Foreks piyasasının üstünlükleri

Transkript

1 DERS 1 Foreks piyasasının üstünlükleri FOREX PİYASASI NEDİR? Foreks piyasası, yatırımcıların borsa işlem günü boyunca dövizlerini takas etmesine imkan veren ticari arenadır. Bu piyasa dünyanın en büyük piyasası olup, günlük cirosu 3 trilyon ABD Dolarıdır. Piyasa, haftanın 5 günü ve günün 24 saati aktiftir. Paraların değerleri arz ve talep seviyelerine göre gün boyunca her an değişebilir. Foreks piyasası aşağıdaki risk faktörlerinin yer aldığı diğer kanallara kıyasla dünyadaki en güvenli yatırım aracıdır: Hisse senetleri, opsiyonlar, bonolar ve daha fazlası. Tıpkı sebze alıp sattığımız bir pazarda olduğu gibi, borsada da hisse senedi alıp satarız. Foreks piyasasında ise döviz alıp satarız; bu bizim ürünümüzdür. Dünyada işlem görebilecek 100 ün üzerinde döviz çifti mevcuttur. Ders 1: Foreks piyasasının üstünlükleri 1

2 Döviz kurları tüm dünya genelinde tekdüzedir. ABD Doları ile bağlantılı olarak Avro döviz kuru Londra da ise, Kongo da, New York ta, Avustralya'da ve Hong Kong'ta da olacaktır. Foreks piyasasını büyük ölçüde spekülatörler oluşturmaktadır. Spekülatörler, bir dövizin kurdaki değişiminden kar etmek için döviz alıp satan benim ve belki de sizin gibi insanlardır. İşlemlerin sadece yüzde beşi aşağıdaki gibi gerçek ticari amaçlıdır: Sanayi, turizm, vb. Kalan yüzde 95 i ise spekülasyon amaçlıdır. Bu sonucu sıfır olan oyundur: Toplam kazançlar toplam zararlara eşittir. FOREX PİYASASINI ETKİLEYEN HUSUSLAR NELERDİR? Foreks piyasası mikroekonomik verilerden değil, yalnızca makroekonomik verilerden etkilenir. Makroekonomik veriler nelerdir? Bir ülkedeki faiz oranının, bir ülkenin işsizlik oranının ve ülke içerisindeki siyasi çatışmalarının artmasıdır. Öte yandan, mikroekonomik veriler ülkedeki oldukça büyük ölçekli bir şirketin bilanço raporları, büyük ölçekli bir şirketin akdetmek üzere olduğu ve/ veya akdetmiş olduğu büyük bir iş anlaşması ve daha fazlasıdır. Mikroekonomik veriler Foreks piyasası ile ilgili olmayıp, bu piyasası etkilemez. Diğer bir deyişle, Foreks piyasası büyük çaplı ve uluslararası olaylardan etkilenir. Foreks piyasasını oluşturan unsurlar: Döviz ve emtiadır. Günümüzde, bazı brokerlar aynı zamanda endekslerin, vadeli işlem sözleşmelerinin ve bazı hisse senetlerinin alım-satımına da imkân vermektedir. Burada öğreneceğiniz tüm strateji ve teknik analizler emtianın yanı sıra dövizlerle de ilgilidir. Bir döviz kurunun ne olduğunu ve dövizleri ne şekilde alıp sattığımızı öğrenmeden önce, gelin şu ana kadar sunmuş olduğumuz özelliklere dayalı olarak Foreks piyasasının avantajlarını daha net bir şekilde anlayalım: Ders 1: Foreks piyasasının üstünlükleri 2

3 FOREKS PİYASASININ 2 TEMEL AVANTAJI VARDIR: İLK AVANTAJ: Likiditedir. Foreks piyasasında Avronuz, Pound unuz, İsviçre Frankınız veya diğer herhangi bir takas edilebilir döviziniz varsa, bunu herhangi bir zaman diliminde satabilirsiniz. Bu döviz ticaretinin sağladığı büyük bir avantajdır. Traderlar olarak, ne satın alacağınızın bir önemi olmamakla birlikte önemli olan, mallarınızı nakde dönüştürebileceğiniz herhangi bir anda her zaman bir alıcı bulunmasıdır. Hatırlanması gereken önemli bir kural vardır: Mallarınızı nakde dönüştürünceye kadar hiç kimse kazandığınızı ya da kaybettiğinizi söyleyemez. İKİNCİ AVANTAJ: Foreks piyasasında, dış finansal kurumların kontrolü söz konusu değildir. En iyi spekülatör dahi döviz kurunu etkileyemez. Merkez bankası her on yılda bir kez alım-satıma müdahale eder ve toplamda yüzde ikilik bir oranla döviz değerini etkilemede başarılı olur; bu tür bir hareket sadece birkaç saat sürer ve ardından döviz kuru ortalama piyasa fiyatına geri döner. Deyim yerindeyse döviz ticareti adildir ve her ne kadar büyük olursa olsun hiçkimse piyasayı etkileyemez. Öte yandan, hisse senedi ve opsiyonları göz önüne aldığımızda, bu piyasalar etkin bir piyasa değildir. Forex piyasasına göre daha sığ bir pazardır ve spekülasyonlardan daha fazla etkilenir. Ders 1: Foreks piyasasının üstünlükleri 3

4 MİKROEKONOMİK VERİLERİN DEĞİL, MAKROEKONOMİK VERİLERİN ETKİLEDİĞİ BİR PİYASADA SAHİP OLDUĞUMUZ AVANTAJLAR NELERDİR? İlk avantaj- bulunurluk ve asgari veri miktarı nedeniyle takip ederek alıp satmak çok daha kolaydır. Hisse senetleri ile ilgili olarak, örneğin takip edilmesi gereken pek çok faktör söz konusudur. NY borsasinda 4-5 hisse senediniz olduğunu farz edin. Yatırım yaptığınız her şirketin hissedarlarının kim olduklarını, çarpanın ne olduğunu, bilançoların nasıl göründüğünü, kazanç ve zarar raporunu, bir yöneticinin istifası, gelecekteki büyük bir sözleşme, vb. şirket içi bilgileri bilmek zorundasınız. O kadar çok bilginin bilinmesi gerekir ki, bu bilgilerin her gün takip edilmesi her gün saatlerinizi alabilir. Foreks piyasasında, bir ay içerisinde beş ila altı önemli veri mevcuttur. Kendisi aracılığıyla alımsatım yaptığınız firma size bu bilgileri gerçek zamanlı olarak verecek olup, siz de elde edeceğiniz bilgi sayesinde buna göre alım-satım yaparsınız. Ders Ders 1: 1: Foreks piyasasının üstünlükleri 4

5 PİYASA ARAŞTIRMASI VE ANALİZİ Foreks piyasasındaki hareketlerin analiz edilmesine yönelik iki temel yaklaşımı vardır. Bunlar temel analiz yaklaşımı ve teknik analiz yaklaşımlarıdır. Temel analiz, arz ve talebin gücünü belirlemek için siyasal gelişmelerin yanı sıra mali ve iktisadi teorilere de odaklanmaktadır. Teknik analiz ise fiyat seviyelerine ve işlem hacimlerine odaklanmakta olup, bu verilerden gelecekteki piyasa seviyeleri için beklentiler oluşturur. Teknik analiz ile temel analiz arasındaki asıl fark temel analiz piyasadaki hareketlerin nedenlerine yoğunlaşırken teknik analizin ise piyasadaki hareketlerin sonuçlarına yoğunlaşmasıdır. Ders 1: Foreks piyasasının üstünlükleri 5

6 Alıştırmalar Soru 1: Döviz Piyasasının cirosu nedir? A. Günde 100,000 ABD Doları B. Haftada 500,000,000 ABD Doları C. Günde 3,000,000 ABD Doları D. Günde 3,000,000,000,000 ABD Doları Soru 2: Likit piyasa yatırımcı için avantaj oluşturur mu? A. Kesinlikle, çünkü bu yatırımcının arz veya talebin söz konusu olmadığı emtianın elinde kalmasını önler B. Hayır, likit piyasa herhangi bir görece avantaj sağlamaz C. Bazen, alım-satım saatlerine bağlıdır D. Evet, yalnızca veri ve bildirimlerin yapıldığı esnada Soru 3: Döviz Piyasasının başlıca avantajları nelerdir? A. Piyasayı etkileyen faktörlerin bulunmaması B. Kullanılabilirlik ve küçük miktardaki veriler nedeniyle piyasayı takip etmenin oldukça kolay olması C. Önemli bilgilerin herkese aynı anda ulaşması D. Yukarıdaki yanıtların hepsinin doğru olması Soru 4: Döviz Piyasası esasen hangi unsurlardan etkilenir: A. Büyük ve uluslar arası olaylar B. Mikro veriler C. Makro veriler D. A ve C yanıtları doğrudur Ders 1: Foreks piyasasının üstünlükleri 6

7 Alıştırmalar Soru 5: Döviz Piyasasında yer alan spekülatörlerin yüzdesi nedir? A. 10% B. 30% C 75% D. 95% Soru 6: Londra daki Avro kuru ise, Avustralya daki Avro kuru kaçtır? A B C D. Yukarıdaki yanıtların hepsi doğrudur. Soru 7: Bir aylık sure zarfında Döviz Piyasasında ne kadar önemli veri mevcuttur? A. 3 B. 5-6 C. 20 D. 50 Cevaplar: D,A,D,D,D,Ç,B Ders 1: Foreks piyasasının üstünlükleri 7

8 Bilgiye sahipsen, onu uygulamak; bilgiye sahip değilsen, cahilliğini itiraf etmek bilginin özüdür. KONFÜÇYÜS Ders 1: Foreks piyasasının üstünlükleri 8

9 DERS 2 Foreks piyasasının temel kavramları DÖVİZ ÇİFTLERİ ALIŞ VE SATIŞ ORANLARI Döviz ticaretinde, her zaman baz döviz ve çapraz döviz şeklinde döviz çiftleri mevcuttur. Baz döviz esasen ürünümüzdür, çiftin sol tarafında belirtilir. Her zaman baz dövizi alır veya satarız. Çapraz döviz ödeme aracı olup, çiftin sağ tarafında gösterilir. AVRO/ABD Dolarını kapsayan bir işlemde, ABD Doları karşılığında Avro alırım veya satarım, burada ödeme aracım ABD Dolarıdır. Ders 2: Foreks piyasasının temel kavramları 9

10 Döviz kuru çapraz döviz bakımından baz dövizin bir birimlik fiyatıdır. Gelin Avronun ABD Doları karşısındaki durumuna göz atalım: Bir Avro ABD Dolarına eşittir. EUR/USD GBP/USD USD/JPY USD/CHF NZD/USD AUD/USD USD/CAD AUD/CAD KUR MAKASI Kur makası, alış fiyatı ile satış fiyatı arasındaki fark olup, döviz yatırımcıları olarak ödediğiniz komisyondur. Örnek Farzedelim, bankada ABD Dolarını Avro ya dönüştürmek istiyorsunuz. Size alış fiyatının 1.56, satış fiyatının ise 1.49 olduğunu söyleyeceklerdir. Diğer bir deyişle, bir Avro satın almak için bir buçuk ABD Dolarından daha az ödeme yapmanız gerekecektir. Tam o anda bir Avro yu bankaya satmak istediğiniz takdirde, banka bir Avroyu bir buçuk Amerikan Dolarının biraz altındaki bir fiyattan alacaktır, böylece 1000 Amerikan Dolarını bankaya satarsanız, karşılığında 641 Avro alırsınız. Avroları tekrar sattığınızda sadece 955 dolar elde edersiniz Amerikan Doları ödediniz ve 955 Amerikan Doları aldınız, öyleyse 45 Amerikan Doları nerededir? Bu, TAKAS mağazasının karıdır- bu fark, müşterilerinden aldıkları komisyondur. Bu yalnızca sizin ödeyeceğiniz komisyondur; Foreks piyasasında ek komisyonlar yoktur. Not Bu örnekle alım-satım işleminden sonraki ilk iki işlemde kur makası nedeniyle her zaman kaybedeceğimiz kastedilmektedir. Ders 2: Foreks piyasasının temel kavramları 10

11 Alıs kuru 1.56 dır Satıs kuru 1,49 dur 1000 / 1.56 = x 1,49 = = 45 PİPLER Foreks p yasasındak b r d ğer öneml kavram se p pler d r- p p (tek l), p pler (çoğul) Foreks p yasasında, döv z kuru p plere göre yüksel r ve p plere göre düşer. Döv zler n büyük b r bölümü ç n p pler ondalık v rgülünden 4 basamak sonra bel rt len haned r. D ğer b r dey şle, AVRO/ABD Doları kuru se, o halde p p sayısı 0 dır. Döv z kurunun önceden olması ve ş md se b r p p yükselmes durumunda, döv z kuru olacaktır. Döv z kuru 10 p p düştüğü takd rde, olacaktır, vb. Japon Yen farklıdır: Japon Yen ç n, p p ondalık v rgülünden k basamak sonra göster l r, bu da ABD Doları/Japon Yen olduğu takd rde, p p n 7 ye eş t olacağı anlamına gelmekted r. Döv z kuru 3 p p yükseld ğ takd rde, a eş t olacak, 27 p p azaldığında se döv z kuru olacaktır. Ders 2: Foreks piyasasının temel kavramları 11

12 ORTALAMA GÜNLÜK DALGALANMA Kavram hakkında b lg vermek gerek rse, AVRO/ABD Dolarının ortalama günlük dalgalanması günde yaklaşık 100 p pt r. Daha çalkantılı günlerde, dalgalanma p plere ulaşırken daha sak n günlerde se dalgalanma p plere ulaşmaktadır. Ya yüzde bakımından? Döv z kuru hal hazırda se ve yarın kurun yüzde b r yükseleceğ n duyurmak st yorsam, kur 152 p pl k b r yüksel şle tems l ed lecekt r. Eğer AVRO/ABD Dolarındak günlük dalgalanmanın günde yaklaşık 100 p p olduğunu söyled ysek, AVRO/ABD Dolarındak dalgalanma ortalama yüzde kaç olur? Yaklaşık % 0.7-%0.8 olacaktır. Daha çalkantılı dönemlerde se en fazla %2 olur. Buradan, Foreks p yasasında mevcut yen ve öneml b r avantajı öğreneb lmektey z- bu p yasa dengel d r; burada aynı zamanda başlıca temel döv zlere de atıfta bulunmaktayım: Avro, ABD Doları, Pound, Yen ve İsv çre Frankı. Bu p yasa, gün boyunca en fazla yüzde b re kadar yüzde yarımlık kur dalgalanmaları serg leyen dengel b r p yasadır. Bu s stemde döv z alım-satımı yaparak b r günde %10/%15 zarar etmen z mümkün değ ld r. PİPLERİN DEĞERİ Gel n ş md de bel rl b r şleme a t sınırlar dah l nde her b r p p n değer n n ne olduğunu öğrenel m. AVRO/ABD Doları döv z kuru se ve s z Avro almak st yorsanız, kaç ABD Doları ödemen z gerek r? Elbette 152,200 ABD Doları. B r san ye geçer ve döv z kuru e yüksel r. Döv z kuru kaç p p yükselm şt r? B r p p. Ya Avronun car değer ned r? 152,210 ABD Doları. Hang s 10 ABD Doları fazladır? Avroluk b r şlemde b r p p n değer b r ABD Dolarıdır. D ğer b r dey şle: Avro tutarındak b r şlemde her b r p p n değer 10 ABD Dolarıdır. Bu değer b r m lyon Avro tutarındak b r şlemde se 100 ABD Dolarıdır. Ders 2: Foreks piyasasının temel kavramları 12

13 P pler nasıl hesaplanır? Baz döv z bakımından gerçekleşt rd ğ m z şlem tutarını alarak e bölerek bu, çapraz döv z bakımından b r p p n değer n bulmuş oluruz. Örnek Avro tutarındak b r şlem ç n, e bölersek ve 10 u elde eder z. Bu da her b r p p n değer n n 10 $ olduğu anlamına gelmekted r. 30,000 Avro tutarında b r şlem gerçekleşt rd ğ m z takd rde, her p p n değer 3 ABD Dolarıdır. Japon Yen ç n, hesaplama b raz farklıdır. Baz döv z bakımından şlem tutarını 100 e böler z ve sonuç b ze p p n değer n ver r. Örnek ABD Doları/Japon Yen döv z ç ft nde ABD Doları tutarındak b r şlemde, tutarı 100 e böler z ve sonuç 1,000 Yen şekl nded r. Döv z kurunun olduğunu varsaydığımızda, 1,000' 88'e böler z ve bu da b ze p p başına ABD Dolarını ver r. Örnek AVRO/Pound döv z ç ft n ele aldığımızda 100,000 Avro tutarındak b r şlemde her b r p p n değer 100,000 bölü 10,000 şekl nde hesaplanır, dolayısıyla 10 sonucuna ulaşmış oluruz. Bu durumda hang para b r m nde ödeme yapmış oluruz? Pound. Bu da her b r p p n 10 Pounda eş t olması anlamına gelmekted r. Kur makasının büyüklüğü AVRO/ABD Doları kuru ç n kabul ed len alış/satış kur makasının ne olduğunu b l yor musunuz? Cevap 3 p p t r. Öyleyse, 152,000 ABD Dolarına eş t olan 100,000 Avro tutarında b r şlem yapmak ç n, ne kadar kom syon ödemek gerek r? 100,000 Avro tutarındak b r şlemde her p p 10 ABD Dolarına eş t ve kur makası 3 p p se, kom syon olarak 30 ABD Doları öder z bu alışı ve satışı çeren b r defalık b r ödemed r. AVRO / ABD Alıs fiyatı - satıs fiyatı = 3 pip Islem büyüklügü 100, ,000 / 10,000 = $10 Dagıtım olarak ödeyeceginiz toplam komisyon: $10 x 3 = $30 Ders 2: Foreks piyasasının temel kavramları 13

14 Kom syonlar Foreks p yasasındak kom syon oranları(alış-satış f yatları arasındak farklar) oldukça düşüktür. Örnek Foreks p yasasında 10,000 Avro tutarındak b r şlem karşılığında yalnızca 3 ABD Doları öderken, 100,000 Avro tutarındak b r şlem karşılığında se sadece 30 dolar öders n z, g b. Ders 2: Foreks piyasasının temel kavramları 14

15 FOREX PİYASASI NEDİR? Belirli bir ürün ile ilgili işlem yaparken fiyatının yükseleceğini düşündüğünüz takdirde ürünü satın alırsınız, ürünün fiyatı gerçekte yükseliyorsa sattığınızda kar eder, yanılıyorsanız ve ürünün fiyatı düşüyorsa da zarar edersiniz. Örneğin, odun alıp satıyorsanız ve odun fiyatının yükseleceğini düşünüyorsunuz, odunun fiyatı ton başına 100 ABD Doları olduğunda 10 ton odun aldınız. Daha sonra odunun fiyatı ton başına 150 ABD Dolarına yükseldiğinde odunu sattığınızda 500 ABD Doları kar elde edersiniz. Odun fiyatının düşeceğini düşünseydiniz, fiyat 50 ABD Dolarına ulaşıncaya kadar beklerdiniz ve ardından aynı 10 tonu sadece 500 ABD Dolarından satın almış olurdunuz. Kurallar aşağıdaki gibidir: Ürününün değerinin yükseleceğini düşünen bir yatırımcı daha fazla mal satın alır ve malı satmak için fiyatının yükselmesini bekler. Bir ürünün değerinin azalacağını düşünen bir yatırımcı ise ürünü satmakta acele eder ve parasının çoğunu kazanır. Yatırımcıların her zaman her şeyden zarar etmesi ya da her şeyi kazanması gerekmemekte olup, işlem ortada durdurulabilir ve böyle bir durum daha sonra genişletilebilir. Gelin bunu Foreks piyasası terimlerine tercüme edelim: Bir döviz kurunun yükselmesini bekliyorsanız, döviz satın alırsınız. Bir döviz kurunun düşmesini bekliyorsanız, dövizi satarsınız. Kar yahut zarar edeceğinin toplam tutar gerçekleştirdiğiniz işlem hacmine bağlıdır. İşlem ne kadar büyük olursa siz de o kadar kar edebilirsiniz, ancak daha büyük bir risk alırsınız; işlem ne kadar küçükse elde edeceğiniz kar da küçük olacaktır, ancak alacağınız risk de daha küçük olacaktır. Döviz ticareti de odun, domates ve salatalık alıp satmakla tamamen aynıdır. Fiyatın artacağını düşündüğümüzde mal alır, fiyatın düşeceğini düşündüğümüzde ise malı satarız. Ders 2: Foreks piyasasının temel kavramları 15

16 İŞLEM / POZİSYON Bİr işlemi tamamlamak için, alım ve satım yapmamız gerekir. Bir alım ve satım yapılmadığı takdirde, işlem tamamlanmaz ve işlem sırasında kazanmanızın veya zarar etmenizin bir önemi yoktur. Sunun önemli bir kural oldugunu unutmayın: Kazancın veya zararın gerçekleşmesi ancak işlem tamamlandıgında mümkündür. Pozisyon gerçekte bir işlemdir. Pozisyonun açılısı - Bir döviz çifti için bir işlemin açılmasıdır. Açık pozisyon Henüz kapanmamış bir pozisyondur, diğer bir deyişle işlem henüz tamamlanmamıştır. Kapalı pozisyon Tamamlanmış bir işlem olup, alım ve satım işlemleri gerçeklestirilmiştir. KALDIRAÇ ETKİSİ Tüm resmi degiştiren ve kısa bir zaman diliminde Foreks piyasasını çok para kazanma fırsatlarının yer aldıgı bir piyasaya dönüştüren sey kaldıraç etkisidir. Ancak elbette, kaldıraç etkisi işlemin daha fazla riskli olmasına neden olur. Öyleyse kaldıraç etkisi nedir? Brokerlar hesabınızda bulunan tutarlardan çok daha büyük para meblaglarında işlem yapmanıza imkân vermektedir. Bu tutar yatırım yaptıgınız tutarında 100 katına eşittir. Örnek 1:100 Kaldıraç ve $ ile işlem yapmak için 100$ yatırmanız yeterli olacaktır. Ders 2: Foreks piyasasının temel kavramları 16

17 Hisse senedi piyasasında ise kaldıraç yoktur. Elinizdeki para kadar yatırım yapabilirsiniz. Yanlızca bazı durumlarda, seans içinde olmak ve pozisyonun gün içinde kapatılması koşulu ile 1:5 gibi küçük oranlarda kaldıraç kullanılabilmektedir. KALDIRAÇ ETKİSİNİ KULLANMALI MISINIZ? İşlemlerinizde kaldıraç etkisini kullanmaya değip değmeyeceğini ve ne ölçüde değeceğini daha sonra öğreneceksiniz. Ancak, kaldıraç işlemini kim kullanmak isterse istesin her zaman şunu unutmamalıdır: opsiyon her zaman mevcuttur, ancak risklidir. Firmalar niçin kaldıraç etkisini kullanmanıza fırsat veriyor? Yatırımcılar olarak menfaatinizin ne olduğunu ve niçin işlemlere kaldıraç etkisini kullanmaya özenmemeniz gerektiğini daha sonra öğreneceksiniz. Ders 2: Foreks piyasasının temel kavramları 17

18 Alıştırmalar Soru 1: KUR MAKASI sözcüğünün anlamı nedir? A. Baz döviz kuru B. Döviz kuru C. Tali döviz kuru D. Alış fiyatı ile satış fiyatı arasındaki fark Soru 2: Döviz Piyasasında temel para birimlerinin günlük ortalama dalgalanması nedir? A. 10% B. 1% C. 15% D. 100% Soru 3: AVRO/ABD Doları döviz çiftinde, Avro alımı yaptınız. İşlem tutarı 150,000 dir. Her bir pipin değeri nedir? A. 1.5$ B. 10$ C. 15$ D. 20$ Soru 4: Tali döviz (veya değişken döviz) nedir ve nerede bulunacaktır? A. Tali döviz ürünümüzdür ve her zaman döviz çiftinin sağ tarafında yer alır B. Tali döviz ödeme şekli olup, her zaman döviz çiftinin sol tarafında yer alır C. Tali döviz ürünümüzdür ve her zaman döviz çiftinin sol tarafında yer alır D. Tali döviz ödeme şekli olup, her zaman döviz çiftinin sağ tarafında yer alır Ders 2: Foreks piyasasının temel kavramları 18

19 Alıştırmalar Soru 5: İşlem açılışı sırasında hesap şu durumda olacaktır: A. 10 piplik pozitif bakiye B. 10 piplik negatif bakiye C. Pozitif kur makası bakiyesi D. Negatif kur makası bakiyesi Soru 6: AVRO/ABD Doları döviz çiftinde, kur / şeklindedir. 200,000 tutarımda alım yaptınız. Kur / ye ulaştı ve pozisyonu kapadınız. Kaç pip kazanmış oldunuz? A. 57. B. 47. C. 50. D. 53. Soru 7: AVRO/ABD Doları döviz çiftinde, kur / şeklindedir. 200,000 tutarımda alım yaptınız. Kur / ye ulaştı ve pozisyonu kapadınız. Ne kadar kazanmış oldunuz? A. 1140$ B. 940$ C. 1000$ D. 1060$ Cevaplar: D,B,C,D,D,B,B Ders 2: Foreks piyasasının temel kavramları 19

20 Bilgiye, onu kaybedecekmiş korkusuyla tutunun. KONFÜÇYÜS Ders 2: Foreks piyasasının temel kavramları 20

21 DERS 3 Foreks piyasasında emirler ve talimatlar ZARAR DURDURMA EMRİ Bu emrin anlamı adının içerdiği anlamla aynıdır. Bu emirle işlemimizi önceden belirlenen bir kurda durdurur, daha doğrusu varsa zararımızı önceden bilinen ve belirlenmiş olan bir meblağ ile sınırlandırırız. Örnek Belirli bir kur değerinde Avro satın aldığımız ve alış kurunun altındaki 100 piplik bir zararımı durdur emri verdiğimiz takdirde, bu işlemde sadece 100 pip kaybedebileceğimizi biliriz. Ders 3: Foreks piyasasında emirler ve talimatlar 21

22 Avantajları aşağıdaki gibidir: Bu emir bulunduğumuz pozisyonda düzenli ve vakitli bir plan yapmamızı ve riskleri önceden yönetmemizi zorunlu kılar. Büyük zararların önüne geçer ve zararımızı önceden bilinen bir azami meblağ ile sınırlar. Kararlarımızı etkileyebilecek olan Önsezi duygularımıza müdahale edilmesini önler. Emir, bilgisayar ortamında ve sabit bir şekilde işleme konur. Bu emir pozisyonumuzu sürekli olarak takibetme gereksinimini önler ZARARIMI DURDUR EMRİ FOREKS PİYASASINI DÜNYANIN EN GÜVENLİ PİYASASI KILMAKTADIR EUR / USD $1000 İşlem Boyutu : 100,000 Maksimum Risk : -$200 Zararımı durdur Zaman Diğer bir ifadeyle, döviz kuru yükseldiğinde her şey yolundadır; kazanmış oluruz. Döviz kuru düşer ve e ulaşırsa, işlem kur emirde belirtilen orana ulaştığı anda kapanacak olup, zararımız sadece 200 ABD Doları olacaktır. Vermiş olduğumuz zararımı durdur emri sayesinde, rahatlayabilir ve kaybetmemize imkan verdiğimiz tutardan daha fazla zarar etmeyiz. Riskinizi mutlak kesinlikte ayarlayabileceğiniz başka hiçbir yatırım kanalı yoktur. Ders 3: Foreks piyasasında emirler ve talimatlar 22

23 Sonuç olarak, Foreks piyasasının bir diğer önemli avantajı olan: Zararımı durdur emriyle bir işlemdeki maksimum risk belirlenebilmektedir. Bu talimat hakkında daha sonra daha fazla şey öğreneceğiz. Not Soru: Hesabımda 1,000 ABD Dolarım var, lik bir kurdan 100,000 Avro satın aldım. Kur 120 pip düşüş sergiledi. Pozisyonum ne olacak? Çok basit, 100,000 Avroluk bir işlemde her pipin değeri 10 ABD Dolarıdır, daha doğrusu 120 pip ABD Dolarına eşittir. Banka rehine seviyemin altına düşmeme izin verecek mi? Asla. Unutmayın: Bir işlemde zararımı durdur emri tanımlamadığınızda, zararı durdurma bedeli, broker ile birlikte hesabınızda bulunan paranın toplam tutarıdır. Hiç rehine tutarınız kalmadığı takdirde, işlem derhal sona erecektir. Bu nedenle, zararımı durdur emri vermek son derece önemlidir. İZ SÜREN STOP İlginç bir işlem stratejisi öğretmek istiyorum. Zararımı durdur emrine geçme beceriniz var ve çok az risk alarak çok para kazanabilirsiniz. Burada strateji iz süren stop vasıtasıyla uygulanmaktadır. Örneğin, 100,000 Avro tutarında bir işleme girdiniz, her pipin değeri kurunda bir ABD Doları ve 50 $ da zararımı durdur emri tanımladınız, bu durum işlemin döviz kuru olduğunda otomatik olarak kapatılacağı anlamına gelmektedir. Döviz kuru zararımı durdur emrindeki kura ulaştığı takdirde, 50 ABD Doları kaybetmiş oluruz. Ertesi gün, bir başka işlem gerçekleştirelim ve yine zararımı durdur limitine gelelim. Başka bir 50 ABD Doları daha kaybetmiş oluruz. Şanslı gün nihayet geldiğinde ve üçüncü işlemde döviz kuru yükselmeye başlar. Günün sonunda kur 100 pip artmıştır. Şimdi, zararımı durdur limitini giriş noktasına yükseltebiliriz. Artık işlemde hiç para kaybımız olmaz. Şimdi de riski olmayan sınırsız kar potansiyeli olan bir işleme girelim. Kur ya belirli bir limitte zararımı durdur emri ile belirlediğimiz orijinal giriş kuruna düşecek ya da bir yükselme eğilimi sergileyecektir. Yükselme eğilimi nedir? Yükselme eğilimi, kurun yükselmeye başlayarak yükseldiği bir durumdur. Küresel mali piyasalarda her zaman eğilimler mevcuttur. 700 piplik, 1000 piplik ya da daha fazla eğilimler dikkate alınabilir. Hikâyemize geri dönelim: Ertesi gün, Avro 100 pip daha yükselir. Alış kurunun 200 pip üzerinde olduğunda, zararımı durdur limitini daha da yükseltebiliriz. Ders 3: Foreks piyasasında emirler ve talimatlar 23

24 Bu işlem sörf yapmaya son derece benzemektedir: Dalga bitmediği sürece, biz de sudan çıkmayız. 10,000 Avro tutarında bir işlem söz konusu ve bu işlemde her bir pipin değeri 1$ ise, 700 piplik ortalama bir dalga bize 700 ABD Doları kar sağlayacaktır ya da daha büyük bir dalganın üzerinde olduğumuz takdirde, 50 ABD Doları tutarında bir risk alarak bir ya da iki hafta içerisinde 1,500 ABD Doları kar elde edebilecegiz. Birçok işlem platformunda, iz süren stop emri mevcuttur, bu da otomatik bir iz süren stop olduğu ve her zaman bilgisayar başında oturmanıza gerek olmadığı anlamına gelmektedir. Böyle bir emir piyasadaki her pipin her hareketini takip eder ve stop kendisini buna göre ayarlar. KÂRIMI TOPLA EMRİ Karımı topla emri bir işlemin karlı olduğu bir senaryo için tasarlanmış olup, döviz kurundaki değişmeler artan karları yansıtmaktadır. Bir müşteri işlemin sürekli olarak takip edilmesi ile ilgileniyor, ancak daha çok piyasadan önceden belirlediği bir karda çekilmeyi arzu ediyorsa, müşterinin tek yapması gereken alış kurunun üzerindeki bir döviz kuru değerinde karımı topla emri vermek, daha doğrusu işlemden çıkmayı istediği parasal tutarı belirlemektir EUR / USD Kârı alma emridir +100 PIPS Satın alma Zaman Örnek Belirli bir kurda Avro alımı yapmış ve kur değeri alış kurunun 100 pip üzerine yükseldiğinde karımı topla emri vermiş olalım. Bu spesifik işlemde sadece azami 100 pip kar elde edebileceğimizi biliyoruz. Ders 3: Foreks piyasasında emirler ve talimatlar 24

25 Bu iki emir herhangi bir komisyon ödemesi gerektirmemektedir: Bu emirler işlemin başında verilebilir, kurun seyrine göre değiştirilebilir, uygulanmadıkları sürece taşınabilir veya kaldırılabilirler. Burada, yalnızca işlem açıldıktan sonra emir vermenize imkan veren brokerlar olduğuna dikkat edilmesi oldukça önemlidir. Diğer taraftan, bu emirleri işlemin başında vermenize olanak sağlayan brokerlar da mevcut olup, bu tamamen firmanın politikalarına baglı bir meseledir. İLERİYE DÖNÜK EMİR - LİMİTLİ Limitli emir - bir işlemin cari piyasa fiyatından daha iyi bir fiyat üzerinden gerçekleştirilmesine imkân veren bir alım-satım emridir. Örnek AVRO/ABD Doları döviz çiftinin piyasa fiyatının halihazırda de kaldığını varsayalım. Yatırımcı Avronun uzun vadede e yükselmesini bekler, ancak kısa vadede ise yatırımcı Avronun değerinin azalacağına inanır ve bu nedenle Avroyu lik cari fiyattan satın alma eğiliminde olmayıp, daha ziyade a kadar küçük bir düşüş olmasını bekler ve daha sonra daha düşük bir fiyat üzerinden alım yapar. Limitli emir ancak fiyatın a düşmesi durumunda uygulanacaktır- tabii ki döviz kurunun da bu değere ulaşması koşuluyla. İLERİYE DÖNÜK EMİR - DURDUR Bu emir limitli Emire benzer şekilde, ancak ters istikamette işlev görür. Bu emrin kullanım sıklığı oldukça seyrek olup, brokerların bir kısmı bu emri hiç önermemektedir. Örnek AVRO/ABD Doları döviz çiftinin alım-satıma yönelik piyasa fiyatının halihazırda de kaldığını varsayalım. Alımı durdur emri ün üzerindeki değere ayarlanacaktır. Satış durdur emri ise 1,3200 ün altındaki değere ayarlanacaktır. Ders 3: Foreks piyasasında emirler ve talimatlar 25

26 EUR / USD Yukarı doğru bir durdurma emri Aşağı doğru bir durdurma limiti emri Zaman Bir yatırımcı ileriye dönük durdurma emri verebilir, bu da yatırımcının bir yandan limitlerden biri e ya da e ulaştığı anda piyasa yönünde işleme girmesine olanak sağlarken, öte yandan ise yatırımcıya bilgisayar ekranının başında değilken işlem yapma ayrıcalığı vermektedir. BİRİ GERÇEKLEŞİRSE DİĞERİNİ İPTAL ET (OCO) EMRİ Bu emir, ileriye dönük bir takas işlemi için durdurma emri ile limitli emrin bir birleşimidir. İşlem platformu yatırımcı için piyasayı takip eder ve piyasa limitli bir emir seviyesine yahut durdur emrinde belirtilen seviyeye ulaştığı anda durdur emrini ve limitli emiri (ancak her ikisini değil) uygulayacak olup, bir emir uygulanırken diğer emir ise derhal iptal edilecektir. İki emir de aşağıdaki senaryolardan birinde iptal edilinceye kadar geçerliliğini korur: İptal Edilinceye Kadar Geçerli emir işlem emri, internetteki işlem programı üzerinden veya broker ile telefon görüşmesi yoluyla emir verilerek iptal işlemini yürüten yatırımcı tarafından iptal edilinceye kadar geçerlidir. Bitiş Tarihine Kadar Geçerli emir- işlem emri yatırımcı tarafından belirlenen tarihe kadar geçerlidir. Diğer bir deyişle: İşlem emri belirli bir tarihe kadar uygulanmadığı takdirde, broker ya da işlem programı tarafından otomatik olarak iptal edilir. Ders 3: Foreks piyasasında emirler ve talimatlar 26

27 KAÇIŞ BOŞLUĞU Fiyat bakımından veya takas işleminin olmadığı grafik alanlarında bir boşluk olduğu durumlarda, çoğu broker emirleri uygulamayı üstlenemez. Müşterinin emir verdiği ve bir kaçış boşluğunun söz konusu olduğu durumlarda, broker yatırımcıyı en elverişli fiyat üzerinden işlemden almaya çalışacaktır. Herhangi bir piyasa koşulunun altında taahhüt edilen bir kurda müşterilerinin emirlerini gerçekleştireceği sözünü veren brokerlar vardır. DÖVİZLER ARASINDA FAİZ ORANI BAKIMINDAN FARKLAR - ÖTELEME Bu konuyu tartışmadan önce, çoğu brokerın otomatik bir şekilde öteleme gerçekleştirdiğine ve bu konuda yatırımcının müdahalesine gerek kalmadığına dikkat etmemiz gerekmektedir. Ötelemenin ne anlama geldiğini kavramak için, ülkeler arasındaki faiz oranının aynı olmadığının ve bunların para politikasının bir parçası olarak muhtelif zamanlarda yerel yönetimler tarafından belirlendiklerinin bilinmesi gerekmektedir. Öteleme faizi, bir pozisyonu gece boyunca muhafaza etmek için ödenen yahut alınan bir faizdir. Her dövizin kendi faiz oranı bulunmakta olup, Foreks işleminin döviz çifti şeklinde yürütülmesi nedeniyle her işlem yalnızca iki para birimini değil, aynı zamanda bunların faiz oranlarını da içermektedir. Satın almış olduğunuz dövizin faizi satmış olduğunuz dövizin faizinden yüksek ise, öteleme faizi (pozitif öteleme) alırsınız. Satın almış olduğunuz dövizin faizi satmış olduğunuz dövizin faizinden düşük ise, öteleme faizi (negatif öteleme) ödersiniz. Öteleme faizi takas işleminize bağlı olarak önemli ek maliyet ya da karlar getirebilir. Ders 3: Foreks piyasasında emirler ve talimatlar 27

28 FED 1.50% BOE 0.50% RBA 4.50% RBNZ 2.75% ECB 1.00% SNB 0.25% BOC 0.50% BOC 0.10% Örnek AVRO/ABD Doları çifti satın aldığınızda, Avro alımı yapıp karşılığını ödemek amacıyla ABD Dolarını satıyorsunuz. Avro bloğundaki faiz %1 olup, Birleşiik Devletler deki faiz oranı ise %1.5 tir. Bu durumda, düşük faiz oranlı döviz satın aldığınız için, yıllık %0.50 tutarında öteleme faizi ödersiniz. Ya da aksine, AVRO/ABD Doları döviz çiftini sattığınız takdirde, Avro üzerinden faiz ödersiniz, ABD Doları üzerinden ise faiz geliri elde edersiniz ve %0.5 oranında bir öteleme faizi alırsınız. Matematik formülü şöyledir: Ülkeler arasındaki faiz oranlarındaki farklılıktan ötürü elde edilen % güne bölünerek işlem tutarı ile çarpılır. UYGULAMADAKİ GECİKMELER VEYA İŞLEMLERİN YÜRÜTÜLMESİ Bu tür gecikmeler aşağıdaki durumlarda meydana gelmektedir: Ekonomik veriler ilan edildiklerinde ve internet bağlantınızda sorun varsa ya da komisyoncu firmanın veya bankanın sunucularda aşırı yüklenme söz konusu olduğunda, saniyenin onda biri gecikmeyle ulaşan bilgiler reddedilebilir. Bankalar arası sistemin mükemmel olduğunu sanıyorsanız, bir kez daha düşünün. Bankalar arası sistemler aynı zamanda "yeniden kote et" mesajı verebilmekte olup, banka sistemleri de işlemlerin reddedilmesi veya bir emrin kısmi uygulanması gibi deneyimler yaşayabilmektedir. Ders 3: Foreks piyasasında emirler ve talimatlar 28