TG 8 ÖABT BİYOLOJİ KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ BİYOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ

Transkript

1 KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ BİYOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ TG 8 ÖABT BİYOLOJİ Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.

2 AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.

3 2015 ÖABT / BİY BİYOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ TG 8 1. Sempatik sinirler, heyecan, sinirlenme, aşırı yorgunluk gibi stresli zamanlarda vurkaç düzeninin sağlanması için bazı değişikliler yapar. Nefes alışverişini, kalp atışlarını artırır, sindirim sistemini baskılar. Karaciğer yoluyla kan şekerini artırır, çizgili kaslar glikojeni parçalar ancak kana glikoz vermez. 4. Grafik incelendiğinde, t anında turgor basıncının ve osmotik basıncın eşitlendiği, emme kuvvetinin 0 (sıfır) olduğu görülür. Bunun gerçekleşebilmesi için hücrenin hipotonik ortamda tutulması gerekir, hücre içine su almıştır. Ancak hücrenin hemoliz olduğu ile ilgili bir bilgi yoktur, bunun gerçekleşmesi için turgor ve osmotik basıncın sıfıra doğru inmesi gerekir. 7. Bakteriler ve arkebakteriler prokaryotik hücre yapısına sahiptir. DNA halkasal yapıdadır ve çekirdek içinde bulunmaz. 2. Devirli fotofosforilasyonda primer alıcı, ferrodoksin (fd), sitokromlar ve plastosiyanin (pc) kullanılır. Fotosistem I görev alır. 5. Türden âleme doğru gidildikçe canlı çeşitliliği artar. Rastgele seçilen iki bireyin akrabalık derecesi oldukça düşük çıkabilir. 8. Hücre solunumu sırasında glikozun kimyasal bağ enerjisi NADH yoluyla ETS ye, oradan da ATP sentetazdan proton - motif güce aktarılır. Bu enerji en son ATP nin fosfat bağlarında depolanır. 3. Anaerobik solunumda sadece glikoz kullanılabilir. Tablo incelendiğinde kısa süreli kısa mesafe koşularında anaerobik solunuma, uzun mesafe koşularında aerobik solunuma başvurulduğu görülür. Laktatın yıkımda elde edilen enerji daha hızlı açığa çıkar. 6. Çevre kirliliğinin ve ölüm oranının artması, predatör sayısının fazlalaşması, tür içi - türler arası rekabetin yükselmesi popülasyonun büyüme hızını azaltabilir. Üreme potansiyeli arttığında ise popülasyon, birim zamanda daha fazla yavru verir. Büyüme hızı artar. 9. Hücrelerde protein ve RNA çeşitleri DNA şifresine bağlı olarak sentezlenir. Trigliserit üretimi için enzim bulunması yeterlidir. 3

4 10. Sükroz bitkisel bir şekerdir, hayvan hücrelerinde sükroz sindirimi olmaz. İnce bağırsakta sükroz sindirilir, hücrelere glikoz ve fruktoz dolaşım yolu ile taşınır. 13. Enzim, vitamin ve hormonlar organik moleküllerdir. C, H, O atomlarını ortak olarak bulundururlar. Düzenleyici görev üstlenirler. Hormonlar prokaryotik hücrelerde üretilmez. 16. Hücre duvarının bulunması ekzositoza engel değildir, dış ortama enzim, çiçek özü gibi salgılar atılabilir. Hücre duvarı fazla şişmeyi ya da büzülmeyi engeller. Bu nedenle hemoliz olmaz, plazmoliz belli bir oranda kalır. Endositoz gerçekleşemez. 11. Ekotonlarda (sahil kesimi, delta bölümleri gibi) madde döngüleri hızlı olduğu için birçok canlı beslenmek amacıyla burayı seçer. Yumurta bırakma, çiftleşme gibi amaçlarla da farklı komünitelerden gelen canlılar vardır. Canlı çeşitliliği fazla olmasına rağmen bir türe ait birey sayısı azdır. Ekotonu ziyaret eden türlerin yaşadıkları çevreyi değiştirebilme özellikleri vardır (Toleransları yüksektir). Ekotonları ziyaret eden türler olduğu gibi, kendine özgü türleri de vardır. 14. Crossing - over homolog krozomların kardeş olmayan kromatidleri arasında gerçekleşir. Bunun olabilmesi için iç ya da dış faktörlere (mutajen) ihtiyaç vardır, parça değişimi bir mutasyondur ancak hangi faktörlerle gerçekleştiği belirlenemez. Kromozomlar bağlı genlere sahip olduğunda krossing - over meydana gelir. 17. Enzimler hiçbir zaman tepkimenin gerçekleşmesi için gerekli olan ATP yi sağlamaz. Farklı yöntemlerle gerekli olan enerji miktarını azaltabilir. 12. Mor renkli - uzun boya sahip bezelyelerden beyaz - kısa boylu bezelyelerin oluşması mor renk - uzun boyun beyaz renk - kısa boy üzerine tam baskın olduğunu gösterir. Beyaz çiçekli - kısa boylu bezelye homozigot çekiniktir, çaprazlaması yapılan bezelyeler ise heterozigottur. 15. Transkripsiyon çekirdek, mitokondri, kloroplast gibi organellerde gerçekleşirken translasyon çekirdek zarı, granüllü endoplazmik retikulum, mitokondri, kloroplast gibi organellerde gerçekleşebilir. Transkripsiyon hataları translasyonu etkiler. Translasyon hatalarının ise RNA üretimini aksatması daha seyrek görülen bir olaydır. Transkripsiyonla üretilen mrna defalarca kullanıldığından, translasyona göre daha az gerçekleşir. 18. Bitkilerde gözlenen mineral eksikliklerinin etki derecesi taşınabilir (mobil) olmasıyla alakalıdır. Magnezyumun eksikliğinin öncelikle yaşlı yapraklarda açığa çıkması, bu mineralin buradan diğer yerlere taşındığını gösterir. Taşıyıcı olarak iletim boruları kullanılır. 4

5 19. Bekçi (kilit) hücrelerde osmotik basıncın düşmesi, su potansiyelinin yükselmesine yol açar. Bu durumda yardımcı epidermal hücrelere su girişi olur. Bitki hücrelerinde plazmoliz başlar, stoma kapanır. 21. Granülsüz endoplazmik retikulum lipid sentezi ve taşınmasından sorumludur. Bu nedenle fosfolipid üretimi, steroid yapılı hormon ve kolesterol sentezi granülsüz (düz) endoplazmik retikulum tarafından gerçekleştirilir. 24. Mitokondride 1. bölge krista, 2. bölge matriks bölgesini göstermektedir. Kristada ETS koenzimleri (sitokrom - c, ubikinon) ve ATP sentaz bulunur. 2. bölgede DNA polimeraz, piruvat dehidrogenaz gibi enzimler bulunur. 20. Mika (Oksin hormonunun alt kısımlarına inmesine engel olur. 22. Nem oranının artması, terleme hızını (bitkiden su buharı çıkışını) azaltır. Bu durumda ksilemde suyun taşınma hızı da düşer. Ancak havanın neminin artması stomaları kapatmaz. Kuru ortamlarda stoma kapatılır. 25. Yağda çözünen maddeler, protein kanallar kullanmaz, fosfolipid tabakasından geçerek hücre zarında ilerler. I. Koleoptilde yönelme olmaz. II. Oksin baş kısmının olduğu yerin altında toplanır, asimetrik büyüme olur. III. Agar oksine batırıldığı için oksin ışığa bağlı olarak ışık görmeyen kısımda asimetrik büyümeye yol açar. IV. Oksin üreten uç kısım kesildiği için asimetrik büyüme görülmez. 23. Ovulasyon, LH ın FSH ı aşması ile gerçekleşir. Bu zaman diliminde progesteron henüz salgılanmamıştır çünkü korpus luteum ovulasyondan sonra oluşur. 26. Balık, penguen ve yunus yüzen hayvanlardır, suda hareketi en az enerjiyle sağlayacak vücut şekli geliştirmişlerdir. Bu durum konvergent evrim olarak tanımlanır. 5

6 27. Canlılar arasındaki protein benzerlikleri, proteinlerin amino asit dizilimleri evrimsel akrabalık için kanıt oluşturur. Homolog organlar köken bakımından aynı organlardır, akrabalık derecesi homolog organların - yapıların sayısıyla da belirlenir. 30. Kraliçe arı AaBbDd Mayoz 8 çeşit gamet oluşturur Erkek arı abd Mitoz Tek çeşit gamet oluşturur 32. Albümin poteini, böbrek atardamarından böbrek toplardamarına geçerek alt ana toplardamara ulaşır. Kalbin sağ kulakçığı ve sağ karıncığını katederek akciğerlere gönderilir. Akciğer atardamarı ile akciğere ulaşan albümin, akciğer toplardamarı ile tekrar kalbe gelir. Kalbin sol kulakçığından sol karıncığına geçen albümin, aort ile böbrek atardamarına ulaşır. 8 çeşit erkek arıyı oluşturulabilir. 8 çeşit dişi arı oluşabilir. Bu arılardan biri kraliçe arı olabilir. 33. L en kuvvetli kasılmayı gösterdiğinden iskelet kasıdır. 28. Tomurcuklanma ile yeni bir hidranın oluşması mitoz bölünme ile sağlanır. Tohum oluşumunda mayoz bölünme ve döllenme görülür. Eğrelti otu ve plasmodiumda, spor oluşumu mayoz ile gerçekleşir. M ise en geç kasılmaya cevap verdiği için düz kastır. K ve L bantlı ve çok çekirdekli, M bantsız yapıda ve tek çekirdeklidir. 29. Bazı kuş türlerinde yetişkinler hayat tecrübesiyle öğrendikleri yerlere de göç ederler. Gençler ise içgüdüsel göçleri gerçekleştirir. Ayrıca gidilecek mesafenin uzunluğu ve yönü de yaşa bağlı olarak değişir. Ancak kuluçkaya sıkça yatma bu göçlerin çeşitlerini etkilemez. 31. Güneş ışığı etkisiyle artan pigment üretimi, UV ışınlarının deriye ulaşmalarını engeller, bu da D vitamini üretimini durdurur. 34. Balıklar solungaç solunumu yaptığından burun sadece koklama ile ilgili duyu alma işlevini yerine getirir. 6

7 35. Akciğerlerin havalandırılması oksijence zengin havanın akciğerlerde sürekli var olmasını sağlar. Böylece her zaman oksijenin kısmi basıncının kandan yüksek olması sağlanır. 38. Lenfte, kandan doku sıvısına çıkmış kan proteinleri, sodyum iyonları bulunur. Lenf düğümleri tarafından üretilen lenfositler hem lenfte hem kanda yer alır. Eritrositler ise sadece kan plazmasında bulunur. 41. Öğretmen puanlama anahtarını hazırlarken, dikkatli ve özenli olmalıdır. Objektif puanlamaya, kullanımı anlaşılır, pratik ve güvenilir puanlamaya dikkat etmelidir. Puanlar hızlı ve doğru bir şekilde elde edilebilmelidir. 36. Hipofizden salgılanan ACTH böbrek üstü bezini, ADH böbreğin korteks ve medulla bölümlerinde suyun geri emilimini uyarır. 39. Sekretin hormonu, karaciğerde safra üretimini stimule ederken, pankreastan da bikarbonat iyonlarının salgılanmasını sağlayarak mideden gelen asitli kimusu nötralize eder. 42. Ölçme ve değerlendirme, öğretim yılı başında öğrencileri tanıma amaçlı yapılır. Öğretim başladıktan sonra kısa ve belli aralıklarla yetiştirmeye yönelik yapılır. Öğrencilerin başarılı - başarısız, yeterli - yetersiz sayılması için değer biçme amaçlı ölçme değerlendirme yapılır. 37. ADH (Antidiüretik hormon), distal tübül ve idrar toplama kanallarından suyun kılcal damarlara emilimini artırır, kan plazmasının osmotik basıncını düşürür. Sodyumun geri emilimini aldosteron hormonu düzenler. 40. Nefes alma sırasında kaburga ve diyafram kası kasılır, karın kası gevşer. Kaburga ve diyafram kası çizgili olduğu için kasılma sırasında H bandı kaybolur. 43. Çevre konusu, basitten karmaşığa, bilinenden bilinmeyene, somuttan soyuta ilkelerine bağlı olarak genişletilmiştir ve 4 yıl boyunca farklı kazanımlarla işlenmektedir. 7

8 44. Biyoloji okuryazarı bir birey karşılaştığı problemleri bilimsel yönteme dayanarak çözer. Deneme yanılma problem çözümü için bilimsel bir yol değildir. 47. Bir öğretmen çalışma gruplarını heterojen olarak hazırlamalıdır. En başarılıdan başarısıza doğru gruplar oluşturduğunda, öğrenciler arasında iş birliği, güvenilirlik ve yönlendirmede sorunlar yaşanabilir. 50. Mitoz bölünme konusunu işleyen öğretmen iğ iplikleri ile ilgili bilgileri bu konu sırasında vermiştir. Otozom - gonozom bilgisi, homolog kromozom tanımı ve kalıtsal varyasyon ile ilgili ön bilgilere mayoz bölünme öncesinde ihtiyacı vardır. 45. Değer biçme - düzey belirleme sınavının geliştirilmesi için öğretmen öncelikle belirtke tablosunu hazırlamalıdır. Bu tabloda kazanımlarla konu dağılımı karşılaştırılır. Öğretmen kritik davranışları dikkate alarak soru tiplerini belirlemeli, her davranış için en az 3 soru hazırlamalıdır. Madde analizi uygulayarak soracağı soruları seçmelidir E modelinin kavrama (açıklama) bölümünde öğrencilere öğrendikleri bilgilerle ilgili sorular sorulur, tartışma yürütülür. 46. Öğretmen hayvan barınağı yaptırarak ve öğrencilerine hayvanlarla ilgilenme görevi vererek sosyal paylaşıma, geri dönüşüme ve kişilik gelişimine uygun kazanımlara önem vermiştir. 49. İş birlikli öğrenmede öğrenciler gruplara ayrılır, onların birlikte çalışmaları sağlanır. Bireysel öğrenci başarısı ön plana çıkartılmaz. 8