KULLANIM KILAVUZI (Teknik kılavuz) CGT / IO12 / MID Temmuz 2012

Transkript

1 İMALATÇI FİRMA COMMON S.A. ul. Aleksandrowska 67/ Łódź, Polonya tel: faks: TÜRBİN GAZ SAYAÇLARI CGT-02 KULLANIM KILAVUZI (Teknik kılavuz) CGT / IO12 / MID Temmuz 2012 tarafından İthal edilmiştir. Bakanlıkça tespit ve ilan edilen kullanım ömrü 10 yıldır.

2 2 I. PLANLANAN KULLANIMI VE KULLANIM KOŞULLARI Planlanan kullanımı CGT-02 türbin gaz sayaçları, sistemin içinden akan gazın hacmini ölçmek için tasarlanan elektromekanik basınç cihazlarıdır. Standart uygulamada gaz sayaçları muhtemelen patlayıcı ortamların oluştuğu yerlerde patlama grubu IIA ve IIB (ve özel amaçlı uygulamalar için grup IIC) olarak gruplandırılan gazların havayla karışımı şeklinde kullanılabilir. Tablo 1 de CGT-02 gaz sayaçlarıyla ölçülebilen en yaygın görülen gazlar ve gaz karışımlarının fiziksel özelikleri verilmektedir. Gaz sayaçları aşağıda belirtilen bağlantı çeşitleriyle üretilmektedir: PN10, PN16, PN20 (ANSI150), PN25, PN40, PN50 (ANSI300), PN63/PN64, PN100, PN110 (ANSI600). Türbin gaz sayaçları hem kapalı alanlarda stabilize edilmiş koşullarda hem de açık alanlarda (açık yer). Bununla birlikte, açık alanlarda kullanılması durumunda, gaz sayacının hava koşullarına doğrudan maruz kalmasına karşı korunması (metal kaplar, kasalar, çatılar, koruyucular vs.) tavsiye edilmektedir. Kullanım koşulları /22/WE (MID) yönetmeliğine uygun: - Sertifika PL-MI CM CE işareti Mxx 1450, Oil and Gas Institute - Çalışma basıncı p 0,4 MPa - Ortam basıncı 25 C t +70 C - Gaz sıcaklığı 25 C tg +55 C - Depolama sıcaklığı 30 C ts +70 C - Mekanik ortam sınıfı M2 - Elektromanyetik ortam sınıfı E2 - Ölçüm parametreler Tablo 1. - Ölçüm doğruluk sınıfı Çalışma pozisyonu H, VU, VD - Uyumlu standartlar: PN-EN 12261:2005 (EN 12261:2002+AC:2003), PN-EN 12261:2005/A1:2008 (EN 12261:2002/A1:2006) 2. 94/9/WE (ATEX) yönetmeliğine uygun: - Sertifika KDB 04ATEX036, Central Mining Institute, Experimental Mine Barbara - CE işareti 1453, - Çalışma koşulları standart uygulama II 2G Ex ia IIB T5 Gb özel amaçlı uygulama II 2G Ex ia IIC T5 Gb - Ölçme cihazının koruma indeksi IP66/IP67, - Uyumlu standartlar: PN-EN :2010 (EN :2009), PN-EN :2009 (EN :2009), PN-EN :2010 (EN :2007) /23/WE (PED) yönetmeliğine uygun: - Sertifika 67/JN/ /3, - CE işareti 1433, Teknik Kontrol Dairesi

3 3 - Gaz sayaçlarının gövdeleri için hesaplanan maksimum basınç: PN10 bağlantısı PN16 bağlantısı PN20 bağlantısı PN25 bağlantısı PN40 bağlantısı PN50 bağlantısı PN63/64 bağlantısı PN100 bağlantısı PN110 bağlantısı - Ortam sıcaklığı 25 C t +70 C - Teknik şartnameye uygunluk WUDT/UC/ /108/WE (EMC) yönetmeliğine: PS = 1,0 MPa, PS = 1,6 MPa, PS = 2 MPa, PS = 2,5 MPa, PS = 4 MPa, PS = 5 MPa, PS = 6,4 MPa, PS = 10 MPa, PS = 11 MPa, Alçak frekanslı (LF) ve yüksek frekanslı (HF) darbe emitörlerinin (NAMUR) aşağıda belirtilen uyumlu standartlara uygun olarak kullanılarak yerine getirilen koşullar: PN-EN :2011 (EN :2007), PN-EN :2002 (EN :2000). Tablo 1. CGT-02 gaz sayaçlarıyla ölçülebilen en yaygın görülen gazlar ve gaz karışımlarının fiziksel özellikleri. Yoğunluklar 20 o C sıcaklıkta ve kpa basınç altında belirtilmektedir. Gaz veya gaz karışımı Kimyasal sembolü (formülü) Yoğunluğu [kg/m 3 ] Havaya göre yoğunluğu Gaz sayacı uygulaması Argon Ar 1,66 1,38 standart IIB Azot N 2 1,16 0,97 standart IIB Bütan C 4 H 10 2,53 2,1 standart IIB Karbon dioksit CO 2 1,84 1,53 standart IIB Etan C 2 H 6 1,27 1,06 standart IIB Etilen C 2 H 4 1,17 0,98 standart IIB Doğal gaz CH 4 yaklaşık yaklaşık standart IIB 0,75 0,63 Helyum He 0,17 0,14 standart IIB Metan CH 4 0,67 0,55 standart IIB Propan C 3 H 8 1,87 1,56 standart IIB Karbon monoksit CO 1,16 0,97 standart IIB Asetilen C 2 H 2 1,09 0,91 özel IIC Hidrojen H 2 0,084 0,07 özel IIC Hava 1,20 1 standart IIB CGT-02 türbin gaz sayaçlarının temel metodolojik parametreleri Tablo 2 de verilmektedir. Tablo mevcut satış siparişi olarak dikkate alınmamalıdır. Bununla ilgili bilgiler Pazarlama Departmanından temin edilebilir. Gaz sayaçları sistemde bir basınç düşüşüne neden olur. CGT-02 gaz sayacı için tipik olan basınç düşüşünün 1,2 kg/m 3 gaz yoğunluğundaki ( 0 ) basınç değeri Şekil 1 de gösterilen grafikten bulunabilir. Gerçek koşullarda, basınç düşüşü ( p r [Pa]) aşağıda belirtilen formülle hesaplanır: p rz o pa p p a p

4 4 Burada: Tablo 1 deki gaz yoğunluğu [kg/m 3 ], p a atmosfer basıncı (p a 101 [kpa] ), p gaz sayacının yukarı doğru gösterge gaz basıncı [kpa], p referans koşullarındaki basınç düşüşü (Şekil 1 e göre) [Pa]. Q [m/sa] Şekil 1. CGT-02 gaz sayaçlarının o = 1.2 kg/m 3 referans yoğunluğundaki basınç kaybı

5 5 Tablo 2. CGT-02 gaz sayacının DN50 DN400 aralığında p 0.4 MPa maksimum çalışma basıncındaki temel metodolojik parametreleri DN G Q maks Q min minimum akış LF HF1, HF2 HF3 HF6 nominal çap Gaz sayacının boyu Maksimum akış skala: 1:20 1:30 Emitör sabiti Emitör sabiti (yaklaşık) Emitör sabiti (yaklaşık) m 3 /sa [m 3 /sa] [m 3 /sa] [darbe / m 3 ] [darbe / m 3 ] [darbe / m 3 ] DN 50 G G DN 80 G 160 G G DN 100 G 250 G DN 150 G 400 G G G DN 200 G G DN 250 G 1000 G 1600 G DN 300 G 1600 G 2500 G G DN 400 G 4000 G

6 6 II. TASARIMI VE FONKSİYONU Türbin gaz sayacının çalışması bir türbin rotorunun dönme hızının lineer hızla veya volumetrik gaz akışıyla doğru orantılı olması prensibine dayanır. Gaz sayacının içine akan gaz (Şekil 2) bir giriş doğrultucusuyla ölçme donanımının içine yönlendirilir ve rotoru döndürmeye başlar. Rotorun dönme hareketi dişli tertibatları ve mekanik debriyaj yardımıyla sayaca aktarılır. Sayaç mekanizması cihazın içinden akan hacmi sayar. 8 basamaklı bir sayaç toplam hacmi gösterir. Her CGT-02 serisindeki gaz sayacıq min Q maks (Tablo 2) aralığında kontrol edilir ve bu aralıkta ölçerin doğruluğu kontrol edilir. Mekanik çıkış seçenek İndeks Tahrik transmisyonu Akış düzleştirici Ölçme donanımı Türbin çarkı HF pulserleri PT1000 Termometre Ana gövde Basınç tıpası Yağlama donanımı Şekil 2. CGT-02 türbin gaz sayacının kesiti

7 7 CGT-02 türbin gaz sayacı (Şekil 2), aşağıda belirtilen ana parçalardan oluşur: Ana gövde. Ana gövde gaz basıncı ve sistemin bağlantılarından kaynaklanan bütün yükleri taşır. DN50 DN200 ve PN16 veya PN 20 nominal çaplı bağlantıları olan gaz sayaçlarının gövdeleri iki şekilde imal edilebilir işlenmiş çelik dövme parçalar veya küre şeklinde dökme demir dökümler olarak. Nominal çağları PN25, PN40, PN50, PN63/64, PN100 ve PN110 gövdeler yalnızca çelik olarak mevcuttur. Nominal çapları DN250 ve üzerinde olan daha büyük gövdeler her zaman kaynaklı çelikten yapılır. Her gövdede bağlantı B tipi yüzeyleri olan ve bağlantı ebatları PN-EN1092-1:2006 ve PN-ISO :1996 standartlarına uygun olan iki tane bağlantı flanşı vardır. Standart uygulamalarında gaz sayaçlarının toplam ebatları ve tahmini ağırlıklarının yanı sıra flanş ebatları da Tablo 3a ve 3b de verilmekte, Şekil 18 dde gösterilmektedir. Sözel siparişlerle, gövde Polonya Standartlarına (örneğin çıkıntılı kapak ve yivlerle) veya ISO, ANSI veya GOST standartlarına uygun olan farklı flanş çeşitleriyle birlikte teslim edilebilir. Gaz sayacının gövdesi yüksek frekanslı sinyal emitörleri için bağlayıcılarla, manometreler ve termometrelerin sıcaklık cepleri için soketlerle donatılır (Bakınız Bölüm III). Ölçme türbininin donanımı. Ölçme türbininin donanımı türbin, dişli sistemi ve giriş doğrultucusundan oluşur. Türbin rotoru göz ölçerin gövdesinin ekseni boyunca yerleştirilir ve iki tane çok hassas bilyeli rulmanın üzerine oturtulur. Türbinin önüne yerleştirilen akış doğrultucusu gaz akışını simetrik hale getirir ve bunu türbin bıçaklarının üzerine yönlendirir. Dişli sistemi (bir sarmal dişli ve bir silindir dişliden oluşur) dönme hızını azaltıp aktarır ve tahriki manyetik debriyaja iletir. Tahrik transmisyon donanımı. Tahrik transmisyon donanımı gaz geçirmez bölmeli bir manyetik debriyajdan oluşur. Debriyajın hareket eden kısmı bölmeli odacıkta bulunurken, tahrikli kısım tahrikli odacığın dışında bulunur. Debriyaj tahriki basınç bölgesinden gaz akış alanının dışında bulunan sayaç donanımına iletir. Debriyajın tahrikli kısmı yüksek frekanslı emitör olarak hareket eden bir referans çarkıyla donatılabilir. Sayaç donanımı. Sayaç donanımı ayrıca mekanik sayacı ve alçak frekanslı elektrik sinyal emitörlerini uyaran elemanları harekete geçirmek için dönme hızını azaltır (bir sarmal diş ve silindir dişliler yardımıyla). Donanım aynı zamanda gaz sayacının dışındaki alçak ve yüksek frekanslı elektrik sinyallerini iletmek için soketlerle donatılır Yağlama sistemi. Yağlama sistemi, türbin rotor rulmanlarını yağlamak için kullanılır. CGT-02 gaz sayaçlarının geri kalan mekanizmaları dıştan yağlamaya tabi değildir. Yağlama işlemi, entegre yağ deposunun (20 cm 3 kapasiteli) yardımıyla veya özel bir yağlama donanımıyla gerçekleştirilebilir. Gaz sayaçları aşağıda belirtilen modellerde mevcuttur: - Bakım gerektirmeyen model (dıştan yağlamak için tasarlanmamıştır), - Dıştan yağlamak için özel bir vanası olan model, - Pistonlu pompası olan model. Aksi istenmediği sürece, DN50 gaz sayaçları dıştan yağlamak için tasarlanmamıştır. İsteğe göre, pistonlu pompalarla veya yağlama valflarıyla donatılabilir.

8 8 III. OKUMA CİHAZI VE ÖLÇME ÇIKIŞLARI CGT-02 gaz sayacı mekanik sayaç şeklinde bir ölçme cihazıyla elektrik sinyal çıkışları, bir basınç ölçme çıkışı ve sıcaklık ölçme çıkışıyla (seçmeli) donatılmıştır. Çıkışlar gaz sayacının çalışmasını izlemeye ve dış teçhizat bağlamaya izin verir. Şekil 3 de gaz sayacının üzerindeki mekanik çıkışların yeri gösterilmektedir. Mekanik sayaç, sayaç donanımının içinde bulunur ve bir polikarbon kontrol penceresinden görülebilir. Sayaç, belli basınç ve sıcaklık koşullarında gaz sayacının içinden akan gazın gerçek hacminin doğrudan okunmasına izin verir. Sayaç donanımı gaz sayacının yatay ekseni etrafında yaklaşık 350 o açıyla döndürülerek, sayacın hemen hemen bütün yönlerden yeterince okunmasını sağlayabilir. mekanik çıkış seçenek indeks indeksten elektrik çıkışları HF5 pulser HF6 pulser, görülmüyor basınç sensörü yağ kabı yağ pompası basınç tıpası Şekil 3. CGT-02 gaz sayaçlarındaki ölçme çıkışlarının yerleri. Şekil 4. Mekanik çıkış debriyajının ebatları Mekanik sayaç çıkışı. Gaz sayacı isteğe göre bir mekanik çıkışla donatılabilir. Sayaç milinin paletli ucu sayacın sol tarafında bulunur ve koruyucu bir kapakla kapatılır. Mekanik çıkış harici cihazları hareket ettirmek için kullanılabilir. Milin dönme hızı en hızlı sayaç kovanının hızıyla aynıdır. Kovan saat yönünde döner. Mil ucunun izin verilen maksimum momenti 0,25 Nmm dir.

9 9 Elektrik sayaç çıkışları. Muhtemelen iki tip elektrik sinyal çıkışı vardır. Bunlar alçak frekans (LF) ve yüksek frekans (HF) çıkışlarıdır. Sayaç maksimum iki tane soket ve altı tane darbe emitörüyle donatılabilir. - İki tane alçak frekanslı dilli kontak emitörü (LFK), - İki tane indüktif alçak frekans emitörü (LFI), - İki tane indüktif yüksek frekans emitörü (HF) ve ve normalde kapalı olan AFK dilli röle anahtarı bir kontrol devresi veya alternatif olarak başka bir emitör. LFK dilli röle emitörleri, bataryayla güç temin edilen veya şebeke veya bataryayla güç temin edilen bir veri kaydediciyle ve gaz sayacının çevresinde bulunan (yaklaşık olarak maksimum 2 m) hacim dönüştürücüyle çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Her ikisi de LFI ve HF tipi olan indüksiyon emitörleri elektrik akımının sinyallerini önemli derecede uzun mesafelere yayar (koşullara bağlı olarak maksimum 200 m). Yüksek güç tüketiminden dolayı, yalnızca şebekeden güç temin edilen hacim dönüştürücüleriyle çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Alçak frekans emitörlerinin belirli darbelerine tekabül eden gaz hacimleri Tablo 2 de gösterilmektedir. Bir metrekare gazdaki yüksek frekans darbelerinin sayısı her gaz sayacı için özel olarak belirlenir ve tür plakasında gösterilir. Yüksek frekans emitörünün sabitinin yaklaşık değeri Tablo 2 de verilmektedir. Yüksek frekans (HF) çıkışı özellikle gaz sayacının içinde akan gazın akışındaki değişiklikleri takip etmek için yararlıdır. Gaz sayacının sayaç donanımında bulunan bütün emitörler, sayaç kutusunun arka duvarında bulunan Amphenol-Tuchel C091 31N soketlerine bağlanır. Soketlere bağlanan kablolar Amphenol-Tuchel C091 31H fişleriyle donatılmalıdır. CGR gaz sayaçlarındaki Amphenol-Tuchel bağlantılar IP67 koruma sınıfındadır. Tablo 3 te emitörlerin bazı elektrik çıkış soketlerine potansiyel bağlantıları gösterilmektedir. Tablo 3. Gaz sayacı emitörlerinin sayaç çıkış soketlerine potansiyel bağlantıları kontak polarite LFK 1 LFK 2 AFK LFI 1 LFI 2 HF 1 HF 2 1 S O 4 + S O Soket 1 2 O P P O O 5 + O P P O O 3 O P 6 + O P 1 P O 4 + P O Soket 2 2 O O P O 5 + O O P O 3 O P 6 + O P S standart bağlantılar P tercih edilen bağlantılar O seçmeli bağlantılar CGT-02 gaz sayaçlarının standart yapısında sadece bir tane LFK 1 alçak frekanslı dilli kontak emitör bulunmaktadır. Gaz sayacının gövdesine monte edilen HF3 HF6 indüktif emitörlerden biri CGT-02 gaz sayacında bir kontrol elemanı görevi görebilir. HF3-HF6 emitörlerinin sabitleri tür plakasında verilmektedir.

10 10 CGT-02 gaz sayaçları, kullanım koşulları doğrultusunda en az II 2G Ex ib IIC T5 Gb korumasına izin veren emitörlerle donatılmalıdır. Bu koşul örneğin sayaçta kullanılan aşağıda belirtilen emitörlerle yerine getirilir: - Hans Turck GmbH tarafından imal edilen HF tipi Bi1-EG05-Y1 (1), II 1G Ex ia IIC T6. - Hans Turck GmbH tarafından imal edilen LFI tipi Si5-K09-Y1-LF (1), II 1G Ex ia IIC T6. - Common S.A. tarafından imal edilen LFK tipi CLFK-02, II 2G Ex ia IIC T6. (1) emitörün güç devresinin gerekli lineer özellikleri. Gaz sayacına monte edilen emitörlerin gerçek güvenlik parametreleri tür plakasında belirtilmektedir. Kabul edilebilir gerçek güvenlik parametreleri HF LFI LFK U i = 20 V DC U i = 20 V DC U i = 15.5 V DC I i = 60 ma I i = 60 ma I i = 52 ma P i = 200 mw P i = 130 mw P i = 169 mw L i = 150 μh L i = 350 μh L i 0 C i = 150 nf C i = 250 nf C i 0 dilli kontak emitörü Emitörlerin normal çalışma parametreleri: CLFK-02: kapalı anahtar direnci R z = k, açık anahtar direnci R o > 100 M, maksimum anahtarlama frekansı f p = 2 Hz. indüktif emitörler Si5-K09-Y1-LF Bi1-EG05-Y1 maksimum anahtarlama frekansı f p = 2 Hz, f p = 0,5 khz. Gaz sayaçlarında kullanılan emitörlerin geri kalan nominal çalışma parametreleri PN-EN :2002 standardının koşullarına uygundur. Göz ölçerin gövdesindeki HF emitör sinyalleri için elektrik çıkışları Yüksek frekanslı darbe emitörü gaz sayacının ana gövdesinde türbin rotorunun üzerine türbin bıçaklarıyla eşit sayıda dişleri olan referans çarkının üzerine yerleştirilebilir Bu durumda, yüksek frekanslı emitörün manyetik alanı sırasıyla türbin rotoruyla veya referans çarkıyla modüle edilir. Emitör Şekil 3 te gösterilen yerdeki bir slota monte edilir. Slot bir M16 x 1,5 dişli soketle donatılır (Şekil 5). Yüksek frekanslı emitörün gaz sayacının gövdesine monte edilmesi yüksek hassasiyet ve elektronik kontrol teçhizatlarının kullanılmasını gerektirir. Bu nedenle montajı yalnızca imalatçının bir temsilcisi veya imalatçının yetkilendirdiği bir şirket tarafından yapılmalıdır. Gaz sayacına maksimum dört tane yakın alan indüktif yüksek frekanslı emitör (HF) monte edilebilir: - İki tane yüksek frekanslı emitör türbin rotoruna, - İki tane yüksek frekanslı emitör seçmeli referans çarkına monte edilir. Emitörler en az 2G Ex ib IIC T5 Gb korumaya izin vermelidir. Bu koşullar örneğin aşağıda belirtilen emitörler tarafından yerine getirilmelidir: - Common S.A. tarafından imal edilen ve Bi1-EG05-Y1 (1) sensörleriyle (Hans Turck GmbH) donatılan CHFI-01 emitörleri, II 1G Ex ia IIC T6,

11 11 - Common S.A. tarafından imal edilen ve Bi2-EG12-RY1/S1000 (1) sensörleriyle (Hans Turck GmbH) donatılan CHFI-03 emitörleri, II 1G Ex ia IIC T6, (1) emitörün güç devresinin gerekli lineer özellikleri. Şekil 5. Yüksek frekanslı darbe emitörünü monte etmek için tıpanın ebatları. Kabul edilebilir gerçek güvenlik parametreleri: CHFI-01 U i = 20 V DC I i = 60 ma P i = 200 mw L i = 150 μh C i = 150 nf CHFI-03 U i = 20 V DC I i = 60 ma P i = 200 mw L i = 350 μh C i = 180 nf Gerçek güvenlik parametreleri emitörün kasasında bulunan tür plakasında belirtilmektedir (Şekil 10). Emitörler 4 pimli Tuchel C091 31W bağlayıcılarıyla donatılmıştır. Bunlar Tuchel C091 31D slotlarıyla kablolara bağlanmalıdır. Emitör 3 ve 4 Nolu pimlere bağlanır. Şekil 6 da emitörün ölçüm devresiyle bağlantısının bir diyagramı gösterilmektedir. fiş soket Şekil 6. Yüksek frekanslı emitör bağlantısının diyagramı Bir metrekare gazdaki yüksek frekanslı darbelerin sayısı her gaz sayacı için ayrı ayrı belirlenir ve sayacın üstünde bulunan elektrik çıkışlarının tür plakasında belirtilir (Şekil 9 ve 10). Yüksek frekans (HF) çıkışı özellikle gaz sayacının içinden akan maddenin akışındaki değişiklikleri takip etmek için yararlıdır.

12 12 Basınç ölçme çıkışı. Basınç ölçme çıkışları (darbe boşlukları) ana gövdenin her iki yanında bulunur (Şekil 3). Boşluklar ¼ NPT slotlarıyla donatılır (Şekil 7). a.) Şekil 7. ¼ NPT basınç ölçme slotu. Çıkışlar basınç dönüştürücülerini ya doğrudan doğruya sokete (Şekil 7b) ya da üç yönlü valflarla bağlamak için kullanılır. Kullanılmayan çıkışlar prizlerle kapatılır (Şekil 7a). Her iki priz ve soket de montaj mührüyle korunabilir. Basınç ölçme çıkışı. CGT-02 türbin gaz sayacını yalnızca özel bir siparişle teslim edildiği zaman sıcaklık ölçümlerine izin verir. Sıcaklık cepleri standart modellerde bulunmaz. Sıcaklık ölçme çıkışları ana gövdenin her iki yanında bulunur (Şekil 3). Sıcaklık cepleri ana gövde boşluklarına yerleştirilir (Şekil 8). Sıcaklık cepleri M12 x 1,5 dişli soketlerle birlikte donatılır. Elektrikli termometre uçları veya sıcaklık dönüştürtücüleri sıcaklık ceplerindeki silikon yağına batırılır (Şekil 8a ve 8b). Kullanılmayan sıcaklık cepleri (Şekil 8c) prizlerle kapatılır. Kullanılmayan çıkışlar ¼ NPT prizleriyle kapatılır (Şekil 7a). b.)

13 13 a) tip 1 b) tip 2 c) prizli sıcaklık cebi Şekil 8. Sıcaklık cepleri

14 14 IV. ETİKETLEME VE KORUMA Gaz sayacının temel teknik parametreleriyle ilgili bilgiler seri numarası ve imalat yılıyla birlikte sayacın kasasına vidalanan tür plakasında belirtilmektedir (Şekil 9a ve 9b). Gaz sayacının gövdesinin üstünde gaz akışının yönüyle basınç ve sıcaklık ölçme çıkışlarının yerleriyle ilgili bilgiler veren tabelalar bulunur (Şekil 11). Şekil 9a. Tür plakaları standart modeli Şekil 9b. Tür plakaları özel modelin örneği

15 15 Şekil 10. Yüksek frekanslı emitörün tür plakası Şekil 11. Basınç ve sıcaklık ölçme çıkışları, yüksek frekans çıkışları, mekanik çıkış, yağ ve yağ pompasının örneğinin işaretleri. Her gaz sayacı, imalatçının yetkili laboratuarında kontrol edildikten sonra Şekil 12 de gösterilen yerlere yerleştirilen mühürlerle korunur. P1 mühründe orijinal doğrulama veya yeniden doğrulama damgası varken (Şekil 13), P2, P3, P4, P5, P6, P7, P8, P9, P10 mühürlerinde koruma damgaları vardır. Müşterinin isteğiyle, gaz sayaçları kontrol edildiğini belgelendiren doğrulama belgesiyle birlikte teslim edilebilir. Gaz sayacının yasal bir ölçme cihazı olarak görülmesi için orijinal doğrulama damgasının mührünün tutulması gerekir. Basınç dönüştürücülerin (P7) bağlayıcılarına, yüksek frekanslı emitörlere (P8), sıcaklık dönüştürücülerine (P9) ve muhtemelen mekanik çıkışa (P10) yerleştirilen montaj mühürlerinde imalatçı, gaz tedarikçisi veya yetkili tesisatçı tarafından konulan damga bulunabilir. İlave olarak, montaj mühürleri kullanılmayan elektrik çıkışlarının kapatıcılarına

16 16 (prizlerine) ve muhtemelen hacim bağlayıcısına bağlanan üç yönlü valfa yerleştirilmelidir (Bakınız Bölüm VIII.) Orijinal doğrulama süresi, montajın yapıldığı ülkedeki meteoroloji yönetmeliğine bağlıdır. Doğrulama süresi sona ermeden önce, gaz sayacı yetkili bir laboratuvarda ikinci doğrulamaya sunulmalıdır (gerçek yasal onay tarihinden önce aynı zamanda bekleme süresi de verilmelidir). Common S.A., imalatçının laboratuvarında yenilenmiş yasal onay sunar ve gerekirse gaz sayaçlarının ayar veya onarımlarına izin verir. Şekil 12. CGT-02 gaz sayaçlarının üzerindeki mühürlerin yerleri Şekil 13. Orijinal doğrulama damgası

17 17 V. AMBALAJLAMA, NAKLİYE VE DEPOLAMA Gaz sayacı, nakliye ve depolama esnasında koruma sağlayan fabrika yapımı ambalaj içinde temin edilir. Boyları DN50 DN100 arasında olan gaz sayaçlarının ambalajı takviye edilmiş mukavva kutu ve profilli mukavva parçalarından oluşur. Kutunun yan duvarlarında gaz sayacını taşımak için tutma delikleri vardır. DN150 ve daha büyük boydaki gaz sayaçları uygun tahta paletlerin üzerine yerleştirilir, profilli parçalarla ve mukavva kapaklarla korunur. Gaz sayacının yüklenip boşaltılması ve nakledilmesiyle ilgili izin ve kısıtlamalar hakkında uygun bilgiler ambalaja basılır. Tamir veya yasal doğrulamanın yenilenmesi için temin edilen gaz sayaçları fabrikada yapılan ambalaj içinde veya nakliye esnasında en azından eşit koruma sağlayan başka bir ambalaj içinde gönderilmelidir. Common S.A. tarafından üretilen her türbin gaz sayacını şu şekilde temin edilir: - Bir hacim dönüştürücüyü veya kaydediciyi alçak frekanslı elektrik sinyal çıkışına bağlamak için kullanılacak olan bir adet 6 pimli Tuchel C091 31H fişi (dönüştürücünün fabrikada gaz sayacına bağlanmaması durumunda), - Gaz sayacına ana gövdede yüksek frekanslı bir emitörle donatılması halinde, bir adet 4 pimli Tuchel C091 31D soket, - Gaz sayacının yağlama sistemi için bir adet yağ şişesi (0,25 lt), - Teknik kılavuz. Türbin gaz sayacını çok hassas bir ölçme cihazıdır ve çok dikkatli tutulmalıdır. Gaz sayaçlarının nakliyesi ve depolanması esnasında aşağıda belirtilen kurallara riayet edilmelidir: 1. Gaz sayaçları yere düşürülmemeli, devrilmemeli veya şiddetli darbelere maruz bırakılmamalıdır (örneğin yaysız arabalar kullanarak hızla taşınması esnasında). 2. Yağ kaçağı meydana gelmesi ihtimali nedeniyle, gaz sayaçları yalnızca hedef çalışma pozisyonunda kapağı yukarıda olacak şekilde yağ deposuyla taşınmalıdır. Montaj işleminde gerekli olan pozisyon değişiklikleri maksimum birkaç saniye) Yukarıda belirtilen hususlar DN50 boyundaki gaz sayaçlarına uygulanmaz. 3. Gaz sayaçları sayaç donanım kutusunu tutarak kaldırılmamalıdır. Ağır gaz sayaçlarının taşınması, gaz sayaçlarının flanşlarına yerleştirilen kulaklı sap vidaları kullanarak yapılmalıdır. 4. Yüksek basınçlı gaz sayaçları büyük ağırlıklarla karakterize edildiğinden dolayı, yüklerken, boşaltırken ve taşırken özellikle dikkat edilmelidir. 5. Gaz sayaçlarının ağzındaki fabrikada yapılmış kapaklar veya diğer kılıf montajdan önce çıkarılmamalıdır. 6. Depolama sahası gaz sayacını yağmurdan ve nemden korumalıdır. 7. Gaz sayacının üzerine yerleştirilen mühürlere dikkat edilmelidir. Mühürlerin hasar görmesi garantinin iptal olmasına ve gaz tedarikçisiyle müşterinin hesaplarının feshedilmesiyle ilgili hukuki sonuçlara neden olabilir. 8. Gaz sayaçları depoda muhafaza edilirken rulmanlarının yağlanması gerekmez.

18 18 CGT DN50 modelinin ambalajı Parça Parça Adet numarası 1 Karton kutu CGT 1 DN50 2 Mukavva parçaları 2 3 Türbin gaz sayacı 1 4 Koruyucu etiket 2 5 İndeks parçası 1 Şekil 14. DN50 türbin gaz sayacının ambalajlanması.

19 19 Pompalı CGT DN50 modelinin ambalajı Parça Parça Adet numarası 1 Karton kutu CGT 1 DN50 2 Kilitleme parçası 1 3 Mukavva parçaları 2 4 Türbin gaz sayacı 1 5 Koruyucu etiket 2 6 İndeks parçası 1 Şekil 15. DN50 türbin gaz sayacının pompayla ambalajlanması.

20 20 CGT DN50 ve CGT100 modellerinin ambalajı Parça Parça Adet numarası 1 Karton kutu CGT 1 DN50 2 Mukavva parçaları 2 3 Türbin gaz sayacı 1 4 Koruyucu etiket 2 5 İndeks parçası 1 Şekil 16. DN80 ve DN100 türbin gaz sayaçlarının ambalajlanması.

21 21 CGT DN150 ve daha büyük modellerinin ambalajı Dikkat: Türbin gaz sayacını palete bağlamak için nakliye kayışları kullanın. Karton kutuyu palete yapıştırmak için polipropilen bant kullanın. Parça Parça Adet numarası 1 Palet 1 2 Özel parça 2 3 Türbin gaz sayacı 1 4 Karton kutu 2 5 Mukavva köşebent 1 Şekil 17. DN150-DN400 türbin gaz sayaçlarının ambalajlanması.

22 22 VI. MONTE ETME VE ÇALIŞTIRMA Gaz sayacını monte etmeden önce, sistemin çalışma parametrelerine uygun olduğundan emin olun. Özellikle tür plakasındaki aşağıda belirtilen bilgiler hesaba katılmalıdır: Gaz sayacının p maks etiketli kabul edilebilir gösterge basıncı [MPa]. Q maks etiketli maksimum gerçek akış [m 3 /s]. Tür plakasında gösterilen kabul edilebilir çalışma pozisyonu: - H yatay (standart model), - VD dikey, aşağı doğru dikey akış (seçenek istek halinde), - VD dikey, yukarı doğru dikey akış (seçenek istek halinde). Gaz sayacının maksimum yükü yalnızca en fazla 30 dakika süreyle %25 i aşmamalıdır. CGT-02 gaz sayaçları hem kapalı alanlarda stabilize edilmiş koşullarda hem de açık alanlarda (açık yer). Açık alanlarda kullanılması durumunda, gaz sayacının hava koşullarına doğrudan maruz kalmasına karşı korunması (metal kaplar, kasalar, çatılar, koruyucular vs.) tavsiye edilmektedir. Gaz sayacı, gaz sanayin yönetmeliklerine göre uygun nominal çaptaki boruların arasına gaz sayacını borularla eksenel olarak hizalayarak yerleştirilmelidir. Boru sisteminin statik yükü PN-EN 12261:2003 standardında verilen değerleri aşmamalıdır. Tablo 6 da maksimum torsiyon ve eğilme momenti değerleri verilmektedir. Ağırlığı 50 kg dan fazla olan gaz sayaçları, ağırlıkları boru hattına hiçbir yük getirmeyecek şekilde desteklere dayanmalıdır. Kondens ve pislikler toplanabileceğinden dolayı, gaz sayaçları sistem hatlarının el alçak noktasına monte edilmemelidir. Gaz sayacının monte edileceği yer tasarlandığında, Tablo 3a ve 3b de verilen, Şekil 18 de gösterilen ebatlar yararlı olabilir. Şekil 18. CGT-02 türbin gaz sayaçlarının temel ebatları.

23 23 Tablo 3a bölüm I. CGT-02 türbin gaz sayaçlarının temel ebat ve ağırlıkları DN L H A B C E F G N P R S T kütle bağlantı (flanş) gövde mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm kg PN10/PN16/PN25 dökme PN20/ANSI150 demir PN10/PN PN20/ANSI PN25/PN PN50/ANSI300 çelik PN63/ PN PN110/ANSI PN10/PN16/PN25 dökme PN20/ANSI150 demir PN10/PN PN20/ANSI PN25/PN PN50/ANSI300 çelik PN63/ PN PN110/ANSI PN10/PN16 dökme PN20/ANSI150 demir PN PN10/PN PN20/ANSI PN25/PN PN50/ANSI300 çelik PN63/ PN PN110/ANSI PN10/PN16 dökme PN20/ANSI150 demir PN PN10/PN PN20/ANSI PN25/PN PN50/ANSI300 çelik PN63/ PN PN110/ANSI

24 24 Tablo 3a bölüm II. CGT-02 türbin gaz sayaçlarının temel ebat ve ağırlıkları DN bağlantı L H A B C E F G N P R S T kütle gövde mm (flange) mm mm mm mm mm mm m m m m m mm mm kg m m m m m PN10/PN16 dökme PN20/ANSI15 demir PN PN10/PN PN20/ANSI PN PN çelik PN50/ANSI PN63/ PN PN110/ANSI PN PN PN20/ANSI PN PN40 çelik PN50/ANSI PN63/ PN PN110/ANSI PN PN PN20/ANSI PN PN40 çelik PN50/ANSI PN63/ PN PN110/ANSI PN PN PN20/ANSI PN PN40 çelik PN50/ANSI PN63/ PN PN110/ANSI

25 25 Tablo 3b. CGT-02 türbin gaz sayaçlarının bağlantılarının ebatları (DN50-DN250). DN bağlantı DZ D0 d0 n mm (flanş) mm mm mm adet PN10/ PN20/ANSI PN25/ PN50/ANSI PN63/ PN PN110/ANSI PN10/ PN20/ANSI PN25/ PN50/ANSI PN63/ PN PN110/ANSI PN10/ PN20/ANSI PN25/ PN50/ANSI PN63/ PN PN110/ANSI PN10/ PN20/ANSI PN25/ PN50/ANSI PN63/ PN PN110/ANSI PN PN PN20/ANSI PN PN PN50/ANSI PN63/ PN PN110/ANSI DN bağlantı DZ D0 d0 n mm (flanş) mm mm mm adet PN PN PN20/ANSI PN PN PN50/ANSI PN63/ PN PN110/ANSI PN PN PN20/ANSI PN PN PN50/ANSI PN63/ PN PN110/ANSI PN PN PN20/ANSI PN PN PN50/ANSI PN63/ PN PN110/ANSI Gaz ve sistemin içindeki pislikler gaz sayacının mekanik olarak hasar görmesine neden olabilir ve ölçme doğruluğunu azaltabilir. Dolayısıyla, gaz sayacının önüne randımanı 10 m değerinden daha kötü olmayan bir filtre yerleştirilmelidir (özellikle akan gazın içinde yüksek miktarlarda pislikler olduğu zaman). İlave olarak, gaz sayacını monte etmeden önce sistemin içeri akan tarafı iyice temizlenmelidir. Konik torbalı filtre içeri akan bölümün girişine yerleştirilmelidir. Filtre çalıştırıldıktan 1 2 ay sonra çıkarılmalıdır. Eğer filtre çıkarılmazsa, filtrenin kirlilik seviyesinin izlenmesi basınç düşüşünün ölçümleri ve düzenli kontrollerle sağlanmalıdır. Eğer tıkanmışsa, torbalı filtre gaz basıncıyla kullanılamaz hale gelebilir ve filtrede kalanlar gaz sayacına ciddi şekilde zarar görebilir.

26 26 İmalatçı, gaz sayacında içinden akan gazın yetersiz filtrelenmesinden kaynaklanan hasarlardan ve tıkanıklığından sorumlu değildir. Kullanıcı gaz akış yoğunluğundaki değişikliklerle ilgili bazı risklerden haberdar olmalıdır. Eğer gaz akışı sistem başlatıldıktan sonra uzun süre son derece düşükse, montajla ilgili pislikler (örneğin kaynak artıkları) gaz sayacının önünde tutulmalıdır. Yalnızca akış önemli ölçüde arttırıldıktan, gaz sayacının hasar görmesine neden olan pislikler gazla süpürülüp çıkarılabilir. Bu nedenle, torbalı filtre maksimum sistem kapasitesine ulaşıldığı sürece yararlı olabilir. Bütün durumlarda, gaz sayacının mekanik hasardan korunması tamamen kullanıcının menfaatinedir. Gaz sayacının nihai montajını yapmadan önce doğru yönde ayarlandığından, yani gaz sayacının gövdesindeki okun gaz akış yönünde olduğundan emin olun. Gaz sayacı PN-EN , PN-EN , PN-EN ISO ve ZN-G-4008:1995 standartlarının koşullarını yerine getiren vidalar kullanarak boru hattının flanşlarına bağlanmalıdır. Daha kolay vida seçmek için, tablo 4 de CGT-02 gaz sayaçlarının flanş bağlantıları için kullanılan vidalardaki malzemenin plastikliği için gereken minimum limitler verilmektedir. Tablo 4. Vida malzemesinin plastikliği için maksimum limitler R e [MPa]. PN10 PN16 PN20 PN25 PN40 PN50 PN63/64 PN100 PN110 DN DN DN DN DN DN DN DN Aynı zamanda spesifik flanş çeşitlerine ve nominal basınçlara uygun mühürler de seçilmelidir. Flanş bağlantıları ZN-G-4008 ve WUDT-UC-WO-O/19 standartlarına uygun özellikleri olan asbestsiz plakadan yapılan mühürlerle yalıtılmalıdır. p maks > 2 MPa değerleri delikli mühürlere ihtiyaç duyarken (PN-EN :2001 veya PN-EN :2002, :2002 standardına göre), düz mühürler B tipi yüzeyleri ve p maks = 2 MPa değerinde olan standart flanşlar için kullanılabilir (PN-EN :2001 veya PN-EN :2002 standardına göre). while. Uygun vida uzunlukları Tablo 3a ve 3b de verilen ebatları ve kullanılmakta olan mühürlerin kalınlıkları hesaba katılarak seçilmelidir. Tablo 5a ve 5b de flanş bağlantıları için gerekli olan vida tork değerleri verilmektedir. Tablo 5a. Flanş bağlantıları için düz, yağlanmış dişler gerekli vida tork değerleri, M nom [Nm]. PN16 PN25 PN40 PN63/6 PN10 PN20 PN50 4 PN100 PN110 DN DN DN

27 27 DN DN DN DN DN Tablo 5b. Flanş bağlantıları için düz, yağlanmamış dişler gerekli vida tork değerleri, M nom [Nm]. PN10 PN16 PN20 PN25 PN40 PN50 PN63/64 PN100 PN110 DN DN DN DN DN DN DN DN Tablo 6. Gaz sayacının üzerindeki boru sistemi tarafından kullanılan maksimum torsiyon ve eğilme momentleri, M maks [Nm]. DN50 DN80 DN100 DN150 DN200 DN250 DN300 DN Gaz sayacını başlatmadan önce ve gaz sayacını hedef sisteme monte ettikten sonra, depo yağla doldurulmalı ve türbin mekanizması Bölüm VII de verilen yönlere göre yağlanmalıdır. Bu amaçla yalnızca gaz sayacıyla temin edilen yağ kullanılmalıdır. Aşağıda belirtilen yağlar Tablo 1 de verilen gazlarla kullanılabilir: Lubrina L12 gaz sayacı yağı dağıtımı Common S.A. tarafından yapılmaktadır, L23 gaz sayacı yağı dağıtımı Common S.A. tarafından yapılmaktadır, VR09 (VELOL 9Q) makine yağı gaz sayacı yağı dağıtımı Common S.A. tarafından yapılmaktadır; Shell Tellus T15 hidrolik yağ. Tipik bir montaj yerinde, yani bir bypass sisteminde (Şekil 9), gaz sayacının başlatma işlemi aşağıda belirtildiği şekilde uygulanmalıdır: 1. Gaz sayacı valfları (1, 2, 5) valfları kapatıp, bypass valfını (4) açık bırakarak monte edilir. Sistemdeki gaz çıkarıldıktan sonra, blöf valf (3) açık kalır. 2. Gaz sayacını ve sistemi bağlayan vidaları sıktıktan sonra, uygun yönetmeliklere göre 5 Nolu valfı kullanarak sistemdeki hava çıkarılmalıdır. 3 Nolu valf açık kalmalıdır. 3. Havayı çıkardıktan sonra, 3 Nolu valf kapanır ve sistemdeki gaz basıncı en fazla kpa/s basınç artış hızıyla dengelenir. 4. Akışı gösteren gaz sayacının sayacı durduğunda (basınç dengesiyle bağlantılı olarak) 5 Nolu valf kapanır.

28 Nolu valf açılır, daha sonra 2 Nolu valf açılır Nolu valf tamamen açıldıktan sonra bypass valfı (4) kapatılabilir Şekil 19. Bir bypass ölçme sisteminin diyagramı Gaz sayacı çıkarıldığında, yukarıda belirtilen aşamaların tersi uygulanmalıdır: 1. İlk önce bypass valfı (4) kapatılır Nolu valf kapatılır, daha sonra 1 Nolu valf kapatılır. 3. Ölçme segmanındaki hava, blöf valfı (3) kullanarak en fazla kpa/s basınç düşüşüyle yavaş yavaş çıkarılır. Aynı prensip diğer montaj yerlerinde uygulanmalıdır. Gaz sayacının içindeki gazın akışı çok yavaş açılıp kapatılmalıdır. Akışta valfın aniden açılmasından kaynaklanan hızlı değişim, rotorun üstünde ve altındaki büyük bir basınç farkından dolayı ölçme türbinine zarar verebilir. Eğer gaz sayacını kullanırken aşırı yük riski söz konusu olursa (Q maks değerini %25 ten daha fazla aşarak), bir kısıtlayıcı meme kullanılması tavsiye edilir. Meme, göz ölçerin arkasına 5-10 nominal çap (DN) mesafesinde takılmalıdır. Ağız ebatları gaz akışının nominal çapına, basınç ve sıcaklığa göre seçilir. Common S.A. müşterinin isteğiyle uygun meme tasarlayıp teslim edebilir. Gaz sayacını monte ettikten sonra, sayacın okuma doğruluğu kontrol edilmelidir. Sayacın her kovanı düzgün şekilde kovanın bir tam dönüşü soldaki kovana bir tam turun 1/10 u kadar yakın olmalıdır. Kullanılmayan elektrik soketleri fabrikada yapılan prizlerle ve montaj mühürleriyle kapatılmalıdır.

29 29 VII. ÇALIŞMASININ İZLENMESİ, BAKIM, ARIZALAR, TAMİRLER Gaz ölçüm değerlerinin doğruluğuyla ilgili herhangi bir şüphede, gaz sayacı sistemden çıkarılarak ölçüm özelliklerin kontrol edilmesi için uygun bir laboratuara gönderilmelidir. Test, yasal doğrulama mührünü kırmadan yapılabilir. Gaz sayacının gövdesine monte edilen yüksek frekanslı emitörlerden biri kontrol elemanı görevi görebilir. Eğer gaz sayacına hiç yüksek frekanslı emitör monte edilmemişse, kontrol elemanı görevi görecek şekilde bir CHFI- 02 veya CHFI-03 yüksek frekanslı emitör bağlanmalıdır. Koruma mührü kırılıp priz çıkarıldıktan sonra, harici kontrol elemanı HF3 ve HF4 ana gövde soketlerinden birine (Şekil 3) takılabilir. Kontrol elemanı (yüksek frekanslı emitör) uygun bir emitör sinyalinin (Namur standardına uygun) alınmasına izin veren bir derinliğe vidalanmalıdır. Testi tamamlayıp kontrol elemanını çıkardıktan sonra, bir priz kullanarak delik sıkıca kapatılmalıdır. Prizin üzerine bir koruma mührü yerleştirilmelidir. CGT-02 gaz sayaçları bir türbin rulmanı yağlama sistemiyle donatılır (DN50 gaz sayaçlarının standart modeline uygulanmaz). Pakımın bir parçası olarak gerekli olan çalışma yalnıza rulmanların periyodik olarak yağlanmasıdır. Yağlama işlemi yağ deposundan gelen bir miktar yağın türbin donanımına pompalanmasından oluşur. Bu da yağ pompasının ön duvarında bir koruyucu kapağın altında bulunan bir pistonu bastırarak gerçekleştirilir. Dolu bir piston darbesiyle (yaklaşık 12 mm) yaklaşık 1/3 cm 3 yağı dışarı pompalar. Piston darbesi için gereken mukavemet 100 N dan daha azdır. Her yağlamada, depodaki yağın seviyesi kontrol edilmelidir. Yağ, deponun duvarının şeffaf kısmından görünebilmelidir. p maks = 0.5 MPa için tasarlanan gaz sayaçları yağ pompasının yerine özel bir yağlama valfıyla donatılabilir. Yağlama işlemi takımda bulunan bir şırıngadan yağlama valfının içine uygun bir dozda yağ enjekte ederek gerçekleştirilir. Tablo 7 de tavsiye edilen yağ dozları verilmektedir. Tablo 1 de belirtilen gazlar için, yağlama işlemi Tablo 7 de belirtilen her gaz bölümünden sonra (V [m 3 ]), ancak en az ayda bir defa gerçekleştirilmelidir. Rafineri gazları, atık gazlar ve çamur çürütme gazları için, yağlama işlemi haftada bir defa gerçekleştirilmelidir. Tablo 7. Tavsiye edilen darbe sayısı (n) ve yağ hacimleri (V oil ) G V n V oil G V n V oil [m 3 ] darbe [cm 3 ] [m 3 ] darbe [cm 3 ] G G G G G G G G G G Kullanılacak yağ cinsiyle ilgili bilgiler yağ deposunun kapağında veya yağlama valfının durdurucusunda gösterilmektedir. Gaz sayacının yüzeyindeki toz ve diğer pislikler sabunlu suya batırılmış bir bezle çıkarılabilir. Çözücülerle veya başka kimyasal maddelerle temizlemeyin. Gaz sayacının çalışmasındaki herhangi bir yanlışlık olması durumunda (sayacın düzensiz çalışması veya sayacın durması, yüksek ses, çatırdama, yağ sızıntıları), gaz sayacı derhal tamire gönderilmelidir.

30 30 Gaz sayaçlarının tamiri yalnızca imalatçı tarafından veya imalatçının yetki verdiği bir şirket tarafından yapılabilir. Kullanıcılar gaz sayaçları kendileri tamir etmeye çalışmamalıdırlar! Ana doğrulama mühürlerinin kırılmasıyla bağlantılı olan tamirler, gaz sayacının yenilenmiş yasal onayını gerektirir. CGT gaz sayaçları imalatçının garantisine tabidir. Garanti işlemleri genel ticari yönetmeliklere uygundur.

31 31 VIII. EK TEÇHİZATLAR Tarife şartlarından dolayı, genellikle gaz sayaçlarının veri kaydedici veya hacim dönüştürücü ve veri aktarma cihazı gibi elektronik cihazlarla birlikte çalıştırılması için gereklidir (veya tavsiye edilir). Common S.A. bu tür cihazları imal etmektedir (örneğin batarya veya şebekeyle güç temin edilen CMK-02 hacim dönüştürücüleri, CRS-03, CRI-02 veri kaydedicileri). Common S.A. bu cihazları özel siparişlerle montaj hizmetleriyle birlikte teslim edebilir. Örnek tesisatlar Şekil 20 ve 21 de gösterilmektedir. Giriş pompası Hacim dönüştürücü LF pulser çıkışı Sıcaklık sensörü Çıkış pompası Üç yönlü valf Basınç ölçme Gaz sayacı Şekil 20. Bir CGT-02 gaz sayacı ve bir CMK-02 hacim dönüştürücüden oluşan donanım (dönüştürücü içeri doğru akan bölüme monte edilir) Hacim dönüştürücü Ex bölgesi Basınç dönüştürücüsü LF pulser çıkışı Giriş pompası Sıcaklık sensörü Çıkış pompası Üç yönlü valf Gaz sayacı Şekil 21. Ex bölgesinde bulunan ve 220 V güç nakil şebekesinden güç temin edilen a bağlantıları. Dönüştürücü akış sinyali (alçak veya yüksek frekanslı darbe emitöründen), basınç sinyali ve sıcaklık sinyali olmak üzere üç tane giriş sinyali alır. Basınç darbesinin dönüştürücüyü çıkarıp kontrol etmek için basıncın sensörden bağlantısının kesilmesine izin veren üç yönlü bir CKMT valfı kullanarak (Şekil 22) ölçülmesi tavsiye edilmektedir.

32 32 Şekil 22. Üç yönlü bir CKMT valfı Valf sapının yeri bir mühürle sağlamlaştırılır. Valf yalnızca gaz şirketinin temsilcisinin denetiminde çalıştırılabilir. Sıcaklık sinyali dışarı doğru akan bölümdeki (gaz sayacından aşağı doğru) uygun sıcaklık cebine (Şekil 20) veya gaz sayacındaki bir sıcaklık cebine monte edilen emitörden toplanır. Ek teçhizatın gaz sayacına bağlanmasıyla bağlantılı olan bütün çalışmaların aynı zamanda koruma mühürlerinin kırılmasıyla da bağlantılı olduğunu ve dolayısıyla yalnızca gaz şirketinin veya imalatçının temsilcileri tarafından yapılabileceğini unutmayın. Kullanılmayan elektrik soketleri fabrikada yapılan prizlerle ve montaj mühürleriyle kapatılmalıdır.

33 33 IX. STANDARTLAR VE TEKNİK ŞARTNAMELER LİSTESİ PN-EN 12261:2005 (EN 12261:2002+AC:2003) Gaz sayaçları Türbin gaz sayaçları PN-EN 12261:2005/A1:2008 (EN 12261:2002/A1:2006) Gaz sayaçları Türbin gaz sayaçları PN-EN :2010 (EN :2009) Potansiyel Olarak Patlayıcı Ortamlarda Kullanmak İçin Elektrikli Olmayan Teçhizatlar Bölüm 1: Temel Yöntem ve Koşullar PN-EN :2009 (EN :2009) Patlayıcı Ortamlar Bölüm 0: Teçhizatlar Genel Gereksinimler PN-EN :2010 (EN :2007) Patlayıcı Ortamlar Bölüm 11: Güvenlikle Teçhizatın Korunması 'I' PN-EN :2011 (EN :2007) Alçak gerilimli anahtarlama ve kontrol tertibatı Bölüm 5-2: Kontrol devre cihazları ve anahtarlama elemanları yakınlık anahtarları. PN-EN :2002 (EN :2000) Alçak gerilimli anahtarlama ve kontrol tertibatı Bölüm 5-6: Kontrol devre cihazları ve anahtarlama elemanları yakınlık anahtarları ve anahtarlama yükselticiler için DC arayüzü (NAMUR) WUDT/UC/2003 Teknik Kontrol Dairesinin Gereksinimleri Basınç Teçhizatları Gaz sayacı, kullanım süresinin sonunda hiçbir şekilde belediyenin çöp konteynırlarına atılmamalıdır. 27 Nisan 2001 tarihli Çöp Kanunu metal atıklarının toplanmasıyla ilgili bir yükümlülük getirmektedir. Gaz sayaçları, uygun bir şekilde geri dönüşümlerini yapan imalatçıya en iyi şekilde iade edilmelidir. İade edilmemesi halinde, kullanıcı gaz sayacını uygun bir geri dönüşüm noktasına teslim etmekle yükümlüdür. Gaz sayacının ambalajı hiçbir zaman belediyenin çöp konteynırlarına atılmamalıdır. Ambalaj uygun şekilde etiketlenmiştir. 11 Mayıs 2001 tarihli Kanun uyarınca, kullanıcı ambalajı uygun bir geri dönüşüm sürecine sunmakla yükümlüdür.. Not: Common S.A., çalışma doğruluğu ve güvenliğiyle ilgili standart ve yönetmeliklere riayet etmeye devam ederken gaz sayacında değişiklik yapma hakkını saklı tutar.