DİKKAT EKSİKLİĞİ ve HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU (DEHB) OLAN ÇOCUKLAR ve EĞİTİMLERİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DİKKAT EKSİKLİĞİ ve HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU (DEHB) OLAN ÇOCUKLAR ve EĞİTİMLERİ"

Transkript

1 DİKKAT EKSİKLİĞİ ve HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU (DEHB) OLAN ÇOCUKLAR ve EĞİTİMLERİ Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), bireyin yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayan dikkat sorunları (dikkat eksikliği), aşırı hareketlilik (hiperaktivite) ve istekleri erteleyememe (dürtüsellik) ve kurallara uyum güçlüğü ile kendini gösteren bir bozukluktur. Bu bozukluğun 4 temel belirtisi vardır: Dikkat eksikliği Aşırı hareketlilik (Hiperaktivite) Dürtüsellik Kurallara uyum güçlüğü DİKKAT EKSİKLİĞİ: Okul ya da diğer etkinliklerde bir işe dikkatini vermedeki başarısızlıktır. Dikkat eksikliği olan çocuklar; Dikkatini yoğunlaştırmada güçlük çekerler. Genellikle konuşulanları dinlemiyormuş gibi görünürler. Görev ve yönergeleri takip edemezler. Görev ve etkinlikleri düzenlemede güçlük çekerler. Zihinsel çaba göstermesi gerektiren görevlerden kaçınırlar. Genellikle etkinlikleri, görev ve sorumlulukları unuturlar. Günlük görevlerini unuturlar. Altı ya da daha fazla bir sürede bu belirtilerin görülüyor olması ve bu belirtilerin çocuğun gelişimsel düzeyine uygun olmaması dikkat eksikliğinin olabileceğini düşündürür. 88 HİPERAKTİVİTE: Aşırı hareketliliktir. Hiperaktivitesi olan çocuklar: Sürekli hareket ederler. Aynı yerde duramazlar. Eli ayağı kıpır kıpırdır. Gereksiz yere sağa sola koşturur, eşyalara tırmanırlar. Sakin bir şekilde oyun oynamakta zorlanırlar. Sürekli konuşurlar. Altı ya da daha fazla bir sürede bu belirtilerin görülüyor olması ve bu belirtilerin çocuğun gelişimsel düzeyine uygun olmaması hiperaktivite olabileceğini düşündürür. DÜRTÜSELLİK: İstekleri erteleyememe durumudur. Dürtüsel olan çocuklar: Sorulan soru tamamlanmadan yanıt verirler. Sırasını beklemede güçlük çekerler. Başkalarının sözünü keserler ya da oyunlarda araya girerler.

2 Altı ya da daha fazla bir sürede bu belirtilerin görülüyor olması ve bu belirtilerin çocuğun gelişimsel düzeyine uygun olmaması dürtüsel olabileceğini düşündürür. Hiperaktivite, dürtüsellik ve dikkatsizlik belirtilerinin 7 yaştan önce başlamış olması, iki ya da daha fazla ortamda (ev, okul vb) bu belirtilerin görülüyor olması ve en az altı aydır bu belirtilerin olması DEHB akla getirmektedir. Bu belirtiler yalnızca bu tanı grubu içinde yer almalıdır. Başka tanı grupları içinde (Yaygın gelişimsel bozukluk, Şizofreni, ya da Zihinsel bozukluklar) yer almamalıdır. NEDENLERİ: DEHB nun nedenleri 3 başlık altında toplanabilir: Kalıtım Çevresel etkenler Beyindeki yapısal ve işlevsel farklılıklar GENEL ÖZELLİKLERİ: Bebeklik döneminde başladığına inanılmaktadır. Fakat bu durum kesin değildir. Akademik başarısızlık durumu sıklıkla göze çarparlar. Öğrenme kapasitelerini tam olarak kullanamadıkları gözlemlenir. Akademik problemleri genellikle okulun ilk yıllarında fark edilir. Genel olarak IQ testlerinden normal yaşıtlarına göre daha az puan almaktadırlar. Özel öğrenme güçlüklerinin de olduğu görülür. Özellikle okuma, matematik, heceleme ve akademik alanlarda zorlanırlar. Bir etkinlikten diğerine çok çabuk geçerler. Söylenenlere dikkatini vermezler. Dikkatleri kısa sürelidir. Konsantre olamazlar. Sorumlulukları unuturlar. Hayal kurarlar. Nesneleri kaybederler. Konuşkandırlar ve sosyal değişiklikler konusunda isteklidirler. Yaşıtlarından daha sesli, hızlı ve güçlüdürler. Onların davranışları genellikle insanları rahatsız eder. Bazıları oldukça saldırgandırlar. Arkadaş edinmeleri oldukça güçtür ve arkadaşları tarafından olumsuz bir biçimde yargılanırlar. Genellikle hoşlanılmayan ve reddedilen çocuklardır. Öğretmenlerin tepkileri de aynı şekilde problematiktir. Örneğin; DEHB olan çocukların öğretmenlerinin onları sınıf içinde diğer çocuklarla bir arada tutmada ve kontrol etmede güçlük yaşadıkları görülmektedir. Öğretmenlerin sıklıkla DEHB olan çocuklara karşı daha baskıcı bir tutum sergiledikleri ve daha fazla kontrollü davrandıkları gözlemlenir. Aileleri genellikle disiplin, davranış yönetimi ve eğitim konularında çok fazla sıkıntı yaşamaktadırlar. Genellikle ev yaşamında ev ödevi yaptırma konusunda sıkıntılar yaşanmakta ve günlük rutin işlerde (okul için hazırlanma, yatma zamanı vb.) sorunlar çıkmaktadır. DEHB tanılı çocukların olduğu evlerde, diğer ailelere nazaran daha fazla stres bulunmakta, diğer aile bireylerinin birinde veya birkaçında depresyon gibi durumlar görülebilmektedir. Özbakım ve bağımsızlık konusundaki eksikliklerinin yanında bilişsel bozukluklar da görülebilir. DEHB olan çocukların genel olarak uyum güçlükleri bulunmaktadır. Genellikle karşı gelme bozukluğu, davranım bozukluğu, özel öğrenme bozukluğu, depresyon ve diğer 89

3 duygu durum bozuklukları, anksiyete kaygı-durum bozuklukları, tik bozuklukları, bipolar bozukluklar görülür. SIKLIĞI: Araştırmalar DEHB nun okul cağı çocuklarında %3-5 oranında görüldüğünü saptamışlardır. Bu oran erkek çocuklarda %5-7, kız çocuklarında %2-42 dir. TANILAMA Bu çocukların tanılanmasında kullanılan pek çok ölçek mevcuttur. Bu ölçeklerin kullanımı ve tanılanma işlemi çocuk psikologları tarafından yapılmaktadır. TEDAVİ DEHB nun tedavisinde 4 farklı uygulamanın birlikte sürdürülmesi gerekmektedir. İlaç tedavileri Ana-baba, öğretmen eğitimleri Çocuğa özel eğitim programı Ortam düzenlemeleri Çocuk ve öğretmen için eğitimsel yöntemler: Eğitimci tarafından çocuğa yönelik etkinliklerin planlanması ve günlük düzenin sağlanması (yapılandırma), çevresel uyaranları azaltılması (ses, ışık vb izolasyon, benzer ifadeler için aynı ses tonunun kullanımı, aynı anda birkaç yönerge verilmemesi gibi) ve eğitim materyallerinin yoğunluğunun arttırılması (görsel, işitsel, dokunsal vb dikkat çekici materyaller). 90 Aile için eğitimsel yöntemler: Davranış değiştirme ve arzu edilen davranışı geliştirmek için gerekli yöntemlerin öğretilmesi.

4 DEHB NUN YAŞ DÖNEMLERİNE GÖRE KLİNİK ÖZELLİKLERİ BEBEKLİK DÖNEMİ ERKEN ÇOCUKLUK İLKOKUL ERGENLİK YETİŞKİNLİK Az ve düzensiz uyku Yeme problemleri Aşırı bağımlılık Aşırı hareketlilik Olaylara ve durumlara düşünmeden dalma Korku hissetmeme Bir obje dışındakine dikkat edememe Dikkat toplamada güçlük Söz dinlememe Akranları ile iletişim ve oyun kurmada güçlükler Oyun oynarken başına buyruk davranma Amaca yönelik davranış azlığı Disipline yönelik olumsuz tavırlar sergileme Dikkatini toplamada güçlük Dürtüsel ve saldırgan davranışlar Yaşıtları ile ilişkide güçlükler Öğrenme güçlükleri Düşük kendilik algısı Zayıf sosyal ilişkiler Antisosyal ve saldırgan davranışlar Yaşıtları ilişkide güçlük çekme Okul başarısızlığı Düşük kendilik algısı Davranım bozukluğu İş ve evlilik yaşantısında sorunlar Alkol ve psikoaktif madde kullanımı 91

5 ÖĞRENME GÜÇLÜKLERİ/BOZUKLUKLARI Okula başlayan bir çocuktan beklenen, okuma yazma becerisini kazanmasıdır. Bu beceriyi kazanma başarıyla eşdeğer tutulur. Bu nedenle de bir çocuğun ilk görevi öğrenmedir. Öğrenme sorunları da, çocuğun bilgi kazanırken güçlüğe uğramasıyla ortaya çıkar. ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ/BOZUKLUĞU NEDİR? Zekası normal ya da normalin üstünde olan ve beklenen akademik becerileri kazanamayan çocuklar için kullanılır. Öğrenme güçlüğü/bozukluğu; herhangi bir nörolojik, fiziksel, duyusal, ruhsal, kültürel özrü olmayan, okuma, yazma, matematik, kendini ifade etme, mekanda yönelme alanlarından birinde ya da tümünde güçlük çeken çocukları kapsar. Sınıflandırma DSM-IV-TR de Öğrenme Güçlüğünün/Bozukluğunun özel eğitim alanını ilgilendiren bir sorun olduğu vurgulanmış, Çocuk Psikiyatrisi kapsamında ele alınması gerektiği belirtilmiştir. Özgün Gelişimsel Bozukluklar: Akademik Beceri Bozuklukları Gelişimsel aritmetik bozukluk Gelişimsel yazılı ifade bozukluğu Gelişimsel okuma bozukluğu Dil ve Konuşma Bozuklukları Gelişimsel artikülasyon bozukluğu Gelişimsel sözlü ifade bozukluğu Gelişimsel reseptif dil bozukluğu Motor Beceri Bozuklukları Gelişimsel koordinasyon bozuklukları Diğer gelişimsel bozukluklar 92 DSM-IV-TR Akademik Beceri Bozuklukları Tanı Ölçütleri: - Bireysel olarak uygulanan zeka testiyle belirlenmiş, zihinsel kapasitesinden ve bulunduğu sınıf düzeyinde beklenen performansından düşük, aritmetik becerisi/yazı becerisi/okuma becerisi, - Bu bozukluğun, okul başarısını ve günlük hayatta bu becerileri kullanması gereken etkinlikleri olumsuz etkilemesi, - Bu bozukluğun, görme-işitme kusuruna ya da nörolojik bir hastalığa bağlı olmamasıdır. Buradaki temel özellik, akademik beceri bozukluklarının zeka geriliği, yetersiz eğitim ya da duyusal özürle açıklanamayan bozukluklar olmasıdır.

6 Gelişimsel aritmetik bozukluk, farklı bazı becerileri de olumsuz etkiler. Bunlar: o Dil becerileri (matematik terimleri, kavramları, işlemleri isimlendirme, anlama, yazılı problemleri matematiksel sembollere dönüştürebilme) o Algısal beceriler (sayıları ve sembolleri tanıma, okuma), o Dikkat becerileri (şekil kopya etme, eldeli sayıları toplamayı unutma), o Matematik becerilerdir (matematiksel adımları sıraya koyma, objeleri sayma, çarpım tablosunu öğrenme). Gelişimsel yazılı anlatım bozukluğunda, imla hataları, gramer ve noktalama hataları, kompozisyonda zayıflık görülür. Gelişimsel okuma bozukluğu disleksi olarak da isimlendirilir. Bozukluk okurken atlama, anlamı bozma, yer değiştirme, yavaş okuma, heceleme, anlamama şeklinde görülür. Öğrenme Güçlüğünün/Bozukluğunun görülme sıklığı %1 ile %33 arasında değişmektedir. Erkeklerde kızlara oranla 4-6 kat daha fazla görülmektedir. Öğrenme güçlüğü/bozukluğu alt tipleri içinde en sık görülen ve üzerinde en çalışılanı okuma bozukluğudur. Tüm öğrenme güçlüğü/bozukluğu olgularının yaklaşık % 80 ini okuma bozukluğu olgularının oluşturduğu ve bu sorunun toplumda % 5-17,5 oranında görüldüğü bildirilmektedir. 93 Matematik bozukluğunun sıklığı %1 olarak verilmekle birlikte farklı ülkelerde normal popülasyonda yapılan çalışmalarda % 3-6 oranında görüldüğü bulunmuştur. Yazılı anlatım bozukluğu sıklıkla diğer öğrenme bozukluları ile birliktelik gösterir. Okul çağı çocuklarında sıklığı % 4 olarak bildirilmektedir. Yaygın olarak kabul edilen görüşe göre, öğrenme güçlüğü/bozukluğu çeşitli genetik ve çevresel etmenlerle belirlenen, biyolojik temele dayalı bir işlevsel bozukluktur. Bu işlevsel bozukluk konuşma, okuma, yazma ya da aritmetik beceriler için gerekli olan bilişsel işlevlerin gelişmesinde gecikme ya da sapmaya neden olur. KLİNİK GÖRÜNÜMLER Okul Öncesi Dönem: Öğrenme Güçlüğü/Bozukluğu gelişimsel bir sorundur ve çocuğun doğumu ile başlar. Eğitim süreci içinde edinilmez. Okul öncesi yıllarda çocuklar akademik beceriye temel oluşturacak bir çok bilgi ve beceri edinirler. Ancak öğrenme bozukluğu riski taşıyanlar çeşitli alanlarda öğrenme sorunları yaşarlar. Bu nedenle öğrenme bozuklukları da, pek çok sorun ya da

7 hastalık gibi çok erken fark edilebilir. Genellikle anneler, çocukları yaşıtlarından ya da diğer çocuklarından farklı gelişiyorsa erken fark edebiliyorlar. Erken Belirtiler a) Dil Alanı: - Dil gelişiminde gecikme, - Kelimeleri doğru telaffuz etmekte güçlük, - Yetersiz sözcük dağarcığı, sözcük bulmada ve isimlendirmede güçlük, - Temel sözcükleri karıştırmak (koşmak, yemek, vermek gibi), - Sözcük, hece çevirmek (mavi yerine vami, sifon yerine fison gibi), - Harf-ses ilişkisini öğrenmede güçlük, - Kafiyeli sözcüklerde güçlük. b) Motor Beceriler: - Çizim veya kopyalamaya karşı isteksizlik, - Düğme ilikleme, makas kullanma vb becerilerde güçlük, - Çatal-kaşık kullanmakta, ayakkabı bağlamada güçlük, - Geometrik şekilleri çizmede güçlük, - Kalemi hatalı tutmak. c) Dikkat-Hareket Alanı: - Dikkat gerektiren oyunları reddetmek, - Dikkat ve konsantrasyon güçlükleri, - Aşırı hareketlilik, - Sebatsızlık- bir işi sürdürmekte güçlük, - Koordinasyon güçlüğü (bisiklet sürmek, ip atlamakta güçlük), - Plan yapamamak, düşünmeden harekete geçmek. 94 d) Algısal Alan: - Benzer sembolleri ayırt etme güçlüğü, - Benzerlik-farklılık kavramının gelişmesinde güçlükler, - Figür zemin ayrımlaştırma güçlükleri, - Sözel yönergeleri karıştırma, - Uyaranları sınıflandırma, gruplandırma, sıralama güçlükleri, - Yön karıştırmak (kitabı ters tutmak, ayakkabıları ters giymek), - Mekanı kullanma güçlükleri. e) Diğer Alanlar: - Renk, sayı vb öğrenmede güçlük, - Önce-sonra, ön-arka gibi kavramları öğrenmede güçlük, - Rutini izlemekte güçlük,

8 - Yaşıtlarıyla ilişkide güçlük, - El tercihinde gecikme. İlköğretim Dönemi a) Zeka düzeyi: Normal ya da normalin üzerindedir. b) Akademik başarı: Okul başarısı (yaşıtlarına ve zekasına oranla) düşüktür ya da inişçıkışlıdır. Bazı derslerde/alanlarda başarısı normal/normal üstü iken, bazı derslerde/alanlarda düşüktür. c) Okuma Becerisi: - Harf-ses ilişkisi kurmakta zorlanır (Bazı harflerin seslerini öğrenemez, harfin şekli ile sesini birleştiremez), - Harfleri karıştırır (b-d, b-p, m-n, b-m, 6-9 gibi), - Kelimeleri hecelerken ya da harflerine ayırırken zorlanır, - Okurken heceleri ya da sözcüğü ters çevirir(ne-en, çok-koç, için-çini gibi), - Harf, sözcük atlar, ekler ya da uydurur, - Okuduğu yeri kaybeder, satır karıştırır, okuduğunda anlamakta ve anlatmakta zorlanır, okumayı sökemez ya da okuması yavaştır. d) Yazma Becerisi: - Yaşıtlarına oranla el yazısı okunaksız, yavaştır, - Yazarken bazı harf ve sayıları, kelimeleri ters yazar, karıştırır (b-d, b-p, m-n, z-s, d-t, f-v, b- m, ğ-g-y, l-r-n, noktalı harfler, 6-9, 2-5 gibi), - Yazarken bazı harfleri, heceleri atlar ya da ekler, - Yazarken heceleri ya da sözcüğü ters çevirir ( ve-ev, kat-tak, roman-orman gibi), -Tahtadaki yazıyı defterine çekerken ya da öğretmenin okuduğunu defterine yazarken zorlanır, - Yazarken kelimeler arasında hiç boşluk bırakmaz ya da bir kelimeyi iki-üç parçaya bölerek yazar (ka lem, yapa bil mektedir gibi), - Defterleri düzensizdir, satırı ve sayfayı iyi kullanamaz, - El-göz koordinasyonu zayıftır, yazı ve çizimleri bozuktur, - Kalemi uygun biçimde tutmakta güçlük çeker, - El tercihleri gerçekleşmediğinden yazısı olumsuz etkilenir, - İmla ve noktalama hataları yapar (küçük-büyük harf, noktalama, hece bölme hataları gibi), yazılı olarak kendilerini ifade etmekte zorlanır. 95 e) Aritmetik Beceriler: - Sayı kavramını anlamakta güçlük çeker (beş mi bir mi büyüktür, hangisi az gibi), - Bazı aritmetik sembolleri öğrenmekte zorlanır, karıştırır (+ yerine x gibi ), - Sayıları karıştırır (6-9, 4-7, 2-5, gibi),

9 - Geometrik şekilleri çizmekte ve isimlendirmekte zorlanır, - İşleme sağdan değil soldan başlar, - Eldeleri unutur ya da doğrudan sonuca yazar, - Çıkarırken deste bozmak yerine alttakinden üsttekini çıkarır, - Çarpım tablosunu öğrenemez, - Problemi çözüme götürecek işleme karar veremez, - Akıl yürütmekte zorlanır, - Kesir ve grafikleri kavrayamaz, - Saati öğrenmekte zorlanır, - Ölçüm ve olasılık hesaplarında güçlük çeker, - Akıldan doğru çözdüğü pek çok problemi kağıt-kalemle yapamaz. f) Sıraya Koyma Becerisi: - Haftanın günlerinin, ayların, mevsimlerin, sayıların, alfabenin harflerinin sırasını karıştırır, - Belirli bir sıra içinde yapılması ya da bilinmesi gereken şeylerin sırasını karıştırır, - Dinlediği, okuduğu bir öyküyü anlatması istendiğinde öykünün başını sonunu karıştırır, - Sözlü ya da yazılı olarak düşüncelerini sırayla ifade etmekte güçlük çeker, - Sıralı çizimlerde ardışıklığı sürdüremezler. g) Algı Sorunları: - Görsel algı (ayrımlaştırma, figür-zemin, hafıza alanlarında) sorunları, - İşitsel algı (ayrımlaştırma, figür-zemin, hafıza alanlarında) sorunları, - Dokunsal algı güçlükleri, dokunarak ayrımlaştırma ve tanımada güçlük çekme, - Kinestetik algı güçlükleri, dans, ip atlama gibi aktivitelerde zorlanma, - Mekansal algı güçlükleri, mekanda yönelmede, pozisyonu algılamada zorluk çekme, yön bulmakta zorlanma. 96 h) Dikkat-Hareket Sorunları: - Dikkatin kısa süreli olması, kolayca dağılması, -Konsantrasyon güçlüğü, - Aşırı hareketlilik, kıpır kıpır olma, yerinde oturamama, - Hızlı ve çok konuşma vardır. - Bazısı hipoaktiftir, çok yavaş hareket eder, yavaş konuşur. ı) Sosyal-Duygusal Sorunlar: - Yaşıtlarına göre daha çocuksudurlar, - Düşünmeden, aklına eseni yaparlar, - Eleştirildiğinde aşırı tepki gösterir, - Öfkelenir ya da dikkate almaz (eleştiriye toleransı azdır), - Sosyal çevrenin sözel olmayan ipuçlarını anlamakta zorlanır, - Jest ve mimikleri doğru yorumlayamaz,

10 - Arkadaş ilişkilerinde (ilişki kurmakta ve sürdürmekte) zorluklar yaşar, - Hayal kurar, dalgındır, - Değişikliklere zor uyum sağlar, - Duygulanımları sık değişir, - Kendisine güveni azdır (benlik saygısı düşüktür), - Öğrenmeyle ilgili çok sayıda travmatik yaşantıları vardır. - Enuresis, enkopresis, karın ağrısı, okul reddi, okuldan kaçma gibi sekonder davranış bozuklukları görülür. j) Çalışma Alışkanlığı: - Ödevlerini alamaz ya da eksik alır, - Ev ödevlerini yaparken yavaş ve verimsizdir, - Ders çalışırken sık sık ara verir, çabuk sıkılır, ders çalışmayı (okuma-yazma faaliyetlerini) sevmez, - Ödevlerini yaparken birilerinin yardımına gereksinim duyar, - Güçlükleri ürettiği işin kalitesini etkiler. - Başarılı olamadığı zaman da hevesi çabuk kırılır ve kolay vazgeçer. Öğrenme güçlüğü/bozukluğu olan çocuk ve gençler bu özelliklerin tümünü taşımayabilirler. Her biri farklı sayıda, farklı yoğunlukta bu belirtileri gösterirler. Anasınıfından yükseköğrenim tamamlanana kadar, Öğrenme güçlüğü/ bozukluğu olan öğrencilere çok çeşitli, destekleyici akademik hizmetler verilmelidir. Okul ortamında verilmesi gereken akademik desteklere örnek verilecek olursa: - Özel eğitim desteği - Not tutmaya yardım (sınıf içi-dışı) - Okumaya yardım - Yazma desteği (sınavda, ödev yazarken) - Ders desteği - Teknolojik destek (BS, vb.) - Akran desteği - Danışmanlık hizmetleri - Uygun ortam, koşullar - Ek süre - Seçmeli soru 97 Öğretmenler İçin Neler Önerilebilir? Soru soracağınız zaman gözlerinizi öğrencileriniz üzerinde sessizce gezdirerek, sınıfta heyecan yaratın. Öğrencilerinize, ders sırasında sürpriz sorular sorarak dikkatlerini yalnızca sıraları geldiğinde toplamalarını engelleyin. Sürpriz sorularınızdan birini soracağınız yolunda önceden bir sinyal verin.

11 Anlattığınız konuya ya da soracağınız soruya öğrencinizin ismini katın. Dikkati dağılmaya başlayan öğrencinize basit bir soru sorun. Öğrencinizle aranızda geçmiş özel bir şakayı tekrarlayarak dikkatini çekmeye çalışın. Dikkati kolayca dağılan öğrencinize yakın durun ve ders anlatırken ara sıra elinizi onun omzuna koyun. Ders anlatırken sınıfta yürüyerek, dikkati dağılan öğrencinin yanından geçerken anlatmakta olduğunuz satırı önündeki kitapta gösteriniz. Derslerin ve ödevlerin uzun olmamasına özen gösteriniz. Fiziki ve düşünsel aktiviteleri dönüşümlü olarak uygulayın. Derslerinizi, filmler, kasetler, resimlerle ya da küçük çalışma grupları oluşturarak ya da öğrencilerin birbirlerine soru sormalarına olanak tanıyarak ilginç hale getirmeye çalışın. Öğrencilerinizin özel meraklarını ders konularına katmaya çalışın. Basit, anlaşılması kolay direktifler verin. Hayal kurmayı günlük hayatın içinde yapılması gereken zamanlı bir aktivite olarak öğretin. Öğrencileriniz kendi kendilerini gözlemlemeyi öğretin. Öğrencilerinize yapmalarını istediğiniz şeyleri yumuşak bir ses tonuyla söyleyin. Bu çocuklar disiplin kuralları ile yönetilen sınıflarda başarılı olurlar. Beklentilerin ve kuralların çocuklara önceden ve açıklıkla anlatıldığı ve derslerle ödevlerin başarılabilecek düzeyde tutulduğu sınıflar tüm öğrencilerin başarısına giden yoldur. Dersler ve ödevler daha küçük bölümlere ayırabilir ve her bölümün sonunda öğrencilere cesaret verebilir. Bazı öğretmenler dikkat eksikliği olmayan öğrencileri diğerleri ile eşleştirmenin ya da sınıfı çalışma gruplarına ayırmanın faydasına inanmaktadırlar. Öğrencilere direktifleri hem görsel hem işitsel olarak iletmek çok yararlıdır. Yapılmasını beklediğiniz şeyin bir modelini çocuğa göstermeli ve düzenli aralıklarla hatırlatmalısınız. Dikkat Eksikliği Sendromu olan çocuklar bir dersten bir başka derse geçerken bocalarlar, bunu diğer derse geçmeden kısa bir süre önce ne yapacağınızı anlatarak önleyebilirsiniz. Anne ve babayı da çalışma sistemine dahil etmek ve de ödevlerin yapılması konusunda desteklerini almak faydalı olabilir. 98

12 YAYGIN GELİŞİMSEL BOZUKLUK OTİZM Yaygın Gelişimsel Bozukluk; birden fazla bozukluğu (sosyalleşme, iletişim gibi çoklu temel fonksiyonların gelişmesinde gecikmeleri) içeren kategorinin genel adıdır. Otizm; yaygın gelişimsel bozukluk yelpazesi içinde yer alır. YAYGIN GELİŞİMSEL BOZUKLUK YELPAZESİ Otizm Asperger Sendromu Çocukluk Disintegratif Bozukluk Rett Sendromu Yaygın Gelişimsel Bozukluk- Hiçbir Sınıflamaya Girmeyen (PDD-NOS) Otizm, nöro-gelişimsel bir bozukluktur. Kaynağı psikolojik değildir. BELİRTİLERİ Sosyal etkileşimde bozulma Dil gelişiminde önemli gecikme ve sapma Tekrarlayıcı davranışlar ve sınırlı ilgi alanları 99 BAŞLANGIÇ YAŞI Başlangıcı 36 aydan öncedir. Çoğu vakalar 3 yaşından sonra tanı alırlar. Otizmin ilk belirtiler 12. aydan önce fark edilebilir. GÖRÜLME SIKLIĞI Erkek / kız oranı = ~4/1 dir. Otistik bireyin kardeşinde otizme rastlanma riski ~%8 dir. TANILAMA Belirtilerin (semptomların) varlığına göre tanı konur. Tanı koymada medikal testler / laboratuvar tetkikleri yoktur. BİRLİKTE GÖRÜLÜR Mental Retardasyon % 75 Epilepsi %25-50 Hiperaktivite Öğrenme Bozukluğu (Çoğunda görülür) Psikiyatrik bozukluklar Davranış bozuklukları Fragile X sendromu

13 TEDAVİ İlaç kullanımı ek semptomlara yöneliktir. Otizmin bilinen medikal bir tedavisi yoktur. Tedavisi EĞİTİM dir. SEBEPLERİ Birçok vakada bilinen tek bir sebep yoktur. Genetik nedenlere, yapısal nedenlere ve gebelik, doğum öncesi ve sonrası nedenlere bağlı olarak geliştiği görülür. Otizm tanısı alan çocuklar; her 3 alanda, değişik derecelerde sorun yaşarlar. Sosyal Etkileşim İletişim (Dil Gelişimi) Sınırlı İlgi ve yineleyici davranışlar SOSYAL ETKİLEŞİM Etrafındaki kişilerin farkında olmama Karşılıklı etkileşime girmede zorluklar Akranları ile yaş düzeyine uygun ilişkiler kuramama ve sürdürememe Sevinç, ilgi ve başarılarını diğer insanlarla paylaşamama Tek başına kalmayı tercih etme Karşılıklı oyun becerilerinin yaşa uygun düzeyde olmaması 100 DİL GELİŞİMİ VE İLETİŞİM Konuşmada gecikme veya konuşmanın hiç gelişmemesi Sözel olmayan iletişimde zorluklar Tekrarlayıcı konuşma Konuşmanın hızı, tonlaması ve ritminde bozukluk Amaçsız konuşma, dili işlevsel olarak kullanmama DİL GELİŞİMİ VE İLETİŞİMDE TEMEL BECERİLER Sözel olmayan iletişim becerileri Taklit becerileri Normal gelişimde, bebekliğin ilk 2 yılında bu beceriler doğal olarak gelişir. Ancak otizmi olan çocuklarda her iki alanda da sorunlar yaşanır. Sözel olmayan iletişim: - Karşılıklı etkileşim becerileri: göz kontağı kurma, ce-e oyununda sıra alma - Ortak dikkat becerileri: ilgilendiği bir objeyi parmağı ile işaret ederek annenin dikkatini çekmeye çalışma

14 Taklit becerileri: Bay bay yapma, öpücük gönderme, tel sarar gibi sosyal oyunlar, bebeğe mama verme, bebeği ayağında sallama, arabayı yerde sürme, arabayı garaja park etme, anne gibi yerleri süpürme, baba gibi traş olma Normal gelişim gösteren çocuklar bu becerileri çok erken yaşlarda kendiliğinden kazanmaya başlarlar. Otizmi olan çocuklar bu alanda önemli zorluklar yaşarlar. SINIRLI VE YİNELEYİCİ DAVRANIŞ VE İLGİLER Değişikliğe aşırı tepki Bazı eşyaların asıl işlevi yerine parçaları ile uğraşma (örneğin arabanın tekerlerini döndürme gibi) Takıntılı davranışlar Sallanma, dönme, el çırpma gibi tekrarlayıcı beden hareketleri OTİZM/YAYGIN GELİŞİMSEL BOZUKLUK TANISI NASIL KONUR? Aile görüşmesi ve gözlem (oyun, karşılıklı etkileşim, iletişim, akademik, ince-kaba motor becerilerin gözlendiği en az 2 değerlendirme görüşmesi) Gelişimsel değerlendirme (Gelişim Değerlendirme Ölçeklerinin uygulanması ve çocuğun gelişiminin akranları ile karşılaştırılarak değerlendirilmesi) DSM-IV (Diagnostic Statistical Manual) Diğer tanı koyma ölçekleri (CARS, ADI, ADOS) İşitme testi, nörolojik değerlendirme 101 OTİZMİN TEDAVİSİ: ERKEN VE YOĞUN EĞİTİM Otizm yaşam boyu süren bir bozukluktur. Kesin tedavisi henüz bulunmamıştır. Ancak erken tanı konması ve erken tedaviye başlanması, bireyin olumlu yönde gelişmesini, topluma uyum sağlamasını kolaylaştırır. Erken müdahale programları: IQ düzeyini ortalama 20 puan arttırabilir.

ÖZEL TERCİH OKULLARI. Veli Bilgilendirme Kitapçığı ÇOCUKLARDA ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ

ÖZEL TERCİH OKULLARI. Veli Bilgilendirme Kitapçığı ÇOCUKLARDA ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ ÖZEL TERCİH OKULLARI Veli Bilgilendirme Kitapçığı ÇOCUKLARDA ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ Rehber Öğretmen Nalan GÜRER Sayfa1 ÇOCUKLARDA ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ Özel öğrenme güçlüğü, bir çocuğun zekası normal yada normalin

Detaylı

DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU. Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzman Dr. M. Yelda TAN

DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU. Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzman Dr. M. Yelda TAN DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzman Dr. M. Yelda TAN DEHB başlıca 3 alanda bozulmayı içerir: 1) Dikkat eksikliği 2) Hiperaktivite 3) Dürtüsellik Dikkat eksikliği

Detaylı

2014

2014 2014 DİKKAT EKSİKLİĞİ BOZUKLUĞU (DEB) ve MentalUP İçerik DEB e Klinik İlgi DEB Nedir? DEB in Belirtileri DEB in Zihinsel Sürece Etkileri DEB in Psikososyal Tedavisi MentalUP tan Faydalanma MentalUP İçeriği

Detaylı

T.C. Artvin Valiliği Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Şube Müdürlüğü Ruh Sağlığı Birimi OTİZM

T.C. Artvin Valiliği Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Şube Müdürlüğü Ruh Sağlığı Birimi OTİZM T.C. Artvin Valiliği Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Şube Müdürlüğü Ruh Sağlığı Birimi OTİZM BENİ KOŞULSUZ SEVİN! OTİZM NEDİR? O Bireyin sosyal iletişimini, dil

Detaylı

qwertyuiopgüasdfghjklsizxcv bnmöçqwertyuiopgüashjklsi zxcvbnmöçqwertyuiopgüasd fghjklsizxcvbnmöçqwertyuio pgüasdfghjklsizxcvbnmöçqw

qwertyuiopgüasdfghjklsizxcv bnmöçqwertyuiopgüashjklsi zxcvbnmöçqwertyuiopgüasd fghjklsizxcvbnmöçqwertyuio pgüasdfghjklsizxcvbnmöçqw zxcvbn möçqwertyuiopgüasdfghjklsi zxcvbnmöçqwertyuiopgüasd qwertyuiopgüasdfghjklsizxcv bnmöçqwertyuiopgüashjklsi zxcvbnmöçqwertyuiopgüasd Özel Öğrenme Güçlüğü Disleksi, Disgrafi, Diskalkuli fghjklsizxcvbnmöçqwertyuio

Detaylı

Öğrenme Güçlüğü. Yrd. Doç. Dr. Emre ÜNLÜ

Öğrenme Güçlüğü. Yrd. Doç. Dr. Emre ÜNLÜ Öğrenme Güçlüğü Yrd. Doç. Dr. Emre ÜNLÜ Öğrenme Güçlüğü Nedir? Normal yada normal üstü zekaya sahip olma Yaşından ve yeteneklerinden beklenilen düzeyde başarı elde edememe Dinleme, konuşma, okuma-yazma,

Detaylı

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ (ÖÖG)

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ (ÖÖG) ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ (ÖÖG) Okul öncesi dönemde tekeşşür ederim gibi konuşma hataları sevimli görülebilir ya da okul döneminde geç okuma-yazma tembellik olarak algılanabilir. Oysa bunlar erken tedaviyle

Detaylı

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ GÖZLEM FORMU

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ GÖZLEM FORMU ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ GÖZLEM FORMU Tarih: Özel öğrenme güçlüğü bireylerin zihinsel gelişimleri bakımından yaşıtlarıyla benzer düzeyde olmalarına rağmen okuma, yazma, matematik ve/veya motor becerilerinin

Detaylı

Otizm Spektrum Bozukluğu. Özellikleri

Otizm Spektrum Bozukluğu. Özellikleri Otizm Spektrum Bozukluğu Özellikleri Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocukların büyük bir bölümünde duyusal uyaranlara karşı abnormal tepki (örn. aşırı hassasiyet ya da tepkisizlik) gözlemlenmektedir. Yaygın

Detaylı

Çocuk ve Ergenlerde Ruhsal Psikopatolojiler DERS 1: MENTAL RETARDASYON. Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül

Çocuk ve Ergenlerde Ruhsal Psikopatolojiler DERS 1: MENTAL RETARDASYON. Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül Çocuk ve Ergenlerde Ruhsal Psikopatolojiler DERS 1: MENTAL RETARDASYON Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Hasan Kalyoncu Üniversitesi 2016 www.gunescocuk.com NÖROGELİŞİMSEL BOZUKLUKLAR

Detaylı

Zeka Gerilikleri Zeka Geriliği nedir? Sıklık Nedenleri

Zeka Gerilikleri Zeka Geriliği nedir? Sıklık Nedenleri Zeka Geriliği nedir? Zeka geriliğinin kişinin yaşına ve konumuna uygun işlevselliği gösterememesiyle belirlidir. Bunun yanı sıra motor gelişimi, dili kullanma yeteneği bozuk, anlama ve kavrama yaşıtlarından

Detaylı

70. Yılında Otizm Spektrum Bozuklukları. Dr. Sabri Hergüner Meram Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi AD

70. Yılında Otizm Spektrum Bozuklukları. Dr. Sabri Hergüner Meram Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi AD 1943 2013 70. Yılında Otizm Spektrum Bozuklukları Dr. Sabri Hergüner Meram Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi AD Açıklama 2012-2013 Araştırmacı: Yok Danışman: Yok Konuşmacı: 2012 Janssen Cilag

Detaylı

Zihinsel Bozukluk Belirtileri ve Semptomları

Zihinsel Bozukluk Belirtileri ve Semptomları Zihinsel Bozukluk Belirtileri ve Semptomları Zihinsel Bozuklukları Kavrama Zihinsel bozukluklar hakkında daha fazla bilgi edinin Daha önce zihinsel gerilik olarak bilinen zihinsel bozukluk (ID), bireyin

Detaylı

DEHB GÜNLÜK YAŞAM KAOS HALİNE GELDİĞİNDE

DEHB GÜNLÜK YAŞAM KAOS HALİNE GELDİĞİNDE Tiedot turkiksi DEHB GÜNLÜK YAŞAM KAOS HALİNE GELDİĞİNDE Çocukların oturup konsantre olmakta ve dürtülerini kontrol etmekte zorlanmaları normaldir. Ancak DEHB li (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu)

Detaylı

K. Ç. Tanı Süreci: ABA Programı: /Algiozelegitim

K. Ç. Tanı Süreci: ABA Programı: /Algiozelegitim K. Ç. Tanı Süreci: Nisan 2013 doğumlu K. Ç. ın yerinde sallanması, 1,5 yaşına geldiğinde etrafı ile iletişimi kesmesi, eve gelen misafirlerle hiç etkileşime geçmemesi ailenin çocuğunda bir farklılık olduğunu

Detaylı

P.Y. Tanı Süreci: Temmuz 2014 doğumlu P. nin 2,5 yaşını geçmesine rağmen konuşmaması, yerinde sallanması ailenin çocuğunda bir şeylerin yolunda

P.Y. Tanı Süreci: Temmuz 2014 doğumlu P. nin 2,5 yaşını geçmesine rağmen konuşmaması, yerinde sallanması ailenin çocuğunda bir şeylerin yolunda P.Y. Tanı Süreci: Temmuz 2014 doğumlu P. nin 2,5 yaşını geçmesine rağmen konuşmaması, yerinde sallanması ailenin çocuğunda bir şeylerin yolunda gitmediğini gösteren ilk işaretler olmuştur. Aile, bir çocuk

Detaylı

Editör İbrahim H. Diken ÜNİTE 11 ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÖĞRENCİLER. Prof. Dr. Rüya Güzel Özmen

Editör İbrahim H. Diken ÜNİTE 11 ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÖĞRENCİLER. Prof. Dr. Rüya Güzel Özmen Editör İbrahim H. Diken ÜNİTE 11 ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÖĞRENCİLER Prof. Dr. Rüya Güzel Özmen Hazırlayan: Gizem Yıldız Öğrenme güçlüğü: okuma, yazma, bilgileri işlemleme, konuşma dili, yazı dili veya düşünme

Detaylı

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN BİREYLER İÇİN PERFORMANS BELİRLEME FORMU

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN BİREYLER İÇİN PERFORMANS BELİRLEME FORMU T.C Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN BİREYLER İÇİN PERFORMANS BELİRLEME FORMU 2009 PROGRAMDA YER ALAN MODÜLLER VE SÜRELERİ Sıra

Detaylı

KOD 1 DAVRANIŞ MR (48-72 AY) xxxxxxx DAVRANIŞ VE UYUM RAPORU. "Sorun, sorun olmadan çözümlenmelidir."

KOD 1 DAVRANIŞ MR (48-72 AY) xxxxxxx DAVRANIŞ VE UYUM RAPORU. Sorun, sorun olmadan çözümlenmelidir. KOD 1 DAVRANIŞ MR (48-72 AY) DAVRANIŞ VE UYUM RAPORU "Sorun, sorun olmadan çözümlenmelidir." KİŞİSEL BİLGİLER Doğum Tarihi Cinsiyet Okulun Adı Sınıf İl İlçe Uygulama Tarihi Formu Dolduran 8.6.2011 ERKEK

Detaylı

ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUKLAR

ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUKLAR ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUKLAR 1)ÖZELLİKLERİ 2)KARŞILAŞMA SIKLIĞI 3)TÜRKİYE VE DÜNYADA YAPILAN FAALİYETLER 4)EĞİTİMLERİ 5)AİLEYE VE ÖĞRETMENLERE ÖNERİLER ÖZELLİKLERİ MOTOR GELİŞİM ÖZELLİKLERİ ZİHİNSEL GELİŞİM

Detaylı

DEHB GÜNLÜK YAŞAM KAOS HALİNE GELDİĞİNDE

DEHB GÜNLÜK YAŞAM KAOS HALİNE GELDİĞİNDE Information på turkiska DEHB GÜNLÜK YAŞAM KAOS HALİNE GELDİĞİNDE Çocukların oturup konsantre olmakta ve dürtülerini kontrol etmekte zorlanmaları normaldir. Ancak DEHB li (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite

Detaylı

OKUMA YAZMAYA HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

OKUMA YAZMAYA HAZIRLIK ÇALIŞMALARI OKUMA YAZMAYA HAZIRLIK ÇALIŞMALARI Okulöncesi eğitim çevresini merak eden, öğrenmeye ve düşünmeye güdülenmiş çocuğun bu özelliklerini yönetme, teşvik etme ve geliştirme gibi çok önemli bir görevi üstlenmiştir.

Detaylı

Eğitsel Mobil Uygulama Projesi Raporu. Hayvanları Tanıyalım

Eğitsel Mobil Uygulama Projesi Raporu. Hayvanları Tanıyalım Eğitsel Mobil Uygulama Projesi Raporu Hayvanları Tanıyalım Süreyya YÜKSEL 140805050 sryya_yuksel06@hotmail.com 1. Özet Oyun; okul öncesi ve ilkokul 1. ve 2. sınıf öğrencilerine yönelik hazırlanmıştır.

Detaylı

EĞİTİMDE KAVRAMLAR, İLKELER, HİZMETLER VE SAYISAL BİLGİLER

EĞİTİMDE KAVRAMLAR, İLKELER, HİZMETLER VE SAYISAL BİLGİLER İÇİNDEKİLER 1. Bölüm ÖZEL EĞİTİMDE KAVRAMLAR, İLKELER, HİZMETLER VE SAYISAL BİLGİLER Giriş... 3 Türkiye de Özel Eğitim Gerektiren Bireylerle İlgili Sayısal Bilgiler...10 Özel Eğitimde İlkeler...11 Türkiye

Detaylı

Editör İbrahim H. Diken ÜNİTE 8 GÖRME YETERSİZLİĞİ OLAN ÖĞRENCİLER. Yrd. Doç. Dr. Oğuz Gürsel

Editör İbrahim H. Diken ÜNİTE 8 GÖRME YETERSİZLİĞİ OLAN ÖĞRENCİLER. Yrd. Doç. Dr. Oğuz Gürsel Editör İbrahim H. Diken ÜNİTE 8 GÖRME YETERSİZLİĞİ OLAN ÖĞRENCİLER Yrd. Doç. Dr. Oğuz Gürsel Hazırlayan: Gizem Yıldız YASAL TANIM Görme keskinliği; ayrıntıları ayırt etme, görme yeteneğidir. Görme alanı;

Detaylı

EĞİTSEL DEĞERLENDİRME İSTEĞİ FORMU (İlköğretim Okulları )

EĞİTSEL DEĞERLENDİRME İSTEĞİ FORMU (İlköğretim Okulları ) EĞİTSEL DEĞERLENDİRME İSTEĞİ FORMU (İlköğretim Okulları ) T.C Millli Eğitim Bakanlığı....İlköğretim Okulu Müdürlüğü Sayı:.. Konu: Eğitsel Değerlendirme İsteği././20.... REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜNE

Detaylı

DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU. Dahili Servisler

DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU. Dahili Servisler DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU Dahili Servisler Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHP) Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), her 10 çocuktan birinde görülmesi, ruhsal, sosyal

Detaylı

DERS: ÖĞRENME GÜÇLÜKLERİ

DERS: ÖĞRENME GÜÇLÜKLERİ DERS: ÖĞRENME GÜÇLÜKLERİ ÖĞRENME GÜÇLÜKLERİ NEDİR? DOÇ. DR. CEVRİYE ERGÜL Tarihçe Öğrenme güçlüğü spesifik olarak ilk kez Samuel Orton ve Alfred Strauss isimli nöropsikiyatristler tarafından tanımlanmıştır.

Detaylı

DSM-IV E DAYALI ERİŞKİN DEB/DEHB TANI VE DEĞERLENDİRME ENVANTERİ (Turgay, Kas m 1995)

DSM-IV E DAYALI ERİŞKİN DEB/DEHB TANI VE DEĞERLENDİRME ENVANTERİ (Turgay, Kas m 1995) DSM-IV E DAYALI ERİŞKİN DEB/DEHB TANI VE DEĞERLENDİRME ENVANTERİ (Turgay, Kas m 1995) Adınız, Soyadınız: Tarih: Yaşınız: Cinsiyetiniz: Halen kullandığınız ilaçlar: Daha önce aldığınız tanılar: Yukarıdaki

Detaylı

ÖZÜR GRUBUNUN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ. bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu

ÖZÜR GRUBUNUN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ. bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu ÖZÜR GRUBUNUN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ Tanımı Görme yetersizliği, görme gücünün kısmen ya da tamamen yetersizliğinden dolayı bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu

Detaylı

BİREYLERE YÖNELİK HİZMETLER

BİREYLERE YÖNELİK HİZMETLER EKİBİMİZ Altis; 1989 yılında Dr. Bülent Madi tarafından nöroloji ve sanat çalışmalarının birlikteliği amacıyla kurulmuştur. İki yıl süren çalışmalarının ardından 1991 yılında diğer bilim dalları ile interdisipliner

Detaylı

KLİNİK PSİKOLOJİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ

KLİNİK PSİKOLOJİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ İÇİNDEKİLER BÖLÜM I GİRİŞ ------------------------------------------------------------------------------------------------- 1 KLİNİK PSİKOLOJİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ ------------------------------------------

Detaylı

Cinsiyet Hormonları ve Nörogelişimsel Bozukluklar

Cinsiyet Hormonları ve Nörogelişimsel Bozukluklar Cinsiyet Hormonları ve Nörogelişimsel Bozukluklar Geç-dönem Bozukluklar Depresyon Kaygı Bozuklukları Yeme Bozuklukları Travma Sonrası Stres Bozukluğu Nörogelişimsel Bozukluklar Otizm Dikkat Eksikliği Hiperaktivite

Detaylı

HAREKETLİ ÇOCUK DOÇ. DR.AYLİN ÖZBEK DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK PSİKİYATRİSİ AD. ÖĞRETİM ÜYESİ

HAREKETLİ ÇOCUK DOÇ. DR.AYLİN ÖZBEK DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK PSİKİYATRİSİ AD. ÖĞRETİM ÜYESİ HAREKETLİ ÇOCUK DOÇ. DR.AYLİN ÖZBEK DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK PSİKİYATRİSİ AD. ÖĞRETİM ÜYESİ SUNUM PLANI: Hareketli çocuk kime denir? Klinik ilgi odağı olması gereken çocuklar hangileridir?

Detaylı

Özel Öğrenme Güçlüğü

Özel Öğrenme Güçlüğü ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ Özel Öğrenme Güçlüğü Öğrenme güçlüğü bir çocuğun zekâsı normal olmasına rağmen, okuma, yazma, matematik, konuşma, dinleme, anlama ve kendini ifade etme becerilerinden bir ya da birkaçında

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 ERKEN YAŞTA DİL ÖĞRENME... 1

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 ERKEN YAŞTA DİL ÖĞRENME... 1 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 ERKEN YAŞTA DİL ÖĞRENME... 1 Erken Yaşta Dil Öğrenenler... 1 Çocuklar ana dillerini nasıl öğrenirler?... 2 Ana dil ediniminin aşamaları... 3 Yabancı dil öğrenimine erken başlamak faydalı

Detaylı

TANIM. Aşağıdaki gelişim alanlarının bir kaçında ağır ve yaygın yetersizlik ile karekterize edilir;

TANIM. Aşağıdaki gelişim alanlarının bir kaçında ağır ve yaygın yetersizlik ile karekterize edilir; OTİZM TANIM Aşağıdaki gelişim alanlarının bir kaçında ağır ve yaygın yetersizlik ile karekterize edilir; Sosyal etkileşim becerileri, İletişim becerileri Basma kalıp ilgiler, aktiviteler ya da davranışların

Detaylı

BİREYSEL GELİŞİM RAPORU *

BİREYSEL GELİŞİM RAPORU * BİREYSEL GELİŞİM RAPORU * AÇIKLAMALAR 1. Her tür ve kademedeki okullara devam eden ve devam ettiği okulda özel eğitim tedbiri kararı alınmış olan ö ğrenciler için Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği'nin

Detaylı

BİLA AKⱭAĞ βaŧra Яehberlik AraşTırma Merkezi Ờzel Ǝğitim Öğretmeni

BİLA AKⱭAĞ βaŧra Яehberlik AraşTırma Merkezi Ờzel Ǝğitim Öğretmeni BİLA AKⱭAĞ βaŧra Яehberlik AraşTırma Merkezi Ờzel Ǝğitim Öğretmeni 1 2 Fargman>>> Eğitimin İçeriği ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ (ÖÖG) NEDİR? YASAL DÜZENLEMELER VE EĞİTİM HAKKI ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ NEDENLERİ ÖZEL

Detaylı

OKULÖNCESİ DÖNEMDE BEDEN EĞİTİMİ

OKULÖNCESİ DÖNEMDE BEDEN EĞİTİMİ OKULÖNCESİ DÖNEMDE BEDEN EĞİTİMİ Harekete Sürükleyici Etkinlikler- 5 dak. İşlevsel Etkinlikler- 10 dak. Grup Etkinlikleri 20 dak. Tüm sınıf Etkinlikleri 5 dak. HAREKETE SÜRÜKLEYİCİ ETKİNLİKLER Yürüme ve

Detaylı

Y.C. Tanı Süreci

Y.C. Tanı Süreci Y.C. Tanı Süreci Y nin yaşıtlarına göre geç konuşmuş olması, ellerini sürekli olarak çırpması, rutinler konusunda ısrarcı davranışları aile tarafından ilk dikkati çeken belirtiler olmuştur. Aile ilk olarak

Detaylı

Otizm Spektrum Bozukluğu. Tarihçe, Yaygınlık ve Nedenler

Otizm Spektrum Bozukluğu. Tarihçe, Yaygınlık ve Nedenler Otizm Spektrum Bozukluğu Tarihçe, Yaygınlık ve Nedenler Otizm Spektrum Bozukluğu OSB nöro-gelişimsel bir bozukluk ve bir özel eğitim kategorisidir. Otistik olarak da nitelendirilirler. OSB na sahip çocukların

Detaylı

ZİHİNSEL ENGELLİ BİREYLERE OKUMA YAZMA ÖĞRETİMİ

ZİHİNSEL ENGELLİ BİREYLERE OKUMA YAZMA ÖĞRETİMİ ZİHİNSEL ENGELLİ BİREYLERE OKUMA YAZMA ÖĞRETİMİ Öğretmenler, anne-babalar ve toplum okuma yazmaya büyük önem verir. Günümüzde okuma-yazma bilmemek büyük bir kusur olarak kabul edilir. Özel gereksinimli

Detaylı

ERGOTERAPİ ve OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUKLARI

ERGOTERAPİ ve OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUKLARI ERGOTERAPİ ve OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUKLARI 1 Otizm Nedir? Otizm, sosyal ve iletişim becerilerinin oluşmasını etkileyen bir gelişim bozukluğudur. Otizm genellikle yaşamın ilk 2 yılında ortaya çıkar. Otizmli

Detaylı

OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU. Prof. Dr. Berna Özsungur Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD

OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU. Prof. Dr. Berna Özsungur Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU Prof. Dr. Berna Özsungur Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD 58. Türkiye Milli Pediatri Kongresi 25 Ekim 2014 TANIM Otizm Spektrum

Detaylı

ZİHİNSEL ENGELLİ BİREYLERİN ÖZELLİKLERİ

ZİHİNSEL ENGELLİ BİREYLERİN ÖZELLİKLERİ ZİHİNSEL ENGELLİ BİREYLERİN ÖZELLİKLERİ *AKADEMİK KAVRAMLARI GEÇ VE GÜÇ ÖĞRENİRLER. *DİKKATLERİ KISA SÜRELİ VE DAĞINIKTIR. DEVAMLI İZLEME, TEŞVİK VE DEĞİŞİKLİK İSTERLER. *İLGİLERİ KISA SÜRELİDİR. *YAKIN

Detaylı

EĞİTSEL DEĞERLENDİRME İSTEĞİ FORMU (İlkokul ve Ortaokullar) T.C Milli Eğitim Bakanlığı.. Okulu Müdürlüğü REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜNE

EĞİTSEL DEĞERLENDİRME İSTEĞİ FORMU (İlkokul ve Ortaokullar) T.C Milli Eğitim Bakanlığı.. Okulu Müdürlüğü REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜNE EĞİTSEL DEĞERLENDİRME İSTEĞİ FORMU (İlkokul ve Ortaokullar) T.C Milli Eğitim Bakanlığı. Okulu Müdürlüğü Sayı: / /20 Konu: Eğitsel Değerlendirme İsteği REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜNE Adı. Soyadı

Detaylı

OYUN VE ÇOCUK. Oyunun Aşamaları:

OYUN VE ÇOCUK. Oyunun Aşamaları: OYUN VE ÇOCUK Çocuklar oyunla dünyayı keşfederler, diğer kişilerle kuracakları ilişkileri öğrenirler, kendi yeteneklerini ve güçlerini test ederler, yeni fikirleri denerler ve farklı aktiviteleri deneyecek

Detaylı

Okuma bozukluğu ile ilgili olan (Disleksi) Yazılı anlatım ile ilgili olan (Disgrafi) Sayısal (matematik) bozukluk ile giden (Diskalkuli)

Okuma bozukluğu ile ilgili olan (Disleksi) Yazılı anlatım ile ilgili olan (Disgrafi) Sayısal (matematik) bozukluk ile giden (Diskalkuli) ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ NEDİR VE NELER YAPILABİLİR? Öğrenme güçlüğü özellikle akademik performansı etkileyen, bilgiyi işleme sıkıntısı olarak tanımlanmaktadır ve başka hiçbir hastalığın sebebi olarak ortaya çıkmaz.

Detaylı

İŞİTME YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLER İÇİN PERFORMANS BELİRLEME FORMU

İŞİTME YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLER İÇİN PERFORMANS BELİRLEME FORMU T.C Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü İŞİTME YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLER İÇİN PERFORMANS BELİRLEME FORMU 2009 PROGRAMDA YER ALAN MODÜLLER VE SÜRELERİ Modülün

Detaylı

Zihinsel Yetersizliği olan bireylere Okuma- Yazma Öğretimi. Emre ÜNLÜ

Zihinsel Yetersizliği olan bireylere Okuma- Yazma Öğretimi. Emre ÜNLÜ Zihinsel Yetersizliği olan bireylere Okuma- Yazma Öğretimi Emre ÜNLÜ Neden okuma yazma öğretmeliyiz? Yaşama katılım Yaşamsal tercihler Okuma yazma Bilgiye ulaşma Bağımsızlaşma Sessel farkındalık Metni

Detaylı

Türkçe dili etkinlikleri, öğretmen rehberliğinde yapılan grup etkinliklerindendir. Bu etkinlikler öncelikle çocukların dil gelişimleriyle ilgilidir.

Türkçe dili etkinlikleri, öğretmen rehberliğinde yapılan grup etkinliklerindendir. Bu etkinlikler öncelikle çocukların dil gelişimleriyle ilgilidir. KİTAP VE ÇOCUK Türkçe dili etkinlikleri, öğretmen rehberliğinde yapılan grup etkinliklerindendir. Bu etkinlikler öncelikle çocukların dil gelişimleriyle ilgilidir. Türkçe dil etkinlikleri çocuğun kendi

Detaylı

... REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜNE

... REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜNE Konu : Eğitsel Değerlendirme İsteği... REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜNE Adı. Soyadı ve T.C kimlik numarası belirtilen öğrencimiz. Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmenliğinin 23. maddesinde belirtilen

Detaylı

Hizmetiçi Eğitimler.

Hizmetiçi Eğitimler. Hizmetiçi Eğitimler Altis; 1989 yılında Dr. Bülent Madi tarafından nöroloji ve sanat çalışmalarının birlikteliği amacıyla kurulmuştur. İki yıl süren çalışmalarının ardından, 1991 yılında diğer bilim dalları

Detaylı

A. A. A. Tanı Süreci: Haziran 2015 doğumlu A. nın 18. Aya gelindiğinde var olan kelimeleri kullanmayı bırakmış olması ailenin ilk dikkatini çeken

A. A. A. Tanı Süreci: Haziran 2015 doğumlu A. nın 18. Aya gelindiğinde var olan kelimeleri kullanmayı bırakmış olması ailenin ilk dikkatini çeken A. A. A. Tanı Süreci: Haziran 2015 doğumlu A. nın 18. Aya gelindiğinde var olan kelimeleri kullanmayı bırakmış olması ailenin ilk dikkatini çeken nokta olmuştur. Aile, bir çocuk ve ergen psikiyatristine

Detaylı

Erken (Filizlenen) Okuryazarlık

Erken (Filizlenen) Okuryazarlık Erken (Filizlenen) Okuryazarlık Hazırlayan: Berrin Baydık Hazırlayan: Berrin Baydık 1 Okul ve okul sonrası başarı için gerekli. 0-8 yaş Doğumdan okul yaşına kadar geçen sürede yalnızca okuma değil, yazma

Detaylı

Öğr. Gör. Özlem BAĞCI

Öğr. Gör. Özlem BAĞCI Öğr. Gör. Özlem BAĞCI Çocuğun kas gelişimini sağlayan, enerjisinin boşalmasına yol açan oyun, arkadaşları ile iletişimi ve işbirliğini de sağlayarak onun dünyasını biçimlendirir. Piaget e göre oyun, çocuğun

Detaylı

MATEMATİĞİ SEVİYORUM OKUL ÖNCESİNDE MATEMATİK

MATEMATİĞİ SEVİYORUM OKUL ÖNCESİNDE MATEMATİK MATEMATİĞİ SEVİYORUM OKUL ÖNCESİNDE MATEMATİK Matematik,adını duymamış olsalar bile, herkesin yaşamlarına sızmıştır. Yaşamın herhangi bir kesitini alın, matematiğe mutlaka rastlarsınız.ben matematikten

Detaylı

İÇİNDEKİLER. 2 Sınıfı ve Materyalleri Düzenleme 11

İÇİNDEKİLER. 2 Sınıfı ve Materyalleri Düzenleme 11 İÇİNDEKİLER 1 Sınıf Yönetimine Giriş 1 Sınıflar Karmaşık Yerlerdir 2 Sınıf Yönetimini Öğrenmek 3 Sınıf Yönetiminin Öğretimin Diğer Yönleriyle İlişkisi 7 Bölümün Özeti 9 Okunması Önerilen Yayınlar 9 Önerilen

Detaylı

ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÇOCUKLAR

ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÇOCUKLAR ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÇOCUKLAR T.C. Efeler Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü Yayını KASIM 2014 ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÇOCUKLAR Hazırlayan Ramazan KAYRAK Psikolog T.C. Efeler Belediyesi Kültür ve

Detaylı

FİZİKSEL AKTİVİTENİN ENGELLİ BİREYLER ÜZERİNDEKİ KATKILARI

FİZİKSEL AKTİVİTENİN ENGELLİ BİREYLER ÜZERİNDEKİ KATKILARI FİZİKSEL AKTİVİTENİN ENGELLİ BİREYLER ÜZERİNDEKİ KATKILARI Dilara Özer Akdeniz Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu ÖZEL GEREKSİNİMİ OLAN ÇOCUKLAR Bedensel Engel İşitme Engeli Zihinsel Engel

Detaylı

GELİŞİM DÖNEMİ VE ÖZELLİKLERİ

GELİŞİM DÖNEMİ VE ÖZELLİKLERİ GELİŞİM DÖNEMİ VE ÖZELLİKLERİ 3-6 yaş arasını kapsayan ve okul öncesi dönem adını verdiğimiz süreç çocukların gelişimi açısından oldukça önemlidir. Okul öncesi dönem çocukta büyümenin ve gelişimin en hızlı

Detaylı

ÖZEL ELLER E-BÜLTEN Nisan 2017

ÖZEL ELLER E-BÜLTEN Nisan 2017 ÖZEL ELLER Değerli okurlarımız; ÖZEL ELLER E-BÜLTEN Nisan 2017 EMEĞİ GEÇENLER Fatma ÜSTÜNDAĞ Mustafa ÇİFTCİ Hilal DOĞAN ALANYA ÖZEL EĞİTİM MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ(OKULU) Kadıpaşa Mahallesi İkizler Sokak

Detaylı

ANABİLİM EĞİTİM KURUMLARI DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU

ANABİLİM EĞİTİM KURUMLARI DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU Ü p ye ANABİLİM EĞİTİM KURUMLARI DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK BİRİMİ - MART 2014 ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLARDA DİKKAT EKSİKLİĞİ, HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU

Detaylı

O Gelişim, organizmanın döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, dil, duygusal ve sosyal yönden en son aşamaya ulaşıncaya kadar sürekli ilerleme

O Gelişim, organizmanın döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, dil, duygusal ve sosyal yönden en son aşamaya ulaşıncaya kadar sürekli ilerleme BİREY GELİŞİMİ O Gelişim, organizmanın döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, dil, duygusal ve sosyal yönden en son aşamaya ulaşıncaya kadar sürekli ilerleme kaydeden değişimidir. O Gelişim; organizmanın

Detaylı

DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUĞU ANLAMAK

DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUĞU ANLAMAK DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUĞU ANLAMAK Prof. Dr. Sirel Karakaş Neurometrika Medikal Tıp Teknololojileri Ltd. Şti Nöropsikoloji ve Psikofizyoloji Derneği Başkanı Uslarası Kıbrıs Üniversitesi

Detaylı

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ YAŞAYAN BİREYLER İÇİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ EĞİTİM ARAÇLARI GELİŞTİRİLMESİ

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ YAŞAYAN BİREYLER İÇİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ EĞİTİM ARAÇLARI GELİŞTİRİLMESİ ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ YAŞAYAN BİREYLER İÇİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ EĞİTİM ARAÇLARI GELİŞTİRİLMESİ Yrd. Doç. Dr. Özlem UÇAR Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Özlem EROĞLU KARACA Trakya Üniversitesi

Detaylı

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. Mesleki Gelişim Programı

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. Mesleki Gelişim Programı T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü 1. ETKİNLİĞİN ADI Zihinsel Engellilerin Eğitimi Kursu 4 Mesleki Gelişim Programı 2. ETKİNLİĞİN AMAÇLARI Bu faaliyeti başarı

Detaylı

Okul Dönemi Çocuklarda

Okul Dönemi Çocuklarda Okul Dönemi Çocuklarda Fiziksel ve motor gelişim Bilişsel açıdan gelişim Psikososyal gelişim Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül Hasan Kalyoncu Üniversitesi Okul Dönemi Çocuklarda (7-11 yaş) Gelişimin Görevleri

Detaylı

Çocuğun konuşma becerilerinin akranlarına göre belirgin derecede geri kalmasıdır. Gelişimsel aşamalardan birisidir.

Çocuğun konuşma becerilerinin akranlarına göre belirgin derecede geri kalmasıdır. Gelişimsel aşamalardan birisidir. Konuşma gecikmesi Çocuğun konuşma becerilerinin akranlarına göre belirgin derecede geri kalmasıdır. Gelişimsel aşamalardan birisidir. Aylara göre konuşmanın normal gelişimi: 2. ay mırıldanma, yabancılara

Detaylı

ÖZEL GEREKSĠNĠMLĠ BĠREYLER. FUNDA ACARLAR Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Bölümü

ÖZEL GEREKSĠNĠMLĠ BĠREYLER. FUNDA ACARLAR Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Bölümü ÖZEL GEREKSĠNĠMLĠ BĠREYLER FUNDA ACARLAR Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Bölümü Yetersizlik, iģlevsellik ve sağlık bileģenlerinin sınıflandırılması Vücut yapıları ve iģlevleri

Detaylı

ZİHİN ENGELLİLER VE EĞİTİMİ ÖZELLİKLERİ

ZİHİN ENGELLİLER VE EĞİTİMİ ÖZELLİKLERİ ZİHİN ENGELLİLER VE EĞİTİMİ ÖZELLİKLERİ Demografik ve Sosyal Özellikler Cinsiyet: Erkeklerde kızlara göre daha sıklıkla görülmektedir. Etnik özellikler: Bazı etnik gruplara ait çocukların zihinsel yetersizlik

Detaylı

ÖZEL ATAFEN İLKOKULU 1. SINIFLAR İNGİLİZCE VELİ BİLGİLENDİRME

ÖZEL ATAFEN İLKOKULU 1. SINIFLAR İNGİLİZCE VELİ BİLGİLENDİRME ÖZEL ATAFEN İLKOKULU 1. SINIFLAR İNGİLİZCE VELİ BİLGİLENDİRME Öğretmenlerimiz: Esra Akkoyun: 1 A/B Pelin Yaman: 1 C/D ATAFENDE İngilizce programı Avrupa Dil standartları ve çoklu zekâ kuramına uygun olarak

Detaylı

Özel Ege Bilim Sanat Koleji Rehberlik Servisi

Özel Ege Bilim Sanat Koleji Rehberlik Servisi ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ Özel Öğrenme Güçlüğü bir çocuğun zekâsının normal ya da normalin üstünde olmasına rağmen; dinleme, düşünme, anlama, kendini ifade etme, okuma- yazma veya matematik becerilerinden bir

Detaylı

BEYİN GELİŞİMİNİN HİKAYESİ

BEYİN GELİŞİMİNİN HİKAYESİ BEYİN GELİŞİMİNİN HİKAYESİ Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Rana Karabudak TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü Türk Nöroloji Derneği (TND) 2014 Beyin Yılı Aktiviteleri çerçevesinde hazırlanmıştır. Tüm hakları

Detaylı

Ders Kod Ders Ad T U L K AKTS DİL. HEM155 Psikoloji MAT171 Temel Matematik I TD101 Türk Dili I Seçmeli Ders Grup 1 6

Ders Kod Ders Ad T U L K AKTS DİL. HEM155 Psikoloji MAT171 Temel Matematik I TD101 Türk Dili I Seçmeli Ders Grup 1 6 ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SÖKE SAĞLIK YÜKSEKOKULU ÇOCUK GELİŞİMİ PROGRAMI 2015/16 ÖĞRETİM PROGRAMI 29.01.2016 1. Yarıyıl ÇGL101 Çocuk Gelişimine Giriş 2 0 0 2 4 ÇGL103 Aile Yaşam Döngüsü ve Aile İçi

Detaylı

1 SF. Kuzucuk Okul Öncesi Eğitim Seti

1 SF. Kuzucuk Okul Öncesi Eğitim Seti Kuzucuk Okul Öncesi Eğitim Seti 1 SF SF 2 Kuzucuk Okul Öncesi Eğitim Seti Eğitimin temel basamağı olan Okul Öncesi Eğitim nitelikli ve çok yönlü bir eğitim sürecini gerektirir. Çocukların keyifli zengin

Detaylı

Gelişimsel özellikleri tanımak Olası durumları erken fark edebilmek Öğrenim sürecine destek olabilmek

Gelişimsel özellikleri tanımak Olası durumları erken fark edebilmek Öğrenim sürecine destek olabilmek Gelişimsel özellikleri tanımak Olası durumları erken fark edebilmek Öğrenim sürecine destek olabilmek Yaşamın başlangıcından sonuna kadar süren duygusal, fiziksel, sosyal, bilişsel açıdan sürekli değişimidir.

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü ÖZEL EĞİTİM İHTİYACI OLAN ÖĞRENCİLERE SINAV UYGULAMA KLAVUZU

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü ÖZEL EĞİTİM İHTİYACI OLAN ÖĞRENCİLERE SINAV UYGULAMA KLAVUZU T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü ÖZEL EĞİTİM İHTİYACI OLAN ÖĞRENCİLERE SINAV UYGULAMA KLAVUZU 1 Bu kılavuzda sınavda dikkat etmeniz gereken hususlar,

Detaylı

MY SCHOOL IS MY HOME NOW (EVİM ARTIK OKULUM) ERASMUS+ KA204 PROJESİ

MY SCHOOL IS MY HOME NOW (EVİM ARTIK OKULUM) ERASMUS+ KA204 PROJESİ (EVİM ARTIK OKULUM) ERASMUS+ KA204 PROJESİ OTİZMLİ ÇOCUKLARIN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ Dil gelişimleri geridir, konuşmalarında akıcılık yoktur. Konuşulanları ve yönergeleri anlamakta güçlük çekerler. Karşılıklı

Detaylı

Her Hareketli Çocuk Hiperektif Değildir?

Her Hareketli Çocuk Hiperektif Değildir? DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, bireyin yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayan aşırı hareketlilik, istekleri erteleyememe (impulsivite) ve dikkat sorunları

Detaylı

Erişkinlerde DEHB. Prof. Dr. Cengiz TUĞLU. 17. Klinik Eğitim Sempozyumu Antalya, 10 Nisan 2013

Erişkinlerde DEHB. Prof. Dr. Cengiz TUĞLU. 17. Klinik Eğitim Sempozyumu Antalya, 10 Nisan 2013 Erişkinlerde DEHB Prof. Dr. Cengiz TUĞLU 17. Klinik Eğitim Sempozyumu Antalya, 10 Nisan 2013 Açıklama - 2012-2013 Konuşmacı Araştırma Danışma Kurulu Janssen-Cilag X X AstraZeneca X PPD X Kurs Öncesi Değerlendirme

Detaylı

DERS 7: ÇALIŞMA ÖRNEĞİ ANALİZİ. Prof. Dr. Tevhide Kargın

DERS 7: ÇALIŞMA ÖRNEĞİ ANALİZİ. Prof. Dr. Tevhide Kargın DERS 7: ÇALIŞMA ÖRNEĞİ ANALİZİ Prof. Dr. Tevhide Kargın Çalışma örneği analizi, öğretim stratejilerinin belirlenmesinde ve değerlendirilmesinde, gönderme öncesi bilginin toplanmasında, bireyselleştirilmiş

Detaylı

TİCARET VE SANAYİ ODASI İLKOKULU SOSYAL BECERİ GELİŞTİRME GRUP ÇALIŞMAMIZ. REHBERLİK ve PSİKOLOJİK DANIŞMA SERVİSİ

TİCARET VE SANAYİ ODASI İLKOKULU SOSYAL BECERİ GELİŞTİRME GRUP ÇALIŞMAMIZ. REHBERLİK ve PSİKOLOJİK DANIŞMA SERVİSİ TİCARET VE SANAYİ ODASI İLKOKULU SOSYAL BECERİ GELİŞTİRME GRUP ÇALIŞMAMIZ REHBERLİK ve PSİKOLOJİK DANIŞMA SERVİSİ Çocuklar büyüklerini dinlemede asla iyi değildirler. Ama onların davranışlarını benimsemede

Detaylı

Çocuklarda Dikkat Eksikliği

Çocuklarda Dikkat Eksikliği Çocuklarda Dikkat Eksikliği BR.HLİ.037 Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Sendromu Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu; aşırı hareketlilik, dikkat sorunları ve istekleri erteleyememe (dürtüsellik)

Detaylı

Çoklu Zekâ Teorisi Ek 2

Çoklu Zekâ Teorisi Ek 2 ÇOCUKLAR İÇİN ÇOKLU ZEKÂ GÖZLEM FORMU Öğrencinin Adı Soyadı: Cinsiyeti: Tarih: Sınıfı: Lütfen formda yer alan her ifadenin sizin için ne derece uygun olup olmadığını aşağıdaki beşli dereceleme ölçeği üzerinde

Detaylı

Bazı araştırmacılar, zihinsel engelli olan ve olmayan çocukların oyun türü ve düzeylerini karşılaştırmışlardır.

Bazı araştırmacılar, zihinsel engelli olan ve olmayan çocukların oyun türü ve düzeylerini karşılaştırmışlardır. Engelli Çocuklar Ve Oyun Zihinsel Engelli Çocuklar Zihinsel Engel Doğum öncesinde, doğum anında ve sonrasında çeşitli nedenlere bağlı olarak merkezi sinir sisteminde, daha doğrusu beyinde meydana gelen

Detaylı

TÜRKÇE MODÜLÜ BİREYSEL EĞİTİM PLANI (TÜRKÇE DERSİ) (1.ÜNİTE) GÜZEL ÜLKEM TÜRKİYE

TÜRKÇE MODÜLÜ BİREYSEL EĞİTİM PLANI (TÜRKÇE DERSİ) (1.ÜNİTE) GÜZEL ÜLKEM TÜRKİYE (1.ÜNİTE) GÜZEL ÜLKEM TÜRKİYE KISA DÖNEMLİ MATERYAL YÖNTEM- i doğru kullanır. 1 2 3 4 Söylenen sözcüğü tekrar eder. Gösterilen ve söylenen nesnenin adını söyler. Gösterilen nesnenin adını söyler. Resmi

Detaylı

ÖNSÖZ... IX 1. 10 12 13 10 14 2. 15 15 3. 20 20 24 27 28 29 30 30 33 34 36 39 40 41 42 III

ÖNSÖZ... IX 1. 10 12 13 10 14 2. 15 15 3. 20 20 24 27 28 29 30 30 33 34 36 39 40 41 42 III İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... IX 1. Çocuklara Zarar Veren Anne-Baba Davranışları...1 Aşırı Koruyuculuk ve Kısıtlayıcılık...2 Reddetme; Maskelenmiş Mahrumiyet...4 Aşırı Hoşgörü ve Şımartma...5 Aşırı Beklentiler...6

Detaylı

O Dil; Çok geniş anlamıyla dil, düşünce, duygu ve güdüleri, doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracıdır.

O Dil; Çok geniş anlamıyla dil, düşünce, duygu ve güdüleri, doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracıdır. DİL GELİŞİMİ O Dil; Çok geniş anlamıyla dil, düşünce, duygu ve güdüleri, doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracıdır. O Dil gelişimi; seslerin, kelimelerin, sayıların,

Detaylı

Açıklama 2008 2010. Araştırmacı, danışman, konuşmacı: Herhangi bir maddi ilişki yoktur.

Açıklama 2008 2010. Araştırmacı, danışman, konuşmacı: Herhangi bir maddi ilişki yoktur. Açıklama 2008 2010 Araştırmacı, danışman, konuşmacı: Herhangi bir maddi ilişki yoktur. Gençlerde DEHB nin Öğrenim Hayatı Üzerine Etkileri Dr Aytül Karabekiroğlu Samsun Mehmet Aydın Eğitim ve Araştırma

Detaylı

İÇİNDEKİLER 1. KİTAP. BÖLÜM I Program KavraMI ve TÜRKÇE ÖğRETİM PrograMI. BÖLÜM II TÜRKÇE Öğretim PrograMININ TARİhî Gelişimi BÖLÜM III

İÇİNDEKİLER 1. KİTAP. BÖLÜM I Program KavraMI ve TÜRKÇE ÖğRETİM PrograMI. BÖLÜM II TÜRKÇE Öğretim PrograMININ TARİhî Gelişimi BÖLÜM III İÇİNDEKİLER BEŞİNCİ BASKI İÇİN SUNUŞ...iii DÖRDÜNCÜ BASKI İÇİN SUNUŞ... v ÜÇÜNCÜ BASKI İÇİN SUNUŞ... vi İKİNCİ BASKI İÇİN SUNUŞ...vii ÖN SÖZ...viii 1. KİTAP BÖLÜM I Program KavraMI ve TÜRKÇE ÖğRETİM PrograMI

Detaylı

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ NİLÜFER REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ 2013 N İ L Ü F E R R E H B E R L İ K V E A R A Ş T I R M A M E R K E Z İ Sayfa 1

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ NİLÜFER REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ 2013 N İ L Ü F E R R E H B E R L İ K V E A R A Ş T I R M A M E R K E Z İ Sayfa 1 ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ NİLÜFER REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ 2013 N İ L Ü F E R R E H B E R L İ K V E A R A Ş T I R M A M E R K E Z İ Sayfa 1 İÇİNDEKİLER KONU SAYFA ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜNÜN TANIMI........3

Detaylı

BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI

BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI ÖĞRENCİNİN ADI-SOYADI Ayşe BAL DOĞUM TARİHİ 06/08/2003 YAŞI 9 KİMLİK BİLGİLERİ ANNE BABA ADI- SOYADI Sabiha Ali DOĞUM TARİHİ 09/06/1973 12/05/1970 MESLEĞİ Ev hanımı

Detaylı

ZEKA ATÖLYESİ AKIL OYUNLAR

ZEKA ATÖLYESİ AKIL OYUNLAR ZEKA ATÖLYESİ AKIL OYUNLAR Akıl Oyunları çocukların ve yetişkinlerin strateji geliştirme, planlama, mantık yürütmemantıksal bütünleme, görsel-uzamsal düşünme, yaratıcılık, dikkat - konsantrasyon, hafıza

Detaylı

Testin Uygulanma Tarihi: 2017

Testin Uygulanma Tarihi: 2017 Adı Soyadı:... Doğum Tarihi: Testin Uygulanma Tarihi: 217 Yaşı: Yaş Ay Uygulanan Test: WISC IV Yetkili Psikolog: Elif Yüce Rapor Başvuru Nedeni Ailesi tarafından dikkat eksikliğinin giderilmesi için Açık

Detaylı

TED ANTALYA KOLEJİ PDR SERVİSİ AKADEMİK BAŞARININ ARTTIRILMASI

TED ANTALYA KOLEJİ PDR SERVİSİ AKADEMİK BAŞARININ ARTTIRILMASI TED ANTALYA KOLEJİ PDR SERVİSİ AKADEMİK BAŞARININ ARTTIRILMASI Akademik Başarının Artırılması Verimli ders çalışma programı Çalışmayı sürdürmek Zihnin dağılmasını önlemek Çalışma ortamına ilişkin düzenlemeler

Detaylı

AİLENİN ENGELLİ ÇOCUĞU

AİLENİN ENGELLİ ÇOCUĞU DEHB Ve ÖZEL ÖĞRENME AİLENİN ENGELLİ ÇOCUĞU KABUL SÜRECİ AİLELERİNİN SERGİLEMESİ GEREKEN EBEVEYN TUTUMLARI AİLE TOPLUM İŞBİRLİĞİNİN SAĞLANMASI İŞ VE KARİYER OLANAKLARI GÜÇLÜĞÜ ÜMRANİYE RAM AİLENİN ENGELLİ

Detaylı

Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrenciler

Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrenciler Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrenciler Zihinsel yetersizlik üç ölçütte ele alınmaktadır 1. Zihinsel işlevlerde önemli derecede normalin altında olma 2. Uyumsal davranışlarda yetersizlik gösterme 3. Gelişim

Detaylı