PETROL OFİSİ A.Ş. 30 HAZİRAN 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLAR VE İNCELEME RAPORU

Transkript

1 30 HAZİRAN 2007 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE MALİ TABLOLAR VE İNCELEME RAPORU

2 ARA DÖNEM FİNANSAL TABLOLAR HAKKINDA İNCELEME RAPORU PETROL OFİSİ A.Ş. Yönetim Kurulu na Giriş Petrol Ofisi A.Ş. nin ( Şirket ) ve bağlı ortaklıklarının ( hep birlikte Grup ) ekte yer alan 30 Haziran 2007 tarihli konsolide bilançosu, aynı tarihte sona eren altı aylık gelir tablosu, öz sermaye değişim tablosu, nakit akım tablosu ve önemli muhasebe politikalarının özeti ile dipnotları tarafımızca incelenmiştir. İşletme yönetiminin sorumluluğu, söz konusu ara dönem finansal tablolarının Sermaye Piyasası Kurulunca yayımlanan finansal raporlama standartlarına uygun olarak hazırlanması ve dürüst bir şekilde sunumudur. Bizim sorumluluğumuz bu ara dönem finansal tabloların incelenmesine ilişkin ulaşılan sonucun açıklanmasıdır. İncelemenin Kapsamı İncelememiz Sermaye Piyasası Kurulunca yayımlanan bağımsız denetim standartları düzenlemelerine uygun olarak yapılmıştır. Ara dönem finansal tabloların incelenmesi, ağırlıklı olarak finansal raporlama sürecinden sorumlu kişilerden bilgi toplanması, analitik inceleme ve diğer inceleme tekniklerinin uygulanmasını kapsamaktadır. Bir incelemenin kapsamı Sermaye Piyasası Kurulunca yayımlanan bağımsız denetim standartları çerçevesinde yapılan bağımsız denetim çalışmasına göre daha dar olduğundan, inceleme, bağımsız denetimde farkında olunması gereken tüm önemli hususları ortaya çıkarabilme konusunda güvence sağlamaz. Dolayısıyla, incelememiz sonucunda bir bağımsız denetim görüşü açıklanmamıştır. Sonuç İncelememiz sonucunda, ara dönem konsolide finansal tablolarının, Petrol Ofisi A.Ş. nin ve bağlı ortaklıklarının 2007 tarihi itibariyle finansal pozisyonunu, altı aylık döneme ilişkin finansal performansını ve nakit akımlarını, Sermaye Piyasası Kurulunca yayımlanan finansal raporlama standartları çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmadığı konusunda herhangi bir hususa rastlanılmamıştır.

3 İnceleme sonuçlarımızı etkilememekle birlikte şu hususlara dikkatinizi çekmek isteriz: Not 31 de detaylı olarak açıklandığı üzere 31 Ağustos 2006 tarihinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), lisanssız bayilere ikmal yapıldığı gerekçesiyle Şirket ve bağlı ortaklığı Erk Petrol Yatırımları A.Ş. ye ( Erk ) sırasıyla YTL ve YTL tutarında idari para cezaları vermiştir. Şirket ve Erk kanuni haklarından yararlanarak cezayı iptal ettirmek ve ödeme emirlerini kaldırtmak için iki ayrı hukuki süreç başlatmıştır. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu na yürütmenin durdurulması istemiyle yapılan itiraz neticesinde, 25 Ocak 2007 tarihinde cezaların yürütmesi durdurulmuştur. Şirket ve Erk cezaların ilk taksit tutarı olan YTL yi ödemiştir ve daha sonraki taksitlerin ödemesini, yürütmeyi durdurma kararına istinaden yapmamıştır. Yürütmenin durdurulmasına ilişkin gerekçeli kararlar 28 Şubat 2007 tarihinde Şirket e ve Erk e tebliğ edilmiştir. Konu ile ilgili hukuki süreç üzerindeki belirsizlik rapor tarihi itibariyle devam etmektedir. Bu sebeple, Grup ekli mali tablolarda konu ile ilgili herhangi bir karşılık ayırmamıştır. İstanbul, 15 Ağustos 2007 DRT BAĞIMSIZ DENETİM VE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş. Member of DELOITTE TOUCHE TOHMATSU Gökhan Alpman Sorumlu Ortak, Başdenetçi

4 İÇİNDEKİLER SAYFA KONSOLİDE BİLANÇOLAR KONSOLİDE GELİR TABLOLARI... 3 KONSOLİDE ÖZ SERMAYE DEĞİŞİM TABLOLARI... 4 KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI NOT 1 ŞİRKETİN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU NOT 2 MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR NOT 3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI NOT 4 HAZIR DEĞERLER NOT 5 MENKUL DEĞERLER NOT 6 FİNANSAL BORÇLAR NOT 7 TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR NOT 8 FİNANSAL KİRALAMA ALACAKLARI VE BORÇLARI NOT 9 İLİŞKİLİ TARAFLARDAN ALACAKLAR VE BORÇLAR NOT 10 DİĞER ALACAKLAR VE BORÇLAR NOT 11 CANLI VARLIKLAR NOT 12 STOKLAR NOT 13 DEVAM EDEN İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ ALACAKLARI VE HAKEDİŞ BEDELLERİ NOT 14 ERTELENEN VERGİ VARLIKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ NOT 15 DİĞER CARİ/CARİ OLMAYAN VARLIKLAR VE KISA/UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER 36 NOT 16 FİNANSAL VARLIKLAR NOT 17 POZİTİF/NEGATİF ŞEREFİYE NOT 18 YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER NOT 19 MADDİ DURAN VARLIKLAR NOT 20 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR NOT 21 ALINAN AVANSLAR NOT 22 EMEKLİLİK PLANLARI NOT 23 BORÇ KARŞILIKLARI NOT 24 ANA ORTAKLIK DIŞI PAYLAR/ANA ORTAKLIK DIŞI KAR ZARAR NOT 25 SERMAYE/KARŞILIKLI İŞTİRAK SERMAYE DÜZELTMESİ NOT 26 SERMAYE YEDEKLERİ NOT 27 KAR YEDEKLERİ NOT 28 GEÇMİŞ YIL KAR/ZARARLARI NOT 29 YABANCI PARA POZİSYONU NOT 30 DEVLET TEŞVİK YARDIMLARI NOT 31 KARŞILIKLAR, ŞARTA BAĞLI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER NOT 32 İŞLETME BİRLEŞMELERİ NOT 33 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA NOT 34 BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR NOT 35 DURDURULAN FAALİYETLER NOT 36 ESAS FAALİYET GELİRLERİ NOT 37 FAALİYET GİDERLERİ NOT 38 DİĞER FAALİYETLERDEN GELİR/GİDERLER VE KAR/ZARARLAR NOT 39 FİNANSMAN GİDERLERİ NOT 40 NET PARASAL POZİSYON KAR/ZARARI NOT 41 VERGİLER NOT 42 HİSSE BAŞINA KAZANÇ NOT 43 NAKİT AKIM TABLOSU NOT 44 MALİ TABLOLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN YA DA MALİ TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANABİLİR VE ANLAŞILABİLİR OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKLİ OLAN DİĞER HUSUSLAR

5 30 HAZİRAN 2007 VE 31 ARALIK 2006 TARİHLERİ İTİBARİYLE KONSOLİDE BİLANÇOLAR Cari Dönem (Sınırlı Denetimden Geçmiş) Geçmiş Dönem (Bağımsız Denetimden Geçmiş) VARLIKLAR Not Aralık 2006 Dönen Varlıklar Hazır Değerler Menkul Kıymetler (net) Ticari Alacaklar (net) Finansal Kiralama Alacakları (net) İlişkili Taraflardan Alacaklar (net) Diğer Alacaklar (net) Canlı Varlıklar (net) Stoklar (net) Devam Eden İnşaat Sözleşmelerinden Alacaklar (net) Ertelenen Vergi Varlıkları Diğer Dönen Varlıklar Duran Varlıklar Ticari Alacaklar (net) Finansal Kiralama Alacakları (net) İlişkili Taraflardan Alacaklar (net) Diğer Alacaklar (net) Finansal Varlıklar (net) Pozitif/Negatif Şerefiye (net) Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller (net) Maddi Varlıklar (net) Maddi Olmayan Varlıklar (net) Ertelenen Vergi Varlıkları Diğer Duran Varlıklar TOPLAM VARLIKLAR tarihi ve bu tarihte sona eren dönem itibariyle hazırlanan konsolide mali tablolar Yönetim Kurulu tarafından 15 Ağustos 2007 tarihinde onaylanmıştır. Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi İlişikteki dipnotlar mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 1

6 30 HAZİRAN 2007 VE 31 ARALIK 2006 TARİHLERİ İTİBARİYLE KONSOLİDE BİLANÇOLAR 2 Cari Dönem (Sınırlı Denetimden Geçmiş) Geçmiş Dönem (Bağımsız Denetimden Geçmiş) Not Aralık 2006 YÜKÜMLÜLÜKLER Kısa Vadeli Yükümlülükler Finansal Borçlar (net) Uzun Vadeli Finansal Borçların Kısa Vadeli Kısımları (net) Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net) Diğer Finansal Yükümlülükler (net) Ticari Borçlar (net) İlişkili Taraflara Borçlar (net) Alınan Avanslar Devam Eden İnşaat Sözleşmeleri Hakediş Bedelleri (net) Borç Karşılıkları Ertelenen Vergi Yükümlülüğü Diğer Yükümlülükler (net) Uzun Vadeli Yükümlülükler Finansal Borçlar (net) Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net) Diğer Finansal Yükümlülükler (net) Ticari Borçlar (net) İlişkili Taraflara Borçlar (net) Alınan Avanslar Borç Karşılıkları Ertelenen Vergi Yükümlülüğü Diğer Yükümlülükler (net) ANA ORTAKLIK DIŞI PAYLAR ÖZSERMAYE Sermaye Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi Sermaye Yedekleri İlave Ödenmiş Sermaye Hisse Senetleri İhraç Primleri - - Hisse Senedi İptal Karları - - Yeniden Değerleme Fonu - - Finansal Varlıklar Değer Artış Fonu - - Özsermaye Enflasyon Düzeltmesi Farkları Kar Yedekleri Yasal Yedekler Statü Yedekleri - - Olağanüstü Yedekler Özel Yedekler Sermayeye Eklenecek İştirak Hisseleri ve Gayrimenkul Satış Kazançları - - Yabancı Para Çevrim Farkları ( ) ( ) Net Dönem Karı / Zararı ( ) Geçmiş Yıllar Karları / Zararları TOPLAM ÖZSERMAYE VE YÜKÜMLÜLÜKLER İlişikteki dipnotlar mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.

7 30 HAZİRAN 2007 VE 30 HAZİRAN 2006 TARİHLERİNDE SONA EREN ALTI AYLIK ARA DÖNEMLERE AİT KONSOLİDE GELİR TABLOLARI No t Cari Dönem (Sınırlı Denetimden Geçmiş) 1 Ocak 2007 Cari Dönem (Denetimden Geçmemiş) 1 Nisan Geçmiş Dönem (Sınırlı Denetimden Geçmiş) 1 Ocak Geçmiş Dönem (Denetimden Geçmemiş) 1 Nisan ESAS FAALİYET GELİRLERİ Satış Gelirleri (net) Satışların Maliyeti (-) 36 ( ) ( ) ( ) ( ) Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler / Faiz+Temettü+Kira (net) BRÜT ESAS FAALİYET KARI/ZARARI Faaliyet Giderleri (-) 37 ( ) ( ) ( ) ( ) NET ESAS FAALİYET KARI/ZARARI Diğer Faaliyetlerden Gelir ve Karlar Diğer Faaliyetlerden Gider ve Zararlar (-) 38 ( ) ( ) ( ) ( ) Finansman (Giderleri) / Gelirleri 39 ( ) ( ) ( ) FAALİYET KARI/ZARARI ( ) ( ) Net Parasal Pozisyon Kar/Zararı ANA ORTAKLIK DIŞI KAR/ZARAR 24 ( ) ( ) ( ) VERGİ ÖNCESİ KAR/ZARAR ( ) ( ) Vergiler 41 ( ) ( ) NET DÖNEM KARI/ZARARI ( ) ( ) ( ) HİSSE BAŞINA KAZANÇ 42 (0,107) 0,348 (0,278) (0,371) İlişikteki dipnotlar mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 3

8 30 HAZİRAN 2007 VE 30 HAZİRAN 2006 TARİHLERİNDE SONA EREN ALTI AYLIK ARA DÖNEMLERE AİT KONSOLİDE ÖZ SERMAYE DEĞİŞİM TABLOLARI Sermaye İlave Ödenmiş Sermaye Öz Sermaye Enflasyon Düzeltmesi Farkları Yasal Yedekler Olağanüstü Yedekler Özel Yedekler Yabancı Para Çevrim Farkları Sermayeye Eklenecek İştirak Hisseleri ve Gayrimenkul Satış Kazançları Geçmiş Yıllar Karları/ Zararları Net Dönem Karı/ Zararı Toplam Öz Sermaye 1 Ocak ( ) Geçmiş yıllar karından transfer ( ) - - Dönem karından transfer ( ) - Yabancı para çevrim farkı Ödenen temettü ( ) - ( ) Cari dönem zararı ( ) ( ) ( ) ( ) Ocak ( ) Geçmiş yıllar karından transfer Dönem karından transfer ( ) - Yabancı para çevrim farkı ( ) ( ) Sermayeye eklenen gayrimenkul satis kazançları ( ) Net dönem karı ( ) ( ) ( ) ( ) İlişikteki dipnotlar mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 4

9 30 HAZİRAN 2007 VE 30 HAZİRAN 2006 TARİHLERİNDE SONA EREN ARA DÖNEMLERE AİT KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI Not İşletme faaliyetlerinden sağlanan nakit akımı Vergi ve ana ortaklık dışı pay öncesi kar ( ) Vergi ve ana ortaklık dışı pay öncesi kar ile işletme faaliyetlerinden sağlanan net nakit girişleri mutabakatı için gerekli düzeltmeler : Amortisman ve itfa payları 19, Kıdem tazminatı yükündeki artış Faiz gideri-net Maddi duran varlık satışlarından kaynaklanan (karlar)/zarar ( ) Şüpheli alacak karşılığı, net Ertelenmiş finansman (geliri) / gideri ( ) Dava karşılığı giderleri Tahakkuk eden kredi ve akreditif kur farkı (gelirleri)/giderleri ( ) Varlık ve yükümlülüklerdeki değişimler öncesi net nakit Ticari alacaklardaki (artış) / azalış ( ) İlişkili taraflardan alacaklardaki (artış) / azalış ( ) Stoklardaki (artış) / azalış ( ) Diğer dönen varlıklardaki (artış) / azalış ( ) Diğer duran varlıklardaki (artış) / azalış ( ) ( ) Ticari borçlardaki artış / (azalış) İlişkili taraflara borçlardaki artış / (azalış) Diğer kısa vadeli borçlardaki artış / (azalış) ( ) Diğer uzun vadeli borçlardaki artış / (azalış) (22.910) Ödenen kıdem tazminatı 23 ( ) ( ) Ödenen vergiler ( ) ( ) İşletme faaliyetlerinden sağlanan net nakit Yatırım faaliyetleri Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları 19, 20 ( ) ( ) Sabit kıymet satışından elde edilen nakit Satılmaya hazır finansal duran varlıklardan elde edilen nakit Yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit ( ) ( ) Finansal faaliyetler Ödenen krediler ( ) ( ) Kullanılan krediler Ticari borçlar içinde ödenen vadeli akreditifler ( ) ( ) Ticari borçlar içinde alınan vadeli akreditifler Ödenen finansal kiralama borçları ( ) - Ödenen temettüler - ( ) Ana ortaklık dışı paylara ödenen temettüler - ( ) Alınan / (ödenen) faiz-net ( ) ( ) Sermaye arttırımlarının azınlık paylarına ait kısmı Finansal faaliyetlerde (kullanılan) / sağlanan net nakit ( ) Yabancı para çevrim farkları ( ) Nakit ve nakit benzeri değerlerdeki net artış / (azalış) ( ) Nakit ve nakit benzeri değerlerin dönem başı bakiyesi Nakit ve nakit benzeri değerlerin dönem sonu bakiyesi Faiz işleyen akreditifler finansman faaliyetleri, faiz işlemeyen akreditifler ise ticari borçlar altında sınıflanmıştır yılında maddi ve maddi olmayan duran varlık alımlarının YTL tutarındaki kısmı finansal kiralama yolu ile edinilmiştir. İlişikteki dipnotlar mali tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 5

10 NOT 1 ŞİRKETİN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU Petrol Ofisi A.Ş. ( Şirket ) 1941 yılında bir Kamu İktisadi Teşekkülü olarak kurulmuş olup, fiili faaliyet konusu yurt içinden ve yurt dışından akaryakıt temin etmek ve satmak, dağıtımını tanzim etmek, depolamak, ayrıca rafineri yan ürünlerini satmak, her türlü madeni yağ ve gres ile bunların yan ürünlerini üretmek, harmanlamak, üretim ve harmanlama için gerekli tesisleri kurmak, toptan ve perakende satışını, ithalini ve ihracını yapmaktır. Grup un 8 bölge ofisi, (Petrol Ofisi: 3.094, Kipet: 84, Erk: 224) istasyon bayii, 2 madeni yağ fabrikası, 11 akaryakıt ve 2 LPG terminali, bir irtibat bürosu ve 28 hava ikmal ünitesi bulunmaktadır. Grup un 2007 tarihi itibariyle personel sayısı dür (31 Aralık 2006: 1.204). Şirket, Türkiye de kayıtlı olup adresi aşağıdaki gibidir: Eski Büyükdere Caddesi No: 33-37, Maslak, İstanbul Şirket hisse senetleri 1991 yılından itibaren İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda işlem görmektedir. Şirket in ana hissedarları Doğan Şirketler Grubu Holding A.Ş. ( Doğan Holding ) ve OMV Aktiengesellschaft ( OMV ) dir. Şirket in ilgili bilanço tarihleri itibariyle sermaye yapısı Not 25 te verilmiştir. 24 Ocak 2006 tarihinde Doğan Holding, Şirket sermayesinin %6,25 ine tekabül eden toplam YTL nominal bedelli hisse senetlerini, 1 YTL nominal değerli hisse için 5,35 YTL fiyatla Toptan Satışlar Pazarı nda yurt dışında yerleşik 32 kurumsal yatırımcıya Deutsche Bank A.G. aracılığıyla satmıştır. Satış işlemi sonucunda Doğan Holding in şirket sermayesindeki payı %86,73 e inmiştir. Doğan Holding satış öncesinde de Petrol Ofisi A.Ş. nin hakim hissedarı olduğundan, yapılan satış işlemi Petrol Ofisi A.Ş. nin yönetim ve kontrolünde herhangi bir değişikliğe yol açmamıştır. Doğan Holding, Orta Avrupa nın önde gelen petrol ve gaz şirketi olan OMV Aktiengesellschaft ( OMV ) ile rafineri, petrol arama ve üretim konuları da dahil olmak üzere petrol ve gaz ürünleri dağıtım ve tedariği hususunda yapılan görüşmeler neticesinde Şirket hisselerinin %34 ünün OMV ye satılması konusunda anlaşmıştır. 25 Nisan 2006 tarihinde Rekabet Kurumu devir işlemine izin vermiş, devire konu olan hisselerin toptan satış bedeli olan ABD Doları Doğan Holding tarafından 16 Mayıs 2006 tarihinde peşin olarak tahsil edilmiştir. Bu işlem sonucunda Doğan Holding in Şirket sermayesindeki payı %86,73 den %52,73 e düşmüştür. Sözleşmede OMV ile ortak yönetim anlayışı benimsenmiş olup, sekiz üyeden oluşan Şirket yönetim kurulunun dört üyesi Doğan Holding tarafından, kalan dört üye OMV tarafından atanmıştır. Şirket ve bağlı ortaklıkları konsolide mali tablolar için Grup olarak anılacaktır. Şirket in bağlı ortaklıkları ( Bağlı Ortaklıklar ) ve temel faaliyet konuları aşağıda belirtilmiştir: Kıbrıs Türk Petrolleri Ltd. ( KIPET ), 1974 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nde kurulmuş olup akaryakıt dağıtım faaliyeti gerçekleştirmektedir. Lysa Investments Ltd., 2001 yılında Bahamalar da petrol alım satımı yapmak amacı ile kurulmuş ve 2003 yılı içinde ünvanı Petrol Ofisi International Oil Trading Ltd. ( PO International ) olarak değiştirilmiştir. PO Petrofinance N.V. ( Petrofinance ), 2002 yılında Hollanda da fon yaratma, borç alma ve kredilendirme amacı ile kurulmuştur. NOT 1 ŞİRKETİN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (devamı) 6

11 2003 yılında kurulan Erk Petrol Yatırımları A.Ş. nin ( ERK ) fiili faaliyet konusu yurt içinden ve yurt dışından akaryakıt, petrol ve petrol ürünleri ile LPG ve benzeri diğer her türlü ürünü temin etmek ve satmak, dağıtımını tanzim etmek, depolamak, ayrıca rafineri yan ürünlerini satmak, her türlü madeni yağ ve gres ile bunların yan ürünlerini üretmek, harmanlamak, üretim ve harmanlama için gerekli tesisleri kurmak, toptan ve perakende satışını, ithalini ve ihracını yapmaktır. PO Oil Financing Ltd. ( PO Oil Financing ), 2004 yılında Cayman Adaları nda uluslararası piyasalarda tahvil ihraç amacı ile kurulmuştur. Petrol Ofisi Alternatif Yakıtlar Toptan Satış A.Ş. ( PO Alternatif Yakıtlar ), 2005 yılı Ocak ayında, Türkiye içinde ve/veya dışında doğalgaz piyasasında faaliyette bulunmak, doğalgaz kullanımını aktif bir şekilde geliştirmek, doğalgaz, sıvılaştırılmış doğalgaz ve benzeri ürünleri yurtiçinden temin etmek veya ithal etmek, Türkiye içinde ve/veya dışında satmak ve pazarlamak, dağıtımını tanzim etmek, depolanması ve modülasyonu için gerekli düzenlemeleri yapmak üzere kurulmuştur. Petrol Ofisi Gaz İletim A.Ş. ( PO Gaz İletim ), 2005 yılı Ocak ayında, Türkiye içinde ve/veya dışında doğal gaz piyasasında faaliyette bulunmak, doğalgaz kullanımını aktif bir şekilde geliştirmek, Türkiye içinde ve/veya dışında doğalgaz piyasasında sıvılaştırılmış doğalgaz, sıkıştırılmış doğalgaz ve doğalgaz iletim, dolum, taşıma ve teslim faaliyetlerinde bulunmak ve bu faaliyetlere yönelik taşıma vasıtaları ile tesislerin projelendirilmesi, inşası ve işletilmesini yapmak, Türkiye içinde doğalgaz piyasasında faaliyette bulunan şirketler ile teslim ve taşıma sözleşmeleri yapmak ve teslim aldığı doğalgazı nakil vasıtaları ile taşımak ve bu ürünlerin depolanması ve modülasyonu için gerekli düzenlemeleri yapmak üzere kurulmuştur. Petrol Ofisi UK Limited, 9 Eylül 2003 tarihinde, PO International ın %100 iştiraki olarak, İngiltere de petrol ürünlerinin uluslararası ticaretinde danışmanlık ve destek servisi sağlamak amacı ile kurulmuştur. Şirket faal değildir ve 2006 yılı içerisinde kapatılmıştır. Petrol Ofisi Akdeniz Rafinerisi Sanayi ve Ticaret A.Ş. ( Akdeniz Rafinerisi ), Ceyhan Bölgesi'nde kurulması planlanan petrol rafinerisi için 2007 Haziran ayında kurulmuştur. PO Georgia LLC ( PO Georgia ), havacılık akaryakıt ikmal hizmetlerinin verilmesi, bayilik sistemi ile işletilecek istasyonlardan oluşan bir perakende akaryakıt dağıtım istasyon ağının kurulması ve dağıtım faaliyetleri ile ilgili destek hizmetlerinin sağlanması amacıyla Gürcistan da 2007 Mayıs ayında kurulmuştur. NOT 2 MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 2.1 Uygulanan Muhasebe Standartları Şirket ve Türkiye de yerleşik bağlı ortaklıkları, yasal defterlerini ve kanuni mali tablolarını Türk Ticaret Kanunu ( TTK ) ve vergi mevzuatınca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun olarak tutmakta ve hazırlamaktadır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıklar muhasebe kayıtlarını ve yasal mali tablolarını faaliyette bulundukları ülkelerin para birimleri cinsinden ve o ülkelerin mevzuatına uygun olarak hazırlamaktadırlar. NOT 2 MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.1 Uygulanan Muhasebe Standartları (devamı) 7

12 Sermaye Piyasası Kurumu ( SPK ), Seri: XI, No: 25 sayılı Sermaye Piyasalarında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ ile kapsamlı bir muhasebe ilkeleri seti yayınlamıştır. Bu Tebliğ, 1 Ocak 2005 tarihinden sonra sona eren ilk ara mali tablolardan geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir. Anılan Tebliğe değişiklik getiren Seri: XI, No: 27 sayılı Tebliğin 5. maddesi, işletmelerin Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarını ( UFRS ) uygulamalarının Seri: XI, No 25 sayılı Tebliğde öngörülen düzenleme ve ilan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi hükmünde olduğunu belirtmektedir. İlişikteki mali tablolar, yukarıda bahsedilen SPK nın izin verdiği alternatif uygulama çerçevesinde UFRS ye göre hazırlanmış olup mali tablolar ve dipnotlar, SPK tarafından 20 Aralık 2004 tarihli duyuru ile uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmuştur. 2.2 Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Mali Tabloların Düzeltilmesi SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları na uygun mali tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli olmadığını ilan ettiği için bu tarihten itibaren Uluslararası Muhasebe Standardı 29 Yüksek Enflasyonist Ekonomilerde Finansal Raporlama ya göre finansal tabloların hazırlanması ve sunumu uygulamasını sona erdirmiştir. 2.3 Konsolidasyon Esasları (i) Bağlı ortaklıklar Bağlı ortaklıklar, doğrudan Şirket tarafından kontrol edilen işletmelerdir. Kontrol gücü, Şirket in doğrudan veya dolaylı olarak şirketlerin finansal ve faaliyet politikalarını yönetmesini ve bundan yarar elde etmesini ifade eder. Bağlı ortaklıkların mali tabloları yönetim kontrolünün başladığı tarihten kontrolün sona erdiği tarihe kadar konsolide mali tablolara dahil edilir. Aşağıda 2007 ve 31 Aralık 2006 tarihleri itibariyle bağlı ortaklıklar ve ortaklık oranları gösterilmiştir: Adı Pay (%) Aralık 2006 KIPET 52,00 52,00 PO International 100,00 100,00 Petrofinance 100,00 100,00 Erk Petrol 99,96 99,96 PO Oil Financing 100,00 100,00 PO Alternatif Yakıtlar 99,89 99,83 PO Gaz İletim 99,75 99,50 Akdeniz Rafinerisi 99,99 - PO Georgia 100,00-8

13 NOT 2 MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.3 Konsolidasyon Esasları (devamı) (ii) Konsolidasyonda eliminasyon işlemleri Konsolide mali tablolar, Şirket ve bağlı ortaklıkları arasındaki işlemlerden dolayı oluşan tüm bakiye ve işlemler ve gerçekleşmemiş her türlü gelirden arındırılmıştır. Grup içi işlemlerden kaynaklanan gerçekleşmemiş zararlar da, değer düşüklüğüyle ilgili kanıt olmadığı hallerde, gerçekleşmemiş karların silinmesinde kullanılan yöntemle silinmiştir. (iii) Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklık mali tabloları Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıkların mali tabloları, faaliyet gösterdikleri ülkelerde geçerli olan mevzuata göre hazırlanmış olup UFRS ye uygunluk açısından gerekli tashih ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir. Yabancı bağlı ortaklıkların aktif ve pasifleri bilanço tarihindeki döviz kurundan Yeni Türk Lirası na çevrilmiştir. Gelir ve giderler ortalama döviz kuru kullanılarak Yeni Türk Lirası na çevrilmiştir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları öz sermaye içerisindeki yabancı para çevrim farkları kalemi altında takip edilmektedir. 2.4 Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Mali Tabloların Düzeltilmesi Mali durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup un konsolide mali tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı hazırlanmaktadır. Mali tabloların kalemlerinin gösterimi veya sınıflandırılması değiştiğinde karşılaştırılabilirliği sağlamak amacıyla, önceki dönem mali tabloları da buna uygun olarak yeniden sınıflandırılır. 2.5 Netleştirme/Mahsup Finansal varlık ve yükümlülükler, gerekli kanuni hak olması, söz konusu varlık ve yükümlülükleri net olarak değerlendirmeye niyet olması veya varlıkların elde edilmesi ile yükümlülüklerin yerine getirilmesinin eş zamanlı olduğu durumlarda net olarak gösterilirler. 9

14 NOT 2 MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.6 Yeni ve Revize Edilmiş Uluslararası Finansal Raporlama Standartları Grup cari dönemde, Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) ve Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarını Yorumlama Komitesi (UFRYK) tarafından 1 Ocak 2006 tarihinden geçerli olmak üzere yayınlanmış yeni ve revize edilmiş Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ve Yorumları ndan kendi faaliyet konusu ile ilgili olanlarını SPK tarafından 20 Aralık 2004 tarihli duyuru ile uygulanması zorunlu kılınan formatlarla çelişen hususlar haricinde, uygulamıştır. Ekli mali tabloların onaylanma tarihi itibariyle aşağıdaki standartlar ve yorumlar yayınlanmış ancak yürürlüğe girmemiştir: UFRS 8 Faaliyet Bölümleri UFRYK11 Grup Hisse Senetleri ve Geri Alınan Hisse Senetleri Sözleşmeleri UFRYK12 Hizmet İmtiyaz Anlaşmaları UFRYK13 Müşteri Bağlılığını Sağlama UFRYK14 UMS 19 - Tanımlanmış Fayda Planlarındaki Limit, Asgari Kaynak Gereksinimleri ve Bunların Karşılıklı Etkileşimi Grup yönetimi, sonraki dönemlerde yürürlüğe girecek standart ve yorumların gelecek dönemlerde uygulanmasının Grup mali tablolarına önemli etkisi olmayacağını düşünmektedir. 10

15 NOT 3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI 3.1 Hasılat Gelirler, gelir tutarının güvenilir şekilde belirlenebilmesi ve işlemle ilgili ekonomik yararların Grup a akmasının muhtemel olması üzerine alınan veya alınabilecek bedelin gerçeğe uygun değeri üzerinden tahakkuk esasına göre kayıtlara alınır. Net satışlar, mal satışlarından iade ve satış iskontolarının düşülmesi suretiyle bulunmuştur. Malların satışı Malların satışından elde edilen gelir, aşağıdaki şartlar karşılandığında muhasebeleştirilir: Şirketin mülkiyetle ilgili tüm önemli riskleri ve kazanımları alıcıya devretmesi, Şirketin mülkiyetle ilişkilendirilen ve süregelen bir idari katılımının ve satılan mallar üzerinde etkin bir kontrolünün olmaması, Gelir tutarının güvenilebilir bir şekilde ölçülmesi, İşlemle ilişkili olan ekonomik faydaların işletmeye akışının olası olması, İşlemden kaynaklanacak maliyetlerin güvenilebilir bir şekilde ölçülmesi. Faiz gelirleri etkin faiz yöntemi esasına göre, temettü gelirleri ise temettü tahsil etme hakkının ortaya çıktığı tarihte gelir olarak kayıtlara alınmaktadır. 3.2 Stoklar Stoklar, net gerçekleşebilir değer ya da maliyet bedelinden düşük olanı ile değerlenir. Stoklara dahil edilen maliyeti oluşturan unsurlar malzeme, işçilik ve genel üretim giderleridir. Maliyet, ağırlıklı ortalama metodu ile hesaplanmaktadır. Net gerçekleşebilir değer, olağan ticari faaliyet içerisinde oluşan tahmini satış fiyatından tahmini tamamlanma maliyeti ve satışı gerçekleştirmek için gerekli tahmini satış maliyeti toplamının indirilmesiyle elde edilen tutardır. 3.3 Maddi Varlıklar Maddi varlıklar, 1 Ocak 2005 tarihinden önce satın alınan kalemler için 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş maliyet değerlerinden; 2005 ve sonrasında alınan kalemler için satın alım maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülerek mali tablolara yansıtılır. Maddi varlıklar doğrusal amortisman metoduyla amortismana tabi tutulmuştur. Arsa, faydalı ömrünün sınırsız kabul edilmesinden dolayı amortismana tabi tutulmamaktadır. Maddi varlıkların amortisman dönemleri, tahmin edilen faydalı ömürleri esas alınarak, aşağıda belirtilmiştir: Binalar, yeraltı ve yerüstü düzenleri Makine, tesis ve cihazlar Taşıt araçları Döşeme ve demirbaşlar Özel maliyetler Diğer maddi duran varlıklar 2-50 yıl 2-20 yıl 4-5 yıl 2-50 yıl 3-39 yıl 2-25 yıl 11

16 NOT 3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.3 Maddi Varlıklar (devamı) Beklenen faydalı ömür, kalıntı değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkilerini ileriye dönük olarak tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir. Diğer maddi varlıklar, ağırlıklı olarak dolum tankları, istasyon ve istasyon ekipmanlarından oluşmaktadır. Maddi duran varlıkların elden çıkartılması ya da bir maddi duran varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan kar veya zarar satış hasılatı ile varlığın defter değeri arasındaki fark olarak belirlenerek, gelir tablosuna dahil edilir. 3.4 Finansal Kiralama İşlemleri Tüm fayda ve risklerin üstlenildiği maddi varlıkların finansal kiralama yolu ile elde edilmesi Grup tarafından finansal kiralama adı altında sınıflandırılır. Finansal kiralamalar gerçekleştirildikleri tarihte, kiralanan varlığın piyasa değeri veya minimum finansal kiralama ödemelerinin bugünkü değerinin düşük olanından aktifleştirilirler. Kira ödemeleri anapara ve faiz içeriyormuş gibi işleme konulur. Anapara kira ödemeleri yükümlülük olarak gösterilir ve ödendikçe azaltılır. Faiz ödemeleri ise, finansal kiralama dönemi boyunca konsolide gelir tablosunda giderleştirilir. Finansal kiralama sözleşmesi ile elde edilen maddi duran varlıklar, varlığın faydalı ömrü boyunca amortismana tabi tutulur. 3.5 Maddi Olmayan Varlıklar (i) Şerefiye ve ilgili itfa payı Şerefiye, satın alınan varlıkların satınalma maliyetleriyle, sözkonusu varlıkların net olarak ayrıştırılabilen makul değeri arasındaki farkı temsil etmektedir. Şerefiye, 31 Mart 2004 tarihinden önce gerçekleşen satın almalara ilişkin ise aktifleştirilmiş ve doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak 20 yıl olarak belirlenen tahmini faydalı ömrü üzerinden 31 Aralık 2004 tarihine kadar itfa edilmiştir. 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren uygulanmakta olan muhasebe standartlarında yapılan değişiklik ile şerefiyeye amortisman ayrılması durdurulmuş olup şerefiyenin net kayıtlı değeri yıllık olarak gözden geçirilir ve gerekli görüldüğü durumlarda daimi değer kaybı göz önüne alınarak düzeltmeye tabi tutulur. Değer düşüklüğü testinde, şerefiye, Grup un birleşmenin sinerjilerinden yararlanacak olan her bir nakit üreten birimine tahsis edilir. Şerefiyenin tahsis edilmiş olduğu nakit üreten birimlerde değer düşüklüğünün olup, olmadığını kontrol etmek amacıyla her yıl ya da değer düşüklüğünü göstergesi olduğu durumlarda daha sıklıkta değer düşüklüğü testi uygulanır. Nakit üreten birimin geri kazanılabilir tutarının defter değerinden düşük olduğu durumlarda, değer düşüklüğü ilk olarak nakit üreten birime tahsis edilen şerefiyenin defter değerini azaltmak için kullanılır ve sonra bir oran dahilinde diğer varlıkların defter değerini azaltmak için kullanılır. Şerefiye için ayrılmış değer düşüş karşılığı, daha sonraki dönemlerde iptal edilemez. 12

17 NOT 3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.5 Maddi Olmayan Varlıklar (devamı) (ii) Diğer maddi olmayan varlıklar Diğer maddi olmayan varlıklar, 1 Ocak 2005 tarihinden önce satın alınan kalemler için enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş maliyetlerinden ve 1 Ocak 2005 ten sonra satın alınan kalemler için satın alım maliyet değerinden, birikmiş itfa ve tükenme payları ile kalıcı değer kayıpları düşülmüş olarak gösterilirler. Diğer maddi olmayan varlıklar edinilmiş bilgi sistemleri, imtiyaz hakları ve bilgisayar yazılımlarından oluşmaktadır. Faydalı ömürleri olan 5-20 yıl boyunca doğrusal olarak itfa edilirler. 3.6 Varlıklarda Değer Düşüklüğü Grup, ertelenen vergi alacağı ve şerefiye dışında kalan her varlık için her bir bilanço tarihinde, söz konusu varlığa ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, değer düşüklüğünün tutarını belirlemek için o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Varlığın tek başına geri kazanılabilir tutarının hesaplanmasının mümkün olmadığı durumlarda, o varlığın ait olduğu nakit üreten biriminin geri kazanılabilir tutarı hesaplanır. Makul ve tutarlı bir dağılımın mümkün olduğu durumlarda, Grup un merkezi varlıkları nakit üreten bağımsız birimlere dağıtılır ya da makul ve tutarlı bir dağılımın mümkün olabileceği nakit üreten birimlerinin en küçük sınıfına tahsis edilir. Belirsiz kullanım ömrüne sahip olan maddi olmayan duran varlıklar ile kullanıma hazır olmayan maddi olmayan duran varlıklar her yıl ya da değer kaybı olduğuna dair herhangi bir gösterge olduğu durumlarda değer düşüklüğü testine tabi tutulur. Geri kazanılabilir tutar, satış maliyetleri düşüldükten sonra elde edilen gerçeğe uygun değer veya kullanımdaki değerin büyük olanıdır. Kullanımdaki değer hesaplanırken, geleceğe ait tahmini nakit akımları, paranın zaman değeri ve varlığa özgü riskleri yansıtan vergi öncesi bir iskonto oranı kullanılarak bugünkü değerine indirilir. Varlığın (veya nakit üreten birimin) geri kazanılabilir tutarının, defter değerinden daha az olması durumunda, varlığın (veya nakit üreten birimin) defter değeri, geri kazanılabilir tutarına indirilir. Bu durumda oluşan değer düşüklüğü kayıpları gelir tablosunda muhasebeleştirilir. Değer düşüklüğünün iptali nedeniyle varlığın (veya nakit üreten birimin) kayıtlı değerinde meydana gelen artış, önceki yıllarda değer düşüklüğünün mali tablolara alınmamış olması halinde oluşacak olan defter değerini (amortismana tabi tutulduktan sonra kalan net tutar) aşmamalıdır. Değer düşüklüğünün iptali gelir tablosuna kayıt edilir. 13

18 NOT 3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.7 Borçlanma Maliyetleri Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, satın alınması, yapımı veya üretimi ile direkt ilişki kurulabilen faiz giderleri, ilgili varlık kullanıma veya satışa hazır hale getirilene kadar maliyetine dahil edilmektedir. Yatırımla ilgili kredinin henüz harcanmamış kısmının geçici süre ile finansal yatırımlarda değerlendirilmesiyle elde edilen finansal yatırım geliri aktifleştirmeye uygun borçlanma maliyetlerinden mahsup edilir. Diğer tüm finansman giderleri, oluştukları dönemlerde gelir tablosuna kaydedilmektedir. 3.8 Finansal Araçlar Finansal varlık ve borçlar, Grup un bu finansal araçlara hukuki olarak taraf olması durumunda Grup un bilançosunda yer alır. Finansal varlıklar Finansal yatırımlar, gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan ve gerçeğe uygun değerinden kayıtlara alınan finansal varlıklar haricinde kayıtlara gerçeğe uygun piyasa değerinden alım işlemiyle doğrudan ilişkili harcamalar düşüldükten sonra alınır. Yatırımlar, yatırım araçlarının ilgili piyasa tarafından belirlenen süreye uygun olarak teslimatı koşulunu taşıyan bir kontrata bağlı olan ticari işlem tarihinde kayıtlara alınır veya kayıtlardan çıkarılır. Diğer finansal varlıklar gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar, vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar, satılmaya hazır finansal varlıklar ve kredi ve alacaklar olarak sınıflandırılır. Sınıflandırma, finansal varlıkların niteliğine ve amacına bağlı olarak yapılır ve ilk muhasebeleştirme sırasında belirlenir. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar Grup un finansal varlığı elde etmesinin başlıca amacının yakın bir tarihte varlığı elden çıkarma olması, finansal varlığın Grup un hep birlikte yönettiği ve kısa vadede oluşan karların hemen realize edildiği tanımlanmış bir finansal araç portföyünün bir parçasını oluşturması ve finansal riske karşı etkili bir koruma aracı olarak belirlenmeyen tüm türev ürünlerinde söz konusu finansal varlıklar gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar olarak sınıflandırılır. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıkların, gerçeğe uygun değerleriyle değerlenmesi sonucu oluşan kazanç ya da kayıp, kar/zararda muhasebeleştirilir. Kar / zarar içinde muhasebeleştirilen net kazanç ya da kayıplar, söz konusu finansal varlıktan elde edilen faiz ve/veya temettü tutarını da kapsar. Etkin faiz yöntemi Finansal varlığın itfa edilmiş maliyet ile değerlenmesi ve ilgili faiz gelirinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte tahsil edilecek tahmini nakdi, tam olarak ilgili finansal varlığın net bugünkü değerine indirgeyen orandır. Vadesine kadar elde tutulacak ve satılmaya hazır borçlanma araçları ve kredi ve alacaklar olarak sınıflandırılan finansal varlıklar ile ilgili gelirler etkin faiz yöntemine göre hesaplanmaktadır. 14

19 NOT 3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.8 Finansal Araçlar (devamı) Finansal varlıklar (devamı) Vadesine kadar elde tutulan yatırımlar Grup un vadesine kadar elde tutma olanağı ve niyeti olduğu sabit veya belirlenebilir bir ödeme planına sahip, sabit vadeli police ve tahviller, vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar olarak sınıflandırılır. Vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar etkin faiz yöntemine göre itfa edilmiş maliyet bedelinden değer düşüklüğü tutarı düşülerek kayıtlara alınır. Satılmaya hazır finansal varlıklar Grup tarafından elde tutulan bazı hisse senedi ve borçlanma araçları satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırılır ve bu tür varlıklar gerçeğe uygun değerleriyle değerlenir. Değer düşüklüğü giderleri, etkin faiz yöntemine göre hesaplanan faiz gelir ve döviz cinsinden varlıkların döviz kuruyla değerlenmelerinden doğan kayıp ve kazançlar haricinde gerçeğe uygun değerdeki değişikliklerden kaynaklanan kazanç ve kayıplar, doğrudan özsermaye içerisinde yatırımlar yeniden değerlendirme fonunda muhasebeleştirilir. Yatırımın elden çıkartılması ya da değer düşüklüğüne uğraması durumunda, önceden yatırımların yeniden değerlendirme fonunda muhasebeleştirilen toplam kazanç ya da kayıpları dönem içi kar / zarar hesaplarına dahil edilir. Satılmaya hazır özkaynak araçlarıyla ilişkilendirilen temettüler, Grup ilgili ödemeleri almaya hak kazandığı zaman kar / zarar içinde muhasebeleştirilir. Yabancı para cinsinden olan satılmaya hazır parasal varlıkların gerçeğe uygun değeri, ilgili yabancı para cinsinden rayiç değerinin raporlama tarihinde geçerli olan çevrim kuru kullanarak raporlanan para cinsine çevrilmesiyle bulunur. Varlığın, çevrim kurundan kaynaklanan gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler kar/zarar içinde, diğer değişiklikler ise özkaynak altında muhasebeleştirilir. Krediler ve alacaklar Ticari ve diğer alacaklar, ilk kayıt tarihinde gerçeğe uygun değerleri ile muhasebeleştirilmektedirler. İlk kayıt tarihinden sonraki raporlama dönemlerinde, etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti üzerinden gösterilmişlerdir. Finansal varlıklarda değer düşüklüğü Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dışındaki finansal varlıklar, her bilanço tarihinde bir finansal varlık veya finansal varlık grubunun değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin göstergelerin bulunup, bulunmadığına dair değerlendirmeye tabi tutulur. Finansal varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya birden daha fazla olayın meydana gelmesi ve söz konusu olayın ilgili finansal varlığın veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki tahmini nakit akımları üzerindeki olumsuz etkisi sonucunda ilgili finansal varlığın değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğü zararı oluşur. 15

20 NOT 3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.8 Finansal Araçlar (devamı) Finansal varlıklar (devamı) Finansal varlıklarda değer düşüklüğü (devamı) Kredi ve alacaklar için değer düşüklüğü tutarı gelecekte beklenen tahmini nakit akımlarının finansal varlığın etkin faiz oranı üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki farktır. Bir karşılık hesabının kullanılması yoluyla defter değerinin azaltıldığı ticari alacaklar haricinde, bütün finansal varlıklarda, değer düşüklüğü doğrudan ilgili finansal varlığın kayıtlı değerinden düşülür. Ticari alacağın tahsil edilememesi durumunda bu tutar karşılık hesabından düşülerek silinir. Karşılık hesabındaki değişimler, kar veya zarar içinde muhasebeleştirilir. Satılmaya hazır özkaynak araçları haricinde, değer düşüklüğü zararı sonraki dönemde azalırsa, ve azalış değer düşüklüğü zararının muhasebeleştirilmesi sonrasında meydana gelen bir olayla ilişkilendirilebiliniyorsa, önceden muhasebeleştirilen değer düşüklüğü zararı, değer düşüklüğünün iptal edileceği tarihte yatırımın değer düşüklüğü hiçbir zaman muhasabeleştirilmemiş olması durumunda ulaşacağı itfa edilmiş maliyet tutarını aşmayacak şekilde kar / zararda iptal edilir. Değer düşüklüğü sonrası satılmaya hazır özkaynak araçlarının gerçeğe uygun değerinde sonradan meydana gelen artış, doğrudan özkaynaklarda muhasebeleştirilir. Nakit ve nakit benzerleri Nakit ve nakit benzeri kalemler, nakit para, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren vadeleri 3 ay veya 3 aydan daha az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riskini taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır. Bu varlıkların defter değeri gerçeğe uygun değerlerine yakındır. Finansal yükümlülükler Grup un finansal yükümlülükleri ve özsermaye araçları, sözleşmeye bağlı düzenlemelere ve finansal bir yükümlülüğün ve özkaynağa dayalı bir aracın tanımlanma esasına göre sınıflandırılır. Grup un tüm borçları düşüldükten sonra kalan varlıklarındaki hakkı temsil eden sözleşme özkaynağa dayalı finansal araçtır. Belirli finansal yükümlülükler ve özkaynağa dayalı finansal araçlar için uygulanan muhasebe politikaları aşağıda belirtilmiştir. 16

21 NOT 3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.8 Finansal Araçlar (devamı) Finansal yükümlülükler (devamı) Finansal yükümlülükler ya gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler olarak ya da diğer finansal yükümlülükler olarak sınıflandırılır. Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler, gerçeğe uygun değeriyle kayda alınır ve her raporlama döneminde, bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değeriyle yeniden değerlenir. Gerçeğe uygun değerlerindeki değişim, kar/zararda muhasebeleştirilir. Kar/zarar içinde muhasebeleştirilen net kazanç ya da kayıplar, söz konusu finansal yükümlülük için ödenen faiz tutarını da kapsar. Diğer finansal yükümlülükler Diğer finansal yükümlülükler başlangıçta işlem maliyetlerinden arındırılmış gerçeğe uygun değerleriyle muhasebeleştirilir. Diğer finansal yükümlülükler sonraki dönemlerde etkin faiz oranı üzerinden hesaplanan faiz gideri ile birlikte etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilir. Etkin faiz yöntemi, finansal yükümlülüğün itfa edilmiş maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz giderinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte yapılacak tahmini nakit ödemelerini tam olarak ilgili finansal yükümlülüğün net bugünkü değerine indirgeyen orandır. Türev finansal araçlar ve finansal riskten korunma muhasebesi Türev finansal araçların ilk olarak kayda alınmalarında gerçeğe uygun değeri kullanılmakta ve izleyen dönemlerde de gerçeğe uygun değeri ile değerlenmektedir. İşlem sonucu oluşan kar veya zararın hesaplanma metodu korunma yapılan işlemin özelliklerine bağlıdır. Türev sözleşmesi yapıldığı tarihte, Grup türev aracın, kayıtlı varlıkların veya yükümlülüklerinin makul değerinin korunması (gerçeğe uygun değer korunması) işlemi veya kayıtlı varlıkların veya yükümlülüklerinin veya belirli bir riskle ilişkisi kurulabilen ve gerçekleşmesi muhtemel olan işlemlerin nakit akışlarında belirli bir riskten kaynaklanan ve kar/zararı etkileyebilecek değişmelere karşı korunma işlemi (nakit akım korunması) olduğunu belirler. Grup, petrol ürün stoklarının değerinin korunması, ithal kargo alımları, düzenli gelir temini ve olumsuz fiyat hareketlerinden kaçınmak amacıyla çeşitli türev enstrümanlar kullanmaktadır. 3.9 İşletme Birleşmeleri Yoktur. 17

22 NOT 3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.10 Kur Değişiminin Etkileri Grup un her işletmesinin solo mali tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçları, Grup un geçerli para birimi olan ve konsolide mali tablolar için sunum birimi olan YTL cinsinden ifade edilmiştir. Şirket ve Türkiye de faaliyet gösteren bağlı ortaklıkları yasal kayıtlarında, yabancı para cinsinden (YTL dışındaki para birimleri) muhasebeleştirilen işlemler, işlem tarihindeki kurlar kullanılarak Yeni Türk Lirası na çevrilmektedir. Bilançoda yer alan dövize bağlı parasal varlık ve borçlar, bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak Yeni Türk Lirası na çevrilmişlerdir. Gerçeğe uygun değerden ölçülen yabancı para birimindeki parasal olmayan kalemler gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki döviz kurları kullanılarak çevrilir. Tarihi maliyet cinsinden ölçülen yabancı para birimindeki parasal olmayan kalemler yeniden çevrilmezler. Parasal kalemlerin çevrimden ve dövizli işlemlerin tahsil ve tediyelerinden kaynaklanan kambiyo karları ve zararları gelir tablosunda yer almaktadır. Kur farkları, aşağıda belirtilen durumlar haricinde, oluştukları dönemdeki kar ya da zararda muhasebeleştirilirler: Geleceğe yönelik kullanım amacıyla inşa edilmekte olan varlıklarla ilişkili olan ve yabancı para birimiyle gösterilen borçlar üzerindeki faiz maliyetlerine düzeltme olarak ele alınan ve bu tür varlıkların maliyetine dahil edilen kur farkları, Yabancı para biriminden kaynaklanan risklere karşı finansal koruma sağlamak amacıyla gerçekleştirilen işlemlerden kaynaklanan kur farkları, Yurtdışı faaliyetindeki net yatırımın bir parçasını oluşturan, çevrim yedeklerinde muhasebeleştirilen ve net yatırımın satışında kar ya da zararla ilişkilendirilen, ödenme niyeti ya da olasılığı olmayan yurtdışı faaliyetlerden kaynaklanan parasal borç ve alacaklardan doğan kur farkları, Grup un yabancı faaliyetlerindeki varlık ve yükümlülükler, konsolide mali tablolarda bilanço tarihindeki geçerli olan kurlar kullanılarak YTL olarak ifade edilir. Gelir ve giderler, işlemlerin gerçekleştiği tarihteki kurların kullanılması gereken dönem içindeki döviz kurlarında önemli bir dalgalanma olmadığı takdirde, dönem içindeki ortalama kurlar ile çevrilir. Oluşan kur farkı özsermaye olarak sınıflandırılır ve Grup un çevrim fonuna transfer edilir. Bu çevrim farklılıkları yabancı faaliyetin satıldığı dönemde kar veya zararda kayda alınır. Yurtdışı faaliyetin satın alımından kaynaklanan şerefiye ve gerçeğe uygun değer düzeltmeleri, yurtdışı faaliyetinin varlık ve yükümlüğü olarak ele alınır ve dönem sonu kurundan çevrilir. 18

23 NOT 3 UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ / MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) 3.11 Hisse Başına Kazanç Konsolide gelir tablosunda belirtilen hisse başına kazanç, net karın, yıl boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama sayısına bölünmesi ile bulunmuştur. Türkiye de şirketler, sermayelerini, hissedarlarına geçmiş yıl karlarından dağıttıkları bedelsiz hisse yolu ile arttırabilmektedirler. Bu tip bedelsiz hisse dağıtımları, hisse başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunmuştur Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar Bilanço tarihinden sonraki olaylar; kara ilişkin herhangi bir duyuru veya diğer seçilmiş finansal bilgilerin kamuya açıklanmasından sonra ortaya çıkmış olsalar bile, bilanço tarihi ile bilançonun yayımı için yetkilendirilme tarihi arasındaki tüm olayları kapsar. Grup, bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, mali tablolara alınan tutarları bu yeni duruma uygun şekilde düzeltir Karşılıklar, Şarta Bağlı Yükümlülükler ve Şarta Bağlı Varlıklar Grup un geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğünün bulunması, bu yükümlülüğün yerine getirilmesi için ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkmasının muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir biçimde tahmin edilebiliyor olması durumunda ilgili yükümlülük, karşılık olarak mali tablolara alınır. Şarta bağlı yükümlülükler, ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkma ihtimalinin muhtemel hale gelip gelmediğinin tespiti amacıyla sürekli olarak değerlendirmeye tabi tutulur. Şarta bağlı yükümlülük olarak işleme tabi tutulan kalemler için gelecekte ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeden çıkma ihtimalinin muhtemel hale gelmesi durumunda, bu şarta bağlı yükümlülük, güvenilir tahminin yapılamadığı durumlar hariç, olasılıktaki değişikliğin meydana geldiği dönemin mali tablolarında karşılık olarak kayıtlara alınır. Grup şarta bağlı yükümlülüklerin muhtemel hale geldiği ancak ekonomik fayda içeren kaynakların tutarı hakkında güvenilir tahminin yapılamaması durumunda ilgili yükümlülüğü dipnotlarında göstermektedir. Geçmiş olaylardan kaynaklanan ve mevcudiyeti işletmenin tam anlamıyla kontrolünde bulunmayan bir veya daha fazla kesin olmayan olayın gerçekleşip gerçekleşmemesi ile teyit edilecek olan varlık, şarta bağlı varlık olarak değerlendirilir. Ekonomik fayda içeren kaynakların işletmeye girme ihtimalinin yüksek bulunması durumunda şarta bağlı varlıklar mali tablo dipnotlarında açıklanır. Karşılık tutarının ödenmesi için kullanılan ekonomik faydaların tamamının ya da bir kısmının üçüncü taraflarca karşılanmasının beklendiği durumlarda tahsil edilecek olan tutar, bu tutarın geri ödemesinin kesin olması ve tutarın güvenilir bir şekilde hesaplanması durumunda, bir varlık olarak muhasebeleştirilir. 19