ULUSLARARASI ESHAB-1 HF SEMPOZYUMU Eylül 2012

Transkript

1 ULUSLARARASI İNANÇ TURİZMİ VE ESHAB-1 HF SEMPOZYUMU Eylül 2012 KAHRAMANMARAŞ

2 EDiTÖR Seydihan KÜÇÜKDAGLI Serdar YAKAR YAYlN KURULU A. Turgay İMAMGİLLER Seydihan KÜÇÜKDAGLI Prof. Dr. Mehmet ÖZKARCI Yrd. Doç. Dr. Hamza KARAOGLAN Ertuğrul KAZANCI BelmaGEMCİ ÖkkeşGÖKÇE ISBN: BASKI Öncü Basımevi TASARlM NoyaMedya İLETiŞiM ADRESi: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü GMK Bulvan Atatürk Parkı Sabancı Kültür Merkezi 1 Kahramanmaraş Tel: Faks: Ol iktm46@kultur.gov.tr Birinci Basım: Ekim 2013 Bu eser İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından hazırlanarak, Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı finansı ile bastırılmıştır. 2

3 ASHAB-1 KEHF KlSSASlNDA ifade EDILEN ÖRNEK İNSAN MODELI (EGITIM AÇlSINDAN YAKLAŞlM) Prof. Dr. Şuayip ÖZDEMIR* Arş. Gör. Rahime KAVAK** Özet Kur' an' ın insam eğitmek ve onu hi dayete kavuşturmak için başvurduğu eğitim metotlarından biri de kıssalarla eğitme metodudur. Kur'an'daki kıssaların gayesi insam iyi bir yola sevk etmek ve onu eğiterek terbiye etmektir. Kur'an kıssalan, nasihat vererek ve güzel örnekler sunarak insanın ruh, akıl ve beden yönünü eğitip terbiye etme hedefini taşımaktadır. Ashabı Kehf kıssasında, inancı düzgün olan, inancında sebat eden, yegane dost ve yardımcı olarak Allah'ı bilen, kötülükten uzaklaşan ve doğrulan açık bir şekilde ifade eden örnek bir insan modeli ortaya konulmuştur. Aslıab-ı Kehf kıssasında ifade edilen örnek insan modelinin din eğitiminde anlatılmasının ve kıssaların eğitimde etkili bir teknik olarak kullamlmasırıın din eğitimindeki kalıcılığı ve verimliliği artırabileceğini söyleyebiliriz. Anahtar Kelimeler: Aslıab-ı Kehf, Kıssa, Eğitim, Terbiye. Abstract The Role Model in the Story of Aslıab-ı Kehf (Educational View) Story based teaching is among the Koranic methods for training and guiding people. The Koranic stories aim to guide people and train them both physically and mentally through role models and advices. The story of Aslıab-ı Kehf represents a role model having a deep and consistent belief, accepting god as an adviser and a helper as well as keeping himself from evil and teliing the truth confidentially. It helps the efficiency and the permanence of learning to use both the role model of the story and the method of story based teaching in religious education. Keywords: Aslıab-ı Kehf, Story, Education, Training. *sozdernir@firat.edu.tr- Fırat Üniversitesi ilahiyat Fakültesi **rkavak@firat.edu.tr- Fırat Üniversitesi ilahiyat Fakültesi 497

4 20-22EYLÜL2012KAHRAMANMARAŞ GİRİŞ Eğitim alanında kıssaların ve tarihi olayların önemli etkisi insanlık tarihi kadar eskidir. Özellikle İslam'ın ilk yıllarında bu kıssalar "İslam eğitimi dersleri" niteliğindedir. İslam dininin öğretiminde ilk başvuru kaynağı olan Kur'an-ı Kerim, birçok defa kıssalara yer vermiştir. Kur'an-ı Kerim'de kıssalar geniş bir yer tutmakta ve etkili bir üslupla ele alınmaktadır. İslam tarihi boyunca bu kıssalar dilden dile aktarılarak din öğretiminin önemli bir malzemesi olmuştur. (Akıncı, 2004: 42) Kur'an'ın insanı eğitmek ve onu hidayete kavuşturmak için başvurduğu eğitim metotlarından biri de kıssalarla eğitme metodudur. Kur' an' daki kıssaların gayesi insanı iyi bir yola sevk etmek ve onu eğiterek terbiye etmektir. Kur' an kıssalan, nasihat vererek ve güzel örnekler sunarak insanın ruh, akıl ve be_den yönünü eğitip terbiye etme hedefini taşımaktadır. (Abdulal, 1986: Akt. Turgay, 2000: 71) Toplurnlara hakim olan değişmez kanunlar bulunduğuna göre geçmiş topluiniarın başından geçen olaylar, gelecek toplumların eğitiminde başvurulması gereken hususlardır. Kur'an-ı Kerim de bu yola başvurmuştur. (Şimşek, 2011: 341) Kur'an anlattığı öykülerden sonra Müslümanların içinde bulundukları durum ve yaşadıkları hayatla ilgili notlar düşmekte, o öykülerin vermek istediği ders ve İbretleri ortaya çıkararak değerlendirmeler yapmaktadır. Aslıab-ı Kehfkıssası, Yüce Allah'ın kudretinin, geçerli iradesinin, karşı konulmaz gücünün, hikmet, rahmet ve tedbirinin açık bir ifadesidir. Aslıab-ı Kehfkıssası, inanç uğruna dünyevl olandan feragat etme tavrını yansıtmakta ve bir ölüm, ölümden sonra kalkış ve manevi-ruhani uyanma temsili içinde derinleşmektedir. (Esed, 2000: 583) Yüce Allah'ın Aslıab-ı Kehf'in durumunu bize anlatması, rahmet ve öğretidesinin bir ifadesi ve öncekilerin kıssalarından bize yararlı şeyleri bildirmesidir. Aslıab-ı Kehf,Allah'a inanmış bir grup gençtir. Bu mü'min gençler araştırmışlar, soruşturmuşlar ve sonunda şu kesin gerçeğe varmışlardır: Allah birdir ve alemierin rabbi sadece odur. Sadece ona İnanacaklar ve yalııız ona ibadet edeceklerdir. Yüce Allah onları bu uzun yıllar süren uykularından uyandırarak insanlara ölümden sonra yeniden dirilme inancını yerleştirmeye çalışmıştır. Aslıab-ı Kehf'in, Hz. İsa'nın dinine mensup gençler olduğuna dair çeşitli rivayetler bulunmakla beraber Kur'an-ı Kerim, bu konuda açıklama yapmamış, ancak ibret alınması için bazı yönleriyle olayı tasvir etmiştir. Kur'an kıssaları, gereksiz ayrıntılardan, zaman ve mekan kayıtlarından uzak olarak sırf iş ve olay açısınd'an insanlığa hükmeden kanunlara ışık tutan ve muhataplarını mükemmel insan tasavvuruna yükselten bir özelliğe sahiptir. (Yıldırım, 1983: 109) 498

5 Olayı kısaca şöyle özetleyebiliriz: Putperest birkavminiçinde Allah'ın varlığına inanan birkaç genç, bu inançlarını dile getirip putperestliğe karşı çıkmış ve kendilerine gelebilecek kötülüklerden korunmak için bir mağaraya sığınmışlardır. Burada bir gün veya daha kısa bir süre uyuduklarını sanan gençler, içlerinden birini yiyecek almak üzere şehre gönderdiklerinde ise, onların durumunu öğrenen insanlar Allah'ın vaadinin hak olduğuna ve layarnetin mutlaka geleceğine inanmışlardır. Kur'an-ı Kerim olayın nerede ve ne zaman meydana geldiğine dair bilgi vermediği gibi, bu gençlerin sayılan hakkındaki iddialan da bir bilgiye dayanmadan gelişigüzel yapılan bir tahmin olarak nitelemekte ve bu durumu ancak Allah'ın bilebileceğini haber vermektedir. (Karaman vd., 2007: 463, 465) Çalışmamızda Aslıab-ı Kehfkıssasından hareketle Kur'an-Kerim'de ortaya konulan örnek insan modelini dile getireceğiz. Kıssada ifade Edilen Örnek İnsan Modeli 1- inancı Düzgün Olan Aslıab-ı Kehf, iman ve inanç uğrunda gösterilen kahramanlık ve fedakarlığı tasvir etmektedir. (Es-Sabuni, 1995: 438) Aslıab-ı Kehf Allah'a Gençler, Allah'ı Kainatın inanmış, Allah da onların hidayetlerini artırmıştır. Rabbi olarak tarnmış ve O'ndan başkasına ilah demeyeceklerini, kavimlerinin başka tannlar edindiklerini ama bunların tann olduklanna dair ellerinde hiçbir delil olmadığım, bu nedenle de Allah' a karşı yalan uydurarak zalim olduklarını kabul etmişlerdir. (Yılınaz, 2008: 90) "Onlann kalplerini metin kıldık. O yiğitler ayağa kalkarak dediler ki: Bizim Rabb'imiz, göklerin ve yerin Rabb'idir. Biz, O'ndan başkasına tann demeyiz. Yoksa saçma sapan konuşmuş oluruz." (Kehf, 18/14) ayeti kerimesinde ifade edildiği üzere tevhid inancı ve Allah'tan başka ilah olmadığı Aslıab-ı Kehf kıssasıyla gözler önüne serilmiştir. (El-Cezairi, 2005: 151, 152) Kur'an-ı Kerim Aslıab-ı Kehf'ten bahsederken onların sayılan, yaşadıklan yer, mağarada kaç yıl kaldıklan gibi konulan teferruat sayıp (Et-Taberi, 1996: 350) bu hususlarda kesin bilgi vermezken, onlann her döneme hitap edecek ve insanlara örnek olacak asıl vasıflannı zikretmektedir. Bu vasıflan şöyle sıralayabiliriz: Aslıab-ı Kehf'in genç olınalan, Allah'a iman etmeleri ve sabredenlerden olmalarıdır. (Kehf 18/13-14) "Gerçekten onlar Rab'lerine tam iman etmiş gençlerdi." (Kehf, 18/13) ayetinde "Rab" lafzının Aslıab-ı Kehf'e isnad edilmesi, makbul bir imana sahip olduklarını göstermektedir. Ayetin devamında imanın hidayetle yakın ilgisinden dolayı "Biz de onlann hidayetlerini ve yakinlerini artırdık. (Kehf, 18/13) buyrulmuştur. Bu cüınlede 499

6 20-22EYLÜL2012KAHRAMANMARAŞ onların imanlarına dikkat çekilmiştir. (Kurtubi, 1992: 365; Sertkaya, 2009: 69) Allah'a inanmış, hidayetleri artınlmış ve kalpleri pekiştirilmiş bu gençler imanın izzetine sahiptirler. En zalim bir hükümdar karşısında bile baş eğmeyecek kadar imanın zirvesindedirler. (Yılmaz, 1991: 37) 2- İnançta Sehat Eden Aslıab-ı Kehfin yaşadığı dönemde inanç özgürlüğü ya da farklı inanç Iara toleransın olmadığını görüyoruz. Ashabı Kehfin amacı inançlanndan taviz vermeyerek inançlarını yaşayabilecekleri bir yere gitmekti. Bu nedenle Aslıab-ı Kehf kendi yurtlanndan ayrılarak başka bir yere gitmeye karar vermiştir. (Arslan, 1995: ) Nitekim "bizim gibi düşünmeyen, bizim gibi inanmayan ve bizim gibi _ davranmayanların aramızda yeri yoktur" şeklinde özgürlükleri yok eden anlayışın ne denli kötü ve zararlı olduğu Aslıab-ı Kehf olgusunda örnek olarak. gözler önüne serilmiştir. (Bayraklı, 2004: ) ' Din ve vicdan hürriyeti bulunmayan bir toplumda yaşayan bu gençler, putperest kavimlerine karşı çıkıp göklerin ve yerin rabbinden başkasına ibadet etmeyeceklerini açıklamışlar ve gelişmeler karşısında kavimleri arasında Allah'a olan imanlarını serbestçe ifade etme ve inançlarının gereğini yerine getirme imkanı bulamayacaklarını, hatta onlann arasında hayat hakkına dahi sahip olamayacaklarını anlayınca mağaraya sığınmışlardır. (Ay, 2003: 31) Kıssada vurgulanan en önemli noktalardan biri zalim yöneticinin zulmü karşısında imanından taviz vermeyenierin Allah tarafından himaye edilmesidir. (Aras, 2008: 87) 3- Yegane Dost ve Yardımcı OlarakAllah'ı Bilen Baskı ve zulümden kaçan gençler, Allah'ın yardımını ve bir kurtuluş yolu göstereceğini ümit ederek, "Rabbimiz! Bize rahmet et ve bize bir kurtuluş yolu hazırla!" diye dua etmişler ve Allah onlann dualarını kabul etmiş ve kendilerini orada uzun müddet derin bir uykuya daldırmıştır. (Karaman vd, 2007: ) Yüce Allah'tan rahmet istemeleri işlerinin düzeltilmesini istemektir. Aslıab-ı Kehf, işlerinin düzeltilmesi için Allah'tan bilgi ve bilinç istemişlerdir. Nitekim burada zor durumda kalan ve hi dayete muvaffak olan müminlerin hali gözler önüne serilmektedir. Çünkü müminlerin yegane sığınacakları yer, Allah'ın kapısıdır. (Hicazi, 1992: ; Bayraklı, 2004: ; Kurtubi, 1992: ) Ayetteki rahmetin ne anlama geldiğini şöyle açıklayabiliriz: Rahmet, ma'rifetullah'a (Allah'ı bilmeye), sabra, rızka ve düşmandan emin olmaya iletilmeleridir. (Er-Razi, 1993: 110) Ülkede ya da yaşadıkları şehirde inkann, şirkin, fitnenin kol gezmesi nedeniyle dinlerini, inançlarını kurtarmak amacı 500

7 ile mağaraya sığınıp bu rahmet duasını yapmalan, onların ne denli rahatsız olduklarını ifade etmektedir. (Bayraklı, 2004: ) Bu bir çeşit hicreti gerçekleştirmektir. Aslıab-ı Kehf, dinlerinin selameti ve kafirlerin fitnelerinden kurtulmak amacıyla hicret etmiştir. (Zuhayli, 2005: 203) Nitekim Hz. Peygamber de bu sebeplerden dolayı hicret etmiştir. Hz. Peygamberin, hem dinini hem de canını kurtanp tebliğ yani öğretim faaliyetini sürdürebilmesi için hicret ettiğini söyleyebiliriz. (Ateş, 1990: 293) 4- Kötülükten Uzaklaşan Hz. Peygamber Hira mağarasına, çürüyen, yozlaşan, bütün ahlaki değerlerini kaybeden, hak ve özgürlükleri çiğneyen, güçlünün hüküm sürdüğü ve kabile hayatı yaşayan toplumun sorunlarını düşünmek, onlara bir çıkış kapısı bulup ıslah etmenin yollarını bulmak için çıkmıştır. Toplumdaki yozlaşma ve dengesizlik, onu oraya yönlendirmiştir. Şirkin kol gezdiği Mekke toplumundan bir an olsun kurtulup Allah'ı düşünüp tevhid inancına bir çıkış yolu özlemi onu oraya çekmiştir. Bunlan kendini toplumdan ayırarak, soyutlayarak, tecrid ederek, beyni ve gönlü ile çözmeyi uygun bulmuştur. Aslıab-ı Kehf'in de, bozulan, yozlaşan ve çekilmez hale gelen sosyal hayattan bir kaçış ve sorunlan çözmek için bir çıkış kapısı bulmak amacıyla mağaraya sığındıklannı~anlayabiliriz. Mağaraya sığınmalan, tabiat şartlannın zorlaması ile değil, sosyal şartların zorlaması sonucu olmuştur. Hira mağarası bir okul niteliği taşıdığı gibi, Kehf denen mağara da bir okul özelliği taşımaktadır. Ancak mağara denen bu okulların aynı zamanda zikir denen düşünıne ibadetinin yapıldığı bir ma'bed olduğunu söyleyebiliriz (Bayraklı, 2004: ) 5- Genç Yaşta Doğru Yolu Bulan Kehf Süresi onuncu ayette geçen raşeda kelimesi, "çıkış yolu, kurtuluş reçetesi, başan, kolaylık" anlamına gelmektedir. Rüşd, insanın kendi isteğiyle gideceği yolunu bulması, onda sebatla yürümesi ve doğru işte bulunması manasma gelmektedir. (İbn Manzur, t.y. : 175, 176) Bu kelime raşid kalıbında alımnca "aklı başında" demek olur. Burada Aslıab-ı Kehf'in "rüşd" kavramını da bilecek bir kültüre sahip..., olduklanna dikkat çekilmiştir. Aslıab-ı Kehf'in hem rahmetin hem de sorunların nihai çözümünü Allah'ın gerçekleştireceği bilgi ve inancına sahip olmalan dikkat çekicidir. Aynca mağaraya sığınanların ve toplumun düzelmesi için çare arayıp Allah'tan yardım dileyenierin genç olması da kurtuluşun gençlerden başlaması gerektiğine bir işaret niteliğindedir. İslam' da gençliğin önemli bir yeri vardır. Kehf Suresinde gençliğin karşılığı olarak feta kelimesi kullanılmıştır. (Sertkaya,2009:70) Feta kelimesi gençlik anlamına gelmesinin yanı sıra bir gençte bulunması gereken eneıji, hareketlilik, dönüştürücülük, kahramanlık, cömertlik, haya, doğruluk, sadakat, merhamet, ilim, tevazu ve takva anlamlannı da 501

8 20-22EYLÜL2012KAHRAMANMARAŞ karşılamaktadır. Ayrıca fetamn başkalan için yaşamak anlamı da bulunmaktadır. Dolayısıyla İslam' da gençlik; zulme, şirke, haksızlıklara karşı çıkmamn, ayrıca ne:fis, şeytan ve dünya sevgisi, mal sevgisi, şehvet, gereksiz ve yanlış yerde kullamlan öfke, bencillik gibi nefsaniliklere hakimiyetin, kısaca, Allah'a kullukla gerçek hürriyeti elde etmenin unvanı olarak ifade edilmiştir. (Kuşeyri, 1991: ; Sertkaya, 2009: 70) Demek ki Aslıab-ı Kehf olgusu, bozulan topluıniann dü-ızelmesi için gençliğin bilinçli olmasının ve ilahi yardımın gelmesinin gerekli olduğunu ortaya koymaktadır. 6- Doğruları Açık Bir Şekilde ifade Eden Mü'min, hiçbir zaman haktan dönmemeli, doğru bildiğini savunmalı, maddi imkanlardan çok Cenab-ı Hakk'a dayanmalıdır. (Mevdudi, 1996: 165) Aslıab-ı Kehf inançlan uğrunda her türlü sıkintıyı göğüslemiş, bulunduklan yüksek makamları feda ederek, her türlü baskı ve zorbalığa rağmen "Rabbimiz, göklerin ve yerin Rabbidir. Ondan başka hiçbir ilaha yönelmeyiz. Şayet böyle bir şey yapacak olursak, gerçekdışı, pek saçma bir söz söylemiş oluruz" (Kehf, 18114) demiş yiğit gençlerdir. Bu açıdan kıssanın bize verdiği mesajlar arasında bu yiğitliği örnek almak, (Yazır, 2001: ) her türlü zorluğa rağmen dini muhafaza konusunda kararlı durmak ön plana çıkmaktadır.(sertkaya,2009:77) Sonuç Aslıab-ı Kehf kıssası, Allah'ın iyi kullarına ikramda bulunduğunu, bunun hayat sahnesinde meydana geldiğini gösteren Kur'an'ın açık delillerindendir. Çünkü kıssa, mü'min gençler için meydana gelen birden fazla ikrama işaret etmektedir. Kıssa; Yüce Allah'ın dostlarını koruduğunu, desteklediğini ve hayatlarını güvenlik.tçinde yaşayıp düşmanlanna karşı koymalarını sağladığını gösteren açık bir Clelildir. Kıssa, mü'min insanın rabbine sığınmasını, ona tevekkül edip güvenınesini ve rahmetini istemesini bize öğretmektedir. Allah'ın rahmeti; sabretmenin, direniş, mücadele ve zaferin en güçlü aracıdır. Aslıab-ı Kehf'in gençler olarak ifade edilmesi, övme ve onaylama nitelemesidir. Bu da gençlerin ve gençliğin önemini vurgulamaktadır. Çünkü gençlik verimlilik, yapıcılık, girişim ve hareket dönemidir. Allah, insana kazanma ve tercih yapma gücün"(i vermiştir. Yolunu kendisi seçmektedir. Yaptığı seçim Allah'ın iradesine uygun düşmelidir. Aslıab-ı Kehf kalplerini imanla doldurmuş ve kendilerine sebat vermesi için Allah'a yalvarmıştır. Allah da kalplerini pekiştirmiştir. İman ettikten sonra; çalışma, davet ve hareket, seçtiği iman yolunda ciddi gayret ve eylem aşaması gelir. İnanç konulan ancak eylem, amel, dine 502

9 çağn, hakkı ayakta tutmak ve batıla karşı koymakla kalp te yerleşir ve kök salar. Yüce Allah, Aslıab-ı Kehf'e mağarayı kalmak için elverişli hale getirmiş ve onların hizmetine vermiştir. Bu da mağarada kendilerine bol bol verdiği rahmetle gerçekleşmiştir. Ashabı Kehf kıssasında inancı düzgün olan, inancında sebat eden, yegane dost ve yardımcı olarakallah'ı bilen, kötülükten uzaklaşan ve doğrulan açık bir şekilde ifade eden bir insan modeli ortaya konulmuştur. Sonuç olarakaslıab-ı Kehfkıssasında ifade edilen örnek insan modelinin din eğitiminde öğretime konu edinilmesinin örnek bir genç nesil oluşturmada son derece etkili olacağını söyleyebiliriz. BİBLİYOGRAFYA Abdulal. M. K. (1986). Nezaratünfi Kısasil Kuran. Mekke. Akıncı. A. (2004). Kur'an'daki Kıssalar ve Din Öğretimindeki Yeri. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. (13) 42. Ateş. S. (1990). Yüce Kur 'an 'zn Çağdaş Tefsiri. (C. V). İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat. Ay. M. E. (2003). "Kur' an' da Gençler ve Gençlik Değerleri", Gençlik Dönemi ve EğitimiiL İstanbul: Ensar Neşriyat. 31. Aras. A. (2008). Anadolu Kültüründe Yedi Uyurlar. Akademik Araştırmalar Dergisi (6) 87. Arslan. A. (1995). Büyük Kur 'an Tefsiri. Ankara: Okusan Yayıncılık. Bayraklı. B. (2004). Yeni Bir Anlayışın Işığznda Kur 'an Tefsiri, İstanbul: Bayraklı Yayınlan. Cezairi. E. C. (2001). En Kolay Tefsir (Çev. Salih Uçan vd.). (C. V). İstanbul: Mektup Yayınları. Esed. M. (1999). Kur'an Mesajı. (C. II). İstanbul: işaret Yayınlan. Habergetiren. Ş. (2005). Kehf Sitresinin Eğitim Açısından Tahlil Edilmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Harran Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Şanlıurfa. Hicazi. M. M. (1992). Furkan Tefsiri. İstanbul: İlim Yayınlan. İbn Manzur. E. C. M. (t.y.). Lisan 'iil-arab. (C. XV). Beyrut. Karaman. H. vd. (2007). Kur 'an Yolu. Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları. Kurtubi. E. M. A. (1992). El-Camiu li-ahkami'l-kur'an. (C.X). İstanbul: Buruç Yayınlan: Kuşeyri. E. K. A. (1991). Kuşeyri Risalesi (Haz. Süleyman Uludağ). İstanbul: Dergah Yayınlan. Mevdudi. E. A. (1996). Tejhfmu 'l-kur 'an (C.III). İstanbul: İnsan Yayınları. Razi. F. (1993). Tefsir-i Kebir Mefiitihu '1-Gayb. (Çev. Suat Yıldınm, vd.). Ankara: Akçağ Yayınlan. 503

10 20-22EYLÜL2012KAHRAMANMARAŞ Sabuni. M. A. (1995)~ Safvetü 't-tefasir (C.III). İstanbul: Ensar Neşriyat. Sertkaya. S. (2009). Konulu Tefsir Metodu Işzğında Kehf Suresinin Tahlili. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul. Şimşek. M. S. (20 ll). Günümüz Tefsir Problemleri. Konya: Kitap Dünyası Taberi. E. M. C. (1996). Taberi Tefsiri. İstanbul: Hisar Yaymevi. Turgay. N. (2000). Kuran Kıssalan (C.II). Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları. 71. Yazır. M. H. (t.y.). Hak Dini Kur'an Dili (C. V). İstanbul: Feza Gazetecilik.. Yıldırım. S. (1983). Kur 'an-zkerim ve Kur 'an İlimlerine Giriş. İstanbul: Ensar Neşriyat. Yılmaz. M. K. (1991). Aslıab-ı Kehf Kıssasmm Tevhid Açısından Değeri. Din Öğretimi Dergisi. (28) 3 7. Yılmaz. A. (2008). Kur 'an 'daki Kzssaların Din Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.) Sakarya Üniversitesi Sosyal BilimlerEnstitüsü. Sakarya. Zuhayli. V (2005). Et-Tefsirü'l-Münir. İstanbul: Risale Yayınlan. 504