RECENT PERIOD TURKISH STUDIES

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "RECENT PERIOD TURKISH STUDIES"

Canan Bardakçı
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 YAKIN DÖNEM TÜRKİYE ARAŞTIRMALARI RECENT PERIOD TURKISH STUDIES ISSN CİLT/VOLUME:11 YIL/YEAR: 2012 / 2 SAYI/ISSUE: 22 Yılda İki Kez Yayımlanan Ulusal Hakemli Dergi National Peer Reviewed Journal Published Two Times Yearly

3 YAKIN DÖNEM TÜRKİYE ARAŞTIRMALARI RECENT PERIOD TURKISH STUDIES CİLT/VOLUME: 11 YIL/YEAR: 2012 / 2 SAYI/ISSUE: 22 Sahibi / Owner: İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü adına Prof. Dr. Cezmi ERASLAN Yayın Kurulu / Editorial Board: Prof. Dr. Cezmi ERASLAN (Başkan, Editör) Doç. Dr. Serkan TUNA Doç. Dr. Aynur SOYDAN ERDEMİR Doç. Dr. Mustafa AYDIN Yrd. Doç. Dr. Cevahir KAYAM Yrd. Doç. Dr. Savaş AÇIKKAYA Yrd. Doç. Dr. Akın ÇELİK Yrd. Doç. Dr. Hayrünisa ALP Yrd. Doç. Dr. Önder KOCATÜRK Dr. Nilüfer ERDEM Birim Yayın Komitesi / Publishing Unit Committee: Prof. Dr. Cezmi ERASLAN (Başkan) Doç. Dr. Serkan TUNA Yrd. Doç. Dr. Cevahir KAYAM Posta Adresi / Post Address: İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Bozdoğan Kemeri Cad. No: 7 Vezneciler/İSTANBUL Telefon / Telephone: Dahili / Internal: 10598/10056 Faks / Fax: e-posta / ata.enst@istanbul.edu.tr yakindonemturkiye@hotmail.com

4 BU SAYININ HAKEMLERİ /REFEREES FOR THIS ISSUE Prof. Dr. Nevin ATEŞ İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Prof. Dr. Halil BAL İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Prof. Dr. Cezmi ERASLAN İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Prof. Dr. İhsan GÜNEŞ Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Prof. Dr. Ali Fuat ÖRENÇ İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Prof. Dr. Cemil ÖZTÜRK Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Doç. Dr. Bülent BAKAR Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Doç. Dr. Fatmagül DEMİREL Yıldız Teknik Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Bölümü Doç. Dr. Uğur ÜNAL Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Doç. Dr. Fatih M. SANCAKTAR İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Doç. Dr. Serkan TUNA İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yrd. Doç. Dr. Savaş AÇIKKAYA İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yrd. Doç. Dr. İbrahim KELAĞA AHMET Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Mustafa SELÇUK İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yrd. Doç. Bülent YILDIRIM Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

5 İÇİNDEKİLER/CONTENTS Editörden Mektup Editor s Message Prof. Dr. Cezmi ERASLAN... vii-ix Makaleler/Articles İsmet İnönü ye Düzenlenen Suikast ve Suikastın Yankıları The Assassination Attempt Against İsmet İnönü And Reflections Of This Assassination Attempt Ahmet GÜLEN Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlarının Cenaze Merasimleri Funerals Of Presidents Of The Republic Of Turkey Alev ÖZBİL Nutuk ve Hatıralar Ekseninde Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Olayı ve Süreci The Event Of Progressive Republican Party In The Context Of The Speech And Memories Resul BABAOĞLU Çeviriler/Translations Osmanlı Devleti ne Karşı Helenlerle Bulgarların İşbirliği Yapması Gerektiğine Dair 15 Şubat 1911 Tarihli Rapor The 15 February 1911 Dated Report On The Necessity Of Cooperation Between Hellenes And Bulgarians Against The Ottoman Empire Nilüfer ERDEM Osmanlı Devleti nin Yılına Ait Eğitim İstatistiği The Education Statistics Of Ottoman Empire ( ) Nuri GÜÇTEKIN Atatürk ve Dış Siyaseti Atatürk And His Foreign Policy İbrahim GÜLER Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisinin Amacı ve Yayın İlkeleri

7 vii EDİTÖRDEN MEKTUP Değerli Okuyucularımız, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları nın 22. Sayısını sizlere ulaştırmanın mutluluğu içindeyiz. Bu sayımızda üç makale ve üç çeviri yazı ile Türkiye nin yakın dönem tarihine ışık tutmaya çalışıyoruz. Enstitümüzün doktora öğrencilerinden Ahmet Gülen, 1960 Darbesinden sonra kurulan koalisyon hükümetlerinin faaliyetlerini inceliyor. Başbakan İsmet İnönü ye karşı 21 Şubat 1964 tarihinde girişilen suikast olayının merkeze alındığı bu makalede, yeniden çok partili hayata dönme çabaları ile Kıbrıs ta yaşanan problemleri aşma girişimleri ve tepkileri hakkında bilgiler verilmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlarının Cenaze Merasimleri nin ele alındığı makalede bir yandan yeni devletin protokol kurallarının oluşması süreci, diğer taraftan devleti temsil eden makama verilen önem gözler önüne serilmektedir. Alev Özbil, İlk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk ün cenaze töreninin İçişleri Bakanlığı genelgeleri doğrultusunda yapılmasına karşın, sonrakilerde Askeri Merasim ve Protokol Talimatnamesi ve nihayet Devlet Cenaze Törenleri Yönetmeliğinin çıkarılmasıyla bir manada müesseseleşmenin tamamlandığına dikkat çekmektedir. Bu sayımızda yer alan üçüncü makale Nutuk ve Hatıralar Ekseninde Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Olayı ve Süreci başlığını taşımaktadır. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk muhalefet partisinin kuruluş ve gelişme sürecini irdeleyen bu yazıda Resul Babaoğlu, Atatürk ve milli mücadelenin diğer önemli isimlerinin fikirlerini karşılaştırmalı olarak ortaya koymuştur. Cumhuriyetin ilk yılında bir

8 viii muhalefet partisinin kurulmuş olması bile yeni devletin istikameti hakkında yeterli fikir vermektedir. 22. Sayımızın ilk çeviri yazısı Osmanlı Devleti ne Karşı Helenlerle Bulgarların İşbirliği Yapması Gerektiğine Dair 15 Şubat 1911 Tarihli Rapor Dr. Nilüfer Erdem imzasını taşımakta ve ikinci meşrutiyet döneminin temel paradokslarından birine işaret etmektedir. İttihat ve Terakki yönetiminin gayrimüslim unsurlar arasındaki anlaşmazlıkları ortadan kaldırarak sağladıkları uzlaşma zemininin, Balkan Savaşlarında Osmanlı Devletinin karşısına çıkan ittifakın da önemli desteklerinden birini oluşturduğu bilinmektedir. Söz konusu rapor bu yaklaşımı belgelemesi dolayısıyla dikkatinize layıktır. Osmanlı Devleti nin Yılına Ait Eğitim İstatistiği başlıklı ikinci çeviri yazımız eğitim tarihi çalışmaları için son derece önemli bir kaynak aktarımı mahiyetindedir. Dr. Nuri Güçtekin yakın tarihin en çok tartışılan devlet adamlarından II. Abdülhamid devrinin sonunda İstanbul ve Anadolu daki eğitim kurumlarının dökümünü istifademize sunmaktadır. Yakın tarih konularındaki övgü ve yergilerin genellikle sübjektif ölçütlere göre yapıldığı ülkemizde istatistik bilgilere dayalı değerlendirmelere ciddi ihtiyaç vardır. Bu çeviri yazı Türk eğitim tarihi araştırıcılarına katkı sağlayacak mahiyetiyle ilginizi hak ediyor. 22. Sayımızın son çeviri yazısı değerli meslektaşımız Prof. Dr. İbrahim Güler e aittir. Fransız tarihçi ve Anadolu Araştırmaları Enstitüsü eski müdürlerinden Jacques Thobie nin Atatürk ve Dış Siyaseti başlıklı konuşmasının tercümesinin yayınlanma sürecini sizlerle paylaşmak isterim. İbrahim Güler hocamız 2000 senesinde anında tercümesini yaptığı bu konferans metnini gözden geçirerek, yakın tarih okurlarının ilgisine sunmak istemişti. Kendisi uzunca bir süredir mücadele ettiği sağlık sorunlarına rağmen metin üzerinde

9 gerekli düzeltmeleri yaparak konferans metnini yayına hazırlamıştı. Enstitü yayın kurulunda basım kararını aldığımız gün kendisinin ebedi âleme göçtüğü haberini aldık ve cenaze törenine katıldık. Son anlarına kadar ilmi çalışmalarını terk etmeyen değerli meslektaşımıza Allah tan rahmet diliyor, aziz hatırasını ilmi bir vesile ile anmanın tesellisini yaşıyoruz. Mekânı cennet olsun. Gelecek sayıda yine ufuk açıcı, değerli araştırmalar ile karşınızda olmak üzere, saygılarımızla ix Prof. Dr. Cezmi ERASLAN

Benzer belgeler

RECENT PERIOD TURKISH STUDIES

YAKIN DÖNEM TÜRKİYE ARAŞTIRMALARI RECENT PERIOD TURKISH STUDIES ISSN 1304-9720 CİLT/VOLUME: 11 YIL/YEAR: 2012 / 1 SAYI/ISSUE: 21 Yılda İki Kez Yayımlanan Ulusal Hakemli Dergi National Peer Reviewed Journal