LETONYA ÜLKE RAPORU Ekim 2013 B.Ö.

Transkript

1 LETONYA ÜLKE RAPORU Ekim 2013 B.Ö.

2 I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Letonya Cumhuriyeti Yönetim Şekli Coğrafi Konumu : Parlamenter Cumhuriyet : Avrupa nın kuzeydoğu kesiminde bir ülke olan Letonya, Baltık Denizi ve Riga Körfezi kıyılarında yer alır. Kuzeyde Estonya, doğuda Rusya, güneyde Litvanya ile çevrilidir. Yüzölçümü : km 2 Nüfus : kişi Nüfus Yoğunluğu : 31 kişi/km 2 Başkent Önemli Şehirleri Zaman Ayarı İklimi Konuşulan Diller Etnik Yapı Din Üyelikler : Riga : Daugavpils, Jekabpils, Liepaja, Jelgava : GMT den 2 saat ileridir. Türkiye ile aynı saat dilimindedir : Ülkede kara iklimi etkilidir. Yazlar ılık, kışlar sert geçer. Riga da kış sıcaklık ortalaması -2 ila -3 derece, yaz sıcaklık ortalaması 22 derece dir. : Letonca, Rusça : Letonya nın nüfusunun % 62,1 i Leton kökenli olup, ülkedeki en büyük ikinci etnik toplum Ruslardır (%26,09). Ülkede Azeri, Tatar, Ermeni ve Türki Cumhuriyet kökenliler de yaşamaktadır. : Hıristiyanlık (Katolik, Lüteryan, Ortodoks) : Avrupa Birliği (AB), Avrupa Konseyi, Avrupa 1 AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ Sayfa 1

3 Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Birleşmiş Milletler (BM), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü (NATO), Uluslararası Para Fonu (IMF) II. DEMOGRAFİK GÖSTERGELER Nüfus kişi 2012 verisi Türk Kökenli Nüfus* 65 kişi Yaşın Nüfusa Oranı 66, verisi Internet Kullanıcıları (%) 71, verisi OECD Gelir Grubu Üst Orta Gelir 2011 verisi Beklenen Yaşam Süresi 73,58 yıl 2011 verisi CO2 Emisyonu (kişibaşı metrik ton) 2, verisi İşgücü kişi 2011 verisi İşsizliğin toplam işgücüne oranı, % 15, verisi Kaynak: Dünya Bankası, Ekim 2013 Letonya da 65 vatandaşımız bulunmaktadır. Yerleşik vatandaşlarımızın çoğu ya Türk firmalarında çalışmakta ya da lokantacılık ve ticaretle uğraşmaktadır. Bunlar ikamet ve çalışma izinlerinde sorunla karşılaşmamaktadır. Letonya ya seyahat etmek isteyen vatandaşlarımızın Schengen vizesi almaları gerekmektedir. Kaynak: T.C.Dışişleri Bakanlığı III. EKONOMİK GÖSTERGELER Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (Milyar ABD $) Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Dünya Sıralaması Kişi Başı GSYİH (ABD $) ,7 25,9 24,1 28,4 28, AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ Sayfa 2

4 Kişi Başı GSYİH Dünya Sıralaması GSYİH Büyüme Hızı (%) Enflasyon (tüketici fiyatlarıyla, %) Para Birimi= Letonya Latı (LVL) ,2-18,0-1,6 5,4 5,6 15,40 3,5-1,1 4,4 2,3 1 TL = 0,26 LVL 1 Euro = 0,70 LVL 1 ABD$ = 0,52 LVL ( itibariyle) Kaynak: Dünya Bankası, Ekim 2013 *Letonya nın 1 Ocak 2014 tarihinde Euro ya geçmesi beklenmektedir. IV. BİR BAKIŞTA LETONYA Sektörlerin Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya Katma Değer Oranı (%) Tarım : 4,1 Sanayi : 21,8 Hizmetler : 74,1 Kaynak: Dünya Bankası, Ekim 2013 V. DIŞ TİCARETİ LETONYA NIN DIŞ TİCARETİ (Mal ve Hizmetler) (Milyar ABD Doları) Ticaret Yıllar İhracatı İthalatı Hacmi Ticaret Dengesi ,4 19,0 33,4-4, ,4 11,7 23,1-0, ,9 13,2 26,1-0, ,7 18,1 34,8-1, ,3 18,3 35,6-1,0 Kaynak: Dünya Bankası, Ekim AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ Sayfa 3

5 Başlıca İhracat Yaptığı Ülkeler (2012) Başlıca İthalat Yaptığı Ülkeler (2012) Başlıca İhraç Ürünleri (2011) - Rusya (%18,3) - Litvanya (%15) - Estonya (%12) - Almanya (%7,2) - Polonya (%5,6) - İsveç (%4,8) - Litvanya (%18,9) - Almanya (%11,5) - Rusya (%9,3) - Polonya (%8,1) - Estonya (%7,5) - İtalya (%4,6) - Finlandiya (%4,4) - Gıda ürünleri - Ağaç ve ağaç ürünleri - Metaller - Makine ve ekipmanlar - Tekstil ürünleri 4 AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ Sayfa 4

6 Başlıca İthal Ürünleri (2011) - Makine ve ekipmanları - Tüketim ürünleri - Kimyasallar - Yakıtlar - Taşıtlar Kaynak: CIA Factbook VI. TÜRKİYE İLE TİCARİ İLİŞKİLERİ Yıllar TÜRKİYE LETONYA TİCARİ İLİŞKİLERİ (Milyar ABD Doları) Türkiye nin İhracatı Türkiye nin İthalatı Ticaret Hacmi Ticaret Dengesi ,1 11,9 28 4, ,4 2, , ,4 8,5 85,9 68, ,4 36,3 141,7 69, ,3 24,6 128,9 79, ,9 50,5 115,4 14, ,9 71,4 137,3-5, ,9 129,8 245,7-13, ,4 160,3 287,7-32, (İlk 9 ay) 93,4 146,2 239,6-52,8 5 AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ Sayfa 5

7 (İlk 9 ay) Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Ticaret dengesi Türkiye açısından değerlendirilmektedir 6 AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ Sayfa 6

8 180,0 LETONYA-TÜRKİYE DIŞ TİCARETİNİN SEYRİ (Milyon ABD $) 160,0 160,3 140,0 129,8 127,4 120,0 105,4 104,3 115,9 100,0 80,0 81,4 77,4 64,9 71,4 60,0 50,5 65,9 40,0 36,3 20,0 16,1 11,9 2,6 8,5 24,6 0, İhracat İthalat Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Fasıl 84 Fasıl adı TÜRKİYE NİN LETONYA YA İHRACATI (2012 yılı, ABD Dolar) Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler; bunların aksam ve parçaları İhracat Dolar AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ Sayfa 7

9 87 Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları; bunların aksam, parça, aksesuarı 85 Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları;aksam-parça-aksesuarı 54 Sentetik ve suni filamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler Örme giyim eşyası ve aksesuarı Anorganik kimyasallar; kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri 71 İnciler, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller; taklit mücevherci eşyası; metal paralar Yenilen meyvalar ve yenilen sert kabuklu meyvalar; turunçgillerin ve kavunların ve karpuzların kabukları Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı Demir veya çelikten eşya Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli maddeler; mineral mumlar 83 Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.) Plastikler ve mamulleri Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya; bunların aksamı Dokunabilir maddelerden hazır eşya; takımlar; kullanılmış giyim ve dokunmuş diğer eşya; paçavralar 76 Alüminyum ve alüminyumdan eşya Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları Özel dokunmuş mensucat; tufte edilmiş dokunabilir mensucat;dantela;duvar halıları; şeritçi ve kaytancı eşyası; işlemeler 25 Tuz; kükürt; topraklar ve taşlar; alçılar, kireçler ve çimento Sentetik ve suni devamsız lifler Mobilyalar, yatak takımları; aydınlatma cihazları; reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb; prefabrik yapılar Kauçuk ve kauçuktan eşya Pamuk Demir ve çelik Kaynak: TÜİK Fasıl Fasıl adı TÜRKİYE NİN LETONYA DAN İTHALATI (2012 yılı, ABD Dolar) İthalat Dolar 8 AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ Sayfa 8

10 72 Demir ve çelik Ağaç ve ahşap eşya; odun kömürü Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli maddeler; mineral mumlar 1 Canlı hayvanlar Cam ve cam eşya Mobilyalar, yatak takımları; aydınlatma cihazları; reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb; prefabrik yapılar 12 Yağlı tohum ve meyvalar; muhtelif tane, tohum ve meyvalar;sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler; saman ve kaba yem 89 Gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar Demir veya çelikten eşya Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları; bunların aksam, parça, aksesuarı 85 Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları;aksam-parça-aksesuarı 54 Sentetik ve suni filamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler; bunların aksam ve parçaları Organik kimyasal ürünler Plastikler ve mamulleri Süt ürünleri; yumurtalar; tabii bal; diğer yenilebilir hayvansal menşeli ürünler Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke Kağıt ve karton; kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya Kauçuk ve kauçuktan eşya Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar; bunların aksam, parça ve aksesuarı 33 Uçucu yağlar ve rezinoitler; parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı Örme giyim eşyası ve aksesuarı Çeşitli mamul eşya (hijyenik havlu, bebek bezi, kalem, çakmak, fermuar, fırça vb.) Kaynak: TÜİK TÜRKİYE NİN LETONYA YA İHRACATI (2013 Ocak-Temmuz, ABD Dolar) 9 AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ Sayfa 9

11 Fasıl Fasıl adı İhracat Dolar 84 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler; bunların aksam ve parçaları Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları; bunların aksam, parça, aksesuarı 71 İnciler, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller; taklit mücevherci eşyası; metal paralar Sentetik ve suni filamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler Örme giyim eşyası ve aksesuarı Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları;aksam-parça-aksesuarı 73 Demir veya çelikten eşya Yenilen meyvalar ve yenilen sert kabuklu meyvalar; turunçgillerin ve kavunların ve karpuzların kabukları Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.) Demir ve çelik Alüminyum ve alüminyumdan eşya Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli maddeler; mineral mumlar 39 Plastikler ve mamulleri Tuz; kükürt; topraklar ve taşlar; alçılar, kireçler ve çimento Anorganik kimyasallar; kıymetli metal, radyoaktif element, metal ve izotopların organik-anorganik bileşikleri 58 Özel dokunmuş mensucat; tufte edilmiş dokunabilir mensucat;dantela;duvar halıları; şeritçi ve kaytancı eşyası; işlemeler Dokunabilir maddelerden hazır eşya; takımlar; kullanılmış giyim ve dokunmuş diğer eşya; paçavralar Örme eşya Pamuk Sebzeler, meyvalar, sert kabuklu meyvalar ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar Sentetik ve suni devamsız lifler Mobilyalar, yatak takımları; aydınlatma cihazları; reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb; prefabrik yapılar Kauçuk ve kauçuktan eşya Kaynak: TÜİK 10 AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ Sayfa 10

12 TÜRKİYE NİN LETONYA DAN İTHALATI (2013 Ocak-Temmuz, ABD Dolar) Fasıl Fasıl adı İthalat Dolar 72 Demir ve çelik Ağaç ve ahşap eşya; odun kömürü Canlı hayvanlar Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli maddeler; mineral mumlar 89 Gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar Sentetik ve suni filamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları; bunların aksam, parça, aksesuarı Cam ve cam eşya Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları;aksamparça-aksesuarı Mobilyalar, yatak takımları; aydınlatma cihazları; reklam lambaları, ışıklı tabelalar vb; prefabrik yapılar Yağlı tohum ve meyvalar; muhtelif tane, tohum ve meyvalar;sanayiide ve tıpta kullanılan bitkiler; saman ve kaba yem 29 Organik kimyasal ürünler Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke Plastikler ve mamulleri Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler; bunların aksam ve parçaları Kauçuk ve kauçuktan eşya Demir veya çelikten eşya Eczacılık ürünleri Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar; bunların aksam, parça ve aksesuarı Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler Örme giyim eşyası ve aksesuarı Uçucu yağlar ve rezinoitler; parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş dokunabilir mensucat; dokunabilir maddelerden teknik eşya 62 Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı Şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kamçılar, kırbaçlar ve bunların aksamı Kaynak: TÜİK 11 AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ Sayfa 11

13 VII. YATIRIM İLİŞKİLERİ Ocak dönemi içerisinde Letonya dan ülkemize gelen doğrudan yatırım tutarı 62 milyon dolardır. Aynı dönem içerisinde ülkemizin Letonya daki yatırımları 13 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Letonya da kayıtlı 51 Türk firması bulunmaktadır. Türk yatırımları, turizm, lokantacılık ve eğitim alanlarında yoğunlaşmıştır. Türkiye de kayıtlı 17 Leton firması bulunmaktadır. Ülkemizdeki Leton yatırımları turizm, otelcilik ve lokantacılık sektörlerindedir. Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı VIII. TÜRKİYE-LETONYA İLİŞKİLERİNDEKİ SON GELİŞMELER Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, 1-2 Nisan 2013 tarihlerinde Cumhurbaşkanı Andris Berzins in davetlisi olarak Letonya ya resmî bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Bu ziyaret, 11 yıl aradan sonra Türkiye den Letonya ya Devlet Başkanı düzeyinde gerçekleştirilen ilk resmi ziyaret olmuştur. Cumhurbaşkanı Gül, heyetler arası görüşmelerin ardından Letonya Cumhurbaşkanı Andris Berzins ile ortak basın toplantısı gerçekleştirmiştir. Yaptığı açıklamada, Türkiye ve Letonya'nın çok eski iki dost ülke olduğunu, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin 1925 yılında kurulduğunu belirterek Türkiye nin AB üyeliğine verdiği destekten dolayı Letonya ya teşekkür etmiştir. Söz konusu ziyaret kapsamında, firmaları bir araya getiren İş Forumu toplantıları düzenlenmiş ayrıca, iki ülke arasında ulaştırma ve lojistik sektöründe iş birliğine dair niyet mektubu imzalanmıştır. 12 AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ Sayfa 12

14 İKİ ÜLKE ARASINDAKİ ÖNEMLİ ANLAŞMALAR Anlaşma Adı İmza Tarihi Yürürlülük Tarihi Dostluk İşbirliği Anlaşması Kara Ulaştırması Anlaşması Hava Ulaştırma Anlaşması Turizm İşbirliği Anlaşması Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması Askeri Alanda Eğitim, Teknik ve Bilimsel İşbirliği Anlaşması Güvenlik İşbirliği Anlaşması İş Konseyi Protokolü Denizcilik Anlaşması Dışişleri Bakanlıkları Arasında İşbirliği Protokolü Serbest Ticaret Anlaşması Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması Askeri Eğitim İşbirliği Anlaşması Savunma Sanayisi İşbirliği Gümrük İdarelerinin Karşılıklı İşbirliği Anlaşması Diplomatik, Hususi ve Hizmet Pasaportu Hamillerine Vize Muafiyeti Tanınması ve Umuma Mahsus Pasaport Hamillerine Vize Kolaylıkları Sağlanmasına Dair Anlaşma AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ Sayfa 13

15 VIII. TEMSİLCİLİK ADRESLERİ T.C. Riga Büyükelçiliği A.Pumpura iela 2, Riga, LV-1010 Latvia Tel: Faks: E-Posta: embassy.riga@mfa.gov.tr Web: Letonya Cumhuriyeti Büyükelçiliği Reşit Galip Caddesi No : 95 G.O.P. Çankaya Telefon: / Faks: e-posta: embassy.turkey@mfa.gov.lv IX. FAYDALI BAĞLANTILAR Letonya Yatırım ve Kalkınma Ajansı (LIAA) 2 Perses Street, Riga,Latvia LV-1442 Tel: / Faks: e-posta: liaa@liaa.gov.lv Web: Litvanya İstatistik Ofisi Web: 14 AB VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ Sayfa 14