MERKEZ VE HASTANE LABORATUVARLARI

Transkript

1 MERKEZ VE HASTANE LABORATUVARLARI ANALİTİK EVRELER Mart 2014 Ahmet Rıza Uras

2 Merkez Laboratuvarı Hastane Laboratuvarları Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH Haydarpaşa Numune EAH Ümraniye EAH Fatih Sultan Mehmet EAH Dr. Siyami Ersek Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi EAH Zeynep Kamil Kadın Doğum ve Çocuk EAH Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları EAH Erenköy Fizik tedavi ve Rehabilitasyon hastanesi Üsküdar Devlet Hastanesi Beykoz Devlet Hastanesi Şile Devlet Hastanesi

3 PREANALİTİK EVRE TEST İSTEĞİ BARKOD BASIMI ÖRNEK ALIMI ÖRNEK KABUL ANALİTİK EVRE HASTANE LABORATUVARLARI MERKEZ LABORATUVAR KALİTE KONTROL İÇ KALİTE KONTROL DIŞ KALİTE KONTROL POST ANALİTİK EVRE

4 PREANALİTİK EVRE TEST İSTEKLERİ BARKOD BASIMI (Acil servis) BARKOD BASIMI (Yatan hasta) BARKOD BASIMI (Poliklinik) ÖRNEK ALIMI (Acil servis) ÖRNEK ALIMI (Yatan hasta) ÖRNEK ALIMI (Poliklinik) ÖRNEK KABUL (Acil servis) ÖRNEK KABUL (Yatan hasta ve Poliklinik)

5 TEST İSTEKLERİ Doktor tarafından test istekleri 3 ekran aracılığı ile yapılır: ACİL TEST İSTEM EKRANI RUTİN TEST İSTEM EKRANI DIŞ LABORATUVAR TEST İSTEM EKRANI Doktor, Acil servisde sadece acil test istem ekranını kullanabilir. Doktor, Yatan hasta için rutin test, acil test ve dış laboratuvar test istem ekranlarını kullanabilir. Doktor poliklinik hastaları için rutin test ve dış laboratuvar test istem ekranlarını kullanabilir.

6 ACİL TEST İSTEM EKRANI GRUP ACİL BİYOKİMYA SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP GLUKOZ A-BİO RST Tüp ÜRE A-BİO RST Tüp KREATİNİN A-BİO RST Tüp ÜRİK ASİT A-BİO RST Tüp TOTAL PROTEİN A-BİO RST Tüp ALBUMİN A-BİO RST Tüp T.BİLİRUBİN A-BİO RST Tüp D.BİLİRUBİN A-BİO RST Tüp İND.BİLİRUBİN A-BİO RST Tüp AST A-BİO RST Tüp ALT A-BİO RST Tüp LDH A-BİO RST Tüp CK A-BİO RST Tüp CK-MB A-BİO RST Tüp AMİLAZ A-BİO RST Tüp LİPAZ A-BİO RST Tüp KALSİYUM A-BİO RST Tüp MAGNEZYUM A-BİO RST Tüp FOSFOR A-BİO RST Tüp SODYUM A-BİO RST Tüp POTASYUM A-BİO RST Tüp KLOR A-BİO RST Tüp AMONYAK A-AMONYAK EDTA Tüp DİGOKSİN A-BİO RST Tüp LİTYUM A-LİTYUM EDTA Tüp ETİL ALKOL ALKOL EDTA Tüp ASETAMİNOFEN A-BİO RST Tüp SALİSİLAT A-BİO RST Tüp GRUP KARDİYAK& ACİL HORMON ACİL KOAGÜLASYON SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP TSH A-HOR RST Tüp B-HCG A-HOR RST Tüp BNP A-HOR RST Tüp TROPONİN I A-HOR RST Tüp Kütle CKMB A-HOR RST Tüp PT A-KOAG Sitratlı Tüp INR A-KOAG Sitratlı Tüp APTT A-KOAG Sitratlı Tüp FİBRİNOJEN A-KOAG Sitratlı Tüp D-DİMER A-D-DİMER Sitratlı Tüp ACİL İDRAR İdrar analizi tam otomatik LOINC KODLAR A-TİT İdrar Kabı ACİL GAİTA Dışkıda Hb (monoklonal) A-GGK İdrar Kabı BOS GLUKOZ (BOS) BOS-BİO Düz Tüp PROTEİN (BOS) BOS-BİO Düz Tüp LDH (BOS) BOS-BİO Düz Tüp KLORÜR (BOS) BOS-BİO Düz Tüp KAN GAZI KAN GAZLARI LOINC KODLAR KANGAZI Kan gazı Enjektörü

7 BİYOKİMYA RUTİN TEST İSTEM EKRANI-1 SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP Glukoz ON-BİO Jelli tüp Glukoz Tolerans testi LOINC KOD OGTT Jelli tüp Hb A1C (HPLC) HbA1c EDTA tüp BUN ON-BİO Jelli tüp Kreatinin ON-BİO Jelli tüp Ürik Asit ON-BİO Jelli tüp Sodyum ON-BİO Jelli tüp Potasyum ON-BİO Jelli tüp Klorür ON-BİO Jelli tüp Kalsiyum ON-BİO Jelli tüp Fosfor ON-BİO Jelli tüp Magnezyum ON-BİO Jelli tüp Demir ON-BİO Jelli tüp TIBC ON-BİO Jelli tüp UIBC ON-BİO Jelli tüp Kolesterol ON-BİO Jelli tüp HDL Kolesterol ON-BİO Jelli tüp LDL (Direkt yöntem) ON-BİO Jelli tüp LDL (hesaplamalı) ON-BİO Jelli tüp VLDL ON-BİO Jelli tüp Trigliserid ON-BİO Jelli tüp Total Protein ON-BİO Jelli tüp Albumin ON-BİO Jelli tüp Total Bilirubin ON-BİO Jelli tüp SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP Direkt Bilirubin ON-BİO Jelli tüp İndirekt bilirubin ON-BİO Jelli tüp AST ON-BİO Jelli tüp ALT ON-BİO Jelli tüp ALP ON-BİO Jelli tüp GGT ON-BİO Jelli tüp CK ON-BİO Jelli tüp CK-MB ON-BİO Jelli tüp LDH ON-BİO Jelli tüp Amilaz ON-BİO Jelli tüp Lipaz ON-BİO Jelli tüp Prealbumin ON-BİO Jelli tüp IgA Türbidimetrik) ON-BİO Jelli tüp IgG (Türbidimetrik) ON-BİO Jelli tüp IgM (Türbidimetrik) ON-BİO Jelli tüp Total lge ON-BİO Jelli tüp ALP ON-BİO Jelli tüp GGT ON-BİO Jelli tüp CK ON-BİO Jelli tüp CK-MB ON-BİO Jelli tüp LDH ON-BİO Jelli tüp Amilaz ON-BİO Jelli tüp Lipaz ON-BİO Jelli tüp Prealbumin ON-BİO Jelli tüp

8 RUTİN TEST İSTEM EKRANI-2 HORMON,TÜMÖR BELİRTEÇ SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP TSH ON-HOR Jelli tüp FT ON-HOR Jelli tüp FT ON-HOR Jelli tüp Anti tiroglobulin antikor ON-HOR Jelli tüp Anti TPO ON-HOR Jelli tüp LH ON-HOR Jelli tüp FSH ON-HOR Jelli tüp Prolaktin ON-HOR Jelli tüp E2 (Estradiol) ON-HOR Jelli tüp Progesteron ON-HOR Jelli tüp DHEA-SO ON-HOR Jelli tüp HCG (Total veya BETA) ON-HOR Jelli tüp Total Testosteron ON-HOR Jelli tüp İnsülin ON-HOR Jelli tüp PTH ON-HOR Jelli tüp Kortizol ON-HOR Jelli tüp Deksametazon supresyon testi(0,5 mg doz ile) ON-HOR Jelli tüp Deksametazon supresyon testi(1 mg doz ile) ON-HOR Jelli tüp Deksametazon supresyon testi(2 mg doz ile) ON-HOR Jelli tüp PSA ON-HOR Jelli tüp Serbest PSA ON-HOR Jelli tüp SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP TSH ON-HOR Jelli tüp FT ON-HOR Jelli tüp FT ON-HOR Jelli tüp AFP ON-HOR Jelli tüp CEA ON-HOR Jelli tüp CA ON-HOR Jelli tüp CA ON-HOR Jelli tüp CA ON-HOR Jelli tüp Ferritin ON-HOR Jelli tüp Folat ON-HOR Jelli tüp Vitamin B ON-HOR Jelli tüp CCP ON-HOR Jelli tüp Büyüme hormonu OF-HOR Jelli tüp ACTH ACTH EDTA tüp C peptit ON-HOR Jelli tüp Tiroglobulin OF-HOR Jelli tüp Homosistein ON-HOR Jelli tüp IGF OF-HOR Jelli tüp IGFBP OF-HOR Jelli tüp Androstenedion OF-HOR Jelli tüp SHBG OF-HOR Jelli tüp Hidroksi Vit D VİT D EDTA tüp

9 İLAÇ RUTİN TEST İSTEM EKRANI-3 SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP Cyclosporin CYC EDTA tüp Takrolimus TAC EDTA tüp Valproik Asit ON-BİO Jelli tüp Karbamazepin ON-BİO Jelli tüp Asetominofen ON-BİO Jelli tüp Salisilat ON-BİO Jelli tüp Digoksin ON-BİO Jelli tüp Fenobarbital ON-BİO Jelli tüp Fenitoin ON-BİO Jelli tüp Lityum LİTYUM EDTA tüp PRENATAL TARAMA SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP Üçlü test (E3-HCG-AFP) PRENAT Jelli tüp Down sendrom1 (PAPP A+Serbest beta HCG) PRENAT Jelli tüp KOAGÜLASYON SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP PT KOAG Sitratlı Tüp INR A-KOAG Sitratlı Tüp APTT KOAG Sitratlı Tüp FİBRİNOJEN KOAG Sitratlı Tüp D-DİMER D-DİMER Sitratlı Tüp Protein C LOINC KOD M-KOAG Sitratlı Tüp Protein S LOINC KOD M-KOAG Sitratlı Tüp ELEKTROFOREZ SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP Protein elektroforezi LOINC KOD OF-ELEK Jelli tüp İmmün fiksasyon (serum) OF-ELEK Jelli tüp İmmün fiksasyon İDRAR (idrar) OF-ELEK-İD KABI HEMOGLOBİN VARYANT SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP Hemoglobin elektroforezi HPLC ile LOINC KOD HbVAR EDTA tüp

10 RUTİN TEST İSTEM EKRANI-4 DENETİMLİ SERBESTLİK SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP Amfetamin Opıat Kokain Ekstazi Cannabinoid Eroin Metabolıtı Etilglukuronid Benzodiazepin Buprenorfin FLOW SİTOMETRİ SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKE T TÜP Monoklonal antikor (herbiri) LOINC KOD flow EDTA tüp Lenfosit alt grupları LOINC KOD flow EDTA tüp TROMBOSİT FONKSİYON TESTLERİ SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP Kollajen ADP TROMB Sitratlı Tüp Kollajen epinefrin TROMB Sitratlı Tüp METABOLİTLER SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP Oksalat H-HCL 24 saatlik idrar kabı Sitrat (idrarda) H-HCL 24 saatlik idrar kabı Katekolaminler ve metabolitleri LOINC KOD 24H-HCL 24 saatlik idrar kabı Vanil mandelik asit (VMA) H-HCL 24 saatlik idrar kabı 5 Hidroksi İndol Asetik Asit H-HCL 24 saatlik idrar kabı AMİNO ASİT SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP Kantitatif aminoasit analizi (20 aminoasit) LOINC KOD SERUM AASİT EDTA tüp BOS AASİT Düz tüp İDRAR AASİT İdrar kabı Fenilanin yükleme EDTA tüp testi

11 RUTİN TEST İSTEM EKRANI-5 24 SAATLİK İDRAR SPOT İDRAR SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP PROTEİN H 24 saatlik idrar kabı MİKRO ALBUMİN H 25 saatlik idrar kabı KREATİNİN H 26 saatlik idrar kabı SODYUM H 27 saatlik idrar kabı POTASYUM H 28 saatlik idrar kabı KLORÜR H 29 saatlik idrar kabı KALSİYUM H 30 saatlik idrar kabı FOSFOR H 31 saatlik idrar kabı İDRAR ANALİZİ SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKE T TÜP İdrar analizi tam otomatik LOINC KOD TİT İdrar Kabı İdrar tetkiki (Strip ile) LOINC KOD TİT İdrar Kabı TER TESTİ SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP tertesti LOINC KOD TERTESTİ Hasta Gönderilecek SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP PROTEİN SPOT-İDR İdrar Kabı MİKRO ALBUMİN SPOT-İDR İdrar Kabı KREATİNİN SPOT-İDR İdrar Kabı SODYUM SPOT-İDR İdrar Kabı POTASYUM SPOT-İDR İdrar Kabı KLORÜR SPOT-İDR İdrar Kabı KALSİYUM SPOT-İDR İdrar Kabı ÜRE SPOT-İDR İdrar Kabı KREATİNİN KLİRENS SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP Kreatinin klerens testi LOINC KOD GAİTA SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP Dışkıda Hb (monoklonal) GGK Gaita Kabı

12 VÜCUT SIVILARI RUTİN TEST İSTEM EKRANI-6 SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP GLUKOZ VS Jelli tüp ÜRE VS Jelli tüp KREATİNİN VS Jelli tüp TOTAL PROTEİN VS Jelli tüp ALBUMİN VS Jelli tüp LDH VS Jelli tüp AMİLAZ VS Jelli tüp LİPAZ VS Jelli tüp T.BİLİRUBİN VS Jelli tüp D.BİLİRUBİN VS Jelli tüp İND.BİLİRUBİN VS Jelli tüp FOSFOR VS Jelli tüp KALSİYUM VS Jelli tüp SODYUM VS Jelli tüp POTASYUM VS Jelli tüp KLOR VS Jelli tüp AFP VS-M Jelli tüp CEA VS-M Jelli tüp CA VS-M Jelli tüp CA VS-M Jelli tüp CA VS-M Jelli tüp SEROLOJİ SUT KODU TEST ADI LOINC KODU ETİKET TÜP CRP,türbidimetrik ON-BİO Jelli tüp Romatoid faktör (RF) (Türbidimetrik) ON-BİO Jelli tüp ASO (Türbidimetrik) ON-BİO Jelli tüp C ON-BİO Jelli tüp C ON-BİO Jelli tüp

13 HASTANE LABORATUVARLARI MERKEZ LABORATUVAR

14 HASTANE LABORATUVARLARI ACİL LABORATUVAR RUTİN LABORATUVAR

15 ACİL LABORATUVARLAR İŞ AKIŞ ŞEMASI ACİL SERVİS TEST İSTEMİ BARKOD BASIMI ÖRNEK ALIMI ÖRNEK KABUL HEMOGRAM KAN GAZI İDRAR KAN GAİTA ANALİZÖR ANALİZÖR ANALİZÖR SANTRIFÜJ MANUEL ÇALIŞMA OTOANALİZÖR KOAGÜLASYON ANALİZÖRÜ UZMAN ONAYI

16 ACİL SERVİS TEST İSTEMİ Glukoz BUN Kreatinin AST ALT LDH CK CK-MB Amilaz Lipaz Albumin T.Bilirubin D.Bilirubin Kalsiyum Lityum Sodyum Potasyum Klorür Amonyak Alkol BOS protein LDH (BOS) Troponin I Kütle CK-MB BNP BetaHCG CRP İlaç düzeyleri D-dimer Protrombin Z APTT Gaita Acil Kültür

17 ACİL SERVİS BARKOD BASIMI Barkodlar Kan, idrar, gaita örnekleri için acil servis kan alma hemşiresi tarafından basılır. Barkod basımından hemen sonra kan örneği alınır. İdrar örneği için 2 barkod basılır. (idrar kabı ve tüpü)

18 ACİL SERVİS ÖRNEK ALIMI Kan örneği acil servis kan alma hemşiresi tarafından alınır. Alınan kan örneğinin barkodu okutularak kan alma saati sisteme girilir. Serumda çalışılacak acil testler için RST (Trombin aktivatörlü jelli tüp, turuncu kapaklı) tüplere alınır, tüp vakum bitinceye kadar doldurulur ve hemen en az 5 defa yavaşça alt üst ederek karıştırılır. Antikoagülanlı kan örnekleri için, tüp üzerindeki işarete kadar kan alınıp hemen en az 5 defa yavaşça alt üst ederek karıştırılır. Kan örneklerinin hemen laboratuvara gönderilmesi sağlanır.

19 ACİL SERVİS ÖRNEK ALIMI İdrar ve gaita kapları hastaya verilir ve alınan örneğin laboratuvara gönderilmesi sağlanır. Kan gazları için örnek alındıktan hemen sonra buz üzerinde laboratuvara gönderilir. Tüp temin eden Firma tarafından periyodik olarak eğitim düzenlenir.

20 ACİL LAB ÖRNEK KABUL Laboratuvara gelen örnekler işleme alınmadan barkodları okutularak laboratuvar kabulü yapılır. Hemşire tarafından numune alış saati her tüp/kap barkodu okutularak sisteme girilmediği taktirde numune LIS tarafından laboratuvara kabul edilemez. Kan örneklerinde kan alım saati ile laboratuvar kabul saati arasında 30 dakikadan fazla süre olur ise örnek LIS tarafından laboratuvara kabul edilemez.

21 ACİL LAB ÖRNEK KABUL Kan gazları için alınan örneklerde kan alım saati ile laboratuvar kabul saati arasında 5 dakikadan fazla süre olur ise örnek LIS tarafından laboratuvara kabul edilmez. LIS' de kan alım ve laboratuvara gelme süresi belirtilerek kabul edilmeme nedeni kaydedilir, laboratuvar teknisyeni tarafından istek yapan birime haber verilir. Kan alım saati ve laboratuvar kabul saati arasındaki süre nedeniyle LIS kabulü yapılamayan örnekler için yeni barkod basılamaz, tetkik girişleri yeniden yapılıp barkod basılır, alınan kan belirtilen süreler içinde laboratuvar gönderilir.

22 ACİL LAB ÖRNEK KABUL Yetersiz örnekler kabul edilmez, istek yapan birime haber verilir. Pıhtılı, yanlış tüp ve uygun seviyede alınmamış koagülasyon test örnekleri kabul edilmez, laboratuvar teknisyeni tarafından istek yapan birime haber verilir. Örneğin laboratuvara kabulünden itibaren 1 saatte tüm acil testlerin sonuçlandırılması gerektiğinden, RST ve sitratlı tüpler hemen santrifüj edilerek analize hazırlanır, ilgili laboratuvar bölümüne iletilir. İdrar, Hemogram, kangazları örnekleri hemen ilgili laboratuvar bölümüne iletilir.

23 ACİL LABORATUVAR KAN ÖRNEKLERİ Serum ve plazmada çalışılacak testler için aşağıdaki tüpler kullanılır: RST tüp (biyokimya testleri) Sodyum Sitratlı tüp (Koagülasyon testleri) K 3 EDTA (Amonyak, Lityum, BNP) Tam kanda çalışılacak testler için aşağıdaki tüpler kullanılır: K 3 EDTA ( Hemogram) Li-Heparinli kan gazı enjektörü

24 Glukoz BUN Kreatinin AST ALT CK CK-MB Amilaz Lipaz Albumin CRP ACİL BİYOKİMYA TESTLERİ (OTOANALİZÖR) T.Bilirubin D.Bilirubin Kalsiyum Lityum Sodyum Potasyum Klorür Amonyak Alkol BOS protein LDH (BOS) Troponin I Kütle CK-MB BNP BetaHCG

25 KOAGÜLASYON Protrombin Zamanı APTT Fibrinojen D-Dimer

26 GAİTA Biyokimya Gaitada monoklanal Hb + transferrin Mikrobiyoloji

27 RUTİN LABORATUVARLAR İŞ AKIŞ ŞEMASI YATAN HASTA POLİKLİNİK HASTA KABUL BARKOD BASIMI ÖRNEK ALIMI BARKOD BASIMI ÖRNEK ALIMI ÖRNEK KABUL İDRAR KAN GAİTA KÜLTÜR ÖRNEKLERİ ANALİZÖR TAM KAN (EDTA) SEDİMANTASYON SANTRIFÜJ MİKROBİYOLOJİ KOAGÜLASYON ANALİZÖRÜ KURYE HAZIRLIK KURYE MERKEZ LABORATUVAR UZMAN ONAYI

28 YATAN HASTA BARKOD BASIMI Barkodlar, Kan, idrar, gaita,kültür örnekleri için servis hemşiresi tarafından basılır. Barkod basımından hemen sonra tüpler etiketlenip kan örneği alınır.

29 YATAN HASTA ÖRNEK ALIMI Kan örneği servis hemşiresi tarafından alınır. Serumda çalışılacak testler için jelli tüplere kan alınır, tüp vakum bitinceye kadar doldurulur ve hemen en az 5 defa yavaşça alt üst edilerek karıştırılır. Antikoagülanlı kan örnekleri için, tüp üzerindeki işarete kadar kan alınıp hemen en az 5 defa yavaşça alt üst ederek karıştırılır. Alınan kanların barkodları okutularak kan alma saati HBYS ye kaydedilir.

30 YATAN HASTA ÖRNEK ALIMI İşlemi yapan hemşire adı sistemde görülür. Kan örneklerinin hemen laboratuvar gönderilmesi sağlanır. İdrar ve gaita örneklerinin barkodları okutularak örnek alma saati HBYS ye kaydedilir, örneklerin hemen laboratuvara gönderilmesi sağlanır. Kan gazları için örnek alındıktan sonra barkotları okutularak kan alma saati HBYS ye kaydedilir, örnek hemen buz üzerinde laboratuvara gönderilir. Tüp temin eden Firma tarafından periyodik olarak kan alma eğitimi düzenler.

31 POLİKLİNİK HASTA KABUL Veri giriş elemanı, HIS üzerinden Doktor tarafından verilen barkod veya vatandaşlık no ile hasta dosyasına ulaşır. HBYS deki istekleri LBYS ye aktarılır. Otomatik barkod basma sistemi olan hastanelerde Kan için bir barkod basılarak hastaya verilir. Diğer hastanelerde örnek tipine göre tüplere barkod basılır ve tüplere yapıştırılır. Diğer test grupları için barkod numune kabına yapıştırılıp hastaya verilir: İdrar (idrar kabı ve vakumlu idrar tüpü için 2 barkod basılmalı) 24 saatlik idrar Gaita Kültür

32 POLİKLİNİK HASTA KABUL Hastadan kan alınacak ise kan alma bölümüne yönlendirilir. Diğer test örnekleri için hastaya bilgi verilir ve yönlendirilir. Bazal kortizol için sabah saat 9 dan sonra barkod basımı HBYS /LBYS 'de engellenir.

33 POLİKLİNİK BARKOD BASIMI Veri giriş elemanı tarafından: Otomatik tüp barkodlama cihazı olan hastanelerde, kan örnekleri için 1 adet barkod basılıp hastaya verilir. Diğer hastanelerde tüm tüpler için barkod basılır ve tüpe yapıştırılır. Diğer test gruplar için barkodlar basılıp Tüp/kap üzerine yapıştırılıp hastaya verilir.

34 POLİKLİNİK ÖRNEK ALIMI Kan örneği kan alma hemşiresi tarafından poliklinik kan alma bölümünde alınır. Hasta kan örnekleri için verilen barkod ile kan alma bölümüne başvurur. Otomatik barkod cihazı olan hastanelerde, hasta barkodu okutularak gerekli tüplerin etiketlenmesi sağlanır. Hemşire, hasta barkodunu okutarak önündeki bilgisayar ekranında kan alınacak tüpleri görür. Kan aldıktan sonra hemşire tarafından tüplerin barkodu okutularak LBYS ye kan alma saatini kaydedilir.

35 POLİKLİNİK ÖRNEK ALIMI Kan, jelli tüplere, tüpün vakumu bitinceye kadar doldurulur ve hemen en az 5 defa yavaşça alt üst ederek karıştırılır. Antikoagülanlı kan örnekleri için, tüp üzerindeki işarete kadar kan alınıp hemen en az 5 defa yavaşça alt üst ederek karıştırılır. Kan örnekleri 30 dakikada bir kan alma bölümünden laboratuvar kabul bölümüne taşınır. Tüp temin eden Firma tarafından periyodik olarak eğitim düzenlenir. İdrar ve gaita örneklerinin laboratuvara gönderilmesi sağlanır. Kültür örnekleri...

36 ÖRNEK KABUL Merkez laboratuvara gönderilecek örnekler hastane acil laboratuvar alanı dışında, poliklinik kan alma bölümüne yakın bir alanda kabul edilir. Laboratuvara gelen örnekler işleme alınmadan barkodları okutularak laboratuvar kabulü yapılır. Kan alan hemşirenin adı LBYS de görülür.

37 ÖRNEK KABUL Laboratuvara gelen örnekler işleme alınmadan barkodları okutularak laboratuvar kabulü yapılır. Servis hemşiresi tarafından numune alış saati her tüp/kap barkodu okutularak sisteme girilmediği taktirde numune LBYS tarafından laboratuvara kabul edilemez. Yatan hastaların Jelli tüplere alınan Kan örneklerinde kan alım saati ile laboratuvar kabul saati arasında 90 dakikadan fazla süre olur ise örnek LBYS tarafından laboratuvara kabul edilemez.

38 ÖRNEK KABUL Yatan hastaların Sitratlı tüplere alınan Kan örneklerinde kan alım saati ile laboratuvar kabul saati arasında 90 dakikadan fazla süre olur ise örnek LBYS tarafından laboratuvara kabul edilemez. Yatan hastaların EDTA'lı tüplere alınan Kan örneklerinde kan alım saati ile laboratuvar kabul saati arasında 90 dakikadan fazla süre olur ise örnek LBYS tarafından laboratuvara kabul edilemez.

39 ÖRNEK KABUL Yatan hastalardan Kan gazları için alınan örneklerde kan alım saati ile laboratuvar kabul saati arasında 10 dakikadan fazla süre olur ise örnek LBYS tarafından laboratuvara kabul edilemez. LBYS' de kan alma saati ve laboratuvara gelme süresi belirtilerek kabul edilmeme nedeni LBYS ye kaydedilir, Kan alım saati ve laboratuvar kabul saati arasındaki süre nedeniyle LBYS kabulü yapılamayan örnekler için yeni barkod basılamaz, tetkik girişleri yeniden yapılıp barkod basılır, alınan kan belirtilen süreler içinde laboratuvar gönderilir.

40 ÖRNEK KABUL Poliklinik hastalarından alınan kanlar için, kan alma saati ile laboratuvar kabul saati arasındaki süre takip edilir. Sürenin en fazla 30 dakika olacağı şekilde numune taşınması düzenlenir. Az alınabilmiş kan örnekleri Test istemleri kontrol edilip örnek yeterli ise kabul edilir.

41 RUTİN İDRAR ÖRNEKLERİ Tam idrar analizi 24 saatlik idrar Total protein Mikroalbumin Acil test menüsünde bulunan testler: Kreatinin Elektrolitler Kalsiyum vb Acil test menüsünde bulunmayan testler Merkez laboratuvara gönderilir.

42 RUTİN KAN ÖRNEKLERİ Serum ve plazma elde etmek için kan örneği santrifüj edilir. santrifüj sonrası hemoliz, lipemik ve ikterik örnekler merkeze gönderilmek üzere ayrı olarak gruplandırılır. OGTT için glukoz, hastane laboratuvarlarında çalışılır. OGTT ile birlikte istenen diğer testler (insulin vb) Merkez laboratuvara gönderilir.

43 RUTİN KOAGÜLASYON TESTLERİ Protrombin Zamanı APTT Fibrinojen D-Dimer

44 MİKROBİYOLOJİ EKİM YAPILMAMIŞ DİREKT KÜLTÜR ÖRNEKLERİ Kan Kültürü Anareop Kültürler (Aerop kültürü ile birlikte) Balgam Kültürleri Gaita Kültürleri Trekeal Aspirat ve BAL Kültürü BOS Kültürü Pürülan aspirasyon ve yara kültürleri Kateter Kültürü Doku biyopsisi Kültürleri Steril vucut sıvısı (periton sıvısı, plevra sıvısı, Eklem sıvısı safra sıvısı) Kültürleri Mikoplazma-Üreplasma kültürü Vajen serviks Kültürü

45 MİKROBİYOLOJİ MİKROSKOPİ Boyalı Boyasız Mikroskopi Direkt parazit inceleme Hücre Sayımı Kanda Parazit Arama MANUEL SEROLOJİK TESTLER Grup A Streptokok tayini Gaita örneklerinde Clostridium Difficile Toksin A Rota Adenovirus Antijeni Helicobacter pylori Direkt antijen Criptosporodium Antijeni

46 KURYE HAZIRLIK Merkez laboratuvara gönderilecek örnekler gruplandırılarak paketlenir. Hemoliz, lipemik ve ikterik örnekler ayrı olarak paketlenir. Her pakete bir barkod verilir. Barkod okutulduğunda paketteki örnekler LBYS ekranında listelenir. Paket Kuryeye teslim edilmeden paket barkodu okutularak paket içindeki tüm tüpler için ayrı ayrı kurye teslim saati LBYS' ye kaydedilir.

47 KURYE HAZIRLIK Merkez laboratuvara gönderilecek örnek grupları: Serum Plazma Tam kan İdrar Kültür

48 SERUM ÖRNEKLERİ santrifüj edilmiş serum örnekleri test gruplarına göre sınıflandırılıp paketlere yerleştirilir: Sadece online sistemde çalışılacak test grupları Hem online hem de online dışı sistemlerde çalışılacak test grupları Sadece online sistem dışında çalışılacak test grupları Ayrı olarak alınmış kanlardan elde edilmiş serum örnekleri

49 Sadece online sistemde çalışılacak test grupları Biyokimya İmmünoassay Makro ELISA

50 Hem online hem de online dışı sistemlerde çalışılacak test grupları Biyokimya İmmünoassay Makro ELISA Mikro ELISA IFA Serum elektroforezi,immunfiksasyon Allerji Amino asit Spesifik testler (Immulite) Manuel seroloji

51 Sadece online sistem dışında çalışılacak test grupları Mikro ELISA IFA Serum elektroforezi,immunfiksasyon Allerji Amino asit Spesifik testler (Immulite) Manuel seroloji

52 Ayrı olarak alınmış kanlardan elde edilmiş serum örnekleri PCR örnekleri Prenatal tarama

53 Plazma Sitratlı plazma Faktör analizleri EDTA'lı plazma LC-MS

54 TAM KAN ÖRNEKLERİ Sodyum Sitratlı kan Sedimantasyon EDTA lı kan Hemogram HbA1c Hb Varyant Takrilumus Siklosporin

55 İDRAR ÖRNEKLERİ 24 saatlik idrarda acilde çalışılmayan testler Metabolitler Uyuşturucu paneli Amino asit İmmünfiksasyon

56 KÜLTÜR ÖRNEKLERİ Ekim yapılmamış kültür örnekleri İdentifikasyon ve antibiyogram işlemi için gönderilecek ekilmiş plaklar

57 BİYOKİMYA SUT TEST SUT TEST SUT TEST SUT TEST Glukoz LDL (Direkt yöntem) Lipaz Fenitoin Kan Üre Azotu (BUN) Trigliserid Mikroalbumin CRP (Türbidimetrik) Kreatinin Total Protein Protein Kantitatif (İdrarda) ASO (Türbidimetrik) Ürik Asit Albumin Prealbumin RF (Türbidimetrik) Sodyum Total Bilirubin Amonyak Potasyum Direkt Bilirubin Valproik Asit Klorür AST Karbamazepin Kalsiyum ALT Lityum Fosfor ALP Etil Alkol Magnezyum GGT Asetominofen Demir CK Salisilat Demir Bağlama Kapasitesi CK-MB Benzodiazepin Kolesterol LDH Digoksin HDL Amilaz Fenobarbital

58 IMMUNOASSAY SUT TEST SUT TEST SUT TEST TSH PTH Growth Hormon* * FT Kortizol ACTH ** FT PSA C-Peptid Anti TG antikor Serbest veya Kompleks PSA TG ** Anti TPO AFP Somatomedin-C** LH CEA IGFBP-3** FSH CA Cyclic citrullinated peptide (CCP) Prolaktin CA ,4-Delta androstenedion ** E CA Homosistein Progesteron Ferritin SHBG ** DHEA-SO4) Folat HCG (Total veya Beta) Vitamin B Total Testosteron Takrolimus* İnsülin Cyclosporin* *Takrolimus ve Cyclosporin tam kanda ön işlemli çalışılacak. * * Testler off line immünolojik analizörde (İmmulite) çalışılacak.

59 MAKRO ELISA SUT KODU TEST SUT KODU TEST HBsAg Anti Toxoplazma IgM Anti HCV Anti CMV IgG Anti HIV Anti CMV IgM Anti HBs HBeAg Anti Hbe Anti HAV IgG veya Total Anti HAV IgM Anti HBc IgG veya Total Anti HBc IgM Anti Rubella IgG Anti Rubella IgM Anti Toxoplazma IgG

60 MİKRO ELISA SUT KODU TEST VDRL HBsAg Anti HCV Anti HIV Anti HBs

61 IFA SUT KODU TEST ANA APA Anti dsdna Anti Jo Anti Scl Anti-Sm (İmmunoblotting) Anti Sm D Anti-Sm/RNP (İmmunoblotting) Anti-SSA (İmmunoblotting) Anti-SSB (İmmunoblotting)

62 SERUM ELEKTROFOREZİ-IMMUNFİKSASYON SUT KODU TEST Protein elektroforezi İmmün fiksasyon (serum) İmmün fiksasyon(idrar)

63 ALLERJİ SUT KODU TEST Spesifik Ig E Spesifik IgE (5'li miks) Eozinofilik katyonik protein

64 SPESİFİK TESTLER SUT KODU TESTLER Growth Hormon ACTH TG Somatomedin-C (IGF-1) IGFBP androstenedion SHBG

65 AMİNO ASİT PANELİ SUT KODU TEST Amino Asid Paneli Fosfoserin, taurin, fosfoetanolamin, aspartik asit, hidroksiprolin, theronin, serin, asparajin, glutamik asit, glutamin, sarkozin, α amino adibik asit, prolin, glisin, alanin, sitrulin, α amino bütirik asit, valin, sistin, metionin, sistationin, izolösin, lösin, tirozin, fenilalanin, β alanin, β amino bütirik asit, homosistein, aminobütirik asit, triptofan, etanolamin, hidroksilizin, ornitin, lizin, histidin, 3- metil histidin, 1-metil histidin, karnozin, anserin, arjinin Fenilanin yükleme testi

66 MANUEL SEROLOJİ SUT KODU TEST Brucella Agl. Testi.(Rose-Bengal) Brucella aglütinasyonu (Cooınbs antiserumu ile) Entamoeba Hıstolytıca Adezin Antijeni (Dışkı) Kist Hidatik (indirekt Hemaglütinasyon) Monotest VDRL-RPR Treponema Pallidum Hemaglütinasyon (TPHA)

67 PCR SUT KODU TEST HBV DNA HCV RNA H1V RNA CMV PCR Mikobakteri PCR Mikobakteri Tiplendirmesi HCV Genotıp

68 PRENATAL TARAMA Down sendrom1 ( PAPP-A, Serbest veya Total Beta HCG) Üçlü Test, Serbest veya Total Beta HCG, AFP, E3 Zeynep Kamil EAH de çalışılacak. Hastanelerde elektronik ortamda form doldurulduktan sonra istek yapılabilir, form laboratuvar tarafından görülür. Alınacak örnekler merkez laboratuvarında kabul edilir. Merkez laboratuvardan zeynep kamil EAH' ne kurye ile gönderilir. Örnekler saat 16:00 dan önce Zeynep Kamil EAH ne ulaştırılır.

69 FAKTÖR ANALİZLERİ SUT KODU TEST Protrombin zamanı (koagülometre) APTT Fibrinojen D-Dimer (Kantitatif) Protein C Protein S Yeterli sayıda örnek gelirse aşağıdaki testler Dış laboratuvar yerine Merkez laboratuvarda çalışılabilir. SUT KODU TEST Anti Faktör II a Anti Faktör X a Faktör 2-13 (Her bir faktör için) Lupus antikoagülan (doğrulama testi ile) Lupus antikoagülan taraması

70 LC-MS SUT KODU TEST Hidroksivitamin D

71 SEDİMANTASYON SUT KODU TEST Sedimantasyon