6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU SELİM TORUN KİMYA MÜHENDİSİ A SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI

Transkript

1 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU SELİM TORUN KİMYA MÜHENDİSİ A SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI

2 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN AMACI Çalışma ortamından kaynaklanan sağlık ve güvenlik risklerini önlemek, Çalışanların sağlık, güvenlik ve refahını sağlamak ve geliştirmek, Sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı sağlamak, Üretimin devamlılığını sağlamak, Verimi artırmak.

3 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN ÖNCELİKLİ HEDEFİ ; ÇALIŞANLARI İŞ KAZALARINDAN VE MESLEK HASTALIKLARINDAN KORUMAKTIR.

4 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 13. Maddesine göre; a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle, c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, d)emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen yada ruhen özürlü hale uğratan olaydır.

5 Tanımlardan da anlaşıldığı gibi iş kazası, beklenmeyen istenmeyen ve planlanmayan sonuçta insan ve eşyaya zarar veren bir olay olarak belirtilmiştir.

6 MESLEK HASTALIĞI 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 13. Maddesine göre; Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir.

7 MESLEK HASTALIKLARI Deri hastalıkları Solunum yolu hastalıkları Bulaşıcı hastalıklar Viral hastalıklar Fiziksel hastalıklar İşitme ve görme kaybı Kimyasal zehirlenmeler Kemik eklem hastalıkları

8 Türkiye de her gün; 217 iş kazası olmaktadır. 4 çalışan, iş kazası sonucu hayatını kaybetmektedir. 5 kişi, iş kazası sonucu iş göremez hale gelmektedir. Her yıl Gayri Safi Milli Hasılanın % 5 i kaybolmaktadır. Türkiye, Dünyada en fazla iş kazası olan ülkeler arasında üst sıralarda yer alırken, AB ülkeleri arasında ölümlü iş kazaları açısından ilk sırada yer almaktadır.

9 Kazayla İnsanlar bir hatayı neden yaparlar? Kasıtlı Eğitimsizlik Bilgisizlik Dalgınlık Rahatlık Düşüncesizlik Yeteneksizlik Dikkatsizlik Zorlama İsteyerek yapmak Çözüm: TUTUM VE DAVRANIŞLARI DEĞİŞİRMEKTİR!

10 Kazalar birdenbire ortaya çıkmaz!!! Bana bir şey olmaz... Hep böyle yapıyoruz... Güvenli görünüyordu... Böyle bir kaza olacağını hiç tahmin edemezdim... Daha önce hiç olmamıştı. Acelem vardı.

11

12 İŞ KAZALARINI ÖNLEMEK OLUŞAN KAYIPLARI ÖDEMEKTEN DAHA KOLAYDIR. İNSANCIL BİR YAKLAŞIMDIR GÜVENLİK ASLA İNCİTMEZ, İŞ KAZALARI ACI VERİR.

13 Kaza Önlenebilir! İSG Sorumlusu Uygulama koordinatörü Formen Proje Müdürü Saha Mühendisi

14 GEREKÇELER 89/391 EEC Sayılı AB Direktifi 155 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin ILO Sözleşmesi 161 Sayılı İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin ILO Sözleşmesi Avrupa Sosyal Şartı 61. Hükümet Programı 9. Kalkınma Planı 2012 Yılı Programı

15 İSG KANUNU OLAN ÜLKE ÖRNEKLERİ ABD : İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası, 1970 Hollanda : The Working Environment Act, 1980 Finlandiya : Occupational Safety and Health Act, 2002 İsveç : The Working Environment Act 1977 İsviçre : Loi fédérale sur le travail dans l industrie, l artisanat et le commerce, 1964 İngiltere : The Health Safety at Work Act, 1974 Fransa : Code du Travail (Law on Prevention of Accidents at work,1976) Avusturya : Employee Protection Act, 1994 İtalya : Legislative Decree No:626,1994 Macaristan : Labour Safety Act, 1993 Japonya : İş sağlığı ve güvenliği yasası, 1972 : Çalışma Çevresi Ölçüm Kanunu

16 İSG KANUNU OLAN ÜLKE ÖRNEKLERİ İspanya : Protection Against Occupational Hazards Act, 1995 İrlanda : The Safety, Health and Welfare at Work Act, 1989 (2005) Kanada : İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası, 1993 Kanada İş Sağlığı ve Güvenliği Merkezi Kanunu, 1985 Avustralya : İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası,1991 Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Komisyonu Yasası,1985 Kore :İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası, 1981 Yunanistan : Health and Safety of Workers Act, 1985 Yeni Zelanda : İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası, 1992 Estonya : Health and Safety Act, 1999 Litvanya : Law on Safety and Health at Work, 2003 Bosna Hersek : İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 2005 Burkina Faso : İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası, 1985 Bütün gelişmiş ülkeler ve 27 AB üyesi ülkelerde müstakil İSG Kanunu bulunmaktadır.

17 Yaklaşım ESKİ (4857) Durum 6331 Sonuç odaklıdır (reaktif). Önleyici yaklaşımı (proaktif) esas almaktadır. İş kazası olduktan sonra sebep araştırmaya yöneliktir. İş kazası olmadan önce önlem almaya yöneliktir.

18 İş sağlığı ve güvenliği ilk kez müstakil bir kanunda ele alındı. İş Kanunu: 3008 sayılı, sayılı, sayılı, sayılı, sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 30 Haziran 2012

19 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 20 Haziran 2012 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edilerek tarihinde Cumhurbaşkanlığı onayına sunulmuş ve 30 Haziran 2012 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmıştır. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun amacı; işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir.

20 Kamu ve özel sektör gözetmeksizin tüm çalışanlar kanun kapsamına alındı. Kapsam: Sayı sınırı olmaksızın, Memur, işçi, işveren, çırak, stajyer tüm çalışanlar, Kamu ve özel sektöre ait bütün işler ve işyerleri, Tarım vb. dahil tüm işkolları

21 İstisna: TSK, emniyet, afet müdahale ekipleri, ev hizmetleri, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının faaliyetleri, Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri, kendi nam ve hesabına tek başına çalışanlar

22 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU 6331 sayılı yeni İş Sağlığı ve Güvenliği yasası, iş güvenliği alanında proaktif bir yaklaşımla üç önemli husus üzerine kuruludur; 1-Risk değerlendirmesi ve acil eylem planı yaptırılıp, işyerinde mevcut veya ileride doğabilecek tüm tehlike ve risklerin önceden belirlenmesi ve değerlendirme sonucu belirlenen öncelik sırasına göre bu riskleri yok edecek tedbirlerin alınması, 2-Etkili bir kontrol ve denetim sistemi kurularak alınan önlemlere uyulup uyulmadığının denetlenmesi, dolayısıyla giderek önlemlere uyulmasının sağlanması,

23 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU 3-Tüm çalışanlara karşı karşıya bulundukları mesleki riskler ile bunlara karşı alınması gerekli tedbirler konusunda eğitim verilmesidir. Bu konularla ilgili yasal düzenlemeler 6331 sayılı Kanunda yapılmış olup, bu hükümlere aykırı davranan işverenler hakkında aynı kanun uyarınca idari para cezası uygulanması öngörülmekte, ayrıca iş kazaları sebebiyle doğacak maddi ve manevi tazminatlar ile SGK nun uğradığı zararları kusuru nispetinde işverenlerden tazmin etmek için açtığı rücu davaları sonucu ödenmek zorunda kalınan tazminatlar önemli yekun tutmaktadır

24 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU Tazminatlar ve cezalar göz önüne alındığında her zaman için önlemek ödemekten ucuz olmaktadır. Hem denetim yapmaya yetkili memurlar karşısında yasal açıdan zor durumlara düşmemek, hem de tedbir alıp çalışanları eğiterek iş güvenliği konusunda bilinçlendirmek, böylece yasal olarak hiçbir eksiği bulunmayan bir işyerinde barış ve esenlik içinde bir iş ortamı sağlamak şüphesiz en doğru yaklaşımdır. Ayrıca çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri, ISO-9001 ve OHSAS gibi Kalite Yönetim Sistemlerinin de vazgeçilmez bir şartıdır.

25 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU YASAL MEVZUAT VE İŞVERENLERİN YAPMASI GEREKENLER 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile diğer mevzuat çerçevesinde işverenlere; Risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmak, Acil eylem planı yapmak, Çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği eğitimi verilmesi, Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışanlara mesleki eğitim verilmesi, İlk Yardım Eğitimleri ve Sertifikaları Yangın Eğitimleri ve Sertifikaları, 50 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu kurulması,

26 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU YASAL MEVZUAT VE İŞVERENLERİN YAPMASI GEREKENLER Çalışan temsilcisi atanması/seçilmesi, İş güvenliği malzemelerinin temini ve kullandırılması, Onaylı defter tutmak, Kazan, Basınçlı Kaplar, Elektrikli Aletler, Jeneratör kontrol ve belgelendirmeleri yapılması, Ortam Ölçümlerinin yaptırılması (Çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynaklarının neden olduğu tehlikeler ile ilgili kontrol, ölçüm, muayene, inceleme ve araştırma çalışması yapılması) İşyeri hekimi ve İSG uzmanı çalıştırılması veya OSGB'lerden hizmet alınması, gibi yükümlülükleri getirilmiştir.

27 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU İşveren; işyerinin büyüklüğü, taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı gibi faktörleri dikkate alarak önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım vb. konularda uygun donanıma ve bilgiye sahip yeterli sayıda kişi görevlendirmek, araç-gereçleri sağlamak, tatbikatları yaptırmak ve ekiplerin her zaman hazır bulunmasını sağlamak zorundadır. Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapmalıdır.

28 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU İşverenler çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlamak ve bu eğitimin özellikle; işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş ekipmanının değişmesi hâlinde veya yeni teknoloji uygulanması hâlinde verilmesi gerekmektedir. Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrarlanacaktır.

29 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU Eğitimlerin bu kadar önemsenmesinin nedeni, iş kazalarının büyük bir bölümünün eğitim ve uygun ekipmanlar kullanılmamasından kaynaklanmasıdır. Bu eğitimlerin maliyeti çalışana yansıtılamayacağı gibi, eğitimde geçen süreler çalışma süresinden sayılacaktır. Eğitimler işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliklerinde, iş ekipmanları değiştiğinde veya yeni bir teknoloji uygulandığında verilir. Eğitimlerin sadece gerektiğinde değil, düzenli aralıklarla da tekrarlanması gerekmektedir

30 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamaz. Bunun yanında iş kazası veya meslek hastalığı geçiren kişilere işe başlamadan önce bu konularla ilgili ilave eğitim verilmesi, ayrıca herhangi bir sebeple altı aydan uzun süre işten uzak kalanlara da yenileme eğitimi verilmesi zorunludur. İşverenler çalışanlarını işyerinde karşılaşılabilecek riskler, koruyucu tedbirler, ilk yardım, afetler, olağan dışı durumlar, yangınla mücadele ve tahliye işleri konusunda görevlendirilen kişilerle ilgili olarak bilgilendirmek zorundadır.

31 İşyerleri, yapılan işin niteliğine göre tehlike sınıflarına ayrılıyor. Tehlike sınıfı tespitinde; işyerinin yaptığı asıl iş esas alınır. A Sınıfı Uzman Çok tehlikeli B Sınıfı Uzman C Sınıfı Uzman Tehlikeli Az tehlikeli İşyeri hekimi, her tehlike sınıfında çalışabilir.

32 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ İşyeri tehlike sınıfları; 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 83 üncü maddesine göre belirlenen kısa vadeli sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan komisyonun görüşleri doğrultusunda, Bakanlıkça çıkarılan tebliğ ile tespit edilmiştir.

33 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ tarihli sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Tehlike Sınıfları Listesi Tebliği NACE Rev.2 Altılı Faaliyet Sınıflamasına göre hazırlanmıştır. İşyeri SGK sicil numaranızın 2, 3, 4 ve 5. rakamı işyeri faaliyet kodunuzu göstermektedir. Bu 4 lü kod anılan Tebliğdeki 4 lü kodlara karşılık gelmektedir. İşyerleri bu kodlar altında yer alan altılı tanımlamalardan hangisi asıl faaliyeti ise o altılıyı seçmelidir.

34 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ Asıl işin tayininde tereddüde düşülmesi halinde işyerinin kuruluş amacına bakılır. İşyerinde birden fazla asıl iş tanımına uygun faaliyetin yürütülmesi halinde, bu işlerden tehlike sınıfı yüksek olan iş esas alınır sayılı Kanunun işyeri tanımına giren işyerlerinde yapılan asıl işin yanında veya devamı niteliğinde faaliyet alanının genişletilmesi halinde o işyerinde asıl iş, burada belirtilen kurala göre belirlenir.

35 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU Tehlike sınıfının tespitinde bir işyerinde yürütülen asıl işin tehlike sınıfı dikkate alınır. İşveren asıl iş faaliyet değişikliğini en geç bir ay içerisinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirir. Asıl işin tayininde tereddüde düşülmesi halinde işyerinin kuruluş amacına bakılır. İşyerinde birden fazla asıl iş tanımına uygun faaliyetin yürütülmesi halinde, bu işlerden tehlike sınıfı yüksek olan iş esas alınır sayılı Kanunun işyeri tanımına giren işyerlerinde yapılan asıl işin yanında veya devamı niteliğinde faaliyet alanının genişletilmesi halinde o işyerinde bu fıkrada esas alınan kurala göre belirlenir.

36 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU İşyeri tehlike sınıfına yapılan itirazlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca değerlendirilir. Değerlendirme, Bakanlık tescil kayıtları üzerinden ve işyerinin tesciline esas alınan asıl iş dikkate alınarak sonuçlandırılır. Gerekli görülmedikçe işyerlerinde yapılan asıl işe ilişkin inceleme yapılmaz. Bakanlıkça yapılan denetim ve incelemelerde işyerinde yapılan asıl işin tescil kayıtlarından farklı olması halinde, denetim ve incelemeye ilişkin kayıtlar dikkate alınarak işyeri tehlike sınıfı yeniden belirlenebilir.

37 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU Alınan karar işyerine tebliğ edilir. Kararın işyerinin tehlike sınıfı değişikliğine neden olması halinde tehlike sınıfının gerektirdiği iş ve işlemleri, işverenler 90 gün içinde yerine getirmek ve İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğüne bildirmek zorundadır. İşyeri Tehlike Sınıfları Listesindeki faaliyet kodunun tehlike sınıfına ait itirazlardan, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulacak Komisyonda alınacak karar sonucunda, itiraza ilişkin faaliyet kodunun tehlike sınıfının değişmesi halinde bu Tebliğde gerekli değişiklik yapılır.

38 Tehlike Sınıfı Örnekleri Az Tehlikeli Tehlikeli Çok Tehlikeli Büro Hizmetleri Tekstil Maden İşletmeleri Kunduracılık Çeltik Fabrikaları İnşaat Lokantalar Soba Üretimi Metal Bankalar Oto Tamiri Tersaneler Eczaneler Tornacılık Hastaneler Oteller İlaç Üretimi Kimya Sektörü

39 Bütün işyerlerinde iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi gibi profesyoneller görev yapacak. İş Güvenliği Uzmanı İşyeri Hekimi Diğer Sağlık Personeli

40 İşverenler ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alabilecek. İSG HİZMET MODELLERİ Kısmi süreli işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı istihdamı Tam süreli işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı istihdamı Niteliklere sahip işveren Ortak Sağlık ve Güvenlik Biriminden hizmet alımı Yetkilendirilmiş Toplum Sağlığı Merkezlerinden hizmet alımı Tam süreli işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı istihdam etmesi gereken işyerlerinde, işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurulur.

41 İSG Hizmet Modelleri Harici Hizmet Alımı Bireysel Görevlendirme Ortak Sağlık Güvenlik Birimi Yetkilendirilmiş Toplum Sağlığı Merkezi

42 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU İSG UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ ZORUNLULUĞU İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli görevlendirilmesine ilişkin maddeler ile küçük işletmeler için devletçe sağlanacak desteklere ait düzenlemeler; Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için tarihinde 50 den az çalışanı olup tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için tarihinde Diğer işyerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra ( tarihinde) yürürlüğe girecektir.

43 Kanunun bazı hükümleri aşamalı olarak hayat geçirilerek yeni durumlara uyum kolaylaşacak 1 Temmuz 2016 Yayım 30 Haziran 2012 Yürürlük 1 Ocak 2013 İSG Profesyonelleri (6,7,8. maddeler) 50 den az çalışanı olan, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri İSG Profesyonelleri (6,7,8. maddeler) Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri 1 Ocak 2014

44 İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ NİTELİKLERİ VE GÖREVLENDİRİLMELERİ İşverence iş güvenliği uzmanı olarak görevlendirilecekler, İlgili yönetmeliklere göre geçerli iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olmak zorundadır. İş güvenliği uzmanlarından; (C) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli sınıfta, (B) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli ve tehlikeli sınıflarda, (A) sınıfı belgeye sahip olanlar ise bütün tehlike sınıflarında yer alan işyerlerinde çalışabilirler.

45 İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ NİTELİKLERİ VE GÖREVLENDİRİLMELERİ Birden fazla iş güvenliği uzmanının görevlendirilmesinin gerektiği işyerlerinde, sadece tam süreli olarak görevlendirilen iş güvenliği uzmanının, işyerinin tehlike sınıfına uygun belgeye sahip olması yeterlidir. İş güvenliği uzmanlarının görevlendirilmesinde, Yönetmeliğe göre hesaplanan çalışma süreleri bölünerek birden fazla iş güvenliği uzmanına verilemez. Ancak vardiyalı çalışma yapılan işyerlerinde işveren tarafından vardiyalara uygun şekilde görevlendirme yapılır.

46 İş güvenliği uzmanlığı belgesi İş güvenliği uzmanlığı belgesinin sınıfları aşağıda belirtilmiştir: a) (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi; (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az dört yıl fiilen görev yaptığını iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesi ile belgeleyen ve (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendis, mimar veya teknik elemanlara, Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde mühendis, mimar veya teknik eleman olarak en az on yıl görev yapmış olanlardan (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı için yapılacak sınavda başarılı olanlara,

47 İş güvenliği uzmanlığı belgesi İş sağlığı ve güvenliği veya iş güvenliği programında doktora yapmış olan mühendis, mimar veya teknik elemanlara, İş sağlığı ve güvenliği alanında müfettiş yardımcılığı süresi dâhil en az on yıl teftiş yapmış mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfettişlerine, Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde iş sağlığı ve güvenliği alanında uzman yardımcılığı süresi dâhil en az on yıl fiilen görev yapmış mühendis, mimar veya teknik eleman olan Bakanlık iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarına bakanlıkça verilir.

48 İş güvenliği uzmanlığı belgesi b) (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi; (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az üç yıl fiilen görev yaptığını iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesi ile belgeleyen ve (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendis, mimar veya teknik elemanlara, İş sağlığı ve güvenliği veya iş güvenliği alanında yüksek lisans yapmış olan mühendis, mimar veya teknik elemanlardan (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı için yapılacak sınavda başarılı olanlara, bakanlıkça verilir.

49 İş güvenliği uzmanlığı belgesi c) (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi; (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendis, mimar veya teknik elemanlara EK-1 deki örneğine uygun olarak Genel Müdürlükçe verilir. İş sağlığı ve güvenliği alanında teftiş yapan mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfettişleri hariç Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında müfettiş yardımcılığı süresi dâhil en az on yıl görev yapan müfettişlerden (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılanlara, bakanlıkça düzenlenir.

50 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU İş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri İş güvenliği uzmanları, ilgili yönetmelikte belirtilen görevlerini yerine getirmek için aşağıda belirtilen sürelerde görev yaparlar: 10 dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışan başına yılda en az 60 dakika. Diğer işyerlerinden: Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 6 dakika. Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 8 dakika. Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 12 dakika.

51 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU İş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri Az tehlikeli sınıfta yer alan 2000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 2000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının 2000 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir.

52 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU İş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri Tehlikeli sınıfta yer alan 1500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1500 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının 1500 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir.

53 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU İş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri Çok tehlikeli sınıfta yer alan 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının 1000 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir. İş güvenliği uzmanları sözleşmede belirtilen süre kadar işyerinde hizmet sunar. Birden fazla işyeri ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapıldığı takdirde bu işyerleri arasında yolda geçen süreler haftalık kanuni çalışma süresinden sayılmaz.

54 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU İşyeri Hekimlerinin Çalışma Süreleri İşyeri hekimleri, ilgili yönetmeliklerde belirtilen görevlerini yerine getirmek için aşağıda belirtilen sürelerde görev yaparlar: Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 5 dakika. Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 10 dakika. Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 15 dakika.

55 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU İşyeri hekimlerinin çalışma süreleri Az tehlikeli sınıfta yer alan 2000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 2000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir. Çalışan sayısının 2000 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar işyeri hekimi ek olarak görevlendirilir. Tehlikeli sınıfta yer alan 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir. Çalışan sayısının 1000 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar işyeri hekimi ek olarak görevlendirilir.

56 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU İşyeri hekimlerinin çalışma süreleri Çok tehlikeli sınıfta yer alan 750 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 750 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir. Çalışan sayısının 750 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar işyeri hekimi ek olarak görevlendirilir. İşyeri hekiminin görevlendirilmesinde sözleşmede belirtilen süre kadar işyerinde hizmet sunulur. Birden fazla işyeri ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapıldığı takdirde bu işyerleri arasında yolda geçen süreler haftalık kanuni çalışma süresinden sayılmaz.

57 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU Diğer sağlık personelinin çalışma süreleri Diğer sağlık personeli, ilgili yönetmeliklerde belirtilen görevlerini yerine getirmek için aşağıda belirtilen sürelerde görev yaparlar. 10 dan az çalışanı olan ve az tehlikeli veya tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışan başına yılda en az 35 dakika Diğer işyerlerinden; Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda ayda en az 6 dakika, Tehlikeli sınıfta yer alanlarda ayda en az 9 dakika, Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda ayda en az 12 dakika,

58 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU Diğer sağlık personelinin çalışma süreleri Tam süreli işyeri hekiminin görevlendirildiği işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi şartı aranmaz. Ancak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin daha etkin sunulması amacıyla bu işyerlerinde, işyeri hekiminin talebi ve işverenin uygun görmesi halinde diğer sağlık personeli görevlendirilebilir. Diğer sağlık personelinin görevlendirilmesinde sözleşmede belirtilen süre kadar işyerinde hizmet sunulur. Birden fazla işyeri ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapıldığı takdirde bu işyerleri arasında yolda geçen süreler haftalık kanuni çalışma süresinden sayılmaz.

59 İşverenin iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili yükümlülükleri İşveren, işyerinde gerekli niteliklere sahip personel bulunmaması halinde yükümlülüklerinin tamamını veya bir kısmını, OSGB lerden hizmet alarak yerine getirebilir. İşveren, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda İSGB kurar. Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir. Belirtilen sürenin hesaplanmasında, çalışanların tabi olduğu kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre belirlenen haftalık çalışma süresi dikkate alınır.

60 İşverenin iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili yükümlülükleri İşveren; a) İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili görevlendirilen personelin etkin bir şekilde çalışması amacıyla gerekli kolaylığı sağlamak ve bu hususta planlama ve düzenleme yapmakla, b) Görevlendirdiği kişi veya OSGB lerin görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılamakla, c) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürütenler arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla, ç) Görevlendirdiği kişi veya hizmet aldığı OSGB ler tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirmekle,

61 İşverenin iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili yükümlülükleri ç) Görevlendirdiği kişi veya hizmet aldığı OSGB ler tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirmekle, d) İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin görevlerini yerine getirebilmeleri için, Bakanlıkça belirlenen sürelerden az olmamak kaydı ile yeterli çalışma süresini sağlamakla, yükümlüdür. İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere işyerinden personel görevlendirmek veya OSGB lerden hizmet almak suretiyle bu konudaki yetkilerini devreden işverenin bu hizmetlere ilişkin yükümlülükleri devam eder. İşveren işyerinde görev yapan işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli ile hizmet alınan OSGB lerin İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre geçerli yetki belgesi ile görevlendirilmesinden sorumludur.

62 İşverenin sağlık ve güvenlik kayıtları ve onaylı deftere ilişkin yükümlülükleri İşveren ilgili mevzuatta belirlenen süreler saklı kalmak kaydıyla; a) İşyerinde yürütülen iş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerine ilişkin her türlü kaydı, b) İşten ayrılma tarihinden itibaren en az 15 yıl süreyle çalışanların kişisel sağlık dosyalarını, saklar. Çalışanın işyerinden ayrılarak başka bir işyerinde çalışmaya başlaması halinde, yeni işveren çalışanın kişisel sağlık dosyasını yazılı olarak talep eder, önceki işveren dosyanın bir örneğini onaylayarak bir ay içerisinde gönderir.

63 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU SAĞLIK GÖZETİMİ İşveren, çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar. İşveren, işe girişlerde, iş değişikliğinde, iş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde ve işin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorundadır. Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamaz.

64 Çalışanlar belli aralıklarla sağlık gözetiminden geçirilecek. Bütün çalışanlar için sağlık taraması; İşe giriş, İş değişikliği, İş kazası, meslek hastalığı ve tekrarlanan işten uzaklaşma durumlarında talep etmesi halinde, İş, çalışan niteliği ve tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli periyotlar Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta işe başlamadan önce sağlık raporu zorunluluğu

65 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU SAĞLIK GÖZETİMİ Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları, işyeri sağlık ve güvenlik biriminde veya hizmet alınan ortak sağlık ve güvenlik biriminde görevli olan işyeri hekiminden alınır. Raporlara itirazlar Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hakem hastanelere yapılır, verilen kararlar kesindir. Sağlık gözetiminden doğan maliyet ve bu gözetimden kaynaklı her türlü ek maliyet işverence karşılanır, çalışana yansıtılamaz. Sağlık muayenesi yaptırılan çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından sağlık bilgileri gizli tutulur.

66 İşe Giriş ve Periyodik Muayeneler Çalışanın kişisel özellikleri, işyerinin tehlike sınıfı ve işin niteliği öncelikli olarak göz önünde bulundurularak uluslararası standartlar ile işyerinde yapılan risk değerlendirmesi sonuçları doğrultusunda; Az tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç beş yılda bir, Tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç üç yılda bir, Çok tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç yılda bir, defa olmak üzere periyodik muayene tekrarlanır. Ancak işyeri hekiminin gerek görmesi halinde bu süreler kısaltılır.