PARLAMENTOSU NDA YAPILAN BAZI ÖNEML YORUMLAR

Transkript

1

2 2004 LERLEME RAPORU NUN AÇIKLANDI I AVRUPA PARLAMENTOSU NDA YAPILAN BAZI ÖNEML YORUMLAR Komisyon Ba kan Romano PRODI, AB nin Türkiye ile müzakere sürecini ba latmas Komisyon olarak uygun gördüklerini, ancak kriterlerin kar lan p kar lanmad na dair as l karar n AB devlet ba kanlar taraf ndan verilece ini bildirmi tir. PRODI konu mas nda ayr ca, anayasal düzenlemeler, ceza hukuku, kad n haklar, dini özgürlükler ve askerin siyasi etkinli i konular nda kaydedilen geli melere ra men, uygulamalarda hala giderilmesi gereken eksikliklerin oldu unu belirtmi tir. Türkiye nin tarihleri aras nda devam edecek olan mali bütçe ayarlamalar nda da müzakere sürecinde olaca söyleyerek, dolayl olarak üyeli in 2013 y ndan önce gerçekle meyece ini ifade etmi tir. Geni lemeden Sorumlu Komisyon Üyesi Günter VERHEUGEN ise Türkiye nin geli me gösterdi i konular hakk nda bilgi vermi, Türkiye nin çabas n dikkate al nmas gerekti ini belirtmi tir. VERHEUGEN, Türkiye nin üyelik müzakerelerinin UCU AÇIK B R SÜREÇ oldu unu söylemesine ra men müzakerelerin üyelik amac ile yap laca vurgulayarak bu belirsizli i yumu atmak istemi tir. VERHEUGEN ayr ca müzakere sürecinde gerçekle ecekleri 3 maddede toplam r. Bunlar: 1. Siyasi reform süreci, uygulamalar devam edecektir. 2. Denetlemeler devam edecek raporlar haz rlanacakt r. 3. Sivil toplumun bu müzakere sürecine dahil edilmesi gerekmektedir. Komisyon un raporuna istinaden Parlamentodan olumlu ve olumsuz pek çok yorum gelmi tir. Bunlar: 1. Hristiyan Demokratlar Grup Ba kan (Poettering): Müzakere süreci ucu aç k olmal r. Böylece müzakere süreci sonucunda üyelik olur ya da olmaz diyebiliriz. Burada 3 seçene in göz önünde bulundurulmas gerekmektedir: a) Üyelik b) Üyeli e ret c) mtiyazl ortakl k ( Grup ba kan Türkiye için imtiyazl ortakl k art n göz ard edilmemesi gerekti ini belirtmi tir.) 2. Liberal Parti Grup Ba kan (Watson): 40 y ld r kimsenin yapamad AKP hükümeti yapm r. Komisyonun raporuna destek verilmektedir. Ancak çe itli artlar vard r. Bunlar: a) Türkiye daha önce AB üyesi olmu ya da u anda aday statüsünde olan di er ülkelerle ayn artlarda de erlendirilmeli, davran lmal r. b) lerleme takip edilmelidir. 1

3 c) Türkiye nin AB ye aç lmas yla üç semavi dinin bir arada ya amas sa lanacakt r. Ayr ca co rafi s rlar AB yi daha güçlü k lacakt r. 3. Ye iller Grubu (Bendit): Türkiye nin AB ye kat AB yi de tirmeyecek aksine kültür alan n geni lemesine sebep olacakt r. Türkiye, 2014 y nda AB ye girebilir ki bu kat m bar ve katk getirecektir. 4. Sosyalist Grup (Schultz): Türkiye nin AB ye kat ile slam n AB ile uyu mad görü ü çürütülmü olacakt r. 5. Sol Birlik Grubu (Wurtz): Türkiye nin AB ye kat uygundur. Di er yandan K br s ve Sözde Ermeni Soyk gibi sorunlar n çözülmesi gerekmektedir. 6. li kiler Komisyon Üyesi: Komisyon raporu gerçe i yans tmaktad r. Öneriler yasal olarak de erlendirilirse AB kap Türkiye için aç lm olur. Müzakere süreci Türkiye ye fayda sa layacakt r. Di er baz Komisyon ve Parlamento üyelerinin yorumlar : - Ermeni soyk n tan nmas gereklidir. Bu konu hakk nda Türkiye uyar lmal r. - Türkiye yi slami devlet olarak tan mlamak AB Anayasas na ters dü mektedir Türkiye yi kriterleri yerine getirmiyor diye suçlamak kolay olabilir, kad n-erkek e itsizli i, insan haklar vb. konularda pek çok ele tiri getirilmesine ra men asl nda bak rsa Avrupa Parlamentosu nda da hiç kad n ba kan yoktur. AB olarak özele tiri yap lmal r LERLEME RAPORU NDA BEL RT LEN EKS KL KLER 2004 lerleme Raporu na göre Avrupa Birli i Komisyonu, Türkiye nin Kopenhag siyasi k staslar yeterli ölçüde yerine getirdi ini aç klayarak, AB Konseyi ne Türkiye ile müzakerelere ba lama karar almas yönünde tavsiyede bulunmu tur. Raporda Türkiye nin yerine getirmesi veya düzeltilmesi gereken maddeler daki ekilde s ralanm r: YAS GEREKL KLER I- Hukuk Ceza, Temyiz Mahkemeleri ve Dernekler Yasas n n yürürlü e girmesi Ceza Usulü ile nfaz Yasa Tasla n n onaylanmas Siyasi Partiler Yasas n n Avrupa standartlar na uymayan maddeleri II- Yarg 2

4 Yarg ba ms zl Reformlar n adalet sistemindeki organlar taraf ndan kat ve farkl ekillerde yorumlanmas III- Yolsuzluk le Mücadele Yasal ilerlemelere kar n rü vetin, kamu yönetimi ve ekonomik alanlarda ciddi bir sorun olarak varl sürdürmesi IV- MGK ve Ordu Türk Silahl Kuvvetleri nin dolayl yollardan etki göstermeyi sürdürmesi V- Sivil ve Siyasi Haklar Gazetecilere kar aç lan davalardaki art Kad nlara yönelik iddetin sürmesi Özellikle k z çocuklar n ö renimlerini sürdürememesi Avrupa Sosyal Sözle mesi nin toplu görü me ve örgütle me ile ilgili 5. ve 6. Maddesinin kabul edilmemesi Çocuk i çi sorununun devam etmesi VI- nsan Haklar nsan haklar savunucular n ve insan haklar derneklerinin yarg kar nda kötü muamele görmeye devam etmesi kence ve kötü muamelenin sürdü ünü gösteren vakalar Tutuklular n haklar konusunda her zaman bilgilendirilmiyor olmas Yetkililerin tutuklulara sivil ve siyasi haklar her zaman bildirmemesi VII- Az nl k Haklar itim ve yay n gibi kültürel haklar n uygulamas nda k tlamalar n sürmesi Güneydo u Anadolu ile bölgesel farkl klar n azalt lmas için bir strateji uygulanmamas Güneydo u Anadolu da köy koruma sisteminin olu turulmamas nedeniyle köye dönü projesinin uygulanamamas Müslüman olmayan az nl klar n yasal kimlik, mülkiyet hakk, din adamlar n e itimi, okul ve iç yönetimle ilgili sorunlar VIII- Ülke Yönetiminde Yetki ve Sorumluluklar n dari Kademelere Payla lmas çin Onaylanan Yasalar Büyük ehir belediyeleri yasas d ndaki reformlar n yürürlü e girmemi olmas PAZAR EKONOM N LEY Ekonomik politikalar n 5 farkl bakanl k taraf ndan yürütülmesi Cari aç n büyümeye devam etmesi Borçlanmada sürdürülebilirli in faiz oranlar ve döviz kurlar ndaki dalgalanmalar n etkisinde olmas Devletin borçlanma gereksiniminin özel sektör yat engellemesi 3

5 stihdam oran n azalmas (%50.9 dan %45.5 e) Büyümede kay t d ekonominin etkisi Yap sal i sizli in toplam i sizlik oran ndaki pay n artmas Meslek e itimine yetersiz kaynak ayr lmas Devletin petrol, do al gaz elektrik gibi kamu hizmetlerinin fiyat belirlemesi Bankac k ve baz temel sanayi kollar nda devletin varl sürdürmesi Özelle tirmenin oldukça s rl kalmas Özelle tirmenin önündeki bürokratik engeller Varolan engellerin halen iç rekabetin önünde engel olu turmas Özellikle mali destek bulma aç ndan KOB lerin kar la bürokratik engeller Reel faiz oranlar n yüksek olmas Ticari yarg n güçsüzlü ü ve bürokrasinin yava i lemesi Ticari mahkemelerin yasa ve sözle melerin uygulanmas nda yeterli olmamas Bürokrasinin yava çal mas Çerçeve yasalar n onay ve uygulanmas aras nda geçen sürenin uzun olmas Ticari mahkeme personelinin yetersizli i ve e itimlerinin uzun sürmesi Fikri mülkiyet haklar n uygulanmas ndaki yetersizlik Mali piyasalardaki yetersiz geli me Bankac k sektörünün özel sektöre aktard kayna n yetersiz olmas Bankalardaki karma k ortakl k yap n saydam i leyi lerini engellemesi Yabanc bankalar n sektördeki pay n dü ük olmas Bankac k d ndaki mali sektörün k tl rolü Kamu i letmelerinin yeniden yap land lmas ihtiyac Kamu i letmelerinin verimliliklerinin artmas için yat m yap lmas gereklili i Nüfustaki h zl art nedeniyle e itim harcamalar na daha fazla bütçe gerekmesi Ar-Ge harcamalar n s rl olmas Özel sektörün Ar-Ge harcamalar n dü ük olmas Rayl ta mac n yetersiz, mevcut yap n eski olu u Karayolu, liman ve havayolu hizmetlerindeki geli melerin finansman güçlükleri nedeniyle yetersiz kalmas Türk Telekom un özelle tirilmesinin ertelenmesi Devlet yard mlar n izlenmesi ve kontrol edilmesi gereklili i Tekstil ihracat n sabit kalmas, geli memesi 4