TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

Transkript

1 2016 TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU YÖNETİCİ ÖZETİ EXECUTIVE SUMMARY TÜRKİYE İNŞAAT VE YAPI SEKTÖRÜ TÜRKİYE İNŞAAT MALZEMELERİ SANAYİ TÜRKİYE EKONOMİSİ DÜNYA EKONOMİSİ DÜNYA İNŞAAT SEKTÖRÜ ÖZEL BÖLÜM Katkılarıyla BİLGİ: Rapor içerisinde paylaşılan TUİK kaynaklı veriler, Takvim ve Mevsimsellik Etkisinden Arındırılmamış verilerdir.

2 YÖNETİCİ ÖZETİ Milli gelir revizyonu ile inşaat harcamaları 200 milyar TL den 450 milyar TL ye yükseldi. İnşaat sektörü 2016 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 1,4 büyüdü. İnşaat sektör 2016 Ocak-Eylül döneminde yüzde 7,4 büyüdü. İnşaat sektöründe güven endeksi Aralık ayında 2,2 puan geriledi. Mevcut inşaat işleri endeksi Aralık ayında 8,4 düştü. Yeni alınan inşaat işleri endeksi aralık ayında 2,7 geriledi. Kasım ayında konut satışları yüzde 25,1 arttı. Kasım ayında birinci el konut satışları yüzde 24,5 yükseldi. Kasım ayında ipotekli konut satışları yüzde 71,4 arttı. Yabancılara konut satışı 2016 Ocak-Kasım döneminde yüzde 19,5 düştü. İnşaat sektörünün milli gelir içindeki payı yüzde 8,5 e yükseldi. Ekim ayında inşaat malzemesi sanayi üretimi yüzde 0,5 arttı. Ekim ayında inşaat malzemesi ihracatı yüzde 8,2 geriledi. Ekim ayında inşaat malzemesi ithalatı yüzde 7,7 azaldı. Milli gelir, revizyon ile birlikte 860 milyar dolara yükseldi. Türkiye ekonomisi 2016 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 1,8 küçüldü. Türkiye ekonomisi 2016 yılı Ocak-Eylül döneminde yüzde 2,4 büyüdü. TC Merkez Bankası faizleri değiştirmedi. Türk Lirası cinsi faizler yukarı yönlü. Türk lirası sepet kur riskler ile birlikte 3,60 seviyesini aştı. Dünya ekonomisinde 2017 yılında yüzde 2,7 büyüme bekleniyor. Dünya mal ticaretinde 2017 yılında yüzde 3-4 arası büyüme bekleniyor. ABD Merkez Bankası FED Aralık ayında faiz artırdı. Dolar güçlenmeye devam ediyor. Euro-Dolar paritesi 1,05 seviyesinin altına indi. ABD de yıllık inşaat harcamaları 1,17 trilyon dolara ulaştı. ABD de yeni ev satışları Kasım ayında 592 bin adet ile rekor kırdı. AB inşaat harcamaları 2016 yılı ekim ayında yüzde 2,2 büyüdü. Aralık ayında inşaat malzemesi fiyatlarında artış yaşandı. TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

3 EXECUTIVE SUMMARY Construction expenditures revised from 200 billion TL to 450 billion TL for Construction sector growth 1,4 percent in the third quarter of Construction sector growth 7,4 percent during the January-September period. Construction confidence index decreased 2,2 in December. Existing construction activities dropped 8,4 point in December. New construction orders dropped 2,7 point in December. House sales increased 25,1 percent in November of First sales of House sales rose 24,5 percent in November of Mortgaged sales of House sales increased 71,4 percent in November of House sales to foreigners dropped 19,5 percent during the January-November period. Share of construction sector in national income realized as 8,5 percent Construction materials sector industrial production increased 0,5 percent in October. Construction materials export decreased 8,2 percent in October of Construction materials import decreased 7,7 percent in October of Revised national income rose to 860 billion TL. Turkish economy shrank 1,8 percent in the third quarter of Turkish economy growth 2,4 percent in during the January-September period. Turkish Central Bank did not change interest rates. Turkish Liras interest rates are rising. Currency basket passed over 3,60 Turkish Liras due to rising risks. World economy is estimated to growth 2,7 percent in Global merchandise trade will expand between 3-4 percent in FED increased its key interest rate by 0,25 percent in December. Dollar is still appreciating Euro-Dollar parity is below 1,05 level. US new home sales reached to 592 thousand in November. EU construction expenditures increased 2,2 percent in October of Construction materials prices increased during December. TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

4 92,5 145,1 117,9 127,1 141,9 162,4 198,5 175,1 226,0 205,9 291,4 338,4 379,9 446,7 TÜRKİYE İNŞAAT VE YAPI SEKTÖRÜ Milli Gelir Hesaplama Yöntemi Değişti, Milli Gelirde Ortaya Çıkan Artışın Önemli Bölümü İnşaat Sektöründen Kaynaklandı Türkiye İstatistik Kurumu milli gelir hesaplama yöntemini değiştirmiş ve daha güncel hale getirmiştir. Yeni kullanılmaya başlanan hesaplama yöntemi ile milli gelir 2015 yılı için cari fiyatlarla yüzde 19,5 oranında büyümüştür. Bu büyümenin büyük bölümü kayıt dışında kalan inşaat faaliyetlerinin milli gelire dahil edilmesinden kaynaklanmıştır. Yapılan revizyon ile inşaat harcamaları genişlemiş ve inşaat sektöründeki büyüme hızları yükselmiştir. Buna bağlı olarak inşaat sektörünün milli gelir içindeki payı da artmıştır. Toplam inşaat harcamaları 2015 yılında eski yöntem ile 175,1 milyar TL olarak ölçülmüş iken revizyon sonrası inşaat harcamaları büyüklüğü 379,9 milyar TL ye yükselmiştir yılında ise inşaat harcamalarının 450 milyar TL ye yaklaşacağı öngörülmektedir. Şekil.1 İnşaat Harcamaları Milyar Türk Lirası 500,0 450,0 400,0 350,0 300,0 250,0 200,0 150,0 100,0 50,0 0, T İNŞAAT HARCAMALARI ESKİ MİLYAR TL İNŞAAT HARCAMALARI YENİ MİLYAR TL Kaynak; Türkiye İstatistik Kurumu Yeni hesaplama yöntemi ile geçmiş yıllara ait inşaat sektörü büyüme oranları yukarı yönlü revize edilmiştir yılına ilişkin çeyrek verileri de yenilenmiştir. İnşaat sektöründe büyüme üçüncü çeyrekte yavaşlamış ve 2016 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 1,4 olmuştur. Yılın ilk ve ikinci çeyreğinde büyümeler yüzde 5,1 ve yüzde 15,7 olarak revize edilmiştir. Böylece yılın ilk dokuz ayında inşaat sektörü yüzde 7,4 büyümüştür yılı ilk dokuz ayında ise inşaat sektörü yüzde 4,9 büyümüştü. Gayrimenkul sektöründe ise büyüme 2016 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 3,7 olmuştur. Yılın ilk ve ikinci çeyreğinde büyümeler yüzde 4,3 ve yüzde 5,2 olarak revize edilmiştir. Böylece yılın ilk dokuz ayında gayrimenkul sektörü yüzde 4,4 büyümüştür yılı ilk dokuz ayında ise gayrimenkul sektörü yüzde 2,4 büyümüştü. TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

5 2014 OCAK 2015 OCAK 2016 OCAK Tablo.1 İnşaat Ve Gayrimenkul Sektöründe Büyüme Yüzde DÖNEM İNŞAAT GAYRİMENKUL GSYİH ,1 4,5 8, ,7 4,9 11, ,38 4,3 4, ,0 2,9 8, ,0 2,5 5,2 2015Q1-2,1 3,5 3, Q2 9,4 2,1 7, Q3 3,7 2,1 5, / 9 3,7 2,6 5, Q4 7,9 1,8 7, ,9 2,4 6, Q1 5,1 4,3 4, Q2 15,7 5,2 4, Q3 1,4 3,7-1, /9 7,4 4,4 2,4 Kaynak; Türkiye İstatistik Kurumu İnşaat Sektöründe Güven Endeksi Aralık Ayında 2,2 Puan Geriledi İnşaat sektöründe güven endeksi Aralık ayında 2,2 puan daha gerilemiştir. Yaz aylarında gerilemeye başlayan güven endeksi darbe girişiminin etkisi ile Ağustos ayında önemli ölçüde düşmüştü. Eylül ayında etki azalarak sürmüştü. Ekim ayından sonra Kasım ve Aralık ayında da güven endeksinde önemli kayıplar oluşmuştur. Böylece güven endeksi yılın ikinci yarısında toplam 17,6 puan gerilemiştir. Güven kaybı daha çok sektörün dışındaki dinamiklerden kaynaklanmaya devam etmektedir. Aralık ayında güven endeksi geçen yılın Aralık ayı güven seviyesinin de 8,9 puan altına gerilemiştir. Şekil.2 İnşaat Sektörü Güven Endeksi (2010=100) 95 İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ 2010= Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

6 2014 OCAK 2015 OCAK 2016 OCAK 2014 OCAK 2015 OCAK 2016 OCAK Mevcut İnşaat İşleri Seviyesi Aralık Ayında 8,4 Puan Geriledi Mevcut inşaat işlerinde Ekim ve Kasım aylarında görülen gerileme Aralık ayında hızlanarak devam etmiştir. Mevcut işler özellikle mevsimsellik ile daha hızlı gerilerken genel piyasa koşulları da işlerde gerilemeye yol açmaktadır. Mevcut inşaat işleri seviyesi Aralık ayında geçen yılın Aralık ayındaki mevcut işler seviyesinin de 11,0 puan altında gerçekleşmiştir. Şekil.3 Son Üç Ay İnşaat Faaliyetleri Endeksi (2010=100) 110,0 105,0 100,0 95,0 90,0 85,0 80,0 75,0 İNŞAAT FAALİYETLERİ SON ÜÇ AY 70,0 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Yeni Alınan İnşaat İşleri Seviyesi Aralık Ayında 2,7 Puan Düştü Alınan yeni inşaat işleri seviyesi Aralık ayında 2,7 puan düşmüştür. Alınan yeni inşaat işlerinde mevsimsellik ile birlikte gerileme hızlanmıştır. Kasım ayında görülen sınırlı artış sürekli olamamıştır. Aralık ayında alınan yeni inşaat işleri siparişleri geçen yılki Aralık ayı seviyesinin de 4,5 puan altında gerçekleşmiştir. Şekil.4 Yeni Alınan İnşaat İşleri Endeksi (2010=100) 76,0 YENİ ALINAN İNŞAAT İŞLERİNİN SEVİYESİ 74,0 72,0 70,0 68,0 66,0 64,0 62,0 60,0 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

7 Konut Satışları Kasım Ayında En Yüksek Seviyeye Çıktı Konut satışları Kasım ayında uygulamaya konulan konut satış ve faiz kampanyalarının olumlu katkısı ile yüzde 25,1 artmıştır. Böylece satışlar son üç ayda önemli ölçüde toparlanmıştır. Yılın ilk on bir ayında ise toplam satışlar geçen yılın yüzde 4,5 üzerine çıkmıştır. İlk on bir ayda konut satılmıştır. Kasım ayında konut satışları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25,1 artarak adet olmuştur. Birinci el satışlar Kasım ayında yüzde 24,5 artarak adede yükselmiştir. İkinci el satışlar ise yüzde 25,7 artmıştır. Kasım ayında ipotekli satışlar ise yüzde 71,4 yükselerek adet olmuş ve yılın en yüksek aylık ipotekli satışına ulaşılmıştır. İpotekli satışlarda bankaların düşük faizli kredi uygulaması etkili olmaktadır. Tablo.2 Aylık Konut Satışları DÖNEM DEĞİŞİM (%) OCAK , ,0 116, , , , , , , , , , Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Birinci El Konut Satışları Yüzde 6,7 Arttı Konut satışlarının dağılımı değerlendirildiğinde Ocak-Kasım döneminde birinci el satışların arttığı, ikinci el satışların da yıllık bazda ilk kez Kasım ayında geçen senenin üzerine çıktığı görülmektedir. Yeni konut satışı anlamına gelen birinci el konut satışı yılın ilk bir ayında yüzde 6,7 artarak adet olmuştur. İkinci el konut satışları ise yüzde 2,7 artarak adet olarak gerçekleşmiştir. İlk el satışlardaki gerileme son üç ayda yeni ev satış kampanyaları ve düşen faizler ile birlikte hızlı artışa dönüşmüştür. Tablo.3 Konut Satışlarının Dağılımı DÖNEM TOPLAM BİRİNCİ EL İKİNCİ EL 2015 OCAK OCAK DEĞİŞİM (%) 4,5 6,7 2,7 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

8 İpotekli Satışlar Yüzde 1,6 Arttı Konut satışlarında ipotekli satışlar ile diğer satışlardaki gelişmelerde ise yılın ilk on bir ayında ipotekli satışlar Kasım ayında ilk kez yılık bazda artışa geçmiştir. Kasım ayındaki yeni faiz indirimleri ile banka kredisi kullanımı artmış ve ipotekli satışlardaki gerileme de artışa dönüşmüştür. Diğer satışlar ise yılın ilk on bir ayında yüzde 6,1 oranında artmıştır. Tablo.4 Konut Satışlarının Dağılımı DÖNEM TOPLAM İPOTEKLİ SATIŞLAR DİĞER SATIŞLAR 2015 OCAK OCAK DEĞİŞİM (%) 4,5 1,6 6,1 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Yabancılara Konut Satışları Yüzde 19,5 Geriledi Konut sektöründe yabancılara konut satışı önemli bir gelişme alanı olarak izlenmekte ve değerlendirilmektedir. Özellikle büyük şehirler ile kıyı şehirleri öncelikli iller olarak görülmektedir. Yıllar itibariyle yabancılara konut satışının artacağı beklentisi olmakla birlikte yıllık satış en fazla 23 bin daire olarak gerçekleşmiştir. Yabancılara konut satışı durağanlaşmıştır yılında ise yabancılara konut satışı geçen yılın altında gerçekleşmektedir yılının ilk on bir ayında yabancılara konut satışı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19,5 azalarak adede inmiştir. İller bazında hemen tüm illerde satışlar azalmıştır. Yaşanan gelişmeler ve belirsizlikler yabancılara konut satışlarını da olumsuz etkilemiştir. Tablo.5 Yabancılara Konut Satışı Adet Ocak-Kasım 2015 Ocak-Kasım 2016 Toplam İstanbul Antalya Aydın Bursa Yalova Trabzon Muğla Ankara Sakarya Mersin Diğer iller Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

9 İnşaat Sektörünün Milli Gelir İçindeki Payı Arttı İnşaat sektöründe daha önce kayıt dışında kalan faaliyetlerin milli gelir hesaplarına katılması sonucu inşat sektörünün milli gelir içindeki payı da yükselmiştir yılında cari fiyatlarla inşaat sektörünün milli gelir içindeki payı yüzde 4,4 den revizyon sonrası yüzde 8,2 ye yükselmiştir yılında payın yüzde 8,5 olacağı öngörülmektedir. Şekil.5 İnşaat Sektörünün Milli Gelir İçindeki Payı Cari Fiyatlara Yüzde 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 4,2 6,1 7,2 7,8 8,1 8,1 8,2 4,5 4,4 4,4 4,6 4, T 4,7 8,5 İNŞAAT/MİLLİ GELİR PAY ESKİ YÜZDE İNŞAAT/MİLLİ GELİR PAY YENİ YÜZDE Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Milli Gelir İnşaat Sektörü Hesaplarında Kamu İle Özel Sektör Ayrımı Kalktı Milli gelir hesaplamalarında kamu ile özel sektörün sabit sermaye yatırımları ile inşaat harcamaları eski hesaplama yönteminde ayrı görülüyordu ve böylece kamu ile özel sektör performansı ayrı değerlendirilebiliyordu. Ancak yeni yöntem ile yapılan hesaplama ve açıklamada kamu ile özel sektörün sabit sermaye yatırımları ve inşaat sektörü harcamaları ayrımı yer almamaktadır. Böylece inşaat sektöründe sürükleyici iki kesimin performanslarını ayrı izleme ve değerlendirme olanağı da kalmamıştır. İnşaat Sektörünü 2017 Yılında Destekleyecek Unsurlar ve Beklentiler İnşaat sektörü büyüme yönü ile 2017 yılına diğer sektörlere göre daha iyimser beklentiler içinde girmektedir. Hükümet yavaşlayan ekonomik büyümeyi hızlandırmak için öncelikle kamu yatırım ve inşaat harcamalarında artış hedeflemektedir yılı bütçesinde kamu yatırımları hedefi yüzde 25 artarak 80 milyar TL ye ulaşmıştır. Kamu yatırım harcamalarındaki artış inşaat sektöründeki büyümeyi destekleyecektir. İnşaat sektörünü 2017 yılında destekleyecek diğer unsurlar da bulunmaktadır. Bunların başında konut kampanyalarının sürdürülmesi, bankaların konut kredisi kampanyaları, konut kredi faiz oranlarının göreceli düşük kalmaya devam etmesi ve konutta KDV indiriminin uzatılması olasılığı gelmektedir. Ayrıca Güneydoğu ve Doğu Anadolu cazibe merkezlerinde yapılacağı ilan edilen konut projeleri, yine Güneydoğu ve Doğu Anadolu da kamu altyapı ve sanayi binaları inşaatı ve tedariki, yatırım teşvikleri kapsamındaki inşaatlarda KDV iadesi uygulamasının başlaması, kentsel dönüşüm ve yenileme yatırımları ile TOKİ inşaatları da diğer destekleyici unsurlar olacaktır. TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

10 TÜRKİYE İNŞAAT MALZEMELERİ SANAYİ İnşaat Malzemesi Sanayi Üretimi Ekim Ayında Yüzde 0,5 Arttı 2016 yılı Ekim ayında inşaat malzemeleri sanayi üretimi bir önceki yılın Ekim ayına göre ağırlıklı ortalama olarak yüzde 0,5 artmıştır. İnşaat malzemeleri sanayi üretiminde Temmuz ayında yaşanan keskin gerileme Ağustos ayında durmuş, Eylül ayında ise yine önemli bir gerileme yaşanmıştı. Ekim ayında ise üretimde çok sınırlı bir artış gerçekleşmiştir. Böylece yıllık üretim de zayıflamaya devam etmiştir. Ekim ayındaki gerileme ile birlikte 2016 yılı Ocak- Ekim döneminde inşaat malzemeleri sanayi üretimi 2015 yılı Ocak-Ekim dönemine göre yüzde 0,5 artmıştır. Yılın ilk aylarında yaşanan hızlı büyüme ivmesi önemli ölçüde azalmıştır yılı Ekim ayında, izlenen 26 üründen 16 sında üretim geçen yılın Ekim ayına göre artmıştır. 10 üründe ise üretim geçen yılın altında kalmıştır. Yılın ilk on ayında ise geçen yılın aynı dönemine göre 14 ürünün üretimi artarken 12 ürünün üretimi gerilemiştir. Üretimdeki gelişmeler alt sektörler itibariyle oldukça farklılıklar göstermeye devam etmektedir. Sanayi üretimindeki artışta iç piyasa satışları ile iç piyasa siparişleri belirleyici olmaya devam etmektedir. Başarısız darbe girişimi sonrası iç talepteki gerilemenin Ağustos ayında kısmen telafi edildiği görülmektedir. Ancak iç talep Eylül ve Ekim aylarında yeniden ivme kaybetmeye başlamıştır. İhracat tarafından gelen talep ise halen zayıf kalmaktadır. İç talep önümüzdeki aylarda mevsimsellik etkisi ile de aşağı yönlü olacaktır. Tablo.6 Sanayi Üretimi Büyüme (Bir Önceki yılın aynı ayına ve dönemine göre yüzde) SEKTÖRLER OCAK - Düz Cam İmalatı 29,2 13,8 Fırınlanmış Kilden Tuğla, Karo ve İnşaat Malzemeleri İmalatı Soğutma ve Havalandırma Donanımlarının İmalatı 4,4 7,9 4,5 6,7 İnşaat Amaçlı Beton Ürünlerin İmalatı 10,9 6,7 Kireç ve Alçı İmalatı 9,4 5,9 Seramik Sıhhi Ürünlerin İmalatı 3,8 5,3 Hazır Beton İmalatı 13,9 5,2 Çimento İmalatı 11,3 4,6 İnşaat Amaçlı Alçı Ürünlerin İmalatı -4,0 3,3 Merkezi Isıtma Radyatörleri (Elektrikli Radyatörler Hariç), Sıcak Su Kazan İmalatı 13,1 3,2 Metalden Kapı ve Pencere İmalatı -37,0 2,0 Çelikten Tüpler, Borular, İçi Boş Profiller Bağlantı Parça İmalatı Boya, vernik ve benzeri kaplayıcı maddeler ile macun İmalatı Ana Demir ve Çelik Ürünleri İmalatı (İnşaat Demiri vb) -10,8 1,9 6,9 1,7 2,9 0,5 Kabloların İmalatı 4,8-0,2 Birleştirilmiş Parke Yer Döşemelerinin İmalatı Diğer Bina Doğramacılığı ve Marangozluk Ürünlerinin İmalatı Taş ve Mermerin Kesilmesi, Şekil Verilmesi, Bitirilmesi 9,7-1,0-8,4-2,3 3,3-2,6 Seramik Karo ve Kaldırım Taşları İmalatı -3,0-2,9 Elektrikli Aydınlatma Ekiplerinin İmalatı 4,1-5,2 Plastik İnşaat Malzemesi İmalatı -9,9-6,0 Diğer musluk ve valf/vana imalatı -12,9-6,3 Diğer Camların İmalatı ve İşlenmesi (Teknik Amaçlı Cam) -4,7-7,7 Duvar Kağıdı İmalatı 27,2-8,1 Kilit ve Menteşe İmalatı -18,2-9,3 Metal Yapı ve Yapı Parçaları İmalatı -16,8-10,0 İnşaat Malzemeleri 0,5 0,5 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

11 OCAK OCAK Ekim Ayında İhracat Yüzde 8,2 Geriledi İnşaat malzemeleri ihracatı Ekim ayında geçen yılın Ekim ayına göre yüzde 8,2 gerilemiş ve milyon dolara inmiştir. İhracatta Ağustos ayında görülen toparlanma çabasından sonra Eylül ve Ekim aylarında yeniden gerileme eğilimi görülmektedir. Pazarlardaki bozulma ve sıkıntılara ilave olarak Euro-dolar paritesindeki düşüş te dolar cinsi ihracat büyüklüğünü olumsuz etkilemektedir. Ancak pazar sıkıntıları halen gerilemede esas belirleyici olmaya devam etmektedir. Şekil.6 İnşaat Malzemeleri İhracatı (Aylık Milyon Dolar) AYLIK İHRACAT MİLYON DOLAR ESKİ YIL YENİ YIL İthalat Ekim Ayında Yüzde 7,7 Geriledi İnşaat malzemeleri ithalatı yıl genelinde artarken Temmuz ayında önemli ölçüde gerilemiş, Ağustos ayında ise yeniden artmıştı. Eylül ve Ekim aylarında ise ithalat gerilemektedir. Ekim ayında ithalat yüzde 7,7 gerilemiş ve 706 milyon dolara inmiştir. Artan döviz kurları da ithalatı sınırlamaya başlamıştır. Şekil.7 İnşaat Malzemeleri (Aylık Milyon Dolar) AYLIK İTHALAT MİLYON DOLAR ESKİ YIL YENİ YIL

12 OCAK OCAK Yıllık İhracat 15,34 Milyar Dolara Geriledi İhracat 2016 yılının genelinde gerileme eğilimini sürdürmektedir. Ekim ayında da gerileme devam etmiştir. Yılın ilk on ayında ihracat yüzde 11,9 düşmüştür. Bu düşüş ile birlikte yıllık ihracat (2015 Kasım Ekim arasındaki dönemde) 15,34 milyar dolara gerilemiştir. Şekil.8 İnşaat Malzemeleri İhracatı (Yıllık Milyon Dolar) YILLIK İHRACAT MİLYON DOLAR Yıllık İthalat 9,59 Milyar Dolara Geriledi Yıl genelinde artan ve sadece Temmuz ayında düşen ithalat Eylül ve Ekim aylarında da gerileme göstermiştir. İki aylık gerilemeye rağmen yılın ilk on ayında ithalat yüzde 4,4 artmıştır. Buna bağlı olarak yıllık (Kasım 2015 Ekim 2016 arasındaki dönem) ithalat 9,59 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Şekil.9 İnşaat Malzemeleri İthalatı (Yıllık Milyon Dolar) YILLIK İTHALAT MİLYON DOLAR TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

13 Tablo.7 İnşaat Malzemeleri İhracatı milyon dolar SEKTÖRLER 2015 OCAK OCAK- % DEĞ ALÇI 43,9 49,2 12,0 ÇİMENTO 458,9 429,6-6,4 BOYALAR VE VERNİKLER 335,0 291,5-13,0 PLASTİK İNŞAAT 943,5 746,4-20,9 MALZEMELERİ AĞAÇTAN İNŞAAT 392,9 348,7-11,2 MALZEMELERİ DUVAR KAĞITLARI 6,2 3,6-41,8 İŞLENMİŞ TAŞLAR 857,1 775,7-9,5 (MERMER, GRANİT) MİNERAL YÜNLER 15,9 15,7-1,4 ASFALT, ALÇI, ÇİMENTO 93,9 93,1-0,9 VE BETONDAN EŞYA TUĞLALAR, KAROLAR, 5,4 5,1-6,7 KİREMİTLER SERAMİK KAPLAMALAR 419,5 435,7 3,9 SERAMİK SAĞLIK 163,9 178,0 8,6 GEREÇLERİ DÜZ CAM, YALITIM CAMI, 94,9 90,5-4,7 CAM TUĞLA CAM YÜNÜ 78,0 71,5-8,4 DEMİR ÇELİK ÇUBUK, 3.491, ,2-16,9 PROFİL, TELLER VE ÇİVİ DEMİR ÇELİKTEN BORU 1.220,2 970,7-20,4 VE BORU BAĞLANTI PARÇA DEMİR ÇELİKTEN İNŞAAT 1.045,5 822,9-21,3 AKSAMI DEMİR ÇELİK VİDA, 272,5 291,1 6,8 CİVATA SOMUN DEMİR ÇELİKTEN 316,9 301,6-4,8 RADYATÖRLER DEMİR ÇELİK SAĞLIK 54,0 49,9-7,5 GEREÇLERİ ALÜMİNYUMDAN İNŞAAT 707,2 666,7-5,7 MALZEMESİ VE AKSAMI ALÜMİNYUMDAN SAĞLIK 96,5 90,6-6,2 GEREÇLERİ KİLİTLER VE DONANIM 458,8 465,9 1,6 EŞYASI ISITMA VE SOĞUTMA 541,3 547,4 1,1 CİHAZLARI ASANSÖRLER VE LİFTLER 34,5 40,6 17,6 MUSLUKLAR VE VANALAR 299,8 249,1-16,9 ELEKTRİK MALZEMELERİ 405,7 367,7-9,4 YALITIMLI KABLOLAR 1.119, ,4-10,2 AYDINLATMA CİHAZLARI 204,5 216,2 5,7 PREFABRİK YAPILAR 198,9 142,4-28,4 İNŞAAT MALZEMELERİ , ,7-11,9 Çalışmada yer alan tüm dış ticaret verilerinin sayısal kaynağı Türkiye İstatistik Kurumu dur. Tablo.7 İnşaat Malzemeleri İthalatı milyon dolar SEKTÖRLER 2015 OCAK OCAK- % DEĞ ALÇI 5,0 5,2 4,1 ÇİMENTO 14,7 13,9-5,6 BOYALAR VE VERNİKLER 462,0 454,7-1,6 PLASTİK İNŞAAT 304,7 308,4 1,2 MALZEMELERİ AĞAÇTAN İNŞAAT 464,9 448,7-3,5 MALZEMELERİ DUVAR KAĞITLARI 72,7 15,0-79,3 İŞLENMİŞ TAŞLAR 174,1 166,0-4,6 (MERMER, GRANİT) MİNERAL YÜNLER 40,9 37,4-8,6 ASFALT, ALÇI, ÇİMENTO 52,9 46,9-11,4 VE BETONDAN EŞYA TUĞLALAR, KAROLAR, 3,0 1,6-47,0 KİREMİTLER SERAMİK KAPLAMALAR 69,0 59,3-14,0 SERAMİK SAĞLIK 7,4 6,0-18,4 GEREÇLERİ DÜZ CAM, YALITIM CAMI, 143,9 143,2-0,5 CAM TUĞLA CAM YÜNÜ 161,0 185,1 15,0 DEMİR ÇELİK ÇUBUK, 347,8 331,0-4,8 PROFİL, TELLER VE ÇİVİ, DEMİR ÇELİKTEN BORU VE 703,1 665,8-5,3 BORU BAĞLANTI PARÇA DEMİR ÇELİKTEN İNŞAAT 237,9 350,9 47,5 AKSAMI DEMİR ÇELİK VİDA, 555,2 593,6 6,9 CİVATA SOMUN DEMİR ÇELİKTEN 15,1 11,4-24,6 RADYATÖRLER DEMİR ÇELİK SAĞLIK 10,9 10,3-5,5 GEREÇLERİ ALÜMİNYUMDAN İNŞAAT 69,4 72,9 5,1 MALZEMESİ VE AKSAMI ALÜMİNYUMDAN SAĞLIK 27,2 23,7-12,8 GEREÇLERİ KİLİTLER VE DONANIM 494,8 468,9-5,2 EŞYASI ISITMA VE SOĞUTMA 860, ,3 37,4 CİHAZLARI ASANSÖRLER VE LİFTLER 114,7 159,4 39,0 MUSLUKLAR VE VANALAR 521,1 612,4 17,5 ELEKTRİK MALZEMELERİ 897,8 853,8-4,9 YALITIMLI KABLOLAR 304,7 355,3 16,6 AYDINLATMA CİHAZLARI 433,3 298,1-31,2 PREFABRİK YAPILAR 14,8 37,3 151,9 İNŞAAT MALZEMELERİ 7.584, ,5 4,4 Gruplandırmalar için uluslararası sınıflandırmalar kullanılmıştır. İnşaat malzemesi toplam verileri Çalışma Ekibi tarafından hesaplanmaktadır.

14 TÜRKİYE EKONOMİSİ Uluslararası Alanda Milli Gelir Hesaplama Yöntemlerinde Zamanla Yenileme İhtiyacı Ortaya Çıkmaktadır İktisadi faaliyetler ve ilişikler çeşitlendikçe milli geliri oluşturan yeni unsurlar ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle uluslararası düzeyde milli gelir hesaplama yöntemleri zamanla yenilenmektedir. Tüm dünyada en son 2010 yılını temel alarak oluşturulan yeni bir yöntem kullanılmaya başlanmıştır. Bu yeni yöntem daha çok teknoloji faaliyetleri alanındaki yeniliklerin yarattığı katma değeri milli gelire ilave etmeyi sağlamaktadır. Bir başka deyişle yeni yöntem yeni iktisadi faaliyetleri de ölçerek milli gelire eklemektedir. Böylece ülkelerin milli gelirlerinde yüzde 2 ile 5 arasında artışlar ortaya çıkmıştır. Türkiye Yeni Hesaplama Yöntemini Kullanmaya Başlayarak Milli Gelir Hesaplarını Revize Etti Türkiye de de milli gelir hesaplamasını yapan Türkiye İstatistik Kurumu yeni yöntemi kullanmaya başlamıştır. Yeni yöntemin kullanılması ile hesaplanan yeni milli gelir eski milli gelire göre temel alınan baz yıl için yüzde 10,79 artmıştır. Ancak bu artışın sadece 0,79 puanı yeni yönteme geçiş ile sağlanmıştır. Bunun dışındaki artışların tamamı Türkiye nin ölçmediği veya kayıt dışı nedeniyle ölçemediği iktisadi faaliyetlerin de milli gelir hesabına katılması ile sağlanmıştır. Sonuç olarak milli gelirimiz yeni yöntem ile değil ama daha çok yeni yönteme geçerken kayıt dışında kalan ve hesaba katılmayan iktisadi faaliyetlerin de milli gelire dahil edilmesi ile artmıştır. Tablo.8 Milli Gelir Hesabında Ortaya Çıkan Artışın Kaynakları KAYNAK FARK % Dolaylı Ölçülen Mali Aracılık Hizmetleri 0,21 Genel Devlet 2,87 ESA 2010 Yöntemine Geçiş Sebebiyle Fark ARGE Kendi Hesabına Yazılım Uyarlanmış Sigorta Hasar Prim Giderleri 0,73 0,40 0,29 0,04 Ürün Üzerindeki Vergiler 0,60 Tarım 0,74 İzafi Kira/Kira -0,88 Sabit Girdi-Çıktı Kullanılmasının Etkisi -1,44 Gözlemlenemeyen Faaliyetler (Kayıt Dışı) 7,97 Toplam Fark 10,79 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Türkiye nin Milli Geliri 860 Milyar Dolara Yükseldi Yeni milli gelir hesaplaması ile birlikte Türkiye nin birçok ekonomik göstergesi de yenilenmiştir. Milli gelir 2015 yılında eski yöntem ile 720 milyar dolar olurken yeni yöntem ile 860 milyar dolara ulaşmıştır. Milli gelir üretim ve harcama yönleri ile hesaplanmaktadır. Bir başka deyişle milli gelir artışı hem harcamalarda hem de gelirler tarafında da artışa yol açmıştır. Türk Lirası cinsinden değerlendirildiğinde ise milli gelir 2016 yılında eski yöntem ile 2,14 trilyon Türk Lirası olarak öngörülürken, yeni yöntem ile 2,58 trilyon TL olarak hesaplanmıştır.

15 Şekil.10 Milli Gelir Milyar Türk Lirası T MİLLİ GELİR ESKİ MİLYAR TL MİLLİ GELİR YENİ MİLYAR TL Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Yeni Hesaplama İle Birlikte Ekonomik Büyüme Hızı da Arttı Türkiye ekonomisi için yüzde 3 lere düşen ortalama ekonomik büyüme, orta gelir tuzağı ve düşük tasarruf oranları gibi yapısal ekonomik sorunlar bulunmaktaydı ve hükümet de bu yapısal sorunların çözümü için sürekli önlemler almaktaydı. Ancak yeni hesaplama yöntemi ile son beş yılın ekonomik büyüme ortalaması yüzde 6,5 e, kişi başı milli gelir 11 bin doların üzerine ve yurtiçi tasarruflar da yüzde 25 e yükselmiştir. Özellikle ekonomik büyüme hızında önemli artışlar yapılmıştır. Şekil.11 Türkiye Ekonomisi Büyüme Hızı Yüzde 12,0 11,1 10,0 9,5 8,5 8,8 8,5 8,0 6,0 4,0 2,0 2,1 4,8 4,2 3,0 5,1 4,0 6,1 2,2 2,5 0, T EKONOMİ BÜYÜME YÜZDE ESKİ EKONOMİK BÜYÜMEYÜZDE YENİ Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

16 Merkez Bankası 2017 Para Ve Kur Politikasını Açıkladı Küresel mali koşulların zorlaştığı, döviz kurları ile faiz oranlarının artmaya başladığı bir ortamda ekonomide en önemli oyuncu konumunda olan TC Merkez Bankası 2017 yılında uygulamayı hedeflediği politikaları açıklamıştır Yılında Politikaların Ana Hedefi Enflasyon Olacak Merkez Bankası 2017 yılında fiyat istikrarına odaklı para politikası duruşunun korunduğu bir çerçeveyi esas alacaktır. Para politikası kararları, enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlardaki gelişmeler dikkate alınarak oluşturulacaktır. Enflasyonun hedefle uyumlu seviyelerde tutulması amaçlanırken finansal istikrar da gözetilecektir. Enflasyonda 2017 Yıl Sonu Hedefi Yüzde 6,5 Fiyat istikrarını sağlamak ve sürdürmek temel amacı doğrultusunda, döneminde geçerli olacak enflasyon hedefi Orta Vadeli Program kapsamında Hükümet ile varılan mutabakatla uyumlu olarak yüzde 5 seviyesinde belirlenmiştir. Enflasyonun, 2017 yılında yüzde 6,5 e geriledikten sonra 2018 yılında yüzde 5 düzeyinde istikrar kazanacağı öngörülmektedir yılında döviz kurları, emtia fiyatları ve petrol fiyatlarındaki artışın etkisi ile enflasyonda yukarı yönlü baskı artacaktır. Merkez Bankası Döviz Kurlarına Gerektiğinde Müdahale Edecek, Faizleri de Artırabilecek Piyasa derinliğinin kaybolmasına bağlı olarak spekülatif davranışlar sonucunda kurlarda sağlıksız fiyat oluşumları gözlenmesi ve aşırı oynaklık durumlarında piyasaya esnek ihaleler yoluyla veya doğrudan müdahale edilebilecektir. Merkez Bankası döviz ve efektif piyasalarında işlem yapmaya yetkili bankalar arasında gerçekleştirilen döviz karşılığı efektif işlemlerine 2017 yılında da devam edilecektir. TCMB geçmişte olduğu gibi 2017 yılında da döviz piyasasının sağlıklı çalışması ve döviz likiditesinin dengelenmesi amacıyla, döviz arz ve talep gelişmelerini yakından takip ederek gerekli önlemleri almaya devam edecektir. Merkez Bankası bu amaçla gerektiğinde faiz artışına da gidebileceğini Kasım ayında göstermiştir. Merkez Bankası gerektiğinde faiz silahını 2017 yılında da kullanacaktır. Likidite Olanakları Geniş, Kredi Büyümesi Sınırlı Kalacak, Döviz Rezervlerinin Artırılmasına Çalışılacak Merkez Bankası 2017 yılında para politikası uygulamasında finansal istikrarı da gözetecektir. Bu çerçevede piyasanın likidite ihtiyacı karşılanırken göreceli gevşek bir likidite politikası izlenecektir. Kredi büyümesinde ise sınırlama devam edecektir. Merkez Bankası döviz rezervlerini de artırmayı hedeflemektedir. Bu çerçevede döviz rezervlerini destekleyen reeskont kredileri kullanımı artırılacaktır. Merkez Bankası koşullar uygun olursa para politikasında sadeleştirmeyi tamamlayarak tekli politika faizi uygulamasına da geçecektir. TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

17 2012 OCAK 2013 OCAK May.15 May OCAK 2014 OCAK 2015 OCAK 21.Ağu 21.Eyl 21.Eki 21.Kas 21.Ara 21.Oca 21.Şub 21.Mar 21.Nis 21.May 21.Haz 21.Tem 21.Ağu 21.Eyl 21.Eki 21.Kas 21.Ara 3,00 3,12 3,13 3,10 3,20 3,17 3,26 3,22 3,23 3,65 3,60 Türk Lirasında Değer Kaybı Hızlandı; Sepet Kur İlk Kez 3,60 ı Da aştı Türk Lirası sepet kur darbe girişimi ile 3,20, Standart and Poors un kredi notu görünümünü negatife çevirmesi ile 3,22 seviyesine kadar yükselmişti. Moodys kredi notu indirimi ile birlikte Türk Lirası sepet kur 3,20 seviyesinde gerçekleşmişti. Böylece sepet kur 1,5 yıllık dönemde en üst seviyesi olan 3,20-3,25 arasında kendine yer edinmişti. Kasım ayında ise Trump ın seçilmesi ile Doların güçlenmesi karşısında Türk Lirası mevcut risklerin de etkisiyle hızla değer kaybetmiş ve sepet kur 3,60 seviyesini de aşmıştır. Türk Lirası daha zayıf bir değer aralığına gerilerken değer kaybı baskısı sürmektedir. Şekil.12 Türk Lirası Sepet Kur TÜRK LİRASI SEPET KUR 3,70 3,60 3,50 3,40 3,30 3,20 3,10 3,00 2,90 2,80 3,19 3,18 3,22 3,18 Kaynak: TC. Merkez Bankası Faizlerde Yön Yukarı Dolar faizlerinde yaşanan artış, Merkez Bankası nın faiz artırması, TL üzerindeki değer kaybı baskısı ve oluşan yeni küresel koşullar nedeniyle Türk Lirası faizlerde de yön yukarı çevrilmiştir. Yeni yılda daha yüksek faiz oranları beklenmektedir. Şekil.13 Faiz Oranları Yüzde 16,00 15,00 14,00 13,00 12,00 11,00 10,00 9,00 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 MB GÖSTERGE FAİZİ YÜZDE KISA VADELİ TL KREDİ FAİZİ YÜZDE 2 YIL VADELİ BONO FAİZİ YÜZDE MB GECELİK BORÇ VERME FAİZİ YÜZDE Kaynak. TC. Merkez Bankası TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

18 DÜNYA EKONOMİSİ 2017 Yılında Dünya Ekonomisinde Yüzde 2,7 Büyüme Beklentisi 2017 yılında Dünya ekonomisinde sınırlı bir toparlanma ve yüzde 2,7 büyüme beklenmektedir. Gelişmiş ülkelerde büyüme yüzde 1,9 olarak beklenmektedir. Trump ile birlikte ABD de büyüme hızlanacaktır. Avrupa birliği ve Euro bölgesinde ise büyüme yavaşlayacaktır. Gelişen ülkelerde de büyüme yüzde 4,5 olarak beklenmektedir. Petrol ve emtia fiyatlarındaki artış gelişen ülkelerdeki büyümeyi destekleyecektir. Tablo.9 Dünya Ekonomisinde Büyüme Yüzde ÜLKELER TAHMİN ÖNGÖRÜ DÜNYA 2,6 2,4 2,7 GELİŞMİŞ ÜLKELER 2,1 1,6 1,9 ABD 2,6 1,6 2,5 EURO BÖLGESİ 2,0 1,7 1,5 AB 28 2,3 1,9 1,7 JAPONYA 0,5 0,5 0,6 GELİŞEN ÜLKELER 4,0 4,2 4,5 ORTA VE DOĞU AVRUPA 3,6 3,3 3,1 BDT -2,8-0,3 1,6 ASYA 6,6 6,5 6,2 ORTA DOĞU VE K.AFRİKA 2,3 3,4 3,6 SAHRA AFRİKASI 3,4 1,4 2,9 LATİN AMERİKA 0,0-0,6 1, Yılında Dünya Mal Ticaretinde Yeniden Büyüme Bekleniyor Dünya mal ticareti 2015 ve 2016 yıllarında daralmıştır yılında ise değer bazında yüzde 3-4 arasında artarak yeniden büyümesi ve 16,6 trilyon dolara yükselmesi beklenmektedir. Artışta miktar genişlemesi ile birlikte emtia fiyatlarındaki artış etkili olacaktır. Tablo.10 Dünya Mal Ticareti TAHMİN 2017 ÖNGÖRÜ MAL TİCARETİ MİLYAR DOLAR MAL TİCARETİ BÜYÜME YÜZDE DEĞER BAZINDA MAL TİCARETİ BÜYÜME YÜZDE MİKTAR BAZINDA , ,0 1,2-10,9-3,0/-4,0 3,0-4,0 2,4 2,8 2,7 1,7 1,8-3,1 Kaynak: Dünya Ticaret Örgütü TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

19 2014 OCAK (24) 2015 OCAK K A S. 1 4 A R A. 1 4 O C A. 1 5 Ş U B. 1 5 M A R T M A R. N İ S. 1 5 M A Y. 1 5 H A Z. 1 5 T E M. 1 5 A Ğ U. 1 5 E Y L. 1 5 E K İ. 1 5 K A S. 1 5 A R A. 1 5 O C A. 1 6 Ş U B. 1 6 M A R. N İ S. 1 6 M A Y. 1 6 H A Z. 1 6 T E M. 1 6 A Ğ U. 1 6 E Y L. 1 6 E K İ. 1 6 K A S. 1 6 A R A. 1 6 Dolar FED Faiz Artışı İle Güçleniyor ABD Merkez Bankası FED Aralık ayında faiz oranlarını artırmıştır. FED ekonomideki gelişmelere ve beklentilere bağlı olarak 2017 yılında da 3 kez faiz artıracağını öngörmektedir. Buna bağlı olarak Dolar tüm para birimleri karşısında güçlenmektedir. Euro dolar paritesi de 1,03 e kadar yaklaşmıştır. Dolar 2017 yılı boyunca güçlü kalmaya devam edecektir. Şekil.14 Euro/Dolar Paritesi 1,26 1,25 1,24 1,23 1,22 1,21 1,2 1,19 1,18 1,17 1,16 1,15 1,14 1,13 1,12 1,11 1,1 1,09 1,08 1,07 1,06 1,05 1,04 1,03 1,02 Kaynak: Reuters Günlük Verileri Petrol Fiyatları 50 Dolar Üzerinde OPEC ve OPEC dışı ülkelerin üretimin kısılması konusunda anlaşması ile birlikte petrol fiyatları 50 dolar üzerine çıkmıştır. Petrol fiyatları 2017 yılında dolar arasında kalacaktır. Petrol fiyatlarındaki artış petrol üreticisi pazarlarımızdaki ekonomik büyümeleri de destekleyecektir. Son iki yıldır çok düşük seyreden ve 30 doların da altına inen petrol fiyatları üretici ülkelerde inşaat işlerinin yavaşlamasına yol açmıştır. Bu çerçevede inşaat işlerinde de toparlanma beklenmektedir. Şekil.15 Petrol Fiyatları Brent Petrol Dolar/Varil Kaynak: London Stock Exchange TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

20 DÜNYA İNŞAAT SEKTÖRÜ ABD de Yıllık İnşaat Harcamaları 2016 Yılı Ekim Ayında 1,17 Trilyon Dolar ABD de konut ve konut dışı inşaat harcamaları 2016 yılının tamamında kademeli artışını sürdürmüştür Ekim ayı sonunda toplam inşaat harcamaları 1,17 trilyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Yılbaşından bu yana konut ve konut dışı bina inşaat harcamaları birlikte artmaktadır. Tablo.11 ABD İnşaat Harcamaları (Yıllık Milyar Dolar) DÖNEM KONUT İNŞAATI KONUT DIŞI BİNA İNŞAATI TOPLAM İNŞAAT 2014 Q4 355,2 629,3 984, Q1 363,9 642, , Q2 382,6 691, , Q3 401,7 695, , Q4 439,0 684, , Q1 475,1 701, , Q2 454,3 699, , ,8 701, , ,9 699, ,6 Kaynak: US Bureau Of Census ABD de Yeni ve Mevcut Ev Satışları Kasım Ayında Yeni Rekorlar Kırdı ABD de konut satışlarında artış sürmektedir. Yeni ev satışları Kasım ayında 592 bin adet ile ve mevcut ev satışları da 5,61 milyon ile yeni rekor seviyelerde gerçekleşmiştir. Konut fiyatları ise istikrarlı artışını sürdürmektedir. Tablo.12 ABD Konut Sektörü DÖNEM YENİ EV SATIŞLARI AYLIK (BİN) MEVCUT EV SATIŞLARI YILLIK (BİN) KONUT FİYAT ENDEKSİ CS Q , Q , Q , Q , Q , Q , Q , Q , Q , , , Kaynak: US National Association of Realtors, US Bureau of Census, S&P Case Shiller Index TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

21 Euro Alanında İnşaat Harcamaları Ekim Ayında Yüzde 2,2 Büyüdü Euro bölgesinde inşaat sektöründe işler canlanmıştır. Üçüncü çeyrekte inşaat harcamaları 3,2 ile hızlı büyümüştü. İnşaat harcamaları Ekim ayında da canlılığını korumuş ve harcamalar yüzde 2,2 büyümüştür. İnşaat işlerindeki canlanma inşaat malzemelerine yönelik talebi de artırmaktadır. Tablo.13 Euro Bölgesi İnşaat Sektörü Büyüme Değişim (Yüzde) DÖNEM TOPLAM İNŞAAT SEKTÖRÜ KONUT İNŞAATI KONUT DIŞI BİNA İNŞAATI 2014 Q2 3,0 3,7 0, Q3-1,4-1,0-2, Q4-0,8-1,2 0, Q1 0,5-0,4 1, Q2-0,9-0,9-1, Q3-1,2-1,3-0, Q4 0,5 1,1-1, Q1 2,7 3,1 0, Q2-0,1-0,6 1, Q3 3,2 2,6 4, ,2 2,7 0,2 Kaynak: Eurostat İnşaat Malzemesi Fiyatlarında Artış Küresel piyasalarda emtia fiyatları Aralık ayında da artmıştır. ABD başkanlık seçimini Trump ın kazanması ardından büyümenin hızlanması ve emtia talebinin artması beklemektedir. Buna bağlı tüm emtia fiyatlarında olduğu gibi inşaat malzemesi fiyatlarında da artışlar sürmektedir. Tablo.14 İnşaat Malzemesi Fiyatları DÖNEM İNŞAAT DEMİRİ TON/ DOLAR BAKIR 100 LIBRE/ DOLAR DÜZ KERESTE 2,36 M3/DOLAR , , , , , , , , , Kaynak: Platts-Mc Graw Hill Financial, National Association of Home Builders, COMEX, TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

22 ÖZEL BÖLÜM İNŞAAT FAALİYETLERİNDE GİRDİ TABLOSU YENİLENDİ Türkiye İstatistik Kurumu milli gelirde yaptığı yenileme çalışmaları kapsamında sektörlerin girdi-çıktı tablolarını da yenilemiştir. Buna göre inşaat sektöründe girdi tablosunda ilişkide olunan girdi grupları ve alt girdiler aşağıdaki gibi güncellenmiştir. Girdiler içinde doğrudan malzemelerin payı yüzde 44,84 olarak ölçülmüştür. Yine dolaylı malzeme girdilerini kapsayan toptan ve perakende ticaret girdisi yüzde 6,04 dür. Başta mimarlık ve mühendislik olmak üzere alınan hizmetlerin payı yüzde 4,77 olmuştur. İnşaat işlerinde alt yüklenicilere yaptırılan işlerin payı yüzde 22,61 dir. Bu payın önemli bölümü işgücü, kalanı da malzeme olarak dağılmaktadır. Taşımacılık-ulaştırma, finansman ve kiralama-leasing işleri girdisinin payı yüzde 4,34 olmuştur. Çalışanlara yapılan doğrudan ücret ödemelerinin payı ise yüzde 13,61 olarak ölçülmüştür. Genel giderlerin payı ise yüzde 3,8 dir. Tablo.15 İnşaat Sektörü Girdi Tablosu GİRDİ GRUPLARI ALT GİRDİLER % PAY MADENCİLİK 2,35 KERESTE AĞAÇ MAMULLERİ 2,10 PETROL RAFİNERİSİ ÜRÜNLERİ 2,39 KAUÇUK PLASTİK 3,34 DOĞRUDAN DİĞER MİNERAL ÜRÜNLER 12,61 MALZEME ANA METALLER 12,02 FABRİKASYON METALLER 5,61 ELEKTRİKLİ TEÇHİZAT 2,49 MAKİNE VE EKİPMAN 1,50 MOBİLYA VE DİĞER MAMULLER 0,44 44,84 DOLAYLI MALZEME TOPTAN TİCARET 4,48 PERAKENDE TİCARET 1,55 6,04 ALINAN HİZMETLER MİMARLIK MÜHENDİSLİK 2,74 GAYRİMENKUL GELİŞTİRME 0,46 HUKUK MUHASEBE 0,71 GÜVENLİK PEYZAJ YÖNETİM VB HİZMETLER 0,85 4,77 İNŞAAT İŞLERİ HİZMETLERİ 22,61 ALINAN TAŞIMACILIK ULAŞTIRMA 2,62 HİZMETLER FİNANSMAN 1,01 KİRALAMA LEASING 0,71 4,34 DİĞER GİDERLER DİĞER GİDERLER/ÖDEMELER 3,80 ÜCRETLER ÇALIŞANLARA ÖDENENLER 13,61 TOPLAM 100,00 TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

23 TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU

24 TÜRKİYE İNŞAAT MALZEMESİ SANAYİCİLERİ DERNEĞİ / info@imsad.org TEL: TÜRKİYE İMSAD AYLIK SEKTÖR RAPORU