edilen sülfanol, (8) kurutucusunda kurutulur. Toz halinde bulunan deterjanın bir kısmı gazla karışarak dışarıya çıkar. Bu kısım (9) tutucusunda tutularak geriye veya (10) aktarıcısına verilir ve buradan da ambalajlanma için diğer bölüme aktarılır. Sülfooksijenlenme : Sülfooksijenlenme reaksiyonu 1940 yılında Platz tarafından gerçekleştirilmiştir. RH + SO + 0,5 O RSO OH Reaksiyon egzotermik olarak radikalik mekanizma üzerinden gerçekleşir. Sanayide sülfooksijenlenme yöntemi ile sülfanol üretilmektedir. Reaksiyonun başlatılması için asetik anhidrit kullanılır. İşlem iki aşamadan oluşur. Birinci aşamada, sülfooksijenlenme ışık etkisi ile gerçekleştirilir. Bu aşamada asetilsülfoperoksit elde edilir. RSO OH + (CH CO) O RSO OCOCH + CH COOH İkinci aşamada asetilsülfoperoksit yüksek sıcaklıkta parçalanarak serbest radikal oluşturur ve sülfolanma reaksiyonunu başlatır. RSO OCOCH RSO O - + CH COO - RSO O - + RH RSO OH + R - CH COO - + RH CH COOH + R -

5 5 1 Tuz çözeltisi 11 1 NaOH Su 6 Isı gazı 8 Su H SO Şekil.5. Alkil benzen sülfonat esasına dayanılarak sülfanol elde edilmesine ait teknoloji şeması. 1,4-Soğutucu; -Reaktör; -Ayarlayıcı; 5-Separatör; 6-Nötralleştirici; 7-Karıştırıcı; 8-Kurutucu; 9-Toz öğütücü; 11,1-Depolar; 1-Pompa; 14-Toplayıcı. Atmosfer 9 Deterjan

6 6 Asetik anhidrit etkisi ile başlatılan iki aşamalı işlem,iki ayrı reaktörde gerçekleştirilir. Birinci reaktörde fotokimyasal tepkime sonucu elde edilen asetilsülfoperoksit ikinci reaktörde sülfanola dönüşür. Birinci reaktörde sıcaklık 40 o C, ikinci reaktörde ise 60 o C ta tutulur. Asetik anhidrit etkisi ile alkilarilsülfoasitlerin elde edilmesi işleminin teknoloji şeması Şekil.5.4 te verilmiştir. Hidrokarbon hammadde, asetik anhidrit, SO ve oksijen devamlı olarak (1) reaktörüne aktarılır. Reaktör civa lambası ile ışıklandırılır. (1) reaktöründeki sıcaklık, () soğutucusu ile ayarlanır. Reaktörden ayrılan ürün (4) reaktörüne aktarılır. (4) reaktörüne SO, oksijen ve asetik asit çözeltisi aktarılır. Asetik asit çözeltisi, H SO 4 ve sülfoasitlerin özütlenmesi amacıyla kullanılır. (4) reaktöründe elde edilen ürünler, (7) seperatöründen geçerek ayrılır. Sülfoasitler kurutulur ve ambalajlanır. Hidrokarbonlar ise yeniden işleme sokulur. RH (CH CO) O Çıkan gazlar SO + O 1 SO + O RH 6 Sülfo asit CH COOH Şekil.5.4 Sülfo oksijenlenme işleminin teknoloji şeması. 1,4-Reaktörler;,5-Soğutucular;,6-Pompalar; 7-Separatör. NİTROLANMA VE NİTROZOLANMA İŞLEMLERİ Organik nitro bileşikler hammaddelere bağlı olarak aşağıdaki yöntemlerle elde edilir: 1) Aromatik hidrokarbonların nitrolanması, ) Doymamış hidrokarbonların nitrolanması,

7 7 ) Parafin ve naftalinlerin nitrolanması. Aromatik bileşiklerin nitrolanması yöntemiyle patlayıcı malzemeler, zirai ilaçlar ve bu gibi önemli ürünler elde edilmektedir. Aromatik bileşiklerin nitrolanması için nitrik ve sülfürik asit karışımı kullanılır. HNO + H SO 4 H O+-NO + SO -OH NO + + HOSO O- + H O + + NO + NO H NO + H + Olefinlerin nitrolanması için N O 4 kullanılır. R-CH=CH + N O 4 R-CH=CH + N O 4 R-CH-CH-NO NO R-CH-CH-NO ONO dinitroalkilen nitronitritalkilen Asetilenin nitrolanması sonucu tetranitrometan ve nitroform elde edilir. HC CH + HNO O N-CH=CH-OH + HNO (NO ) -CH- CH(OH) (NO ) -CH-CHO + H O + HNO (NO ) -C-CHO + HNO (NO ) -C-COOH + H O + NO CO + (NO ) -CH nitroform Tetranitrometan elde etmek için nitroform yeniden nitrik asitle nitrolanır. CH-(NO ) + HNO + H SO 4 C(NO ) 4 + H O Parafinlerin nitrolanması için sanayide aşağıdaki yöntemler uygulanmaktadır: 1) o C sıcaklıkta %40-70 nitrik asitle gaz fazında nitrolanma, ) o C sıcaklıkta %50-70 nitrik asitle sıvı fazda nitrolanma, ) N O 4 etkisi ile gaz ve sıvı fazda nitrolanma.

8 8 Birinci yöntem diğerlerine göre daha yaygın biçimde kullanılmaktadır. Propanın gaz fazda nitrolanma işleminin teknoloji şeması Şekil.5.5 te verilmiştir. İşlem adyabatik reaktörde () gerçekleştirilir. Isıtılmış propan, reaktöre alt kattan aktarılır. Reaktörün üst katından nitrik asit verilir. Reaksiyon ürünleri () soğutucusunda soğutularak (4) absorberinden geçirilir. Absorberde oksijenlenme ürünleri (aldehit ve ketonlar) ve nitro bileşikleri tutulur. Absorberden sıvı ürün, (6) kolonuna aktarılır. (6) kolonuna ayrıca hidroksilamin hidroklorit çözeltisi de aktarılır. Aldehit ve ketonlar bu çözeltide çözülür, nitroparafinler ise (8) seperatöründe ayrılarak rafineriye (10) aktarılır. Rafineride hafif halde bulunan aldehit ve ketonlar ayrılır, nitroparafinler (nitrometan, nitroetan, -nitropropan, 1- nitropropan) yeniden ayrılma ve temizlenme işlemlerine sokulur. Nitroparafinler çözücü olarak yaygın biçimde kullanılmaktadırlar. Bunun dışında, nitroparafinler hammadde olarak kullanılarak nitroalkoller, aminoalkoller, nitroolefinler, patlayıcı maddeler ve diğer bileşikler elde edilir. Örneğin, patlayıcı bileşik olarak kullanılan trinitrometilolnitrometan aşağıdaki yöntemler sonucu elde edilmektedir: CH -NO + HCHO HO-CH -CH -NO + HCHO (CH OH) C-NO + HNO H O + (CH ONO ) C-NO trinitrometilolnitrometan Siklohekzanın nitrolanması sonucu elde edilen nitrosiklohekzan, adipik asit ve kaprolaktam gibi önemli hammaddelere dönüşür. NO + HNO - H O HOOC(CH ) 4 COOH (adipik asit) NO + H - H O NOH oleum H C H C CH CH H C NH C H kaprolaktam

9 9 Nitrozolanma Sanayide nitrozolanma işlemleri sonucu birçok önemli bileşik, örneğin kaprolaktam üretilmektedir. Kaprolaktam aşağıdaki reaksiyonlar sonrasında elde edilmektedir. v NOCl -HCl NO = NOH +HCl = NOH HCl oleum CH CH CH CH CH CO NH

10 10 HNO C H 8 1 N,CO,CO Su Hava NO rejenarasyonu C H rejenarasyonu Buhar NH OH.HCl Şekil.5.5 Propanın gaz fazda nitrolanması işleminin teknoloji şeması. 1-Isıtıcı; -Reaktör;,5-Soğutucular; 4-Buharlandırıcı; 7,9-Soğutucu-kondensatörler; 10-Rafine kolonu Aldehit, ketonlar Nitro parafin

Karbonil Grubu Üzerinden Reaksiyonlar

Karbonil Grubu Üzerinden Reaksiyonlar Karbonil Grubu Üzerinden Reaksiyonlar Karbonil grubu üzerinden birleşme işlemleri, organik ve petrol kimyası sanayisinde önemli rol oynamaktadır. Bu yöntemle polimerik malzemelerin üretilmesi için hammadde

Detaylı

VII. HİDROJENLENME VE DEHİDROJENLENME İŞLEMLERİ

VII. HİDROJENLENME VE DEHİDROJENLENME İŞLEMLERİ 1 VII. HİDROJENLENME VE DEHİDROJENLENME İŞLEMLERİ Organik bileşiklerden hidrojen atomlarının koparak ayrılması işlemlerine dehidrojenlenme denir. Hidrojen moleküllerin etkisi ile moleküllerde oluşan değişimlere

Detaylı

AlCl 3 R + HCl. 2) Oksijen ve kükürt atomları üzerine alkilleşme (O ve S alkilleşme). Örnek: NaOH. NaSH + RCl RSH + NaCl RNH 2 + H 2 O

AlCl 3 R + HCl. 2) Oksijen ve kükürt atomları üzerine alkilleşme (O ve S alkilleşme). Örnek: NaOH. NaSH + RCl RSH + NaCl RNH 2 + H 2 O 1 4. ALKİLLEŞME İŞLEMLERİ rganik bileşiklerin moleküllerine, alkil gruplarının eklenmesiyle gerçekleşen reaksiyonlara alkilleşme denir. Alkilleşme reaksiyonlarının aşağıdaki türleri mevcuttur: 1) Karbon

Detaylı

1) Karbon bağlarının kırılmaması ile gerçekleşen oksijenlenme, örneğin, parafinlerin oksijenlenerek alkol ve aldehidlere dönüşmesi: 0,5 O 2

1) Karbon bağlarının kırılmaması ile gerçekleşen oksijenlenme, örneğin, parafinlerin oksijenlenerek alkol ve aldehidlere dönüşmesi: 0,5 O 2 KSİJENLENME İŞLEMLERİ rganik ve petrokimya sanayisinde oksijenlenme işlemleri çok önemlidir. Alkoller, aldehitler, ketonlar, organik asitler ve bunların alhidritleri, α oksitler gibi önemli ürünler oksijenlenme

Detaylı

BENZENİN NİTROLANMASINDA GRAFİTİN KATALİZÖR OLARAK ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

BENZENİN NİTROLANMASINDA GRAFİTİN KATALİZÖR OLARAK ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI BENZENİN NİTROLANMASINDA GRAFİTİN KATALİZÖR OLARAK ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI AMACIMIZ: Günümüz kimya endüstrisinde ideal katalizörler ekonomik olan, bol bulunan, geri kazanılan ve tepkime mekanizmasında

Detaylı

İLK ANYONLAR , PO 4. Cl -, SO 4 , CO 3 , NO 3

İLK ANYONLAR , PO 4. Cl -, SO 4 , CO 3 , NO 3 İLK ANYONLAR Cl -, SO -, CO -, PO -, NO - İLK ANYONLAR Anyonlar negatif yüklü iyonlardır. Kalitatif analitik kimya analizlerine ilk anyonlar olarak adlandırılan Cl -, SO -, CO -, PO -, NO - analizi ile

Detaylı

ÖĞRETİM YILI 2. DÖNEM 12. SINIF / KİMYA DERSİ / 3. YAZILI

ÖĞRETİM YILI 2. DÖNEM 12. SINIF / KİMYA DERSİ / 3. YAZILI / / Adı Soyadı : Numara : ÖĞRETİM YL. DÖNEM 1. SNF / KİMYA DERSİ / 3. YAZL Soru Puan 1 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 13 14 15 16 17 18 19 0 TOPLAM 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 100 1. X: 3 NH Y:3 N 3

Detaylı

ORGANĠK BĠLEġĠKLER. 2. ÜNİTE 6. Bölüm

ORGANĠK BĠLEġĠKLER. 2. ÜNİTE 6. Bölüm ORGANĠK BĠLEġĠKLER 2. ÜNİTE 6. Bölüm Organik ve Anorganik BileĢiklerin Ayırt Edilmesi Kimya bilimi temelde organik ve anorganik olmak üzere ikiye ayrılır. * Karbonun oksitleri (CO, CO 2 ) * Karbonatlar

Detaylı

Halojenlenme yöntemi ile yaygın olarak kullanılan çeşitli organik bileşikler üretilmektedir. Bunlar:

Halojenlenme yöntemi ile yaygın olarak kullanılan çeşitli organik bileşikler üretilmektedir. Bunlar: 1 2. HALOJENLENME İŞLEMLERİ Organik bileşiklerin moleküllerine halojen atomlarının dahil edilmesi işlemleri halojenlenme olarak adlandırılır. Halojenin türüne bağlı olarak bu işlemlere klorlaşma, florlaşma

Detaylı

BURADA ÖZET BİLGİ VERİLMİŞTİR. DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN VERİLEN KAYNAK KİTAPLARA BAKINIZ. KAYNAKLAR

BURADA ÖZET BİLGİ VERİLMİŞTİR. DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN VERİLEN KAYNAK KİTAPLARA BAKINIZ. KAYNAKLAR BURADA ÖZET BİLGİ VERİLMİŞTİR. DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN VERİLEN KAYNAK KİTAPLARA BAKINIZ. KAYNAKLAR 1) P. Volhardt, N. Schore; Organic Chemistry-Structure and Function, Sixth Edition. 2) H. Hart, L. E.

Detaylı

Serüveni 7.ÜNİTE Endüstride -CANLILARDA ENERJİ hidrokarbonlar

Serüveni 7.ÜNİTE Endüstride -CANLILARDA ENERJİ hidrokarbonlar Serüveni 7.ÜNİTE Endüstride -CANLILARDA ENERJİ hidrokarbonlar HİDROKARBONLAR C ve H elementlerinden oluşan bileşiklere denir. Temel element karbondur. KARBON ELEMENTİNİN BAĞ YAPMA ÖZELLİKLERİ Karbon atomları

Detaylı

KİMYA-IV. Aromatik Hidrokarbonlar (Arenler) (5. Konu)

KİMYA-IV. Aromatik Hidrokarbonlar (Arenler) (5. Konu) KİMYA-IV Aromatik Hidrokarbonlar (Arenler) (5. Konu) Aromatiklik Kavramı Aromatik sözcüğü kokulu anlamına gelir. Kimyanın ilk gelişme evresinde, bilinen hidrokarbonların çoğu kokulu olduğu için, bu bileşikler

Detaylı

AROMATİK BİLEŞİKLER

AROMATİK BİLEŞİKLER AROMATİK BİLEŞİKLER AROMATİK HİDROKARBONLAR BENZEN: (C 6 H 6 ) Aromatik moleküllerin temel üyesi benzendir. August Kekule (Ogüst Kekule) benzen için altıgen formülü önermiştir. Bileşik sınıfına sistematik

Detaylı

4- HAFİF NAFTA TATLILAŞTIRMA (BENDER SWEETİNG) ÜNİTESİ

4- HAFİF NAFTA TATLILAŞTIRMA (BENDER SWEETİNG) ÜNİTESİ 4- HAFİF NAFTA TATLILAŞTIRMA (BENDER SWEETİNG) ÜNİTESİ Bender tatlılaştırma ünitesinin amacı, Atmosferik Distilasyon ünitesinde elde edilen LSR Nafta da bulunan merkaptanları disülfürlere dönüştürmektir.

Detaylı

ATIK MADENİ YAĞ YENİDEN RAFİNE EDİLMESİ KRİTER KONTROL LİSTESİ

ATIK MADENİ YAĞ YENİDEN RAFİNE EDİLMESİ KRİTER KONTROL LİSTESİ ATIK MADENİ YAĞ YENİDEN RAFİNE EDİLMESİ KRİTER KONTROL LİSTESİ (Kontrol Listesinin Kriter metni ile birlikte değerlendirilmesi gerekir.) 1)Atık Kabul ve Atık depolarının hacimleri toplamı en az 250 m3

Detaylı

5) Çözünürlük(Xg/100gsu)

5) Çözünürlük(Xg/100gsu) 1) I. Havanın sıvılaştırılması II. abrika bacasından çıkan SO 3 gazının H 2 O ile birleşmesi III. Na metalinin suda çözünmesi Yukardaki olaylardan hangilerinde kimyasal değişme gerçekleşir? 4) Kütle 1

Detaylı

KİMYA-IV. Aromatik Hidrokarbonlar (Arenler) (5. Konu)

KİMYA-IV. Aromatik Hidrokarbonlar (Arenler) (5. Konu) KİMYA-IV Aromatik Hidrokarbonlar (Arenler) (5. Konu) Aromatiklik Kavramı Aromatik sözcüğü kokulu anlamına gelir. Kimyanın ilk gelişme evresinde, bilinen hidrokarbonların çoğu kokulu olduğu için, bu bileşikler

Detaylı

ALKENLER; ÇALIŞMA SORULARI

ALKENLER; ÇALIŞMA SORULARI ALKENLER; ÇALIŞMA SORULARI SORU 1.) 1 büten ve 2 büten için cis ve trans izomeri yazmak mümkün müdür? SORU 2.) Aşağıda verilen bileşikleri IUPAC metoduna göre adlandırınız. A) CH2 = C = CH CH3 B) CH3 CH

Detaylı

ALKANLAR FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ

ALKANLAR FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ ALKANLAR FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ ALKANLAR Alkanların Fiziksel Özellikleri Alkan bileşikleri apolar yapılı moleküllerden oluşur. Bu yüzden molekülleri arasında zayıf London kuvvetleri bulunmaktadır.

Detaylı

BURADA ÖZET BİLGİ VERİLMİŞTİR. DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN VERİLEN KAYNAK KİTAPLARA BAKINIZ. KAYNAKLAR

BURADA ÖZET BİLGİ VERİLMİŞTİR. DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN VERİLEN KAYNAK KİTAPLARA BAKINIZ. KAYNAKLAR BURADA ÖZET BİLGİ VERİLMİŞTİR. DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN VERİLEN KAYNAK KİTAPLARA BAKINIZ. KAYNAKLAR 1) P. Volhardt, N. Schore; Organic Chemistry-Structure and Function, Sixth Edition. 2) H. Hart, L. E.

Detaylı

3. HİDROLİZ, HİDRATLAŞMA, DEHİDRATLAŞMA, ESTERLEŞME ve AMİDLEŞME İŞLEMLERİ

3. HİDROLİZ, HİDRATLAŞMA, DEHİDRATLAŞMA, ESTERLEŞME ve AMİDLEŞME İŞLEMLERİ 1 3. HİDROLİZ, HİDRATLAŞMA, DEHİDRATLAŞMA, ESTERLEŞME ve AMİDLEŞME İŞLEMLERİ Hidroliz, hidratlaşma, dehidratlaşma, esterleşme ve amidleşme işlemleri, organik kimya ve petrol kimyası sanayisinde önemli

Detaylı

ASİT-BAZ VE ph. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN. Yrd. Doç. Dr. Atilla Evcin Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 2006

ASİT-BAZ VE ph. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN. Yrd. Doç. Dr. Atilla Evcin Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 2006 ASİT-BAZ VE ph MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Asitler ve bazlar günlük yaşantımızda sıkça karşılaştığımız kavramlardan biridir.insanlar, her nekadar asetil salisilik asit ve

Detaylı

BENZENİN NİTROLANMASINDA GRAFİTİN KATALİZÖR OLARAK ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

BENZENİN NİTROLANMASINDA GRAFİTİN KATALİZÖR OLARAK ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI TÜBİTAK-BİDEB KİMYA BİLİM DANIŞMANLIĞI ÇALIŞTAYI ORGANİK KİMYA GRUBU BENZENİN NİTROLANMASINDA GRAFİTİN KATALİZÖR OLARAK ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI Proje Raporu Proje Ekibi Rebi BARIN İbrahim ŞEN Proje Danışmanı

Detaylı

ARES 1-ASİTLER. MADDENĠN YAPISI VE ÖZELLĠKLERĠ 4-ASĠTLER ve BAZLAR 8.SINIF FEN BĠLĠMLERĠ

ARES 1-ASİTLER. MADDENĠN YAPISI VE ÖZELLĠKLERĠ 4-ASĠTLER ve BAZLAR 8.SINIF FEN BĠLĠMLERĠ ARES EĞĠTĠM [Metni yazın] MADDENĠN YAPISI VE ÖZELLĠKLERĠ 4-ASĠTLER ve BAZLAR 8.SINIF FEN BĠLĠMLERĠ 1-ASİTLER Suda çözündüklerinde ortama H + iyonu verebilen bileşiklere asit denir. ASİTLERİN ÖZELLİKLERİ

Detaylı

ASİTLER, BAZLAR ve TUZLAR

ASİTLER, BAZLAR ve TUZLAR ASİTLER, BAZLAR ve TUZLAR 1. ASİTLER Sulu çözeltilerine Hidrojen İyonu veren maddelere asit denir. Ör 1 HCl : Hidroklorik asit HCl H + + Cl - Ör 2 H 2 SO 4 : Sülfürik asit H 2 SO 4 2H + + SO 4-2 Ör 3 Nitrik

Detaylı

Atmosfer Kimyası Neden Önemli?

Atmosfer Kimyası Neden Önemli? ÇEV 715 Atmosfer Kimyası Özgür ZEYDAN (PhD.) http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Atmosfer Kimyası Neden Önemli? Atmosfere salınan antropojenik ve doğal emisyonların atmosferin fiziksel ve kimyasal yapısını

Detaylı

ÖĞRETİM YILI 2. DÖNEM 12. SINIF / KİMYA DERSİ / 1. YAZILI

ÖĞRETİM YILI 2. DÖNEM 12. SINIF / KİMYA DERSİ / 1. YAZILI / / Adı Soyadı : Numara : ÖĞRETİM YILI 2. DÖNEM 12. SINIF / KİMYA DERSİ / 1. YAZILI Soru Puan BAŞARILAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 TOPLAM 100 1. Açık formülü olan bileşiğin genel

Detaylı

FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR GÜNLÜK YAŞAMDA ASİT VE BAZLAR

FEN ve TEKNOLOJİ / ASİT VE BAZLAR GÜNLÜK YAŞAMDA ASİT VE BAZLAR GÜNLÜK YAŞAMDA ASİT VE BAZLAR 1 Yüzyıllardır doğayı ve doğadan elde edilebilecek maddeleri keşfetme arzusu içinde olan insanoğlu 1400'lü yıllarda o güne kadar bilinmeyen bir asidi, yani HCl (hidrojen klorür,

Detaylı

5.111 Ders Özeti #22 22.1. (suda) + OH. (suda)

5.111 Ders Özeti #22 22.1. (suda) + OH. (suda) 5.111 Ders Özeti #22 22.1 Asit/Baz Dengeleri Devamı (Bölümler 10 ve 11) Konular: Zayıf baz içeren dengeler, tuz çözeltilerinin ph sı ve tamponlar Çarşamba nın ders notlarından 2. Suda Baz NH 3 H 2 OH Bazın

Detaylı

FOSİL YAKITLARIN YANMASI

FOSİL YAKITLARIN YANMASI Kömür, sıvı yakıtlar ve doğal gazın yakılması sırasında açığa çıkan bazı gazların zehirleyici etkileri ve çevre için zararları vardır. Kükürtdioksit (SO 2 ) ve (NO x ) ler bu zararlı gazların miktar ve

Detaylı

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ORGANİK KİMYA LABORATUVARI

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ORGANİK KİMYA LABORATUVARI ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ORGANİK KİMYA LABORATUVARI NÜKLEOFİLİK YERDEĞİŞTİRME REAKSİYONU -1 DENEY 4 : S N 1 REAKSİYONU : T- BÜTİL KLORÜRÜN SENTEZİ TEORİ

Detaylı

Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87

Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87 Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87 Rb izotoplarından oluşmuştur. İzotopların doğada bulunma yüzdelerini hesaplayınız. Bir bileşik

Detaylı

KATI ATIK ÖRNEKLERİNDE TOPLAM FOSFOR ANALİZ YÖNTEMİ

KATI ATIK ÖRNEKLERİNDE TOPLAM FOSFOR ANALİZ YÖNTEMİ S a y f a 1 KATI ATIK ÖRNEKLERİNDE TOPLAM FOSFOR ANALİZ YÖNTEMİ YÖNTEM YÖNTEMİN ESASI VE PRENSİPLERİ Metot uygulanırken, örnekte bulunan tüm fosforlar, perklorik asitle parçalama işleminden geçirilerek

Detaylı

BÖLÜM. Asitler Bazlar ve Tuzlar. Asitler ve Bazları Tanıyalım Test Asitler ve Bazları Tanıyalım Test

BÖLÜM. Asitler Bazlar ve Tuzlar. Asitler ve Bazları Tanıyalım Test Asitler ve Bazları Tanıyalım Test BÖLÜM 5 Asitler Bazlar ve Tuzlar Asitler ve Bazları Tanıyalım Test - 1... 2 Asitler ve Bazları Tanıyalım Test - 2... 2 Asitler ve Bazları Tanıyalım Test - 3... 2 Asitlerin / Bazların Tepkimeleri Test -

Detaylı

Bileşikteki atomların cinsini ve oranını belirten formüldür. Kaba formül ile bileşiğin molekül ağırlığı hesaplanamaz.

Bileşikteki atomların cinsini ve oranını belirten formüldür. Kaba formül ile bileşiğin molekül ağırlığı hesaplanamaz. BİLEŞİKLER Birden fazla elementin belirli oranlarda kimyasal yollarla bir araya gelerek, kendi özelligini kaybedip oluşturdukları yeni saf maddeye bileşik denir. Bileşikteki atomların cins ve sayısını

Detaylı

A A A A A A A A A A A

A A A A A A A A A A A LYS 2 KİMYA TESTİ 1. Bu testte 30 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Kimya Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz. 1. Eşit miktarlardaki suda; 3.. 36 gram Fe(NO 3 ) 2. n mol NaCl çözülerek

Detaylı

KÖMÜR BİTÜMLÜ ALT BİTÜMLÜ. Termal Buhar Kömürü Elektrik enerjisi üretimi, çimento sanayi, vs

KÖMÜR BİTÜMLÜ ALT BİTÜMLÜ. Termal Buhar Kömürü Elektrik enerjisi üretimi, çimento sanayi, vs ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ A- FOSİL YAKITLAR 1) KÖMÜR Halk arasında kara elmas olarak bilinir. İlk defa Çinliler tarafından kullanılmıştır. Büyük kısmı elektrik üretiminde ve evlerde yakıt olarak

Detaylı

ÇÖZELTILERDE DENGE. Asitler ve Bazlar

ÇÖZELTILERDE DENGE. Asitler ve Bazlar ÇÖZELTILERDE DENGE Asitler ve Bazlar Zayıf Asit ve Bazlar Değişik asitler için verilen ph değerlerinin farklılık gösterdiğini görürüz. Bir önceki konuda ph değerinin [H₃O + ] ile ilgili olduğunu gördük.

Detaylı

Suda HCl. + - Suda 3H + + (PO ) Suda HNO 3. Suda 2H + + (CO ) H CO 2 3. Suda H PO. (Nitrik asit) SO (Sülfürik asit) (Karbonik asit) H CO H O.

Suda HCl. + - Suda 3H + + (PO ) Suda HNO 3. Suda 2H + + (CO ) H CO 2 3. Suda H PO. (Nitrik asit) SO (Sülfürik asit) (Karbonik asit) H CO H O. Asitler çözündüklerinde ortama H iyonu verebilen bileşiklere asit denir. Bazı Önemli Asitler HCl : Hidroklorik asit H SO : Sülfürik asit Asitler metal kaplarda saklanamazlar. Çünkü metallerle tepkimeye

Detaylı

Suda çözündüğünde hidrojen iyonu verebilen maddeler asit, hidroksil iyonu verebilenler baz olarak tanımlanmıştır.

Suda çözündüğünde hidrojen iyonu verebilen maddeler asit, hidroksil iyonu verebilenler baz olarak tanımlanmıştır. 7. ASİTLER VE BAZLAR Arrhenius AsitBaz Tanımı (1884) (Svante Arrhenius) Suda çözündüğünde hidrojen iyonu verebilen maddeler asit, hidroksil iyonu verebilenler baz olarak tanımlanmıştır. HCl H + + Cl NaOH

Detaylı

ASİT VE BAZ TEPKİMELERİ

ASİT VE BAZ TEPKİMELERİ ASİT VE BAZ TEPKİMELERİ METAL AKTİF METAL YARISOY METAL SOY METAL AMFOTER METAL 1A (Li, Na, K) Cu (Bakır) Au (Altın) Zn Cr 2A (Mg, Ca) Hg (Civa) Pt (Platin) Al Pb Ag (Gümüş) Sn 1- ASİT + AKTİF METAL TUZ

Detaylı

HAYATIMIZDA ASİTLER VE BAZLAR

HAYATIMIZDA ASİTLER VE BAZLAR HAYATIMIZDA ASİTLER VE BAZLAR Yaygın Olarak Kullanılan Bazı Asitler 1) Sülfürik asit (H 2 SO 4 ) Halk arasında zaç yağı veya dumanlı asit olarak bilinir. Yoğun kıvamlı, renksiz, kokusuz bir sıvıdır. Suda

Detaylı

ATOMLAR ARASI BAĞLAR Doç. Dr. Ramazan YILMAZ

ATOMLAR ARASI BAĞLAR Doç. Dr. Ramazan YILMAZ ATOMLAR ARASI BAĞLAR Doç. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA Atomlar Arası Bağlar 1 İyonik Bağ 2 Kovalent

Detaylı

TÜBİTAK-BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ (FEN VE TEKNOLOJİFİZİK,KİMYA,BİYOLOJİ-VE MATEMATİK ) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI

TÜBİTAK-BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ (FEN VE TEKNOLOJİFİZİK,KİMYA,BİYOLOJİ-VE MATEMATİK ) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI TÜBİTAK-BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ (FEN VE TEKNOLOJİFİZİK,KİMYA,BİYOLOJİ-VE MATEMATİK ) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI ÇALIŞTAY 2009-1 TÜSSİDE-GEBZE 15-22 HAZİRAN 2009 GRUP KATALİZÖR ERDOĞAN DURDU

Detaylı

ALKOLLER ve ETERLER. Kimya Ders Notu

ALKOLLER ve ETERLER. Kimya Ders Notu ALKOLLER ve ETERLER Kimya Ders Notu ALKOLLER Alkan bileşiklerindeki karbon zincirinde H atomlarından biri yerine -OH grubunun geçmesi sonucu oluşan organik bileşiklere alkol adı verilir. * Genel formülleri

Detaylı

Daha sonra ayrıca karbon monoksit üretilmeye başlandı.

Daha sonra ayrıca karbon monoksit üretilmeye başlandı. 1 ÖNSÖZ Organik ürünlerin üretilmesi çok eski zamanlardan başlayarak bu günlere kadar devam etmektedir. Basit bileşiklerden daha karmaşık organik bileşiklerin sentezlenmesine XIX. yüzyılın ortalarından

Detaylı

Kullanılan kimyasal atıklar belli kurallar çerçevesinde depolanarak bertarafı Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ve Tehlikeli Atıkların Kontrol

Kullanılan kimyasal atıklar belli kurallar çerçevesinde depolanarak bertarafı Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ve Tehlikeli Atıkların Kontrol KİMYASAL ATIKLAR Kullanılan kimyasal atıklar belli kurallar çerçevesinde depolanarak bertarafı Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ve Tehlikeli Atıkların Kontrol Yönetmeliği ne uygun olarak yapılmalıdır.

Detaylı

BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ORGANİK SENTEZ ÖDEVİ HAZIRLAYAN: *Lokman LİV *FEF / KİMYA 1.ÖĞRETİM *

BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ORGANİK SENTEZ ÖDEVİ HAZIRLAYAN: *Lokman LİV *FEF / KİMYA 1.ÖĞRETİM * BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ 2008-2009EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ORGANİK SENTEZ ÖDEVİ HAZIRLAYAN: *Lokman LİV *FEF / KİMYA 1.ÖĞRETİM *200610105035 ALDOL KONDENSASYONU Enolat Anyonlarının Aldehit ve Ketonlara Katılması

Detaylı

KİM-118 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü

KİM-118 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü KİM-118 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler ve örnek çözümleri derste verilecektir. BÖLÜM 13 Asitler ve

Detaylı

TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ

TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ Bölüm 4 TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Ra Magnezyum, kalsiyum, stronsiyum, baryum ve radyumdan

Detaylı

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi

T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi LİSANS YERLEŞTİRME SINAVI-2 KİMYA TESTİ 25 HAZİRAN 2016 CUMARTESİ Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının

Detaylı

Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri :

Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri : Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani

Detaylı

Sıvılardan ekstraksiyon:

Sıvılardan ekstraksiyon: Sıvılardan ekstraksiyon: Sıvı haldeki bir karışımdan bir maddenin, bu maddenin içinde bulunduğu çözücü ile karışmayan ve bu maddeyi çözen bir başka çözücü ile çalkalanarak ilgili maddenin ikinci çözücüye

Detaylı

AMİNLER SEKONDER AMİN

AMİNLER SEKONDER AMİN AMİNLER (ALKİLLENMİŞ AMONYAK) AMİNLER (RNH 2 )PRİMER AMİN TERSİYER AMİN(R 3 N) SEKONDER AMİN R 2 NH Aminler Alkillenmiş Amonyak olarak tanımlanır. Azot Atomuna bağlı 2 tane H atomu varsa(bir tane alkil

Detaylı

HİDROKARBONLAR ve ALKANLAR. Kimya Ders Notu

HİDROKARBONLAR ve ALKANLAR. Kimya Ders Notu HİDROKARBONLAR ve ALKANLAR Kimya Ders Notu HİDROKARBONLAR ve ALKANLAR ALKANLAR Hidrokarbon zincirinde C atomları birbirine tek bağ ile bağlanmışlardır ve tüm bağları sigma bağıdır. Moleküllerindeki C atomları

Detaylı

Yanma Kaynaklı Kirleticiler

Yanma Kaynaklı Kirleticiler Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Yanma Kaynaklı Kirleticiler Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017113-3017080 Faks: 0232 4530922 E-Mail: abayram@deu.edu.tr

Detaylı

KİMYA-IV. Alkinler (4. Konu)

KİMYA-IV. Alkinler (4. Konu) KİMYA-IV Alkinler (4. Konu) Alkinler (Asetilenler) En az bir tane karbon-karbon üçlü bağı içeren hidrokarbonlara alkinler veya asetilenler denir. C C 2 Alkinler Yalnızca bir tane karbon-karbon üçlü bağı

Detaylı

HEDEF VE DAVRANIŞLAR:

HEDEF VE DAVRANIŞLAR: HEDEF VE DAVRANIŞLAR: 1) Çözünürlük konusuna giriş yapılır ve günlük hayattan örnekler vererek anlaşılmasının sağlanır. 2) Çözünürlüğe etki eden faktörlerin anlatılır ve örneklerle pekiştirilir. 3) Çözünürlüğe

Detaylı

Buhar çevrimlerinde akışkan olarak ucuzluğu, her yerde kolaylıkla bulunabilmesi ve buharlaşma entalpisinin yüksek olması nedeniyle su alınmaktadır.

Buhar çevrimlerinde akışkan olarak ucuzluğu, her yerde kolaylıkla bulunabilmesi ve buharlaşma entalpisinin yüksek olması nedeniyle su alınmaktadır. Buhar Çevrimleri Buhar makinasının gerçekleştirilmesi termodinamik ve ilgili bilim dallarının hızla gelişmesine yol açmıştır. Buhar üretimi buhar kazanlarında yapılmaktadır. Yüksek basınç ve sıcaklıktaki

Detaylı

HİDROKARBONLAR ve ALKİNLER. Kimya Ders Notu

HİDROKARBONLAR ve ALKİNLER. Kimya Ders Notu HİDROKARBONLAR ve ALKİNLER Kimya Ders Notu HİDROKARBONLAR ve ALKiNLER Karbon atomları arasında en az bir üçlü bağ içerdiklerinden doymamış hidrokarbonlardır. Üçlü bağdan biri sigma, diğerleri pi bağıdır.

Detaylı

HACETTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ EĞĐTĐM FAKÜLTESĐ ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME

HACETTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ EĞĐTĐM FAKÜLTESĐ ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME HACETTEPE ÜNĐVERSĐTESĐ EĞĐTĐM FAKÜLTESĐ KĐMYA ÖĞRETMENLĐĞĐ ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME 8. SINIF FEN VE TEKNOLOJĐ DERSĐ 3. ÜNĐTE: MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ KONU: BAZLAR ÇALIŞMA YAPRAĞI

Detaylı

Asitler, Bazlar ve Tuzlar

Asitler, Bazlar ve Tuzlar 1.Ünite Asitler, Bazlar ve Tuzlar Maddelerin Asitlik ve Bazik Özellikleri Test-1 1. I. Tatlarının ekşi olması II. Tahriş edici olması III. Ele kayganlık hissi vermesi Yukarıdaki özelliklerden hangileri

Detaylı

KİMYA-IV. Yrd. Doç. Dr. Yakup Güneş

KİMYA-IV. Yrd. Doç. Dr. Yakup Güneş KİMYA-IV Yrd. Doç. Dr. Yakup Güneş Organik Kimyaya Giriş Kimyasal bileşikler, eski zamanlarda, elde edildikleri kaynaklara bağlı olarak Anorganik ve Organik olmak üzere, iki sınıf altında toplanmışlardır.

Detaylı

BORİK ASİT ve SODYUM PEROKSOBORAT SENTEZİ. Boraks kullanarak Borik Asit ve Sodyum Peroksoborat Elde edilmesi

BORİK ASİT ve SODYUM PEROKSOBORAT SENTEZİ. Boraks kullanarak Borik Asit ve Sodyum Peroksoborat Elde edilmesi DENEY ADI BORİK ASİT ve SODYUM PEROKSOBORAT SENTEZİ AMAÇ Boraks kullanarak Borik Asit ve Sodyum Peroksoborat Elde edilmesi TEORİK BİLGİ Boraks Hakkında Bilgiler Kimyasal Bileşimi, Na 2 B 4 O 7.10H 2 O

Detaylı

Araş. Gör. Can GÜNGÖREN

Araş. Gör. Can GÜNGÖREN 1 ph KAVRAMI VE HESABI Araş. Gör. Can GÜNGÖREN 2 ph ın Önemi Sulu çözeltilerde hidrojen iyonu aktivitesi çok önemli bir rol oynar. Kimyada, çözünmüş hidrojen iyonu aktivitesinin ölçüsüne ph denir. ph bir

Detaylı

ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER

ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER 1- SICAKLIK 2- ORTAK İYON ETKİSİ 3- ÇÖZÜCÜ ÇÖZÜNEN CİNSİ 4- BASINCIN ETKİSİ 1- SICAKLIK ETKİSİ Sıcaklık etkisi Le Chatelier prensibine bağlı olarak yorumlanır. ENDOTERMİK

Detaylı

ASİTLER- BAZLAR. Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur.

ASİTLER- BAZLAR. Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur. ASİTLER- BAZLAR SUYUN OTONİZASYONU: Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur. H 2 O (S) H + (suda) + OH - (Suda) H 2 O (S) + H +

Detaylı

KİMYA II DERS NOTLARI

KİMYA II DERS NOTLARI KİMYA II DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Sulu Çözeltilerin Doğası Elektrolitler Metallerde elektronların hareketiyle elektrik yükü taşınır. Saf su Suda çözünmüş Oksijen gazı Çözeltideki moleküllerin

Detaylı

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ 2013 S A M S U N ASİT-BAZ EKSTRAKSİYONLARI TEORİ Ekstraksiyon, organik bileşikleri ayırmak için oldukça yaygın kullanılan bir metotdur. Ekstraksiyon, sıvı-sıvı

Detaylı

Genel Kimya 101-Lab (4.Hafta) Asit Baz Teorisi Suyun İyonlaşması ve ph Asit Baz İndikatörleri Asit Baz Titrasyonu Deneysel Kısım

Genel Kimya 101-Lab (4.Hafta) Asit Baz Teorisi Suyun İyonlaşması ve ph Asit Baz İndikatörleri Asit Baz Titrasyonu Deneysel Kısım Genel Kimya 101-Lab (4.Hafta) Asit Baz Teorisi Suyun İyonlaşması ve ph Asit Baz İndikatörleri Asit Baz Titrasyonu Deneysel Kısım Asit Baz Teorisi Arrhenius Teorisi: Sulu çözeltlerine OH - iyonu bırakan

Detaylı

ÖZET. Asitler ve Bazlar ASİTLER VE BAZLAR

ÖZET. Asitler ve Bazlar ASİTLER VE BAZLAR Asitler ve Bazlar Asitlerin Genel Özellikleri Suda çözündüklerinde suya hidrojen (H + ) iyonu verir. Tatları ekşidir. Bunu asidik özellikteki limon, domates ve sirke gibi maddelerin tadına bakarak söyleyebiliriz.

Detaylı

Bu tepkimelerde, iki ya da daha fazla element birleşmesi ile yeni bir bileşik oluşur. A + B AB CO2 + H2O H2CO3

Bu tepkimelerde, iki ya da daha fazla element birleşmesi ile yeni bir bileşik oluşur. A + B AB CO2 + H2O H2CO3 DENEY 2 BİLEŞİKLERİN TEPKİMELERİ İLE TANINMASI 2.1. AMAÇ Bileşiklerin verdiği tepkimelerin incelenmesi ve bileşiklerin tanınmasında kullanılması 2.2. TEORİ Kimyasal tepkime bir ya da daha fazla saf maddenin

Detaylı

ASİTLER-BAZLAR VE TUZLAR SU ARITIMI. Hazırlayan: Arif Özgür ÜLGER

ASİTLER-BAZLAR VE TUZLAR SU ARITIMI. Hazırlayan: Arif Özgür ÜLGER ASİTLER-BAZLAR VE TUZLAR SU ARITIMI Hazırlayan: Arif Özgür ÜLGER ASİTLER Sulu çözeltilerinde Hidrojen İyonu maddelere asit denir. veren HCI H + + CI CH 3 COOH CH 3 COO + H + ASİTLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ

Detaylı

ALKOL ELDE EDİLME TEPKİMELERİ ALKOL KİMYASAL ÖZELLİKLERİ

ALKOL ELDE EDİLME TEPKİMELERİ ALKOL KİMYASAL ÖZELLİKLERİ ALKOL ELDE EDİLME TEPKİMELERİ ALKOL KİMYASAL ÖZELLİKLERİ Alkollerin Elde Edilme Yöntemleri 1. Alkil Halojenürlerin Bazlarla Tepkimesi: Alkil halojenürlerin seyreltik NaOH ya da KOH gibi bazlarla ısıtılması

Detaylı

17.12.2014. Georgius Agricola, Avrupa da güherçile üretimi. Lazarus Ercker, Avrupa da (1574) güherçile üretimi

17.12.2014. Georgius Agricola, Avrupa da güherçile üretimi. Lazarus Ercker, Avrupa da (1574) güherçile üretimi Güherçile, doğal halde bulunan ve adî güherçile olarak adlandırılan potasyum nitrat (KNO3), şili güherçilesi denilen sodyum nitrat (NaNO3) ve duvar güherçilesi ya da toprak güherçilesi adı verilen kalsiyum

Detaylı

Bölüm 2. Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir.

Bölüm 2. Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. Bölüm 2 Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. *Hidrojen evrende en bol bulunan elementtir (%70). Dünyada ise oksijendir. Tüm yıldızlar ve birçok gezegen çok

Detaylı

Oksidasyon ve Redüksiyon Reaksiyonları Oksidasyon Reaksiyonları

Oksidasyon ve Redüksiyon Reaksiyonları Oksidasyon Reaksiyonları 1.1.1. Oksidasyon ve Redüksiyon Reaksiyonları 1.1.1.1. Oksidasyon Reaksiyonları Bir organik molekülün oksidasyonu, oksijen miktarının artışı veya hidrojen miktarının azalması olarak tanımlanabilir. Başka

Detaylı

Çözelti iki veya daha fazla maddenin birbiri içerisinde homojen. olarak dağılmasından oluşan sistemlere denir.

Çözelti iki veya daha fazla maddenin birbiri içerisinde homojen. olarak dağılmasından oluşan sistemlere denir. 3. ÇÖZELTİLER VE ÇÖZELTİ KONSANTRASYONLARI Çözelti: Homojen karışımlardır. Çözelti iki veya daha fazla maddenin birbiri içerisinde homojen olarak dağılmasından oluşan sistemlere denir. Çözelti derişimi

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Serap YILMAZ

Yrd. Doç. Dr. Serap YILMAZ Yrd. Doç. Dr. Serap YILMAZ Cam Tipleri Bazik camlar: Yumuşama sıcaklığı düşük (580 o C) olduğundan bek alevinde yumuşarlar. Ani sıcaklık değişmelerinde kolay çatlarlar. Bazlara karşı dayanıklıdırlar. Volümetrik

Detaylı

ÜN TE VII AROMAT K B LEfi KLER

ÜN TE VII AROMAT K B LEfi KLER ÜN TE VII AROMAT K B LEfi KLER 7. 1. N TRO VE AM NO B LEfi KLER a. Nitrobenzen ve Nitrotolüen b. Anilin 7.2. AROMAT K OKS JENL B LEfi KLER a. Benzil Alkol b. Benzaldehit c. Tereftalik Asit ve Polyester

Detaylı

T.W.Graham Solomons ORGANİK KİMYA 7. Basımdan çeviri. ALKOLLER, ETERLER, EPOKSİTLER

T.W.Graham Solomons ORGANİK KİMYA 7. Basımdan çeviri. ALKOLLER, ETERLER, EPOKSİTLER T.W.Graham Solomons ORGANİK KİMYA 7. Basımdan çeviri. ALKOLLER, ETERLER, EPOKSİTLER ALKOL, ETER VE EPOKSİTLER: YAPILARI VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ Alkoller, doymuş bir karbon atomuna bağlı bir hidroksil (-OH)

Detaylı

6. Aşağıdaki tablodan yararlanarak X maddesinin ne olduğunu (A, B,C? ) ön görünüz.

6. Aşağıdaki tablodan yararlanarak X maddesinin ne olduğunu (A, B,C? ) ön görünüz. 1. Lavosier yasası nedir, açıklayınız. 2. C 2 H 4 + 3O 2 2CO 2 + 2 H 2 O tepkimesine göre 2,0 g etilenin yeterli miktarda oksijenle yanması sonucu oluşan ürünlerin toplam kütlesi nedir, hesaplayınız. 3.

Detaylı

Ayxmaz/biyoloji. Azot döngüsü. Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar. Azot döngüsü

Ayxmaz/biyoloji. Azot döngüsü. Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar. Azot döngüsü Azot döngüsü Azot kaynakları 1. Atmosfer 2. Su 3. Kara 4. Canlılar Azot döngüsü 1. Azot bitkiler tarafından organik moleküllerin (A.asit,organik baz vb.)yapısına katılır. 2. Bitkiler azotu sadece NO3-

Detaylı

DENEY 2 GRĐGNARD REAKSĐYONU ile TRĐFENĐLMETHANOL SENTEZĐ. Genel Bilgiler

DENEY 2 GRĐGNARD REAKSĐYONU ile TRĐFENĐLMETHANOL SENTEZĐ. Genel Bilgiler DENEY 2 GRĐGNARD REAKSĐYONU ile TRĐFENĐLMETHANOL SENTEZĐ Genel Bilgiler 1900 yılında Fransız kimyacı Victor Grignard organomagnezyum halojenürleri keşfetti. Grignard 1912 yılında Nobel ödülü aldı ve bu

Detaylı

Soğutma Teknolojisi Bahar Y.Y. Prof. Dr. Ayla Soyer

Soğutma Teknolojisi Bahar Y.Y. Prof. Dr. Ayla Soyer Soğutma Teknolojisi Bahar Y.Y. Prof. Dr. Ayla Soyer İçerik Soğutma sistemleri Çok aşamalı kompresyon sistemi Absorpsiyonlu soğutma sistemleri 1 Çok aşamalı kompresyon sistemi Tek aşamalı sistemlerde, düşük

Detaylı

D) NH 3 + HCl NH 4 Cl Nötrleşme E) H / 2 O 2 H 2 O Yanma

D) NH 3 + HCl NH 4 Cl Nötrleşme E) H / 2 O 2 H 2 O Yanma 1) I. Katlı Oranlar Y. a) Gay-Lussac II. Sabit Oranlar Y. b) Dalton III. Sabit Hacimler Y. c) Proust IV. Kütlenin Korunumu Y. d) Lavoiser e) Avagadro Yukarıdaki bilim insanları ve buldukları yasaların

Detaylı

Çözeltiler. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 2006

Çözeltiler. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi 2006 Çözeltiler Çözelti, iki veya daha fazla maddenin homojen bir karışımı olup, en az iki bileşenden oluşur. Bileşenlerden biri çözücü, diğeri ise çözünendir. MÜHENDİSLİK KİMYASI DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir maddeye çözeltinin bileşenleri denir.

Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir maddeye çözeltinin bileşenleri denir. GENEL KİMYA 1 LABORATUARI ÇALIŞMA NOTLARI DENEY: 8 ÇÖZELTİLER Dr. Bahadır KESKİN, 2011 @ YTÜ Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir

Detaylı

T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PRJESİ KESİN RAPRU MANGAN(III) ASETAT ARACILIĞI İLE ASİMETRİK 2-TRİFLURMETİL DİHİDRFURAN BİLEŞİKLERİNİN SENTEZİ Prof. Dr. A. Tarık PEKEL Dr. Mehmet YILMAZ Araş.

Detaylı

BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ

BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur). Bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere

Detaylı

KARBON ve CANLILARDAKİ MOLEKÜL ÇEŞİTLİLİĞİ

KARBON ve CANLILARDAKİ MOLEKÜL ÇEŞİTLİLİĞİ KARBON ve CANLILARDAKİ MOLEKÜL ÇEŞİTLİLİĞİ Karbonun önemi Hücrenin % 70-95ʼ i sudan ibaret olup, geri kalan kısmın çoğu karbon içeren bileşiklerdir. Canlılığı oluşturan organik bileşiklerde karbon atomuna

Detaylı

Bu bilgiler ışığında yukarıdaki C atomlarının yükseltgenme basamaklarını söyleyelim:

Bu bilgiler ışığında yukarıdaki C atomlarının yükseltgenme basamaklarını söyleyelim: Organik Bileşiklerde C atomunun Yükseltgenme Basamağının Bulunması Yükseltgenme basamağı, C'a bağlı atomların elektronegatifliğine göre değişmektedir. C'un başlangıçta yükseltgenme basamağını 0 gibi düşünelim.

Detaylı

Her madde atomlardan oluşur

Her madde atomlardan oluşur 2 Yaşamın kimyası Figure 2.1 Helyum Atomu Çekirdek Her madde atomlardan oluşur 2.1 Atom yapısı - madde özelliği Elektron göz ardı edilebilir kütle; eksi yük Çekirdek: Protonlar kütlesi var; artı yük Nötronlar

Detaylı

TY T Temel Yeterlilik Testi

TY T Temel Yeterlilik Testi Ortaöğretim lanı MF - 01 TY T Temel Yeterlilik Testi Kimya Ders Föyü Mol Mol: Maddeyi oluşturan tanecikleri saymayı kolaylaştıran bir paketleme sistemidir. 1. 3 S atomu için verilen; I. 1 mol S atomu 3

Detaylı

CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ

CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ 1 CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ Canlıların temel bileşenleri; inorganik ve organik bileşikler olmak üzere ikiye ayrılır. **İnorganik bileşikler: Canlılar tarafından sentezlenemezler. Dışarıdan hazır olarak

Detaylı

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI

ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI 6.Endüstriyel Kirlenme Kontrolü - Nötralizasyon Yrd. Doç. Dr. Kadir GEDİK Birçok endüstrinin atıksuyu asidik veya bazik olduğundan alıcı ortama veya kimyasal ve/veya

Detaylı

BURADA ÖZET BİLGİ VERİLMİŞTİR. DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN VERİLEN KAYNAK KİTAPLARA BAKINIZ. KAYNAKLAR

BURADA ÖZET BİLGİ VERİLMİŞTİR. DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN VERİLEN KAYNAK KİTAPLARA BAKINIZ. KAYNAKLAR BURADA ÖZET BİLGİ VERİLMİŞTİR. DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN VERİLEN KAYNAK KİTAPLARA BAKINIZ. KAYNAKLAR 1) P. Volhardt, N. Schore; Organic Chemistry-Structure and Function, Sixth Edition. 2) H. Hart, L. E.

Detaylı

HİDROJEN ÜRETİMİ BUĞRA DOĞUKAN CANPOLAT

HİDROJEN ÜRETİMİ BUĞRA DOĞUKAN CANPOLAT 1 HİDROJEN ÜRETİMİ BUĞRA DOĞUKAN CANPOLAT 16360018 2 HİDROJEN ÜRETİMİ HİDROJEN KAYNAĞI HİDROKARBONLARIN BUHARLA İYİLEŞTİRİMESİ KISMİ OKSİDASYON DOĞAL GAZ İÇİN TERMAL KRAKİNG KÖMÜR GAZLAŞTIRMA BİYOKÜTLE

Detaylı

Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR. Yanma. Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM

Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR. Yanma. Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Yanma Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017494 Faks: 0232 3017498 E-Mail: abayram@deu.edu.tr ÇEV 3016 Hava

Detaylı

ASİT-BAZ DENGESİ ÖSS DE ÇIKMIŞ SORULAR

ASİT-BAZ DENGESİ ÖSS DE ÇIKMIŞ SORULAR 1. Amonyağın, NH 3, baz özelliği gösterdiğini açıklayan denklem aşağıdakilerden hangisidir? A) NH 3(gaz) NH 3(sıvı) B) N 2(gaz) + 3H 2(gaz) 2NH 3(gaz) C) 2NH 3(gaz) +5/2O 2(gaz) 2NO (gaz) + 3H 2 O (gaz)

Detaylı