DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU

Transkript

1 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 1 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir yildizymm.com.tr 03 OCAK 2017

2 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 2 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU BİRİNCİ BÖLÜM : DÖNEM SONU DEĞERLEME İŞLEMLERİNE İLİŞKİN ÖZELLİKLİ KONULAR A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir yildizymm.com.tr 03 OCAK

3 Kasada mevcut yabancı paralar efektif alış kuru ile değerlenir. Döviz cinsinden değerleme farkları olumlu ise kambiyo karı olarak, olumsuz farklar ise kambiyo zararı olarak dönem matrahının tespitinde dikkate alınır. DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 3 KASA HESABI Kasa hesabı, daima borç bakiyesi verir veya bakiyesi sıfır olur. Hiçbir şekilde alacak bakiyesi vermemesi gerekir. Kasa hesabının alacak bakiyesi vermesi; muhasebe işlemlerinde hata olduğunu gösterir. Muhasebe işlemlerinin doğru olduğu iddia edildiğinde ise bu durum ya gelirlerin gizlendiği ya da gerçek dışı ödemelerin sanki yapılmış gibi kayıtlara intikal ettirildiği anlamına gelir ki bu da VUK nun 30/4. maddesine göre re sen takdir nedeni olup, cezalı tarhiyata yol açabilir. Dönem sonu kasa bakiyesinin çok büyük meblağlarda olması halinde de bu paranın kasada olamayacağı ortaklar tarafından kullanılmış olduğu gerekçesiyle transfer fiyatlandırılması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı sayılarak cezalı tarhiyata muhatap olunulabilir. Bu nedenle dönem sonu kasa bakiyesinin işletmenin büyüklüğüne iş hacmine ve kasa işlemlerinin yoğunluğuna uygun bir rakam olması gerekir. Kasa sayımı sonucunda kasa fazlası çıkması halinde, bu fark vergi uygulaması açısından matraha ilave edilmekte, kasa sayım noksanlığının çıkması halinde ise, bu farklılık mali kârın tespiti açısından gider kabul edilmemektedir. Bu nedenle kasa sayım farklılığının nedeni bulunana kadar ilgili cari hesapta bekletilmesi, ancak dönem sonuna kadar farklılığın nedeni bulunmazsa kanunen kabul edilmeyen gider olarak kayıtlara alınması gerekir.

4 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 4 KASA VE ORTAKLAR CARİ HESABINA FAİZ HESAPLANMASINDA KDV NİN DURUMU Vergi incelemelerde birçok mükellef kasa hesabının çok büyük meblağlarda borç bakiyesi verdiği durumda bu paranın kasada bulunmasının ekonomik teamüllere uygun olmadığından ortaklar tarafından kullanılmış olduğu gerekçesiyle transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümlerinden hareketle cezalı tarhiyata muhatap olabilmektedir. Bu bağlamda hiçbir gelir sağlama amacı güdülmeden şirketin kasasında TL cinsinden işletmenin ihtiyacı üzerinde para tutulması ile ortaklara veya onların ilişkili bulunduğu kimselere emsaline nazaran düşük faizle veya faizsiz para verilmesi arasında fark yoktur. İşletmelerin kasasında normal olarak kabul edilebilecek, azami iki üç günlük faaliyetleri sırasında nakit ihtiyacını karşılayacak kadar kasada bulundurması gereken nakit tutarın üzerinde kalan bakiyeler, işletmenin yönetici ortakları tarafından çekildiği kabul edildiğinden 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun 13/1-2. maddelerinde işletmenin ilişki içerisinde olduğu kişiler ile yapılan bu tür işlemlerin transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı olarak değerlendirilmekte ve adat yöntemiyle faiz hesaplanması yoluyla da vergilendirilmesi gerekmektedir. Aynı şekilde işletmelerin ortaklar cari hesabının borç bakiyeleri ortağa para kullandırma işleminin bir sonucu olarak kabul edilmektedir. Söz konusu işlem de 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 13/1-2 maddelerine göre transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç kapsamındadır. Bu itibarla ortaklar cari hesabına adatlandırma yapılarak faiz ve buna ilişkin olarak KDV hesaplanması gerekmektedir.

5 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 5 BANKALAR HESABI Bu hesap, işletmece yurtiçi ve yurtdışı banka ve benzeri finans kurumlarına yatırılan ve çekilen paraların izlenmesini kapsar. Bankalara para olarak veya hesaben yatırılan değerler borç, çekilen tutarlar ile üçüncü kişilerce tahsil edildiği anlaşılan çek ve ödeme emirleri alacak kaydedilir. Banka hesabında TL ve döviz cinsinden paralar tutulduğu için TL cinsinden kıymetler mukayyet değerle, döviz cinsinden değerler ise Maliye Bakanlığı nca yayımlanan ilgili döviz alış kuru ile değerlenirler. Bankalarda bulunan yabancı para mevcutlarının dönem sonunda mutlaka değerleme işlemi yapılarak oluşan kur farklarının ilgili hesaplara alınması gerekir. Bankalar hesabının envanteri yapılırken öncelikle bankalar hesabı ile ilgili yanlış ve eksik kayıtların düzeltilmesi yapılarak muhasebe kayıtlarının banka ekstreleri ile uyumu sağlanır.

6 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 6 VADELİ MEVDUAT HESAPLARININ DEĞERLEMESİ VUK nun 281. maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki gibidir. Alacaklar mukayyet değerleriyle değerlenir. Mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit alacaklar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır. Buna göre ticari işletmelerinin aktifine kayıtlı mevduat hesapları bulunan mükellefler, bu hesapları dolayısıyla vadesinde elde edecekleri faiz gelirinden değerleme gününe kadar oluşan kıst döneme ait kısmı ilgili oldukları dönemde gelir yazmak suretiyle kurum kazançlarına dahil edeceklerdir. Ticari işletmeler aktifine kayıtlı repo hesapları için de aynı şekilde işlem yapacaklardır. Örneğin; Seçkinler Anonim Şirketi nin, tarihinde açtırmış olduğu 1 yıl vadeli mevduat hesabı dolayısıyla vade tarihi olan tarihinde TL faiz geliri elde ettiği bir durumda söz konusu kazancın tamamı 2016 yılı kurum kazancının tespitinde değil, toplam faiz gelirinin tarihleri arasında kalan beş aylık kıst döneme isabet eden kısmı olan TL 2016 yılı kurum kazancının hesabında, tarihleri arasında kalan yedi aylık kıst döneme isabet eden kısmı olan TL ise 2017 yılı kurum kazancının hesabında gelir olarak dikkate alınacaktır.

7 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 7 VADELİ MEVDUATLARIN İŞLEMİŞ FAİZLERİNE İSABET EDEN STOPAJLARIN MAHSUBU Kurumlar Vergisi Kanunu 1 Seri Numaralı Genel Tebliğinin (34.8.) bölümünde ; Vadesi değerleme gününden ( 31 Aralık ) sonra olan repo ve ters repo işlemleri ile vadeli mevduat hesaplarına ilişkin olarak, değerleme gününe kadar tahakkuk eden ve kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınan faiz tutarları üzerinden, ilgili dönem beyannamesinin verilmesi gereken sürenin sonuna kadar kesinti suretiyle ödenmiş olan verginin, beyannameye dahil edilen gelire isabet eden kısmı hesaplanan vergiden mahsup edilebileceği açıklamasına yer verilmiştir. Buna göre; vadesi değerleme gününden (31 Aralık 2016) sonra, ancak beyanname verme tarihinden önce dolan mevduat hesaplarında kıst olarak hesaplanıp gelir yazılan işlemiş faizlere isabet eden gelir vergisi stopajı mahsuba konu edilebilecektir. Vadesi beyanname verme süresinden sonra (Gelir Vergisinde 25 Mart 2017, Kurumlar Vergisinde 25 Nisan 2017) dolan mevduat hesaplarında ise stopajın tamamı faiz ödemesinin yapıldığı yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinde hesaplanan vergilerden yapılacaktır.

8 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 8 VADELİ MEVDUATLARIN İŞLEMİŞ FAİZLERİNE AİT STOPAJLARIN MAHSUBU Örneğin; Elmas Limited Şirketi vadesi tarihinde dolan vadeli mevduat hesabından TL brüt faiz geliri elde etmiş, bankaca faiz ödemesi sırasında TL gelir vergisi tevkifatı yapılmıştır. Söz konusu faiz gelirinin tarihleri arasında kalan üç aylık kıst döneme isabet eden kısmı olan TL 2016 yılı kurum kazancının hesabında, tarihleri arasında kalan üç aylık kıst döneme isabet eden kısmı olan TL ise 2017 yılı kurum kazancının hesabında gelir olarak dikkate alınacaktır. Aynı şekilde bankaca faiz ödemesi sırasında yapılan TL gelir vergisi tevkifatının tarihleri arasında kalan üç aylık kıst döneme isabet eden kısmı olan TL 2016 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde, tarihleri arasında kalan üç aylık kıst döneme isabet eden kısmı olan TL ise 2017 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilebilecektir.

9 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 9 BANKA KREDİLERİNİN YIL SONU DEĞERLEMESİNDE DÖNEM SONUNA KADAR İŞLEMİŞ OLAN FAİZLER GİDER OLARAK DİKKATE ALINABİLECEKTİR. VUK nun 5228 Sayılı Kanun ile değişik 285 inci maddesinin birinci fıkrasına göre; Borçlar mukayyet değerleriyle değerlenir. Mevduat veya kredi sözleşmelerine ilişkin borçlar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır. Bu hüküm çerçevesinde finansman ihtiyaçlarını banka kredisi kullanmak suretiyle karşılayan mükellefler, banka kredisi borçları nedeniyle değerleme gününe kadar oluşan kıst döneme ait tahakkuk etmiş ancak ödememiş bulundukları faizleri de gider olarak kurum kazancından indirebileceklerdir. Örneğin; Yıldız Limited Şirketi nin, tarihinde almış olduğu 1 yıl vadeli banka kredisi dolayısıyla vade tarihi olan tarihinde defaten TL faiz ödemesinde bulunacağı bir durumda, söz konusu faiz giderinin tamamı 2016 yılı kurum kazancının tespitinde değil, toplam faiz giderinin tarihleri arasında kalan altı aylık kıst döneme isabet eden kısmı olan TL 2016 yılı kurum kazancının hesabında, tarihleri arasında kalan altı aylık kıst döneme isabet eden kısmı olan TL ise 2017 yılı kurum kazancının hesabında gider olarak dikkate alınacaktır.

10 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 10 ALACAK VE BORÇLARIN DEĞERLEMESİ VUK nun 281. maddesine göre alacaklar mukayyet değer ile değerlenmektedir. Mukayyet değer ölçüsü uygulanmadan önce, bu alacaklar içinde şüpheli ve değersiz alacaklar varsa saptanır ve bunlar muhasebe kayıtlarıyla düşüldükten sonra geriye kalan alacaklara mukayyet değer ölçüsü uygulanır. Alacakların (Müşteriler Hs.) ve Borçların (Satıcılar Hs) bazı mükelleflerce Ba ve Bs formlarının doldurulması sırasında yapılana benzer bir biçimde mümkünse ıslak imzalı olarak bakiye mutabakatlılarının yapılması gerekir. Eğer farklılık varsa nedeni araştırmalı, tespit edilebiliyorsa düzeltme kaydı yapılmalı, tespit edilemiyorsa aleyhe ise kanunen kabul edilmeyen gider, lehe ise vergiye tabi gelir olarak dikkate alınmalıdır. İsteyen mükellefler, işletme aktifinde veya pasifinde yer alan alacak ve borç senetleri ile vadeli çekleri için değerleme günündeki gerçek değerine indirgenmesi amacıyla reeskont işlemi yapabilirler. Döviz cinsinden alacak ve borçların geçici vergi dönemleri itibariyle T.C. Merkez Bankasınca, yıl sonunda ise Maliye Bakanlığı nca açıklanan döviz alış kurları esas alınarak TL ye çevrilmesi ve doğan kur farklarının gelir ya da gider olarak kayıtlara intikal ettirilmesi gerekmektedir.

11 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 11 ŞÜPHELİ ALACAKLAR ( VUK Md.323 ) Şüpheli Alacak Karşılığı Ayırmanın Koşulları ; 1- Bilanço usulüne göre defter tutulmalıdır. 2- Alacak, ticari veya zirai kazancın elde edilmesi ve devamı ile ilgili olmalıdır. 3- Alacak değerleme günü itibariyle şüpheli hale gelmiş olmalıdır. - Alacak, dava ve icra safhasında bulunmalı ve takibat ciddiyetle devam ettirilmelidir. Sadece müracaat yeterli değildir. - Alacağın dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacak olması halinde ise; yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş olmalıdır. 4- Alacak tahakkuk etmiş olmalıdır. (Daha önce hasılat olarak defterlere kaydedilmiş olmalı ) 5- Alacak değerleme günü itibariyle teminatsız olmalıdır.

12 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 12 ŞÜPHELİ ALACAK KARŞILIĞI AYRILMASINDA ÖZELLİKLİ DURUMLAR Şüpheli alacak karşılığı uygulaması ihtiyari bir uygulamadır. Dolayısıyla alacağın şüpheli hale geldiği dönemde karşılık ayrılamadığı durumda ihtiyariliğin karşılık ayırmama yönünde kullanıldığı kabul edilerek, daha sonraki dönemlerde bu alacak için karşılık ayrılması söz konusu olamaz. (Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı nca verilen 28/03/2012 tarih ve B.07.1.GİB sayılı mukteza) Bu konuda aksi yönde bir çok Danıştay Kararı mevcut. (Örneğin; Danıştay 4. Dairesi nin tarih ve 2010/3320 Esas, 2014/805 Karar Sayılı Hükmü) Kamu idare ve müesseselerinden kaynaklanan bir alacağın zamanında tahsil edilememesi durumunda, bu alacağın tahsilinin imkansız hale geldiği düşünülerek ya da tahsili mümkün olamayacağı kanaati ile şüpheli alacak olarak değerlendirilip karşılık ayrılması kamu idare ve müesseselerinin borçlarını ödememesi düşünülemeyeceğinden söz konusu olamaz. (Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı nca verilen 21/02/2012 tarih ve B.07.1.GİB sayılı mukteza) İleride teslim alınacak bir hizmet için yapılan sipariş avansı niteliğindeki ödemelerin ticari faaliyetin devamı için yapılması ve bu tür ödemelerin Kanunun 323 üncü maddesinde belirtilen şartları haiz olması halinde, bu ödemelerin tahsil edilemediği durumlarda karşılık ayrılması mümkün bulunmaktadır. (Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'nca verilen 23/08/2011 tarih ve B.07.1.GİB VUK sayılı mukteza)

13 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 13 ŞÜPHELİ ALACAK KARŞILIĞI AYRILMASINDA ÖZELLİKLİ DURUMLAR İflas masasına kaydedilen alacaklar için iflas masasına kaydedildiği tarih itibariyle diğer bir ifadeyle icra safhasına intikal ettiği hesap döneminde şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkündür. İflas halinde de ayrılan şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarları tahsil edildikleri dönemde kar-zarar hesabına intikal ettirilir. (Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'nca verilen 10/10/2011 tarih ve B.07.1.GİB sayılı mukteza) Borçlar Kanununun 162 nci maddesi hükmü uyarınca temlik edilen alacağın, alacak talep hakkı temlik edilen firmaya geçeceğinden, borca mahsuben temlik edilen tutarlar için şüpheli ticari alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmamaktadır. (Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'nca verilen 15/02/2011 tarih ve B.07.1.GİB sayılı mukteza) Şüpheli alacağın karşılık ayrılarak zarar yazılabilmesi için karın oluşumunu etkilemesi, daha önce tahakkuk esası gereği hasılat hesaplarına intikal ettirilmiş olması gerektiğinden, faktöring şirketlerinin daha önce hasılat kaydetmedikleri alacakları için şüpheli alacak karşılığı ayırmalarının mümkün değildir. (Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı nca verilen tarih ve sayılı mukteza, Ancak Danıştay Dördüncü dairesi tarih E.2009/2277, K:2010/3654 sayılı kararında bu görüşün aksine hüküm verilmiştir.)

14 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 14 ŞÜPHELİ ALACAK KARŞILIĞI AYRILMASINDA ÖZELLİKLİ DURUMLAR * 334 sayılı VUK Genel Tebliği ne göre, alacağın ilgili dönem kayıtlarına girmiş olması ve KDV beyannamelerinde beyan edilmiş olması şartıyla, KDV içeren şüpheli alacaklarda katma değer vergisi için de karşılık ayrılabilecektir. * Aciz vesikasına bağlanan alacaklarda alacağın tamamı için değil bu vesikada yer alan tutar kadar karşılık ayrılabilir. * Yurt dışından olan alacaklar içinde dava açıldığının veya icra takibine başlandığının belgelendirilmesi şartıyla karşılık ayrılabilir. * Dövize endeksli veya döviz cinsinden olan şüpheli alacaklar için karşılık ayrılmasına karar verilmesi halinde, bu alacağa bağlı olarak ortaya çıkan kur farkları da şüpheli alacak kabul edilerek karşılık ayrılır. * İflas Ertelemesi kararı almış kurumlardan olan alacaklar için de karşılık ayrılabilir. ( BMVDB nın tarih ve sayılı muktezası) * Ciro edilmek suretiyle gelen senet bedelinin ödenmemiş olması durumunda, şüpheli alacak karşılığı ayrılabilmesi için asıl borçlunun yanı sıra bu senedi ciro eden kişi (ciranta) hakkında takibat yapılmış olması gerekir. * Kefalete bağlı olan alacaklarda asıl borçlunun yanı sıra kefil nezdinde de takibata geçilmiş olması gerekir.

15 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 15 ŞÜPHELİ ALACAK KARŞILIĞI AYRILMASINDA ÖZELLİKLİ DURUMLAR Müşterilerle olan cari hesaplara yapılan avans mahiyetindeki ödemeler ticari faaliyetin devamı için yapıldığından, ticari bir alacak niteliği kazanan bu tür ödemeler için Vergi Usul Kanununun 323 üncü maddesinde belirtilen diğer şartların da sağlanması halinde bu alacaklar için icra takibine başlanılan veya dava açılan yıl karşılık ayrılması mümkündür. (BMVDB nin tarih ve sayılı özelgesi) Şirketlerin ortaklardan olan alacaklarına aylık dönemler itibariyle hesaplanan ancak tahsil edilemeyen adat faizleri için Kanunda yer alan şartların yerine getirilmesi durumunda şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmaktadır. (Kocaeli VDB nın 20/06/2013 tarih ve [ /12]-111 sayılı Muktezası )

16 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 16 TAHSİL EDİLEMEYEN YURT DIŞI İNŞAAT İŞİ KAZANCI VE ŞÜPHELİ ALACAK Yurt dışında yapılan inşaat işi dolayısıyla elde edilen kazanç Türkiye'de kurumlar vergisinden istisna edildiğinden; söz konusu işe ilişkin alacakların tahsil edilemeyen kısmına ilişkin ayrılabilecek şüpheli alacak karşılığının istisna dışı kurum kazancından indirilmesi mümkün değildir. Yurt dışı inşaat işiyle ilgili olarak doğan dövize bağlı alacağın dönem sonlarında değerlenmesinden doğan kur farklarının ise kambiyo kârı olarak dikkate alınarak kurum kazancına eklenmek suretiyle vergilendirilmiş olması ve diğer yasal koşulların bulunması halinde, söz konusu değerleme farkları için ilgili dönemlerde şüpheli alacak karşılığı ayrılması ve safi kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi mümkündür. Söz konusu alacağın tahsil edilmesi halinde ise, şüpheli alacak karşılığı ayrılarak kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınan değerleme farklarının kurum kazancına dahil edilmesi gerektiği ve kurum kazancına dahil edilecek tutarın istisnaya konu edilemeyeceği tabiidir. (Ankara VDB nin tarih ve 310 sayılı özelgesi)

17 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 17 DEĞERSİZ ALACAKLAR Yargı Kararına veya kanaat verici bir vesikaya göre tahsiline imkan olmayan alacaklardır. Değersiz Alacağın Şartları : 1- Alacak, bilanço veya işletme hesabı esasına göre defter tutan ticari veya zirai kazançla iştigal eden işletmelere ait olmalıdır. 2- Alacak ticari işle veya işletmeyle ilgili olmalıdır. 3- Alacağın tahsili, kazai bir hükme veya kanaat verici bir vesikaya göre imkansız hale gelmelidir. 4- Alacak ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve devam ettirilmesi ile ilgili olmalıdır.

18 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 18 Kanaat Verici Vesikalar; Borçlunun herhangi bir mal varlığı bırakmadan ölümü veya Medeni Kanunun 31 ve izleyen maddelerine göre mahkemelerce borçlu hakkında verilen gaiplik kararı ve mirasçıların da mirası reddettiklerine dair sulh hukuk mahkemelerince verilmiş bulunan mirası red kararı, Borçlunun yurt dışına kaçması ve haciz edilebilecek malı olmadığını gösterir belge, Alacaktan vazgeçildiğini gösteren mahkeme tutanakları, Borçlunun adresinin saptanamaması nedeniyle icra takibat dosyasının kaldırıldığını gösteren icra memurluğu yazısı, Alacaktan vazgeçildiğine dair konkordato anlaşması, Borçlunun, ülkeyi dönmemek üzere terk ettiğini belirleyen gazeteler ve bunu doğrulayan resmi makam belgeleri. Borçlunun dolandırıcılıktan mahkûm olması ve herhangi bir mal varlığı bulunmadığını belgeleyen resmi evrak ve diğerleri, Ticaret mahkemesince borçlu hakkında verilmiş ve ilgili masa tarafından tasfiyeye tutulmuş bulunan iflas kararına ilişkin belgeler

19 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 19 DEĞERSİZ ALACAKLARDA ÖZELLİKLİ KONULAR Bir alacağın değersiz alacak sayılabilmesi için tüm hukuki yolların tüketilmiş olması gerekir. Alacağın değersiz hale geldiği yıl hesaplarına gider (zarar) yazılması gerekir. Aksi takdirde izleyen yıllarda dikkate alınamaz. Değersiz alacaklar daha sonra tahsil edilirse tahsil edildiği yıl gelir yazılır. Bilanço esasına göre defter tutan işletmeler değersiz hale gelen alacaklarını değersiz hale geldikleri yıl mukayyet değerleri ile zarara geçirerek, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise defterlerine gider kaydederek yok ederler. KDV içeren değersiz alacaklarda KDV de değersiz alacak olarak kabul edilecektir. Özel sağlık kuruluşlarınca Sosyal Güvenlik Kurumu mensuplarına verilen sağlık hizmetlerine ilişkin düzenlenen fatura bedellerinin Kurumca ödenmesi sırasında kesintiye tâbi tutulması nedeniyle oluşan alacaklar değersiz alacak kabul edilir.

20 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 20 ALACAK VE BORÇ SENETLERİ REESKONTU İktisadi işlemlere dahil senetli borç ve alacakların reeskonta tabi tutulma işlemleri, Vergi Usul Kanunu nun 281 ve 285 inci maddelerinde düzenlenmiştir. Reeskont, işletme aktifinde veya pasifinde yer alan alacak ve borç senetlerinin değerleme günündeki gerçek değerine indirgenmesidir. Reeskont İşleminin Şartları Alacak veya borç senede bağlı olmalıdır. Senet, vade içermelidir. Senedin vadesi değerleme günü itibariyle gelmemiş olmalıdır. Senet bilançoda yer almalıdır. Senet kazancın elde edilmesine yönelik olmalıdır. Reeskont hesabı iç iskonto formülü kullanılarak yapılacaktır. Eğer senet üzerinde taraflarca kararlaştırılmış yazılı bir faiz oranı yoksa, tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan T.C.M.B. nin Reeskont ve Avans İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Oranları Hakkında Tebliği ne göre; tarihinde yapılacak olan reeskont işlemlerinde % 10,50 oranı uygulanacaktır. Yabancı para cinsinden olan senetli alacak ve borçlar reeskonta tabi tutulabilir. (VUK. 280/3). Ancak bu durumda reeskont oranı olarak; senette faiz oranı yoksa LIBOR (Londra Bankalar Arası Faiz Oranı) esas alınır.

21 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 21 REESKONTTA ÖZELLİKLİ DURUMLAR * Bankalar, bankerler ve sigorta şirketleri dışında kalan ve bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için reeskont işlemi ihtiyaridir. * Ancak alacak senetlerini reeskonta tabi tutan kuruluşlar, borç senetlerini de reeskonta tabi tutmak zorundadır. Kısmi reeskont işlemi yapılamaz. Örneğin; alacak senetlerinin bir kısmını reeskonta tabi tutup, diğer kısmını tutmamak olmaz. * Yabancı para cinsinden olan senetli alacak ve borçlar ile Bankalara Teminata ve tahsilata verilen senetler için reeskont hesaplanabilir. Diğer Taraftan; * Kampanyalı ( ön ödemeli ) satışlarla ilgili olarak alınan senetler, * Hatır senetleri, * Yıllara sari inşaat işleri dolayısı ile alınan senetler, * Müflisten olan alacaklar, * Vadesi belli olsa dahi senetsiz alacak ve borçlar için reeskont hesaplanamaz. Senet tutarı KDV de içeriyorsa, KDV hasılat unsuru olmadığından, reeskont işlemi yapılırken bu kısım senet bedelinden düşülüp düşülmeyeceği tartışmalıdır.

22 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 22 VADELİ ÇEK REESKONTU Bilindiği üzere tarih ve "VUK-64/2013-9/Vadeli Çeklerde Reeskont Uygulaması-2" başlıklı Vergi Usul Kanunu Sirküler ile Maliye Bakanlığı vadeli çekler için hesaplanan reeskont tutarlarının gider olarak yazılamayacağına ilişkin yıllardır süregelen katı uygulamasından vaz geçerek özetle aşağıdaki açıklamaları yapmıştır. "... Vergi Usul Kanunu nun 3 üncü maddesinin (B) fıkrasında, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas alınacağı hükmüne yer verilmiştir. Bu hükme göre vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin işlemlerin gerçek mahiyeti esas alınmakta, diğer bir ifade ile vergi uygulamalarında olayın görünen yönü değil gerçek biçimi esas alınarak buna göre işlem yapılmaktadır. Bu itibarla, 5941 sayılı Kanunun geçici hükümlerine göre çekin üzerinde yazılı düzenleme tarihinden evvel ödenmek için bankaya ibrazının tarihine kadar geçersiz olması; ayrıca ana maddelere göre çekle ilgili hukuki takip yapılabilmesinin ve karşılıksız çıkan çekle ilgili müeyyide tatbik edilmesinin çekin üzerinde yazılı düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içerisinde ibraz edilmesine bağlı olması ve son olarak karşılıksız çıkan çekin bedelinin ödenmek istenmesi hâlinde kanuni faizin, üzerinde yazılı düzenleme tarihine göre kanunî ibraz tarihinden itibaren işlemesi dikkate alındığında, gerçek mahiyeti itibariyle çeklerin vergi uygulamaları bakımından vadeli olma hususiyetini kazandığını söylemek mümkün olacaktır.

23 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 23 Buna göre, 213 sayılı Kanun uyarınca vadesi gelmemiş olan alacak ve borç senetlerinin reeskonta tâbi tutulması gerekecektir. Ancak, bir ödeme aracı olarak kullanılmakla beraber yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler çerçevesinde vergi uygulamaları bakımından çekin vadeli olabileceği ve değerleme gününde vadesi gelmemiş senede bağlı alacak ve borçlar için uygulanması öngörülen 213 sayılı Kanunda yer alan reeskont uygulamasından yararlanılmasının mümkün olduğu ortaya çıkmaktadır. Uygulamada birliğin sağlanması amacıyla yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda ileri düzenleme tarihli çeklerin değerleme gününde vadesi gelmemiş senede bağlı alacak ve borçlar için uygulanması öngörülen reeskont uygulamasından yararlanması mümkün bulunmaktadır."

24 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 24 YABANCI PARA CİNSİNDEN ALINAN VEYA VERİLEN AVANSLARIN DEĞERLEMESİ Döviz bazında fiyatlandırılmış olan mal veya hizmetlerin siparişinde, bunların bedeline mahsuben yapılmış olan avans ödemelerinin mahiyeti ve bu avansların kur değerlemesi karşısındaki durumu, yoğun şekilde tartışılmaktadır. Maliye Bakanlığı nın vermiş olduğu muktezalarda öne çıkan ağırlıklı görüşü ise; sipariş avansı alınması veya verilmesi sonucu oluşan dövizli bakiyelerin herhangi bir dövizli borç veya alacaktan farksız olduğu yönündedir. Örneğin Kocaeli Vergi Dairesince verilen tarih ve B.07.1.GİB /8-18 sayılı muktezada özetle yabancı para cinsinden alınan veya verilen avanslar yabancı para cinsinden olan borç ve alacak hükmünde olduğundan, dönem sonlarında Vergi Usul Kanununun 263'üncü maddesine göre borsa rayici ile, yabancı paranın borsada rayici yoksa, Maliye Bakanlığınca tespit edilen kur esas alınmak suretiyle değerlemeye tabi tutulması ve ortaya çıkan kur farkının, gelir veya gider olarak dikkate alınarak dönem kazancıyla ilişkilendirilmesi gerekmektedir." görüşüne yer verilmiştir. Diğer taraftan 1 no lu KVK Genel Tebliği nin örtülü sermaye tutarı başlıklı bölümünde de özetle;.. Gelecekte yapılacak bazı mal ve hizmet teslimleri karşılığında peşin alınan ya da verilen değerleri ifade eden avanslar, hangi amaçla verilirse verilsin işletmeye finansman imkanı sağladığı açıktır. Dolayısıyla, alınan avanslar da işletme bakımından alınan borç olarak değerlendirilecektir. açıklamasına yer verilmiştir.

25 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 25 DEĞERLEME NEDENİYLE ORTAYA ÇIKAN KUR FARKLARI KDV Uygulama Genel Tebliğinde yer alan açıklamalar ve Maliye Bakanlığı nın konuya ilişkin özelgeleri bir arada değerlendirildiğinde, sadece yapılan değerleme işlemleri nedeniyle ortaya çıkan kur farkları KDV ye tabi olmayıp, döviz cinsinden vadeli satışlarda bedelin tahsil edildiği tarih itibariyle hesaplanan kur farkları ise katma değer vergisine tabi bulunmaktadır. Değerleme işlemleri vergi matrahını hesaplamaya yönelik bir işlem olup, herhangi bir teslim veya hizmet ifasını içermemektedir. Nitekim, KDV ye tabi olan kur farklarına ilişkin olarak KDV Uygulama Genel Tebliğinde şu açıklamaya yer verilmiştir: Bedelin döviz cinsinden veya dövize endekslenerek ifade edildiği işlemlerde, bedelin kısmen veya tamamen vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihten sonra ödenmesi halinde, satıcı lehine ortaya çıkan kur farkı esas itibarıyla vade farkı mahiyetinde olduğundan, matrahın bir unsuru olarak vergilendirilmesi gerekmektedir. Buna göre, teslim veya hizmetin yapıldığı tarih ile bedelin tahsil edildiği tarih arasında ortaya çıkan lehte kur farkı için satıcı tarafından fatura düzenlenmek ve faturada gösterilen kur farkına, teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlemler için geçerli olan oran uygulanmak suretiyle KDV hesaplanacaktır. Bedelin tahsil edildiği tarihte alıcı lehine kur farkı oluşması halinde, kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir. Yıl sonlarında ve geçici vergi dönemlerinde, Vergi Usul Kanunu uyarınca yapılan değerlemeler sonucu oluşan kur farkları üzerinden KDV hesaplanmaz.

26 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 26 TAHSİL EDİLEN KUR FARKLARINA KDV NİN DAHİL OLUP OLMADIĞI Teslim veya hizmetin yapıldığı tarih ile bedelin tahsil edildiği tarih arasında ortaya çıkan lehte kur farklarına KDV nin dahil mi yoksa hariç mi kabul edilerek fatura düzenlenmesi gerekeceğine ilişkin olarak 60 nolu KDV Sirkülerinin 4.5. bölümünde yer alan açıklama aşağıdaki gibidir. KDV dahil toplam bedelin dövize endeksli olarak belirlenmesi durumunda; vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarih ile ödeme tarihi arasında ortaya çıkan kur farkı bedeline iç yüzde oranı uygulanarak, Dövize endeksli toplam bedele KDV'nin dahil edilmemesi durumunda; vergiyi doğuran olay ile ödeme tarihi arasında ortaya çıkan kur farkları üzerinden lehine kur farkı ortaya çıkan mükellef tarafından düzenlenecek faturada kur farkına ilaveten KDV hesaplanması ve kur farkının ortaya çıktığı dönemde her iki mükellef tarafından genel esaslar çerçevesinde işlem yapılması, gerekmektedir.

27 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 27 SATIN ALINAN EMTİANIN DEĞERLEMESİ Vergi Usul Kanunu nun 274/1 madde hükmüne göre, satın alınan emtia maliyet bedeli ile değerlenir. Maliyet bedeli; bir iktisadi kıymetin satın alınması veya değerinin arttırılmasına yönelik yapılan ödemelerle buna bağlı olarak doğan tüm giderleri ifade eder. Emtianın satın alınıp işletme stoklarına girdiği tarihe kadar oluşan kur farklarının maliyete intikal ettirilmesi zorunludur. Sonraki dönemlerde ortaya çıkacak kur farklarının ise, ilgili bulundukları yıllarda gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmesi ihtiyaridir. Krediler için ödenen faiz ve komisyon giderlerinin ise emtianın maliyeti ile ilişkilendirilmeksizin doğrudan gider yazılması mümkün olup, dönem sonu stoklarına pay verilmesi zorunluluğu yoktur. Emtianın maliyet bedeline nazaran değerleme günündeki satış bedelleri % 10 ve daha fazla bir düşüklük gösterdiği hallerde mükellef, maliyet bedeli yerine Vergi Usul Kanunu nun 267 nci maddenin ikinci sırasındaki usul hariç olmak üzere, emsal bedeli ölçüsünü tatbik edebilir. Bu hüküm mamuller için de uygulanabilir.

28 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 28 DEĞERİ DÜŞEN MALLARDA DEĞERLEME Vergi Usul Kanunu nun 278 inci maddesinde, "Yangın, deprem ve su basması gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi haller neticesinde iktisadi kıymetlerinde önemli bir azalış vaki olan emtia ile maliyetlerin hesaplanması mutad olmayan hurdalar ve döküntüler, üstüpü, deşe ve ıskartalar emsal bedeli ile değerlenir." hükmü yer almaktadır. Vergi Usul Kanunu nun gerek 267 nci, gerekse 278 inci maddesinde mükelleflere emsal bedeli tespit ettirecekleri başvuru mercii olarak takdir komisyonları belirlenmiştir. Ancak son kullanma tarihi geçmiş veya bozuk olan ilaç, tıbbi malzeme, gıda, atık vb. emtianın insan sağlığına zararlı olabileceği ve acilen imha edilmesi mecburiyeti bulunan bu ürünlerin emsal bedellerinin takdir komisyonlarınca kısa bir zamanda takdirinin mümkün olamayacağı hususları göz önüne alınarak; takdir komisyonuna başvurulmaksızın ilgili bakanlık veya yetkili kurum görevlilerinin yer aldığı bir komisyon nezdinde tutanakla tespit edilmek suretiyle imha edilebilmesi Maliye Başkanlığı'nca da benimsenmiştir. Bu tutanağın istenildiğinde ibraz edilmesi için muhafaza edilmesi gerekmekte olup, imha işleminin bu tutanağa istinaden muhasebe kayıtlarına intikal ettirilmesi mümkün bulunmaktadır. Emtianın değerinde düşüklük meydana geldiği tarih ile emsal bedelin tespitine ilişkin takdir komisyonu kararının mükellefe tebliğ edildiği tarihin farklı yıllara rastlaması durumunda, değer düşüklüğü bu durumun takdir komisyonu tarafından bildirildiği tarih itibarıyla belli olduğundan emtianın maliyet bedeli ile emsal bedeli arasındaki farkın takdir komisyonu kararının mükellefe tebliğ edildiği takvim yılında gider olarak dikkate alınması mümkündür. Maliye Bakanlığı G.İ.B'nca verilen tarih ve [ /VUK ] sayılı mukteza. 28

29 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 29 MAL ALIŞ İSKONTOLARI, CİRO PRİMLERİ Dönem içinde satın alınan emtia için sipariş edilen mal partisi bazında satıcı tarafından yapılan mal alış ıskontoları, emtia maliyeti ile ilişkilendirilir. Bir başka deyişle dönem sonu emtia stoklarının maliyetinin tespitinde bu alış ıskontoları emtianın maliyet bedelini düşüren bir unsur olarak dikkate alınır. Yıl sonlarında bir yıl içinde alınan toplam emtia kıymeti üzerinden geriye doğru yapılan iskontolar (ciro primleri gibi) ise maliyetle ilişkilendirilmez. Doğrudan gelir yazılır. Hesaplanan ciro primine karşılık bedelsiz mal gönderilmesi halinde ciro primi gelir yazılır, bu tutar aynı zamanda bedelsiz alınan malın alış bedeli olarak kaydedilir. Söz konusu mallar işletme aktifinde bu bedelle gösterilir.

30 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 30 ÇALINAN VE KAYBOLAN MALLARA İLİŞKİN DEĞERLEME Çalınan veya kaybolan malların zarar yazılabileceğine dair vergi kanunlarında herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Çalınan veya kaybolan malların kıymeti düşen emtia olarak değerlenmesi ve vergi matrahı ile ilişki kurulması da mümkün değildir. Çalınan ve kaybolan mallar işletme için sermayede vukua gelen bir eksilme olarak kabul edilmekte ve Gelir Vergisi Kanunu nun 88. maddesi uyarınca gider olarak dikkate alınamamaktadır. Çalınan veya kaybolan malları mükellefler polis kayıtları vb. belgeler ile kanıtlanabiliyorsa, çalınan mallar maliyet bedeli üzerinden kanunen kabul edilmeyen gider olarak kaydedilmelidir. Çalınma olayının polis kayıtları vb. kayıtlar ile kanıtlanamaması halinde ise çalınan malın emsal satış bedeli ile değerlenerek ortaklara satış gibi işlem yapılması gerekmektedir.

31 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 31 DURAN VARLIKLARIN DEĞERLEMESİ VUK. nun 269. maddesine göre iktisadi işletmelere dahil bilumum gayrimenkuller maliyet bedeli ile değerlenir. Satın Alma Bedeline Eklenmesi Zorunlu Giderler; 1. Makine ve tesisatta gümrük vergileri, nakliye ve montaj giderleri 2. Mevcut bir binanın satın alınarak yıkılmasından ve arsanın tesviyesinden doğan giderler Satın Alma Bedeline Eklenmesi İhtiyari Olan Giderler; 1- Noter, mahkeme, kıymet takdiri, komisyon ve tellaliye giderleri, 2- Tapu harçları, özel tüketim vergileri K.D.V. Kanunun 30 ve 58. maddeleri hükümleri bir arada değerlendirildiğinde binek otomobil alımında ödenen K.D.V. nin indirimi mümkün olmayıp gider veya maliyet yazılması gerekmektedir. Mükellefler tarafından satın alınacak taşınmazla ilgili olarak banka kredisi kullanılması nedeniyle ödenen BSMV'nin kurum kazancının tespitinde, GVK nun 40/6 numaralı bendi uyarınca gider olarak dikkate alınabileceği tabiidir.

32 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 32 SABİT KIYMET ALIMI VE YATIRIMLAR DOLAYISIYLA DOĞAN KREDİ FAİZLERİNİN VE KUR FARKLARININ DURUMU 163 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile; Yatırımların finansmanında kullanılan kredilere ilişkin faiz giderleri ile yurt dışından döviz kredisi ile sabit kıymet ithal edilmesi nedeniyle ortaya çıkan kur farklarının, aktifleştirme tarihine (31 Aralık) kadar olan kısmının maliyete intikal ettirilmesi, aktifleştirildikten sonraki döneme ilişkin olanların ise seçimlik hak olarak doğrudan gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmek suretiyle amortismana tabi tutulması gerektiği açıklanmış bulunmaktadır. 334 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yapılan açıklamalara göre ise; Kurlarda meydana gelen düşüş nedeniyle Lehe oluşan kur farklarının da aktifleştirme işleminin gerçekleştiği dönemin sonuna kadar oluşan kısmının maliyetten düşülmesi, aktifleştirildikten sonraki döneme ilişkin olanların ise kambiyo geliri olarak değerlendirilmesi veya maliyetten düşülmek suretiyle kalan tutar üzerinden amortismana tabi tutulması gerekecektir. Ayrıca, daha sonraki dönemlerde, seçimlik olarak hangi hak kullanılmışsa o yönteme göre işlem yapılmasına devam edilecektir.

33 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 33 FİNANSMAN GİDERLERİNİN GİDER YA DA MALİYET YAZILMASINDA TERCİHİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILAMAYACAĞI Yatırım harcamaları için temin edilen uzun vadeli döviz kredisi faiz ödemelerinin ve kur farklarının iktisadi kıymetlerin aktife alındıkları tarihe kadar maliyet bedeline intikal ettirilmesi gerekmektedir. Aktifleştirme tarihinden sonra ortaya çıkan kur farkı ve kredi faizlerinin ise seçimlik olarak gider yazılması veya söz konusu yatırımın maliyetine ilave edilmesi mümkün bulunmaktadır. Yukarıda da açıkladığımız üzere; banka kredisi kullanılmak suretiyle alınan taşınmazın, aktifleştirildiği hesap döneminin sonuna kadarki faiz giderlerinin taşınmazın maliyetine ilave edilmesi zorunlu olup, sonraki yıllarda oluşan faiz giderlerinin ise maliyete eklenmesi veya gider olarak dikkate alınması ihtiyaridir. Ancak, taşınmaz ile ilgili kredi faizlerinin ilgili bulundukları yılda doğrudan gider mi yazılacağı yoksa amortismana mı tabi tutulacağı hususundaki tercihin başlangıçta yapılması gerekmektedir. Gider yazma yolunun seçilmesi halinde daha sonraki yıllarda bu tür giderlerin gayrimenkulün maliyetine eklenerek amortisman yolu ile itfa edilmesi veya önce amortisman ayırmaya başlayıp sonra gider yazma yoluna gidilmesine kanunen imkân bulunmamaktadır. [1] [1] Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı İVDB'nca verilen 31/08/2012 tarih ve B.07.1.GİB sayılı mukteza.

34 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 34 FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN FAİZ VE KUR FARKLARININ DURUMU V.U.K. Hükümlerine göre; Kiracı tarafından finansal kiralama sözleşmesine göre yapılan kira ödemelerinin borç anapara ödemesi ve faiz gideri olarak ayrıştırılması, bu ayrıştırma işleminin her bir dönem sonunda (finansal kiralama sözleşmesinde yer alan kira ödemelerinin yapılacağı tarih) kalan borç tutarına sabit bir dönemsel faiz oranı uygulanmak suretiyle yapılması, hesaplanan faiz giderlerinin ise ilk yıl iktisadi kıymetin maliyetine eklenmesi sonraki yıllar ise gider veya maliyet olarak dikkate alınması gerekmektedir. Öte yandan, finansal kiralama yoluyla edinilen kıymete ilişkin olarak kiralama süresi içinde sözleşmeye istinaden yabancı para üzerinden yapılan kira ödemelerinin değerlemesi sonucu ortaya çıkan kur farkının da, ilk yıl iktisadi kıymetin maliyetine eklenmesi sonraki yıllar ise gider veya maliyet olarak dikkate alınması gerekmektedir.

35 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 35 SAT VE GERİ KİRALA İŞLEMLERİNDE AKTİFLEŞTİRME VE AMORTİSMAN UYGULAMASI Kurumlar Vergisi Kanunu nun İstisnalar başlıklı beşinci maddesinin 1. Fıkrasına 6728 sayılı kanunun 56 ıncı maddesiyle eklenen ve tarihinde yürürlüğe giren (j) bendi eklenen bendin kapsamında yapılan sat ve geri kiralama işlemlerinin aktifleştirilmesi ve amortisman yoluyla itfası aşağıdaki esaslara göre yapılacaktır. 1. Firmalar tarafından satıldıktan sonra finansal kiralama yöntemiyle geri kiralanan gayrimenkulün kiralama bedeli (binanın rayiç bedeli veya sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanı) üzerinden «Haklar Hesabı»nda aktifleştirilerek, kullanma hakkının ilgili gayrimenkulün tabi olduğu oranda amortismana tabi tutulması, 2. Finansal kiralama sözleşmesine göre yapılan kira ödemelerinin borç anapara ödemesi ve faiz gideri olarak ayrıştırılması, bu ayrıştırma işleminin her bir dönem sonunda (finansal kiralama sözleşmesinde yer alan kira ödemelerinin yapılacağı tarih) kalan borç tutarına sabit bir dönemsel faiz oranı uygulanmak suretiyle yapılması, hesaplanan faiz giderlerinin ise ilk yıl iktisadi kıymetin maliyetine eklenmesi sonraki yıllar ise gider veya maliyet olarak dikkate alınması,

36 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM Sat-geri kirala yöntemiyle gayrimenkul olarak kullanılmak üzere finansal kiralama yolu ile kiralanacak ve sözleşme süresi sonunda devralınacak gayrimenkulün kira süresi boyunca "Haklar" hesabında, devirden sonra ise "Binalar" hesabında takip edilmesi, ilgili kıymete ilişkin maddi olmayan duran varlıklar hesabında yer alan birikmiş amortismanların ise aynı şekilde devri takiben maddi duran varlıklara ilişkin birikmiş amortismanlar hesabına devredilmesi ve ilgili gayrimenkulun 333 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği eki amortisman listesinin "1.Binalar" başlıklı bölümünün ilgili alt bölümü kapsamında değerlendirilerek itfa edilmesi, 4. Gayrimenkulün, Haklar hesabında aktifleştirilerek itfa etmeye başlanılan tutarın tamamen itfa edilmesinden evvel kiracı şirkete bir bedel karşılığı devrolunması durumunda, devir bedelinin eklenmesiyle bulunan tutar üzerinden amortisman ayrılmaya devam edilmesi, gerekmektedir. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul VDB'nın tarih ve [ /VUK-1/18891] sayılı Muktezası.

37 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 37 Örneğin; Faydalı ömrü 50 yıl ve amortisman oranı %2 olan bir binanın sat-geri kirala uygulaması kapsamında finansal kiralama yöntemiyle TL bedelle 10 yıllığına kiralanmış olduğu ve kiralama süresi sonunda TL bedelle mülkiyetin kiracı şirkete geçeceği bir durumda aşağıdaki şekilde işlem yapılacaktır. Binanın kullanma hakkı TL üzerinden aktifleştirilecek ve kiralama süresince ( TL x %2 x 10 yıl=) TL amortisman ayrılacaktır. Söz konusu binanın tamamen itfa edilmesinden önce, finansal kiralama süresi olan 10. yılın sonunda sözleşme gereği TL bedelle devir alınması halinde; Haklar hesabındaki tutar ( TL) ve devir bedelinin ( TL) toplamı ( TL) Binalar hesabına kaydedilecek; bu binaya ilişkin maddi olmayan duran varlıklarda yer alan birikmiş amortisman tutarı toplamı ( TL) ise maddi duran varlıklara ilişkin birikmiş amortismanlar hesabına devredilecektir. Söz konusu binaya 11. yıldan başlayarak kalan itfa süresi olan 40 yıl boyunca; ( TL x %2= TL ve maliyete eklenen devir bedeli için binanın kalan ömrüne göre belirlenen oran ve süreye göre hesaplanan tutar olan TL x %2,5=1.250 TL nin toplamı olan TL tutarında amortisman ayrılabilecektir

38 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 38 ÖDEME SÜRESİ İKTİSADİ KIYMETİN AMORTİSMAN FAYDALI ÖMRÜNDEN FAZLA OLAN KREDİLERE KUR FARKI VE FAİZ GİDERİ Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin ilk iktisabında kredi kullanımından kaynaklanan faiz ve kur farkları iktisadi kıymetin faydalı ömrü boyunca yapılan tercih kapsamında iktisadi kıymetin maliyetine eklenecek ve kalan faydalı ömre göre itfa edilecektir. Ancak, iktisadi kıymetin faydalı ömrü, dolayısıyla amortisman ayırma işlemi bittikten sonra da ödemeleri devam eden uzun vadeli kredi faizlerinin doğrudan giderleştirilmesi, kur farklarının ise kambiyo karı veya zararı olarak kayıtlara alınması gerekmektedir. Gelir İdaresi Başkanlığı Konya VDB nın 24/07/2016 tarih [ ] sayılı muktezası.

39 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 39 AMORTİSMAN AYIRMA İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin tespit edilen değerinin, bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesi amortisman mevzuunu teşkil eder. Şartları ; İşletmede bir yıldan fazla kullanılabilir olması, Yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunması, Değerleme gününde envantere dahil ve kullanıma hazır olması, İktisadi kıymetin değerinin 2016 yılı 900 TL yi aşması. Satın alınan ATİK ler için 333 ve 339 no lu ile diğer ilgili VUK Genel tebliğlerinde yer alan faydalı ömür süreleri ve amortisman oranları esas alınarak amortisman ayrılabilecektir. Bu listelerde yer alan oranlardan daha az oranda amortisman ayırmak suretiyle amortisman süresinin uzatılması mümkün bulunmamaktadır. VUK Md.320; Amortismanın herhangi bir yıl ayrılmamasından veya ilk uygulanan nispetten düşük bir şekilde yapılmasından dolayı amortisman süresi uzatılamaz. Normal usulden azalan bakiyeler usulüne geçiş mümkün değildir. Azalan bakiyeler usulünden normal usule geçiş ise mümkündür. Amortisman süresi değiştirilmemek kaydıyla, iktisadi kıymetin kalan değeri, kalan amortisman süresi içinde eşit miktarlarda itfa edilir. Değişiklik beyannamede veya bilanço dipnotlarında belirtilmelidir.

40 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 40 AMORTİSMAN UYGULAMASINDA ÖZELLİKLİ KONULAR 345 sıra numaralı V.U.K. Genel Tebliğindeki açıklamalar doğrultusunda ticari amaçla kullanılan araçlar için iktisap edilen lastiklerin, faaliyet gösterilen sektörün çalışma şartları gereği tahsis edildiği hizmette kullanılmaya hazır hale geldiği tarih itibarıyla faydalı ömrünün bir yıldan az olması halinde amortismana tabi tutulması mümkün olmayacağından kayıtlara doğrudan gider olarak intikal ettirilmesi mümkündür Mükellefler kullanmak üzere satın aldıkları ödeme kaydedici cihazlar için %100 oranında amortisman ayırabileceklerdir. Bu şekilde kullanılmak üzere alınan ödeme kaydedici cihazlarının maliyet bedelinin tamamı alındığı dönemde gider yazılmış olacaktır. Mükellefler tarafından iktisap edilerek defter kayıtlarına geçirilen, değerleme gününde envantere dahil olan ve kullanılmaya hazır halde bulunan iktisadi kıymetler için kullanılma şartı aranmaksızın amortisman ayrılabilecektir. Bu kapsamda kullanılabilmesi kayıt ve tescile tabi taşıtların, ilgili sicillerine yasal süresi içerisinde kayıt ve tescil işlemi yapılmak şartıyla; fiilen kullanılıp kullanılmadığına bakılmaksızın aktife alındıkları dönemden itibaren amortismana tabi tutulması mümkün bulunmaktadır. Eski sahipleri elinde amortisman süresini doldurmuş bulunan iktisadi kıymetlerin yeni sahipleri tarafından yeniden amortisman ayrılabilir.

41 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 41 ŞİRKETLERİN AKTİFİNDE YER ALAN VE EKONOMİK ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ OLAN BİLGİSAYAR, YAZICI, FAKS VE FOTOKOPİ GİBİ HURDA NİTELİĞİNDEKİ DEMİRBAŞLARI SABİT KIYMETLERDEN ÇIKARMAK AMACIYLA BU TÜR ELEKTRONİK ATIKLARI TOPLAYAN ÖZEL ŞİRKETLERE MAKBUZ KARŞILIĞINDA BAĞIŞLANMASI DURUMUNDA İZLENECEK YOL Son kullanım tarihi geçmiş, hasar görmüş, miadı dolmuş, bozulmuş, ekonomik değerini kaybetmiş iktisadi kıymetlerin takdir komisyonunca takdir edilecek emsal bedeli ile maliyet bedeli arasındaki farkın, maliyet bedelinden düşülerek dönem kazancının tespitinde gider olarak yazılması mümkündür. Öte yandan faydalı ömrünü tamamlamış bir iktisadi kıymetin değerinin amortisman yoluyla itfa edilmiş olması ve kanuni defter kayıtlarında iz bedeli ile takip ediliyor olması durumunda ise bu kıymetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının düzenlemeleri çerçevesinde elektronik atık toplamaya yetkili kurumlara teslimi aşamasında emsal bedel tespitine gerek bulunmamaktadır. Ayrıca söz konusu iktisadi kıymetlerin belirtildiği şekilde teslimine ilişkin olarak ilgili mevzuata göre düzenlenmesi gereken belgelerin Vergi Usul Kanunu nun muhafaza ve ibraz ile ilgili hükümlerine göre saklanılması gerekmektedir. Gelir İdaresi Başkanlığı Ankara VDB nın 14/08/2012 tarih B.07.1.GİB [6-11/2]-838 sayılı muktezası.

42 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 42 YENİLEME FONU Yenileme Fonu; İşletmeye dahil ATİK lerin gerektiğinde yenilenebilmesi için bu kıymetlerin satış kar veya sigorta tazminatlarından ayrılan karşılığın bilançonun pasifinde azami üç yıl süre ile muhafaza edilmesidir. Yenileme Fonu Ayırma Koşulları: Bilanço esasına göre defter tutulmalıdır. Elden çıkarılan ve yerine alınacak olan kıymetin ATİK olması gerekir. Elden çıkarılan kıymetin yenilenmesi zorunlu olması veya yenilenmesi konusunda karar verilmiş olmalıdır. Yeni iktisadi kıymet, elden çıkan iktisadi kıymetle aynı nitelikte olmalıdır. Ayrılan Fon, yeni alınan ATİK in amortismanlarında kullanılır. Üç yılın hesabında satışın yapıldığı yıl da dikkate alınmalı ve 3 yıl içinde kullanılmalıdır. Örneğin; Bu yıl sonunda 2014 yılı içinde ayrılıp, yeni ATİK alınmadığı için kullanılamayan yenileme fonları matraha eklenmelidir.

43 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 43 YENİLEME FONU UYGULAMASINDA ÖZELLİKLİ KONULAR 3 YILLIK SÜRE yeni iktisadi kıymetin alınmasına ilişkin olup, bu süre içerisinde yeni amortismana tabi iktisadi kıymet alınmış olması durumunda yenileme fonunda yer alan tutar Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen faydalı ömür süresince ayrılacak amortismanlara mahsup edilecektir. Örneğin; Şirketin aktifinde kayıtlı bir binanın 05/09/2014 tarihindeki satışından elde edilen kârın yenileme fonuna alınmasının başlangıcı olarak satışın gerçekleştiği 05/09/2014 tarihinin dikkate alınması, bu tarih itibarıyla tesis edilen yenileme fonunun en geç 31/12/2016 tarihi itibarıyla kullanılmış olması, 31/12/2016 tarihine kadar kullanılmamış olması halinde ise 2016 hesap dönemi kurumlar vergisi matrahına ilave edilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan, şirketçe yukarıda belirtilen tarih aralığında (05/09/ /12/2016), yenileme fonuna alınmış kârın kullanımıyla işin mahiyetine uygun bir bina alınmış olması halinde, yeni alınan binanın iktisabında kullanılan kâr 3 yıllık süreyle sınırlı olmaksızın yeni alınan bina için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen faydalı ömür ve amortisman oranı dikkate alınarak ayrılacak amortismanlara mahsup edilecektir. * *Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'nca verilen 10/09/2012 tarih ve B.07.1.GİB sayılı ile mukteza.

44 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 44 YENİLEME FONU UYGULAMASINDA ÖZELLİKLİ KONULAR Yenileme fonu uygulamasında; yeni iktisadi kıymet, elden çıkan iktisadi kıymetle aynı nitelikte olmalıdır. Bu nedenle fabrika binası satışından doğan ve yenileme fonu hesabında beklettiğiniz karın, aynı Kanunun 328 inci maddesi kapsamında işyeri (büro) amaçlı bina alım ve yatırımında kullanılması mümkün bulunmamaktadır. (Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'nca verilen 19/06/2012 tarih ve B.07.1.GİB /2-405 sayılı ile mukteza.) Benzer bir biçimde; şehirlerarası yolcu taşımacılığı faaliyetinde kullanılan otobüsün satışından elde edilen kâr dolayısıyla ayrılacak olan yenileme fonunun, şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde kullanılan minibüs ve ticari hak (S plaka) alımında kullanılması mümkün bulunmamaktadır. (Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Bursa VDB'nca verilen 13/01/2016 tarih ve [VUK.ÖZLG-15-29]-6 sayılı mukteza.) 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 328'inci maddesinde yenileme fonunun kullanılacağı iktisadi kıymetlerin aynı neviden olması şartı yer almış, ancak adet sınırlaması yer almamıştır. Bu nedenle, satılan kıymetler ile aynı neviden olması koşulu ile yeni alınan kıymetlerin satılan kıymetler ile aynı sayıda olması gibi bir şart bulunmamaktadır.(gelir İdaresi Başkanlığı'nca verilen 20/07/2011 tarih ve B.07.1.GİB VUK-mük sayılı ile mukteza.) Yenileme fonunun ayrılabilmesinin amortismana tabi bir iktisadi kıymetin varlığı ile bu kıymetin satılmasından oluşan kârın aynı neviden bir iktisadi kıymetin alımında kullanılması halinde söz konusu olduğu, bu itibarla amortismana tabi olmayan arsanın satışından elde edilecek kazancın yeni yatırım giderlerinin karşılanması amacına yönelik olarak yenileme fonuna aktarılması da mümkün bulunmamaktadır. görüşüne yer verilmiş bulunmaktadır. (Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul VDB'nca verilen 26/02/2016 tarih ve [ /VUK-1-] sayılı mukteza.)

45 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 45 YENİLEME FONU UYGULAMASINDA ÖZELLİKLİ KONULAR Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin satışından doğan kârın mezkûr Kanunun 328 inci maddesine uygun olarak pasifte geçici bir hesaba alınması kaydıyla, bilahare mükerrer 290 ıncı madde kapsamında finansal kiralama yoluyla edinilen varlıkların kullanma hakkı üzerinden ayrılan amortismanların, bu hesapta tutulan tutardan (yenileme fonundan) mahsup edilmesi mümkündür. Bu mahsup için kiralama konusu iktisadi kıymetlerin mülkiyetinin mükellefe intikal etmesi beklenmeyecek, mahsup iktisadi kıymeti kullanma hakkının itfa edilmeye başlanıldığı yıldan itibaren yapılacaktır. (Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'nca verilen 20/07/2011 tarih ve B.07.1.GİB VUK-mük sayılı ile mukteza) Yenileme fonunun, işletmede inşa/imal edilecek veya satın alınacak aynı nitelikte ve aynı hizmete tahsis edilecek yeni bir iktisadi kıymetin amortismanında kullanılması için, öncelikle iktisadi kıymetin satılmış olması, sonra bu iktisadi kıymetin üretimi için işletmeyi idare edenlerce karar verilmiş ve teşebbüse geçilmiş olması gerekmektedir. Bu itibarla, eski fabrika binasının satışı neticesinde oluşan karın, söz konusu satıştan önce inşaatına başlanan fabrika binasının giderlerini karşılamak üzere yenileme fonu uygulamasından yararlandırılması mümkün bulunmamaktadır. (Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Büyük Mükellefler VDB'nca verilen 05/02/2016 tarih ve [ ]-2217 sayılı mukteza.)

46 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 46 ÖZEL MALİYETLERİN BEDELSİZ DEVRİ Kiralanan gayrimenkul için yapılan özel maliyet bedeli niteliğindeki harcamalarının kira süresi sonunda bedelsiz olarak kiralayana devredilmesinin ayni kira ödemesi olarak değerlendirilmesi gerekmekte olup kiralamaya konu gayrimenkulün iktisadi işletmeye dâhil olmaması halinde, devredilen iktisadi kıymetlerin Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tespit edilecek emsal değeri üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin (1/5-a) bendi hükmüne istinaden %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması ve bu bedelin gayrimenkul sahibi tarafından Gelir Vergisi Kanunu nun 86 ncı maddesinin (1-c) bendi hükmü dikkate alınarak beyan edilmesi gerekmektedir. Ayrıca bedelsiz devredilen iktisadi kıymetlerin KDV matrah tespitine ilişkin emsal bedel ile ilgili hükümler göz önünde bulundurulmak suretiyle KDV'ye tabi tutulması gerekmektedir. Söz konusu özel maliyet harcamalarına konu iktisadi kıymetlerin bedelsiz olarak işyeri sahibine bırakılması, bu harcamalarla ilgili KDV'nin indirim konusu yapılmasına engel teşkil etmemektedir. Kiralanan işyeri için Vergi Usul Kanununun 272 nci kapsamında yapılarak özel maliyet olarak aktifleştirilen harcamaların itfa edilmemiş kısımlarının kiralanan işyerinin boşaltıldığı yılda bir defada gider yazılması mümkün bulunmaktadır. İşyerinin boşaltılması neticesinde kiraya verene bırakılan ve ayni kira ödemesi olarak değerlendirilen kıymetlerin emsal bedellerinin, kiraya verenin mükellef olmaması durumunda tarafınızca düzenlenecek gider pusulası ile tevsik edilmesi gerekmektedir. M.B. Gelir İdaresi Başkanlığı Büyük Mükellefler VDB'nın gün ve sayılı özelgesi.

47 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 47 ÖZEL MALİYET BEDELİ OLARAK AKTİFLEŞTİRİLEN İKTİSADİ KIYMET HARCAMALARININ TAMAMININ YADA BİR KISMININ BAŞKA FİRMALARCA KARŞILANMASI DURUMU Uygulamada zaman zaman kiralanan işyerleri ile ilgili olarak vitrin düzenlemesi, dekorasyon vb. özel maliyet bedeli kapsamına giren harcamaların tamamının ya da bir kısmının dükkânın kiralandığı AVM ya da bayisi bulunulan ana firma tarafından Dekorasyon Desteği vb. adlarla karşılandığı görülmektedir. Bu durumda; Sözleşme hükümleri çerçevesinde dekorasyon destek bedeli vb. adlar altında AVM yada ana firmadan alınan bedellerin, kira sözleşmesi ile ilişkilendirilmeksizin tahakkuk ettiği takvim yılı kurum kazancınızın tespitinde gelir olarak dikkate alınması, Özel maliyet bedellerinde itfa süresi aktifleştirildikleri yıldan başlamak üzere, kiralama süresi olup, söz konusu bedellerin kira süresi içinde eşit yüzdelerle itfa edilmesi, Özel maliyet bedellerinin itfasında aktifleştirme yılındaki kira süresinin esas alınması gerektiğinden, kira süresi devam ederken dekorasyonun yenilenmesi suretiyle katlanılan yeni dekorasyon giderlerini kalan kira süresine bölerek itfa edilmesi, gerektiği unutulmamalıdır. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Büyük Mükellefler VDB'nın gün ve [ ]-3310 sayılı özelgesi.

48 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 48 YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM İŞLERİ Bir İşin Yıllara Sari İnşaat ve Onarım İşi Sayılabilmesi İçin Aranan Şartlar: İşin konusu inşaat onarım veya dekapaj işi olmalıdır. İşin, başkaları hesabına ve taahhüde bağlı olarak yapılması gerekmektedir. Bilindiği üzere, taahhüt, sözleşmeli veya sözleşmesiz olarak bir işin yapılması veya bir malın tesliminin üstlenilmesi olup, uygulamada inşat taahhüt işleri genelde sözleşmeye dayandırılarak yapılmaktadır. Elbette ki, bir kimsenin kendi nam ve hesabına yapmış olduğu özel inşaat, GVK nun 42 nci maddesi gereğince inşaat işi sayılmamakta ve bu tür işler, imalat faaliyeti kapsamında mütalaa edilerek vergilendirilmektedir. İşin, birden fazla takvim yılına sirayet etmesi gerekmektedir. Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır) ve onarma işlerinde kar veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, o yıl beyannamesinde gösterilir. Bitim tarihinden sonra bu işlerle ilgili olarak yapılan giderler ve her ne nam ile olursa olsun elde edilen hasılat, bu giderlerin yapıldığı veya hasılatın elde edildiği yılın kâr veya zararının tespitinde dikkate alınır.

49 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 49 YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM İŞLERİNDE İŞİN BAŞLANGIÇ VE BİTİŞ TARİHİ GVK nın 42. maddesi kapsamına giren işlerde, inşaat ve onarım işinin başlangıç ve bitim tarihi önem arz etmektedir. İşin başlangıç tarihi; Yapılan sözleşmede yapılacak işin yer teslimi öngörülmüş ise yerin teslim edildiği tarih, Sözleşmede yer teslim tarihi belirtilmemiş ise sözleşmede belirtilen işin başlangıç tarihi, Sözleşmede bunların hiçbiri belirtilmemiş ise sözleşme tarihi, İnşaat ve onarım işlerinde işin bitim tarihi; Geçici ve kesin kabule tabi olan işlerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın onaylandığı tarih, Geçici ve kesin kabul usulüne tabi olmayan işlerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarihtir.

50 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 50 SÖZLEŞMESİ UYARINCA BAŞLADIĞI YILDA BİTMESİ GEREKİRKEN ÇEŞİTLİ NEDENLERLE İNŞAATIN SONRAKİ YILDA DA DEVAM ETMESİ DURUMUNDA VERGİ KESİNTİSİ 18 sıra numaralı Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Tebliği [1] ve Maliye Bakanlığı nca verilen muktezalara göre, sözleşmesine göre yılı içerisinde bitirilmesi gereken inşaat ve onarma işinin, her ne sebeple olursa olsun yılı içerisinde bitirilemeyerek ek süre verilmesi ve bu sürenin ertesi yıla taşması halinde; Ek süre ile ilgili kararın verildiği tarihten, Ek süre verilmemiş olmakla birlikte işin bitiminin ertesi yıla taşması halinde ise, ertesi takvim yılı başından, itibaren ödenecek istihkak (hakediş) bedelleri üzerinden vergi kesintisi yapılması gerekir. Diğer taraftan, aynı yıl içerisinde bitirilmesi sözleşmeye bağlanan, ancak daha sonra her ne sebeple olursa olsun birden fazla takvim yılına taşan söz konusu işler dolayısıyla daha önce kesinti yapılmaksızın ödenmiş hak edişler için ayrıca kesinti yapılmasına gerek bulunmamaktadır. [1] tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.

51 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 51 MÜŞTEREK GENEL GİDERLER VE AMORTİSMANLARIN DAĞITILMASI GVK nun 5024 sayılı Kanunla değişik 43. maddesine göre birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde veya bu işlerin diğer işlerle birlikte yapılması halinde müşterek genel giderler ve amortismanlar aşağıdaki esaslara göre dağıtılır; 1. Yıl içinde birden fazla inşaat ve onarma işinin birlikte yapılması halinde, her yıla ait müşterek genel giderler bu işlere ait harcama tutarlarının birbirine olan nispeti dahilinde; 2. Yıl içinde tek veya birden fazla inşaat ve onarma işinin bu madde kapsamına girmeyen işlerle birlikte yapılması halinde, her yıla ait müşterek genel giderler, bu işlere ait harcamalar ile diğer işlere ait satış ve hasılat tutarlarının birbirine olan nispeti dahilinde; 3. Birden fazla inşaat ve onarma işlerinde veya bu işlerle sair işlerde müştereken kullanılan tesisat, makine ve ulaştırma vasıtalarının amortismanları, bunların her işte kullanıldıkları gün sayısına göre.

52 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 52 AMORTİSMAN DAĞITIMINDA ÖZELLİK GÖSTEREN DURUMLAR Bir makine, tesisat veya taşıtın yıl içinde kullanılmadığı günlere ait amortismanları, önce genel giderlere kaydedilmeli daha sonra dağıtıma tabi tutulmalıdır. Ancak bu yolla dağıtılacak amortismanlardan pay verilecek işlerin amortismana tabi iktisadi kıymetin kullanılabileceği işler olması gerekmektedir. Örneğin, turizm işinin yanında bir kooperatife karşı taahhüt ettiği inşaat ve onarma işi olan mükellefin, inşaat işinde kullandığı vincin, yılın ilk dört ayında çalışmamış olması durumunda bu döneme tekabül eden amortisman tutarı genel gider olarak kaydedilecektir. Daha sonra mevcut işlere dağıtım yapılırken turizm faaliyetine bu tutardan pay verilmeyecektir. Büro makineleri, mobilya ve mefruşat gibi iktisadi kıymetlerin amortismanları, genel giderlere atılarak dağıtımları buradan yapılmalıdır. Yıl içinde satın alınan kıymetlerin alınmadan önceki döneme isabet eden amortisman kısmı, genel giderlere atılarak dağıtımı buradan yapılıdır. Ancak, genel giderler yolu ile yapılacak dağıtımda da sadece bu sabit kıymetlerin kullanılabileceği işler dikkate alınmalıdır.

53 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 53 ÖRNEK : Bir mükellef (X) ve (Y) olmak üzere iki ayrı yıllara yaygın inşaat işinin yanı sıra inşaat malzemesi satışı ile de uğraşmaktadır. Bu işlerin tamamı ile ilgili olarak 2016 yılında yapılan müşterek genel giderlerin toplamı TL dir. Mükellefin 2016 yılı faaliyetlerine ilişkin diğer bilgilere ise aşağıda yer verilmiştir. İnşaat malzemesi satışından 2016 yılında elde edilen toplam hasılat TL, satışa konu edilen inşaat malzemelerinin maliyet bedeli ise TL dir. (X) İnşaat işi tarihinde başlamış olup, 2016 yılı sonu itibariyle henüz geçici kabulü yapılmamıştır. Bu işle ilgili 2016 yılında TL harcama yapılmış, TL hak ediş geliri elde edilmiştir. (Y) İnşaat işi tarihinde başlamış olup, 2016 yılı sonu itibariyle henüz geçici kabulü yapılmamıştır. Bu işle ilgili 2016 yılında TL harcama yapılmış, TL hak ediş geliri elde edilmiştir. Diğer taraftan tarihinde TL bedelle satın alınan ve normal amortisman yöntemine göre %20 oranında amortisman ayrılan bir kamyon sırasıyla (X) İnşaat işinde 200 gün, (Y) İnşaat işinde 100 gün, satılan inşaat malzemelerinin taşınması işinde ise 65 gün kullanılmıştır.

54 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 54 İŞİN ADI Gün Sayısı Amortisman Payı x%20= Dağıtıma Esas Hasılat/Harcama ORAN ( % ) MÜŞ. GEN. GİD. PAYI (X) İnşaat işi HARC % (Y) İnşaat işi HARC % İnş. Malz. Sat HAS % Toplam % İNŞ. MALZ. SATIŞ HASILATI SATILAN MALIN MALİYETİ ( ) G. SAFİ MAL SATIŞ KARI AMORTİSMAN PAYI (6.500) MÜŞTEREK GENEL GİDER PAYI (50.000) GELİR VERGİSİ MATRAHI

55 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 55 NAKİT SERMAYE ARTIRIMI İNDİRİMİ UYGULAMASI 27/3/2015 tarihli ve 6637 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasına eklenen (ı) bendinde; «Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan, bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50 sinin, kurumlar vergisi matrahının tespitinde kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirim konusu yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.» 55

56 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 56 İNDİRİM HESABINDA DİKKATE ALINMAYACAK SERMAYE ARTIŞLARI İndirime konu edilecek tutarın hesaplanmasında; mevcut sermaye şirketlerinde ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları, yeni kurulan sermaye şirketlerinde ise ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı dikkate alınacak olup sermayenin nakit olarak karşılanmayan kısmı için indirim uygulamasından yararlanılamayacağı tabiidir. Sermaye şirketlerine nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklanan sermaye artışları, Sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından kaynaklanan sermaye artışları, Bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan sermaye artışları, Ortaklarca veya Kurumlar Vergisi Kanununun 12 nci maddesi kapsamında ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları, Bilanço içi kalemlerin (gerçek nitelikli borç ilişkisine dayanmayan ortaklara borçlar hesabı gibi) birbiri içinde mahsubu şeklinde gerçekleştirilen sermaye artışları, Şirkete nakdi sermaye dışında hisse senedi, tahvil veya bono gibi kıymetlerin konulması suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları, indirim tutarının hesaplamasında dikkate alınmayacaktır. 56

57 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 57 İNDİRİM UYGULAMASI Nakdi sermaye artışı üzerinden, indirimden yararlanılan yıl için TCMB tarafından en son açıklanan ticari krediler faiz oranı dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın Bakanlar Kurulunca belirlenen orana (%50) isabet eden kısmı ilgili dönem kurum kazancından indirilebilecektir. Bu kapsamda 2016 yılı için yapılacak olan hesaplamalarda TCMB tarafından 2016 yılı için en son açıklanan oranı ( tarihi itibariyle %13,23) esas alınacaktır. Kurum kazancından indirilebilecek tutar aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır: İndirim uygulamasında, artırılan sermayenin hesap dönemi içerisinde ortaklarca nakit olarak ödendiği (Nakden taahhüt edilen sermayenin, sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce şirketin banka hesabına yatırılan kısmı için tescil tarihinin içinde bulunduğu) ay kesri tam ay sayılmak suretiyle, yılın kalan süresi için kıst dönem esasına göre indirim tutarı hesaplanacaktır. Öte yandan, sonraki dönemlerde sermaye azaltımı yapılması hâlinde nakdi sermaye artışının azaltılan sermaye tutarı kadarlık kısmı indirim hesaplamasında dikkate alınmayacaktır.

58 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 58 Örnek : Yıldız A.Ş.'nin sermayesinin nakdi olarak TL artırılmasına ilişkin 25/07/2016 tarihinde karar alınmış olup şirket ortakları taahhüt edilen tutarın %25'i olan TL 30/7/2016 tarihinde ortaklar tarafından şirketin banka hesabına yatırılmış ve daha sonra sermaye artırım kararı 10/08/2016 tarihinde ticaret siciline tescil ettirilmiştir. Şirket ortakları taahhüt ettikleri sermayenin kalan kısmı olan TL'yi, ise sermaye artırımına ilişkin kararın tescil tarihinden sonra, 20/10/2016 tarihinde şirketin banka hesabına yatırmıştır. Bakanlar Kurulu Kararına istinaden Yıldız A.Ş.'nin yararlanabileceği indirim oranı %50 olup 2016 yılı sonu itibarıyla TCMB tarafından açıklanan ticari krediler faiz oranı %12,00 olarak varsayılacaktır. Sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce Yıldız A.Ş.'nin banka hesabına yatırılan sermaye taahhüdünün %25'lik kısmı için bu kararın tescil tarihi olan 10/08/2015 tarihi esas alınmak suretiyle indirimden faydalanılması mümkündür. Sermaye artırımına ilişkin karar 10/8/2015 tarihinde ticaret siciline tescil ettirildiğinden, taahhüt edilen sermayenin kararın tescil tarihinden önce şirketin banka hesabına yatırılan TL'lik kısmı için bu aydan itibaren yıl sonuna kadar indirim tutarı hesaplanabilecektir. İndirim tutarı = Nakdi sermaye artışı x Ticari krediler faiz oranı x İndirim oranı x Süre = TL x 0,12 x 0,50 x (5/12) = TL 58

59 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 59 Kararın tescil tarihinden sonra ortaklarca 20/10/2016 tarihinde şirketin banka hesabına yatırılan sermaye taahhütleri için ise bu tutarların şirketin banka hesabına yatırıldığı tarihler dikkate alınarak indirim tutarı hesaplanacaktır. Şirket Ortakları tarafından yatırılan tutar için, İndirim tutarı = Nakdi sermaye artışı x Ticari krediler faiz oranı x İndirim oranı x Süre = TL x 0,12 x 0,50 x (3/12) = TL Dolayısıyla, 2015 hesap döneminde TL'lik sermaye artırımı üzerinden hesaplanan ve kurum kazancının tespitinde dikkate alınacak toplam indirim tutarı ( TL TL =) TL olacaktır. Ayrıca, Yıldız A.Ş ve izleyen hesap dönemlerinde sermaye azaltımına gitmediği ve diğer şartları da sağladığı takdirde TL'lik bu sermaye artırımının tamamı üzerinden 12 ay için indirim tutarı hesaplayabilecektir. 59

60 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 60 ÖZELLİK GÖSTEREN HUSUSLAR Kanun 1 Temmuz 2015 tarihinde yürürlüğe girdiğinden bu tarihten sonraki nakdi sermaye artışları için indirim hakkı uygulanabilecektir. Bu tarihten önce yapılan nakit sermaye artışlarında ise indirim hakkı uygulanmayacaktır. Sermaye şirketleri gerçekleştirdikleri nakdi sermaye artışları üzerinden, nakdi sermaye artışının yapıldığı hesap döneminden itibaren başlamak üzere izleyen her bir hesap dönemi için ayrı ayrı indirim uygulamasından yararlanabileceklerdir. Sermaye şirketleri tarafından nakdi sermaye artışına ilişkin hesaplanan indirim tutarının kazanç yetersizliği nedeniyle ilgili olduğu hesap dönemine ait matrahın tespitinde indirim konusu yapılamaması halinde bu indirim tutarları, herhangi bir endekslemeye tabi tutulmaksızın izleyen hesap dönemlerine ilişkin matrahın tespitinde indirim konusu yapılabilecektir. Sermaye şirketleri, yetkili organlarının kısmen veya tamamen nakdi sermaye artışına ilişkin kararının ticaret siciline tescil edildiği hesap döneminden itibaren, bu indirim uygulamasından yararlanmaya başlayabileceklerdir. 60

61 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 61 İndirim hesaplamasına konu edilebilecek sermaye artışı tutarı, artırılan sermayenin ortaklarca şirketin banka hesabına nakit olarak fiilen yatırılan kısmı ile sınırlı olup taahhüt edilen sermayenin, ortaklar tarafından nakit olarak şirketin banka hesabına fiilen yatırılmayan kısmı indirim tutarının hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır. İndirimden faydalanmak isteyen sermaye şirketlerinin; taahhüt edilen sermaye artırımı tutarının nakit olarak şirketin banka hesabına fiilen yatırıldığına ilişkin olarak bu işlemleri içeren ve ilgili banka şubesi tarafından onaylanmış banka hesap özetini kağıt ortamında veya elektronik ortamda ilgili dönem kurumlar vergisi beyannamesi verme süresi içerisinde bağlı oldukları vergi dairesine ibraz etmeleri ile ayrıca, indirimden faydalanmak isteyen sermaye şirketlerinin, nakdi olarak artırdıkları sermaye ile indirime konu edecekleri tutara ilişkin bilgileri, kurumlar vergisi beyannamesi ekinde bildirmeleri gerekmektedir. 61

62 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 62 GEÇMİŞ YIL ZARARLARININ MAHSUBU ( K.V.K. MD 9) 1. Kurumlar Vergisi Kanununun 9. maddesinde yer alan hükme göre 5 yıldan fazla nakledilmemek şartıyla geçmiş yılların mali bilançolarına göre meydana gelen zararlar kurum kazancının tespitinde hasılattan indirilir. Zarar mahsubu işlemi 5 yıllık süreyi geçmemek şartıyla en eski yıldan başlanarak yapılmalı böylelikle 5 yıllık zamanaşımı nedeniyle zarar mahsup hakkının ortadan kalkması önlenmelidir. Kanundaki 5 yıllık süre zararın ortaya çıktığı hesap döneminden sonraki 5 yıllık süreyi kapsar. 2. Mahsuba konu edilecek zarar mali zarardır. Geçmiş yıl zararları ticari bilançoya göre ortaya çıkan zarar değil, kurumlar vergisi beyannamesinde ortaya çıkan mali zarardır. 3. Kurumlar vergisi beyannamelerinde geçmiş yıl zararlarının mahsubu kazanç istisnalarından sonra yatırım indiriminden önce uygulanacaktır. 4. İlgili hesap döneminde kazanç olmasına ve indirim konusu yapılabilecek geçmiş yıl zararı bulunmasına rağmen geçmiş yıl zararlarını dikkate almayan mükelleflerin, bu dönemi izleyen yıllarda söz konusu geçmiş yıl zararlarını mahsuba konu etmeleri mümkün değildir 62

63 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 63 KAZANÇ OLUŞMASINA KARŞIN KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİNDE İNDİRİME KONU EDİLMEYEN GEÇMİŞ DÖNEM ZARARLARINIZIN DÜZELTME YOLU İLE İNDİRİME KONU EDİLİP EDİLEMEYECEĞİ İlgili hesap döneminde kazanç olmasına ve indirim konusu yapılabilecek geçmiş yıl zararı bulunmasına rağmen geçmiş yıl zararlarını dikkate almayan mükelleflerin, bu dönemi izleyen yıllarda söz konusu geçmiş yıl zararlarını mahsuba konu etmeleri mümkün değildir. Ayrıca, kazanç beyan edilen dönemde geçmiş yıl zararlarını mahsup etmeyerek bu hakkından vazgeçen mükelleflerin, kazanç beyan edilen dönem beyannamesini düzeltmeleri ve geçmiş yıl zararlarını indirim konusu yapmaları da söz konusu olmayacaktır. Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde örneğin, 2015 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde indirim imkanı olduğu halde kurum kazancından düşülmeyen 2013 ve 2014 yılı zarar tutarlarının, sonraki yıl beyannamelerinde indirim konusu yapılması mümkün olmayıp söz konusu zarar tutarının 2015 yılı kurumlar vergisi beyannamesinin düzeltilmesi yoluyla da indirim konusu yapılması mümkün değildir. Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul VDB nın 11/05/2011 tarih ve B.07.1.GİB KVK sayılı muktezası. 63

64 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 64 GEÇMİŞ YIL ZARARLARININ SERMAYEYE EKLENEBİLECEK NİTELİKTE FONLARDAN VEYA YEDEK AKÇELERDEN MAHSUP EDİLEREK KAPATILMASI HALİNDE ZARAR MAHSUBU Şirketin geçmiş yıl zararlarının sermayeye eklenebilecek nitelikte fonlardan veya yedek akçelerden mahsup edilerek kapatılması, söz konusu geçmiş yıl zararlarının, Kurumlar Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yazılı şartlar dahilinde ve beş yıllık mahsup süresi de dikkate alınarak kurum kazancından indirilmesine engel teşkil etmeyecektir. Maliye Bakanlığı Van Defterdarlığı nın tarih ve sayılı özelgesi.

65 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 65 MATRAH ARTIRIMINDAN YARARLANAN MÜKELLEFLERDE ÖNCEKİ YIL ZARARLARININ MAHSUBU 6736 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin (5-ğ) numaralı bendinde, Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların %50 si, 2016 ve izleyen yıl karlarından mahsup edilmez. hükmü yer almaktadır. Bu hükme göre, mükellefler, matrah artırımında bulundukları yıllara ait olup indirim konusu yapılamamış geçmiş yıl zararlarının yarısını, 2016 ve müteakip yıl karlarından mahsup edemeyeceklerdir. Söz konusu zararların diğer yarısı ise, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanununun ilgili maddelerinde yer alan esaslar çerçevesinde mahsup edilmeye devam edilecektir.

66 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 66 Örneğin; Kurumlar vergisi mükellefi (A) A.Ş., yılları faaliyet sonuçları aşağıdaki gibidir. Mükellef, 2013 yılında beyan ettiği kar tutarından 2011 ve 2012 yıllarından devreden geçmiş yıl zararlarını mahsup etmiştir. YILLAR MALİ KAR/ZARAR DURUMU TL zarar TL zarar TL kâr TL zarar TL zarar Söz konusu mükellefin 2011, 2012, 2013, 2014 ve 2015 yılları için matrah artırımından yararlandığı durumda 2016 ve müteakip yıllarda mahsup edebileceği geçmiş yıl zarar tutarı 2012 yılından devreden (1.000 / 2 =) 500 TL, 2014 yılından devreden ( / 2 =) TL 2015 yılından devreden ( / 2 =) TL olmak üzere toplam TL olacaktır. Diğer taraftan mükellefin 2013 yılı mali karının tespiti sırasında mahsuba konu ettiği 2011 ve 2012 yılı zararlarından dolayı 2013 yılı için herhangi bir düzeltme beyannamesi vermesine gerek bulunmamaktadır.

67 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 67 II.BÖLÜM 6736 SAYILI MALI II. AF BÖLÜM KANUNU UYGULAMASININ MUHASEBE KAYITLARINA VE DÖNEM SONU İŞLEMLERİNE YANSIMALARI A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir yildizymm.com.tr 03 OCAK 2017

68 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 68 Bilindiği üzere 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun 19/8/2016 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmış ve yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bahse konu 6736 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin Maliye Bakanlığı na verdiği yetkiye istinaden adı geçen Bakanlıkça çıkarılan 1 Seri No lu Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 6736 Sayılı Kanun Genel Tebliği nde ise; Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip edilen amme alacakları ile il özel idareleri ve belediyelere ait alacakların yapılandırılması, matrah ve vergi artırımı, işletme kayıtlarının düzeltilmesi ve bazı varlıkların milli ekonomiye kazandırılmasına ilişkin hükümlerinin uygulanmasına dair usul ve esaslar belirlenmiştir. Sunumun bu bölümünün konusunu 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun ile getirilen düzenlemelerden yararlanan mükelleflerin, sonrasında herhangi bir cezalı tarhiyatla karşı karşıya kalmamaları için dönem sonu muhasebe ve vergi uygulamalarında dikkat etmeleri gereken hususlar oluşturacaktır.

69 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM SAYILI KANUN KAPSAMINDA ÖDENEN VERGİLERİN GİDER YAZILAMAYACAĞI VE HİÇ BİR VERGİDEN MAHSUP EDİLEMEYECEĞİ

70 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM SAYILI KANUN KAPSAMINDA ÖDENEN VERGİ VE FAİZLERİN MALİ KARIN TESPİTİNDE GİDER YAZILAMAYACAĞI VE MAHSUBA KONU EDİLEMEYECEĞİ 6736 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun hükümlerine istinaden ne şekilde olursa olsun ödenen vergiler ile Yİ-ÜFE oranındaki faizler gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamayacak ve hiçbir vergiden mahsup edilemeyeceğine ilişkin olarak Kanunda birçok hüküm bulunmakta olup, (emtia stok affına ilişkin KDV hariç) bu hükümler şu şekilde özetlenebilir.

71 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 71 a sayılı Kanunun Matrah ve Vergi Artırımı başlıklı 5 nci maddesinin (2)-g alt bendi uyarınca gelir yada kurumlar vergisi stopaj artırımında bulunan mükelleflerin artırıma konu ettikleri gayrisafi ücret, serbest meslek, kira, zirai ürün alım bedeli veya vergiden muaf esnaftan olan alış tutarlarını gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate almaları mümkün bulunmamaktadır. b. Benzer bir biçimde 6736 sayılı Kanunun Matrah ve Vergi Artırımı başlıklı 5 nci maddesinin (3)-f alt bendi uyarınca Katma Değer Vergisi artırımında bulunan mükelleflerin 6736 sayılı Kanun hükümlerine göre ödedikleri katma değer vergisi, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak nazara alınmayacak, ödenmesi gereken katma değer vergisinden indirilemeyecek ve herhangi bir şekilde iade konusu yapılamayacaktır. c sayılı Kanunun Matrah ve Vergi Artırımı başlıklı 5 inci maddesinin (4)-b alt bendinde de aynı maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarına göre; hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak kabul edilmeyeceği; indirim, mahsup ve iade konusu yapılmayacağı hüküm altına alınmış bulunmaktadır.

72 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 72 d sayılı Kanunun İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi başlıklı 6 ncı maddesinin (2b) alt bendinde yer alan hükümden faydalanarak stoklarında kaydi olarak yer aldığı hâlde fiilen bulunmayan ilaçları, maliyet bedeli üzerinden fatura düzenlemek suretiyle kayıtlarından çıkaran Eczaneler, %4 oranında hesaplanan ve ödenen katma değer vergisini hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyecek, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alamayacaklardır. e sayılı Kanunun İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi başlıklı 6 ncı maddesinin 3. bendinde yer alan hükümden faydalanarak kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa ve ortaklardan alacaklar mevcudu ile bunlarla ilgili diğer işlemler nedeniyle kayıtlarını düzelten mükellefler beyan ettikleri tutarlar üzerinden %3 oranında hesapladıkları veya ödedikleri vergiyi aynı bendin (c) alt bendi uyarınca gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edemeyecekler, ayrıca beyan edilen tutarlar ve ödenen vergileri kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alamayacaklardır.

73 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 73 f sayılı Kanunun İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi başlıklı 6 ncı maddesinin (1) bendinde yer alan hükümden faydalanarak İşletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan makine, teçhizat ve demirbaşları yasal kayıtlarına intikal ettirmek suretiyle, kayıtlarını fiili duruma uygun hale getiren mükelleflerce sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenen katma değer vergisi aynı bendin (c) alt bendinde yer alan hüküm çerçevesinde, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyecektir. Diğer taraftan aynı uygulama kapsamda emtia üzerinden ödenen sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenen katma değer vergisi ise genel esaslara göre indirim konusu yapılabilecektir. g sayılı Kanunun Bazı Varlıkların Millî Ekonomiye Kazandırılması başlıklı 7 nci maddesinin birinci fıkra kapsamında Türkiye ye getirilen veya dördüncü fıkra kapsamında kanuni defterlere kaydedilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, aynı maddenin beşinci fıkrası hükmü kapsamında gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmeyecektir.

74 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM SAYILI KANUN İLE GETİRİLEN STOK AFFI UYGULAMASINDAN YARARLANAN MÜKELLEFLERİN DÖNEM SONU İŞLEMLERİ SIRASINDA DIKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR

75 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM İŞLETMELERİNDE MEVCUT OLDUĞU HALDE KAYITLARDA YER ALMAYAN MALLAR İÇİN YAPILAN STOK AFFI UYGULAMASININ DÖNEM SONU İŞLEMLERİNE ETKİLERİ Alış faturası olmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kayıtlara intikal ettirilmesine imkân veren düzenlemeden yararlanarak, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarını tespit ettikleri rayiç bedelle vergi dairelerine bildirerek, kanuni defterlerine intikal ettiren mükelleflerin; 6736 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin (ç) bendi hükmüne göre; uygulama kapsamına giren mallarını daha sonra satmaları halinde, defterlere kaydedilecek satış bedeli kayıtlı değerinden düşük olamayacaktır. Gerçek satış bedelinin kayda alınan bedelden düşük olması halinde, kazancın tespitinde kayıtlı bedel dikkate alınacaktır. Bir başka deyişle bu şekilde kayıtlara alınan malların satışından zarar doğamayacaktır. Örneğin; TL bedelle kayıtlara alınan bir demirbaşın, daha sonra TL ye satılması halinde, satış kazancının tespitinde satış bedeli olarak TL yerine TL dikkate alınacaktır. Bir başka deyişle satıştan doğan TL lik zarar mali karın tespitinde kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır.

76 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM STOK AFFI UYGULAMASINDA SONUCUNDA OLUŞAN DEĞERLEME FARKLARININ VERGİSEL BOYUTU VE MUHASEBESİ 6736 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin (b) bendi hükmüne göre; Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerce, aktiflerine intikal ettirdikleri emtia için ayrı; makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere pasifte özel karşılık hesabı açılacaktır. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde, sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecektir. Öte yandan, makine, teçhizat ve demirbaşlar ayrıca envantere kaydedilecek ve 6736 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin (b) bendi hükmüne göre, ayrılan karşılık birikmiş amortisman olarak kabul edilecektir. Ancak, kanaatimizce bu kıymetlerin satılması halinde, söz konusu karşılık tutarı daha önce gider yazılmamış olduğundan, mali karın tespitinde hasılata dahil edilmeyecektir. Bildirime konu edilen amortismana tabi makine, teçhizat, demirbaş gibi amortismana iktisadi kıymetler için sonraki dönemlerde de ayrıca amortisman ayrılamayacaktır. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise beyan ettikleri emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedeceklerdir.

77 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 77 Örnek: Mobilya alım-satımı ile uğraşan Gümüş Limited Şirketi, stoklarında bulunan ancak kayıtlarında yer almayan mobilyalara ilişkin envanter listesini hazırlamıştır. Genel oranda katma değer vergisine tabi olan mobilyaların kendisi tarafından belirlenen rayiç bedeli ,00 TL dir. Şirketin bu bildirimine ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır. / 153 TİCARİ MALLAR ,00-TL 191 İNDİRİLECEK KDV 2.000,00-TL 525 KAYDA ALINAN EMTİA KARŞ ,00-TL (6736 Sayılı Kanunun 6 ncı maddesi) 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 2.000,00-TL (Sorumlu sıfatı ile ödenecek KDV) / Bu malın satılması halinde kayıtlara intikal ettirilecek satış bedeli ,00-TL nın altında olmayacaktır.

78 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 78 Yukarıda da belirtildiği gibi, 6736 sayılı Kanun kapsamında stok beyanına konu edilen iktisadi kıymetin emtia değil de makine, teçhizat veya demirbaş olması halinde ise bunların beyan edilen değeri üzerinden hesaplanarak ödenen katma değer vergisinin indirimi mümkün değildir. Örnek : (A) Ltd. Şti. nin kayıtlarında yer almayan demirbaşlarının belirlenen rayiç bedeli ,00 TL dir. Kayıtlarda yer almayan demirbaşların 6736 sayılı Kanun kapsamında envantere alınmasına ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki gibidir: / 255 DEMİRBAŞLAR ,00-TL 689 DİĞER OLAĞANÜSTÜ GİD.VE ZARAR ,00-TL 526 KAYDA ALINAN DEMİRBAŞLAR KARŞ ,00-TL (6736 Sayılı Kanunun 6. maddesi) 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR ,00-TL (Sorumlu sıfatı ile ödenecek KDV) /

79 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 79 (A) Ltd. Şti. söz konusu demirbaşlarını tarihine kadar satarsa bu satıştan önce, satmadığı takdirde tarihinde aşağıdaki muhasebe kaydını yapmalıdır. / 526 KAYDA ALINAN DEMİRBAŞLAR KARŞ ,00-TL (6736 Sayılı Kanun un 6 ncı maddesi) 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR ,00-TL / (A) Ltd.Şti. nin örnekteki demirbaşları izleyen yıllarda örneğin 2018 yılı içinde peşin olarak ,00 TL ye satması halinde bu satışa ilişkin yukarıdaki kayıtla birlikte yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır. / 100 BANKALAR ,00-TL 257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR ,00-TL 255 DEMİRBAŞLAR ,00-TL 391 HESAPLANAN KDV ,00-TL 679 DİĞER O. DIŞI GEL. VE KAR ,00-TL /

80 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM STOK AFFI UYGULANMA SONUCUNDA AYRILAN KARŞILIKLARIN ORTAKLARA DAĞITIMININ VERGİSEL SONUÇLARI 6736 sayılı Kanunun "İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar" başlıklı 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında; "Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, birinci fıkra hükümleri uyarınca aktiflerine kaydettikleri emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere özel karşılık hesabı açarlar. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde sermayenin unsuru sayılır ve vergilendirilmez. Makine, teçhizat ve demirbaşlar envantere kaydedilir ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman addolunur." hükmü yer almaktadır. Bu çerçevede; bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin madde kapsamında aktiflerine intikal ettirdikleri demirbaş, makine ve teçhizat için pasifte açmış oldukları karşılık hesabında yer alan tutarlar, birikmiş amortisman olarak kabul edildiğinden, bu tutarların ortaklara dağıtmaları mümkün bulunmamaktadır.

81 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 81 Diğer taraftan, işletmesinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtiayı kayıt altına alabilmek için 6736 sayılı Kanunun ilgili hükümlerinden yararlanan mükellefler tarafından söz konusu emtia için ayrılan karşılık sermayenin unsuru olarak sayılacağından, karşılık hesabına kaydedilen tutarlar bu şirket tarafından ortaklarına dağıtılması halinde vergi kesintisi yapılmayacak ve anılan şirketin tasfiye edilmesi halinde de vergilendirilmeyecektir. Bu kapsamda ortakların hisselerine isabet eden tutarın ortaklarca menkul sermaye iradı olarak beyanı da söz konusu olmayacaktır. Benzer bir biçimde, 6736 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinden yararlanan şirketin hissedarı olan diğer bir şirkete söz konusu emtia karşılık hesabından yapılan ödemeler dağıtımdan pay alan şirket için sermaye payının iadesi niteliğinde olduğundan kurum kazancına dahil edilmeyecek, ancak, bu tutarların şirket tarafından ortaklarına kar dağıtımına konu edilmesi halinde ortakların hukuki statülerine göre kazançlarına dahil edilerek veya Gelir Vergisi Kanununun 86 ncı maddesi göz önünde bulundurularak beyan edilmesi gerekecektir. * 6111 sayılı Kanunda yer alan aynı hükme ilişkin olarak Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul VDB'nca verilen 05/08/2013 tarih ve [6-2012/4]-1178 sayılı mukteza.

82 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM ORTAKLAR CARİ VE KASA HESABI İÇİN 6736 SAYILI KANUN DAN YARARLANILMASI SONUCU MEYDANA GELEN ZARARLARIN, YEDEK AKÇELERDEN VE GEÇMİŞ YIL KÂRINDAN MAHSUP EDİLMESİNİN VERGİSEL SONUÇLARI 6736 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin 3 üncü bendi kapsamında beyana konu edilen ve "Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar" hesabına kaydedilen tutarların, beyannamede kanunen kabul edilmeyen gider olarak kurum kazancına eklenmesi gerekmekte olup, bu hüküm kapsamında kayıtların düzeltilmesi nedeniyle ortaya çıkan zararın, izleyen yıllarda kurum kazancından indirim konusu yapılması da söz konusu değildir. Bir başka deyişle, mükelleflerce izleyen yıllarda kâr dağıtımı yapılması hâlinde, ticari bilanço açısından dağıtılabilir ticari kar tutarı, 6736 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında beyan edilen ve "689. Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar" hesabı altında muhasebeleştirilen tutarlar dikkate alınmaksızın tespit olunacaktır. Dolayısıyla, 6736 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin 3 üncü bendi kapsamında kayıtların düzeltilmesi nedeniyle "Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar" hesabına kaydedilen tutar gerçek anlamda ticari bir zarar niteliği taşımadığından; söz konusu zararın, geçmiş yıl kârlarından veya yedek akçelerden mahsup edilmesi halinde, bu mahsup işlemi kâr dağıtımı olarak değerlendirilecek ve mahsubu yapılan tutar üzerinden de kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisi yapılacaktır. * 6111 sayılı Kanunda yer alan aynı hükme ilişkin olarak Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı İzmir VDB'nca verilen 12/03/2013 tarih ve [ /9]-145 sayılı mukteza ile Antalya VDB'nca verilen 14/05/2013 tarih [KVK.2012.ÖZ.32]-114 sayılı mukteza.

83 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM VARLIK BARIŞI UYGULAMASINDAN YARARLANAN MÜKELLEFLERDE DÖNEM SONU İŞLEMLERİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR 6736 sayılı Kanunun 7 nci maddesi uyarınca, yurt dışında bulunan para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, anılan maddedeki hükümler çerçevesinde 31/12/2016 (2016/9608 Sayılı BKK ile ) tarihine kadar Türkiye ye getiren gerçek ve tüzel kişiler söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebileceklerdir. Ayrıca, gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince, Türkiye de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31/12/2016 (2016/9608 Sayılı BKK ile ) tarihine kadar kanuni defterlere kaydedilebilecektir. Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, varlık barışı uygulaması kapsamında defterlerine kaydettikleri kıymetler için pasifte özel bir fon hesabı açacaklardır. Bu fon, sermayeye eklenebileceği gibi ortaklara da dağıtılabilecektir. Fon hesabında tutulan bu tutarlar, işletmenin tasfiye edilmesi hâlinde vergilendirilmeyeceği gibi 193 sayılı Kanunun 81 inci maddesi ile 5520 sayılı Kanunun 18, 19 ve 20 nci maddeleri uyarınca gerçekleşecek birleşme, devir ve bölünme hallerinde de vergilendirilmeyecektir.

84 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 84 VARLIK BARIŞI UYGULAMASINDAN YARARLANAN MÜKELLEFLERDE DÖNEM SONU İŞLEMLERİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Defter tutan mükellefler, dilerlerse 6736 sayılı Kanunun 7 nci maddesi kapsamında Türkiye ye getirdikleri varlıklarını, işletme kayıtlarına dahil edebileceklerdir. İşletmelere dahil edilen bu varlıklar, vergiye tabi kazancın tespitinde dikkate alınmayacaktır. Özel fon hesabına kaydedilecek olan söz konusu varlıklar herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın işletmeden çekilebilecek, serbestçe tasarrufa konu edilebilecek, sermayeye eklenebileceği gibi ortaklara da dağıtılabilecektir. Fon hesabında tutulan bu tutarlar, işletmenin tasfiye edilmesi, veya G.V.K. nun 81 inci maddesi ile K.V.K. nun 18, 19 ve 20 n c i maddeleri uyarınca gerçekleşecek birleşme, devir ve bölünme hallerinde de vergilendirilmeyecektir. Fon hesabında tutulan tutarların, ortaklara dağıtılması hâlinde kar dağıtımına bağlı stopaj yapılmayacak, gerçek kişi ortaklar ile kurumlar vergisi mükellefi olan ortaklar tarafından elde edilen bu tutarlar da vergilendirilmeyecektir. Kayıtlara alınan varlıkların daha sonra elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gelirin veya kurum kazancının tespitinde gider veya indirim olarak kabul edilmeyecektir. Yurt içi Varlık Barışı Uygulaması kapsamında Defter kayıtlarına intikal ettirilen taşınmazlar için amortisman ayrılamayacaktır.

85 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 85 ORTAKLARA AİT TAŞINMAZLARIN 6736 SAYILI KANUN KAPSAMINDA ŞİRKET ADINA TESCİLİ Gerçek kişilerin ortağı bulunduğu şirkete ait olmakla birlikte tapuda ortağın adına kayıtlı bulunan taşınmazların 6736 sayılı Kanunun 7. maddesi kapsamında ortağı bulunduğu şirketin yasal defterlerine intikal ettirilmesi mümkün bulunmaktadır. Diğer taraftan Harçlar Kanunu nun 123. maddesi hükmü çerçevesinde 6736 sayılı Kanunun 7. maddesi kapsamında ayni sermaye olarak konulmak üzere, şirket aktifine kaydolacak taşınmazların tapuda yapılacak tescil işleminden tapu harcı aranmaması gerekmektedir. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Antalya VDB'nca verilen 01/01/2016 tarih ve sayılı mukteza.

86 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 86 III. BÖLÜM E- DEFTER VE E- II. FATURA BÖLÜMUYGULAMASINDA DÖNEM SONU İŞLEMLERİ A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir yildizymm.com.tr 03 OCAK 2017

87 belgeleri ile birlikte başvurması halinde talebi inceleyen Gelir İdaresi Başkanlığı uygun gördüğü takdirde sistemi yeniden açmaktadır. DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 87 E- DEFTER VE E- FATURA UYGULAMASINDA DÖNEM SONU İŞLEMLERİ E- Fatura ve E-Defter kullanan mükelleflerin dönem sonu itibariyle dikkat etmesi gereken hususlar aşağıdaki gibi özetlenebilir. E-defter kayıt hatalarında defterin yeniden açılışı için izin verilmemekte olup söz konusu düzeltmenin bir sonraki cari dönem içinde yapılması kabul edilmiştir. Burada da mükellef ya ters kayıt ile ya da diğer muhasebe uygulamalarına göre kaydının düzeltmesi gerekmektedir. Örneğin; Nisan ayı içinde hatalı kayıt yapan mükellefin düzeltme yapabilmesi için sistem açılmamaktadır. Mükellef söz konusu hatayı ancak bir sonraki dönem Mayıs ayı içinde yapabilmektedir. Ancak, mükellefin bulunduğu ay içerisinde e-beyannamenin düzeltmesini gerektirecek derecede önemli örneğin e-defterini eksik göndermiş olması, yevmiye maddelerinde hata yapmış olması gibi durumlarda Gelir İdaresi Başkanlığı sistemin açılması için mükellefin; i. Yeminli Mali Müşavir Raporu, ii. Yazılım Firmasınca hazırlanacak teknik rapor, iii. Mükellef taahhütnamesi (Herhangi bir vergi incelemesinin olmadığı veya konunun dava konusu edilmediği hk),

88 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 88 E- DEFTER VE E- FATURA UYGULAMASINDA DÖNEM SONU İŞLEMLERİ E-Defter beratı GİB e yüklenirken kesinlikle herhangi bir ay atlanılmamalıdır. O ayda hiçbir yevmiye kaydı olmasa bile boş aya ait deftere mali mühür vurulmalı ilgili dönem berat ise GİB sistemine yüklenmelidir. Aksi halde o ayın e- defteri hiç tutulmamış ve geçersiz sayılır. E- Defterlere kayıt işlemleri aylık olarak bitirilmekte olup Aralık ayı işlemleri de bu ay içinde bitirilmeli, ayrıca yıl sonu kayıt düzeltme işlemleri de aralık ayı sonu itibarıyla bitirilmelidir. Dolayısıyla e-deftere ilişkin olarak her bir ay kendi içerisinde bir dönem sonu olarak değerlendirilebilir. Yıl sonu kayıtları kağıt defterde nasıl tutuluyorsa e-defterde de aynı şekilde tutulacaktır. E-deftere tabi olan mükelleflerin ocak ayı içerisinde yeniden e-deftere başvurmaları gibi bir yükümlülük bulunmamakta olup kullanmakta oldukları defterleri aynı şekilde kullanmaya devam edeceklerdir. Her yıl ocak ayından itibaren yevmiye maddesi 1 den başlayacaktır.

89 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 89 Eğer Hesap dönemi başlangıcında e-defter uygulamasına başlandıysa, önceki hesap dönemine ait kâğıt defterlerin kapanış tasdiki, Türk Ticaret Kanunu na göre belirtilen yasal süreler içerisinde yapılmalıdır. Bu süre Türk Ticaret Kanunu nda izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar şeklinde belirtilmiştir. Ancak hesap dönemi içerisinde e-defter uygulamasına başlanması durumunda; e-defter uygulamasına geçilmeden önceki tarihlere ait kâğıt defterlerin kapanış tasdikinin hangi süreler içerisinde yapılacağı 2 Sıra No lu Elektronik Defter Genel Tebliği nde belirtilmiştir. Buna göre; hesap dönemi veya takvim yılı içerisinde elektronik defter tutmaya başlayanlar, başladıkları tarihi izleyen bir aylık süre içerisinde eski defterlerine kapanış tasdiki yaptıracaklardır. Kapanış Onayı: 1 Sıra No lu Elektronik Defter Genel Tebliğine göre Gerçek ve Tüzel kişiler için Elektronik defter tutma sürecinde hesap döneminin son ayının beratının alınması kapanış onayı yerine geçecektir. hükmü bulunmaktadır. Benzer bir biçimde hesap döneminin ilk ayına ilişkin olarak alınan elektronik defter beratı açılış onayı olarak kabul edilmektedir. E-fatura da seri numarasının güncellenmesi dışında dönem sonu itibarıyla farklı bir işlem bulunmamaktadır. Seri numarası güncellemesini mükellefler tarafından yapılması gerekmekte olup, sistem tarafından otomatik güncelleme yapılmamaktadır.

90 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 90 ELEKTRONİK ORTAMDA DÜZENLENMESİ GEREKİRKEN KAĞIT ORTAMINDA DÜZENLENEN FATURANIN KDV VE GİDER OLARAK İNDİRİM KONUSU YAPILIP YAPILMAYACAĞI Bilindiği üzere 421 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği nin "Sorumluluk ve Cezai Yaptırımlar" başlıklı 5'inci bölümünün 5.4 bendinde "Elektronik fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen mükellefler elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere kâğıt ortamında fatura düzenleyemezler; düzenlemeleri halinde kâğıt ortamında düzenlenen bu faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır." hükümlerine yer almaktayken, bu kısım 448 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 4/4/2015 tarihinden itibaren kaldırılmış ve 447 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 4/4/2015 tarihinden geçerli olmak üzere 397 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin " 9. Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler" başlıklı bölümü yeniden düzenlenmiş ve "Elektronik fatura uygulamasına dâhil olan mükelleflerin elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere düzenleyecekleri faturaların elektronik fatura olması zorunludur. Bu zorunluluğa uymayan mükellefler hakkında Vergi Usul Kanununda öngörülen cezai hükümler uygulanacaktır." hükmüne yer verilmiştir. Bununla birlikte; 213 Sayılı VUK Kanununun mükerrer 242 nci maddesi uyarınca elektronik bir belge niteliğinde olan elektronik faturanın taraflarca düzenlenmesi ve alınması mecburiyeti bulunmakta olup, Vergi Usul Kanununda ve diğer vergi kanunlarında faturaya ilişkin olarak yer alan hükümler elektronik fatura için de geçerlidir. Anılan Kanunun, 231 inci maddesinde, faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı, 353 üncü maddesinin birinci bendinde ise fatura düzenlememe ve almama fiillerine kesilecek özel usulsüzlük cezası hükme bağlanmıştır.

91 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 91 Buna göre; elektronik fatura düzenlenmesi gerektiği halde kağıt ortamında fatura düzenlenmiş olması, Vergi Usul Kanununda öngörülen ceza hükümlerinin uygulanmasını gerektirmekle birlikte, fatura içeriği mal teslimi veya hizmet ifasının yapılmadığı anlamına gelmeyeceğinden mal teslimi veya hizmetin ifa edilmiş olması ile Katma Değer Vergisi açısından vergiyi doğuran olay gerçekleşmektedir. Ayrıca fatura içeriği mal teslimi veya hizmet ifasının kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile illiyet bağının bulunması, kazancın elde edilmesine yönelik bulunan ve karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap edilmemiş ve maliyete dahil edilecek mahiyette olmaması durumunda da faturaya konu tutarın kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi ve faturada gösterilen KDV nin 3065 sayılı KDV Kanununu 29. maddesinde belirtilen şartları taşıması şartıyla söz konusu KDV nin indirim olarak dikkate alınması 213 sayılı VUK un 3. maddesi gereğidir. Bu nedenle; vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esas olduğundan; gerçek bir işleme (mal teslimi veya hizmet ifası) dayanan harcamaların elektronik ortamda düzenlenen fatura yerine kağıt ortamında düzenlenen fatura ile tevsik edilmesinin, Vergi Usul Kanununda öngörülen cezai hükümlerin uygulanması haricinde safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınmasına ve faturada gösterilen ve KDV Kanununun 29. maddesinde belirtilen şartları taşıyan KDV nin indirimine engel olmadığı tabiidir. Diğer taraftan, kağıt ortamında bir fatura düzenlense bile, zorunluluk kapsamındaki mükelleflerin düzenlemesi gereken asıl belge olan e-faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren 7 gün içinde düzenlenmemiş olması durumunda, düzenlenmeyen e-fatura için bu belgeyi düzenlemek ve almak zorunda olanlara Kanunun 353 üncü maddesinin birinci bendine göre özel usulsüzlük cezasının kesilmesi gerekmektedir. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Sakarya VDB'nın tarih ve [Mük ]-73 sayılı Muktezası.

92 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 92 YEDİ GÜN İÇİNDE DÜZENLENMEYEN FATURALARA İSTİNADEN KDV İNDİRİMİ Mal teslimi ve/veya hizmet ifalarına ilişkin belge düzeninde sürenin gün olarak belirlenmesi sebebiyle 7 günlük sürenin hesabının, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı ilk gün hesaba katılmadan takip eden günden başlaması gerekmektedir. Buna göre; örneğin 17/5/2016 tarihinde düzenlenen sevk irsaliyesi ile teslim edilen mallara ilişkin faturanın 24/5/2016 tarihine kadar (bu tarih dahil) düzenlenmesi gerektiği tabiidir. (1) Vergi Usul Kanunun 231/5. maddesine göre 7 gün içinde düzenlenmediği için hiç düzenlememiş sayılan ve özel usulsüzlük cezası kesilen faturalarda yer alan KDV nin indirim konusu yapılabileceği yönünde özelgeler bulunmaktadır. Söz konusu özelgelerde; Zamanında düzenlenmeyen fatura için hiç düzenlenmemiş sayılarak özel usulsüzlük cezası kesilmesi ancak harcamanın yasal kayıtlara intikalinde söz konusu faturanın geçerli belge olarak kabul edilmesi gerekir. Bu durumda, gider faturasının kayıtlara intikal ettirildiği dönemde bu faturada gösterilen KDV nin indirim ve iade konusu yapılması mümkün bulunmaktadır. ifadesi yer almakta olup, nitekim VUK nun 3/B maddesi uyarınca da vergilendirmede işlemlerin gerçek mahiyetinin esas alınacağı belirtilmiştir. Bu itibarla faturanın süresinden sonra düzenlenmiş olması vergiyi doğuran olayın gerçekleşmediğini göstermemektedir. Dolayısıyla süresinden sonra düzenlendiği için özel usulsüzlük cezası kesilen faturalarda yer alan KDV nin de yasal defterlere kaydedilmiş ve takvim yılı aşılmamış olması şartıyla indirim konusu yapılması mümkündür. (2) (1) Gelir İ.B. Büyük Mükellefler VDB nın 31/01/2007 tarih ve [ ]-104 sayılı muktezası (1) Gelir İdaresi Başkanlığı Ankara VDB nın 31/01/2007 tarih ve 5893 sayılı muktezası.

93 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 93 KAYBOLAN FATURA YERİNE ASLI GİBİDİR ŞERHİ DÜŞÜLEN FATURA ÖRNEĞİNE İSTİNADEN KDV İNDİRİMİ Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı nın tarih ve sayılı muktezasına istinaden; Kaybolan faturanın yerine kayıtlara uygun noterden tasdikli bir örneğinin kullanılması mümkün bulunmaktadır. (Bu örnek üzerine, Zayi olan aynı tarih ve sayıyı taşıyan fatura aslı yerine kullanılmak amacıyla tasdik edilmiştir. şeklinde noterce şerh düşülmesi gerekir.) Öte yandan muhtelif sebeplerle kaybolan faturanın yerine geçen noter onaylı örneğinin kanuni defterlere kaydedilmesi şartıyla söz konusu faturada bulunan KDV nin indirim konusu yapılacağı da tabiidir. Diğer taraftan kaybolan fatura asılları yerine sadece faturayı düzenleyen firma yetkilileri tarafından onaylanan örneği şirket kayıtlarına intikal ettirilemeyecek ve söz konusu faturalarda yer alan Katma Değer Vergileri indirim konusu yapılamayacaktır. Gelir İdaresi Başkanlığı Büyük Mükellefler VDB nın 17/09/2007 tarih B.07.1.GİB /01/MUK- 35/17820 sayı ile Bursa VDB nın tarih ve B.07.1.GİB GVK: /749 sayılı muktezaları.

94 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 94 HAKEDİŞE TABİ HİZMET SÖZLEŞMELERİNDE FATURA DÜZENLENME TARİHİ VE KDV KDV Genel Uygulama Tebliğinin "I/Ç-1. Vergiyi Doğuran Olayın Meydana Gelmesi" başlıklı bölümünde; hakedişli işlemlerde, verilen hizmet sebebiyle elde edilen hakediş bedeli için hakedişin tahakkuk ettiğini belgeleyen kabul tutanağının düzenlendiği, bir diğer ifade ile hakediş raporunun onaylandığı tarihte vergiyi doğuran olay gerçekleşeceği ifade edilmiştir. Diğer yandan, 60 no.lu KDV Sirkülerinin ( ) bölümünde; KDV uygulaması bakımından, taahhüde dayanan işlerde vergiyi doğuran olayın, ihaleye ilişkin hakedişin ihale makamınca onaylandığı anda meydana geldiği, öte yandan, hakediş belgesinin onaylanmasından önce bu işleme ait fatura veya benzeri belge düzenlenmesi halinde, fatura veya benzeri belgenin düzenlenmesi ile KDV bakımından vergiyi doğuran olayın meydana geleceği açıklamalarına yer verilmiştir. Yukarıda yer alan hüküm ve düzenlemelere göre; gerek kâğıt ortamında gerekse elektronik ortamda düzenlenecek hakediş bedelleri karşılığı faturanın, hakedişin tahakkuk ettiğini belgeleyen kabul tutanağının düzenlendiği yani hakediş raporunun onaylandığı tarihten itibaren yedi gün içinde düzenlenmesi gerekmektedir. Söz konusu yedi günlük süre azami sure olduğundan, bu süreye riayet edilmemesi halinde Vergi Usul Kanununda öngörülen cezaların uygulanacağı tabiidir. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Ankara VDB'nın tarih ve [ ]-371 sayılı Muktezası.

95 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 95 İDARENİN VERGİ İNCELEME YETKİSİNİ KULLANMASI GEREKİRKEN BU YOL İŞLETİLMEKSİZİN TAKDİR KOMİSYONU KARARI UYARINCA KDV İNDİRİMLERİN REDDEDİLMESİNDE HUKUKİ İSABET BULUNMADIĞI Özellikle zamanaşımı süresinin dolmasına kısa bir süre kalan durumlarda; Sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullandığı vergi tekniği raporu ile belirlenen mükelleflerin vergi incelemesi yerine Vergi Usul Kanunu nun 30. maddesi uyarınca takdir komisyonuna sevk edilerek burada tespit edilen matrah üzerinden tarh edilen vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi tarhiyatına tabi tutuldukları sıklıkla görülmektedir. Konuya ilişkin olarak son dönemde istikrar kazanmaya başlayan Danıştay Kararlarında katma değer vergisi indirim reddi yetkisi bulunmayan takdir komisyonunca alınan karara istinaden yapılan cezalı KDV tarhiyatlarında hukuka uyarlık bulunmadığına hükmolunmaktadır. Mükelleflerin sahte fatura kullandığı hususunun, Vergi Usul Kanunu nun 134. maddesi uyarınca usulüne uygun olarak yapılacak vergi incelemesi sonucunda düzenlenecek vergi inceleme raporu ile tespit edilebilecek bir durum olduğu, zira burada tespit edilecek hususun, matrahın beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi değil, mükellefin yasal defterlerine kaydetmek suretiyle indirim konusu yaptığı fatura ve belgelerin gerçek durumu yansıtıp yansıtmaması olduğu, söz konusu fatura ve belgelerin gerçek durumu yansıtmaması durumunda ise, vergi dairesince, mükellefin katma değer vergisi indirimlerinin reddi suretiyle hakkında tarhiyat yapılabileceği açıktır.

96 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 96 Takdir komisyonlarının görevi; 213 sayılı vergi Usul Kanunu uyarınca, yetkili makamlar tarafından istenilen matrah ve servet takdirlerini yapmak ile vergi kanunlarında yazılı fiyat, ücret veya sair matrah ve kıymetleri takdir etmektir sayılı Yasada öngörülen indirim mekanizması ise, vergilendirme tekniği açısından, matrah takdirinden farklı bir müessese olup mükelleflerin; gerek sahte fatura kullanmaları gerekse defter ve belgelerini ibraz etmemeleri gibi durumlarda, matrah takdirini gerektiren bir husus bulunmaması nedeniyle, bu tür fiillerin, Katma Değer vergisi Kanunu nun 29. ve 34. Maddelerinde düzenlenen, indirim mekanizması içinde değerlendirilmesi suretiyle, katma değer vergisi indirimleri yönünden yapılacak vergi incelemesi ile bir sonuca bağlanması gerekmektedir. Bu nedenle, bu gibi hallerde, mükelleflerin matrah takdiri için takdir komisyonlarına sevk edilmesi ve kendisine matrah, servet ve kıymet takdiri görevi verilmiş olan ve katma değer vergisi indirim reddi yetkisi bulunmayan takdir komisyonlarınca takdir edilen matrah üzerinden cezalı tarhiyat yapılması mümkün değildir. Bu nedenle yukarıda belirtilen mevzuat uyarınca, davacının sahte fatura kullandığından bahisle takdir komisyonuna sevk edilmesi üzerine, katma değer vergisi indirim reddi yetkisi bulunmayan takdir komisyonunca alınan karara istinaden davacı adına yapılan dava konusu cezalı tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmadığından dava konusu cezalı tarhiyatı kaldıran vergi mahkemesi kararı sonucu itibariyle yerinde görülmüştür. Danıştay 9. Daire nin tarih, 2014/4977 Esas ve 2014/4573 sayılı Kararı.

97 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 97 VERGİ / CEZA İHBARNAMESİNE VERGİ TEKNİĞİ RAPORLARININ EKLENMEMESİ Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu nun E.2014/304, K.2014/563 sayı ve tarihli Kararında; Vergi Usul Kanunu nun takdir komisyonu kararı veya inceleme raporunun birer suretinin ihbarnameye eklenmesini öngören düzenlemesi, talep veya dava hakkının gereği gibi kullanılmasını amaçlamaktadır. Buradan, mükellefin uzlaşma, dava açma ve savunma gibi yasal haklarını kullanabilmeleri için tarhiyatın dayanağı olan ve tarhiyatın yapılma nedeni ile matrah farkının tespitine ilişkin hesaplamaların nasıl yapıldığına dair açıklamaları içeren takdir komisyonu kararının, VİR nin ve tarhiyata dayanak alınan mükellef adına düzenlenmiş VTR nin ihbarnameye eklenmesi gerekmektedir. Bu durumda, davacının hangi suç ile isnad edildiğini öğrenme ve bu duruma göre savunma yapma hakkı elinden alındığı gibi kendisine ait bilgilerin verilmemesi, Vergi Usul Kanununun Vergi Mahremiyeti başlıklı 5. Maddesi kapsamında da değerlendirilemeyeceğinden, sadece vergi ve ceza ihbarnamesi ile VİR tebliğ edilmek suretiyle, işlemlerin dayanağı mükellef adına düzenlenen VTR nin tebliğ edilmemesi(nin) davacı hakkında tesis edilen işlemi hükümsüz kılacak nitelikte esasa etkili bir şekil hatası olduğuna hükmetmiştir.

98 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 98 SEMBOLİK ÖDEMELER TAHSİL ZAMANAŞIMI SÜRESİNİ KESMEZ 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 102'nci maddesinin 1'inci fıkrasında, amme alacağının, vadesinin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren beş yıl içinde tahsil edilmemesi halinde zamanaşımına uğrayacağı, 103'üncü maddesinde ise tahsil zamanaşımını kesen nedenler hükme bağlanmış olup, 1'inci fıkrasının l'inci bendinde de "ödeme" tahsil zaman aşımını kesen nedenler arasında sayılmıştır. Mahkemelerince davalı İdare tarafından dosyaya sunulan belgelerin incelenmesinden, tahsil zamanaşımı süresi süresinin dolmasına kısa bir süre kala her kamu alacağı için ayrı ayrı olmak üzere 1 kuruş ödeme yapıldığı anlaşılmaktadır. Tahsil zamanaşımı süresi süresinin dolmasına kısa bir süre kala yapılan 1 kuruş tutarındaki ödemenin davacı tarafından yapıldığının kabulü iktisadi icaplara uygun düşmediği gibi hayatın olağan akışına göre normal bir durum da sayılamayacağından söz konusu ödeme nedeniyle zamanaşımı süresinin kesildiğinden bahsedilmesine olanak bulunmamaktadır. Danıştay 3. Daire nin tarih, 2010/4340 Esas ve 2012/3047 sayılı Kararı.

99 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 99 III. BÖLÜM VERGİ MEVZUATIMIZDA II. BÖLÜM 2016 YILINDA NELER DEĞİŞTİ A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir 03 OCAK 2017

100 100 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM SAYILI KANUN İLE YAPILAN DÜZENLEMELER (Yürürlük: ) A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir

101 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 101 SANAYİ SİCİL BELGESİNE HAİZ İŞLETMELERİN MAKİNE VE TEÇHİZAT ALIMINDA KULLANDIĞI KREDİLERE BSMV İSTİSNASI Kanunun 1 inci maddesiyle Gider Vergileri (BSMV) Kanununun istisnaları düzenleyen 29 ucu maddesinin (z) bendine eklenen düzenleme ile; 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununa göre sanayi sicil belgesini haiz sanayi işletmelerince münhasıran imalat sanayinde kullanılmak üzere alınan makine ve teçhizatın finansmanı için bu işletmeler tarafından kullanılan krediler dolayısıyla lehe alınan paralar BSMV den istisna edilmiştir. Kanun düzenlemesi tarihinde yürürlüğe girmiştir.

102 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 102 GVK GEÇİCİ 67. VE 68. MADDE UYGULAMA SÜRESİ TARİHİNE KADAR UZATILDI Kanunun 2 nci maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu nun; Menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılması ve elde tutulması sürecinde elde edilen gelirler ile mevduat faizleri, repo gelirleri ve özel finans kurumlarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine yönelik düzenlemeler içeren Geçici 67 nci maddesinin, Türkiye Jokey Kulübünce organize edilen yarışmalara katılan atların jokeyleri ile jokey yamağı ve antrenörlere ücret olarak yapılan ödemeler üzerinden % 20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılmasına ilişkin Geçici 68 inci maddesinin, uygulama süreleri tarihinden 31/12/2020 tarihine kadar uzatılmıştır.

103 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 103 KDVK GEÇİCİ 17. VE 23.MADDE UYGULAMA SÜRESİ TARİHİNE KADAR UZATILDI 1- Dahilde İşleme ve Geçici kabul Rejimi İşlemlerinde Tecil Terkin Uygulaması 31/12/2020 Tarihine Kadar Uzatıldı. Dahilde işleme ve geçici kabul rejimi kapsamında ihraç edilecek malların üretiminde kullanılacak maddelerin 31/12/2015 tarihine kadar tesliminde uygulanan KDV tecil ve terkin işlemlerine ilişkin Geçici 17 nci maddesinde yer alan 31/12/2015 tarihi 31/12/2020 olarak değiştirilmiştir. 2- Milli Eğitim Bakanlığı na Yapılan Bilgisayar ve Yazılım Bağışlarında Uygulanan KDV İstisnasının Süresi 31./12/2020 Tarihine Kadar Uzatıldı. Millî Eğitim Bakanlığına bilgisayar ve donanımlarının bedelsiz teslimleri ile bunlara ilişkin yazılım teslimi ve hizmetlerinin; bu mal ve hizmetlerin bağışı yapacak olanlara teslim ve ifasında uygulanmakta olan Katma Değer Vergisi istisnasına ilişkin Geçici 23 üncü maddesinin uygulama süresi 31/12/2015 tarihinden 31/12/2020 tarihine kadar uzatılmıştır.

104 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 104 MALİ TATİLE İLİŞKİN YAPILAN DÜZENLEMELER 6661 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanunda yapılan değişiklik ile malî tatilin sona erdiği günü izleyen yedi gün içinde kanuni ve idari sürelerin bitmesi halinde, bu madde kapsamındaki kanuni ve idari sürelerin malî tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedinci günün mesai saati bitiminde kadar uzayacağına ilişkin süre, beş gün olarak değiştirilmiştir. Beyana dayanan ve beyanname verme süresi malî tatil nedeniyle uzamış olan vergilerde ödeme süresinin (aynı ay içerisinde kalmak kaydıyla), uzayan beyanname verme süresinin son gününden itibaren üçüncü günün mesai saati bitimine kadar uzamış sayılacağı kanunda belirtilmişti. Ödeme süresi için yapılmış olan üç günlük süre düzenlemesi 6661 sayılı Kanunun 18 inci maddesiyle bir güne indirilmiştir. Ayrıca, daha önce Mali Tatil düzenlemesinden yararlanan özel tüketim vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi, özel iletişim vergisi ve şans oyunları vergisi ilgili olarak malî tatilin uygulanmayacağı kanun düzenlemesi ile hüküm altına alınmıştır. Kanun düzenlemesi tarihinde yürürlüğe girmiştir.

105 105 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM SAYILI KANUN İLE YAPILAN DÜZENLEMELER (Yürürlük: ) A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir

106 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 106 GENÇ GİRİŞİMCİLERDE KAZANÇ İSTİSNASI 6663 sayılı Kanun un 1. maddesi ile ile Gelir Vergisi Kanununun mülga mükerrer 20 nci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir. (Yürürlük; ) Genç girişimcilerde kazanç istisnası: MÜKERRER MADDE 20- Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla yirmi dokuz yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişilerin, faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançlarının Türk lirasına kadar olan kısmı, aşağıdaki şartlarla gelir vergisinden müstesnadır.

107 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM İşe başlamanın kanuni süresi içinde bildirilmiş olması, 2. Kendi işinde bilfiil çalışılması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi (Çırak, kalfa veya yardımcı işçi çalıştırmak ya da seyahat, hastalık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak işinde bilfiil çalışmamak bu şartı bozmaz.), 3. Mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla yirmi dokuz yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişi olmak, 4. Faaliyetin adi ortaklık veya şahıs şirketi bünyesinde yapılması hâlinde tüm ortakların işe başlama tarihi itibarıyla bu maddedeki şartları taşıması, 5. Ölüm nedeniyle faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması hâli hariç olmak üzere, faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da mesleki faaliyetin eş veya üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan veya kayın hısımlarından devralınmamış olması, 6. Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunmaması. İstisna kapsamındaki faaliyetlerden kazanç elde edilmemesi veya istisna haddinin altında kazanç elde edilmesi hâllerinde dahi yıllık beyanname verilir. Bu istisnanın, bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.

108 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM YILINDA BASİT USULDE ELDE EDİLEN KAZANÇLARIN TL Sİ VERGİ DIŞI 6663 sayılı Kanun un 2. maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu nun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir. (YÜRÜRLÜK: 1/1/2016 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihi olan ) 15. Basit usulde tespit edilen ticari kazançların yıllık Türk lirasına kadar olan kısmı (Bu Kanunun mükerrer 20 nci maddesinde yer alan kazanç istisnasından faydalananlar bu bent hükmünden yararlanamaz. Bu bendin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.) sayılı Kanun un 3. maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu nun mükerrer 123 üncü maddesinde yapılan değişiklikle de Türk liralık tutar Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle her yıl için yeniden belirlenecektir.

109 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 109 GÜBRE VE YEM TESLİMLERİNE KDV İSTİSNASI GETİRİLMİŞTİR 6663 sayılı Kanun un Kanun un 13 üncü maddesiyle yapılan düzenleme ile Katma Değer Vergisi Kanunu nun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasına eklenen (ı) bendi ile gübre ve yem teslimleri KDV den istisna edilmiştir. İstisna tam istisna mahiyetinde olup, konuya ilişkin olarak 7 seri nolu KDV Uygulama Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğde açıklamalar yapılmıştır.

110 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM YAŞINI DOLDURMAMIŞ ÖĞRENCİLER PASAPORT HARCINDAN MUAF TUTULDU 6663 sayılı Kanun un Kanun un 4 üncü maddesiyle, Harçlar Kanunu nun Harçtan Müstesna İşlemler başlıklı 85 inci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir. h) Tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış olanlara verilecek pasaportlar. Yapılan düzenleme ile tahsili devam edip 25 yaşını doldurmamış öğrencilerden pasaport harcı alınmayacaktır. Kanun tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.

111 111 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM SAYILI ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME HARCAMALARININ DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUNLA YAPILAN DÜZENLEMELER (Yürürlük: ) A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir

112 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM ve 5746 SAYILI KANUNLARDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER Kanun 1 Mart 2016 tarihinde yürürlüğe girmek üzere tarihli Resmi Gazete de yayımlanmıştır Sayılı Kanun ile yapılan değişiklikler aşağıdaki gibidir. Tasarım Faaliyetleri Teşvik Kapsamına Alınmıştır Sayılı Kanuna yeni tanımlar eklenmiş ve değiştirilmiştir Sayılı Kanuna yeni tanımlar eklenmiş ve değiştirilmiştir. Temel Bilimler Alanından Mezun Olan Personel Çalıştırılması Halinde Maaş Desteği Sağlanmaktadır. Gelir Vergisi Stopaj Teşvik Oranları Değiştirilmiştir. Gelir Vergisi Stopaj Desteğinden Yararlanacak Ücretin Tespitine İlişkin Düzenleme 5746 Sayılı Kanuna Eklenmiştir. Ar-Ge Ve Tasarım Merkezinde Çalışan Personelin Dışarıda Çalışmasına İlişkin Düzenleme 5746 Sayılı Kanuna Eklenmiştir.

113 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM ve 5746 SAYILI KANUNLARDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER Ar-ge Faaliyeti Kapsamında İthal Edilen Eşyaya İlişkin Muafiyetler Getirilmiştir. Siparişe Dayalı Ar-Ge Ve Tasarım Faaliyetleri de Teşvik Kapsamına Alınmıştır. Öğretim Elemanlarının Ar-Ge veya Tasarım Merkezlerinde İstihdamına İmkan Verilmiştir. Yabancıların Ar-Ge Veya Tasarım Merkezlerinde Çalıştırılmasında Daha Esnek Düzenlemeler Getirilmiştir. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Bulunan Firmalara Sermaye Desteği Yapılmasını Teşvik Etmek Amacıyla, Destek Yapacak Firmalara İstisna Düzenlemesi Getirilmiştir. 113

114 114 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM SAYILI YATIRIM ORTAMININ İYİLEŞTİRİLMESİ AMACIYLA BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN İLE VERGİ MEVZUATINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir

115 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 115 GELİR VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER MUHTASAR BEYANNAME İLE SGK AYLIK PRİM VE HİZMET BELGESİ BİRLEŞTİRİLİYOR 6728 sayılı kanun ile yapılan düzenlemeler ile Gelir Vergisi Kanunu nun 98 inci maddesinden sonra gelmek Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi başlıklı 98/A maddesi eklenerek, Muhtasar beyanname ile aylık prim ve hizmet belgesinin birleştirilerek verilmesi durumunda; kapsama alınacak veya kapsam dışında bırakılacak mükelleflerin tespiti ve buna ilişkin usul ve esasların belirlenmesi, beyannamenin şekil, içerik ve ekleri ile verilen beyannamenin dönemini aylık olarak belirleme hususunda Maliye Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yetki verilmiştir. Ayrıca, yine bu kanunda yapılan düzenlemeler ile söz konusu beyannamenin elektronik ortamda verilmesi ve bilgi verme yükümlülüğü kapsamına alınması ile ilgili olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanun unda da gerekli değişiklikler yapılmıştır.

116 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 116 GELİR VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER Mükelleflerin işletmeye dahil gayrimenkullerinin değerini artırıcı nitelikteki ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalarını doğrudan gider yazabilmelerine imkan sağlanmıştır. Gelir Vergisi Kanunu nun 89/9 maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu nun 10/a maddesinde düzenlenen Ar-Ge indirimleri kanun metinlerinden çıkarılmış ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında alınmıştır. Tek primli yıllık gelir sigortalarında sigorta süresinden bağımsız olarak tanınmış olan istisna, sigorta süresi en az on yıl veya ömür boyu olanlar için uygulanacak şekilde değiştirilmekte, erken ayrılma durumunda erken ayrılma tarihinde ödenen iratlar üzerinden tevkifat yapılmasına imkan sağlanmaktadır. Kanunla kurulan emekli sandıkları ve 506 sayılı kanunun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklar tarafından bağlanan Emekli, dul ve yetim aylıkları ile bu yerler tarafından ödenen emekli, dul, yetim ve emeklilik ikramiyeleri ve tazminatların gelir vergisi istisna sınırını belirleyen ödenen en yüksek ödeme tutarından ibaresi çalışılan süreye bağlı olarak ödenen tutardan şeklinde değiştirilmiştir.

117 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 117 KURUMLAR VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER Ekonomi Bakanlığından alınacak izne istinaden kurulacak ve maddede öngörülen şartları yerine getirecek Bölgesel Yönetim Merkezlerinin kazançları Kurumlar Vergisinden muaf tutulmaktadır. Kurumlar Vergisi Kanununun Taşınmaz ve iştirak kazançları istisnasını düzenleyen 5/1-e maddesinin birinci paragrafında yer alan parantez içi hüküm kaldırılarak, Taşınmazların aktifte bulundurma sürelerinin hesabında bu taşınmazların finansal kiralama şirketi, katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları ile varlık kiralama şirketinin aktifinde bulunduğu sürelerin de dikkate alınacağına dair hükümler maddenin beşinci paragrafına eklenmiştir. Kurumlar Vergisi Kanununu 5 inci maddesine (j) ve (k) bentleri eklenerek Kurumların kira sertifikası ihracına veya sat-kirala-geri al işlemlerine konu edilen taşınmazlarının satışından doğan kazançlarına ilişkin istisna hükmünün yeniden düzenlenmiş, Kiracı ve kaynak kuruluşlar tarafından bu bentler kapsamında istisna olacak satış kazançlarının pasifte özel bir fon hesabında tutularak bu tutarın sadece kiracı ve kaynak kuruluşu tarafından bu varlıklar için ayrılacak amortismanların itfasında kullanılması öngörülmüştür.

118 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 118 KURUMLAR VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER Kurumlar Vergisi Kanunu nun 13 üncü maddesinde yer alan Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı uygulaması ile ilgili önemli değişiklikler yapılmıştır. Buna göre; İlişkili kişi tanımında değişiklik yapılarak doğrudan ve dolaylı olarak ortaklık yoluyla ilişkili kişinin belirlendiği durumlarda örtülü sermaye uygulamasındaki gibi % 10 oranında ortaklık, oy veya kar payı hakkı olma şartı getirilmiştir. Bu oranın %1 - %25 Aralığında belirlenmesi ya da kaldırılması konusunda da Bakanlar Kuruluna yetki verilmesi yönünde düzenleme yapılmıştır. Emsallere uygun fiyat veya bedelin tespitine yönelik olarak daha önce Tebliğ bazında düzenlenen İşleme Dayalı Net Kar Marjı Yöntemi ile Kar Bölüşüm Yöntemi madde metnine taşınmıştır. Transfer fiyatlandırmasında uygulanacak yöntem konusunda mükellef ile Maliye Bakanlığı arasında anlaşma sağlanması halinde, anlaşma ile tespit edilen yöntemin zamanaşımına uğramamış vergilendirme dönemlerine de uygulanabilmesine imkan sağlanmıştır. Mükelleflerin belgelendirme yükümlülüklerinin tam ve zamanında yerine getirilmiş olması kaydıyla, bu madde hükmüne aykırı işlemleri nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezasını (VUK 359 maddesinde yer alan fiiller hariç) % 50 oranında uygulanmasına yönelik düzenleme yapılmıştır.

119 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 119 KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER Sat-Kirala-Geri Al İşlemlerine Yönelik İstisnaların Kapsamı Genişletilmiştir. Kurumlar Vergisi Kanununda yapılan düzenlemeye paralel olarak KDV Kanununun 17/4-r bendinde yapılan düzenleme ile Sat-kirala-geri al işlemlerinde istisna için belirlenen iki yıllık sürenin hesabında; bu taşınmazların/iştirak hisselerinin varlık kiralama şirketleri, finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının aktifinde bulunduğu sürenin de dikkate alınması düzenlenmiştir. Kanunun 17 nci maddesinin 4 üncü maddesinin (u) bendinde yapılan değişiklikle her türlü varlık ve haklar maddede yer alan istisnanın kapsamına alınmış, (y) bendinde yapılan değişiklikle de katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankalarının da sat-kiralageri al işlemlerine ilişkin istisnadan faydalanmaları sağlanmıştır. Ayrıca yine her iki bentte yapılan düzenleme ile kiracı ve kaynak kuruluşlar tarafından madde kapsamında işleme konu edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve devir tarihine kadar indirilen katma değer vergisinin indirimlerinin geriye dönük düzeltilmemesi, bu tarihe kadar indirilemeyen katma değer vergisinin ise doğrudan gider yazılabilmesine imkan sağlanmıştır.

120 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 120 KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER TRANSFER FİYATLANDIRMASI KAPSAMINDA ÖDENEN KDV LER BUNDAN BÖYLE İNDİRİM KONUSU YAPILABİLECEK 6728 sayılı kanun ile KDV kanununun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine eklenen parantez içi hüküm ile Transfer Fiyatlandırması yoluyla örtülü kazançlara ilişkin KVK 11 inci maddesi gereği kanunen kabul edilmeyen giderlere ait KDV ile GVK 41/5 inci maddesi gereği işletme aleyhine oluşan farklarla ilgili olarak ithalde ve sorumlu sıfatıyla ödenen KDV nin indirimine imkan sağlanmıştır. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlara ilişkin yurtdışından temin edilen hizmetler dolayısıyla sorumlu sıfatıyla ödenmiş KDV ler ile ithalat işlemlerine ilişkin ödenmiş olan KDV lerin indirim hesaplarından çıkarılması mükerrer vergilendirmeye ve dolayısıyla yersiz ödenen vergilerin iadesine sebebiyet vermekte olup, bu sakıncaları gidermek adına yapılan değişiklik ile, Katma Değer Vergisi Kanunun (30/d) maddesine parantez içi hüküm eklenmiştir.

121 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 121 Örneğin: (X) Anonim Şirketi nin Almanya da mukim bir şirketten ithalat yoluyla TL bedelle satın aldığı ve gümrükte TL KDV ödediği makinayı Türkiye de sattığını ve sonrasında transfer fiyatlandırması gerekçesiyle yapılan vergi incelemesinde söz konusu makinanın emsal bedelinin TL olarak tespit edildiğini varsayalım. Yapılan değişiklik sonrasında, KDV Kanunun (30/d) maddesine göre transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtıldığı tespit edilen TL ye isabet eden ve gümrükte ödenen TL tutarındaki KDV nin indirimlerden çıkarılmasına gerek bulunmamaktadır.

122 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 122 VERGİ USUL KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER Elektronik ortamda süresinde verilmeyen bildirim ve formların süresinden sonraki ilk üç gün içinde verilmesi halinde, özel usulsüzlük cezası 1/10 oranında kesilecektir. Vergi Usul Kanunu nun 359 uncu maddesinde sayılan fiilleri işleyenler ile bu fiillere iştirak edenlerin altı yıl süreyle hiçbir suretle vergi teşvik ve desteklerinden yararlanamayacakları şeklindeki aynı kanunun 153/A maddesindeki düzenleme kaldırılmıştır. Vergi Usul Kanunu nun 370 inci maddesi başlığı ile değiştirilerek izaha davet müessesesi getirilmiştir.

123 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 123 İZAHA DAVET UYGULAMASI = (PİŞMANLIK+UZLAŞMA) 6728 sayılı Kanunla getirilen düzenleme ile hakkında vergi incelemesine başlanılmadan veya takdir komisyonuna sevk edilmeden önce verginin ziyaa uğradığına delalet eden emareler bulunduğuna dair yetkili merciler tarafından yapılmış ön tespitler bulunan mükellefler, izaha davet edilecek ve davet konusu tespitle sınırlı olarak pişmanlık ve ıslah hükümlerinden faydalanamadan 15 günlük süre içerisinde izahta bulunacaklardır. Yapılan izahat sonucunda; VERGİ USUL KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER a) Vergi zıyaına sebebiyet verilmediği idarece anlaşılması hâlinde mükellefler söz konusu tespitle ilgili olarak vergi incelemesine tabi tutulmayacak veya takdir komisyonuna sevk edilmeyeceklerdir, b) Mükelleflerce izahta bulunulan tarihten itibaren 15 gün içerisinde; hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin verilmesi, eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının tamamlanması veya düzeltilmesi ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranında bir zamla aynı sürede ödenmesi şartıyla, vergi ziyaı cezası, ziyaa uğratılan vergi üzerinden %20 oranında kesilecektir. Mükellef hakkında bu cezanın kesilmesi, vergi incelemesi yapılmasına ve gerekirse tarhiyatın ikmaline engel teşkil etmeyecektir.

124 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 124 DAMGA VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER Damga Vergisi Kanununda 6728 sayılı yasa ile yapılan değişiklik sonrası mükellefler sözleşmeleri nüsha suret ayrımını düşünmeden istediği sayıda yapacak buna karşılık sadece tek nüsha için damga vergisi ödeyeceklerdir. Damga Vergisini kanunda yer alan üst sınırdan ödeyenler sözleşme bedelinde fiyat farkları nedeniyle ortaya çıkan bedel artışlarından artık damga vergisi ödenmeyecektir. Yapılan düzenlemeyle, pey akçesi (bağlanma parası), cayma tazminatı (zamanı rücu, cayma parası), ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin yaptırımı olarak belirlenen taahhütlerden, bunlar başlı başına bir sözleşmeye konu olmadıkça damga vergisi alınmayacaktır. Kamu ihale mevzuatı ve/veya yargı kararları sonucu iptal edilen ihale kararlarına ilişkin damga vergisi mükelleflere iade edilecektir. Okul idareleri ile veliler veya öğrencilerin karşılıklı hak ve menfaatlerini düzenleyen kağıtlar damga vergisinden istisna edilerek, bu kapsamda öğrenci kayıt sözleşmelerine ilişkin damga vergisi sorun olmaktan çıkarıldı.

125 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 125 DAMGA VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DÜZENLEMELER Damga vergisinden istisna olan kira sözleşmelerinde yer alan kefalet şerhleri ve teminatlar da istisna kapsamına alınarak kefil imzası ve teminat içeren söz konusu kira sözleşmelerindeki damga vergisi yükü kaldırılmaktadır. Kanuni süresinde düzeltme amacıyla verilen vergi beyannameleri damga vergisinin konusu dışına çıkarılmaktadır. Anonim, Limited, Eshamlı Komandit şirketlerin pay devirleri damga vergisinden istisna edilmiştir. Özel Tüketim Vergisi Kanunu ve aynı Kanunun ilgili mevzuatı gereğince verilen taahhütnameler üzerinden Damga Vergisi hesaplanmayacaktır. Damga Vergisi Kanunu nun ek 2 nci maddesi değiştirilerek daha önce tebliğ bazında düzenlenen döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin harç ve damga vergisi istisnaları tamamen kanun bünyesine alınmıştır. Kanuna ekli (I) sayılı tablonun I. Akitlerle ilgili kağıtlar bölümüne sözleşme türleri tek tek sayılmak suretiyle bu kağıtlar için oran farklılaştırılması yapılabilmesine olanak sağlanmıştır.

126 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 126 HARÇLAR KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Damga Vergisi Kanununda yapılan düzenlemelere paralel olarak birden fazla nüsha olarak düzenlenen belli bir bedeli ihtiva eden kağıtlara ilişkin nispi harca tabi işlemlerden, sadece bir nüsha için noter harcı alınacağı yönünde düzenleme yapılmıştır. Belli tutarı ihtiva eden her nevi senet, mukavelename ve kağıtların değiştirilmesi halinde, değişikliğe ilişkin senet, mukavelename ve kağıtlarda gösterilen değerin tamamı üzerinden değil, artan tutar üzerinden harç alınacaktır. Anonim, Limited ve Eshamlı Komandit şirketlerin pay devirlerinden de harç alınmayacaktır. Öğrencilerin burs veya öğrenim kredisi almak ve okula veya öğrenci yurduna girebilmek için ilgili kurumlarla düzenledikleri sözleşme, taahhütname, kefaletname ve benzeri kağıtlara ilişkin işlemlere harç istisnası getirilmiştir. Finansal kiralama yöntemi ile finansman temin edilerek konut dahil taşınmaz alınması durumunda, finansal kiralama süresi sonunda söz konusu taşınmazın kiracıya devrinde tapu harcı istisnası getirilmiştir.

127 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 127 HARÇLAR KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Genel ve özel vekaletname ayrımı kaldırılarak vekaletnamelerin tamamından aynı tutarda harç alınması sağlanmıştır. Ticari işletmelerin kuruluş aşamasındaki defter tasdiki işlemleri noter harçlarının konusu dışına çıkarılarak ticari işletmelerin kuruluş maliyetleri azaltılmıştır. Münhasıran tacirler arasında tesis edilen ipotek işlemlerinde, hesaplanan tapu harcının %50'sinin alınmaması sağlanmıştır. Finansman şirketlerince kullandırılacak kredilere ilişkin işlemler harç istisnası kapsamına alınmıştır. Tahkim müessesinin etkinliğinin artırılması amacıyla tahkim davalarında nispi karar ve ilam harcı kaldırılmıştır. Daha önce tebliğ bazında düzenlenen döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin harç ve damga vergisi istisnaları tamamen kanun bünyesine alınmıştır.

128 128 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM SAYILI YATIRIMLARIN PROJE BAZINDA DESTEKLENMESİ VE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN YAPILAN DEĞİŞİKLER (Yürürlük tarihi: ) A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir

129 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 129 ŞEHİT YAKINLARINA ÖTV SİZ ARAÇ ALMA HAKKI VERİLDİ, 6745 Sayılı Kanunun 51 inci maddesiyle 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasına eklenen bent ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun ek 1 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde sayılan kişilerden hayatını kaybetmiş olanların eş veya çocuklarından birisi, eş ve çocuğu yoksa ana veya babasından birisi tarafından bir defaya mahsus olmak üzere motor silindir hacmi cm3 e kadar olan (Binek Oto), cm3 e kadar olan (Eşya Taşımaya Mahsus Araçlar (Panelvanlar dahil)) ve (Motorsikletler) GTİP Nolu taşıtların ilk iktisabında ÖTV alınmaması sağlanmaktadır. Yürürlük tarihi:

130 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 130 ŞEHİR İÇİ YOLCU TAŞIMACILIĞI VE TİCARİ YÜK TAŞIMACILIĞI YAPANLARA TAŞITLARINI ÖTV SİZ YENİLEME İMKANI GETİRİLDİ, Yürürlük tarihi: Sayılı Kanunun 54 üncü maddesiyle 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa eklenen geçici 7 nci madde ile; ve tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtlarla şehiriçi taksi, dolmuş, servis, minibüs, midibüs ve otobüs taşımacılığı (araç kiralama, özel yolcu transferi ve benzeri hizmet ifası faaliyetleri hariç) ile ve tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtlarla ticari yük taşımacılığı faaliyeti yapan, Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yukarıda belirtilen faaliyetleri dolayısıyla gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan, Bahse konu faaliyetini ilgili mevzuatta öngörülen yükümlülükleri yerine getirmek ve yetkilendirilmek suretiyle maliki olduğu taşıtlar vasıtasıyla icra eden, Gerçek ve tüzel kişiler tarafından, söz konusu faaliyetler kapsamında kullanılan taşıtların yenilenmesi amacıyla, aynı tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtların (87.03 tarife pozisyon sırası kapsamındaki; yarış arabaları, arazi taşıtları, ATV olarak adlandırılan üç veya dört tekerlekli taşıtlar, motorlu karavanlar ile motor silindir hacmi 1600 cm3 ü geçen binek otomobilleri hariç) bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten tarihine kadar (bu tarih dâhil) ilk iktisabı vergiden müstesna edilmiştir.

131 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 131 Ancak bu uygulamadan faydalanacak mükelleflerin yenilemeye konu ettikleri (eski) taşıtlarını istisnadan yararlanılan tarihten itibaren iki tam yıl içerisinde satılması, devredilmesi veya sair suretle işletme kayıtlarından çıkarılması şarttır. Ayrıca, istisna hükmünden faydalanılarak alınan taşıtların, ilk iktisap tarihinden itibaren üç tam yıl geçmeden, veraset yoluyla intikaller hariç, devri halinde adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, ticari yolcu veya yük taşımacılığı faaliyetinden çekilmesi (hurdaya çıkarılması hariç) durumunda taşıtın ilk iktisabındaki matrah esas alınarak, devir veya ticari taşımacılık faaliyetinden çekilme tarihindeki oran üzerinden hesaplanan özel tüketim vergisi alınır.

132 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 132 GELİR VE KURUMLAR VERGİSİNDE YAPILAN DİĞER DEĞİŞİKLİKLER İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulamasında Yatırıma Katkı Tutarına Yeniden Değerleme Getirilmiştir. Kanunun 66 ncı maddesiyle 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesinin ikinci fıkrasına hüküm eklenerek, ilgili yılda yararlanılamayan yatırıma katkı tutarı için, yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen yıllarda yeniden değerleme hakkı getirilmiştir. Yine aynı maddede yapılan değişiklik ile, bölgesel, büyük ölçekli, stratejik ve öncelikli yatırımlar ile konusu, sektörü ve niteliği itibarıyla proje bazında desteklenmesine karar verilen yatırımlar için farklı yatırıma katkı tutarı ve indirimli kurumlar vergisi belirleme yetkisi Bakanlar Kuruluna verilmiştir. 132

133 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 133 GELİR VE KURUMLAR VERGİSİNDE YAPILAN DİĞER DEĞİŞİKLİKLER ÖZEL KREŞLERE KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNASI Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın açılış izniyle faaliyet gösteren özel kreş ve gündüz bakımevlerinin Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı okul öncesi eğitim kurumlarında olduğu gibi 5 vergilendirme dönemi süresince kazançları Kurumlar Vergisi'nden istisna tutulacak. KREDİ TEMİNATI SAĞLAYAN KURUMLARA STOPAJ İSTİSNASI Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında kredi teminatı sağlayan kurumların Gelir Vergisi Kanunu kapsamındaki kazanç ve iratları üzerinden vergi kesintisi yapılmayacak. KİRA GELİRLERİNDE İZOLASYON HARCAMALARI GİDER YAZILABİLECEK Gayrimenkul sahipleri tarafından yapılan enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar, doğrudan gider olarak indirilebilecek.

134 134 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM SAYILI BİREYSEL EMEKLİLİK TASARRUF VE YATIRIM SİSTEMİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN İLE GETİRİLEN ZORUNLU BES UYGULAMASI (Yürürlük tarihi: ) A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir

135 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 25 Ağustos 2016 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlandı. Bu kapsamda tarihinden itibaren, 45 yaşını doldurmamış ücret karşılığı çalışanların ile bu tarihten sonra çalışmaya başlayacak olanların (kamu görevlileri ve işçiler) bireysel emeklilik sistemine otomatik olarak dâhil edilecektir. Kanun kapsamına Türk vatandaşı olup kırk beş yaşını doldurmamış olan çalışanlar girecektir. Buna göre; 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre çalışmaya başlayanlar, işverenin bu Kanun hükümlerine göre düzenlediği bir emeklilik sözleşmesiyle emeklilik planına dahil edileceklerdir.

136 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 136 PRİM TUTARI NE KADAR OLACAK BES kapsamında çalışan katkı payı, çalışanın 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesi çerçevesinde belirlenen prime esas kazancının yüzde üçüne karşılık gelen tutar olacaktır. Bu oranı iki katına kadar artırmaya, yüzde bire kadar azaltmaya veya katkı payına maktu limit getirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bu tutar, en geç çalışanın ücretinin ödeme gününü takip eden iş günü, bu Kanun hükümleri uyarınca işveren tarafından BES şirketine aktarılacaktır. İşveren bu madde uyarınca katkı payını zamanında şirkete aktarmaz veya geç aktarırsa çalışanın 5 inci maddedeki hesaplama yöntemi uyarınca varsa birikiminde oluşan parasal kaybından sorumlu olacaktır. Çalışan, otomatik katılıma ilişkin emeklilik sözleşmesinde belirlenen tutardan daha yüksek bir tutarda kesinti yapılmasını işverenden talep edebilecektir. Anonim şirkette, huzur haklarının da ücret olarak vergilendirilmesi sebebi ile bordroya dâhil edilen yönetim kurulu üyeleri için bireysel emeklilik planlamasının yapılması söz konusu değildir.

137 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 137 BES TEN ÇIKMAK MÜMKÜN MÜ? Çalışan, emeklilik planına dahil olduğunun kendisine bildirildiği tarihi müteakip iki ay içinde sözleşmeden cayarak BES ten çıkabilecektir. Cayma halinde, ödenen katkı payları, varsa hesabında bulunan yatırım gelirleri ile birlikte on iş günü içinde çalışana iade edilecek. Cayma hakkını kullanmayan çalışan Müsteşarlıkça belirlenen hallerde katkı payı ödemesine ara verilmesini talep edebilecektir. İŞVERENLER İÇİN YAPTIRIMI VAR MI? İşverenler çalışanlarına bu kanun maddesi kapsamında yapacakları BES yükümlülükleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından denetlenecektir. İşverenin bu madde kapsamındaki yükümlülüklerine ve bu madde uyarınca yürürlüğe konulan düzenlemelere uymaması halinde, her bir ihlal için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yüz (100) Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır.

138 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 138 UYGULAMA NE ZAMAN BAŞLAYACAK? Kanun kapsamında zorunlu BES uygulamasına 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren başlanacaktır. Bakanlar Kurulu Kararı çerçevesinde; Çalışan sayısı ve üzerinde olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar tarihinden itibaren, Çalışan sayısı arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki cetvellerde yer alan merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarında çalışanlar tarihinden itibaren, Çalışan sayısı arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar tarihinden itibaren, Çalışan sayısı arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar ile mahalli idareler ve kamu iktisadi teşebbüslerinde çalışanlar tarihinden itibaren, Çalışan sayısı arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar tarihinden itibaren, Çalışan sayısı 5-9 arasında olan bir işverene bağlı olarak özel sektörde çalışanlar tarihinden itibaren, İşverenleri aracılığıyla bireysel emeklilik sistemine otomatik olarak dahil edileceklerdir. Çalışan sayısının belirlenmesinde, birden fazla işyeri olan işverenler için bütün işyerlerindeki çalışanların toplamı göz önünde bulundurulacaktır.

139 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM TARİHİNE KADAR NET KULLANIM ALANI 150 M2 ÜSTÜ OLAN KONUT TESLİMLERİNDE KDV ORANI %8 e İNDİRİLDİ. Konut teslimlerinde uygulanan %18 KDV oranını % 8 e indiren 2016/9153 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı; 8 Eylül 2016 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yapılan değişikliğe göre; « ve tarihleri arasında teslimi gerçekleştirilecek net kullanım alanı 150 m2 üstü olan konut teslimlerinde yeni KDV oranı %8 olarak uygulanacaktır.» Öte yandan; gayrimenkul tesliminden önce fatura düzenlenmesi mümkün olup, fatura düzenlenmesi ile vergiyi doğuran olayın meydana geleceği tabidir. Buna göre Şirketlerce inşaat süreci devam eden henüz kat irtifakı kurulmamış ve fiili teslim 2018 yılı haziran ayında gerçekleşecek olan projedeki 150 m2 üzeri konut satışlarında gayrimenkul satış vaadi sözleşmesine istinaden fatura düzenlenmesi halinde, faturanın düzenlendiği tarihte geçerli olan oran (%8) esas alınmak suretiyle katma değer vergisi hesaplanması gerekmektedir. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul VDB'nın tarih ve sayılı Muktezası.

140 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 140 KATILIMINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir yildizymm.com.tr 03 OCAK 2017

141 DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU & A. MURAT YILDIZ-YMM 141 TURMOB & TESMER I. BÖLÜM DÖNEM SONU İŞLEMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir 03 OCAK 2017