RADYOFARMASÖTİK YÖNETMELİĞİ D

Transkript

1 RADYOFARMASÖTİK YÖNETMELİĞİ D [Dokümanlar Sayfasına Dön] (Resmî Gazete Yayım Tarihi : , Sayı : 21797) Amaç MADDE 1 - Bu Yönetmeliğin amacı ; radyofarmasötiklerin tesciline, üretimine ve ithalatına ilişkin kuralları belirlemek ve hastaya uygulanacak radyofarmasötiklerin istenen etki, emniyet ve kalitede olmasını sağlamaktır. Kapsam MADDE 2 - Bu Yönetmelik ; radyofarmasötik hazırlanmasında kullanılan jeneratörler, kitler ve prekürsör radyofarmasötikler ile endüstriyel radyofarmasötiklerin üretimi, ithalatı ve kontrolüne ilişkin esasları ve sorumlulukları kapsar. Hukuki Dayanak MADDE 3 - Bu Yönetmelik, 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu nun 3 üncü maddesinin (k) bendi, 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu nun 1 inci ve 3 üncü maddeleri ile 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu na dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar ve Deyimler MADDE 4 - Aksi belirtilmedikçe, bu Yönetmelikte geçen ; a) Bakanlık : Sağlık Bakanlığı nı, b) TAEK : Türkiye Atom Enerjisi Kurumu nu, c) İzotop : Aynı atom numarasına sahip ve kütle numaraları farklı elementleri, d) Radyonüklid : Çekirdeği kendiliğinden bozunmaya uğrayarak, bir veya birden çok iyonlaştırıcı radyasyon yayınlanan radyoaktif nitelikli atomu, e) Radyoaktif madde : Bir veya birden çok iyonlaştırıcı radyasyon yayınlayarak çekirdekleri kendiliğinden bozunmaya uğrayan alaşım, karışım, çözelti veya bileşik formunda radyonüklid içeren maddeleri, f) Spesifik (Özgül) aktivite : Bir radyoaktif maddenin birim kültesinin Curie (Ci) veya Becquerel (Bq) cinsinden ifade edilen aktivite yoğunluğunu, g) Radyoaktif konsantrasyon : Bir radyofarmasötiğin radyo aktivitesinin hacmine oranını, h) Radonüklidik saflık : Uygulanması amaçlanan radyonüklide ait radyoaktivitenin, bileşikteki toplam radyoaktiviteye oranını,

2 i) Radyokimyasal saflık : Bileşikte belirtilen kimyasal yapıdaki radyonüklidin radyoaktivitesinin toplam radyoaktiviteye oranını, j) Kimyasal saflık : Bileşikteki belirtilen kimyasal yapıdaki maddenin kütlesinin, radyofarmasötiğin toplam kütlesine oranını, k) Radyofarmasötik : Kullanıma hazır olduğunda, yapısında radyonüklid içeren ve insanlarda tanı veya tedavi amacıyla kullanılan ürünleri, l) Radyonüklid jeneratör : Elüsyon veya bir başka metod kullanılarak kendisinden diğer bir radyonüklidin elde edildiği bir ana radyonüklid taşıyan ve radyofarmasötik hazırlanmasında kullanılan sistemi, m) Kit : Genellikle uygulamadan hemen önce radyonüklid ile bir araya getirilerek radyofarmasötiği oluşturan, steril reaktifleri veya katkı maddelerini içeren müstahzarı, n) Prekürsör : Uygulamadan hemen önce radyonüklid ile bir araya getirilerek radyofarmasötiği oluşturan, steril reaktifleri veya katkı maddelerini içeren müstahzarı, o) Reaktif : Radyofarmasötik yapımında kullanılan, radyoaktif olmayan her formdaki kimyasal maddeyi, p) Tüzük : Radyasyon Güvenliği Tüzüğü nü, q) Yönetmelik : İspençiyari ve Tıbbi Müstahzar İmalathaneleri Yönetmeliği ni, r) Üretim : Aynı prosedürün uygulanması ile birkaç kere kullanılmak üzere radyofarmasötik elde edilmesi işlemini, s) Ambalaj : Sızdırmayan, şişe, ampul vb. gibi uygun bir kap içinde, radyasyona karşı zırhlanmış bir şekilde, ilgili farmakopelere, uluslararası radyasyon korunma standartlarına, Tüzük ve ilgili diğer yasal düzenlemelere uygun şekilde yapılan paketlemeyi, t) Etiketleme : İç ve dış ambalaj, prospektüs ve diğer materyal üzerinde yer alan her türlü bilgiyi, İfade eder. Standartlar MADDE 5 - Bu Yönetmelik kapsamına giren ürünler; Türk Farmakopesi (TF) İnternasyonal Farmakope, Avrupa Farmakopesi, Amerikan Farmakopesi (USP), İngiliz Farmakopesi (BP) nin radyofarmasötiklerle ilgili bölümlerinde, bu kaynaklarda yoksa, diğer dünya farmakopelerinin ilgili bölümlerinde ve ayrıca bu Yönetmelikte belirtilen kurallara ve standartlara uygun olmalıdır. Farmakopelerde yer almayan ürünler için, başvuru veya ruhsat sahibi tarafından sağlanacak bilgi ve belgeler değerlendirilir. İzin Zorunluluğu MADDE 6 - İnsanlara uygulanacak radyofarmasötikler ile, bunların üretimi ve hazırlanmasında kullanılan kit, jeneratör ve prekürsörlerin üretiminden ve ithalinden önce; a) Türkiye de üretilecekse, üretim yerinin ve ayrıca her ürünün,

3 b) İthal edilecekse, her ürünün, Bakanlıkça tescil edilmesi zorunludur. Bu Yönetmelik kapsamına giren ve radyoaktivite gösteren ürünlerin üretim, ithalat ve dağıtımları, radyasyon güvenliği açısından, TAEK nun lisans, izin ve kontrolüne tabidir. Üretim Yeri İzninin Verilmesi MADDE 7 - Bu Yönetmelik kapsamına giren ürünlerin üretim yerlerinin, Tüzüğe ve Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği ne göre lisanslı olmasının yanısıra, Yönetmeliğe ve Ek (3) de belirtilen Radyofarmasötikler için İyi Üretim Uygulamaları Kılavuzuna uygun olması zorunludur. Üretim yeri izni almak üzere, Ek (1) de belirtilen bilgi ve belgeler ile Bakanlığa başvurulur. Üretim yeri izin belgesi bulunmayan yerlerde, bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin üretimi yapılamaz. Mesul Müdür MADDE 8 - Radyofarmasötik üretim yerlerinde sorumlu kişi, mesul müdür olup; her üretim yerinde bir mesul müdür bulunması zorunludur. Mesul müdürün, eczacılık, fizik, kimya, biyoloji veya tıp dallarından birinde eğitim veren bir yüksek okuldan mezun olması ve ayrıca radyofarmasi alanında lisansüstü eğitim belgesine sahip bulunması gerekir. Mesul müdürlük, Bakanlık ça düzenlenecek mesul müdürlük belgesi ile geçerlidir. Kalite Kontrol Sorumlusu MADDE 9 - Her radyofarmasötik üretim yerinde, üretimden tamamen bağımsız, mesul müdürle aynı niteliklerde ve radyofarmasötiklerin kalite kontrolü konusunda gerekli bilgi ve deneyime sahip bir kalite kontrol sorumlusu bulunacaktır. Kalite Kontrol MADDE 10 - Radyofarmasötiklerin her serisi için farmakopelerde ve yaygın literatürde öngörülen testlerin yapılması ve kayıtlarının tutulması zorunludur. Ürün İzni MADDE 11 - Bu Yönetmelik kapsamına giren ürünleri üretmek veya ithal etmek isteyen kişi ve kuruluşlar, her ürün için Ek (2) de belirtilen bilgi ve belgeleri tam olarak içeren bir dosya ile Bakanlığa başvurur. Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle Türkiye de ve Dünyada rutin olarak kullanılmakta olan ve 2 nci maddede belirtilen radyofarmasötikler için hazırlanacak başvuru dosyası, Ek (2) de belirtilen dokümanlardan en az A, B, C, D, I, J, K, L, M, N, O sıralarında sayılan belgeleri içerir. Yeni geliştirilmiş radyofarmasötikler için hazırlanacak başvuru dosyası, Ek (2) de belirtilen bütün bilgiler yanında, ilgili literatürü de içermek zorundadır. Jeneratörler için yapılacak başvurularda, Ek (2) deki bilgilere ek olarak ;

4 a) Sistemin genel tanımı ile elde edilen radyonüklidin yapısını ve kalitesini etkileyebilecek olan komponentlerin detaylı tanımının, b) Eluat veya sublimata ait tüm kalitatif ve kantitatif bilgilerin, Verilmesi gerekir. İzne Tabi Olmayan Hususlar MADDE 12 - Bakanlıkça izin verilmiş kitler, jeneratörler, endüstriyel radyofarmasötikler ve prekürsör radyofarmasötikler kullanılarak, bu konuda yetki verilmiş bir kişi veya kuruluş tarafından, mevzuata uygun şekilde izin almış bir sağlık tesisinde, hastaya özel tarzda uygulanmak üzere ve üreticisinin talimatına uygun şekilde, kullanım sırasında hazırlanan radyofarmasötikler, bu Yönetmelik te öngörülen izne tabi değildir. Değerlendirme MADDE 13 - Bakanlığa yapılacak ürün izin başvuruları, Radyofarmasötik İnceleme Komisyonu tarafından değerlendirilir. Bu Komisyonun kararları, Bakanlık ça onaylandıktan sonra yürürlüğe girer. Analiz ve Kontrol MADDE 14 - Ürün izni verilmeden önce üründen alınan numuneler, merkezi veya pilot laboratuvarlar ile Refik Saydam Hıfzısıhha Merkez Başkanlığı İlaç ve Kozmetik Araştırma Müdürlüğü tarafından incelenerek, standartlara uygun olup olmadığı kontrol edilir. İnceleme Komisyonu MADDE 15 - Radyofarmasötik İnceleme Komisyonu ; Bakanlık ça belirlenen iki radyofarmasi uzmanı, iki nükleer tıp uzmanı, bir farmasötik teknolog, bir farmakolog ile Bakanlık İlaç ve Kozmetik Araştırma Müdürlüğünden bir yetkili, ayrıca TAEK tarafindan görevlendirilen bir radyasyon korunması uzmanından ibaret toplam 9 kişiden oluşur. Gerekli durumlarda, diğer ilgili kuruluşlardan Komisyon a danışman çağrılabilir. Komisyon üyeleri üç yıl görev yapmak üzere seçilir. Komisyon çoğunlukla toplanır ve üye tam sayısının çoğunluğu ile karar verir. Denetim MADDE 16 - Bu Yönetmelik kapsamına giren ürünlerin üretildiği ve bulundurulduğu yerler, Bakanlık ve TAEK tarafından oluşturulacak ekiplerce denetlenir. Tüzük ve Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği uyarınca yapılan denetimler TAEK tarafindan yürütülür. Tüzüğe uygunsuzluğun belirlenmesi halinde durum Bakanlığa bir raporla bildirilir. Üretimin Durdurulması ve Kapatma MADDE 17 - Onaltıncı maddeye göre yapılan denetimler sonucunda düzenlenecek raporda, görülen eksiklik ve sakıncalar belirtilir. Bakanlık ; bu raporu inceleyerek, sakıncaların kabul edilmeyecek

5 ölçüde olması halinde üretimi durdurabilir, üretim yerini kapatabilir veya gerekli gördüğü diğer önlemleri alabilir. Bu tür üretim yerleri hakkında bütün sakıncaların giderilmesinden sonra yapılacak yeni denetim ve analiz sonuçları gözönüne alınarak işlem yapılır. İthal İzni MADDE 18 - Bu Yönetmelik kapsamına giren ürünlerin ithalatı için Bakanlık tan kontrol belgesi alınması zorunludur. Bu kontrol belgesi, radyoaktivite gösteren ürünlerin ithalatı için, Tüzük ve Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği gereğince alınması gereken lisans ve izin zorunluluğunu ortadan kaldırmaz. Dağıtım Kayıtları MADDE 19 - Bu Yönetmelik kapsamına giren ürünlerin dağıtım kayıtları tutulur ve saklanır. Dağıtım kayıtları; ürünün adı, üreticisi, seri numarası, dağıtımın yapıldığı yer ve tarih ile ilgili bilgileri, varsa hasta adı ve adresini içerecek şekilde düzenlenir. Uygun Olmayan Ürünler MADDE 20 - Uygun özelliklerde olmadığı saptanan veya diğer nedenlerle hastada kullanılmasında sakınca görülen ürünlerin, üreticisi tarafından dağıtım yapılan yerlerden derhal geri çekilmesi zorunludur. Yaptırımlar MADDE 21 - Bu Yönetmelik kapsamına giren ürünleri Bakanlık tan izinsiz olarak üretenler, ithal edenler, izinsiz ürünleri kullananlar ve bu ürünler hakkında bu Yönetmeliğe ve genel hükümlere göre işlem yapılır. Geçici Madde 1 - Halen üretimi ve ithalatı yapılmakta olan radyofarmasötikler için, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde üretim yeri ve ürün izin başvuruları yapılır. Bakanlık, bu başvuruları inceleyerek uygun bulunanlara izin verir. Bu süreden sonra radyofarmasötiklerin Bakanlık tan izinsiz olarak üretildiği, ithal edildiği ve kullanıldığı saptandığı takdirde, ilgililer ve ürünler hakkında bu Yönetmeliği ve genel hükümlere göre işlem yapılır. Geçici Madde 2 - Radyofarmasi konusunda lisansüstü derecesi bulunmamakla birlikte, 8 inci maddede belirtilen mesleklerden olmaları koşulu ile, radyofarmasi alanında çalışma yapan bir kuruluşta konuyla ilgili meslek içi eğitim gördüğü ve en az üç yıl çalışmış olduğu belgelenenler de, bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren üç yıl içinde izin alacak üretim yerlerinde mesul müdür ve kalite kontrol sorumlusu olabilirler. Yürürlük MADDE 22 - Bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

6 Yürütme MADDE 23 - Bu Yönetmelik hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür. EK 1 RADYOFARMASÖTİK ÜRETİM YERİ İZNİ BAŞVURUSU İÇİN GEREKLİ BELGE VE BİLGİLER A- Üretim yerinin mesul müdür tayin dilekçesi B- Mesul müdürün kabul dilekçesi C- Noterlikçe onaylı diploma ve uzmanlık belgesi suretleri D- Resmi mühürle onaylı ve yeni tarihli nüfus hüviyet cüzdanı sureti E- Resmi mühürle onaylı ve yeni tarihli sağlık raporu F- Resmi mühürle onaylı ve yeni tarihli göz raporu G- Mesul müdür adayının el yazısı ile yazılmış, imzalı kısa hal tercümesi H- Mesul müdür taratından eksiksiz ve açık olarak doldurulmuş imzalı beyanname I- Üretim yerinin TAEK ten alınan lisans örneği ve onaylı krokisi J- Mesul müdürün 4 adet vesikalık resmi K- Mesul müdürün sabıkası olmadığına dair resmi mühürle onaylı ve yeni tarihli savcılık belgesi L- Mesul müdür başka bir yerde çalışmışsa, oradan ayrıldığına dair resmi belge EK 2 ÜRÜN İZNİ BAŞVURUSU İÇİN GEREKLİ BİLGİ VE BELGELER A- Başvuranın adı, adresi B- Ürünün adı C- Farmasötik formu D- İçerdiği etken maddelerin isim ve miktarları E- Farmakolojik özellikler F- Farmakokinetik ve farmakodinamik özellikler G- Toksikolojik veriler

7 H- Deney hayvanlarında dağılım verileri I- Klinik Özellikler a) Endikasyonlar, kontrendikasyonlar b) Klinik çalışmaların sonuçları c) Advers etkiler (sıklık ve ciddiyeti) d) Kullanımla ilgili özel uyarılar, kullanma talimatı e) Hamilelikte ve laktasyonda kullanımı f) Etkileşimleri g) İnternal radyasyon dozimetrisi (bütün detayları ile) h) Önerilen radyoaktif doz, yetişkinler ve gerektiğinde çocuklar için dozaj ve uygulama yolu i) Aşırı doz ve tedavisi j) Özel uyarılar J- Farmasötik özellikler : a) Geçimsizlikler b) Stabilite verileri ve raf ömrü c) Saklama koşulları d) Ambalaj özellikleri ve yapısı e) Atık ve artıklara uygulanacak işlemler f) Ruhsat sahibi ve üretim yerinin isim ve adresi K- Etiketleme bilgileri : a) Beşeri İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Ambalaj ve Etiketleme Yönetmeliği ile belirlenen bilgiler b) Radyonüklid içeren tıbbi ürünler için, koruyucu zırh üzerinde bulunacak Uluslararası Atom Enerjisi Ajansının radyoaktif maddelerin güvenle taşınması hakkında mevzuatına uygun bilgiler c) Koruyucu zırh üzerinde bulunacak diğer bilgiler (şişe üzerindeki tüm kodlamalar, gerekli durumlarda belirli bir zaman ve tarih için bir doz veya bir şişedeki radyoaktivite miktarı, kaptaki kapsül, milimetre vs. miktarı) d) Şişe üzerindeki yer alacak bilgiler (Ürünün adı veya kodu, radyonüklidin adı veya kimyasal sembolü, seri numarası ve son kullanma tarihi, radyoaktivitenin uluslararası sembolü, üreticinin

8 adı, c bendindeki şekildeki radyoaktive miktarı) e) Atık ve/veya artıklara uygulanacak işlemler f) Prospektüste yer alacak bilgiler g) Bu yönetmelik kapsamına giren ürünlerle hastaya özel uygulama için uygulama yerinde hazırlanan preparatların hazırlama ve kalite kontrol yöntemleri, gerekli durumlarda, hazırlanan ürünlerin maksimum saklama süreleri L- Üretimle ilgili bilgiler : a) Üretim akış şeması (açıklamalı olarak) b) Kısa üretim yöntemi c) İnproses kontroller ve alınan önlemler d) Üretim işlemleninin validasyonu M- Ruhsatlı olan ülkeler N- Bakanlıkça gerek duyulan diğer bilgiler O- İthal edilecek ürünler için, yukarıdakilere ek olarak : a) Yetki belgesi b) Üretici firma ile ilgili GMP sertifikası c) Ürün ve serbest satış sertifikası d) Orijinal dış ve iç ambalaj ile prospektüs örneği EK 3 RADYOFARMASÖTİKLER İÇİN İYİ ÜRETİM UYGULAMALARI KILAVUZU 1- Prensip Radyofarmasötiklerin üretimi ve hazırlanması, özel önlemler gerektiren işlemlerdir. Açığa çıkan radyasyonun tipi ve radyoaktif izotopların yarıömrü, sözkonusu önlemlerin alınmasında gözönünde bulundurulacak parametrelerdir. Radyofarmasötiklerin üretiminde, çapraz kontaminasyon hususuna, ortamda radyonüklid kontaminantların kalıp kalmadığına ve atıklar konusuna özel dikkat sarfedilmelidir. Birçok radyofarmasötik için küçük seriler halinde, ancak sık aralıklarla üretim sözkonusu olup, bu tür üretimlerle ilgili özel önlemler gerekebilir. Bazı radyofarmasötikler, kısa yarıömünlerinden dolayı, belirli kalite kontrol testleri tamamlanmadan satışa verilebilir. Bu durumda, Kalite Güvenliği sisteminin etkinliğinin devamlı surette ölçülmesi çok büyük önem taşır. Not: Radyofarmasötiklerin üretimi, bu kılavuzda ve steril preparatlara ilişkin kılavuzlarda açıklanan İyi Üretim Uygulamalarına uygun olarak yapılmalıdır. Bununla birlikte, radyoaktif ürünlerle yapılacak işlemler için alınması gereken bazı spesifik önlemler, bu kılavuzda modifiye edilerek veya

9 daha detaylı halde yer almaktadırlar. Bu tür üretim, konuyla ilgili diğer ulusal kuralların yanı sıra, kamunun ve çalışanların iyonize radyasyondan korunmasına ilişkin temel standartları ortaya koyan TAEK mevzuatına da uygun olarak yapılmak zorundadır. 2-Personel Radyoaktif ürünlerin üretildiği alanlarda istihdam edilmiş, temizlik ve bakım elemanları da dahil olmak üzere bütün personel, bu türde ürünlere göre adapte edilmiş, ek bir eğitim almalıdır. Personele radyasyondan korunma hususunda detaylı bilgi ve uygun eğitim verilmelidir. 3-Tesisler ve Ekipman a) Radyoaktif ürünler, bu iş için ayrılmış ve dış ortamdan izole edilmiş tesislerde depolanmalı, işlenmeli, ambalajlanmalı ve kontrol edilmelidir. Üretim işlemleri için kullanılan ekipman, sadece radyofarmasötikler için ayrılmalıdır. b) Üretimlerin gerçekleştirildiği alanlarda, radyoaktivite ile kontaminasyonun önlenmesi için, ortamın hava basıncını çevre alanlara göre daha düşük tutmak (negatif basınç) gerekebilir. Ancak, yine de ürünü çevresel kontaminasyondan koruyucu önlemleri almak zorunludur. c) Steril ürünler için, ürünün veya kabının ortamla temas ettiği çalışma alanları, steril üretim için belirlenen özelliklere uygun olmalıdır. HEPA (etkinliği yüksek partikül tutucu) filtreden geçirilmiş hava ile beslenen, giriş çıkışları kontrollü (air-lock) alanlar, bu koşulları sağlayabilir. HEPA filtreden süzülmüş laminar hava akımı sağlayan çalışma kabinleri de aynı amaçla kullanılabilir. Bu durumda, çalışma kabininin en az, İlaçta İyi Üretim Uygulamaları hakkındaki uluslararası standartlarda belirlenen (D) kalitesindeki kontrollü bir alanda yer alması zorunludur. d) Radyoaktif ürünlerin işlem gördüğü alanlardan çekilen hava, yeniden sirküle ettirilmemelidir. Hava çıkışları radyoaktif partiküller ve gazlardan dolayı meydana gelecek çevresel kontaminasyonu önleyecek şekilde tasarlanmalıdır. Hava çıkış kanallarından (örneği hava çıkış fanının çalışmadığı durumlarda) temiz alanlara hava girişini engelleyecek bir sistem mevcut olmalıdır. 4-Üretim a) Çapraz kontaminasyonu ve karışıklık riskini en aza indirmek için, değişik radyoaktif ürünlerin aynı çalışma istasyonlarında ve aynı zamanda üretilmesinden kaçınmak gerekir. b) Bir ürün veya bir seri için yapılması gerekli bütün testler tamamlanmadan, kabul veya red kararı verilmesi gereken durumlarda, işlem validasyon, inproses kontroller, işlem parametreleri ve çevrenin izlenmesi özel bir önem taşır. 5-Kalite Kontrol Bir ürünün, bütün testleri tamamlanmadan satışa sunulması gereken durumlar, sorumlu bir kişinin resmi bir karar vermesi ve bunu kayıtlara geçirmesi gerekliliğini ortadan kaldırmaz. Bu durumda, bir ürünün serbest bırakılmasından önce, tüm üretim ve kalite kontrol verilerinin detaylı bir şeklide incelenmesine olanak verecek yazılı bir prosedür bulunmalıdır. Ürünün dağıtımı yapıldıktan sonra test sonuçlarının uygun bulunmaması durumunda, yetkili kişi tarafından alınacak önlemleri ve

10 uygulamaları tanımlayan yazılı bir prosedür hazırlanmalıdır. Ürünün izin dosyasında başka şekilde belirtilmedikçe, her seriye ait referans numuneler saklanmalıdır. 6-Dağıtım ve Geri Çekme Ürünlerin detaylı dağıtım kayıtları tutulmalı ve hatalı radyofarmasötiklerin kullanımını durdurmaya yönelik önlemleri açıklayan prosedürler mevcut olmalıdır. Geri çekme işlemlerinin çok kısa bir zaman içinde gerçekleşebildiği kanıtlanmalıdır. [Sayfa Başı] [Dokümanlar Sayfasına Dön]