istikrar enstitüsü Mali Ġzleme Raporu Yılı Mart-Nisan- Mayıs Ayları Bütçe Sonuçları

Transkript

1 istikrar enstitüsü Mali Ġzleme Raporu Yılı Mart-Nisan- Mayıs Ayları Bütçe Sonuçları

2 2010 TEPAV ISE Bu rapordaki tüm bilgiler kaynak gösterilmesi kaydı ile kullanılabilir. 2

3 I Yılı Mart-Nisan-Mayıs Ayları Bütçe Uygulama Sonuçları A. Merkezi Yönetim 2010 Yılı Mart-Nisan-Mayıs Ayları Bütçe Sonuçlarına Kısa Bakış-Yönetici Özeti Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan bütçe uygulama sonuçlarına göre, merkezi yönetim bütçesi Mart ayı sonu itibarı ile 11,3 milyar TL açık vermiştir. Nisan ayı sonunda ise bu açık 15,8 milyar seviyesine yükselmiş ve Mayıs ayı sonunda geçen yılın aynı dönemine göre % 51,7 oranında bir iyileşme göstererek % yaklaşık 10 milyar TL seviyesine gerilemiştir. Mart ayı sonunda geçen yılın aynı dönemine göre bütçe harcamaları % 2,9, faiz dışı harcamalar % 10,4 oranında; bütçe gelirleri ise % 20,6 oranında artmıştır. Nisan ayı sonunda ise harcamalardaki artış oranı % 7, faiz dışı harcamalardaki artış oranı % 7,8 ve gelirlerdeki artış oranı % 15,4 tür. Mayıs ayı sonunda toplam harcamalar 112,6 milyar TL seviyesinde gerçekleşmiş ve geçen yılın aynı dönemine göre % 5,3 oranında artmıştır. Faiz dışı harcamalarda ise artış oranı % 9,4 tür. Aynı dönemde bütçe gelirleri 102,6 milyar TL ile % 19 oranında artmıştır. Vergi gelirlerindeki artış oranı ise % 25 tir. Yılın geri kalan döneminde harcamaların hızlanması beklenmektedir. Bu hem sermaye giderleri, mal ve hizmet alımları ile sermaye transferlerinden kaynaklı olarak ertelenen ve/veya tahakkuk süreci tamamlanmayan harcamaların gerçekleşecek olmasından, hem de TBMM ne Mayıs ayından itibaren Hükümet tarafından sunulan tasarılarda harcama artırıcı düzenlemelerden kaynaklı olacaktır. Bu dönemde gelirlerdeki artış hızının boyutu ise bütçe açığının performansı üzerinde etkili olacaktır. 3

4 Geçtiğimiz aylar içinde dikkati çeken bir gelişme de bazı kamu kurum ve kuruluşlarının birbirlerine olan borç ve alacak ilişkilerini tasfiye eden yasa tasarısının TBMM gündemine gelmiş olmasıdır. Bu yasa ile enerji KİT lerinin ve bu arada belediyelerin ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının birbirlerine olan borçları ile alacakları mahsuplaştırılmaktadır. En önemlisi, burada borçları silinen kuruluşlara birer transfer niteliği taşıyan mali işlemlerin bütçe ile ilişkilendirilmeksizin bütçe dışında muhasebeleştirilmelerine imkan tanınarak mali saydamlığa ters düşen uygulamalar yapılıyor olmasıdır. Bu tür uygulamalara Mali Kural Yasa sı yürürlüğe girmeden girişilmesi de ayrıca dikkat çekicidir. 4

5 Tablo 1. Merkezi Yönetim Bütçesi 2010 Mart-Nisan-Mayıs Ayları Gerçekleşmeleri (2009 Yılı ile Karşılaştırmalı) milyon TL 2009 Yıl 2010 Öde Yıl 2010 Öde. Değişim Değişim Son. Göre Göre Son. Göre Göre Mar.09 Mar.10 (%) Nis.09 Nis.10 (%) May.09 May.10 Gerç. Gerç. Gerç. Gerç. Harcamalar ,93 24,85 23, ,99 32,71 32, ,33 40,00 39,24 1-Faiz Hariç Harcama ,43 22,58 23, ,82 30,97 31, ,41 37,73 38,39 Personel Giderleri ,92 25,92 26, ,49 34,33 35, ,48 42,52 43,93 Sosyal Güv.Kur. Devlet Primi ,65 24,56 24, ,36 32,28 32, ,58 40,00 40,36 Mal ve Hizmet Alımları ,48 16,22 16, ,99 24,09 25, ,75 29,73 33,97 Cari Transferler ,64 26,35 27, ,13 34,88 34, ,88 41,78 41,23 Sermaye Giderleri ,85 5,59 5, ,83 14,76 11, ,85 18,67 19,22 Sermaye Transferleri ,43 8,98 8, ,64 17,78 20, ,35 20,97 26,28 Borç Verme ,74 29,34 17, ,97 35,93 27, ,58 43,66 31,35 Yedek Ödenekler Faiz Harcamaları ,09 34,00 26, ,37 39,71 38, ,28 49,09 42,67 Gelirler ,58 21,99 24, ,42 31,32 32, ,02 40,09 43,34 1-Genel Bütçe Gelirleri ,43 21,78 23, ,15 31,09 32, ,72 39,92 43,01 Vergi Gelirleri ,58 22,12 24, ,09 29,55 32, ,99 38,41 42,82 Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri ,57 12,32 24, ,34 58,29 58, ,54 68,91 83,66 Faizler, Paylar ve Cezalar ,59 18,74 25, ,47 27,25 36, ,44 35,72 48,77 Sermaye Gelirleri ,75 65,68 0, ,99 66,78 2, ,86 67,42 9,98 Alınan Bağış ve Yardımlar ,48 40,87 47, ,63 45,46 58, ,97 49,15 64,08 Alacaklardan Tahsilat ,39 13,85 13, ,45 20,05 16, ,91 54,47 20,30 2-Özel Bütçe Gelirleri ,00 21,90 29, ,41 29,64 39, ,25 37,10 50,28 3-Düzen. ve Denet. Kurul.Gel ,24 47,43 43, ,04 62,80 58, ,54 66,94 64,68 Bütçe Dengesi ,71 36,63 22, ,31 38,44 31, ,73 39,61 19,89 Faiz Dışı Denge ,10 55, ,06 106,96 95, ,84 551,14 216,86 Program Tanımlı Faiz Dışı Denge ,77 Değişim (%) 2009 Yıl Son. Göre Gerç Öde. Göre Gerç.

6 Grafik 1. Merkezi Yönetim Bütçesi Program Tanımlı Faiz Dışı Fazla Gerçekleşmeleri ( Mayıs ayı Sonu Karşılaştırmaları Milyon TL ) Cari fiyatlarla 2003=100 fiyatlarıyla (D) (D) (D), KEY ödemelerinin faiz dışı dengeye katıldığını ifade etmektedir. Mayıs sonu itibarı ile program tanımlı faiz dışı fazla performansı küresel krizin etkilerinin en belirgin bir şekilde hissedildiği 2009 yılına göre oldukça iyi bir performans göstermiştir yılı fiyatları ile geçen yıl 1,4 milyar TL düzeyinde olan program tanımlı açık bu sene 4,3 milyar TL düzeyinde fazlaya dönmüştür. Bununla birlikte, 2010 performansı krizin etkisinin ilk hissedildiği yıl olan 2008 yılı dahil olmak üzere önceki yılların altında çıkmıştır yılı Mayıs sonu merkezi yönetim bütçe performansının 2008 ve önceki yılların altında kalmasına bütçe faiz dışı harcamaların vergi gelirlerinin üzerinde bir artış göstermesi neden olmuştur yılı fiyatlarıyla baktığımızda, 2004 yılı Mayıs sonu kümülatif düzeyine göre faiz dışı harcamalar 2010 yılında % 68,9 oranında artarken vergi gelirlerinde artış hızı % 31,7 oranında çıkmıştır. Nitekim izleyen grafiklerde sabit fiyatlarla harcama ve gelir düzeylerindeki gelişmenin harcamalarda çok daha belirgin bir

7 şekilde artış yönünde yüksek olduğu görülmektedir. Grafik 2. Merkezi Yönetim Bütçesi Harcama ve Gelir Büyüklükleri ( Mayıs ayı Sonu Karşılaştırmaları, 2003 yılı fiyatlarıyla Milyar TL ) 70,0 70,0 60,0 60,0 50,0 50,0 40,0 40,0 30,0 30,0 20,0 20,0 10,0 10,0 0, , Toplam Harcama Faiz Dışı Harcama Toplam Gelir Vergi Geliri İt. Al. KDV Hariç Vergi Gelirleri 7

8 B. Bütçe Giderleri 2010 Mayıs ayı sonunda, merkezi yönetim bütçe giderleri 112,6, milyar TL, faiz dışı giderler ise 88,4 milyar TL düzeyinde gerçekleşmiştir. Geçen yılın aynı dönemine göre artış oranları; toplam giderlerde % 5,3; faiz dışı giderlerde ise % 9,4 tür yıl sonuna göre merkezi yönetim bütçe giderlerinin gerçekleşme oranı % 40 iken, 2010 başlangıç bütçesine göre gerçekleşme oranı % 39,2 dir. Faiz dışı giderlerde ise, bu oranlar sırası ile % 37,7 ve % 38,4 dür. Geçen yıla göre faiz dışı giderlerin bütçeye göre kullanımı çok az daha yüksek çıkmıştır. Tablo Mayıs Ayı Sonu Karşılaştırmalı Bütçe Harcamaları (milyon TL) Artış Oranı (%) 2009 Gerç. Oranı (%) 2010 Gerç. Oranı (%) Merkezi Yönetim Bütçe Harc. Top ,3 40,0 39,2 Faiz Dışı Giderler ,4 37,7 38,4 I. Per. Giderleri ,5 42,5 43,9 II.Sos. Güv. Kur. Devlet Primi Giderleri ,6 40,0 40,4 III. Mal ve Hizmet Alım Giderleri ,7 29,7 34,0 Sağlık Harcamaları ,2 33,6 41,8 Ġlaç Harcamaları ,4 31,9 158,8 Tedavi ve Sağlık Malzemesi Harc ,5 30,7 231,2 YeĢil Kart ,0 35,1 34,9 Savunma ve Güvenlik (Sağlık Harıç) ,8 24,5 30,0 Diğer Mal ve Hizmet Harcamaları ,8 33,5 35,4 IV. Cari Transferler ,9 41,8 41,2 Görev Zararları ,2 49,5 28,4 Hazine Yardımları ,4 39,8 39,1 Sosyal Güv. Kuruluş. Hazine Yard ,6 40,4 41,9 Sağlık, Emeklilik ve Sosyal Yardım Gid ,3 40,1 39,3 Sosyal Güvenlik Açık Finansmanı ,9 38,3 35,9 Kar Amacı Güt. Kur. Yap. Trans ,1 57,2 36,5 Hane Halkına Yapılan Transferler ,8 42,9 44,2 Tarımsal Amaçlı Transferler ,7 76,2 75,5 Hane Halkına Yapılan Diğ. Trans ,4 29,8 21,2 Sosyal Amaçlı Transferler ,5 33,3 36,9 Yurtdışına Yapılan Transferler ,3 45,9 33,0 Gelirden Ayrılan Paylar ,7 38,4 42,7 V. Sermaye Giderleri ,8 18,7 19,2 VI. Sermaye Transferleri ,4 21,0 26,3 Yurtiçi Sermaye Transferi ,7 21,6 27,9 Yurtdışı Sermaye Transferi ,8 5,7 VII. Borç Verme ,6 43,7 31,3 Yurtiçi Borç Verme ,7 45,6 30,7 Yurtdışı Borç Verme ,9 28,5 38,4 VIII. Yedek Ödenekler 0 0 Faiz Giderleri ,3 49,1 42,7

9 Personel giderlerinde görülen % 11,5 oranındaki artışın, bu dönemde faiz dışı harcamalarda görülen artış üzerindeki etkisi yüksektir. Bir başka önemli etki ise, Sosyal Güvenlik Kurumu na(sgk) ödenen devlet primlerinde görülen % 55,6 oranındaki artıştır. Bu artışın nedeninin devlet memurlarına yönelik olarak Sosyal Güvenlik Yasası uygulamasından kaynaklandığını daha önceki raporumuzda belirtmiştik. Cari transferler Mayıs sonunda geçen yılın aynı döneminde göre % 9,9 oranında artmıştır. Bu artışın kaynaklarına baktığımızda: Tarımsal amaçlı transferler % 23,7 oranında artmıştır yılı ödeneğinin geçen yıl eğilimine benzer bir şekilde % 75,5 i ilk beş ay sonunda kullanılmıştır. Gelirden ayrılan paylar, vergi gelirlerindeki artış kaynaklı olarak, % 24,4 oranında artmıştır. Faiz dışı harcamalardaki artışa katkısı personel giderlerinden sonra en yüksek olan kalemdir. Sosyal güvenlik açık finansmanı % 1,9 oranında, devlet sosyal güvenlik katkısı ise % 34 oranında artmıştır. Devlet sosyal güvenlik katkısındaki artış, SGK nun gelirlerini arttırması nedeni ile, SGK açık finansmanı için yapılan transferde görülen artışın sınırlı kalmasına neden olmuştur. Toplamda sağlık, emeklilik ve sosyal yardım için bütçeden yapılan transferlerdeki artış % 7,3 düzeyindedir. Görev zararları % 40,2 oranında azalmıştır. Burada 2010 Nisan ayı sonuna kadar mali kurumlar görev zararının oluşmaması ve özellikle KİT görev zararlarında görülen % 32,5 oranındaki azalış etkili olmuştur. Aşağıda yer alan ekonomik kodlama detayına göre oluşturulmuş Tablo da görüleceği gibi, bu azalmanın en önemli nedeni, Toprak Mahsulleri Ofisi görev zararlarında görülen dönemsel azalıştır. 9

10 KİT görev zararları 2010 yılında Mayıs sonu itibarı ile % 32 oranında azalmış görülmekle birlikte 2009 yılında başlayan yüksek düzeyini 2010 yılında da sürdürmüştür yılı öncesi yaklaşık 300 milyon TL düzeyinde olan KİT görev zararları izleyen iki yılda üç katın üzerinde bir artış göstermiştir. Kutu 1. Bazı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Bir Kısım Borç ve Alacaklarının Düzenlenmesine Dair Kanun Tasarısı Enerji sektöründeki KİT lerin bozulan mali yapılarını iyileştirmeye yönelik olarak Haziran ayında TBMM ne gönderilen Bazı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Bir Kısım Borç ve Alacaklarının Düzenlenmesine Dair Kanun Tasarısı tarihinde TBMM ne sunulmuştur. İlgili Komisyon da görüşmeleri devam eden tasarı ile, enerji alanında faaliyet gösteren Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ), Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ), Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ), Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. (TETAŞ) ile Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) arasındaki borç ve alacakların, herhangi bir faiz ve gecikme zammı uygulanmaksızın takas ve mahsup suretiyle tasfiye edilmesi ve oluşan bakiyenin TEDAŞ bilançosunda muhasebeleştirilmesi; BOTAŞ'ın vergi borçları, TETAŞ'ın mülga Kamu Ortaklığı Fonu na ait borçları, TEDAŞ'ın geçmişe yönelik genel aydınlatma alacakları ile kamu kurum ve kuruluşlarından olan alacaklarının terkin edilmesi öngörülmektedir. TBMM nde görüşülen bu tasarı ile yaklaşık 4 milyar tutarında (GSYİH ya oran olarak % 0,4) bütçe harcaması niteliğinde olan bir harcama tutarı silinmektedir. Tahakkuk süreci tamamlanmadığı için kurum bütçelerinde önemli bir kısmının gider olarak gösterilmediği tahmin edilen bu alacakların yaklaşık % 70 i yerel yönetimlerin aydınlatmadan kaynaklı yükümlülükleridir. Geri kalan tutarın ise önemli bir kısmı resmi dairelerin biriken borçlarıdır. Toplam içinde yaklaşık % 5-7 arasındaki yükümlülüğün ise ibadethaneler ile köylerin içme sularının elektrik tüketiminden kaynaklandığı tahmin edilmektedir. Yasa tasarısının izleyen paragraflarda yer alan 4 üncü ve 5 inci maddeleri bu duruma ilişkin düzenlemeleri getirmektedir; 10

11 (4) Bu Kanunun yayımından önceki ay sonu itibarı ile tahakkuk eden ve bu Kanunun yayımı tarihi itibari ile Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi ve sermayesinin tamamı kendisine ait dağıtım şirketlerine ödenmemiş olan; a) İl özel idareleri ve belediyelerin genel aydınlatma bedeli, b) İbadethanelerin aydınlatma bedeli, c) Köylerin içme suyuna ilişkin elektrik kullanım bedeli, ç) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerde sayılan kamu idareleri ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar adına, Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi ve sermayesinin tamamı kendisine ait dağıtım şirketleri tarafından tahakkuk ettirilen elektrik kullanım bedelleri borçlarının tamamı, fer ileri terkin edilmek kaydıyla öncelikle Gümrük Müsteşarlığına bağlı tahsil dairelerine olan borçlardan, bakiye tutar ise Maliye Bakanlığına olan borçlardan mahsup edilir. (5) Bu Kanun kapsamında takas ve mahsup işlemleri uygulanmış olan borç bakiyelerine, takas ve mahsup işlemlerinin tamamlandığı ayı takip eden ay başından itibaren yıllık bazda Hazine Müsteşarlığı iskontolu Devlet İç Borçlanma Senedi faizi uygulanır. Diğer maddeler ise esas olarak TEDAŞ alacak ve yükümlülüklerinden hareketle kurumların alacak ve borçlarının terkinine ilişkin düzenlemeler getirmektedir. Sonuç olarak 20 milyar TL düzeyinde tahmin edilen kurumlar arasındaki toplam alacak tutarının yaklaşık milyar TL düzeyinde bir kısmının net bir yükümlülük olarak bilançolarda düzeltilmesi öngörülmektedir. Tablo Mayıs Ayı Sonu KİT Görev Zararları* (1000 TL) Değişim Oranları(%) / / / / 2009 KİT Görev Zararları ,91 42,73 333,24-32,08 T.C.Devlet Demiryollarına ,42 5,04 7,36 5,03 Toprak Mahsulleri Ofisine ,04-60,59 TETAŞ TTK'ya TŞFAŞ'ye ,00-72,50 TKİ ,78 5,88 0,00 56,45 *Ekonomik kodlama detayına göre oluşturulmuştur. 11

12 Mal ve hizmet alım giderleri Mayıs sonunda % 2,7 oranında azalmıştır. Bu azalışta devlet memurlarına ilişkin tedavi giderlerinin sosyal güvenlik kurumuna aktarılması etkin olmuştur. Yine yeşil kart harcamalarındaki azalışın da % 17 ler düzeyinde olması buradaki azalışı belirlemiştir. Sağlık harcamaları bu şekilde azalmış görünürken savunma ve güvenlik giderleri % 15,8; diğer mal ve hizmet alımları için yapılan harcamalar ise % 10,4 oranında artmıştır. Gelecek aylarda özellikle yeşil kart harcamalarındaki artıştan dolayı sağlık giderlerinin artması beklenmektedir. Aynı dönemde sermaye giderleri % 1,8 oranında, sermaye transferleri ise % 0,4 oranında azalmıştır. Bu iki ana harcama kalemindeki kullanımın toplam ödeneğin % 20 leri civarında olması, ilk beş ay sonunda faiz dışı harcamaların % 10 ların üstüne çıkmasının da önüne geçmiştir. Tablo 4. Nisan Döneminde SGK ya Kayıtlı İstihdam Düzeyindeki Değişme Değişim (%) Hizmet Akdi* ,6 Bağımsız Çalışanlar ,8 Kamu Çalışanları ,9 Toplam ,7 *Mart Kaynak: SGK Mali İstatistikler Bülteni (erişim tarihi Mayıs 2010) 2010 Nisan ayı sonunda, SGK ya kayıtlı istihdam, % 3,7 oranında artış göstermiştir. Bağımsız çalışanlar ile kamu çalışanların sayında bir azalma görünürken hizmet akdi ile çalışanların sayısındaki artış kayıtlı istihdam sayısının düşmesinin önüne geçmiştir. 12

13 Kayıtlı istihdam % 3,7 oranında artarken prim gelirleri tahsilatı % 26,8 oranında artmıştır. Aynı dönemde merkezi yönetim bütçesinden SGK na yapılan devlet katkısının % 38,5 oranında artması nedeniyle, toplam gelirlerdeki artış oranı % 16,9 seviyesinde çıkmıştır. Mayıs sonu itibarı ile devlet katkısının büyüklüğü toplam prim gelirlerinin % 27 sine kadar çıkmıştır. Toplam gelirler içinde ise payı % 19 lara yükselmiştir. Gelecek dönemde ekonomide ve istihdam düzeyinde beklenen iyileşmenin istenen düzeyden uzak olması durumunda SGK nun gelirleri açısından en büyük riskin burası olacağı düşünülmektedir. Tablo 5. Sosyal Güvenlik Kurumu Dengesi (milyon TL) Nisan Ocak-Nisan BÜTÇE KALEMLERĠ DeğiĢim (%) DeğiĢim (%) I-GELĠRLER , ,83 1- PRĠM GELĠRLERĠ , ,17 2- YENĠDEN YAPILANDIRMA ,18 3- DEVLET KATKISI , ,45 4- EK ÖDEME , ,30 5- FATURALI ÖDEMELER , ,82 6- DĠĞER GELĠRLER , ,64 II-GĠDERLER , ,60 1- EMEKLĠ AYLIKLARI , , S.K. KAPSAMINDAKĠ ÖD , ,65 3- EK ÖDEME , ,66 4- SAĞLIK HARCAMALARI(yolluk dahil) , ,35 SAĞLIK HARCAMALARI(Yolluk hariç) , , ĠLAÇ HARCAMALARI , , TEDAVĠ HARCAMALARI , , DEVLET HASTANELERĠ , , ÜNĠVERSĠTE HASTANELERĠ , , ÖZEL HASTANLER , , YOLLUK , DĠĞER HARCAMALAR , ,27 5- FATURALI ÖDEMELER , ,83 6- YÖNETĠM , ,04 7- YATIRIM ,35 8- DĠĞER GĠDERLER , ,53 III- DENGE , ,39 IV- BÜTÇE TRANSFERĠ , ,15 1- AÇIK ĠÇĠN , ,58 2- DEVLET KATKISI , ,45 3- EK ÖDEME ĠÇĠN , ,30 4- FATURALI ÖDEMELER ĠÇĠN , ,82 5-TEġVĠKLER , ,55 1- Ekim 2008 tarihinden itibaren SYZ emekli aylıkların içerisinde yer almaktadır. Kaynak: SGK Mali İstatistikler Bülteni (erişim tarihi Haziran 2010) 13

14 Faiz dışı harcamalarda görülen % 9,4 oranındaki artışa en önemli katkı cari harcamalar kaleminden gelmiştir. Bu dönemde, mal ve hizmet alımlarında görülen azalmaya rağmen, personel giderleri ve sosyal güvenlik kurumlarına ödenen primlerdeki artış nedeni ile cari harcamaların artışa katkısı, cari transferlerin üzerinde çıkmıştır. Bununla birlikte cari transferlerin katkısı ise % 49,8 ile cari harcamalara oldukça yakın düzeyde gerçekleşmiştir. Tablo 6. Mayıs Ayı Sonu Merkezi Yönetim Bütçe Faiz Dışı Harcamalarının Faiz Dışı Harcamalardaki Artışa Katkısı Artış Oranına Katkı (%) Dağılım Faiz Dışı Harcamalar 9,4 100,0 Cari Harcamalar 5,1 53,8 Personel 3,4 35,9 Sos. Güv. Kur. Devlet Primi Giderleri 2,0 21,1 Mal ve Hizmet Alımları -0,3-3,2 Sağlık -1,2-12,5 Savunma ve Güvenlik 0,5 4,9 Cari Transferler 4,7 49,8 Sosyal Güvenlik Kuruluş.Hazine Yard. 0,1 1,5 Sağlık, Emeklilik ve Sosyal Yardım Giderleri 1,9 20,2 Tarımsal Amaçlı Transferler 1,0 10,7 Gelirden Ayrılan Paylar 2,5 26,6 Sermaye Giderleri -0,1-0,9 Sermaye Transferleri 0,0 0,0 Diğer -0,3-2,7 Mayıs sonu itibarı ile esnek olmayan harcamaların payı 2010 yılında geçen yılın 0,4 puan üzerine çıkarak, % 82,6 oranına ulaşmıştır yılının krizin en çok hissedildiği yıl olması nedeni ile harcama esnekliğinin azalmasına rağmen, 2010 yılının harcama esnekliğinin daha da düşük olması önemlidir. Burada, giderlerde görülen artışların bu yıl özellikle, personel giderleri, SGK na ödenen devlet primleri, SGK na yapılan transferler gibi esnekliği olmayan harcamalardan kaynaklandığı göz önüne alınmalıdır. Bu ise, izleyen aylarda harcamaların yaratacağı baskının artması anlamına gelmektedir. 14

15 Grafik 2. Esnek Olan ve Olmayan Harcamaların Bütçe Harcamaları İçindeki % Paylarının Gelişimi ( Mayıs Sonu) 90,0 80,0 82,2 82,5 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 17,8 17,5 10,0 0, Mayıs 2010 Mayıs Esnek Olmayan Har. Esnek Har. 15

16 C. Bütçe Gelirleri Merkezi yönetim bütçe gelirleri, 2010 Mayıs ayı sonunda geçen yılın aynı dönemine göre, önemli bir performans göstererek 102,6 milyar TL ile % 19 oranında artmıştır. Vergi gelirleri ise bu dönemde daha iyi bir performans ile % 25 oranında artmıştır. Vergi gelirlerinin artış hızı Nisan ayı sonunda yavaşlamaya başlamış görünse de, Mayıs ayı sonunda beklentilerin aksine tekrar ivme kazanmıştır. Burada özellikle ithalde alınan KDV ile dahilde alınan KDV başta olmak üzere dolaylı vergi tahsilatında geçen yılın aynı dönemindeki düşük performansın yarattığı baz etkisi göz önüne alınmalıdır. Bununla birlikte, vergi gelirlerindeki bu performans artışının yine de mevcut gelişmelere göre açıklanamayan bir kısmının da söz konusu olduğu düşünülmektedir. Özellikle BOTAŞ başta olmak üzere, enerji KİT lerinin ertelenen borçlarının ödenmediğinin TBMM ne gönderilen tasarılardan anlaşıldığı bir durumda bu tespit daha doğru hale gelmektedir. Teşebbüs ve mülkiyet gelirleri ise bu dönemde % 17,5 oranında azalmıştır Nisan ayında bütçeleştirilen GSM 900 frekans tahsis ücretinin yarattığı baz etkisi, bu azalışın önemli nedenlerinden biridir. Bir başka etki ise KİT ve kamu bankaları gelirlerinde görülen % 1,4 oranındaki azalıştır. Sermaye gelirleri ise, geçen yıl fonlardan aktarılan yaklaşık 1,3 milyar TL lık kaynağın bu yıl gerçekleşmemiş olması nedeniyle % 22,9 oranında azalmıştır. Özel bütçeli idarelerin gelirleri bu dönemde % 44,2 oranında artarken, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirlerindeki artış ise % 4 ile sınırlı bir artış içinde olmuştur. 16

17 Tablo 7. Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri (Mayıs) (milyon TL) Mayıs 2009 Mayıs 2010 Artış Or. (%) Merkezi Yönetim Gelirleri ,02 Genel Bütçe Gelirleri ,72 I-Vergi Gelirleri ,99 1. Gelir ve Kazanç Üz. Al.Vergiler ,63 a) Gelir Vergisi ,83 Gelir Vergisi Tevkifatı ,07 b) Kurumlar Vergisi ,66 Kurumlar Geçici Vergisi ,86 2. Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler ,64 b) Motorlu TaĢıtlar Vergisi ,34 3. Dahilde Alınan Mal ve Hizmet Vergileri ,05 a) Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi ,64 b) Özel Tüketim Vergisi ,37 c) Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi ,59 d) ġans Oyunları Vergisi ,54 e) Özel ĠletiĢim Vergisi ,74 4. Uluslararası Tic. ve Mua. Al. Verg ,63 b) Ġthalde Alınan Katma Değer Vergisi ,53 5. Damga Vergisi ,15 6. Harçlar ,88 7. BaĢka Yerde Sınıflandırılmayan Diğer Ver ,95 II-Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri ,54 III-Alınan Bağışlar ve Yard. ile Özel Gel ,97 IV-Faizler, Paylar ve Cezalar ,44 1.Faiz Gelirleri ,70 V-Sermaye Gelirleri ,86 VI-Alacaklardan Tahsilat ,91 Özel Bütçeli İdarelerin Gelirleri ,25 Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Gel ,54 Toplam vergi gelirlerindeki artışın ve özelleştirme gelirlerinin düşmesinin etkisiyle, vergi gelirlerinin toplam gelirler içindeki payı % 83,3 oranında çıkmıştır. Yılın başında başlayan eğilim Mayıs ayında da devam etmiştir. 17

18 Grafik 3. Toplam Genel Bütçe Gelirleri Tahsilâtı İçinde Vergi Gelirleri ve Vergi Dışı Gelir Paylarındaki Gelişme (Mayıs Sonu)(%) ,7 21,1 14,7 24,5 18,6 18,0 17,9 17,0 29,6 30,2 20,9 83,3 78,9 85,3 75,5 81,4 82,0 82,1 83,0 70,4 69,8 79,1 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0 Vergi Dışı Gelirler Vergi Gelirleri Vergi performansının dolaylı vergilerdeki artıştan kaynaklanmasının bir sonucu olarak, genel bütçe vergi gelirleri toplamı içinde dolaylı vergilerin payı tekrar % 65 ler düzeyine çıkmıştır. Grafik Mayıs Sonu Genel Bütçe Vergi Gelirleri Tahsilâtının Dolaylı ve Dolaysız Vergi Paylarının Gelişimi (%) ,4 38,5 36,5 34,9 33,2 34,9 36,7 65,6 61,5 63,5 65,1 66,8 65,1 63,3 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 Dolaylı Vergiler Dolaysız Vergiler Vergi gelirlerindeki artışa enflasyondan arındırarak baktığımızda, ilk beş ay sonunda toplam gelirlerin % 9,1, vergi gelirlerinin ise % 14,6 oranında arttığı görülmektedir. Özellikle ithalde alınan KDV 18

19 kalemindeki reel artışın % 40 lara ulaşması, ÖTV ve Kurumlar Vergisi tahsilatının % 20 leri geçmesi, öne çıkan çarpıcı gelişmeler olmuştur. Önceki raporlarda belirttiğimiz şekilde, ithalattaki artıştan kaynaklı olarak dış ticaretten tahsil edilen vergi gelirlerindeki artışı gelir performansı olarak değerlendirmek doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Benzer şekilde, bankacılık sistemi ağırlıklı olmak üzere Kurumlar Vergisi tahsilatındaki artışın da ekonomideki olumlu gelişmeyle ilgili olduğunu söylemek mümkün değildir. Nitekim, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin hem nominal hem de reel olarak çarpıcı bir şekilde düşmesi bu değerlendirmenin bir göstergesi olarak ele alınabilir. 19

20 Tablo 8. Genel Bütçe Vergi Gelirleri Reel (Enflasyondan Arındırılmış) Artış Oranları (2010/2009) Değişim Reel Ocak-Mayıs Ocak-Mayıs (%) Değişim (Bin TL) (Bin TL) (%) Merkezi Yönetim Gelirleri ,02 9,10 Genel Bütçe Gelirleri ,72 8,81 I-Vergi Gelirleri ,99 14,56 Gelir, Kar ve Sermaye Kazanç. Üz. Al. Ver ,63 1,40 Gelir Vergisi ,83-9,10 Beyana Dayanan Gelir Vergisi ,27 3,82 Basit Usulde Gelir Vergisi ,15-0,87 Gelir Vergisi Tevkifatı ,48-10,62 Gelir Geçici Vergisi ,73 6,08 Kurumlar Vergisi ,66 25,26 Beyana Dayanan Kurumlar Vergisi ,73 15,24 Kurumlar Vergisi Tevkifatı ,25-11,32 Kurumlar Geçici Vergisi ,86 26,36 Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler ,64 11,49 Veraset ve İntikal Vergisi ,41 58,03 Motorlu Taşıtlar Vergisi ,34 10,31 Dahilde Alınan Mal ve Hizmet Vergileri ,05 14,62 Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi ,64 18,83 Özel Tüketim Vergisi ,37 21,33 Petrol ve Doğalgaz Ürünlerine İlişkin ÖTV ,50 18,70 Motorlu Taşıt Araçlarına İlişkin ÖTV ,15 45,87 Kolalı Gazoz, Alkollü İç. Ve Tüt Mam ,89 16,31 Dayanıklı Tüketim ve Diğer Mallara İlişkin ÖTV ,49 109,43 Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi ,59-23,55 Mal ve Hizmetlerden Alınan Diğer V ,30-19,61 Uluslararası Ticaret ve Muame. Al. Ver ,63 38,07 Gümrük Vergileri ,78 14,38 İthalde Alınan Katma Değer Vergisi ,53 40,72 Diğer DıĢ Ticaret Gelirleri ,82 38,24 Damga Vergisi ,15 12,88 Harçlar ,88 50,21 BaĢka Yerde Sınıflandırılmayan Diğer Ver ,95 123,60 Vergi gelirlerindeki artışa en büyük katkı, % 42 oranı ile, geçen dönemin aksine KDV tahsilatlarından gelmiştir. ÖTV tahsilatı ile birlikte bu oran geçmiş aylara göre düşmekle birlikte, % 70 in üzerine çıkmıştır. Mayıs sonunda vergi gelirlerinde yaşanan artışın yaklaşık % 55 i ÖTV ve KDV tahsilatından gelmiştir. 20

21 Tablo Nisan Ayı Sonu Bütçe Vergi Gelirleri Gerçekleşmesi ve Artış Oranına Katkısı milyon TL Mayıs Artış Oranı (%) Artış Oranına Katkı (%) Vergi Gelirleri ,0 100,0 Gelir ve Kur.Kaz. Üz.Elde Edilen Ver ,6 15,1 Gelir Vergisi Tevkifatı ,5-2,2 Kurumlar Geçici Vergisi ,9 15,3 Özel Tüketim Vergisi ,4 30,6 Petrol ve Doğalgaz Ür. İlişkin ÖTV ,5 16,1 Kolalı Gazoz, Alkollü İç. Ve Tüt Mam ,9 8,5 KDV Tahsilatı ,1 42,0 İthalde Alınan Katma Değer Vergisi ,5 27,9 Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi ,6 14,1 Diğer Vergiler ,2 12,3 Damga Vergisi ,2 2,4 Harçlar ,9 7,1 Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi ,6-1,8 Negatif işaret artışı, pozitif işaret azalışı göstermektedir. Genel olarak vergi gelirlerinin düşmesi nedeni ile pozitif işaret vergi gelirlerindeki azalışa pozitif katkı anlamındadır. Bu değerlendirmelerin ışığında vergi gelirleri performansındaki gelişmelere bazı kalemler detayında daha yakından bakarsak: Grafik 5. Dahilde Alınan KDV Tahsilâtında Reel Artış (%) 30,0 27,7 25,0 20,0 18,8 15,0 10,0 5,0 0,0-5,0-10,0-15,0 9,8 10,8 8,7-0,3-3,2-6,9 12,3 6,7 5,6 5,7 0,5-5,0-4,5-8,7-10,3-12, Ġlk 3 Ay Nisan Sonu Mayıs Sonu 2009 yılında dahilde alınan KDV tahsilatı, Nisan ayından itibaren, GSM 900 frekans tahsis ücretinin yarattığı KDV etkisinin de katkısı ile reel olarak artış trendine geçmiştir. Geçen yıl Nisan 21

22 ayından itibaren görülen iyileşmenin yarattığı baz etkisi, reel artış oranlarının azalmasına neden olsa da, artış oranları, Mayıs ayı sonunda tekrar yükselen bir trend içine girmiştir. Dahilde alınan KDV tahsilatının enflasyondan arındırılmış bir şekilde %18,8 düzeyinde çıkması mevcut gelişmelerle açıklanabilir görülmemektedir. Grafik 6. Özel Tüketim Vergisi Tahsilatında Reel Artış (%) 25,0 22,0 21,3 20,0 15,0 10,0 18,2 15,8 14,1 14,013,5 10,5 18,2 5,0 0,0 0,5 2,9 1,7-5,0-3,1-10,0-9,7-10,6-9,0-7,9-15,0-14,4-20, Ġlk 3 Ay Nisan Sonu Mayıs Sonu Toplam ÖTV tahsilatı, Mayıs ayı sonunda ilk üç aylık performansın gerisinde olmakla birlikte, Mayıs ayındaki olumlu performansın etkisiyle % 21,3 reel artış göstermiştir. ÖTV tahakkukundaki reel artış ise dönemin en yüksek oranı olan 20,9 oranında gerçekleşmiştir. 22

23 Grafik 7. Özel Tüketim Vergisi Tahakkukunda Reel Artış (%) 25,0 20,0 19,0 17,9 20,9 15,0 10,0 5,0 0,0 2,7 0,2 4,1 3,3-5,0-10,0-6,1-6,1-7,4-7,4-8, Ġlk 3 Ay Nisan Sonu Mayıs Sonu ÖTV nin alt kalemleri içinde yer alan dayanıklı tüketim malları üzerinden tahsil edilen vergide reel artış % 100 ün üzerine çıkmıştır. Grafik 8. Dayanıklı Tüketim Malları Üzerinden Tahsil Edilen Özel Tüketim Vergisi Tahsilâtında Reel Artış (%, Kümülatif) 120,0 100,0 109,43 97,6694,86 80,0 60,0 64,0 63,8 48,8 40,0 20,0 26,9 25,4 16,8 8,2 10,8 14,0 0,0-20,0-0,5-6,5-12,1-40,0-60,0-37,1-39,0-40, Ġlk 3 Ay Nisan Sonu Mayıs Sonu Dayanıklı tüketim malları üzerinden tahsil edilen reel ÖTV tahakkukundaki artış % 105 oranına çıkmıştır. Her ay tahakkuk eden tutar tahsilattan farklı olarak belirgin bir eğilimde artmaktadır. 23

24 Grafik 9. Dayanıklı Tüketim Malları Üzerinden Tahsil Edilen Özel Tüketim Vergisi Tahakkukunda Reel Artış (%, Kümülatif) 120,0 100,0 80,0 60,0 62,3 76,30 105,20 40,0 20,0 0,0 12,5 2,7 1,6-20,0-12,0-7,8-9,1-40,0-60,0-31,1-34,1-40, Ġlk 3 Ay Nisan Sonu Mayıs Sonu Mayıs sonu itibarı ile ithalde alınan KDV tahsilatındaki reel artış, yılın ilk aylarına göre azalmakla birlikte, hala % 40 ın üzerindedir. Geçen raporlarda yazdığımız gibi, ithalde alınan KDV tahsilatındaki artışı baz etkisi ve durgunluktan nisbi çıkış gibi hususlara bir ölçüde bağlamak mümkün gözükse de, açıklığa kavuşturulması gereken noktalar bulunduğuna dikkat çekmek gerekmektedir. Grafik 10. İthalde Alınan KDV Tahsilâtında Reel Artış (%) 50,0 40,0 43,8 43,2 40,7 30,0 20,0 10,0 10,8 11,4 10,3 16,0 14,2 14,7 13,3 15,7 14,4 0,0-10,0-0,8-1,4-2,1-20,0-30,0-40,0-35,7-35,8-35, Ġlk 3 Ay Nisan Sonu Mayıs Sonu İthalde alınan KDV tahsilatı yıl içinde açıklanması gereken bir şekilde ithalat düzeyinden farklılaşarak yüksek çıkmaktadır. 24

25 Ocak 05 Nisan 05 Temmuz 05 Ekim 05 Ocak 06 Nisan 06 Temmuz 06 Ekim 06 Ocak 07 Nisan 07 Temmuz 07 Ekim 07 Ocak 08 Nisan 08 Temmuz 08 Ekim 08 Ocak 09 Nisan 09 Temmuz 09 Ekim 09 Ocak 10 Nisan 10 İzleyen Grafik ten görüleceği üzere, ortalama efektif oranın 2005 yılından bu yana % 16 ve % 13 gibi oranları nadiren yakaladığı ve 2008 yılında % 11,6, 2009 yılında ise % 11,9 oranında olduğu dikkate alındığında, vergileme sisteminde bir değişiklik olmadığı varsayımı altında, bu düzeydeki bir artışı özel durumlar dışında açıklamak pek mümkün görünmemektedir. Ocak ayında % 15,9 oranında çıkan efektif oran, Şubat ayında % 12,9 a, Mart ayında % 11,6 ya düşmüş, Nisan ayında ise tekrar ortalamanın üstüne, % 13 lere çıkmıştır. Böyle kısa bir dönemde bu düzeydeki bir sapmanın kamu otoriteleri tarafından (Maliye Bakanlığı ve Gümrük Müsteşarlığı) iyi açıklanması gerektiği düşünülmektedir. Grafik 11. İthalde Alınan KDV Aylık Efektif Oran Gelişimi (Nisan 2010) (%) 16,0 14,0 12,0 15,6 15,9 12,9 13,0 11,6 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Efektif Oran (%) 3 Aylık Hareketli Ortalama (Efektif Oran(%)) 25

26 III. Bütçe Finansmanı ve Borç Stokundaki Gelişmeler Tablo 10. Hazine Nakit Dengesi (Mayıs) (milyon TL) Ocak* Şubat* Mart* Nisan* Mayıs* Toplam* GELİRLER ÖZELLEŞTİRME ve FON GELİRLERİ GİDERLER Faiz Dışı Giderler Faiz Ödemeleri FAİZ DIŞI DENGE NAKİT DENGESİ FİNANSMAN BORÇLANMA (NET) DIŞ BORÇLANMA NET Kullanım Ödeme İÇ BORÇLANMA NET Kulllanım Ödeme ÖZELLEŞTİRME GELİRİ TMSF'DEN DEVİRLİ-GARANTİLİ AKTARIMLAR BORÇ GERİ DÖNÜŞÜMLERİ BANKA KULLANIMI KUR FARKLARI BANKA KULLANIMI NET * Geçici Mayıs ayı sonunda Hazine toplam nakit açığı yaklaşık 10 milyar TL dir. Bütçe açığı ile Hazine nakit açığı Mayıs ayı sonunda aşağı yukarı aynı düzeye gelmiştir. Önceki yıllardan biraz daha farklı olarak, ilk beş ayda nakit açığının finansmanında ağırlık iç borçlanmada olsa da, net dış borç kullanımı da payını arttırmış gibi görünmektedir. 26

27 Tablo 11. Genel Bütçe Dengesi ve Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi Karşılaştırmalı Tablosu (Mayıs) Genel Bütçe Dengesi Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (milyon TL) Mayıs Sonu (milyon TL) Mayıs Sonu Bütçe Dengesi Bütçe Dengesi Emanetler Emanetler Avanslar Avanslar Nakit Dengesi Nakit Dengesi Finansman Finansman Toplam Net Borçlanma Toplam Net Borçlanma Net Borç Verme (-) -177 Net Borç Verme (-) -158 Özelleştirme Geliri 0 Özelleştirme Geliri 0 Kasa ve Diğer Kalemler Değişimi (-) Giriş (+) Çıkış Kasa ve Diğer Kalemler Değişimi (-) Giriş (+) Çıkış Buna karşılık bütçe nakit dengeleri Hazine nakit dengesine oranla daha fazla açık göstermektedir. Bu durum henüz bütçe hesaplarına gelir olarak yansımamış ancak Hazine kasasına girmiş gelirlerin olabileceğini işaret etmektedir. Grafik 11. Merkezi Yönetim İç Borç Stoku Faiz Yapısı 60,0 53,0 52,9 52,3 53,4 54,2 54,1 50,0 47,0 47,1 47,7 46,6 45,8 45,9 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Sabit Faizliler Değişken Faizliler İç borç stoku döviz ve faiz yapısında izlenen eğilimler ile ilgili olarak önemli bir değişiklik gözlemlenmemektedir. 27

28 Grafik 12. Merkezi Yönetim İç Borç Stoku TL-Döviz Yapısı 100,0 94,8 95,6 95,8 95,9 96,0 95,9 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 5,2 4,4 4,2 4,1 4,0 4,1 0,0 Türk Lirasi Cinsinden Döviz Cinsinden ve Dövize Endeksli Grafik 13. İç Borçlanmanın Ortalama Vadesi ve Faiz Oranı (%) 55,0 53,0 51,0 49,0 47,0 45,0 43,0 41,0 39,0 37,0 35,0 9,7 9,5 9,3 9,1 8,9 8,7 8,5 8,3 8,1 7,9 İç Borçlanmanın Ortalama Vadesi (Ay) (sol eksen) İç Borç İhaleleri Ortalama Faiz Oranı % (sağ eksen) İç borçlanmanın ortalama vadesi dalgalı seyrini korumuş ve Mayıs ayı içinde azalmıştır. Buna karşılık Hazine nin birinci piyasadan yaptığı borçlanmaların faizi artmaya devam etmiştir. 28

29 EKLER Ek Tablo Merkezi Yönetim Bütçe Ödenek ve Giderleri (Mayıs Sonu) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Toplam 2010 Bütçe (%) Harcamaların Gerçekleşme (%) Dağılımı Giderler ,24 100,00 Faiz Hariç Giderler ,39 78,49 I. Personel Giderleri ,93 23,55 Memur ,59 19,79 İşçi ,02 1,17 Diğer ,62 2,59 II. Sosyal Güvenlik Kurum. Devlet Primi ,36 3,98 Memur ,96 3,37 İşçi ,35 0,23 Diğer ,85 0,39 III. Mal ve Hizmet Alımları ,97 7,60 Savunma-Güvenlik ,99 2,43 M.S.B ,13 1,84 Jandarma Genel Komutanlığı ,72 0,36 Emniyet Genel Müdürlüğü ,49 0,23 Sağlık Harcamaları ,77 1,78 Yeşil Kart Uygulamasına İlişkin Sağlık Hizmetleri ,87 1,43 İlaç ,83 0,11 Tedavi ve Sağlık Malzemesi ,20 0,24 Devlet Boçları Genel Giderleri ,00 0,01 Diğer Mal ve Hizmet Giderleri ,44 3,38 IV. Cari Transferler ,23 37,41 Görev Zararları ,44 1,09 KİT Görev Zararları ,36 0,98 Mali Kurumlar ,00 0,00 Diğer Görev Zararları ,86 0,11 Hazine Yardımları ,06 21,63 Sosyal Güvenlik Kurumlarına Hazine Yardımları ,88 0,47 İşsizlik Sigortası Fonu ,19 0,41 Sandıklara 5 Puan Prim Desteği ,54 0,05 Mahalli İdareler ,64 0,63 Belediyelere Yardım ,03 0,06 Diğer (İl özel İd. ve köyler) ,42 0,57 Diğer Hazine Yardımları ,78 0,41 DFİF ,41 0,08 Diğer ,39 0,34 Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlara Yapılan Transferler ,46 0,24 Hane Halkına Yapılan Transferler ,24 0,60 Burslar ve Harçlıklar ,64 0,33 Eğitim Amaçlı Diğer Tarnsferler ,00 0,16 Sağlık Amaçlı Transfer ,09 0,02 Yiyecek Amaçlı Transfer ,00 0,07 Barınma Amaçlı Transfer ,38 0,01 Tarımsal Destekleme Ödemeleri ,54 3,76 Doğrudan Gelir Desteği ,10 1,64 Ürün Destekleme Ödemeleri ,64 1,14 Hayvancılık Destekleme Ödemeleri ,74 0,89 Diğer ,20 0,09 Hane Halkına Yapılan Diğer Transferler ,24 0,21 Sosyal Amaçlı Transferler ,92 0,52 Yurtdışına Yapılan Transferler ,02 0,30 Gelirden Ayrılan Paylar ,70 9,07 V. Sermaye Giderleri ,22 3,23 VI. Sermaye Transferleri ,28 0,80 VII. Borç Verme ,35 1,92 Yurtiçi Borç Verme ,67 1,72 KİT ,22 1,08 Risk Hesabı ,00 0,00 Diğer ,07 0,64 Yurtdışı Borç Verme ,43 0,21 Kıbrıs ,43 0,21 VIII. Yedek Ödenekler ,00 0,00 Faiz Giderleri ,67 21,51 I. İç Borç Faizi ,39 18,77 II. Dış Borç Faizi ,85 2,61 III. İskonto ve Kısa Vadeli İşlemlere Ait Faiz ,15 0,13

30 Ek Tablo 2. Merkezi Yönetim Bütçe Giderleri karşılaştırmalı (Mayıs Sonu) 2009 Mayıs Toplam Gerçekleşen Gerçekleşme Oranı Mayıs Toplam Bütçe Tahmini Gerçekleşme Oranı Merkezi Yönetim Bütçe Giderleri , ,2-2,1 5,3 Faiz Hariç Bütçe Giderleri , ,4 16,7 9,4 Personel Giderleri , ,9 11,4 11,5 Sos. Güv. Kurumlarına Devlet Primi Gid , ,4 56,5 55,6 Mal ve Hizmet Alım Giderleri , ,0 28,1-2,7 Savunma-Güvenlik , ,0 97,0 15,8 Sağlık Giderleri , ,8-14,3-32,2 Genel Tedavi ve Sağlık Malzemesi Gid , ,2-37,9-58,5 Genel İlaç Giderleri , ,8-66,9-65,4 Yeşil Kart Sağlık Hizmetleri , ,9 3,8-17,0 Devlet Borçları Genel Giderleri , ,0-36,1-63,9 Diğer Mal ve Hizmet Alım Giderleri , ,4 12,7 10,4 Cari Transferler , ,2 8,6 9,9 Görev Zararları , ,4 75,5-40,2 KİT' Görev Zararları , ,4 420,5-32,5 Mali Kurumlar , ,0 Diğer Görev Zararları , ,9-15,6 8,3 Hazine Yardımları , ,1 6,4 7,4 Sosyal Güvenlik Kuruluşlarına Haz. Yar , ,9 20,1 27,6 İşsizlik Sigorta Fonu , ,2 20,1 13,4 Sağlık, Emeklilik ve Sosyal Yardım Giderleri , ,3 3,6 7,3 Devlet Sosyal Güvenlik Katkısı , ,2 39,1 34,0 Sosyal Güvenlik Açık Finansmanı , ,9-5,1 1,9 Diğer , ,6-12,4-3,9 Mahalli İdarelere Hazine Yardımları , ,6 29,8 15,9 Diğer Hazine Yardımları , ,8 62,5-14,3 Kar Amacı Gütmeyen Kur.Yap.Tran , ,5-31,9-45,1 Hane Halkına Yapılan Transferler , ,2-46,1 23,8 Tarımsal Amaçlı Transferler , ,5-10,6 23,7 Ürün Destekleme Ödemeleri , ,6-6,7-2,6 Hayvancılık Destekleme Ödemeleri , ,7-81,8 17,7 Diğer Tarımsal Amaçlı Transferler , ,0 30,5 55,2 Hane Halkına Yapılan Diğer Trans , ,2-65,8-21,4 Sosyal Amaçlı Transferler , ,9 69,2 72,5 Yurtdışına Yapılan Transferler , ,0 49,4 4,3 Gelirden Ayrılan Paylar , ,7 21,0 24,7 Mahalli İdare Payları , ,9 21,2 26,0 Fonlara Verilen Paylar , ,3 25,5 19,4 Diğer Paylar , ,2 6,2 22,8 Sermaye Giderleri , ,2 84,9-1,8 Sermaye Transferleri , ,3 34,7-0,4 Yurtiçi Sermaye Transferleri , ,9 29,4-1,7 Yurtdışı Sermaye Transferleri , ,7 464,6 Borç Verme , ,3-34,7-8,6 Yurtiçi Borç Verme , ,7-27,8-11,7 Yurtdışı Borç Verme , ,4-100,0 29,9 Yedek Ödenekler Faiz Giderleri , ,7-56,6-7, Mayıs Artış Oranı Toplam

31 Ek Tablo 3. Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri Karşılaştırmalı (Mayıs Sonu) 2010 Mayıs 2009 Mayıs Artış (%) 2010 Bütçede Ön Görülen 2009 Yılsonu 2010 Bütçeye Göre Gerçekleşen (%) 2009 Yılsonuna Göre Gerçekleşen (%) Merkezi Yönetim Gelirleri , ,34 40,09 Genel Bütçe Gelirleri , ,01 39,92 I-Vergi Gelirleri , ,82 38,41 Gelir, Kar ve Sermaye Kazanç. Üz. Al. Ver , ,64 41,55 Gelir Vergisi , ,90 42,36 Beyana Dayanan Gelir Vergisi , ,23 51,53 Basit Usulde Gelir Vergisi , ,44 52,56 Gelir Vergisi Tevkifatı , ,46 41,66 Gelir Geçici Vergisi , ,72 45,81 Kurumlar Vergisi , ,58 39,81 Beyana Dayanan Kurumlar Vergisi , ,10 74,40 Kurumlar Vergisi Tevkifatı , ,60 47,33 Kurumlar Geçici Vergisi , ,73 38,73 Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler , ,36 43,76 Veraset ve İntikal Vergisi , ,03 30,14 Motorlu Taşıtlar Vergisi , ,34 44,27 Dahilde Alınan Mal ve Hizmet Vergileri , ,56 37,36 Dahilde Alınan Katma Değer Vergisi , ,12 37,78 Özel Tüketim Vergisi , ,86 35,82 Petrol ve Doğalgaz Ürünlerine İlişkin ÖTV , ,00 35,27 Motorlu Taşıt Araçlarına İlişkin ÖTV , ,47 33,69 Kolalı Gazoz, Alkollü İç. Ve Tüt Mam , ,43 37,71 Dayanıklı Tüketim ve Diğer Mallara İlişkin ÖTV , ,32 29,79 Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi , ,70 46,08 Mal ve Hizmetlerden Alınan Diğer V , ,16 42,38 Uluslararası Ticaret ve Muame. Al. Ver , ,74 33,58 Gümrük Vergileri , ,53 39,29 İthalde Alınan Katma Değer Vergisi , ,04 33,05 Diğer DıĢ Ticaret Gelirleri , ,19 33,11 Damga Vergisi , ,31 41,39 Harçlar , ,62 38,72 BaĢka Yerde Sınıflandırılmayan Diğer Ver , ,56 38,10 II-Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri , ,66 68,91 Mal ve Hizmet Satış Gelirleri , ,99 34,78 KİT ve Kamu Bankaları Gelirleri , ,88 81,59 Kurumlar Karları , ,97 57,74 Kira Gelirleri , ,65 38,59 Diğer Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri , ,45 85,39 III-Alınan Bağışlar ve Yardımlar ile Özel Gel , ,08 49,15 Yurt Dışından Alınan Bağış ve Yardımlar ,36 92,00 Özel Gelirler , ,79 49,15 IV-Faizler, Paylar ve Cezalar , ,77 35,72 Faiz Gelirleri , ,15 38,81 Kişi ve Kurumlardan Alınan Paylar , ,65 46,45 Devlet Payları , ,53 29,49 Genel Bütçeli İdarelere Ait Paylar , ,82 47,02 Para Cezaları , ,92 37,35 Yargı Para Cezaları , ,31 39,64 İdari Para Cezaları , ,39 33,71 Vergi Cezaları , ,25 38,96 Diğer Para Cezaları , ,97 34,13 Diğer Çeşitli Gelirler , ,51 17,64 V-Sermaye Gelirleri , ,98 67,42 Taşınmaz Satış Gelirleri , ,40 38,24 Taşınır Satış Gelirleri , ,45 22,82 Diğer Sermaye Satış Gelirleri , ,81 70,96 VI-Alacaklardan Tahsilat , ,30 54,47 Özel Bütçeli İdarelerin Gelirleri , ,28 37,10 Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Gelirleri , ,68 66,94