T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI ORMANCILIK VE SU ŞURASI MART 2013 METEOROLOJİ GÖZLEMLERİ VE ERKEN UYARI SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU RAPORU

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI ORMANCILIK VE SU ŞURASI 21 23 MART 2013 METEOROLOJİ GÖZLEMLERİ VE ERKEN UYARI SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU RAPORU"

Transkript

1 T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI ORMANCILIK VE SU ŞURASI MART 2013 METEOROLOJİ GÖZLEMLERİ VE ERKEN UYARI SİSTEMLERİ ÇALIŞMA GRUBU RAPORU SORUMLU BİRİM: METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 14 Aralık 2012

2

3 METEOROLOJİ GÖZLEMLERİ VE ERKEN UYARI SİSTEMLERİ Çalışma Gurubu Başkanı Çalışma Gurubu Başkan Yrd. Raportör Koordinatör : Ali KARATAŞ : Hayreddin BACANLI : Serhat ŞENSOY : Abdurrahman BEKERECİ ÇALIŞMA GURUBU ÜYELERİ Adı-Soyadı Kurumu Ünvanı 1 Ali KARATAŞ Meteoroloji Genel Müdürlüğü Gn. Müd. Yrd. 2 Hayreddin BACANLI Meteoroloji Genel Müdürlüğü Daire Başkanı 3 Abdurrahman BEKERECİ Meteoroloji Genel Müdürlüğü Kordinatör 4 Fatih BÜYÜKKASAPBAŞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü Daire Başkanı 5 Ercan BÜYÜKBAŞ Meteoroloji Genel Müdürlüğü Daire Başkanı 6 Numan ÇAM Meteoroloji Genel Müdürlüğü Daire Başkanı 7 Dr. Abdullah CEYLAN Meteoroloji Genel Müdürlüğü Şube Müdür V. 8 Dr. Osman ŞİMŞEK Meteoroloji Genel Müdürlüğü Şube Müdür V 9 Alper AKÇAKAYA Meteoroloji Genel Müdürlüğü Şube Müdür V 10 Yalçın ÜN Meteoroloji Genel Müdürlüğü Şube Müdür V 11 Yusuf ULUPINAR Meteoroloji Genel Müdürlüğü Şube Müdür V 12 İsmail MERT Meteoroloji Genel Müdürlüğü Şube Müdür V 13 Ahmet UÇAR Meteoroloji Genel Müdürlüğü Şube Müdürü 14 Fatih KOCAMAN Meteoroloji Genel Müdürlüğü Şube Müdür V 15 Fatih DEMİR Meteoroloji Genel Müdürlüğü Şube Müdürü 16 Ömer POLATKAN Meteoroloji Genel Müdürlüğü Şube Müdürü 17 Emrullah BAYRAKTAR Meteoroloji Genel Müdürlüğü Şube Müdürü 18 Eşref TUNCEL Meteoroloji Genel Müdürlüğü Şube Müdür V 19 Yücel YÜCE Meteoroloji Genel Müdürlüğü Şube Müdürü 20 Nur DOĞAN Meteoroloji Genel Müdürlüğü Şube Müdürü 21 Hayati ODABAŞI Meteoroloji Genel Müdürlüğü Şube Müdürü 22 Cihan DÜNDAR Meteoroloji Genel Müdürlüğü Mühendis 23 Serhat ŞENSOY Meteoroloji Genel Müdürlüğü Mühendis 24 Elçin ACAR Çölleşme ve Eroz. Müc. Gn. Müdürlüğü Uzman 25 Yasemen Aslı KARATAŞ Çölleşme ve Eroz. Müc. Gn. Müdürlüğü Uzman 26 Satuk Buğra FINDIK Su Yönetimi Gn Müd Şube Müdürü 27 İbrahim GEDİK Su Yönetimi Gn Müd Şube Müdürü 28 Yakup DARAMA Devlet Su İşleri Gn Müd. Daire Başkan Yrd 29 İbrahim BİROĞLU Devlet Su İşleri Gn Müd. Şube Müdürü 30 Ugur BALTACI Orman Genel Müdürlüğü Şube Müdürü 31 Hakan RAGIPOĞLU Orman Genel Müdürlüğü Mühendis 32 Prof. Dr. Zekai ŞEN İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim üyesi 33 Prof. Dr. Ahmet Duran ŞAHİN İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim üyesi 34 Yar.Doç. Dr. Barış ÖNAL İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim üyesi 35 Prof. Dr.Gürdal TUNCEL ODTÜ Öğretim üyesi 36 Doç. Dr. İsmail YÜCEL ODTÜ Öğretim üyesi 37 Prof. Dr. Mikdat KADIOĞLU İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim üyesi 38 Fatih ÖZER Başbakanlık AFAD Daire Başkanı 39 Yusuf UZUNAY Başbakanlık AFAD Daire Başkanı

4

5 ORMANCILIK VE SU ŞURASI Mart Çalışma Grubu Bildirisi Meteoroloji Gözlemleri ve Erken Uyarı Sistemleri 1. Giriş Herhangi bir sistemin üreteceği ürün veya hizmet, bu sistemin süreçleri tarafından işlenecek ve değerlendirilecek veriye bağımlıdır. Meteorolojik ürün ve hizmetlerin en temel verisi de gözlem verileridir. Tahminler ve uyarıların hazırlanması, sayısal tahmin modellerinin çalıştırılması, iklim ve iklim değişikliğinin incelenmesi, meteoroloji alanında değişik araştırma çalışmalarının yapılması ancak gözlem verilerinin elde edilmesi ve bunların değerlendirilmesiyle mümkün olabilmektedir. Diğer bir deyişle, gelecek veya geçmişe dönük olarak yapılan her türlü meteorolojik çalışmanın birinci ve vazgeçilmez aşaması meteorolojik gözlemlerdir. Yapılacak çalışmalar sonucunda ortaya çıkacak neticelerin, hizmet ve ürünlerin doğruluğu, güvenilirliği ve etkinliği, bu neticenin temel girdisi olan meteorolojik gözlemlerin doğruluğuna, güvenilirliğine, temsil edebilme özelliklerine ve sürekliliğine bağlıdır. Aslında kendisi de bir meteorolojik ürün olan meteorolojik gözlemler, meteorolojik ürünlerin üretileceği sonraki süreçlerin çıktıları için giriş verileridir. Meteorolojik gözlemler ile diğer meteorolojik ürünler arasındaki bu son derece açık ve tartışma götürmez ilişki, sürekli olarak ve yüksek kalitede meteorolojik gözlemlerin yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Çünkü, dinamik bir yapıya sahip olan ve canlı bir varlık olarak değerlendirebileceğimiz atmosfer, sürekli bir değişkenlik göstermekte, birbirine çok yakın olan alanlarda, çok kısa sürelerde, çok farklı özelliklerde meteorolojik olayların yaşanmasına sebep olmaktadır. Atmosferin bu doğal durumu göz önüne alınarak, tüm dünyadaki meteoroloji kuruluşlarının yaptığı gibi, ülkemizde de Meteoroloji Genel Müdürlüğü, tüm ülke sathına yayılmış, farklı tipte gözlem istasyonlarından oluşan geniş bir gözlem ağını işletmektedir. Ancak, bu çalışmanın ilerleyen bölümlerinde detaylı olarak açıklanacağı gibi, ülkemizin zor ve değişken topografik ve meteorolojik şartları, daha fazla noktada farklı değişkenlere ilişkin bilgilerin elde edileceği çok geniş bir gözlem ağının kurulmasını gerektirmektedir. Bu sebeple, gözlem ağının genişletilmesi ve geliştirilmesi çalışmaları, yoğun bir şekilde sürdürülmektedir. Üzerinde hayatın var olmaya başlamasından bu yana dünya, çeşitli türde ve büyüklükte afetlere maruz kalmaktadır. Son 50 yıllık süreçte ise, nüfusun artması, plansız yerleşim alanları oluşturulması, küresel ısınma ve iklim değişikliği, insanın çevresine ve doğaya karşı duyarsızca gerçekleştirdiği faaliyetlere bağlı olarak, daha sık afetlerle karşılaşılmakta ve bunların etkileri giderek daha yıkıcı olmaktadır. Afet denince, etkisinin son derece yıkıcı olması, geniş alanları etkilemesi ve ekonomik, sosyal ve psikolojik etkilerinin uzun süre devam etmesi nedeniyle ilk akla gelen olay deprem olmasına rağmen, meteorolojik olaylara bağlı olarak gerçekleşen afetler, hem sayı hem de gerçekleşme sıklıkları açısından doğal afetler arasında en önemli yeri işgal etmektedirler. İlk çağlardan bu yana meteorolojik olaylarla iç içe yaşayan ve bu olaylar sonucunda oluşan afetlerden etkilenen insanoğlu, bu afetlerin olumsuz etkilerini azaltmaya veya bu etkileri olumlu hale çevirmeye çalışmıştır. Örneğin, şiddetli rüzgârlardan korunmak için barınaklar yaparken bir yandan da yel 1

6 değirmenleriyle bunu faydaya dönüştürmeye çalışan insan, günümüzde de rüzgârı yenilenebilir enerji kaynağı olarak kullanmaktadır. Yeryüzünde içme suyu, tarım, elektrik enerjisi üretimi ve sanayi kullanma suyunun temini için yapılan faaliyetlerin, suyun, doğada ana kaynağını teşkil eden atmosferdeki yağış oluşumları ile bağlantılı olduğu bir gerçektir. Hidrometeoroloji, yeryüzüne ulaşan yağışların ölçüm ve analizlerini yapar. Günümüzde can ve mal kayıplarına neden olan sel ve taşkınların kontrolü, her çeşit su yapısı (baraj, gölet, sulama ve drenaj kanalları, kanalizasyon vb.) tasarımında, yağış değerlerinin güvenilir biçimde toplanması ve geleceğe yönelik doğru biçimde tahmin edilmesi gereğini ortaya çıkarmaktadır. İnsanlar farkında olsunlar veya olmasınlar, (günlük, aylık veya yıllık olarak) hayatları üzerinde iklimin önemli bir etkisi vardır. İnsanlar çağlar boyunca uygun iklim koşulları olan yerlere yerleşmişlerdir. İklim şartlarının değişmesi, örneğin bir bölgenin kuraklaşması, insanları bu bölgeleri terk etmeye zorlamıştır. Tatil yeri seçiminde, bir yere seyahat edeceğimiz zaman, ev alırken, tarım yaparken, endüstri tesisleri kurarken, bir şehir planlarken, ulaşım tesisi ile güzergâhları belirlerken ve daha bir sürü alanda iklim koşullarından etkilendiğimiz için iklim bilgi ve verilerini göz önünde tutmamız gerekir. İklim zamansal ve uzaysal değişimi ile yeryüzünü şekillendirdiği gibi bireyden topluma, toplumdan topluluklara olmak üzere insanların hayat şeklini, kalitesini, şartlarını ve kültürlerini de şekillendirir. İklim değişikliği, nedeni ne olursa olsun iklimin ortalama durumunda veya değişkenliğinde onlarca yıl ya da daha uzun süre boyunca gerçekleşen değişiklikler biçiminde tanımlanmaktadır. Dünyamızın bugüne kadarki tarihi boyunca, yaklaşık 4,5 milyarlık bir sürede iklim sisteminde, milyonlarca yıldan on yıllara kadar tüm zaman ölçeklerinde doğal etmenler ve süreçlerle birçok değişiklik olmuştur. Jeolojik devirlerdeki iklim değişiklikleri, özellikle buzul hareketleri ve deniz seviyesindeki değişimler yoluyla yalnızca dünya coğrafyasını değiştirmekle kalmamış, ekolojik sistemlerde de kalıcı değişiklikler meydana getirmiştir. Günümüzde sözü edilen küresel iklim değişikliği ise, fosil yakıtların yakılması, arazi kullanımı değişiklikleri, ormansızlaştırma ve sanayi süreçleri gibi insan etkinlikleriyle atmosfere salınan sera gazı birikimlerindeki hızlı artışın doğal sera etkisini kuvvetlendirmesi sonucunda yerkürenin ortalama yüzey sıcaklıklarındaki artışı ve iklimde oluşan değişiklikleri ifade etmektedir. Sera gazı emisyonlarındaki bu artış, özellikle 1750 li yıllardan itibaren, yani sanayi devriminden bu yana net olarak gözlemlenmektedir. 2. Mevcut Durum Analizi 2.1. Meteorolojik Gözlemler Meteorolojik Ürünlerin Temel Taşı Gözlemler İnsanlığı günlük basit hayati faaliyetlerinden uzay araştırmalarına, ulaştırmadan milli savunmaya, tarım çalışmalarından spor faaliyetlerine kadar her aşamada etkileyen ve son derece geniş bir alanı kapsayan meteoroloji bilimiyle ilgili yapılacak her türlü çalışmanın ihtiyaç duyduğu ve çalışmanın başlangıcı olacak ilk veri, meteorolojik gözlemlerdir. Meteorolojik gözlemlerin yapılma sıklığı, yapılma süresi, yapılma yöntemleri ve yapılma zamanı, çalışma neticesinde hedeflenen ürüne veya hizmete göre değişmekle birlikte şu unsurlar her çalışma için ortak ve vazgeçilmezdir: 2

7 -Gözlem verisinin doğruluğu ve güvenilirliği -Gözlem verisinin sürekliliği -Gözlem verisinin çalışma alanını temsil edebilir olması -Gözlem yöntemlerinin belirli kriterlere uygunluğu -Gözlem noktasının çevresel şartlarının gözlem için gerekli şartlara uygun olması -Gözlemleri etkileyecek çevresel şartların değiştirilmemesi -Gözlem verisinin kullanıcıya zamanında ulaşması Gelişen dünyanın sürekli artan meteorolojik ürün ve hizmet taleplerinin karşılanabilmesi için, bu ürün ve hizmetlerin hazırlanmasının temel verisi olan meteorolojik gözlemlerin sürekli, doğru ve güvenilir olarak yapılması ve zamanında kullanıcıların hizmetine sunulabilmesi büyük önem taşımaktadır. Coğrafi, siyasi ve topografik sınırları tanımayan atmosferde oluşan ve etkileri sınırlar ötesi gerçekleşen, aynı anda veya ardışık zamanlarda birden çok ülkeyi etkileyebilen meteorolojik olayların bu küresel özellikleri sebebiyle, bölgesel ve küresel düzeyde işbirliklerinin geliştirilmesine ve meteorolojik gözlemlerin tüm ülkeler tarafından paylaşılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Tüm ülkeler tarafından paylaşılan ve meteorolojik ürünlerin hazırlanmasında kullanılan bu gözlemlerin, genel kabul görmüş belirli ölçüm kriterlerine uygun olması ve ortak kalite özelliklerini sağlaması gerektiği son derece açıktır. Diğer bir ifadeyle, atmosferin ve meteorolojik olayların özelliğinin neticesi olarak, meteorolojik gözlemler de sadece ülke içiyle sınırlı olmayan ve uluslararası boyutta değerlendirilmesi gereken faaliyetlerdir. Yukarıda belirtilen bir veya birkaç özelliği sağlamayan meteorolojik gözlem verileriyle yapılan çalışmalar neticesinde ortaya çıkacak ürünlerin de, bu özelliklere bağlı olarak hatalı veya eksik olacağı son derece açıktır. Örneğin, en az yıl gibi uzun bir sürede, aynı noktada, aynı ölçüm şartlarında ve sürekli olarak yapılan gözlemlerle meydana gelen bir veri setiyle yapılması gereken bir iklim araştırma çalışmasının, kesintili olarak yapılmış, gözlem noktasının yeri değişmiş veya toplamda 2-3 yıllık bir veri setiyle yapılması, bu çalışma neticesinde iklimle ilgili hatalı değerlendirmelerin yapılmasına ve gerçeğe uygun olmayan neticelerin çıkmasına sebep olacaktır. Benzer şekilde, sayısal tahmin modellerinin girdisi olan gözlem verilerinin hatalı olması, sayısal modelden çıkan tahmin ürünlerinin de hatalı olmasına sebep olacak, tahmincilerin yapacakları analiz ve değerlendirmelerin yanlış bir temel üzerine yapılması neticesini doğuracak, tahminlerin tutarlılığını ve güvenilirliğini azaltacaktır. Özellikle günümüzde, meteorolojik karakterli doğal afetler öncesindeki yapılacak uyarılarla afet zararlarının azaltılmasının en etkili aracı olması gereken erken uyarı sistemlerinin en önemli bileşeni konumundaki gözlem sistemlerinin hatalı veri üretmesi, hem bu mekanizmanın etkinliğini azaltacak hem de bu süreçteki yetkililerin ve halkın bu uyarılara karşı olumsuz bir yaklaşım içine girmelerine sebep olacaktır. Öte yandan gözlem verisinin sıklığı, sürekliliği, doğruluğu ve zamanında sağlanması şartları, meteoroloji denince ilk akla gelen ürün olan tahminlerin doğrulanması, tahmincilerin tahmin yeteneklerinin geliştirilmesi ve sonraki tahminlerin daha doğru olarak yapılmasının sağlanması açısından da son derece önemlidir Türkiye de Meteorolojik Gözlemlerin Kısa Tarihçesi 3

8 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, Ziraat Vekâleti Meteoroloji Enstitüsü altında Rasadatı Cevviye Müessesesi kurulmuş ve Ankara-Etlik semtindeki bir binada çalışmalarına başlamıştır. Bu tarihten sonra kurulmaya başlayan meteoroloji istasyonları, 1926 yılından itibaren meteorolojik rasat (gözlem) bilgilerini arşivlemeye başlamıştır. Türkiye Cumhuriyeti nin 10. kuruluş yılına atfen, 1933 yılında ilk defa 6 Mıntıka Müdürlüğüne bağlı, Birinci Sınıf, İkinci Sınıf ve Üçüncü Sınıf İstasyonlar olarak, meteoroloji İstasyon bilgilerini belirten kitapçık yayımlanmıştır yılında Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü nün kurulması ile birlikte, istasyon tipleri, Sinoptik, Büyük Klima ve Yağış istasyonları olarak isimlendirilmiş, bu istasyonlara ilave olarak Küçük Klimatoloji İstasyonları 1950 li yıllardan sonra, deniz rasatları ile ilgili çalışmalar 1960 lı yıllardan sonra, yüksek atmosfer gözlemleri (Ravinsonde) ise 1950 li yıllardan sonra başlamıştır yılından sonra mevcut Mıntıka Müdürlükleri, Meteoroloji Bölge Müdürlükleri olarak tanımlanmış ve çalışmalarına devam etmişlerdir yılında daha kapsamlı olarak, istasyon bilgilerini belirten Meteoroloji İstasyonları Şebekesi adı ile kitapçık yayımlanmıştır. Türkiye deki meteoroloji istasyonlarının en yoğun çalışma dönemi yeni hazırlanan kitapçıkta da görüleceği gibi, 1970 ile 1980 yılları arasında gerçekleşmiştir yılından sonra Yağış İstasyonu olarak adlandırılan istasyonlar, mevcut rasat parklarına ilave alet konularak, Küçük Klimatoloji istasyonlarına dönüştürülmüşlerdir lı yılların ikinci yarısında başlatılan 2000 li yılların başından itibaren yoğun bir şekilde yürütülen gözlem ağının modernizasyonu programı kapsamında, gözlem ağındaki istasyonların tamamına otomatik meteoroloji gözlem sistemleri kurularak, gözlemlerin otomatik olarak yapılması sağlanmıştır. Kurulduğu günden bu yana kurumumuz tarafından ülkemizin bir çok noktasında gözlemler yapılmıştır.1937 yılından bu yana toplam gözlem yapılan nokta sayısı 1643 dür. Günümüzde ise 765 noktada yer gözlemi, 10 noktada radar gözlemi ve 8 noktada ise yüksek atmosfer (Ravinsonde) gözlemi yapılmaktadır Türkiye de meteorolojik gözlemlerin mevcut durumu Kurulduğu 1937 yılından bu yana, meteorolojik gözlemlerin yapılması, meteorolojik ürün ve hizmetlerin hazırlanması konusunda tek yetkili kamu idaresi olan Meteoroloji Genel Müdürlüğü, kendisinden beklenen görevleri yerine getirebilmek için tüm ülkeye yaygın olarak kurduğu, farklı tipteki meteoroloji istasyonları ve gözlem sistemlerinden meydana gelen bir gözlem ağını işletmektedir. Türkiye nin meteorolojik gözlem ağını aşağıdaki şekilde sınıflandırarak incelemek mümkündür: -Yer gözlemleri -Yüksek atmosfer gözlemleri -Deniz gözlemleri -Uzaktan algılama gözlemleri 4

9 Yer Gözlemleri Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından işletilen gözlem ağının en büyük ve en önemli bileşeni hiç kuşkusuz yer gözlem ağıdır. Sinoptik veya iklim çalışmaları için ihtiyaç duyulan verilerin elde edilmesi gayesiyle kurulmuş olan meteoroloji istasyonlarında, daha önceden klasik ölçüm cihazlarıyla ve insanlı olarak yapılan ölçümler ve gözlemler, tüm istasyonlara kurulan otomatik meteoroloji gözlem sistemleriyle yapılmaya başlanmıştır. Bu istasyonların bazılarında ölçümler tamamen insansız olarak yapılırken, bazılarında da otomatik ölçümler insanlı gözlemlerle desteklenerek yapılmaktadır. Yer gözlem ağındaki istasyon sayısı ve özellikleri 2012 yılı sonu itibariyle Tablo 1. de verilmiştir. İstasyonun tipine ve gayesine bağlı olarak, ölçülen değişkenler istasyonlara göre farklılık göstermekle birlikte, meteoroloji istasyonlarından, aşağıdaki değişkenlere ilişkin bilgiler elde edilmektedir: -Rüzgar hızı ve yönü -Hava sıcaklığı -Doyma noktası sıcaklığı -Nispi nem -Hava basıncı -Yağış miktarı ve cinsi -Kar kalınlığı -Açık yüzey buharlaşması -Küresel güneş radyasyonu -Direk güneş radyasyonu -Güneşlenme süresi -Toprak sıcaklıkları -Görüş uzaklığı -Hali hazır hava durumu Meteoroloji istasyonlarından elde edilen bu bilgiler, MGM nin gelişmiş veri iletişim alt yapısı vasıtasıyla, anlık olarak Ankara daki merkeze iletilmektedir. Halen, hem otomatik meteoroloji gözlem istasyonu hem de insanlı olarak 132 istasyonda sinoptik gözlemler yapılmakta ve bu gözlemler yapıldıktan hemen sonra, Dünya Meteoroloji Teşkilatı (WMO) tarafından belirlenmiş olan 58 adedi Dünya Meteoroloji Teşkilatı nın Küresel Telekomünikasyon Sistemi üzerinden tüm dünya ülkeleriyle paylaşılmaktadır Yüksek Atmosfer Gözlemleri Atmosferin yer seviyesinden itibaren dikey profiline ilişkin bilgilerinin elde edilebilmesi gayesiyle, ülkemizde Adana, Ankara, Diyarbakır, Erzurum, Isparta, İstanbul, İzmir ve Samsun olmak üzere 8 noktada yüksek atmosfer gözlemleri yapılmaktadır. Ravinsonde veya radyosonde gözlemleri olarak da ifade edilen bu gözlemler, hidrojen veya helyum gazı doldurulmuş bir balona bağlanan ve üzerinde meteorolojik parametrelerdeki değişimlere duyarlı algılayıcılar bulunan radyosonde adlı bir cihaz vasıtasıyla gerçekleştirilmektedir. Küresel konumlama sistemi tabanlı olarak çalışan sistem, balonla birlikte yükselen radyosonde cihazından gönderilen bilgilerle, atmosferin belirli seviyelerindeki rüzgar hızı ve yönü, sıcaklık, nem, yükseklik ve basınç bilgilerini sağlamaktadır. 5

10 Ülkemizde 8 istasyonda günde iki kez 00 UTC ve 12 UTC saatlerinde, tüm dünyadaki yüksek atmosfer istasyonlarıyla eş zamanlı olarak bu gözlemler yapılmakta ve yer seviyesinden itibaren 35 km yüksekliğe kadar atmosferdeki meteorolojik bilgiler elde edilmektedir Deniz Gözlemleri Üç tarafı denizlerle çevrili olan ve Marmara bir iç deniz konumunda olan ülkemizde, 2011 yılına kadar denizlere ilişkin gözlemler, ya deniz kıyısındaki 29 kara istasyonunda sınırlı gözlemlerin yapılması ya da gönüllü gemilerden veri alınmaya çalışılması şeklinde yapılmıştır. Ülkemizi etkileyen hava kütleleri ve bu hava kütlelerinin uğramış olduğu termodinamik değişimlerin en fazla yaşandığı bölgeler deniz yüzeyleridir. Deniz yüzeyinde meydana gelen ısınma ve soğuma, nemlilik, yatay ve düşey akımlar ile siklonik oluşumlar ülkemizde görülen meteorolojik hadiselerin etkilerini kuvvetlendirmekte ve özellikle kıyı bölgelerimizde aşırı yağış ve buna bağlı sel-heyelan olayları daha sık yaşanmaktadır. Bu sebeple deniz yüzeyinde yapılacak meteoroloji ölçümleri hava tahmini için çok önemlidir. Çünkü kara alanlarındaki atmosfer şartları ile deniz yüzeyindeki şartlar arasında oldukça büyük farklılıklar bulunmaktadır. Sayısal Tahmin Modellerinin ihtiyaç duyduğu en önemli verilerden birisi de deniz yüzeyin de yapılan düzenli ölçümlerdir. Denizlerin geleceği, deniz ulaşımının güvenliği, denizlerdeki kirliliğin kontrolü ve azaltılması için meteorolojik verilere ihtiyaç duyulmaktadır. Denizciliğin öneminin giderek arttığı günümüzde, denizlerimiz üzerindeki bilgi boşluğunu gidermek için çeşitli çalışmalar yapılmaktadır yılında, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü ile işbirliği yapılarak hazırlanan bir proje kapsamında, 7 si deniz şamandırası 33 ü deniz fenerleri olmak üzere, 40 noktada deniz otomatik meteoroloji gözlem sistemleri kurularak 2012 yılı Temmuz ayında işletmeye alınmıştır. Daha önce pilot uygulama için kurulan 2 sistemle birlikte 42 noktadaki deniz otomatik meteoroloji gözlem istasyonlarında rüzgar hızı, rüzgar yönü, hava sıcaklığı, nispi nem, hava basıncı, deniz suyu sıcaklığı ve yağış ölçümlerinin yanında 2 şamandırada dalga yüksekliği, yönü ve periyodu ölçümleri yapılmaktadır. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ile MGM arasında 28 Mart 2012 de yapılan protokol kapsamında, TPAO tarafından Marmara Denizi, Silivri açıklarında yerleştirilmek üzere bir adet Meteorolojik Amaçlı Sabit Şamandıra (MAS) satın alınmış olup kurulumu 31 Ocak 2013 te yapılmıştır. Şamandıranın işletimi MGM tarafından yapılacak ve iki yılın sonunda tüm haklarıyla MGM ye devredilecektir Uzaktan Algılama Gözlemleri Ülkemizde uzaktan algılama sistemleri kullanılarak yapılan gözlemleri iki sınıfta değerlendirmek mümkündür. Bunlar radar gözlemleri ve uydu gözlemleridir Radar Gözlemleri Kuvvetli meteorolojik hadiseler ve bu hadiseler sonucu oluşan doğal afetler öncesi erken uyarı sistemlerinin meydana getirilmesi için dünyada kullanılan en önemli gözlem sistemi Meteoroloji Radarlarıdır. 6

11 Aktif bir uzaktan algılama sistemi olan radarlar 1950 li yılların başından itibaren meteoroloji alanında kullanılmaya başlanmıştır. O yıllarda, meteorolojik hedeflerin şiddeti ve konumu ile ilgili bilgilerin elde edilmesini sağlayan radarlar, 1970 li yıllardan itibaren, Doppler teknolojisinin geliştirilmesiyle, meteorolojik hedeflerin büyüklüğü ve konumu ile birlikte, hızı ve yönü ile ilgili bilgilerin de elde edilmesini de sağlamıştır. Geniş ölçekteki yüksek çözünürlüklü meteorolojik gözlemlerin gerçek zamanlı olarak yapılabilmesi ve özellikle kısa süreli tahminler ve erken uyarılar için ihtiyaç duyulan bilgilerin elde edilebilmesi için geliştirilmiş en önemli gözlem sistemi, en azından bugün itibariyle, meteoroloji radarlarıdır. Meteoroloji radarlarının kullanım gayesi ve elde edilebilecek bilgiler aşağıda sunulmaktadır: a)kısa süreli tahminlerde, yağışın nereye, ne zaman ve ne kadar düşeceğinin belirlenmesi, b) Yağış tipinin ne olduğu ve bu yağışlı sistemin hangi yöne ve hangi hızla hareket edeceğinin belirlenmesi, c) Can ve mal kaybına neden olan sel ve taşkın afetlerinin önceden erken uyarı sistemiyle önlenmesi veya zararlarının azaltılması, d) Uçuş güzergahlarının belirlenmesi (askeri gaye ile), e) Hava alanlarında ve uçuş bölgelerinde uçakların kalkış ve inişlerinde önem taşıyan rüzgar sheari, mikroburst, makroburst ve down-burst ile kuvvetli rüzgarların büyüklüklerinin alansal ve zamansal olarak tespit edilmesi (TDWR), f) Orman yangınlarının tespiti, g) Toz ve böcek bulutlarının izlenmesi. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, halen 10 adet C-Band Doppler radardan oluşan meteoroloji radar ağını başarılı bir şekilde işletmektedir. Radar ağını oluşturan Ankara radarı 2000 yılında, İstanbul, Zonguldak ve Balıkesir radarları 2003 yılında, İzmir ve Muğla radarları 2010 yılında, Antalya ve Hatay radarları 2011 yılında, Samsun ve Trabzon radarları 2012 yılında işletmeye alınmıştır Meteoroloji Uyduları Meteoroloji Genel Müdürlüğü, üyesi bulunduğu Avrupa Meteoroloji Uyduları İşletme Teşkilatı nın (EUMETSAT) Sabit ve Kutupsal Yörüngeli hareket eden Meteorolojik Uydularından veri alan uydu yer alıcı sistemlerine sahiptir dakika zaman aralıklarında ve 1 km ile 3 km arasındaki alansal çözünürlükte, farklı band aralıklarıyla elde edilen, Kızılötesi, Su buharı ve Görünür kanal verileri kullanılarak üretilen ürünler hava tahmininde kullanılmaktadır. EUMETSAT' ın MSG-9 Uydusundan 15 dakika aralıklarla,12 kanaldan günde 96 adet Kızılötesi, Görünür ve Su Buharı verileri elde edilmektedir. Alansal çözünürlük 3 km' dir. 12. Kanal için alansal çözünürlük 1 km' dir. EUMETSAT' ın MSG-8 Uydusundan 5 dakika aralıklarla,12 kanaldan Kızılötesi, Görünür ve Su Buharı verileri elde edilmektedir. EUMETSAT' ın METEOSAT-7 Uydusundan 30 dakika aralıklarla, 3 kanaldan Kızılötesi, Görünür ve Su Buharı verileri elde edilmektedir. MODIS (TERRA ve AQUA) Uyduları, günde iki defa Türkiye üzerinden geçiş yapmaktadır. (kutupsal) GOES-E ve GOES-W, Amerikan Uydularından 3 saat aralıklarla Kızılötesi ve Görünür kanallardan görüntü elde edilmektedir. NOAA -18 Uydusundan günde iki defa 5 kanaldan Kızılötesi, Görünür ve Su Buharı verileri elde edilmektedir (kutupsal). 7

12 EUMETSAT METOP Uydusundan ATOVS, AMSU, GOME, IASI, ASCAT Enstrümanlarından Uydu verisi alınmaktadır (kutupsal). EUMETSAT MSG Uydularından Elde Edilen Ürünler: Hava Kütlesi, Toz, Sis Tespiti Ürünleri, Atmosferik Hareket Vektörü, Bulut Analizi Görüntüsü, Bulut Maskı, Bulut Tepe Yüksekliği, Divergence, Aktif Yangın Görüntüleme, Küresel Kararsızlık Endeksi, METEOSAT Yüzey Albedosu, Yüksek Çözünürlüklü Yağış Endeksi, Çok Sensörlü Yağış Tahmini, Troposfer Nemi' dir. Ayrıca EUMETSAT' ın, Uydu Verilerinin Hidroloji ve Su Kaynakları Yönetiminde kullanımı ile ilgili çalışma yapan H-SAF Bilimsel Çalışma Grubunda, resmi olarak görev yapmakta olan Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Sabit ve Kutupsal Yörüngeli uydulardan elde edilen,karla Kaplı Alanlar Ürününü operasyonel olarak üretmeye başlamıştır Ozon ve UV Gözlemleri Uluslararası toplumun bu konuda son yıllarda giderek artan duyarlılığı neticesinde Ozon Tabakasının Korunmasına İlişkin Viyana Sözleşmesi 1985 yılında, Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü 1987 yılında ve yine aynı gayeye yönelik olarak İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi de Haziran 1992 de, imzaya açılmıştır. Montreal Protokolü 1989 yılında birçok ülke tarafından imzalanarak yürürlüğe girmiştir. Bu çalışmalar neticesinde, ozon tabakasının korunması maksadıyla Viyana Sözleşmesi ve Montreal Protokolü çerçevesinde uluslararası bir sistem oluşturulmuştur. Bu sistem, ozon tabakasında tahribata yol açan birtakım kimyasal maddelerin üretim ve kullanımının, uygulanabilir bir takvim çerçevesinde azaltılarak sıfıra indirilmesini öngören teknik içerikli bir süreci kapsamaktadır. Ancak, bu sürecin teknik boyutlarının yanı sıra, ekonomik ve siyasal boyutlarının olduğu da bilinmelidir. Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü, Türkiye de 6 Haziran 1990 tarihli ve 3656 sayılı Kanunla onaylanarak, 8 Eylül 1990 tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanmıştır. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, ''Türkiye'de Atmosferik Kirliliğin Ozon Konsantrasyonuna Etkisi'' konulu proje kapsamında, yılları arasında 13 Ocak 1994 tarihinden itibaren Ozonsonde Yöntemiyle ozon ölçümlerine başlamıştır. Ozonsonde Yöntemi, yer tabanlı balonlu ölçme yöntemidir. Bu yöntemde, içerisine havadan daha hafif hidrojen gazı doldurulan balona (1200 gr lık) bağlanmış ölçüm cihazı (ozonsonde) kullanılmaktadır. Bu cihaz, yerden itibaren balonun patladığı yaklaşık km yüksekliğe kadar, mevcut hava kütlesi içerisindeki ozon miktarını ölçerek, ozonun dikey dağılımının belirlenmesine yardımcı olmaktadır. Bu yöntemin esasını oluşturan Ozonsonde Cihazı, Elektrokimyasal Konsantrasyon Hücreli (ECC) olup, atmosferdeki ozonun dikey dağılımını tespit etmek maksadıyla NOAA Laboratuarları nda (Komhry, 1964, 1969; Komhry and Harris, 1971) basit şekilde tasarlanmış, hafif ve balonla birlikte kullanılabilme özelliğine sahiptir (Şekil 1). Ayrıca, 2006 yılı sonunda Brewer Spektrofotometre cihazı ile de toplam ozon, ozon profili, SO2, UV-A ve UV-B radyasyon ölçümlerini aynı anda yapabilmektedir. Bunlara ek olarak otomatik istasyon sistemi içerisine dahil edilen 14 adet UV-B radyasyon sensörü ve 4 adet UV- A sensörü, ile ayrıca çalışan 1 adet UV-B sensörü kullanımdadır. 8

13 Ozonsonde ve Brewer Spektrofotometre ile yapılan Ozon ölçümünün yapıldığı Ankara istasyonu, 348 istasyon numarası ile Dünya Ozon ve Ultraviyole Radyasyon Veri Merkezi (WOUDC) ve Küresel Atmosfer İzleme Programı (GAW) nın gözlem ağı içerisinde yer almaktadır. Meteoroloji Genel Müdürlüğü Ankara Raviosonde İstasyonu nda, yılları arasında toplam 383 adet ozonsonde ölçümü yapılmıştır. Ölçüm sıklığı yıllara göre değişkenlik (ayda 1-4 adet arasında) göstermektedir. Ozonsonde ölçüm neticeleri değerlendirildiğinde, ortalama toplam ozon miktarı 314,0 DU (Dobson Unit-Dobson Birimi) olarak hesaplanmıştır. Bu değerin Brewer Spektrofotometre ve TOMS (OMI) uydu değerlerinden elde edilen verilerle de uyumlu olduğu tespit edilmiştir (Şekil 2) Erken Uyarılar Meteorolojik karakterli doğal afetler, dünyanın çeşitli bölgelerinde şiddetli, ekstrem hava ve iklim olayları sonucu gözlenir. Bazı bölgeler bu olaylardan diğerlerine göre daha çok zarar görmektedirler. Doğal afetler sonucu meydana gelen can ve mal kayıpları sürdürülebilir kalkınmaya önemli bir engel teşkil etmektedir. Ülkemizde de sıkça yaşanan meteorolojik afetlerin önüne geçebilmek için erken uyarı ve tahmin sistemlerinin kurulması, güncellenmesi ve geliştirilmesinin önemi tartışılmazdır. Erken uyarı sistemlerinin doğru ve güvenilir çalışması can ve mal kayıplarını azaltacak ve ülkemizin afetlere dirençli toplum oluşturma stratejisine ve çalışmalarına önemli bir katkı sağlayacaktır. Meteoroloji radarları sayesinde; kısa süreli tahminlerde yağışın nereye, ne zaman ve ne kadar düşeceğinin belirlenmesi, yağış tipinin ne olduğu ve bu yağışlı sistemin hangi yöne ve hangi hızla hareket edeceğinin belirlenmesi, sel ve taşkınların birer afete dönüşmesinin erken uyarı sistemiyle önlenmesi, orman yangınlarının tespiti işlemleri afet zararlarının azaltılmasında önemli rol oynamaktadır. Meteorolojik, hidrolojik ve iklim kaynaklı doğal afetler her yıl önemli ölçüde can ve mal kayıplarına yol açmakta ve sosyal gelişmeyi engellemektedir ile 2007 yılları arasında, dünya çapında yaklaşık 7500 doğal afet meydana gelirken, 2 milyon can kaybı ve tahmini 1,2 trilyon ABD Dolarından fazla ekonomik kayba sebep olmuştur. Doğal afetlerin % 90 ı, can kayıplarının % 71 i ve ekonomik kayıpların % 78 i, kuraklık, sel, rüzgar fırtınaları, tropikal siklonlar, şiddetli yağış fırtınaları, ekstrem sıcaklıklar, toprak kaymaları, orman yangınları gibi hava, iklim ve su kaynaklı afetler ile direkt olarak meteorolojik ve hidrolojik şartlara bağlı hastalık ve enfeksiyonlar sebebiyle olmuştur yılları arasında dünyada meteorolojik karakterli doğal afet olarak, 3455 adet sel/taşkın, 2689 adet kuvvetli yağış fırtınası, 470 adet kuraklık ve 395 adet ekstrem sıcaklık olayı meydana gelmiştir. Erken uyarı, afete maruz kalabilecek insanların, afetten korunacak ya da karşılaşacakları riskleri azaltacak şekilde hazırlıklı olmalarını sağlayacak bilgilerin, yetkili kurumlar tarafından, zamanında ve etkili şekilde duyurulması olarak tanımlanmaktadır. Bu yüzden, şiddetli meteorolojik olayların önceden tahmin edilmesi, ilgililere zamanında ulaştırılması, meteorolojik olaylara bağlı olarak gerçekleşebilecek can ve mal kayıplarının en aza indirilebilmesi için, doğru ve etkili tedbirlerin alınmasında hayati önem taşımaktadır. Birleşmiş Milletlerin, Afetlerin Hafifletilmesinde Uluslararası Stratejiler (ISDR) ine göre bir erken uyarı sisteminin etkili olabilmesi için 4 unsurun bütünleşmesi önemlidir. 9

14 1. Risk Bilgisi: Risk değerlendirmesi, koruma ve hafifletme stratejileri ve erken uyarı sistemlerinin tasarlanmasındaki önceliklerin belirlenmesinde önemli bilgiler sağlar. 2. Gözlem ve Tahmin: Gözlem ve tahmin sistemleri, toplumların, ekonomilerin ve çevrenin etkileneceği potansiyel risklerin zamanında tahmin edilmesini sağlar. 3. Bilginin Yayınlanması: Etkilenme potansiyeli olan yerlerdeki yerel, bölgesel ve ulusal düzeydeki kurumları uyarmak için, hazırlanan uyarı mesajlarının iletilmesinde iletişim sistemlerine gereksinim vardır. Mesajlar, vatandaş ve otoriteler tarafından anlaşılabilmesi için güvenilir ve açık olmalıdır. 4. Yansımalar: Koordinasyon, iyi yönetim ve uygun eylem planı, etkin erken uyarının anahtar noktalarıdır. Aynı şekilde, kamu bilinci ve eğitim afet zararını hafifletmenin hayati noktalarıdır. Etkin bir erken uyarı sisteminin bileşenleri Şekil 3 de verilmiştir. Erken Uyarı Sistemleri, meteorolojik karakterli afetlere bağlı can kayıplarını önlemede büyük etkiye sahiptir. Son 50 yılda, meteorolojik karakterli olaylara bağlı ekonomik kayıplarda bir artış olurken, can kayıplarında bir azalma olmuştur. Bu başarı, havaya bağlı afetlerin gözlenmesi ve tahminindeki gelişmelere dayanan, etkin iletişim sistemleri ile desteklenen gelişmiş erken uyarı sistemleri sayesinde olmuştur. Bu eğilim Şekil 4 de görülmektedir Tahmin ve Erken Uyarı Yapılandırılması Meteoroloji Genel Müdürlüğünde hava tahmini ve erken meteorolojik uyarıları yapmak ve duyurmakla sorumlu birim Tahminler Dairesi Başkanlığı Analiz ve Tahminler Şube Müdürlüğü ne bağlı Analiz ve Tahmin Merkezidir. Analiz ve Tahmin merkezinde hava tahmini için gerekli bilgi, gözlem ve analizlere anında ve bir arada ulaşmak için Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından geliştirilen Metcap yazılımı kullanılmaktadır. Bu yazılımın daha gelişmiş sürümü olan Metcap+ deneme gayesi ile kullanılmaya başlanmıştır. Bilgisayar teknik altyapısı bu yıl içerisinde yenilenerek güçlendirilmiştir. Hava tahmin raporları ve uyarıların hazırlanması ve duyurulması için yine genel müdürlüğümüz tarafından geliştirilen yazılımlar kullanılmaktadır. Sayısal Model ve Uydu ve Radar ürünlerine doğrudan erişim için iş istasyonları, web ara yüzleri kullanılmaktadır. Bu yıl faaliyete geçen video konferans sistemi ile her gün Bölge Müdürlükleri merkezinde kurulan Bölge Tahmin ve Erken Uyarı Merkezleri ile ortak bilgilendirme yapılarak hava tahminleri ve Erken Uyarılar konusunda görüş alışverişinde bulunulmakta, daha fazla sayıda uzman ve tahmincinin bilgi ve tecrübelerinden istifade edilmektedir. Uzaktan algılama şube müdürlüğünde çalışmalar, Uydu Meteorolojisi Birimi, Radar Meteorolojisi Birimi, Sistem ve Network Birimi ile EUMETSAT SAF Yürütme Birimi olmak üzere dört birim vasıtası ile yürütülmektedir. Altyapısında 40 adet sunucu, 1 adet disk sistemi (24 TB), 20 adet iş istasyonu, NOAA / MetOp / Terra / Aqua uyduları için 1 adet 2.4 metre çaplı haraketli ikili L/X-Band uydu yer alıcı sistemi, 1 adet 1.8 metre çaplı hareketli L-Band uydu yer alıcı sistemi, 1 adet 1.5 metre çaplı haraketli L-Band uydu yer alıcı sistemi, MSG ve MetOp uyduları için 1 adet 1.5 metre sabit Ku- Band Uydu Yer alıcı sistemi ve MSG ve MetOp uyduları için yedek olarak 1 adet 1.2 metre sabit Ku-Band Uydu Yer alıcı sistemi yer almaktadır. Bunların yanı sıra, 5 adet C-Band dual polarizasyonlu doppler meteoroloji radar sistemi (Ankara, İzmir, Muğla, Antalya, Hatay), 5 adet C-Band tek polarizasyonlu doppler meteoroloji radar sistemi (İstanbul, Balıkesir, Zonguldak, Samsun, Trabzon) ile birlikte radar sahalarında ve Ankara MGM radar merkezinde radar sunucu ve iş istasyonları mevcuttur. 10

15 Sınırlı alan hava tahmin modellerini çalıştırmak için Yüksek Başarımlı Bilgisayar (YBB) sistemleri kullanılmaktadır. İlk olarak Türkiye Sel ve Deprem Acil Yardım (TEFER) projesi kapsamında 2004 yılında kurulumu tamamlanan 16 işlemcili IBM P690 marka YBB kullanılmıştır yılında kurulumu tamamlanan MESTAP (Meteorolojik Sayısal Tahmin Amaçlı Yüksek Performanslı Bilgisayar Sistemi) ihalesi kapsamında 512 çekirdekli SGI ALTIX 4700 marka YBB halen kurumumuz tarafından operasyonel olarak kullanılmaktadır yılından 2009 yılına kadar kullanılan YBB nin teorik olarak kapasitesi 83 GFlops iken, halihazırda kullanılmakta olan YBB nin teorik olarak kapasitesi 3.4 TFlops tur. Yani kapasite olarak 41 katlık bir artış ile YBB yenilenmiştir. MESTAP sisteminin teknik özellikleri Tablo 2 de verilmiştir. Hava tahmin modellerinin sürekli geliştirilmesi, iyileştirilmesi ve artan meteorolojik bilgi ihtiyaçları ve uygulamaları neticesinde mevcut YBB sistemine ek olarak 2012 yılı içerisinde MKAP (MESTAP Kapasite Artırımı Projesi) ihalesi kapsamında 256 çekirdekli yeni bir bilgisayar sistemi alımı gerçekleştirilmiş olup, 2013 yılı başında kullanılmaya başlanmıştır Veri İletişimi ve Sunum Altyapısı Hava tahminini yapmak için, modern meteoroloji tüm dünyanın çok yakın zamana ait(neredeyse anlık) meteorolojik bilgisine ihtiyaç duyar. Bu ise hem ulusal ve hem de uluslararası düzeyde ihtiyaçları karşılayacak gelişmiş iletişim altyapısı ve bilgisayar sistemlerini gerektirir. Meteoroloji Genel Müdürlüğü; Almanya, İngiltere, İtalya ve Avusturya ile arasında mevcut olan ve uydu ve internet erişimi ile de yedeklemesi yapılmış hatları ile tahmin ve uyarıların yapılabilmesi ve başta havacılık sektörü olmak üzere ilgili sektörler için ihtiyaç duyulan tüm dünyanın operasyonel meteorolojik bilgisine erişim imkanı sağlamaktadır. Bunun ötesinde KKTC ile Azerbaycan a da kendi VSAT uydu haberleşme altyapısı ile destek vermektedir. VSAT Uydu Haberleşme Sistemleri, GPRS bağlantıları, yüksek hızlı karasal devreler, internet ve telefon hatlarından oluşan güncel ve gelişmiş yurtiçi iletişim şebekesi, yurtiçi bilgi alışverişinin dakikalık düzeyde (toplama, işleme ve dağıtma) yapılmasına imkân sağlamaktadır. Yurtiçi ve yurt dışı iletişim şebekesi, felaket anında (deprem, taşkın vs. nedenle altyapıların kullanılamaz hale geldiği durumlarda) da meteorolojik bilgi alışverişinin kesintisiz sağlayacak uydu sistemlerini de içermektedir. Güçlü bilgisayar ve disk sistemleri ve bunlara erişim için geliştirilen; mobil cihazlara da hitap eden; uygulama yazılımları ile meteorolojik bilgiye her zaman her yerden ulaşma imkânı sunulmaktadır. Bu uygulamalardan birisi Türkiye Meteorolojik Veri Arşiv Sistemi(TÜMAS) dir. TÜMAS, meteorolojik veriye erişimi kolaylaştıran, kullanıcıların doğrudan erişimini sağlayan ve ücret ödemesi elektronik ortamda yapılan bir e-devlet uygulamasıdır. Tahmin ve uyarıların yapılması sırasında uzmanların tahmin ve uyarıları hazırlamalarına yardımcı olan çoğunluğu kurum içinde geliştirilmiş yazılımlar yanında Video Konferans Sistemi ile de merkez ve taşra uzmanların karşılıklı brifing yapma imkanı mevcuttur. Güçlü Internet altyapısı (250Mbps) ve zengin içeriği ile vatandaşlara hizmet sunan web sitesi ülkemizde kamu kuruluşları içinde en çok ziyaret edilen sitelerinden birisidir. Mobil cihazlar (IOS-IPHONE, ANDROID) için geliştirilen uygulamaları yükleyen kullanıcı sayısı 500 bini geçmiştir. 11

16 Geliştirilmekte Olan Erken Uyarı Çalışmaları Araştırma dairesi başkanlığında yapılan çalışmalar içerisinde erken uyarıya yönelik araştırma çalışmaları devam etmektedir. Geliştirilmesi devam eden bu çalışmaların bir kısmı direkt olarak, bir kısmı ise dolaylı olarak erken uyarı yapmaya veya yapılacak erken uyarının etkinliğini artırmaya yönelik olan çalışmalardır. Geliştirilmesi biten çalışmalar, ilgili birimlerin kullanımına sunulmaktadır Şiddetli Yağış Analizleri Türkiye Maksimum Yağışları ve Tekerrür Analizleri hazırlanırken, en az 10 yıl güvenilir gözlemi olan 242 plüviograflı istasyonun, 2010 yılı sonu itibariyle standart zamanlardaki maksimum yağış değerleri kullanılmıştır. Standart zaman olarak 5, 10, 15, 30 dak,1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 12, 18 ve 24 saatlik zaman aralıkları tercih edilmiştir. Bu standart zamanlardaki maksimum yağış değerlerinin 2, 5, 10, 25, 50 ve 100 yıllık tekerrür periyotlarında farklı istatistiksel dağılım fonksiyonları kullanılarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda her istasyon için standart zamanlardaki maksimum yağış değerleri, tekerrür periyotlarında olması muhtemel yağış miktarları, yağış-şiddet-tekerrür grafikleri ile alansal dağılım haritaları üretilmektedir (Şekil 5). Önümüzdeki 2 yıldan 100 yıla kadar standart zamanlarda olması muhtemel yağış miktarlarının istatistiksel olarak tahmini yapılmaktadır Ani Taşkın Çalışmaları Ani taşkın herhangi bir havzada, belirli bir süre içinde drenaj kanalı çıkışında dere ve nehir yataklarının dolu olarak akmasını sağlayan yağış miktarı olarak tanımlanmaktadır. Ani Taşkın Erken Uyarı Modellinin (FFG) amacı herhangi bir alt havzadaki ani taşkın olma ihtimalini hesaplamak ve uyarı ürünleri elde etmektir. Ani Taşkın Erken Uyarı Sistemi ile Nehir Taşkın Tahmini ve Erken Uyarı Sisteminin bir birinden ayırt edilmesi önem arz etmektedir. Ani Taşkınlar yağış başladıktan sonra 6 saat içinde meydana gelen taşkınlardır. Bu taşkınlar, genelde meteorolojide oraj olarak adlandırılan hadiselerin sonucunda meydana gelmektedir. Nehir taşkınları ise 6 saat ve daha fazla süre içinde büyük nehirlerin seviyelerinin yükselmesi ile meydana gelmekte olup, hatta bazen günlerce süre sonunda meydana gelmektedir. Ani Taşkın modelinin bazı özellikleri aşağıda verilmiştir. Bunlardan birincisi dağıtılmış model olup, modelde her bir alt havza için toprak nemi ve kar modelli hesaplamalar yapılmaktadır. Bir diğer model ise Sacramento Toprak Nemi (SAC-SMA) modeli olup, fiziksel modeldir. Şekil 6 da FFG modeli çalışma konsepti verilmiştir. Modelin ilk kurulumu ve parametrelerinin belirlenmesi için geçmiş meteorolojik ve hidrolojik veriler ile topografya verileri kullanılmaktadır. Modelin operasyonel çalışması için gerekli olan temel meteorolojik veriler yağış, sıcaklık, buharlaşma, kar ve toprak nemidir. Modelde kullanılan yağış verileri Uydu, Radar, Sayısal Model ve yer gözlemleri olmak üzere dört ana kaynaktan elde edilmektedir İklim ve İklim Değişikliği Küresel iklim değişikliği, yerkürenin uzun jeoloji tarihi boyunca yaşanan iklimin doğal değişkenliğine ek olarak insan etkinliklerinin sebep olduğu bir değişikliktir. Buna paralel olarak, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi nde (BMİDÇS) iklim değişikliği, karşılaştırılabilir bir zaman periyodunda gözlenen doğal iklim değişikliğine ek olarak, doğrudan ya da dolaylı olarak küresel atmosferin bileşimini bozan insan etkinlikleri neticesinde iklimde oluşan bir değişiklik biçiminde tanımlanmaktadır. Fosil ve biyokütle 12

17 yakıtların yakılması, insan kaynaklı sera gazı emisyonlarının en büyük kaynağıdır. Çimento üretimi karbondioksit, tarım ve katı atık düzenli depolama sahaları metan gazı salmaktadır. Gübre kullanımı ve naylon üretimi, diazot monoksit ve buzdolabı ile klimalar florine sera gazı emisyonlarını artırmaktadır. Arazi kullanımı değişiklikleri de iklim sistemini önemli ölçüde etkilemektedir. Tarım gayesi ile kullanım için arazi açılması, koyu renkli yüzeyin miktarını artırmakta ve netice olarak gelen güneş radyasyonu yansımaktan çok emilmektedir. Arazi açılması ayrıca, ormanların tahrip edilmesi sebebiyle, karbondioksiti tutan ve depolayan ağaç ve bitkilerin (yutakların) azalması anlamına gelmektedir. Çölleşme, atmosfere geçen toz miktarında artışa neden olması dolayısıyla güneşten Yerküre yüzeyine gelen enerjiyi azaltarak küresel ısınmayı yavaşlatan bir etkiye sahip olabilmektedir. Şehirleşme, şehir ısı adalarının, yani şehirlerde çevrelerine göre daha sıcak alanların oluşmasına yol açmaktadır. İklim değişikliğiyle ilgili en güncel bilimsel, teknik ve sosyoekonomik bilgileri, çok sayıda bilim insanının katılımıyla, düzenli aralıklarla değerlendirerek raporlar halinde yayımlayan IPCC (Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli) nin 2007 yılında açıkladığı 4. Değerlendirme Raporu'nda 20. yüzyılın ortalarından bu yana ortalama yüzey sıcaklıklarında gözlenen artışın büyük bölümünün kuvvetli ihtimal ile (% 90) insan kaynaklı sera gazı salımınlarındaki artıştan kaynaklandığı ve bu bulgunun, bir önceki IPCC Değerlendirme Raporuna göre daha güçlü ve somut kanıtlara dayandığı belirtilmektedir Zirai Don Uyarı Sistemi (ZDUS) Geniş anlamda don olayı, hava sıcaklığının 0 C nin (siper seviyesinde) altına düşmesiyle meydana gelen meteorolojik olay olarak tanımlanabilir. Tarımsal yönden don olayı; bitkinin bünyesindeki suyun donması sonucu fizyolojik fonksiyonlarını yerine getiremeyecek duruma gelmesidir. Tarımla uğraşan kişilerin hangi meteorolojik durumlarla karşılaşacağının önceden bilinmesi, gerekli tedbirlerin alınmasına katkı sağlayacaktır. Ülkemizde her yıl yaşanan don olayı çeşitli oranlarda ekonomik kayıplara yol açmaktadır. Her bitkinin don olayından gördüğü zarar, çeşidine ve gelişme durumuna bağlı olarak değişir. Tarımda büyük zararlara sebep olan don olaylarının önceden bilinmesi için, yılın kritik mevsimlerinde ve özellikle dona karşı duyarlı türlerin yetiştirildiği belirli bölgeler için yapılan don tahminleri, gerekli tedbirlerin zamanında alınmasını sağlar. Zirai don olayının mümkün olan en az hasarla atlatılabilmesi, zamanında gerekli tedbirlerin alınabilmesi için çeşitli çalışmalar ve araştırmalar yapılmaktadır. Bu kapsamda Ocak 2006 tarihinde uygulamaya konulan Zirai Don Uyarı Sistemi yaklaşık 100 bitki ve 370 merkez için kullanıcıların hizmetine sunulmaktadır. Programda, üreticiler önce bulunduğu il ve ilçeyi seçerler. Sonra yetiştirilen bitkinin o tarihte hangi safhada olduğu seçilir. Daha sonra program, BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile Türkiye de yapılan araştırma neticelerinde alınan kritik sıcaklığa göre, istenilen yöre ve bitki için, ileriki 4 gün beklenen minimum sıcaklıkları ve don riski olup olmadığını göstermektedir. Program ayrıca 10 günlük gerçekleşmiş minimum değerleri ve normallerini de göstermektedir (Şekil 7). Ayrıca zirai don risk haritaları haftanın her günü, önümüzdeki 4 günü kapsayacak şekilde hafif, orta kuvvette, kuvvetli ve çok kuvvetli don riski olan yerler harita üzerinde farklı renklerde gösterilerek, internet sitemizde yayınlanmaktadır. Bu tahminler sayesinde üreticiler muhtemel don olayı öncesi gerekli tedbirleri alarak zararlarını en aza indirebilmektedirler (Şekil 8.). 13

18 Orman Yangınları Erken Uyarı Sistemi (MEUS) Meteorolojik parametrelere göre orman yangını çıkma ihtimalini üç gün önceden tahmin etmeye dayalı erken uyarı modelidir. Üç gün önceden önümüzdeki üç gün için üretilen meteorolojik erken uyarı sisteminin (MEUS) çıktıları, Orman Genel Müdürlüğünün ilgili birimlerine ftp ortamında otomatik olarak ulaştırılmaktadır. Orman Genel Müdürlüğünün karar vericileri, risk durumuna göre az riskli alanlardan çok riskli alanlara lojistik tedbirler alarak yangınla mücadelenin etkinliğini artırmaktadırlar. Meteorolojik erken uyarı sistemi Meteoroloji genel Müdürlüğü Araştırma Dairesinde geliştirilmekte olup, geliştirilmesi tamamlandığında operasyonel kullanım için ilgili birimlerin kullanımına sunulması planlanmaktadır (Şekil 9) Toz Taşınımı Toz taşınımı, Dünya ekosistemi için büyük önem taşımaktadır. Çöllerden kalkan tozlar, atmosferin üst tabakalarına yükselerek uzun mesafeler kat etmektedir. Türkiye, Orta Doğu ve Afrika kaynaklı çöl tozlarından etkilenmektedir. Operasyonel olarak üretilen Toz Taşınımı Tahminleri Genel Müdürlüğümüz internet sayfasından yayınlanmaktadır. Kuraklık ve çölleşmeden kaynaklanan toz ve kum fırtınaları, maruz kalan insanların günlük hayatını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle özellikle kent merkezlerinde yaşayan insanlarımızın hayat kalitesi için toz tahmin ve uyarılarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kapsamda il merkezlerimiz için geliştirilen Toz Taşınımı Uyarı Sistemi internet sayfamızda yayınlanmaya başlamıştır Nisan 2010 tarihlerinde, Ankara da yapılan Türkiye, İran, Irak ve Suriye arasında Çevre ve Meteoroloji Alanında İşbirliği 1. Bakanlar Toplantısı neticesinde; Toz Taşınımı Tahmini konusuna vurgu yapılan Ankara Deklarasyonu yayınlandı Eylül 2010 tarihlerinde, Tahran da düzenlen Türkiye, İran, Irak, Suriye ve Katar arasında Çevre ve Meteoroloji Alanında İşbirliği 2. Bakanlar Toplantısı neticesinde Eylem Planı imzalandı. Bu çerçevede, Toz ve Kum Fırtınası konusunda eğitimler düzenlenmesi kararı alındı. Bölgesel işbirliğine büyük önem veren Genel Müdürlüğümüz tarafından, Dünya Meteoroloji Teşkilatı (WMO), Avrupa Meteorolojik Uydular İşletmesi Teşkilatı (EUMETSAT), İspanya Meteoroloji Teşkilatı (AEMET) ve Barselona Süper bilgisayar Merkezi nin (BSC) katkılarıyla, Şubat 2011-İstanbul ve Kasım 2011-Antalya uluslararası eğitimleri düzenlenmiştir Kasım 2012 tarihlerinde Ankara da yeni bir eğitim düzenlenmiştir WRF Modeli ve Data asimilasyonu Çalışmaları WRF ve WRF-3DVar modelleri ile 3 günlük tahminler operasyonel olarak üretilmektedir. Her 2 model 12 km çözünürlüğe sahip, Balkanlar ve Türkiye yi kapsayan bir bölge için çalıştırılmaktadır. Bu model birden fazla dinamik merkez koduna ve 3DVAR veri asimilasyonu sistemine sahiptir. WRF paralel hesaplamaya imkan veren, gelişmeye açık bir yazılım mimarisi kullanmaktadır. Model ürünleri günde 2 defa olmak üzere internet ortamında yayınlanmaktadır (Şekil 10). 14

19 Hava Kirliliği ve Asit Yağmurları Meteoroloji Genel Müdürlüğü Araştırma Daire Başkanlığı Çevre Şube Müdürlüğü bünyesinde asit yağmurları ve sınır ötesi uzun mesafeli kirlilik taşınımının belirlenmesine yönelik olarak çalışmalar yapılmaktadır. Bu gaye ile 13 Nisan 1999 Çamkoru da yağmur suyu örnekleri toplamak üzere toplama kap sistemi kurulmuştur. Özellikle sınır ötesi kirliliğin iyi tespit edilmesi gayesiyle çevresel ve kentsel kirliliğin etkisinde olmayan kentten uzak bir bölge olan Çamkoru bölgesi seçilmiştir. Çamkoru dışında yedi noktaya otomatik yağış toplama cihazı kurulmuştur. Otomatik yağış toplama cihazı ile yaş çökelme örnekleri günlük, kuru çökelme örnekleri ise 15 günde bir toplanmaktadır. Çevresel ve kentsel kirletici etkisinden uzak otomatik yağış toplama cihazı kurulu bulunan merkezler şunlardır; İstanbul Çatalca radar verici istasyonu, Balıkesir radar verici istasyonu, Amasra, Antalya, Trabzon Meteoroloji Bölge Müdürlüğü, Muğla Yatağan (merkez), Marmaris radar verici istasyonu ve İzmir radar verici istasyonudur. Ayrıca Adana İskenderun radar verici sahasına da bir adet otomatik yağış toplama cihazı kurularak yağış örneklerinin toplanması planlanmıştır. Yağış örneklerinde yapılan analizler Tablo 3 te verilmiştir. Laboratuar analiz neticelerinin bir kopyası elektronik ortamda Meteoroloji arşivinde saklanmakla birlikte kurum içinde teknik rapor hazırlanarak ve üçer aylık asit yağmurları bülteni çıkarılarak Meteoroloji Genel Müdürlüğü internet sitesinde yayınlanmaktadır. Ayrıca kurum içi ve taşra birimlerinde sunum ve seminerlerle bilgilendirme yapılırken kurum dışında ise ulusal ve uluslararası sempozyumlarda bildiriler hazırlanarak neticeler duyurulmaktadır. Üniversiteler ile işbirliği içinde çalışmalara devam edilirken halihazırda ODTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü ve Meteoroloji Genel Müdürlüğü nün TÜBİTAK a sunduğu Üst atmosfer hava kütlelerinin Türkiye üzerindeki seyahatleri sırasında kompozisyonlarında olan değişimlerin incelenmesi ve kırsal hava kirliliğine yurt içi ve yurt dışı kaynakların katkı paylarının belirlenmesi konulu proje ortaklaşa olarak sürdürülmektedir Ulusal İklim Değişikliği Çalışmaları Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu (İDKK) altındaki 11 adet Teknik Çalışma Grubundan İklim Değişikliğinin Etkilerinin Araştırılması çalışma grubunun koordinatörüdür. Bu kapsamda, MGM Türkiye iklimi, gözlenen ve öngörülen iklim değişiklikleri, kuraklık analizi, şiddetli hava olayları, orman yangınları, zirai ürün izleme gibi konularla ilgili çalışmalarının neticelerini ilgili kurumlarla paylaşmaktadır. Her ne kadar klimatolojik/atmosferik gözlemleri yapmak ve değerlendirmek MGM nin görevi olsa da bunların sektörlere etkilerinin neler olacağının araştırılması sektörlerin kendi sorumluluğundadır. Bu nedenle MGM nin buradaki görevi koordinasyon vazifesini yürütmektedir. MGM, Türkiye'nin Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesine (BMİDÇS) taraf olmasından doğan yükümlülükleri kapsamında BMİDÇS Sekreteryasına sunulacak II. Ulusal Bildirimin hazırlanması çalışmalarına katılmaktadır. Bu kapsamda MGM Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın ana faydalanıcı olduğu ve BM Kalkınma Programı (UNDP) tarafından yürütülmekte olan "Türkiye'nin İklim Değişikliği İkinci Ulusal Bildiriminin Hazırlanması Projesi" kapsamında raporun hazırlanmasında aktif rol alarak hem sorumlu olduğu "Araştırma ve Sistematik Gözlem" bölümü hem de diğer bölümlere, doküman sağlayarak, görüş bildirerek ve toplantılara katılarak önemli katkılar sağlamıştır. MGM ayrıca İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı (IDEP) çerçevesinde gereken izleme ve değerlendirme çalışmalarına faal katılım sağlanmaktadır. 15

20 Bölgesel İklim Modeli Çalışmaları MGM de Türkiye'nin gelecekteki ikliminin belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bu gaye ile 2011 yılı sonuna kadar birimde çalıştırılan modellerden biri, İtalya'daki Uluslararası Teorik Fizik Merkezi'nce (ICTP) geliştirilen RegCM3, diğeri ise İngiltere Meteoroloji Ofisi Hadley İklim Araştırma ve Tahmin Merkezi'nce geliştirilen PRECIS bölgesel iklim modelidir. RegCM3 modeli bir küresel modele (ECHAM5) ait iki farklı sera gazı emisyon senaryosu (A2 ve B1) için, PRECIS modeli ise farklı bir küresel iklim modelinin (HadAMP3) bir sera gazı emisyon senaryosu (A2) için çalıştırılmış ve elde edilen neticelere göre; sıcaklıklarda yakın dönem için ( ) yer yer hafif soğumalarla birlikte sınırlı kalacak sıcaklık artışının döneminde bölgesel olarak farklılık göstermekle birlikte C arasında artması beklenmektedir. En yüksek sıcaklık artışı ise yaz ve sonbahar mevsiminde güney ve güney doğu bölgelerde gerçekleşmesi beklenirken artış oranı dönemi için ortalama 3-6 C arasında olacağı tahmin edilmektedir. Yağışlardaki belirgin değişiklerin döneminde kış mevsiminde ülkemizin güney kesimlerinde %35-50 ye ulaşan azalmalar, kuzeydoğu bölümlerde ise %10-20 oranında artışlar şeklinde olacağı beklenmektedir. Yağışta azalma beklenen bölgelerde kuraklık tehdidi artarken yağışta artış öngörülen bölgelerde ise sel ve taşkın riskleri artacaktır. Sıcaklık artışına bağlı olarak özellikle Doğu Anadolu Bölgesinde kar kalınlıklarında olacak azalma yüzey akışlarında mevsimsel kaymalara sebep olacaktır. Kar kalınlıklarındaki değişim ise bölgedeki su potansiyelini önemli ölçüde etkileyecektir yılında hem yetersiz kalan sunucuyu değiştirmek hem de Bölgesel İklim Modelinin yeni versiyonu RegCM4 ü edinmek üzere çalışmalar yapılmıştır. Bu gaye ile 80 çekirdekli bir sunucu Linux eğitim paketi ile birlikte satın alınmıştır. İtalya'daki Uluslararası Teorik Fizik Merkezi'nce (ICTP) geliştirilen RegCM4 Bölgesel iklim modelinin bu sunucuya kurulması ve modelin çalıştırılması ile ilgili İTÜ den eğitim danışmanlık hizmet alımı gerçekleştirilmiştir. Şu anda, RegCM4 modeli farklı sera gazı emisyon senaryoları için çalıştırılmaktadır. Çalışmaların, farklı küresel modeller ve değişik sera gazı emisyon senaryoları ile tekrarlanması, ekstrem hava olaylarına ilişkin analizlerin yapılması planlanmıştır (Şekil 11) Kuraklık İzleme Sistemi (KİS) Kuraklık, Yağışların kaydedilen normal seviyelerinin önemli ölçüde altına düşmesi neticesinde arazi ve su kaynaklarının olumsuz etkilenmesine ve hidrolojik dengenin bozulmasına sebep olan doğal olay olarak tanımlanabilir (BMÇMS 1997). Kuraklık genellikle yavaş gelişir, sıklıkla uzun bir süreklilik gösterir ve atmosferik tehlikeler içinde tahmini en az olanı olması ile birlikte etkileri çok geniştir. Kuraklığın literatürde tanımlanan birçok çeşidi olmakla üç belirgin kuraklık tipi vardır (Wilhite and Glantz 1987). Bunlar; Meteorolojik kuraklık, Tarımsal kuraklık ve Hidrolojik kuraklıktır. Kuraklık, ekonominin birçok sektörünü etkileyen ve bu etkisini kuraklık yaşanan bölgelerin çok ötesine taşıyan karmaşık bir yapıya sahiptir. Bunun sebebi de suyun üretimde vazgeçilmez bir unsur olmasından kaynaklanmaktadır. Kuraklığın etkileri doğrudan ya da dolaylı olabilir. Tarımsal ürünlerde, otlaklarda ve ormanlık alanlarda azalma; yangınlarda artma, su seviyesinde düşme, evcil ve vahşi hayvanların ölüm oranında yükselme, balık türlerinin zarar görmesi veya yok olması kuraklığın direkt etkilerine örnek olarak gösterilebilir. Etkilerin dolaylı sonuçları da görülmektedir. Örneğin; tarımsal üretim, otlak arazileri ve orman alanlarında azalmaya; çiftçilerin ve bunlara bağlı tarımsal ürün ticareti yapan şirketlerin gelirlerinde azalmaya, gıda fiyatlarında artışa, işsizliğe, suç oranında yükselmeye ve göçlere sebep olabilmektedir. 16

TÜRKİYE DE TAŞKIN GERÇEĞİ VE METEOROLOJİK ERKEN UYARI SİSTEMLERİ

TÜRKİYE DE TAŞKIN GERÇEĞİ VE METEOROLOJİK ERKEN UYARI SİSTEMLERİ TÜRKİYE DE TAŞKIN GERÇEĞİ VE METEOROLOJİK ERKEN UYARI SİSTEMLERİ YALÇIN ÜN Meteoroloji Mühendisi Meteoroloji Genel Müdürlüğü Araştırma Dairesi Başkanlığı Çevre Şube Müdür V. Nisan 2013 - İstanbul SUNUM

Detaylı

Karadeniz ve Ortadoğu Bölgesel Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi

Karadeniz ve Ortadoğu Bölgesel Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi Karadeniz ve Ortadoğu Bölgesel Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi Hayreddin BACANLI Araştırma Dairesi Başkanı 1/44 İçindekiler Karadeniz ve Ortadoğu Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi. Gayesi. Model Genel Yapısı.

Detaylı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIK ANALİZİ. Bülent YAĞCI Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIK ANALİZİ. Bülent YAĞCI Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanı T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIK ANALİZİ Bülent YAĞCI Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanı İklim Değişikliği 1. Ulusal Bildirimi,

Detaylı

Karadeniz Ve Ortadoğu Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi

Karadeniz Ve Ortadoğu Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi Karadeniz Ve Ortadoğu Ani Taşkın Erken Uyarı Projesi Küresel olarak ani taşkınlar çok önemli afetlerdir. Her sene 5000 den fazla kişinin ölümüne neden olmaktadır. Kayıpların azaltılması için yapılan çalışmalar

Detaylı

K.K.T.C. Meteoroloji Dairesi. Konu :Bulutları Anlamak.

K.K.T.C. Meteoroloji Dairesi. Konu :Bulutları Anlamak. K.K.T.C. Meteoroloji Dairesi Konu :Bulutları Anlamak. K.K.T.C. Meteoroloji Dairesi ekim 1974 tarihinde Enerji Ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı na Bağlı olarak kurulmuş ve daha sonra sırası ile : 1974-86 Tarihleri

Detaylı

K.K.T.C. ÇEVRE VE DOĞAL KAYNAKLAR BAKANLIĞI METEOROLOJİ DAİRESİ

K.K.T.C. ÇEVRE VE DOĞAL KAYNAKLAR BAKANLIĞI METEOROLOJİ DAİRESİ ÇEVRE VE DOĞAL KAYNAKLAR BAKANLIĞI METEOROLOJİ DAİRESİ 23 Mart 2015 Dünya Meteoroloji Günü İklim Çalışmaları İçin İklim Bilgisi Paylaşımı Meteoroloji Dairesi Müdürü : Raif İlker BURAN Dairemiz : Ekim 1974

Detaylı

K.K.T.C Bayındırlık Ve Ulaştırma Bakanlığı Meteoroloji Dairesi. www.kktcmeteor.org

K.K.T.C Bayındırlık Ve Ulaştırma Bakanlığı Meteoroloji Dairesi. www.kktcmeteor.org K.K.T.C Bayındırlık Ve Ulaştırma Bakanlığı Meteoroloji Dairesi Dairenin Kuruluşu : Ekim 1974 kurulan Meteoroloji Dairesi 1974 1986 Ekim ayına kadar Tarım Doğal Kaynaklar ve Enerji Bakanlığı. Ekim 1986

Detaylı

AFET Yönetiminde İleri Teknoloji Kullanımı GÜZ ÇALIŞTAYI. 12-13 Kasım 2013, ANKARA, TÜRKİYE PANEL-1 11:30-13:00

AFET Yönetiminde İleri Teknoloji Kullanımı GÜZ ÇALIŞTAYI. 12-13 Kasım 2013, ANKARA, TÜRKİYE PANEL-1 11:30-13:00 AFET Yönetiminde İleri Teknoloji Kullanımı GÜZ ÇALIŞTAYI 12-13 Kasım 2013, ANKARA, TÜRKİYE PANEL-1 11:30-13:00 AFET Yönetiminde İleri Teknoloji Kullanımı PANEL BAŞKANI Doç. Dr. Dilek Funda KURTULUŞ --->

Detaylı

K.K.T.C. Çevre Ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Meteoroloji Dairesi. www.kktcmeteor.org

K.K.T.C. Çevre Ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Meteoroloji Dairesi. www.kktcmeteor.org Çevre Ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Dairemiz : Ekim 1974 tarihinde Enerji Ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı na Bağlı olarak kurulmuştur. 1974-86 Tarihleri arasında Tarım Doğal Kaynaklar Ve Enerji Bakanlığı,

Detaylı

METEOROLOJİ I. HAFTA

METEOROLOJİ I. HAFTA METEOROLOJİ I. HAFTA Doç. Dr. Alper Serdar ANLI METEOROLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI HAFTA KONU 1 Meteorolojinin tanımı, önemi, ve gelişimi 2 Meteorolojinin bölümleri ve uygulama alanları, Atmosferin yapısı

Detaylı

2008 YILI DEVLET METEOROLOJĠ ĠġLERĠ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ FAALĠYETLERĠ

2008 YILI DEVLET METEOROLOJĠ ĠġLERĠ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ FAALĠYETLERĠ 1 2008 YILI DEVLET METEOROLOJĠ ĠġLERĠ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ FAALĠYETLERĠ 2 METEOROLOJĠK ÇALIġMALAR 1935 yılından beri Devlet Meteoroloji ĠĢleri Genel Müdürlüğü; baģta ulaģtırma, silahlı kuvvetler, çevre, orman,

Detaylı

Kentsel Hava Kirliliği Riski için Enverziyon Tahmini

Kentsel Hava Kirliliği Riski için Enverziyon Tahmini DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA ve BİLGİ İŞLEM DAİRESİ BAŞKANLIĞI ARAŞTIRMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ Kentsel Hava Kirliliği Riski için Enverziyon i 2008-2009 Kış Dönemi (Ekim, Kasım, Aralık,

Detaylı

TARIM YILI KURAKLIK ANALİZİ VE BUĞDAYIN VERİM TAHMİNİ

TARIM YILI KURAKLIK ANALİZİ VE BUĞDAYIN VERİM TAHMİNİ METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TARIM YILI KURAKLIK ANALİZİ VE BUĞDAYIN VERİM TAHMİNİ Dr. Osman ŞİMŞEK ANTALYA 7-10 MART 2013 TARIM YILI KURAKLIK ANALİZİ Tarım atmosfer şartlarında çalışan bir fabrikadır.

Detaylı

OZON ÖLÇÜMÜNDE KULLANILAN YÖNTEM VE CİHAZLAR

OZON ÖLÇÜMÜNDE KULLANILAN YÖNTEM VE CİHAZLAR OZON ÖLÇÜMÜNDE KULLANILAN YÖNTEM VE CİHAZLAR Ankara da ozon ölçümlerine 13 Ocak 1994 tarihinde başlanmıştır. Ozon Ölçüm Yöntemi Ülkemizde ozon ölçümleri Ozonsonde Yöntemi ile yapılmaktadır. Ozonsonde Yöntemi,

Detaylı

Meteoroloji Genel Müdürlüğü Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS)

Meteoroloji Genel Müdürlüğü Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS) 1 Meteoroloji Genel Müdürlüğü Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS) Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü Ülkemiz için yeni bir yatırım olan Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi projesinin

Detaylı

Meteorolojik Gözlem İçin Kullanılacak Sabit Şamandıraların Denize İndirilme İşlemleri Başladı

Meteorolojik Gözlem İçin Kullanılacak Sabit Şamandıraların Denize İndirilme İşlemleri Başladı Meteorolojik Gözlem İçin Kullanılacak Sabit Şamandıraların Denize İndirilme İşlemleri Başladı Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, meteorolojik gözlem ağının genişletilmesi projesi

Detaylı

TOZ TAŞINIMI MEKANİZMASINDAKİ FARKLILIKLAR: İKİ FARKLI TOZ TAŞINIMI OLAYI

TOZ TAŞINIMI MEKANİZMASINDAKİ FARKLILIKLAR: İKİ FARKLI TOZ TAŞINIMI OLAYI 6. ULUSAL HAVA KİRLİLİĞİ VE KONTROLÜ SEMPOZYUMU TOZ TAŞINIMI MEKANİZMASINDAKİ FARKLILIKLAR: İKİ FARKLI TOZ TAŞINIMI OLAYI Cihan DÜNDAR Kahraman OĞUZ Gülen GÜLLÜ cdundar@mgm.gov.tr koguz@mgm.gov.tr ggullu@hacettepe.edu.tr

Detaylı

Emisyon Envanteri ve Modelleme. İsmail ULUSOY Çevre Mühendisi Ennotes Mühendislik

Emisyon Envanteri ve Modelleme. İsmail ULUSOY Çevre Mühendisi Ennotes Mühendislik Emisyon Envanteri ve Modelleme İsmail ULUSOY Çevre Mühendisi Ennotes Mühendislik İçerik Emisyon Envanteri Emisyon Kaynaklarına Göre Bilgiler Emisyon Faktörleri ve Hesaplamalar Modelleme Emisyon Envanteri

Detaylı

İklim ve İklim değişikliğinin belirtileri, IPCC Senaryoları ve değerlendirmeler. Bölgesel İklim Modeli ve Projeksiyonlar

İklim ve İklim değişikliğinin belirtileri, IPCC Senaryoları ve değerlendirmeler. Bölgesel İklim Modeli ve Projeksiyonlar 1/36 İklim ve İklim değişikliğinin belirtileri, Dünya da ve Türkiye de gözlemler IPCC Senaryoları ve değerlendirmeler Bölgesel İklim Modeli ve Projeksiyonlar Uluslararası Kuruluşlar, Aktiviteler için Sektörler

Detaylı

ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ

ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ Ekim 2018 Prof. Dr. Mikdat KADIOĞLU Prof. Dr. Hüseyin TOROS İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü ÖNSÖZ Hepimiz sağlıklı,

Detaylı

Resmî Gazete Sayı : 29361

Resmî Gazete Sayı : 29361 20 Mayıs 2015 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : 29361 TEBLİĞ Orman ve Su İşleri Bakanlığından: HAVZA YÖNETİM HEYETLERİNİN TEŞEKKÜLÜ, GÖREVLERİ, ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam,

Detaylı

35 Adet Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS) Kuruluyor

35 Adet Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS) Kuruluyor 1 35 Adet Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS) Kuruluyor Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü Ülkemiz için yeni bir yatırım olan Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi projesinin kurulumunu

Detaylı

6. Uluslararası Kum ve Toz Fırtınaları (KTF) Çalıştayı, 12 Kasım 2018 Tarihinde İstanbul da Başladı

6. Uluslararası Kum ve Toz Fırtınaları (KTF) Çalıştayı, 12 Kasım 2018 Tarihinde İstanbul da Başladı 1 6. Uluslararası Kum ve Toz Fırtınaları (KTF) Çalıştayı, 12 Kasım 2018 Tarihinde İstanbul da Başladı 6. Uluslararası Kum ve Toz Fırtınaları Çalıştayı, Meteoroloji Genel Müdür Yardımcısı Fatih BÜYÜKKASABBAŞI,

Detaylı

KONYA İLİ HAVA KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

KONYA İLİ HAVA KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ KONYA İLİ HAVA KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Bu çalışma da 2000-2010 yıllarındaki yıllık, aylık, saatlik veriler kullanılarak kirleticilerin mevsimsel değişimi incelenmiş, sıcaklık, rüzgar hızı, nisbi

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü Afet Yönetiminde Teknoloji Kullanımı, 12, Bilkent Otel, Ankara 1 CBS Genel Müdürlüğü Amaçlarımız ve Görevlerimiz Amacımız; ihtiyaç

Detaylı

Meteorolojik ölçüm sistemleri Doç. Dr. İbrahim SÖNMEZ

Meteorolojik ölçüm sistemleri Doç. Dr. İbrahim SÖNMEZ Meteorolojik ölçüm sistemleri Doç. Dr. İbrahim SÖNMEZ Ondokuz Mayıs Üniversitesi Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü İçerik Gözlem ve ölçüm tanımları Ölçüm sistemi tanımı

Detaylı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSAL BİLDİRİMLERİNİN HAZIRLANMASI PROJESİ 6. ULUSAL BİLDİRİM TURİZM BÖLÜMÜ

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSAL BİLDİRİMLERİNİN HAZIRLANMASI PROJESİ 6. ULUSAL BİLDİRİM TURİZM BÖLÜMÜ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSAL BİLDİRİMLERİNİN HAZIRLANMASI PROJESİ 6. ULUSAL BİLDİRİM TURİZM BÖLÜMÜ Özgür ZEYDAN Öğr. Gör. Dr. Kasım 2014 Ankara Sunum Planı Önceki bildirimlerde Turizm bölümleri İklim Değişikliği

Detaylı

Bölgesel Eylem Planı

Bölgesel Eylem Planı Toz ve Kum Fırtınası Üzerine Özel Vurgulu Çevre ve Meteoroloji Alanında İşbirliği için Bölgesel Eylem Planı İran İslam Cumhuriyeti Irak Cumhuriyeti Katar Devleti Suriye Arap Cumhuriyeti Türkiye Cumhuriyeti

Detaylı

MERİÇ NEHRİ TAŞKIN ERKEN UYARI SİSTEMİ

MERİÇ NEHRİ TAŞKIN ERKEN UYARI SİSTEMİ T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü MERİÇ NEHRİ TAŞKIN ERKEN UYARI SİSTEMİ Dr. Bülent SELEK, Daire Başkanı - DSİ Etüt, Planlama ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı, ANKARA Yunus

Detaylı

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi

2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi 2016 Yılı Buharlaşma Değerlendirmesi GİRİŞ Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teşkil eden buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde değişik şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik

Detaylı

49.Dünya Meteoroloji Günü ĐTÜ Süleyman Demirel Kültür Merkezinde Kutlandı

49.Dünya Meteoroloji Günü ĐTÜ Süleyman Demirel Kültür Merkezinde Kutlandı 49.Dünya Meteoroloji Günü ĐTÜ Süleyman Demirel Kültür Merkezinde Kutlandı 23 MART Dünya Meteoroloji günü kutlamaları Đstanbul Teknik Üniversitesi Süleyman Demirel Kültür merkezinde kutlandı. Ana teması

Detaylı

UYDU KAR ÜRÜNÜ VERİLERİYLE TÜRKİYE İÇİN BÖLGESEL VE MEVSİMSEL KARLA KAPLI ALAN TREND ANALİZİ

UYDU KAR ÜRÜNÜ VERİLERİYLE TÜRKİYE İÇİN BÖLGESEL VE MEVSİMSEL KARLA KAPLI ALAN TREND ANALİZİ UYDU KAR ÜRÜNÜ VERİLERİYLE TÜRKİYE İÇİN BÖLGESEL VE MEVSİMSEL KARLA KAPLI ALAN TREND ANALİZİ İbrahim SÖNMEZ 1, Ahmet Emre TEKELİ 2, Erdem ERDİ 3 1 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Meteoroloji Mühendisliği Bölümü,

Detaylı

OZON VE OZON TABAKASI

OZON VE OZON TABAKASI OZON VE OZON TABAKASI Yer yüzeyi yakınlarında zehirli bir kirletici olan ozon (O 3 ), üç tane oksijen atomunun birleşmesinden oluşur ve stratosfer tabakasında yaşamsal önem taşır. Atmosferi oluşturan azot

Detaylı

2015 Yılı İklim Değerlendirmesi

2015 Yılı İklim Değerlendirmesi 2015 Yılı İklim Değerlendirmesi Araştırma Dairesi Başkanlığı Şubat 2016 Ankara T.C. ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2015 Yılı İklim Değerlendirmesi Araştırma Dairesi Başkanlığı

Detaylı

25 Mayıs 2015 Tarihinde Ankara da Meydana Gelen Kuvvetli Dolu Yağışının Uzaktan Algılama Ürünleri İle Belirlenmesi (*)

25 Mayıs 2015 Tarihinde Ankara da Meydana Gelen Kuvvetli Dolu Yağışının Uzaktan Algılama Ürünleri İle Belirlenmesi (*) 25 Mayıs 2015 Tarihinde Ankara da Meydana Gelen Kuvvetli Dolu Yağışının Uzaktan Algılama Ürünleri İle Belirlenmesi (*) Yusuf ULUPINAR 1, Seyfullah ÇELİK 2, Alaattin UĞURLU 3 Anahtar Kelimeler: Dolu, konvektif

Detaylı

ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Atmosfer Modelleri Şube Müdürlüğü. 31 Ocak 1 Şubat 2015 tarihlerinde yaşanan TOZ TAŞINIMI. olayının değerlendirmesi

ARAŞTIRMA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Atmosfer Modelleri Şube Müdürlüğü. 31 Ocak 1 Şubat 2015 tarihlerinde yaşanan TOZ TAŞINIMI. olayının değerlendirmesi 31 Ocak 1 Şubat 2015 tarihlerinde yaşanan TOZ TAŞINIMI olayının değerlendirmesi Kahraman OĞUZ, Meteoroloji Mühendisi Cihan DÜNDAR, Çevre Yük. Mühendisi Şubat 2015, Ankara 31 Ocak 1 Şubat 2015 tarihlerinde

Detaylı

Hidroloji Disiplinlerarası Bir Bilimdir

Hidroloji Disiplinlerarası Bir Bilimdir HİDROLOJİ KAPSAM Hidrolojik Çevrim ve Elemanları Hidrolojik Değişkenlerin Ölçülmesi ve Analizi Yağış Buharlaşma Terleme Sızma Analizleri Akım Ölçümleri ve Verilerin Analizi Yüzeysel Akış Yağış-Akış İlişkisi

Detaylı

Yeşilırmak Havzası Taşkın Yönetim Planının Hazırlanması Projesi

Yeşilırmak Havzası Taşkın Yönetim Planının Hazırlanması Projesi T. C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Yeşilırmak Havzası Taşkın Yönetim Planının Hazırlanması Projesi Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Daire Başkanlığı 03 Aralık 2013 / Afyonkarahisar

Detaylı

Avrupa Birliği Taşkın Direktifi ve Ülkemizde Taşkın Direktifi Hususunda Yapılan Çalışmalar

Avrupa Birliği Taşkın Direktifi ve Ülkemizde Taşkın Direktifi Hususunda Yapılan Çalışmalar ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Su Yönetimi Genel Müdürlüğü Taşkın ve Kuraklık Yönetim Planlaması Dairesi Başkanlığı Avrupa Birliği Taşkın Direktifi ve Ülkemizde Taşkın Direktifi Hususunda Yapılan Çalışmalar

Detaylı

05 Kasım 2015. Mustafa GÜNİNDİ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Proje sorumlusu. 05 Kasım 2015 1

05 Kasım 2015. Mustafa GÜNİNDİ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Proje sorumlusu. 05 Kasım 2015 1 Mustafa GÜNİNDİ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Proje sorumlusu 1 PROJE ORGANİZASYONU Proje Sahibi : Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Proje Yürütücüsü : TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü Paydaş : Meteoroloji

Detaylı

TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ. Mustafa ÇALIŞKAN EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şubesi Müdür Vekili

TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ. Mustafa ÇALIŞKAN EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şubesi Müdür Vekili TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ Mustafa ÇALIŞKAN EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şubesi Müdür Vekili Dünya nüfusunun, kentleşmenin ve sosyal hayattaki refah düzeyinin hızla artması, Sanayileşmenin

Detaylı

3. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 29-30 Nisan 2013, İstanbul

3. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 29-30 Nisan 2013, İstanbul 3. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 29-30 Nisan 2013, İstanbul Taşkınların Sebepleri, Ülkemizde Yaşanmış Taşkınlar ve Zararları, CBS Tabanlı Çalışmalar Taşkın Tehlike Haritaları Çalışmaları Sel ve Taşkın Strateji

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU Temmuz 2014 OZON NEDİR Ozon (O 3 ) üç tane oksijen atomunun birleşmesi ile oluşmaktadır. Ozon, atmosferde

Detaylı

TÜRKİYE ÇEVRE POLİTİKASINA ÖNEMLİ BİR DESTEK: AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLİ PROJELER

TÜRKİYE ÇEVRE POLİTİKASINA ÖNEMLİ BİR DESTEK: AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLİ PROJELER Technical Assistance for Implementation Capacity for the Environmental Noise Directive () Çevresel Gürültü Direktifi nin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Projesi Technical Assistance for Implementation

Detaylı

6.1. SU VE TOPRAK YÖNETİMİ İSTATİSTİKLERİ 2. Mevcut Durum

6.1. SU VE TOPRAK YÖNETİMİ İSTATİSTİKLERİ 2. Mevcut Durum 6.1. SU VE TOPRAK YÖNETİMİ İSTATİSTİKLERİ 2. Mevcut Durum Su kalitesi istatistikleri konusunda, halen Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) tarafından 25 havzada nehir ve göl suyu kalitesi izleme çalışmaları

Detaylı

Sıkça Sorulan Sorular (İklim Değişikliği)

Sıkça Sorulan Sorular (İklim Değişikliği) Sıkça Sorulan Sorular (İklim Değişikliği) 1. Ülkemizin Ozon Tabakasının Korunmasına İlişkin ulusal ve uluslararası koordinasyon görevini hangi kurum yürütmektedir? Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2. Ozon

Detaylı

METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İHTİSAS GRUBU EĞİTİMLERİ. Katılımcı Sayısı. DTS Sınavına Giren Personel 47 İstanbul Ankara Şubat 5 gün

METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İHTİSAS GRUBU EĞİTİMLERİ. Katılımcı Sayısı. DTS Sınavına Giren Personel 47 İstanbul Ankara Şubat 5 gün METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İHTİSAS GRUBU EĞİTİMLERİ Sıra lar İhtisas Grubu 1 Analiz ve Tahmin Teknikleri Eğiticilerin DTS Sınavına Giren Personel 47 İstanbul Ankara Şubat 5 gün Tahmin ve Erken Uyarı 2

Detaylı

Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi.

Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi. Yavuz KAYMAKÇIOĞLU- Keşan İlhami Ertem Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi yvzkymkc@gmail.com 2 Atmosferi hangi coğrafya dalı inceler? Klimatoloji 4 Asal Gazlar 0,96% Oksijen 20,95% Azot 78,07% ASAL GAZLAR

Detaylı

HARİTA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Kasım 2013 Sedat BAKICI

HARİTA DAİRESİ BAŞKANLIĞI Kasım 2013 Sedat BAKICI İhtiyaç; Araziye yönelik Coğrafi Konum Bilgilerin; hızlı, hassas, güvenilir ve ekonomik biçimde toplanması amacıyla anlık arazi konum bilgisinin (koordinatlarının) elde edilmesi gerekmektedir. Böylece,

Detaylı

SU MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ YRD. DOÇ. DR. FATİH TOSUNOĞLU

SU MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ YRD. DOÇ. DR. FATİH TOSUNOĞLU SU MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ YRD. DOÇ. DR. FATİH TOSUNOĞLU DERS HAKKINDA GENEL BİLGİLER Görüşme Saatleri:---------- Tavsiye edilen kitaplar: 1-Kavramsal su mühendisliği, Prof.Dr. A.Melih Yanmaz, Prof. Dr. Nurunnisa

Detaylı

MTA Genel Müdürlüğü Tarafından Yürütülen TUCBS ve INSPIRE Standartları Çalışmaları

MTA Genel Müdürlüğü Tarafından Yürütülen TUCBS ve INSPIRE Standartları Çalışmaları 18 19 Kasım 2015, ATO Congresium, Ankara MTA Genel Müdürlüğü Tarafından Yürütülen TUCBS ve INSPIRE Standartları Çalışmaları Dr. Engin Öncü SÜMER, Dr. Erol TİMUR, Yıldız NURLU, Pemra KUMTEPE ve Dr. Türkan

Detaylı

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma

Meteoroloji. IX. Hafta: Buharlaşma Meteoroloji IX. Hafta: Buharlaşma Hidrolojik döngünün önemli bir unsurunu oluşturan buharlaşma, yeryüzünde sıvı ve katı halde farklı şekil ve şartlarda bulunan suyun meteorolojik faktörlerin etkisiyle

Detaylı

1. İklim Değişikliği Nedir?

1. İklim Değişikliği Nedir? 1. İklim Değişikliği Nedir? İklim, en basit ifadeyle, yeryüzünün herhangi bir yerinde uzun yıllar boyunca yaşanan ya da gözlenen tüm hava koşullarının ortalama durumu olarak tanımlanabilir. Yerküre mizin

Detaylı

Sera Gazlarının İzlenmesi ve Emisyon Ticareti. Politika ve Strateji Geliştirme. Ozon Tabakasının Korunması. İklim Değişikliği Uyum

Sera Gazlarının İzlenmesi ve Emisyon Ticareti. Politika ve Strateji Geliştirme. Ozon Tabakasının Korunması. İklim Değişikliği Uyum Politika ve Strateji Geliştirme Sera Gazlarının İzlenmesi ve Emisyon Ticareti Ozon Tabakasının Korunması İklim Değişikliği Uyum 1 Birleşmiş Milletler İklim değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve ilgili uluslararası

Detaylı

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 3. Atmosferin tabakaları

Havacılık Meteorolojisi Ders Notları. 3. Atmosferin tabakaları Havacılık Meteorolojisi Ders Notları 3. Atmosferin tabakaları Yard.Doç.Dr. İbrahim Sönmez Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ballıca Kampüsü Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü

Detaylı

KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ

KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ KUTUPLARDAKİ OZON İNCELMESİ Bilim adamlarınca, geçtiğimiz yıllarda insan faaliyetlerindeki artışa paralel olarak, küresel ölçekte çevre değişiminde ve problemlerde artış olduğu ifade edilmiştir. En belirgin

Detaylı

Entegre Su Havzaları Yönetimi

Entegre Su Havzaları Yönetimi 2018 Entegre Su Havzaları Yönetimi RAPOR NO: 13 Yazan 1 Hydropolitics Academy 19.5.2018 H. Yaşar Kutoğlu Meteoroloji Y. Müh. Mühendislik Hidrolojisi M.Sc., DIC SPD Hidropolitik Akademi Merkezi Bu yayının

Detaylı

DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma

DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma DERS VI-VII Nüfus Artışı Küresel Isınma Demografi (nüfus bilimi), sınırları belli olan bir coğrafyanın nüfus yapısını, özelliklerini ve değişimlerini incelemektedir. Doğum, ölümün yanı sıra göç gibi dinamikleri

Detaylı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TAŞKIN VE KURAKLIK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN SU KAYNAKLARINA ETKİSİ PROJESİ Prof. Dr. Erdem GÖRGÜN Dr. Bertan BAŞAK

Detaylı

I.6. METEOROLOJİ VE HAVA KİRLİLİĞİ

I.6. METEOROLOJİ VE HAVA KİRLİLİĞİ I.6. METEOROLOJİ VE HAVA KİRLİLİĞİ Meteorolojik şartlar, hava kirliliğinin sadece can sıkıcı bir durum veya insan sağlığı için ciddi bir tehdit olduğunu belirler. Fotokimyasal dumanın negatif etkileri

Detaylı

TAŞKIN YÖNETİMİNDE MODELLEME ÇALIŞMALARI

TAŞKIN YÖNETİMİNDE MODELLEME ÇALIŞMALARI T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TAŞKIN YÖNETİMİNDE MODELLEME ÇALIŞMALARI Tuğçehan Fikret GİRAYHAN Orman ve Su İşleri Uzmanı 17.11.2015- ANTALYA İÇERİK Taşkın Kavramı ve Türkiye

Detaylı

SULAMA VE ÇEVRE. Küresel Su Bütçesi. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com. Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ

SULAMA VE ÇEVRE. Küresel Su Bütçesi. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com. Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ Sulama? Çevre? SULAMA VE ÇEVRE Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ SULAMA: Bitkinin gereksinimi olan ancak doğal yağışlarla karşılanamayan suyun toprağa yapay yollarla verilmesidir ÇEVRE: En kısa tanımıyla

Detaylı

12 Mayıs 2016 PERŞEMBE

12 Mayıs 2016 PERŞEMBE 12 Mayıs 2016 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 29710 YÖNETMELİK Orman ve Su İşleri Bakanlığından: TAŞKIN YÖNETİM PLANLARININ HAZIRLANMASI, UYGULANMASI VE İZLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam,

Detaylı

İklim Değişikliği ve Hava Yönetimi Koordinasyon Kurulu Çalışma Grupları

İklim Değişikliği ve Hava Yönetimi Koordinasyon Kurulu Çalışma Grupları İklim Değişikliği ve Hava Yönetimi Koordinasyon Kurulu Çalışma Grupları İklim Değişikliği ve Hava Yönetimi Koordinasyon Kurulu altında oluşturulan Çalışma Grupları şunlardır: 1. Sera Gazı Emisyon Azaltımı

Detaylı

Yeni Büyükşehir Yasası ve Arazi Yönetimi

Yeni Büyükşehir Yasası ve Arazi Yönetimi Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, 12-13 Mayıs 2014, IV. Arazi Yönetimi Çalıştayı Yeni (6360) Büyükşehir Yasası ve Arazi Yönetimi Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, 12-13 Mayıs 2014 6360 sayılı

Detaylı

ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI 2023 YILI HEDEFLERİ

ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI 2023 YILI HEDEFLERİ ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Sanayi tesislerinin alıcı ortama olan etkilerinin ve kirlilik yükünün azaltılması, yeni tesislerin kurulmasına karar verilmesi aşamasında alıcı ortam kapasitesinin dikkate alınarak

Detaylı

22/02/2012 tarihli ve 28212 sayılı Resmî Gazete de yayımlanmıştır

22/02/2012 tarihli ve 28212 sayılı Resmî Gazete de yayımlanmıştır RÜZGAR VE GÜNEŞ ENERJİSİNE DAYALI LİSANS BAŞVURULARINA İLİŞKİN ÖLÇÜM STANDARDI TEBLİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve kapsam MADDE 1 - (1) Bu Tebliğ; Rüzgâr ve Güneş enerjisine

Detaylı

İş ve Yatırım Ortamının Geliştirilmesi Çalışmaları Ve Yatırıma Uygun Arazi Belirlenmesi İçin CBS Teknolojisinin Kullanılması

İş ve Yatırım Ortamının Geliştirilmesi Çalışmaları Ve Yatırıma Uygun Arazi Belirlenmesi İçin CBS Teknolojisinin Kullanılması İş ve Yatırım Ortamının Geliştirilmesi Çalışmaları Ve Yatırıma Uygun Arazi Belirlenmesi İçin CBS Teknolojisinin Kullanılması Sunum Planı Sorumluluk Kapsamındaki Eylem Planları Eylem Planları Kapsamında

Detaylı

Hidrolojik Erken Uyarı Sistemleri ve DSİ Genel Müdürlüğü Uygulamaları

Hidrolojik Erken Uyarı Sistemleri ve DSİ Genel Müdürlüğü Uygulamaları T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Hidrolojik Erken Uyarı Sistemleri ve DSİ Genel Müdürlüğü Uygulamaları Akif ÖZKALDI DSİ Genel Müdür Yardımcısı II. Ulusal Taşkın Sempozyumu/Afyonkarahisar

Detaylı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KURAKLIK ANALİZİ

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KURAKLIK ANALİZİ T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KURAKLIK ANALİZİ Bülent YAĞCI Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanı İklim... Ortalama özellikleri kaynak

Detaylı

Bu doküman, İstanbul Kalkınma Ajansı nın desteklediği Doğrudan Faaliyet Desteği kapsamında 2013 yılında hazırlanmıştır.

Bu doküman, İstanbul Kalkınma Ajansı nın desteklediği Doğrudan Faaliyet Desteği kapsamında 2013 yılında hazırlanmıştır. Bu doküman, İstanbul Kalkınma Ajansı nın desteklediği Doğrudan Faaliyet Desteği kapsamında 2013 yılında hazırlanmıştır. PROJENİN ORTAYA ÇIKMASINI SAĞLAYAN TEMEL GEREKÇELER Nüfusu yılda %4.5 oranında artan

Detaylı

HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURULUŞU Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürlüğü, 1 Kasım 2011 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 655 Sayılı Kanun

Detaylı

METEOROLOJİ SICAKLIK. Havacılık Meteorolojisi Şube Müdürlüğü. İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi

METEOROLOJİ SICAKLIK. Havacılık Meteorolojisi Şube Müdürlüğü. İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi METEOROLOJİ SICAKLIK İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi Havacılık Meteorolojisi Şube Müdürlüğü Sıcaklık havacılıkta büyük bir öneme sahiptir çünkü pek çok hava aracının performans parametrelerinin hesaplanmasına

Detaylı

3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı,

3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı, Türkiye nin İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı nın Geliştirilmesi Projesi nin Açılış Toplantısında Ulrika Richardson-Golinski a.i. Tarafından Yapılan Açılış Konuşması 3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği

Detaylı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, AB SÜRECİ VE ÇEVRE

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, AB SÜRECİ VE ÇEVRE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, AB SÜRECİ VE ÇEVRE Dr. Mustafa ŞAHİN Genel Müdür Yardımcısı 2. ULUSLARARASI İNŞAATTA KALİTE ZİRVESİ 2 Kasım 2010, istanbul SUNUM İÇERİĞİ İklim değişikliği AB Süreci Çevre Yönetimi AB

Detaylı

Türkiye de iklim değişikliği ve olası etkileri

Türkiye de iklim değişikliği ve olası etkileri Türkiye de iklim değişikliği ve olası etkileri Ömer Lütfi Şen Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi Mercator-İPM Araştırma Programı & Katkıda bulunanlar: Ozan Mert Göktürk Deniz Bozkurt Berna

Detaylı

Dünyanın sağlığı bozuldu; İklim Değişikliği

Dünyanın sağlığı bozuldu; İklim Değişikliği Dünyanın sağlığı bozuldu; İklim Değişikliği Dr. Hüseyin Toros (İTÜ Meteoroloji Mühendisliği) huseyintoros@yahoo.com (İnsan ve Hayat Dergisi Kasım 2011) İklim değişiklikleri, seller ve aşırı sıcaklar gündemden

Detaylı

Dünyanın ısısı düzenli olarak artıyor. Küresel ortalama yüzey ısısı şu anda15 santigrat derece civarında. Jeolojik ve diğer bilimsel kanıtlar,

Dünyanın ısısı düzenli olarak artıyor. Küresel ortalama yüzey ısısı şu anda15 santigrat derece civarında. Jeolojik ve diğer bilimsel kanıtlar, Dünyanın ısısı düzenli olarak artıyor. Küresel ortalama yüzey ısısı şu anda15 santigrat derece civarında. Jeolojik ve diğer bilimsel kanıtlar, geçmişte yüzey ısısının en yüksek 27 santigrat,en düşük de

Detaylı

HAVA YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. Emisyon Kontrolünün Geliştirilmesi Projesi 09.03.2012

HAVA YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. Emisyon Kontrolünün Geliştirilmesi Projesi 09.03.2012 HAVA YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Emisyon Kontrolünün Geliştirilmesi Projesi 09.03.2012 Ulusal Emisyon Tavanlarının Belirlenmesi Ülkemizin, Ø Uzun Menzilli Sınırötesi Hava Kirliliği Sözleşmesi (CLRTAP)

Detaylı

IRAK, İRAN, SURİYE VE TÜRKİYE ARASINDA ÇEVRE VE METEOROLOJİ ALANINDA İŞBİRLİĞİ TOPLANTISI. Ali KARATAŞ Devlet Meteoroloji İşleri. Nisan Ankara

IRAK, İRAN, SURİYE VE TÜRKİYE ARASINDA ÇEVRE VE METEOROLOJİ ALANINDA İŞBİRLİĞİ TOPLANTISI. Ali KARATAŞ Devlet Meteoroloji İşleri. Nisan Ankara IRAK, İRAN, SURİYE VE TÜRKİYE ARASINDA ÇEVRE VE METEOROLOJİ ALANINDA İŞBİRLİĞİ TOPLANTISI Ali KARATAŞ Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdür M r Yrd. Nisan 2010- Ankara Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü

Detaylı

Harita 12 - Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası

Harita 12 - Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası AFET YÖNETİMİ Kütahya ve çevresi illeri yoğun deprem kuşağında olan illerdir. Bu çevrede tarih boyunca büyük depremler görülmüştür. Kütahya ve çevre iller doğal afet riski taşıyan jeolojik ve topografik

Detaylı

İklim verisi kullanıcılarının karşılaştığı zorluklar ve çözüm önerileri. Ömer Lütfi Şen, Ozan Mert Göktürk ve Hasan Nüzhet Dalfes

İklim verisi kullanıcılarının karşılaştığı zorluklar ve çözüm önerileri. Ömer Lütfi Şen, Ozan Mert Göktürk ve Hasan Nüzhet Dalfes İklim verisi kullanıcılarının karşılaştığı zorluklar ve çözüm önerileri Ömer Lütfi Şen, Ozan Mert Göktürk ve Hasan Nüzhet Dalfes İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü

Detaylı

ANKARA BAKANLAR DEKLARASYONU. 29 Nisan 2010

ANKARA BAKANLAR DEKLARASYONU. 29 Nisan 2010 TÜRKİYE CUMHURİYETİ, IRAK CUMHURİYETİ, İRAN İSLAM CUMHURİYETİ VE SURİYE ARAP CUMHURİYETİ ARASINDA ÇEVRE VE METEOROLOJİ ALANLARINDA İŞBİRLİĞİNE YÖNELİK ANKARA BAKANLAR DEKLARASYONU 29 Nisan 2010 Ekselansları

Detaylı

Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM

Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Meteoroloji Meteoroloji, içinde yaşadığımız atmosfer tabakasının

Detaylı

ULUSAL HAVZA YÖNETİM STRATEJİSİ

ULUSAL HAVZA YÖNETİM STRATEJİSİ ULUSAL HAVZA YÖNETİM STRATEJİSİ Bayram HOPUR Entegre Projeler Uygulama Şube Müdürü Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü www.cem.gov.tr 3. Ulusal Taşkın Sempozyumu- 29.04.2013 İstanbul ULUSAL

Detaylı

Türkiye de Stratejik Çevresel Değerlendirme: İhtiyaçlar, Zorluklar ve Fırsatlar

Türkiye de Stratejik Çevresel Değerlendirme: İhtiyaçlar, Zorluklar ve Fırsatlar Technical Assistance for Implementation of the By-Law on Strategic Environmental Assessment EuropeAid/133447/D/SER/TR Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği'nin Uygulanması Teknik Yardım Projesi

Detaylı

Alet-Ekipman 2009A020260 Meteor. Donanım ile Isı Merkezi Modern. Muhtelif 2009-2009 850 850 yedek parça. Alet-Ekipman. yedek parça

Alet-Ekipman 2009A020260 Meteor. Donanım ile Isı Merkezi Modern. Muhtelif 2009-2009 850 850 yedek parça. Alet-Ekipman. yedek parça SEKTÖRÜ : TARIM PROJE SAHİBİ : DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ( Bin TL. ) PROJE NO PROJE ADI Adet ( İL ve İLÇESİ KARAKTERİSTİK ) KADAR TAHMİNİ HARCAMA KREDİÖZKAY. KREDİ ÖZKAY. Alet-Ekipman 2009A020260

Detaylı

2009 EĞİTİM KURULU KARARLARI

2009 EĞİTİM KURULU KARARLARI 2009 EĞİTİM KURULU KARARLARI Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü 2009 yılı eğitim programını belirlemek üzere Hizmetiçi Eğitim Yönetmeliğinin 8. maddesi gereği her yıl Kasım ayında toplanması gereken

Detaylı

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü DSİ DE BİLGİ TEKNOLOJİLERİ (BT) UYGULAMALARI VE SU BİLGİ SİSTEMLERİ

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü DSİ DE BİLGİ TEKNOLOJİLERİ (BT) UYGULAMALARI VE SU BİLGİ SİSTEMLERİ Devlet Su İşleri Genel üdürlüğü DSİ DE BİLGİ TEKNOLOJİLERİ (BT) UYGULAALARI VE SU BİLGİ SİSTELERİ DSİ nin BT Yapısı 2005 Yılı DSİ İçin Bilgi Teknolojileri Yılıdır. İdari Yapılanma Tamamlanmıştır Teknoloji

Detaylı

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü YENİLENMİŞ TÜRKİYE DİRİ FAY HARİTALARI VE DEPREM TEHLİKESİNİN BELİRLENMESİ AÇISINDAN ÖNEMİ Dr. Tamer Y. DUMAN MTA Genel Müdürlüğü, Jeoloji Etütleri Dairesi Türkiye neden bir deprem ülkesi? Yerküre iç-dinamikleri

Detaylı

İklim Değişikliği ve Enerji İlişkisi

İklim Değişikliği ve Enerji İlişkisi İklim Değişikliği ve Enerji İlişkisi Prof. Dr. Murat Türkeş (Fiziki Coğrafya ve Jeoloji Klimatoloji ve Meteoroloji) Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi

Detaylı

22/02/2012 tarihli ve 28212 sayılı Resmî Gazete de yayımlanmıştır

22/02/2012 tarihli ve 28212 sayılı Resmî Gazete de yayımlanmıştır RÜZGAR VE GÜNEŞ ENERJĐSĐNE DAYALI LĐSANS BAŞVURULARINA ĐLĐŞKĐN ÖLÇÜM STANDARDI TEBLĐĞĐ BĐRĐNCĐ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve kapsam MADDE 1 - (1) Bu Tebliğ; Rüzgâr ve Güneş enerjisine

Detaylı

SEKTÖRÜ : ULAŞTIRMA. PROJE SAHİBİ : DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ( Bin TL. ) 2010 YATIRIMI

SEKTÖRÜ : ULAŞTIRMA. PROJE SAHİBİ : DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ( Bin TL. ) 2010 YATIRIMI : ULAŞTIRMA PROJE NO PROJE ADI Adet KARAKTERİSTİK ( İL ve İLÇESİ ) 2009 SONUNA KADAR 2006E030230 Meteorolojik ve Hidrolojik Karekterli Afetlerin Erken Uyarı Sisteminin Geliştirilmesi Muhtelif Mak-Tech.

Detaylı

AKDENİZ EYLEM PLANI SEKRETARYASI (AEP)

AKDENİZ EYLEM PLANI SEKRETARYASI (AEP) AKDENİZ EYLEM PLANI SEKRETARYASI (AEP) Türkçe Adı Akdeniz Eylem Planı Sekretaryası (AEP) İngilizce Adı Secretariat on Mediterrenaen Action Plan (MAP) Logo Resmi İnternet Sitesi http://www.unepmap.org Kuruluş

Detaylı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ: FAO NUN BAKIŞ AÇISI. Dr. Ayşegül Akın Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü Türkiye Temsilci Yardımcısı 15 Ekim 2016

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ: FAO NUN BAKIŞ AÇISI. Dr. Ayşegül Akın Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü Türkiye Temsilci Yardımcısı 15 Ekim 2016 İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ: FAO NUN BAKIŞ AÇISI Dr. Ayşegül Akın Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü Türkiye Temsilci Yardımcısı 16 Ekim Dünya Gıda Günü Herkesin gıda güvenliğine ve besleyici gıdaya ulaşma

Detaylı

MARMARA BÖLGESİNDEKİ HAVZA KORUMA EYLEM PLANI

MARMARA BÖLGESİNDEKİ HAVZA KORUMA EYLEM PLANI MARMARA BÖLGESİNDEKİ HAVZA KORUMA EYLEM PLANI 1 İÇERİK 1. HAVZA KORUMA EYLEM PLANLARI 2. MARMARA VE SUSURLUK HAVZALARI 3. ULUSAL HAVZA YÖNETİM STRATEJİSİ 4. HAVZA YÖNETİM YAPILANMASI 5. NEHİR HAVZA YÖNETİM

Detaylı

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI İZLEME VE SU BİLGİ SİSTEMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI İZLEME VE SU BİLGİ SİSTEMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI İZLEME VE SU BİLGİ SİSTEMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Şükran DENİZ Uzman Kasım 2015 1 SUNUM İÇERİĞİ AMAÇ NUMUNE KABI NUMUNE ALMA CİHAZ TİPLERİ NUMUNE ALMA YERİ NUMUNELERİN KORUNMASI

Detaylı

BÜYÜK MELEN HAVZASI ENTEGRE KORUMA VE SU YÖNETİMİ. Prof. Dr. İzzet Öztürk İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü

BÜYÜK MELEN HAVZASI ENTEGRE KORUMA VE SU YÖNETİMİ. Prof. Dr. İzzet Öztürk İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü BÜYÜK MELEN HAVZASI ENTEGRE KORUMA VE SU YÖNETİMİ Prof. Dr. İzzet Öztürk İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü GÜNDEM Büyük Melen Havzası nın Konumu ve Önemi Büyük Melen Havzası ndan İstanbul a Su Temini Projesi

Detaylı

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇEVRECİ ŞEHİRLERE DOĞRU Kadir DEMİRBOLAT İklim Değişikliği Dairesi Başkanı 7 Temmuz 2012, Gaziantep Çevreci Şehircilik; Yaşam kalitesi yüksek, Çevreye duyarlı, Tarihi ve kültürel

Detaylı

Biliyor musunuz? İklim Değişikliği ile Mücadelede. Başrol Kentlerin.

Biliyor musunuz? İklim Değişikliği ile Mücadelede. Başrol Kentlerin. İklim Değişikliği ile Mücadelede Başrol Kentlerin. Kentler dünya nüfusunun % 54 ünü barındırmaktadır. 2050 yılı itibariyle bu oranın % 66 ya ulaşacağı hesaplanmıştır. Tüm dünyada kentler enerji tüketiminin

Detaylı