EGZERSİZE KAS SİSTEMİNİN YANITI

Transkript

1 EGZERSİZE KAS SİSTEMİNİN YANITI Prof. Dr. F ÖZYENER

2 EGZERSİZ SIRASINDAKİ DAYANIKLILIĞIMIZ VE SÜRATİMİZ BÜYÜK ORANDA KASLARIMIZIN ENERJİ VE GÜÇ ÜRETEBİLME YETENEĞİNE BAĞLIDIR.

3

4

5 Kas Hücresi

6 Sarkotübüler Sistem

7 Kaslar dinlenimde

8 Kasılma sırasında filamentler birbiri üzerinde kayar

9

10 KAS KASILMASI MOTOR UYARI ACh SALINIMI KALSİYUM UN ROLÜ ATP NİN ROLÜ KAYAN FİLAMENTLER KURAMI

11 Nöromusküler kavşak sinaps çukuru sinaps aralığı (sinaptik yarık) subnöral kıvrımlar

12 İskelet Kasında Motor Birim Bir tek motor nöron veya sinir lifi ile bunun innerve ettiği tüm kas lifleri birlikte motor birimi oluştururlar. Bir motor birimde ortalama kas lifinin bulunduğu kabul edilir.

13

14

15 KAS LİFİ SINIFLAMASI

16 Kasın güç, enerji, hız gibi özellikleri kası oluşturan lifler ile belirlenir.

17 TİP IIB TİP IIA TİP I

18 KAS LİFİ TİPİ Yavaş Oksidatif (Tip I) Hızlı Oks- Glikolitik (Tip IIa) Hızlı Glikolitik (Tip IIb) Lif çapı en küçük orta çap en büyük İnnervasyon (sinirlenmesi) ince aksonlar orta kalın aksonlar ATP hidroliz hızı yavaş daha hızlı en hızlı Glikojen deposu fakir zengin en zengin Kapil/Mito/Miyog çok yoğun yoğun az sayıda Hücresel solunum aerobik her ikiside anaerobik Egde kasılma sırası ilk daha sonra son Öncelik aldığı egzersiz tipleri uzun mesafe, postür desteği yürüme, orta mesafe egz. kısa mesafe, atma, atlama

19

20 KAS LİF DAĞILIMI ATLETİK BAŞARININ BELİRLEYİCİSİ MİDİR?

21 ERKEK VE KADIN ATLETLERDE DEĞİŞİK KASLARDA KAS LİFİ DAĞILIMI VE KESİT ALANI KAS CİNSİYET YAVAŞ KASILAN (%) HIZLI KASILAN (%) YAVAŞ KASILAN ALAN HIZLI KASILAN ALAN SPRİNTER GASTRO KNEMİUS E K MESAFECİ GASTRO KNEMİUS E K BİSİKLETÇİ VASTUS LATER E K HALTERCİ GASTRO KNEMİUS E GÜLLECİ GASTRO KNEMİUS E SEDAN TER VAS TUS GAS TRO E K

22 DÜNYA ŞAMPİYONU MARATONCULARIN GASTROKNEMİUS KASLARI % 93 VE ÜZERİNDE YAVAŞ KASILAN KAS LİFİNE SAHİPKEN DÜNYA ŞAMPİYONU OLAN SPRİNTERLER İÇİN BU ORAN % 25 DİR.

23 Kasılma Tipleri Statik İzometrik Dinamik Konsantrik İzotonik İzokinetik Eksentrik

24

25 KASLARDA GÜÇ OLUŞUMU ÜZERİNDE ETKİLİ OLAN DİĞER ÖĞELER Etkinleşen motor birimin tipi Etkinleşen motor birim sayısı Kasın büyüklüğü Kasılmadan önce kasın başlangıç uzunluğu Eklem açısı Oluşan köprü sayısı Kasın hareket hızı

26 MAKSİMAL KUVVETİN ORTAYA ÇIKTIĞI OPTİMAL KAS UZUNLUĞU NEDİR? DİNLENİM UZUNLUĞUNDAN %20 DAHA UZUN HALE GERDİRİLDİĞİ UZUNLUKTUR KAS %20 DAHA UZUN VEYA KISA UZUNLUĞA GERDİRİLDİĞİNDE MAKSİMAL KUVVET NASIL DEĞİŞİR? HER İKİ DURUMDA DA MAKSİMAL KUVVETİN ALTINDA DEĞERLER ELDE EDİLİR

27 KASI GEREREK KASILMA ÖNCESİ UZUNLUĞUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER KASIN ELASTİK POTANSİYEL ENERJİ DEPOLAMASINI SAĞLAR.

28

29 KASIN HAREKET HIZI KONSENTRİK (KASIN BOYUNUN KISALDIĞI) HAREKETTE MAKSİMAL KASILMA GÜCÜ HAREKET HIZINDAKİ ARTIŞLA DÜŞER.

30 ANTRENMANA NÖROMUSKULER YANIT NÖRAL DEĞİŞİM KAS KİTLESİ ARTIŞI HİPERTROFİ, HİPERPLAZİ, KAS LİF TİPİ DEĞİŞİMİ

31 NÖRAL ADAPTASYON VE HİPERTROFİ Kasın yapısında değişiklik olmaksızın kuvvetinde artış olabilir mi? Kasın kitlesinde artış olmaksızın kuvvetinde artış sağlanabilir.

32 Kuvvet nöral uyum olmadan gelişebilir mi? Nöral adaptasyon olmaksızın kuvvette gelişim sağlamak olanaksızdır. Bu yüzden kuvvet sadece kasa özeldir yerine kuvvet motor (sinirkas) sisteminin bir özelliğidir demek daha doğrudur.

33 Kas hipertrofisi Kas lifi çapının artması ile total kitlenin büyümesidir. Hemen tüm kas hipertrofileri liflerdeki miyofibrillerin (aktin ve miyozin filamentlerinin), mitokondrilerin, sarkoplazmik retikulum, enzim ve kapillerlerin sayısındaki artıştan kaynaklanır.

34 Kas hiperplazisi Kas lifi mutlak sayısının artması anlamına gelir, nadiren oluşur. Hiperlazide, çok yüksek kas gücü kullanılan durumlarda genişlemiş kas liflerinin boyuna yarılarak sayılarının artması sonucu toplam kas kitlesi de artar.

35 Kas atrofisi Kasın total kitlesinin (hücre çaplarında küçülme) azalmasıdır. Kaslar kullanılmaz ya da ancak çok zayıf kasılmalar için kullanılırsa atrofi meydana gelir. kasta denervasyon sonucu da atrofi gelişebilir.

36 Sakatlanma, yaralanmalar veya ameliyatlar sonrası oluşan kas atrofisinin 3:1 oranına göre iyileşeceği kabul edilir. Bu kaçırılan bir antrenman haftasından sonra aynı düzeye geri dönebilmek için 3 haftanın gerektiği anlamına gelir.

37 KAS LİFİ TİP DEĞİŞİMİ YAVAŞ KASILAN HIZLI KASILAN LİF OLARAK DEĞERLENDİRİLDİĞİNDE BELİRGİN DEĞİŞİM YOKTUR. DEĞİŞİM TİP IIA İLE IIB ARASINDADIR. DAYANIKLILIĞA DÖNÜK ÇALIŞMALARDA MOTOR UNİT IIB LER IIA ya DÖNÜŞÜRKEN SÜRATE DÖNÜK ÇALIŞMALARDA TERSİ GÖZLEMLENİR. DEĞİŞİM MAKSİMUM %20 CİVARINDADIR.

38 16 HAFTALIK KUVVET ANTRENMANI İLE KASIN; KİTLESİNDE %18 PROTEİN MİKTARINDA %17 RNA MİKTARINDA %26 KUVVETİNDE %66 ARTIŞ SAĞLANABİLİR

39