OLGU SUNUMU HAZIRLAMA. Dr. Ayhan DAĞDEMĠR

Transkript

1 OLGU SUNUMU HAZIRLAMA Dr. Ayhan DAĞDEMĠR

2 SUNUM PLANI OLGU SUNUMU VE GÜNCEL DURUM HANGĠ OLGULAR SUNULMALI NASIL HAZIRLANIR YAPILAN YANLIġLIKLAR EVE GÖTÜRÜLECEK NOTLAR

3 OLGU SUNUMU Case Report Olgu Sunumu Olgu Raporu Olgu Takdimi Vaka Sunumu Vaka Raporu Vaka Takdimi

4 OLGU SUNUMU Olgu sunumu en çok bilinen en eski medikal iletiģim biçimidir Ġkinci sınıf bir yayın olsa da bir çok orijinal gözlemler ilk önce olgu sunumu Ģeklinde rapor edilir: Hodgkin lenfoma, AIDS gibi

5 Kanıta Dayalı Tıp HiyerarĢisi 1. Randomize kontrollü çalıģmalar 2. Randomize olmayan kontrollü çalıģmalar 3. Prospektif deneysel çalıģmalar 4. Gözlemsel çalıģmalar 5. Vaka-kontrol çalıģmaları 6. Olgu serileri 7. Olgu sunumları

6 OLGU SUNUMU Son beģ yıllık periyodda den fazla olgu sunumunun MEDLINE taramasında çıktığı gözlenmiģtir

7 OLGU SUNUMU Dünyadaki bütün doktorların en az bir kere bir olgu sunumu okuduğu kabul edilir Meslekte yeni olan ve/veya akademik hayatın içinde olmayan hekimlerin ilgisini daha çok çekmektedir Okunurluğu artırmak için editörler dergilerinin içine ilginç olgu sunumlarını eklemeyi tercih ederler

8 OLGU SUNUMU YORUM yazıları (editöre mektup gibi) dıģında en kolay yayın Ģeklidir Özellikle klinisyenler için yazılı akademik literatür hayatına geçiģ aģamasında iyi bir egzersiz niteliğindedir

9 Olgu sunumu benzersiz (tanımlanmamıģ) veya nadir bir durumun rapor edilmesidir Klinik tablo Anormal bir bulgu Etiyoloji Görüntü Laboratuvar bulgusu Tedavi Tedaviye anormal cevap Komplikasyon ve hatalar

10 OLGU SUNUMU Olgu Sunumu Resim ya da görüntü Tanınız nedir? Editöre mektup

11

12

13 HANGĠ OLGU YAZILMALI? Takip edilen bir olgu textbook bilgileri dıģında özellikler gösteriyorsa veya diğer hekimler için ilginç olduğu düģünülüyor paylaģılması isteniyor ise yazılabilir Tecrübeli klinisyenlerin arģivinde sıklıkla yazılmayı bekleyen olgular vardır

14 NASIL YAZALIM? Yazılmasına karar verilen olgu konsultan ile tartıģılır ve onayı alınır Literatür taraması yapılır Önce olgu kronolojik sıraya göre yazılır, Sözlü sunum halinde bir toplantıda sunulur EleĢtiriler alındıktan sonra sırasıyla tartıģma ve diğer bölümleri eklenir

15 YAZIM AraĢtırma makale: P - Protokol Ġ - Ġstatistik Y - Yazım E - Edisyon S - Son kontrol Olgu sunumu: Y - Yazım E - Edisyon S - Son kontrol

16 OLGU SUNUMU Klasik IMRAD formatı (Introduction, Material and Method, Results and Discussion) olgu sunumu için uygun değildir Bunun yerine ICAD (Introduction, Case Report and Discussion) formatı uygulanır

17 BaĢlık sayfası Yazarların ad, adres ve iletiģim bilgileri Özet ve Anahtar Kelimeler Özet: 150 kelime Anahtar kelime: 3-4 GiriĢ: Tanımlama Güncel yaklaģım Olgunun önemi Olgu Sunumu: Semptomlar Muayene bulguları Laboratuvar bulguları Tedavi GidiĢat Olgu Sunumu TartıĢma: Hastanın bulguları ile ilgili literatür bilgileri Hastaya özel bulgular ile karģılaģtırma Sonuç: TartıĢma özeti Okuyuculara öğüt Bilgilendirme/TeĢekkür: Yazılı izin Kaynaklar: Sayı maks Tablo ve Figürler Sayı maks. 3-5

18 BAġLIK Kısa (10 kelimeyi geçmemeli) Açıklayıcı Çekici olmalıdır Olgu sunumu, literatürün gözden geçirilmesi gibi ifadeler yer almamalıdır

19

20 YAZARLAR Bir olgu sunumunu genellikle bir kiģi yazar Katkılarına göre 2 ya da 3 yazar eklenebilir Çoklu disiplinler (!) dıģında daha çok sayıda yazar olması önerilmez

21

22 ÖZET Bazı dergilerde istenmemekle birlikte çoğu dergi için gereklidir Mevcut durum, olgunun özeti, olgunun niçin sunulduğu ve öneriler (!) Anahtar kelimeler Türkçe dergilerde ayrıca bir Ġngilizce özet yer alır

23 GĠRĠġ 1-3 paragrafı geçmez Hastalık/durum hakkında kısa bilgi verilir Benzer/yakın olgulardan birkaç örnek verilir Olgunun niçin sunulduğu (literatüre katkısı) bir ya da iki cümle ile özetlenir ġimdiki zaman cümleleri kullanılır Bazen giriģ olmaksızın doğrudan olgu sunumu yapılabilir.

24

25

26 Olgu Sunumu Mümkün olduğunca pozitif bulgular kronolojik sıraya göre yazılır GeçmiĢ zaman cümleleri kurulur Okuyuculardan hangi soruların geleceğini tahmin ederek olgu ile ilgili gerekli normal ya da negatif bulgular da ilave edilmelidir (öncesinde bir sözlü sunum yapılması) Olgu daha iyi anlaģılır olacak ise fotoğraf, grafi, diyagram vb bulgular eklenir

27 OLGU SUNUMU KiĢiyi tanıtacak bilgiler yer almamalıdır (ad soyadın sadece baģ harflerinin yer alması ya da hiç belirtilmemesi gibi) Özellikle yüz fotoğrafı gibi belgeler yer alacak ise tanınmayacak Ģekilde gözler vb boyanmalıdır Yazılı izin alınması bazı dergiler tarafından zorunlu tutulmaktadır

28 Olgu sunumu Yakınma Öykü Fizik Muayene Ġlgili testler Tanı ve tedavi Beklenen seyir (!) Gözlenen seyir

29 TARTIġMA Literatür: Vakanın yada problemin çözümüne yardımcı olacak bilgilerle sınırlı kalınmalıdır Ġlgili literatürün bir derlemesini yapmaktan ziyade olgu ile ilgili kararların nasıl ve niçin verildiği, bunun literatür kanıtları sunulmalıdır Bu olgu sunumunu tek/nadir yapan bulgu ya da bulgular vurgulanmalıdır

30 SONUÇ Genellikle tartıģmanın son paragrafıdır Yazar bu vaka nedeniyle edindiği çıkarımları özetler ve okuyuculara tavsiyelerde bulunur Okuyucunun ilerde böyle bir hasta ile karģılaģtığında nasıl yöneteceğini kısa ve anlaģılır bir biçimde açıklamalıdır

31

32 BĠLGĠLENDĠRME/TEġEKKÜR Olgu sunumlarında genellikle bulunmaz Hastanın/yakınlarının izni alınarak belirtilmelidir Yazar sayısını azaltmak amacıyla katkıda bulunanlara teģekkür edilebilir

33 KAYNAKLAR Derleme yapmak yerine olgunun çözümünde kullanılan kısıtlı sayıda kaynak kullanılmalıdır Kaynak sayısı genellikle ile sınırlı tutulur Bazı dergiler 10 a kadar sınırlı tutulabilmektedir

34 Hangi dergiye gönderelim? Takip edilmekte olan dergiye göndermek avantajlıdır: Hangi formatta hazırlanacağı bilinir Kabul edilip edilmeyeceğini kestirmek daha kolaydır Editörün nelere dikkat ettiğini bilirsiniz Okuyucuların ilgisini çekecek bir yazı hazırlama Ģansınız daha yüksektir

35 Hangi dergiye gönderelim? Olgunun özelliğine göre (verilecek mesaja göre): Genel Dal Yandal dergilerinden biri tercih edilir Hedeflenen derginin son birkaç sayısında çıkan olgu sunumları örnek alınmalıdır

36 KABUL EDĠLMEME NEDENLERĠ Literatüre katkısının olmayacağı düģüncesi Dergi Olgu sunumu yayınlamıyor Olgu sunumlarını sınırlı sayıda kabul ediyordur Derginin etki faktörüne olası olumsuz etkisi DüĢük sitasyon alma olasılığı Uygun dergi olmaması

37 KABUL EDĠLMEME NEDENLERĠ Gereğinden uzun makale ( ) Yazar sayısının fazla olması Gereğinden uzun özet yazılması Olgunun gereksiz detaylarının verilmesi TartıĢma bölümünde adeta derleme yapılması Çıkarımlar yapılamaması Fazla sayıda kaynak kullanımı Yazının ve dilin kötü kullanımı

38 EVE GÖTÜRÜLECEK NOTLAR (TAKE HOME NOTES) Akademik Yazın a olgu sunumu ile baģlamak uygundur: Kolay yazılır Tecrübe kazandırır Tecrübeli elemanlarda yazılacak olgu sıklıkla mevcuttur: Çok vaka görürler Yazmak gereği duymazlar Olgu sunumu yazılırken: Önce olgu kronolojik olarak yazılır Sözlü sunum yapılır TartıĢma bölümü yazılır Diğer kısımlar eklenir