YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MİMARLIK FAKÜLTESİ YAPI FİZİĞİ BİLİM ALANI ISISAL KONFOR. Hazırlayan:Prof. Dr. Gülay ZORER GEDİK.

Transkript

1 YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MİMARLIK FAKÜLTESİ YAPI FİZİĞİ BİLİM ALANI ISISAL KONFOR Hazırlayan:Prof. Dr. Gülay ZORER GEDİK Isısal Konfor 1

2 ISISAL KONFOR İnsanoğlu daima ısı açısından konforlu bir çevre yaratmaya çalışmıştır. Bu tüm dünyada geçmişten günümüze kadar yapılara yansımıştır. Bugün, ısı açısından konforlu çevre yaratmak, hala yapı tasarımında göz önünde tutulan en önemli parametredir. Isısal Konfor 2

3 Isısal konfor nedir? ISO 7730 standardında ısısal çevreden hoşnut olma durumu olarak tanımlanmıştır. Bu tanım basit olarak fiziksel parametrelere çevrilememektedir. Isısal Konfor 3

4 İNSAN ISI ALIŞVERİŞİ Bir mekan içerisinde insanın ısı açısından kendini çevreleyen ortamla uyumu, kapsamı insan vücudundan dış iklime kadar uzanan bir sistemin ürünüdür. Isısal Konfor 4

5 5

6 ISI ÖĞESİNİN ÖTEKİ FİZİK ORTAM ÖĞELERİNDEN FARKI NEDİR? Isısal Konfor 6

7 Isı öğesinin öteki fizik ortam öğelerinden ayrı bir niteliği vardır ki, bu da insanların etkinlik biçimlerine göre belirli düzeyde ısı üretmesidir. İnsanvücudu yaşam boyunca sürekli olarak değişik oranlarda ısı üretir. Isısal Konfor 7

8 Bu ısı üretimi, bazal metabolizma ve kassal metabolizma olarak ikiye ayrılır. Bazal metabolizma; istem dışı, herhangi bir hareketin olmadığı dinlenme durumunda kan dolaşımı, solunum, salgılar, hücre etkinlikleri v.b. sonucu her an üretilen ısıdır. Bazal metabolik hız olarak adlandırılır. Isısal Konfor 8

9 Metabolik hız yaşlı insanlarda düşük olur, erkelerde ise kadınlara oranla biraz yüksektir. Ortalama bir erkek (30 yaş, 70 kg ve 1.73m. boy, vücut yüzey alanı 1.8 m 2 ) için 84 W dır. Yani vücut yiyeceklerin kimyasal enerjisini (kişi aç ise vücut yağını) 84 J/s hızla ısıya çevirir ve sonra çevreye yayar. (Çengel Y., 2011) Isısal Konfor 9

10 Kassal metabolizma ise etkinlik (çalışma) düzeyine bağlı olarak kasların ürettiği ısıdır. Etkinlik düzeyine bağlı olarak metabolik hız artar, etkin bir spor yapan kişinin bazal metabolik hızının on katını aşabilir. Ortalama bir erkek kitap okurken, ders dinlerken 108 W kadar bir hızla ısı üretir. Ortalama bir erkeğin maksimum metabolik hızı 20 yaşında 1250 W, 70 yaşında 730 W dolaylarındadır. (Çengel Y., 2011) Isısal Konfor 10

11 İnsanların fizyolojik olarak ısısal konforda olabilmesi için vücut iç sıcaklığının 36.8 C yaklaşık 37 C ve değişmez olması gereklidir. Vücut yüzeyini örten derinin ortalama sıcaklığının C olması konforu oluşturur. Vücuttaki ısı düzenleyici sistem çevre koşullarına ve değişen metabolik düzene karşı vücut sıcaklığını değişmez kılar. Isısal Konfor 11

12 Isısal konforun korunabilmesi için vücut ısı girdisi ve çıktısı arasında denge olması gerekir. Isısal Konfor 12

13 Metabolik olarak ısı üretimi vücut ısı girdilerinin yalnızca bir tanesidir. Bunun yanında vücut yüzeyini saran deri; ışınım (güneş, sıcak yüzeylerden gelen ısı), taşınım (eğer hava deriden sıcaksa), iletim (sıcak yüzeylere dokunuluyorsa) yollarıyla ısı kazanır ve yine aynı yollarla ısı kaybeder. Vücutta üretilen metabolik enerji taşınım, ışınım, iletim ile duyulur ısı olarak ve buharlaşma ile gizli ısı olarak deriden ve solunum ile ciğerlerden bulunulan çevreye atılır. Isısal Konfor 13

14 Buharlaşma (terleme) ve solunum yollarıyla ısı kaybı söz konusudur. Örneğin soğuk havada hızlı nefes alıp vermek, vücuttan ısı kaybında artışa neden olur. Deri yüzeyinden terleme ise ısı kaybıyla birlikte serinleme etkisi yaratır. Isısal Konfor 14

15 + M + İ + T + I = İ T I B S (ısı girdileri) (ısı çıktıları) Bulunulan ortamın konforlu hissedilmesi için vücutta üretilen enerjinin vücuttan bulunulan çevreye atılan enerjiye eşit olması gerekmektedir. Isısal Konfor 15

16 Vücut organlarının, fonksiyonlarının zarar görmemesi için, çevresel şartlar ne olursa olsun vücut iç bölme sıcaklığını 36.8 C de tutmak için kompleks fizyolojik denetim mekanizmalarına sahiptir. (Titreme, terleme v.b.) Vücut bulunduğu çevre ile ne kadar kolay enerji dengesini kurabiliyorsa, yani fizyolojik denetim mekanizmaları ne kadar az devreye giriyorsa, bulunduğu ortamı o denli konforlu hisseder. 16 Isısal Konfor

17 İnsanın sıcaklık dengesini koruyabilmesinde etkili olan, bir başka deyişle ısısal konforunu etkileyen öteki etkenleri insan, iç hava, yapı kabuğu, dış hava arasındaki etkileşimle açıklamak uygun olacaktır. Isısal Konfor 17

18 Bir mekan içinde insan, ısı açısından kendini çevreleyen bir kabuk ve kabuğun sınırladığı hava ile ilişkidedir. Burada kabuğun; İç yüzey sıcaklığı, Havanın sıcaklığı ve nemi, Hava devinimleri, kişinin ısı alış-verişini yani sözünü ettiğimiz yollarla ısı girdi ve çıktılarını etkiler. Isısal Konfor 18

19 Dış hava koşullarını bir başka deyişle iklimi oluşturan öğeler; Dış havanın sıcaklığı, Nemi, Hava devinimleri, Güneşin ışınım etkisi, kişinin yapı kabuğu ile olan ısı alış-verişinde önemli rol oynar. Bu etkenlerin yanında kişilerin uğraş alanlarına, etkinlik biçimlerine göre ısı üretimi ve giysilerin yalıtım değeri de ısısal konforu etkiler. Isısal Konfor 19

20 Tüm bunların dışında kişiden kişiye değişen fakat sıcaklık dengesinde etkisi olan ve bu nedenle kişisel konforu doğuran havaya alışma, yaş ve cinsiyet, deri altı yağı, sağlık durumu, yiyecek ve içecekler gibi sıralanabilen etkenler söz konusudur. Bu etkenler ölçülmesi zor ya da olanaksız, kişiden kişiye değişen fakat sıcaklık dengesinde etkisi olan ve bu nedenle kişisel konforu doğuran öznel etkenlerdir. Isısal Konfor 20

21 Bir iç mekanda kişinin ısısal konfor duygusunun bağlı olduğu etkenleri ölçebilen nesnel etkenler, ölçülemeyen öznel etkenler olarak iki grupta toplayabiliriz. Nesnel Etkenler Öznel Etkenler *Sıcaklık (havanın sıcaklığı) *Havaya alışma *Ortalama ışınımsal sıcaklık * Yaş ve cinsiyet *Nem (havanın nemi) *Vücut biçimi *Hava devinimleri *Deri altı yağı *Etkinlik düzeyi *Sağlık durumu *Giysilerin yalıtım değeri *Yiyecek ve içecekler Isısal Konfor 21

22 Öznel etkenler açısından toplu yerlerde kişiye özgü bir durumun sağlanması olanaklı değildir. Eğer sağlık yurdu, hastane, yaşlılar yurdu v.b. yerlerde kişiler hep aynı durumda olduğunda, konfor koşulları oluşturulurken öznel etkenlerin gerektirdiği durum dikkate alınır. Bunun dışında toplu yerlerde kişi kendine özgü durumları kendi dengelemek durumundadır. Isısal Konfor 22

23 NESNEL ETKENLER HAVANIN SICAKLIĞI Hacmin civalı kuru termometre ile ölçülen sıcaklığıdır. Isısal konforda tek etken olmadığı bilinmesi gerekir. Kişilerin etkinlik durumlarına göre her ortam için belirli sıcaklık değerleri saptanmıştır. İnsanın taşınım yoluyla ısı alışverişinde önemlidir. Uyku Çalışma Çalışma Çalışma Oturarak Ayakta Devingen Normal Giysi 27 C 23 C 17 C 13 C Hafif giysi 29 C 26 C 21 C 18 C Isısal Konfor 23

24 ORTALAMA IŞINIMSAL SICAKLIK İnsanlar genellikle iç yüzey sıcaklıkları birbirinden ayrı öğelerden oluşan bir yapı kabuğu içinde yaşarlar. Duvar, cam, döşeme, tavan gibi. Bunların yüzey sıcaklıkları birbirinden oldukça farklıdır. Duvarın yüksek, camın düşüktür. Kişi ısısal konfor açısından bu yüzeylerin etkisi altındadır. Isısal Konfor 24

25 Kişi ile yapı kabuğu arasında ışınım yolu ile sürekli ısı alışverişi söz konusudur. Eğer kişinin bulunduğu sınırlı ortamda yapı kabuğunun iç yüzey sıcaklığı düşük değerde ise kişiden ışınım yoluyla ısı kaybı olur ve konforsuzluk yaratır. Özellikle soğuk yüzeylerin yakınında, örneğin cam yüzey yakınında insandan ışınım yoluyla ısı kaybı olur. Soğuk gelmez, ısı gider. Isısal Konfor 25

26 Bu nedenle ısısal konfor koşullarının sağlanabilmesi için bir hacimde iç yüzey sıcaklıklarının birbirine yakın yani, iç yüzey sıcaklık ayrımlarının kabul edilebilir değerlere indirilmiş olması gerekir. Araştırmalar hacmin kuru termometre sıcaklığı ile hacmin iç yüzey sıcaklıkları arasındaki ayrımın ±3 C dolaylarında olmasının uygun olduğunu göstermiştir. Isısal Konfor 26

27 ORTALAMA IŞINIMSAL SICAKLIK Yüzeyleri aynı sıcaklıkta olmayan gerçek bir yapı kabuğu içinde, bu kabukla ışınım alışverişi yapan kişi, bütün iç yüzeyleri aynı sıcaklıkta olan sanal bir kara kabuğun içinde olduğu zaman, bu kara kabuk ile de aynı oranda ışınım alışverişi yapıyorsa, kara kabuğun iç yüzey sıcaklığına Ortalama Işınımsal Sıcaklık Isısal Konfor denir. (2) 27

28 OIS= s.t / S s:ayrı yüzey alanları t : her yüzeyin sıcaklığı S: toplam yüzey alanı Bu formül her bir mekan için tek bir OIS vermektedir. Oysa bir mekanda kişiyi etkileyen ışınımsal sıcaklık kişinin konumuna, yerine, yönüne göre değişmektedir. Mekanın farklı noktalarında OIS değeri hesaplanmak istenirse, kişiyle yüzey arasındaki açı faktörünü hesaplatan ayrıntılı formüller kullanarak OIS ı hesaplamak gerekir. Isısal Konfor 28

29 ORTALAMA IŞINIMSAL SICAKLIK Yapılan araştırmalarda kişilerde en fazla ısı kaybının ya da kazancının ışınım yoluyla olduğu saptanmıştır. Toplam ısı kaybının ya da kazancının yaklaşık % 45-%50 si ışınım yolu ile olur. Bu nedenle ışınımla ısı kaybının yada kazancının önlenmesi gerekir. Isısal Konfor 29

30 Işınımla ısı kazancının azaltılması için, yüzeye ışınım gelmesini önlemek ya da azaltacak önlemler alınması gereklidir. Yüzey gölgelenmesi bunlardan biridir. Yüzeyin gölgelenmesi özellikle cam yüzeylerde önem taşır. Bir başka önlem ise, sıcak yada soğuk hava koşullarına bağlı olarak yüzeyin açık ya da koyu renklere boyanmasıdır. Aynı durum insanlar için de söz konusudur, güneş ışınımlarından ısı kazancının azaltılması için yazın açık renk, ısı kazancı sağlamak için ise kışın koyu renk giysilerin giyilmesi uygun olur Isısal Konfor 30

31 Bazı yapıların sağır duvarları neme karşı ziftlenir. Zift siyah renkli olduğu için, yazın gün boyunca bu yüzey ısınır. Gece olunca da ısıyı ışınım yoluyla içeriye verir. Bu durum yazın olumsuzdur. Özellikle uzun süre güneş ışınımı alan, yalıtımsız duvarların iç yüzey sıcaklıklarının yüksek sıcaklıklara ulaşması ve yüksek ortalama ışınım sıcaklığından dolayı, iç ortamın sıcaklığının, neminin ve ortamdaki hava hızının konfor değerlerinde tutulması, kullanıcılar için ısısal konforu sağlamada yeterli olmayacaktır. Isısal Konfor 31

32 Ortamda bulunan sıcaklığı yüksek veya düşük duvarlar ve yüzeyler, iç ortam sıcaklığı konfor sınırları içinde olsa bile, ortam kullanıcıları için soğukluk veya sıcaklık hissi verebilecektir. Bu nedenle, ortamda sıcaklığı yüksek veya düşük yüzeyler var ise konfor hesaplamalarında ışınım sıcaklığı da dikkate alınmalıdır. Isısal Konfor 32

33 ORTALAMA IŞINIMSAL SICAKLIĞIN ÖLÇÜLMESİ Ortalama ışınımsal sıcaklığın ölçme yöntemlerinden birisi siyah küresel termometredir. Bu bilinen basit bir termometrenin cm çapında, bakırdan yapılmış donuk siyah bir kürenin içine yerleştirilmesidir. Üzerine gelen ışınımlarla birlikte hava sıcaklığını da ölçer. Ölçme sırasında 15 dk. beklenir. Hava sıcak yüzeyler soğuksa küreden ışınım yayılır. Ortalama ışınımsal sıcaklık hava sıcaklığından düşük olur. Küreye ışınım gelirse ortalama ışınımsal sıcaklık yüksek olur. Ölçme sırasında durgun hava gerekir. Hava akımı varsa düzeltme çarpanları ile ölçmeleri düzeltmek gerekir. Isısal Konfor 33

34 İç yüzey sıcaklıkları İç yüzey sıcaklıkları arasında ayrım olursa bölgesel konforsuzluk olur. Duvar ve cam yüzeyi soğuk olduğunda bu etkiyi uzakta durarak önleyebiliriz. Ancak döşemelerde durum farklıdır. Ayak ve döşeme arasındaki doğrudan ilişki nedeniyle, zeminin çok sıcak veya çok soğuk olması ayaklarda sıklıkla bölgesel konforsuzluğa neden Isısal olur. Konfor 34

35 Döşemenin ısıtılması yada ısı iletkenliğinin düşük olması gerekiyor. Döşemenin kesiti ve konumu önemlidir. Ara kat döşemelerinde ve zemine oturan yalıtımlı yapılarda ısı kaybı fazla değildir. Çıkmalı yapılarda birinci kat döşemelerinde yüzey sıcaklığı farkı olacağı açıktır. Isısal Konfor 35

36 Genellikle yalıtımsız olarak kullanılan birinci kat döşemelerinin dışa açık olan konsol bölümüyle, iç mekana bakan kapalı bölümü için yüzey sıcaklığı hesabı yapıldığında, aralarında önemli ayrımlar görülmektedir. Isısal Konfor 36

37 Ahşap kaplı döşemeler, taş, mermer, beton v.b. döşemelere oranla daha sıcaktır. Ahşabın ısı iletkenlik katsayısı düşük olduğu için ayaktan ısı kaybı az olur. Giysilerin ısısal konfor oluşumunda rolü olduğu gibi çorap ve ayakkabıların da ayaktan olan ısı kaybının denetlenmesinde rolü vardır. Isısal Konfor 37

38 İnsanlar gün boyunca döşemeye bastıklarından döşemenin soğuk olması durumunda iletim yolu ile ısı kaybederler. Döşemeye yakın hava akımlarının olması ise, taşınım yolu ile ayaklardan ısı kaybına neden olur. Ayrıca, döşeme sıcaklığının ortamın sıcaklığından düşük olması ışınım yolu ile ısı kaybına yol açar. Isısal Konfor 38

39 Ayaklardan ısı kaybı, temas edilen döşemenin yüzey sıcaklığına, (yüzey kaplama gerecinin iletimle ısı iletme yeteneği ve ısı kapasitesinin sonucu oluşan) ayağa giyilen giysinin yalıtım değerine bağlıdır. Eğer insanlar iç mekânda kullanılan normal bir ayakkabı giyerler ise, zemin malzemesi daha az önemlidir. Isısal Konfor 39

40 ISO 7730 standardında oturarak yapılan etkinlikler için % 10 luk memnuniyetsizliği kabul ederek, döşeme sıcaklıklarının konforda kabul edilebileceği geniş bir aralık belirlemiştir. Normal bir ayakkabı ile 19 C ile 29 C arası konfor aralığıdır. Örneğin banyo söz konusu olduğunda, çıplak ayak için bu değerler değişmektedir. Mermer döşemeler için 29 C, ahşap üstü linolyum için 26 C konfor değeri (önerilen optimum sıcaklık değeri) olarak verilmektedir. Isısal Konfor 40

41 Döşeme yüzeyinin ısısının eşit dağılımı ısısal konfor açısından istenir. Döşemeden ısıtma sistemlerinde bu sağlanır ancak radyatörlü ısıtma sisteminde sağlanamaz. Ayak ve baş arasında sıcaklık dengesinin sağlanması zordur. Isınan hava yükseldiği için hemen hemen her yapıda bu durum ortaya çıkar. Isısal Konfor 41

42 Genel olarak başın sıcak, ayağın soğuk olması konforsuzluk oluşturur. Deneyler sonucunda ayak ve baş arasında 3 C lik hava sıcaklığı farkının %5 lik memnuniyetsizliğe sebep olduğu görülmüştür. ISO 7730 da oturarak iş yapan insan için, başla ayak bölgesi arasında kabul edilebilir sıcaklık farkı 3 C olarak Isısal Konfor 42 verilmektedir.

43 Hacimlerde duvarlardan 60 cm. içeride ve döşemeden 60cm. yukarıdaki alan, ölçme noktalarının belirlendiği ısısal konfor kullanım alanıdır. Isısal Konfor 43

44 HAVANIN NEMİ Nemin algılanması doğrudan doğruya sıcaklıkla ilişkilidir. Nem düşük olduğunda, sıcaklık ister yüksek isterse düşük olsun, konfor çok fazla bozulmaz. Örneğin kuru sıcak iklimlerde kişiler oldukça yüksek sıcaklıkta bile rahatsız olmazlar, çünkü kişiler, buharlaşma ve terleme yoluyla vücutlarındaki fazla ısıyı dışarı atabilirler. Isısal Konfor 44

45 Vücudun terleyerek, ısı kaybetmesi olayına fizyolojik serinleme denir. Kuru sıcak iklimlerde bu olay, kolay gerçekleşir. Çünkü hava nemi rahatlıkla alır. Fakat hem nem hem de sıcaklık fazla ise hava doyma noktasına yakınlaştığında, nemi alamaz ve fizyolojik serinleme gerçekleşmez. Yelpazelenme, vücuda yakın durgun doymuş havayı dağıtmak için yapılır. Isısal Konfor 45

46 18 20 C Sıcaklık İçin Bağıl Nem Değerleri % 50 % 60 konfor % 50 kuru % 60 % 75 nemli % 75 ıslak Isısal Konfor 46

47 HAVA DEVİNİMLERİ Havanın devinimlerine duyarlılık kişiden kişiye değişir. Hava çok durgun olursa insan rahatsız olur. Genellikle durgun havanın, yani hızı 0.1 m/sn den az olan hava devinimleri algılanmaz ve havasızlık yaratır. Isısal Konfor 47

48 Hızı 0.25 m/sn 0.50 m/sn arasında olan hava devinimleri insanın hoşuna gider, 1.5 m/sn nin üstüne çıktığında sinirlendirici hava akımları oluşur. Hoşa giden hava devinimleri ısıya, neme ve etkinlik düzeyine bağlıdır. Isısal Konfor 48

49 ETKİNLİK DÜZEYİ Kassal metabolizma ile ilgilidir. Kişiler uğraş alanlarına, etkinlik biçimlerine göre ısı üretirler. Met birimi ile değerlendiriliyor. 1Met = watt/m² (Vücut yüzeyinin her m² si için üretilen ısı) Dinlenme halindeki bir insanın metabolik hızı olarak tanımlanmıştır. Normal yetişkin bir insanın vücut yüzeyi ortalama 1.7m². 1 met düzeyinde etkinlik yapan kişi yaklaşık 100 w ısı enerjisi etrafına verir. 49 Isısal Konfor

50 Vücudun her bir m² si için bu ısı üretimini 4 grupta topluyoruz: Uyku halinde =40 watt/ m²=0.8 Met Oturarak çalışma =50 60 watt/ m² =1 1.2 Met Ayakta çalışma=65 90 watt/ m² =1.2 2 Met Çok hareketli = watt/ m²=3 Met (yürümek, süpürmek vb.) Isısal Konfor 50

51 GİYSİLERİN YALITIM DEĞERLERİ Kişi değişik ortamlarda değişik işlemlerde olduğu için giysilerinin yalıtım değeri de ısısal konforda önemlidir. Vücudu örten giysiler her türlü sıcaklık değişmelerini büyük ölçüde etkiler. Değişik giysilerin değişik yalıtım değeri vardır. Giyisilerin yalıtım değeri clo birimi ile değerlendirilir. Isısal Konfor 51

52 1 clo, altına giyilen pamuk iç çamaşırı ile birlikte ortalama bir giysinin ısısal yalıtım değeridir. Değişik giysilerin yalıtım değerleri: Çıplak = 0 clo Şort = 0.1 clo Hafif giysi (yazlık) = clo Normal giysi = clo Ağır giysi (kışlık) = clo En ağır giysi (kutup) = 3 4 clo Isısal Konfor 52

53 Hissedilen sıcaklık nedir? Havanın sıcaklığının bağıl neme ve rüzgara göre değerlendirilmesidir. Sıcaklık hem mekansal ve hemde zamansal olarak sürekli değişkenlik gösterdiğinden hava sıcaklığı ile hissedilen sıcaklık arasında farklılık vardır. Hava sıcaklığı genel olarak vücut sıcaklığından düşük olduğundan insan vücudu sürekli enerji yayan bir ısı makinası gibidir. Ancak hava sıcaklığı, bağıl nem, rüzgar, güneş ışınımı gibi atmosferik şartların etkisiyle bu ısı makinasının yaydığı ısı değişir ve dolayısıyla da insan vücudunun ısısal konforu bu durumdan etkilenmiş olur. Isısal Konfor 53

54 Vücut sıcaklığının düzenlenmesi, deri üzerindeki terin buharlaşması ile oluşan gizli ısı ile meydana gelmektedir. Bu da dış çevre, nem, sıcaklık ve rügar hızına bağlı olarak değişiklik gösterir. Örneğin, sıcaklık 30 ºC ve bağıl nem % 70 ise, havanın sıcaklığını 35 ºC hissederiz. Sıcaklık 40 ºC ve bağıl nem % 45 sıcaklığını 51ºC hissederiz. ise, havanın Sıcak nemli hava, sıcak kuru havadan daha fazla rahatsız edicidir, çünkü havadaki yüksek nem vücuttan terin buharlaşmasını yavaşlatır. Terin buharlaşması canlılar için doğal bir soğuma sistemidir. Sıcak nemli hava sadece bunaltıcı değil aynı zamanda insan sağlığı için tehlikelidir. Isı ve nem bileşimi ölümlere de sebep olabilir. Isısal Konfor 54

55 Sıcaklık ve nem bileşiminin insanlara hissettirdiği hava sıcaklıkları. Su buharı hacmi her koşulda hava hacminin %4 ünü aşamaz. Havanın su alabilmesi hava sıcaklığına ve havanın su buharına doyma derecesine bağlı olarak değişmektedir. Isısal Konfor 55

56 RÜZGAR ETKİSİ Vücudumuz ürettiği ısıdan daha fazlasını kaybederse, vücut iç sıcaklığı düşer. Vücut, sıcaklığını koruyabilmek için titreme şeklinde enerji kaybeder. Vücut sıcaklığı, metabolik aktiviteler normal seyrini sürdüremeyecek hale gelinceye dek düştüğünde de hypothermia oluşur. Hypothermia nin ilk işaretleri zihin karışıklığı ve şaşkınlıktır. Bunu uyuşukluk, baygınlık ve ölüm takip eder. Hypothermia dan sakınmak için rüzgarın soğutucu etkisi hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. Rüzgarın soğutucu etkisi kuvvetli olduğu zamanlarda rüzgardan korunmak ve kuru kalmaya özen göstermek gerekir (Kadıoğlu, 2001). Isısal Konfor 56

57 Rüzgarın Soğutucu Etkisi SORU: Dışarıdaki sıcaklık 0 ºC nin üzerinde, ancak rüzgar etkisi ile hissedilen sıcaklık -5 ºC ise, su donar mı? Dışarıdaki su borularının durumu ne olur? SORU: Hava raporunda sıcaklık -10 ºC, hissedilen sıcaklık -20 ºC verildi. a)rüzgar durursa dışarıdaki sıcaklık ne olur? b)rüzgar daha kuvvetli eserse dışarıdaki sıcaklık ne olur? Isısal Konfor 57

58 KAYNAKLAR 1. P.O Fanger, Thermal comfort, Müjgan Şerefhanoğlu, Yapılarda ısısal konfor ve cam yüzeyler, YÜ İst Müjgan Şerefhanoğlu, Soğuk hava koşullarında yapıların dış duvarlarının iç yüzey sıcaklıklarının belirlenmesi ve ısısal konfor yönünden değerlendirilmesi ; YÜ İst Gülay Zorer, Yapılarda ısısal tasarım ilkeleri, YTÜ, Brüel & Kjaer INNOVA Air Tech. Instruments, Thermal Comfort Bilgi Notu. 6. İbrahim Atmaca, Abdulvahap Yiğit Isıl konfor ile ilgili mevcut standartlar ve konfor parametrelerinin çeşitli modeller ile incelenmesi, Ix.Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi, Yunus A. Çengel Isı ve Kütle Transferi, Üçüncü Basım, 2011 Isısal Konfor 58