T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ KOCAELİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU SAĞLIK BAKIM HİZMETLERİ BÖLÜMÜ PODOLOJİ PROGRAMI

Transkript

1 T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ HAKKINDA SORULAR ve YANITLARI Podoloji ne demektir? Podoloji Grekçe pod- veya podo-: ayak ve -logos veya logy: bilgi, bilim sözcüklerinin birleşiminden meydana gelen bir tıbbi terimdir. Ayakların şekil ve sağlığı ile ilgilenmek; çeşitli yardımcı sağlık malzemeleri ile ayak sağlığı sorunlarına çözüm bulmak, yara bakımını yapmak, iyileştirme ve önleme çalışmaları yapmak gibi ayak sağlığı ile ilgili hizmetleri ifade eden bir terimdir. Türkçe Podoloji yi Ayak Sağlığı Bilimi veya Ayak Sağlığı Teknikerliği olarak ifade edebiliriz. Podolog kime denir? Bu unvanı kimler kullanabilir? Bu meslek grubu ülkemizde yakın zamana kadar tanımlanmamışken, tarihli Resmi Gazete de yayınlanan ve tanımı olmayan sağlık mesleklerini düzenleyen 6225 sayılı kanuna göre Podolog, Meslek Yüksekokullarının Podoloji Programından mezun; bireylerin ayak sağlığının korunması ve bakımına yönelik hizmet veren ve ilgili uzman tabibin teşhisine ve tedavi için yönlendirmesine bağlı olarak hastaların ayak tedavisini yapan sağlık teknikeridir şeklinde tanımlanmıştır. Bu tanıma göre Sağlık Meslek Liselerinin Hemşirelik, Ebelik, Sağlık, Sağlık Memurluğu vb. gibi ilgili alanlarından mezun olmuş ve Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokullarının Podoloji Programında öğrenim görmüş (Önlisans diplomasına sahip) kişiler Podolog unvanını kullanabilir. 1

2 Türkiye de Podologlar nerelerde çalışabilir? Podologlar diğer yardımcı sağlık personelinin (Hemşire, Ebe, Tıbbi Görüntüleme Teknikeri, Tıbbi Laboratuvar Teknikeri, Anestezi Teknikeri, İlk ve Acil Yardım Teknikeri vb.) çalıştığı gibi, hem Kamu Sağlık Kurumlarında (Devlet Hastaneleri, Üniversite Hastaneleri, Eğitim ve Araştırma Hastaneleri), hem de Özel Hastane, Sağlık Merkezi ve/veya polikliniklerde ilgili uzman hekim ile birlikte çalışabileceklerdir. Podologlar, dilerlerse ilgili yasa ve yönetmelikler uyarınca, Sağlık Bakanlığının vereceği izin çerçevesinde özel olarak da çalışabilirler. Özel (bağımsız) çalışabilme yetki ve sorumluluklarına 6225 sayılı yasanın meslek tanımı genel bir sorumluluk vermekte ve mesleki yetki sınırlaması getirmektedir. Yara bakımı ve sağaltımını ilgili uzman hekimin denetim ve/veya sorumluluğunda gerçekleştirebilirler. Özel (hekime bağımlı olmadan) veya uzman hekimle birlikte çalışan Podologlar aynı zamanda Ayak Sağlığı Bakımı ve Koruma eğitimlerini yerine getirebilecek, bu alanlarda istihdam edilebileceklerdir. Meslek tanımı yapılan ve bu mesleğin güvencesi olan 6225 sayılı yasanın Podologlara Sağlık Teknikeri unvan ve yetkisi vermesi, çalışılacak işyeri ve kurum çeşitliliği anlamına gelmektedir. Podolog uzman mıdır? Hayır değildir; çünkü ses ve ifade benzerliği bakımından Podolog tıpkı Patolog, Dermatolog, Nörolog, Endokrinolog gibi Hekimliğin uzmanlık alanlarını çağrıştırsa da ikisi birbirinden çok farklıdır. Türkiye de, 6 yıllık Tıp Fakültesini bitiren kişiler Pratisyen Hekim (doktor) olmaktadır. Daha sonra, TUS sınavını kazanarak, seçtiği uzmanlık eğitimini başarıyla tamamladıktan sonra Nörolog =Sinir Hastalıkları Uzmanı veya Endokrinolog= İçsalgıbezi Hastalıkları Uzmanı gibi özel uzmanlık yetki ve sorumluluğunu ifade eden mesleki unvanı kullanmaya hak kazanmaktadır. Ülkemizde bir kişiye uzman denebilmesi için, o kişinin üniversitelerin herhangi bir lisans ( 4 yıllık üniversite eğitimi) programını bitirmiş ve 2

3 üzerine en az iki yıl yükseköğrenim görmüş (Lisansüstü öğrenim görmüş veya Yüksek Lisans yapmış) biri olmalıdır. Podologlar ise; 4 yıllık Sağlık Meslek Lisesi eğitimi üzerine 2 yıllık önlisans öğrenimi sorumluluğunu tamamlayarak meslek sahibi olabilmektedirler. Günümüzde Podologlar gibi herhangi bir Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu mezunu kişi veya kişiler nitelikli sağlık insangücünü oluşturan teknik personel olarak kabul edilmekte, çalışma yaşamında buna göre istihdam edilmektedirler. Sağlık Meslek Liselerinin hangi alan mezunları, Podoloji Programını seçebilir? Podologluk Mesleğini yapmak isteyen Sağlık Meslek Lisesi mezunu kişilerin yeterince el becerilerinin, insanlarla yüz yüze iletişim becerilerinin olması, hastalarla empati kurabilme birikimlerinin bulunması istenen ve aranan temel özelliklerdendir. Buna göre, ÖSYM nin 2013 Yerleştirme Kılavuzunda, Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Kurumu Mezunlarının Sınavsız Yerleşebilecekleri Önlisans Programlarının tanımlandığı Tablo 6C de ilişkilendirildiği üzere Sağlık Meslek Liselerinin; 3523-Acil Tıp Teknisyenliği, 3523-İlk Yardım ve Acil Bakım Teknisyenliği, 1051-Anestezi / Anestezi Teknisyenliği, 1464-Ebelik, 3606-Ebelik-Hemşirelik, 1746-Hemşirelik, 4883-Sağlık ve 2315-Sağlık Memurluğu alanlarından mezun olan kişiler; Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu nda yeni açılmış olan kodlu Podoloji Programını tercih edebilir. 3

4 KSHMYO Podoloji Programının Merkezi Yerleştirme Taban Puanı (MYP) ne kadardır? Kocaeli Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Podoloji Programına ÖSYM tarafından eğitim öğretim yılında ilk defa MYP ile öğrenci yerleştirilmesi yapıldı. Aşağıda ÖSYM nin 2013 yılı Merkezi Yerleştirme tablosunda görüldüğü gibi bu öğrencimizin aldığı YGS-2 taban Puanı dir. KSHMYO Podoloji Programı ve diğer programlara ait yerleştirme puanları Tablo 3A da görülebilir. 4

5 Türkiye de ilk kez açılan önlisans düzeyindeki Podoloji Programı nın meslek mensuplarına, ilgili meslek kuruluşlarına, başta diyabetliler olmak üzere ayak sağlığı ve bakımına katkıda bulunması dileğiyle saygılar sunuyoruz. Kocaeli Üniversitesi Kocaeli Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Podoloji Programı Kurulu; Yrd.Doç.Dr. Rüştü Taştan (Kocaeli Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Müdürü) Prof.Dr. Şükrü Hatun ( Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı) Prof.Dr. Berrin Çetinarslan Arslan (Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinololoji ve Metabolizma Bilim Dalı Başkanı) Prof.Dr. İlhan Tarkun (Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı) Prof.Dr. Zeynep Cantürk (Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinololoji ve Metabolizma Bilim Dalı Öğretim Üyesi) Kocaeli Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Müdürlüğü; Telefon : E-posta : kshmyo@kocaeli.edu.tr E-posta : rtastan@kocaeli.edu.tr Podoloji Programı Hakkında merak ettikleriniz Podoloji Programı mezunlarının (Podologların) çalışma alanları nelerdir? Podoloji, başta Diyabetik Ayak yaralarının önlenmesi olmak üzere, ayakta meydana gelen kongenital ya da edinsel biomekanik değişiklikleri ve yürüme anomalilerini değerlendiren, bu değişimlere ve anomalilere uygun 5

6 ortezler, tabanlıklar üreterek ayakta normal yük dağılımını sağlamaya yönelik girişimlerde bulunan, bu değişimlere bağlı olarak ayak derisi ve yumuşak dokularda meydana gelebilecek patolojik değişimleri (nasırlar, çatlaklar, ülserasyonlar vb.) önlemeyi hedef alan, ayak deri ve tırnak hastalıklarının önlenmesine yönelik girişimlerde bulunan ve tedavisine katılan, bazı tırnak hastalıklarında kullanılan tırnak teli vb. tedavi yöntemlerini uygulayan meslek alanıdır. Podoloji Programını kimler tercih etmeli? Podoloji, uygulamalı eğitimi fazla olan bir meslektir. Dolayısıyla bu mesleği el becerileri gelişmiş, ellerini etkin kullanabilen, insanlarla/hastalarla empati kurabilen kişiler tercih etmelidir. Bireylerin/hastaların ayaklarında meydana gelmiş olan değişimleri gözleyebilen ve yürüyüş bozukluklarını değerlendirebilen, nedenlerini sorgulayabilen yani analitik düşünce ve gözlem yeteneği gelişmiş kişiler tercih etmelidir. Ayrıca, diyabet vb. kronik hastalıkları olan yaşlı hasta grubuna bakım hizmeti vermek iyi iletişim becerilerini gerektirmektedir. Bu nedenle Podoloji Programı, Ayak Sağlığı ve Bakımı alanında verimli olabileceğini düşünen, kendini yenilikleri izlemeye ve geliştirmeye açık olduğunu düşünen Sağlık Meslek Lisesi mezunları ve/veya YGS-2 puanıyla kazanmayı planlayan Podolog adayları tarafından tercih edilmelidir. Podoloji Programına Neden ASML Mezunları tercih edilmektedir? Anadolu Sağlık Meslek Liselerinin (ASML) 2013 ÖSYM Yerleştirme Kılavuzu sayfa 50, Tablo 3C de belirtilen bölümlerden mezun olanların bu mesleği gerektiği gibi yapılabilmesi için temel eğitimi almış oldukları kabul edilmektedir. Bu nedenle ilgili bölüm mezunları öncelikli tercih nedeni olmaktadırlar. Podologluk mesleği, çalışma sürecinde sabır, dikkat, özen isteyen, empati kurma ve yapıcı sözel iletişimi gerektiren bir alandır. 6

7 Podolojinin diyabetik hastalar için önemi nedir? Diyabete bağlı gelişen ateroskleroz, periferik nöropati, mikroanjiopati gibi komplikasyonların en çok etkilediği temel organ ayaklardır. Bu komplikasyonlara bağlı olarak ayak dolaşımının bozulması, ağrı duyusunun bozulması ve otonomik kontrolün bozulması sonucunda ayak yaraları gelişmektedir. Diyabetik ayak yaraları diyabetik hastaların önemli morbidite ve mortalite sebeplerinden biridir. Dünyada bu konuda yapılan çalışmalar, podoloji uygulamaları ile diyabete bağlı amputasyonların %45-85 oranında önlenebileceğini göstermektedir. Ülkemizde diyabetik ayak yaralarını önlemeye yönelik uygulamalar yetersizdir, dünyada birçok ülkede bu uygulamalar Podiatristler tarafından yürütülmektedir. Kocaeli Üniversitesi Türkiye de Podoloji eğitimini ilk başlatan Üniversite olup, diyabetin önemli komplikasyonlarından biri olan diyabetik ayak yaralarını önleyici uygulamalara yönelik önemli bir adım atmıştır. Podoloji mezunlarının Türkiye deki istihdam durumu nedir? Ülkemizde bu anlamda hizmet veren bir kamu kuruluşu 2012 yılına kadar yoktu. Yurtdışında podiatri/podologi eğitimi almış kişiler tarafından açılan özel Ayak Sağlığı Merkezleri mevcut olmakla birlikte sayıları ve hizmet kalite standartları çok yetersizdir. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Erişkin Endokrinololoji ve Metabolizma Bilim Dalına bağlı Podoloji Polikliniği bu uygulamaların yürütüldüğü ilk kamu hastanesi olacaktır. Podologlar zamanla sağlık sistemi içindeki yerini alacak ve kamu istihdamı artacaktır. Bununla birlikte podologlar özel Ayak Sağlığı Merkezlerinde de çalışma alanı bulabilirler ve kendi ayak sağlığı merkezlerini açabilirler. Podoloji mezunlarını gelecekte neler bekliyor? Podoloji ülkemiz için yeni bir meslek dalıdır ve özellikle diyabetik ayak yaralarının önlenmesinde önemi büyüktür. Diyabetik hastaların 7

8 yaklaşık %25 inin yaşamlarının bir döneminde diyabetik ayak komplikasyonu gözlenir; bunların %10-15 i cerrahi tedavi gerektirir, bazı olgular ampütasyonla sonuçlanabilir. Non travmatik amputasyonların en başta gelen nedenlerinden biri diyabetik ayak yaralarıdır. Cilt ve tırnak bakımına yönelik uygulamalar, düzenli ayak muayeneleri, ayakta diyabete bağlı gelişen biyomekanik değişimlerin tespit edilmesi ve riskli ayağa yönelik koruyucu uygulamalarla diyabetik ayak yaraları büyük ölçüde önlenebilir. Tırnak batmasının cerrahi uygulama yapmadan tedavi edilmesi mümkündür ancak ülkemizde sadece özel merkezlerde uygulanmaktadır ve maliyeti yüksektir. Cerrahi uygulama, tırnak teli uygulamasından daha düşük maliyetli olduğu için cerrahi tedavi yöntemi tercih edilmektedir. Kocaeli Üniversitesi Podoloji Programı bu tür tırnak hastalıklarının tedavisinde kullanılan tırnak teli yapımını da içermektedir. Bu uygulama ülkemiz için bir ilk olma özelliğini taşımaktadır. Bunun yanında, çeşitli nedenlerle gelişen ayak deformiteleri ve konjenital anamolilerde ayağın değişen mekaniklerine uygun ortezler ve tabanlıklar yapılarak hastaların yaşam kalitelerinin yükseltilmesi; ayakta görülen bazı cilt ve tırnak sorunlarının biyomekanik nedenlerinin tespit edilmesi ve sorunlarının giderilmesi, nedene yönelik çözüm üreten Podologların sağlık sistemi içindeki önemli rollerinin kısa sürede fark edilmesini sağlayacaktır. Podologların Ayak Sağlığı ve Bakımına başka ne gibi katkıları olacaktır? Yukarıda belirtilenlere ek olarak, Podologlar Ayak sağlığı sorunlarına neden olan biyomekanik faktörleri tespit edebilecekler, uygun tedavi ve girişimleri belirleyerek uygulayabileceklerdir. Hastaların biyomekanik sorunlar bakımından değerlendirilerek, aynı yetkin kişiler tarafından yardımcı araç ve ortezlerin üretilecek olması; tanıya bağımlı ortez ve yardımcı araç kullanımının yerine, hastaya ve/veya hasta ayağına özel 8

9 tedavi girişimlerinin gerçekleştirilmesi ile daha etkin tedavi olanağı sunacaktır. Podologlar, çeşitli cilt hastalıklarının tedavisinde kullandıkları podoloji motoru ve frezlerle uyguladıkları yeni cilt bakım teknikleriyle, cilt hastalıklarının iyileşmesini hızlandırmakta, topikal ilaçların etkinliğini arttırmaktadırlar. Kullandıkları podoloji motoru ve frezler yardımıyla, cerrahi tedaviye başvurulan major nasırlarda bile cerrahi girişime gerek duymadan nasır rezeksiyonu gerçekleştirebilmekte ve hastayı postoperatif dönemde geçireceği immobilizasyondan da korumuş olmaktadırlar. Tırnak hastalıklarının tedavisinde uyguladıkları tırnak teli, tırnak batmasında kalıcı sonuç elde edilen ve birçok hastayı cerrahi girişimden koruyan bir diğer podolojik tedavi yöntemidir. Böylece, dünyada birçok ülkede gelişmiş olan podoloji uygulamaları ülkemiz için de uluslararası standartlara uygun olacak nitelikleri ile yenileşmekte ve başta Diyabetik Ayak Bakımı ve Korunma Yöntemleri, ilgili hastaların koruyucu eğitimleri olmak üzere önemli bir eksikliğin tamamlanması sağlanmış olacaktır. Podoloji Programınız ilk mezunlarını ne zaman verecek? Kocaeli Üniversitesinde, Podoloji eğitiminin başlatılmasına ilişkin kararın 20 Eylül 2012 de yürürlüğe konulması üzerine öğrencilerimiz Ekim 2012 de eğitime başlamışlardı. Aradan geçen iki yıllık yoğun bir eğitim süreci sonunda, Önlisans düzeyinde öğrenimlerini tamamlamakta olan Türkiye nin ilk Podologları Temmuz 2014 de mezun olacaklardır. Güncelleme:

10 10