6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU HAKKINDA BİLGİLENDİRME

Transkript

1 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU HAKKINDA BİLGİLENDİRME I. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YASASINDAKİ HÜKÜMLER İŞ YASASINDA YER ALAN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN HÜKÜMLERDEN FARKLI MI? Evet, birçok farklı hüküm yer almakta, Bunlar arasında; - İş Kanunu kapsamında yer almayan (4857 sayılı İş Kanunun istisnalar başlıklı 4. Maddesinde sayılan) işlerin tamamına yakınının 6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanunu kapsamında yer almasını, - Memurlar dahil statülerine bakılmaksızın kamu veya özel işyerlerinde istihdam edilen tüm çalışanları kapsamasını, - Çalışan sayısına bakılmaksızın Kanun kapsamında olan tüm işyerlerinde İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırılması zorunluluğu getirilmesini, - İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli çalıştırılması konusunda küçük işyerlerine finansal destek sağlanmasını, - İşyerlerinin büyüklüğüne göre sayıları 1 ile 6 arasında değişmek üzere; İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda çalışanları temsil etmek üzere, işyerlerinde çalışan temsilcisi bulunması zorunluluğu getirilmesini, - Uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişilerin (destek elemanı), asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak işyerlerinde, görevlendirilmesi zorunluluğu getirilmesini, - İşyerlerinde diğer sağlık personeli kapsamında, görev yapabilmek için hemşire/sağlık memurlarının Bakanlıkça yetkilendirilmiş olması şartının getirilmiş olmasını, - Bazı sektörlerde risk değerlendirmesi yapılmamasının, İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğine aykırılık nedeni ile işin durdurulması kriterleri arasında sayılmasını, - Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının yetki belgesinin askıya alınması hükmünün getirilmesini, - Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumlu tutulmasını, - Yakın ve hayati tehlike durumunda işçilere çalışmaktan kaçınma hakkı verilmesini, - İdari para cezalarının neredeyse, 10 misli oranında artırılmasını, - İş kazalarının Bölge Çalışma (Çalışma ve İş Kurumu İl) Müdürlüklerine bildirilmesi zorunluluğunun kaldırılmasını, - Ağır ve tehlikeli iş kavramının kaldırılmasını, - Büyük endüstriyel kaza oluşabilecek işyerlerinin güvenlik raporunun, incelenmek üzere Bakanlığa gönderilmemesi veya Bakanlıkça yetersiz bulunması durumunda işin durdurulması hükmünün getirilmesini, Sayabiliriz.

2 II. KANUN KAPSAMINA İLİŞKİN SORULAR Hayır, 1. KANUN YALNIZCA İŞÇİLERİ Mİ KAPSIYOR? Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına (Kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişiler ) faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanacak. Evet, 2. KANUN KAPSAMI DIŞINDA TUTULAN İŞYERLERİ VAR MI? Aşağıda belirtilen işyerleri Kanun kapsamı dışında; a) Fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri işyerlerindekiler hariç Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının faaliyetleri. b) Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri. c) Ev hizmetleri. d) Hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında, iyileştirme kapsamında yapılan iş yurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri e) Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar 3. KANUN YÜRÜRLÜĞE GİRDİ Mİ? Kanunun tamamına yakını 31 Aralık 2012 tarihinden itibaren yürürlükte olmakla birlikte, 50 den daha az çalışanı bulunan işyerlerinde, uzman çalıştırma zorunluluğunun yerine getirilmesinde geçiş süreci uygulanacak, buna göre; a. 50 den daha az çalışanı bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi, diğer sağlık personeli çalıştırılması 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren zorunlu. b. 50 den daha az çalışanı bulunan az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi, diğer sağlık personeli çalıştırılması 30 Haziran 2014 tarihinden itibaren zorunlu. olacak. 4. AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLER AYRIMI SÜRECEK Mİ? Hayır, 4857 sayılı İş Kanununda ve ilgili mevzuatta yer alan Ağır ve Tehlikeli İş kavramı, 6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanununda yer almıyor, 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde hazırlanarak, 16 Haziran 2004 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmış olan, Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği 8 Şubat 2013 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği nin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılmıştır.

3 Bilindiği üzere Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliğinde yer alan hususlardan birisi de, yaş arasındaki Genç İşçilerin çalıştırılabilecekleri ve çalıştırılamayacakları işlere ilişkin düzenleme idi. Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliğinin yürürlükten kaldırılması nedeni ile "16 Yaşını Doldurmuş Fakat 18 Yaşını Bitirmemiş Genç İşçilerin Çalıştırılabilecekleri İşler" Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik' e eklenmiştir. Söz konusu Yönetmeliğe option=content&task=view&id=114&catid=34&itemid=79 adresinden ulaşabilirsiniz SAYILI İŞ KANUNUN HANGİ MADDELERİ YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILDI? 4857 sayılı Kanunun a) 2 nci maddesinin dördüncü fıkrası, b) 63 üncü maddesinin dördüncü fıkrası, c) 69 uncu maddesinin dördüncü, beşinci ve altıncı fıkraları, ç) 77, 78, 79, 80, 81, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 95, 105 ve Geçici 2 nci maddeleri 4. Maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan iş sağlığı ve güvenliği hükümleri saklı kalmak üzere ifadesi ile 98. Maddesinin birinci fıkrasında yer alan 85 inci madde kapsamındaki işyerlerinde ise çalıştırılan her işçi için bin yeni Türk Lirası ifadesi metinden çıkarılmıştı 30 Aralık2012 tarihi itibari ile yürürlükten kaldırıldı sayılı İş Kanunu nun güncel haline; option=content&task=view&id=287&catid=31&itemid=79 adresinden ulaşabilirsiniz. II. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASINDA İŞVERENLERİN İŞÇİLERİN YÜKÜMLÜLÜK SORUMLULUKLARINA İLİŞKİN SORULAR 1. İŞVERENLERİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN GENELYÜKÜMLÜLÜKLERİ NELER? 1. İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar. b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar. c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. d) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır. e) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır. 2. İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.

4 3. Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez. 4. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz. 2. ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASINDA YÜKÜMLÜLÜKLERİ VAR MI? Evet, var, (1) Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür. (2) Çalışanların, işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır: a) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek. b) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak. c) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek. ç) Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile işbirliği yapmak. d) Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile işbirliği yapmak. 6. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ NASIL SUNULACAK? İşverenler; Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunmaya yönelik çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirmek zorunda. İşyeri çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması halinde, bu hizmetin tamamı veya bir kısmı ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirilebilir. Belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması halinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini işveren kendisi üstlenebilir. İş Güvenliği uzmanlarının görevlerini yerine getirmelerine ilişkin hususlar 6331 Sayılı İş Sağlığı Güvenliği Yasası Ve Yönetmelikler Işığında İş Güvenliği Uzmanlığı başlığı altında option=content&task=view&id=229&catid=29&itemid=69 adresinde, Yer almakta.

5 7. İŞYERLERİNİN FARKLI TEHLİKE SINIFLARINDA OLMASI UYGULAMASI SÜRÜYOR MU? Evet, Bilindiği üzere, 4857 sayılı yasa çerçevesinde 2009 yılından bu yana, işyerleri az tehlikeli, tehlikeli, çok tehlikeli sınıf olmak üzere farklı tehlike sınıflarına ayrılmış idi. Aynı uygulama, 26 Aralık 2012 tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği nde de sürdürülmektedir. Söz konusu tebliğe option=content&task=view&id=288&catid=35&itemid=79 adresinden ulaşılabilir. 8. HER İŞLETMEDE BÜYÜKLÜĞÜNE, TEHLİKE SINIFINA BAKILMAKSIZIN İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞ YERİ HEKİMİ İSTİHDAMI ZORUNLULUĞU VAR MI? Evet var, Ancak bu yükümlülük dışarıdan hizmet alınarak yerine getirilebileceği gibi, gerekli belgeye sahip olunması şartı ile işveren tarafından da yerine getirilebilir. Ancak bu zorunluluğu getiren hüküm işyerlerinin büyüklüğüne ve işyerinin yer aldığı tehlike sınıfına göre kademeli olarak yürürlüğe giriyor. Bu hüküm; 1) Kamu kurumları ile 50'den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için, 30 Haziran 2016 tarihinden sonra, 2) 50'den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren Yürürlüğe giriyor. 3) Diğer işyerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra, (30 Aralık 2012) yürürlüğe girdi. 9. İŞVERENLERİN İŞYERİ SAĞLIK GÜVENLİK BİRİMİ KURMA ZORUNLULUĞU VAR MI? Belirlenen çalışma süresi nedeniyle işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda; işveren, işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurmak zorunda. İşyeri hekiminin tam süreli çalışmasının zorunlu olduğu işyerlerinde diğer sağlık personeli çalıştırılması zorunluluğu bulunmamakta.

6 10. KÜÇÜK İŞYERLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİNİN YERİNE GETİRİLMESİ İÇİN FİNANS DESTEĞİ SAĞLANACAK MI? Evet, Kamu kurum ve kuruluşları hariç ondan az çalışanı bulunan işyerlerinden çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine destek sağlanacak. Bakanlar Kurulu, ondan az çalışanı bulunanlardan az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin de faydalanmasına karar verebilecek. Giderler, iş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından finanse edilecek. Denetimlerde; istihdam ettiği kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı tespit edilen işverenlerden, tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal faizi ile birlikte Sosyal Güvenlik Kurumunca geri alınacak, bu durumdaki işverenler, sağlanan destekten üç yıl süreyle faydalanamayacak. 11. AĞIR VE TEHLİKELİ İŞ KAVRAMI KALKTIĞINA GÖRE, İŞÇİLERE SAĞLIK RAPORU ALINMAYACAK MI? Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamayacak. İşçilerin, İşe girişlerinde, İş değişikliğinde, İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri halinde. İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla, çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlanması zorunlu. 12. SAĞLIK RAPORLARI NEREDEN ALINABİLECEK? Sağlık raporları, işyeri sağlık ve güvenlik biriminde veya işyeri dışında hizmet alınan ortak sağlık ve güvenlik biriminde görevli olan işyeri hekiminden alınacak. 13. SAĞLIK RAPORLARINA İTİRAZ NEREYA YAPILACAK? Raporlara itirazlar Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hakem hastanelere yapılacak, hakem hastanelerce, verilen kararlar kesin olacak. 14. SAĞLIK GÖZETİMİNİN MALİYETİNİ KİM KARŞILAYACAK Sağlık gözetiminden doğan maliyet ve bu gözetimden kaynaklı her türlü ek maliyet İşverence karşılanır, çalışana yansıtılamaz. 15. İŞÇİLERE, İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ VERİLMESİ ZORUNLU MU? İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlayacak, bu eğitim özellikle; işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş ekipmanının değişmesi halinde veya yeni

7 teknoloji uygulanması halinde verilecek. Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenecek, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrarlanacak. 16. İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ EĞİTİMİNİN MALİYETİ KİM TARAFINDAN KARŞILANACAK? Eğitimin maliyeti çalışanlara yansıtılamayacak, Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılacak. Eğitim sürelerinin haftalık çalışma süresinin üzerinde olması hâlinde, bu süreler fazla sürelerle çalışma veya fazla çalışma olarak değerlendirilecek. 17. AĞIR VE TEHLİKELİ İŞ KAVRAMI KALKTIĞINA GÖRE MESLEKİ EĞİTİM ALMA ZORUNLULUĞU DA MI KALKTI? Hayır, Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamayacak. 18. İŞYERLERİNDE RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPILMASI ZORUNLULUĞU VAR MI? Evet var, Yasa gereğince; İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlü Risk değerlendirme yapma zorunluluğu konusunda işyerinin girdiği tehlike sınıfının ve işyerinde çalışan sayısının önemi yok, tüm tehlike sınıflarındaki işyerlerinde çalışan sayısına bakılmaksızın risk değerlendirmesi yapılması zorunlu. Risk değerlendirmesinin yapılmaması durumunda 1. Ay için Tl, diğer aylar için her ay TL para cezası uygulanacak. Ayrıca çok tehlikeli sınıfta yer alan Metal, Maden, Yapı işleri, Tehlikeli kimyasallarla çalışılan işyerleri ve Büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılmaması durumunda işyerinde iş durdurulacak. İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği ne option=content&task=view&id=290&catid=34&itemid=79 adresinden ulaşabilirsiniz. 19. İŞYERLERİNDE ACİL DURUM PLANI HAZIRLANMASI ZORUNLU MU? Evet, İşyerlerinde; Acil Durum Planı Yapılması zorunlu. 20. BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN OLUŞABİLECEĞİ İŞYERLERİ İÇİN FARKLI YÜKÜMLÜLÜKLER VAR MI? Evet var, büyük endüstriyel kazalar oluşabilecek işyerleri için açılmadan önce güvenlik raporu veya büyük kaza önleme politika belgesi hazırlanacak. Güvenlik Raporunun bakanlıkça incelenmesinden sonra işyeri işletmeye açılabilecek. 21. İŞYERLERİNDE İŞİN DURDURULMASI SÖZ KONUSU MU? Evet, hayati tehlike halinde, risk değerlendirmesi yapılmaması halinde işin durdurulacak. (1) İşyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya iş ekipmanlarında çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde; bu tehlike giderilinceye kadar, hayati tehlikenin niteliği ve bu tehlikeden doğabilecek riskin etkileyebileceği alan ile çalışanlar dikkate alınarak, işyerinin bir bölümünde veya tamamında iş durdurulacak. Ayrıca çok tehlikeli sınıfta yer alan

8 maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, risk değerlendirmesi yapılmamış olması durumunda iş durdurulacak. (2) İş sağlığı ve güvenliği bakımından teftişe yetkili üç iş müfettişinden oluşan heyet, iş sağlığı ve güvenliği bakımından teftişe yetkili iş müfettişinin tespiti üzerine gerekli incelemeleri yaparak, tespit tarihinden itibaren iki gün içerisinde işin durdurulmasına karar verebilecek. Ancak tespit edilen hususun acil müdahaleyi gerektirmesi halinde; tespiti yapan iş müfettişi, heyet tarafından karar alınıncaya kadar geçerli olmak kaydıyla işi durdurulacak. 21. İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ KANUNUNDA İŞ KAZASI TANIMI YER ALIYOR MU? Evet, İş kanunlarında iş kazası tanımı yer almazken İş sağlığı Güvenliği Kanununa İş Kazası tanımı girdi. Kanunda iş kazası; İş kazası: İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olay şeklinde tanımlandı. 22. İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI NERELERE BİLDİRİLECEK? a) İşveren; İş kazalarını kazadan sonraki üç işgünü içinde, Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç işgünü içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmek zorunda. b) Sağlık hizmeti sunucuları; Kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmek zorunda. c) İşyeri hekimi veya sağlık hizmeti sunucuları; meslek hastalığı ön tanısı koydukları vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına sevk eder.

9 III. İŞYERLERİNDE İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ ORGANİZASYONUNA İLİŞKİN SORULAR: 1. İŞYERLERİNDE ÇALIŞANLAR İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ KONUSUNDA TEMSİL EDİLECEK Mİ? Evet, işyerlerinde çalışan temsilcisi bulunacak. Çalışan temsilcisi, İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili olacak. 2. İŞYERLERİNDE KAÇ TANE ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ BULUNACAK? a) İki ile elli arasında çalışanı bulunan işyerlerinde bir. b) Elli bir ile yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde iki. c) Yüz bir ile beş yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde üç. ç) Beş yüz bir ile bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde dört. d) Bin bir ile iki bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde beş. d) İki bin bir ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde altı. Çalışan temsilcisi bulunacak. Birden fazla çalışan temsilcisinin bulunması durumunda baş temsilci, çalışan temsilcileri arasında yapılacak seçimle belirlenecek. İşyerinde yetkili sendika bulunması halinde, işyeri sendika temsilcileri çalışan temsilcisi olarak da görev yapacak. 3. ÇALIŞAN TEMSİLCİLERİ SEÇİMLE Mİ BELİRLENECEK? İşveren; işyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını göz önünde bulundurarak dengeli dağılıma özen göstermek kaydıyla, çalışanlar arasında yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla, çalışan temsilcisini görevlendirecek. 4. ÇALIŞAN TEMSİLCİLERİNE İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ KONUSUNDA AYRI EĞİTİM VERİLECEK Mİ? Evet, Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilecek. 5. İŞYERLERİNDE, İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI, İŞYERİ HEKİMİ, DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN DIŞINDA İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ KONULARINDA BAŞKA PERSONELİN DE GÖREVLENDİRİLMESİ GEREKİYOR MU? Evet, Asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş Destek elemanı bulunacak. 6. ÇALIŞAN TEMSİLCİLERİNİN HANGİ HAKLARI VAR?

10 Çalışan temsilcileri, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için, işverene öneride bulunma ve işverenden gerekli tedbirlerin alınmasını isteme hakkına sahiptir. Görevlerini yürütmeleri nedeniyle, çalışan temsilcileri ve destek elemanlarının hakları kısıtlanamaz ve görevlerini yerine getirebilmeleri için işveren tarafından gerekli imkânlar sağlanır. Çalışanların veya çalışan temsilcilerinin, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği için alınan önlemlerin yetersiz olduğu durumlarda veya teftiş sırasında, yetkili makama başvurmalarından dolayı hakları kısıtlanamaz. Destek elemanları ile çalışan temsilcilerinin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili koruyucu ve önleyici tedbirler, ölçüm, analiz, teknik kontrol, kayıtlar, raporlar ve teftişten elde edilen bilgilere, ulaşmasını sağlanır. 7. İŞYERLERİNDE İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI ÇALIŞMALARINA İŞÇİLERİN KATILILIMI NASIL SAĞLANACAK? İşveren, görüş alma ve katılımın sağlanması konusunda, çalışanlara veya iki ve daha fazla çalışan temsilcisinin bulunduğu işyerlerinde varsa işyeri yetkili sendika temsilcilerine yoksa çalışan temsilcilerine aşağıdaki imkânları sağlar: a) İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda görüşlerinin alınması, teklif getirme hakkının tanınması ve bu konulardaki görüşmelerde yer alma ve katılımlarının sağlanması. b) Yeni teknolojilerin uygulanması, seçilecek iş ekipmanı, çalışma ortamı ve şartlarının çalışanların sağlık ve güvenliğine etkisi konularında görüşlerinin alınması. İşveren, destek elemanları ile çalışan temsilcilerinin aşağıdaki konularda önceden görüşlerinin alınmasını sağlar: a) İşyerinden görevlendirilecek veya işyeri dışından hizmet alınacak işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer personel ile ilk yardım, yangınla mücadele ve tahliye işleri için kişilerin görevlendirilmesi. b) Risk değerlendirmesi yapılarak, alınması gereken koruyucu ve önleyici tedbirlerin ve kullanılması gereken koruyucu donanım ve ekipmanın belirlenmesi. c) Sağlık ve güvenlik risklerinin önlenmesi ve koruyucu hizmetlerin yürütülmesi, ç) Çalışanların bilgilendirilmesi. d) Çalışanlara verilecek eğitimin planlanması. 8. HANGİ İŞYERLERİNDE İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ KURULU KURULACAK? Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturacak. 9. İŞVEREN KURUL KARARLARINI UYGULAMAK ZORUNDA MI? İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygulamak zorunda.

11 10. ASIL İŞVEREN ALT İŞVEREN İLİŞKİSİNİN BULUNDUĞU İŞYERLERİNDE KURUL NASIL OLUŞTURULACAK- NASIL ÇALIŞACAK? Altı aydan fazla süren asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu hallerde; a) Asıl işveren ve alt işveren tarafından ayrı ayrı kurul oluşturulmuş ise, faaliyetlerin yürütülmesi ve kararların uygulanması konusunda işbirliği ve koordinasyon asıl işverence sağlanacak. b) Asıl işveren tarafından kurul oluşturulmuş ise, kurul oluşturması gerekmeyen alt işveren, koordinasyonu sağlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci atayacak. c) İşyerinde kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, alt işverenin oluşturduğu kurula işbirliği ve koordinasyonu sağlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci atayacak. d) Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren ve alt işverenin toplam çalışan sayısı elliden fazla ise, koordinasyonu asıl işverence yapılmak kaydıyla, asıl işveren ve alt işveren tarafından birlikte bir kurul oluşturulacak. Aynı çalışma alanında birden fazla işverenin bulunması ve bu işverenlerce birden fazla kurulun oluşturulması halinde işverenler, birbirlerinin çalışmalarını etkileyebilecek kurul kararları hakkında diğer işverenleri bilgilendirilecek. 11. İŞÇİLERİN ÇALIŞMAKTAN KAÇINMA HAKKI VAR MI? Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula (İş sağlığı güvenliği kurulu), kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilecek. Kurul acilen toplanarak, işveren ise derhal kararını verecek, durumu tutanakla tespit ederek, Kararı, çalışana ve çalışan temsilcisine yazılı olarak bildirecek. Kurul veya işverenin çalışanın talebi yönünde karar vermesi halinde çalışan, gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınma hakkına sahip. Çalışanların çalışmaktan kaçındığı dönemdeki ücreti ile kanunlardan ve iş sözleşmesinden doğan diğer hakları saklı. Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu durumlarda kurula ya da işverene durumun tespit edilmesi yönünde başvuruda bulunmaksızın, işyerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen güvenli yere gider. Çalışanların bu hareketlerinden dolayı hakları kısıtlanamaz. 12. ÖNLEM ALINMAMASI HALİNDE İŞÇİLERİN İŞ AKDİNİ FESİH HAKKI VAR MI? İş sözleşmesiyle çalışanlar, talep etmelerine rağmen gerekli tedbirlerin alınmadığı durumlarda, tabi oldukları kanun hükümlerine göre iş sözleşmelerini feshedebilir. Toplu sözleşme veya toplu iş sözleşmesi ile çalışan kamu personeli, bu maddeye göre çalışmadığı dönemde fiilen çalışmış sayılır.

12

13 IV. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI, İŞYERİ HEKİMLİĞİ, İŞYERİ HEMŞİRELİĞİNE İLİŞKİN SORULAR 1. KİMLER İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI OLABİLECEK İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler ile mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanı, şeklinde tanımlanmıştır. Buna göre ayrım olmaksızın tüm mühendislik disiplinlerindeki mühendisler, mimarlar (peyzaj mimarları, iç mimarlar, şehir plancılar dahil) iş güvenliği uzmanı olabilmektedir. Kanununda sözü edilen teknik elemanlar: Teknik öğretmen, fizikçi, kimyager ve biyolog unvanına sahip olanlar ile üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği programı mezunlarıdır. 2. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI YİNE FARKLI SERTİFİKA SINIFLARINA AYRILIYOR MU? Evet, 6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanununda da, iş güvenliği uzmanları 3 sertifika grubunda toplanıyor; İş Güvenliği Uzmanları, A sınıfı, B sınıfı ve C sınıfı olmak üzere 3 sertifika sınıfında gruplandırılıyor. İş güvenliği uzmanlarının görev alabilmeleri için; çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A) sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az (B) sınıfı, az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olmaları şartı aranıyor. 3. C SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI İLE B SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BİR ÜST SINIFTA GÖREV YAPABİLECEKLER Mİ? Evet, bu konuda yasada düzenleme yer almakta, buna göre; çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü, bu işyerlerinde Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört yıl süreyle (30 Haziran 2016 tarihine kadar) (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü, bu işyerlerinde Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süreyle (30 Haziran 2015) (C) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi kaydıyla yerine getirilmiş sayılacak 4. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREV YAPABİLECEKLERİ İŞYERLERİNİN BELİRLENMESİNDE SEKTÖREL DÜZENLEME YAPABİLECEK Mİ? Evet, Yasada yer alan hüküm gereğince; Bakanlık, iş güvenliği uzmanlarının ve işyeri hekimlerinin görevlendirilmesi konusunda sektörel alanda özel düzenleme yapabilecek. 5. İŞYERİ HEKİMLİĞİ, İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI, DİĞER SAĞLIK PERSONELİ SERTİFİKASI NASIL ALINACAK? 4857 sayılı kanun çerçevesinde yürürlükte olan yönetmelik hükümlerine göre, iş güvenliği uzmanı ya da işyeri hekimliği sertifikası alınmasında farklı yöntemler bulunmakta (1. eğitim kurumlarının düzenlediği eğitimler sonunda düzenlenen sınava katılma, 2. Doğrudan sınava katılma ÇSGB Personeli/İSG alanında Y. Lisans/Doktora yapmış olanlar ) Kanunda;

14 İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin eğitimleri ve belgelendirilmeleri, unvanlarına göre kimlerin hangi sınıf belge alabilecekleri, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli eğitimi verecek kurumların belgelendirilmeleri, yetkilendirilmeleri ile eğitim programlarının ve bu programlarda görev alacak eğiticilerin niteliklerinin belirlenmesi ve belgelendirilmeleri, eğitimlerin sonunda yapılacak sınavlar ve düzenlenecek belgeler konusunda yönetmelik çıkartılması hükmü yer almakta, şu anda yürürlükte olan mevzuata uygun bir düzenleme bekleyebiliriz. 6. HANGİ KURUM VE KURULUŞLAR İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI İŞYERİ HEKİMLİĞİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİ EĞİTİMİNİ DÜZENLEYEBİLECEK? İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin eğitimleri, Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından kurulan müesseseler verebilecek. 7. İŞYERİ HEKİMLERİ VE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI YENİLEME EĞİTİMLERİNE KATILACAK MI? Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı konuya ilişkin yaptığı duyurularda, belgelerin üzerinde alındığı tarihin olacağını, dolayısı ile işyeri hekimi ya da iş güvenliği uzmanı olarak görev yapabilmek için yenileme eğitimlerine katılım gerektiğini belirtmektedir. Kanunda belgelerin yenilenmesine ilişkin hüküm bulunmamakla birlikte, daha önceki yönetmeliklerde yer aldığı üzere, belge tarihinin üzerinden 5 yıllık süre geçmiş uzman ve hekimler yenileme eğitimlerine katılacaklar. Yenileme eğitimleri de yetkilendirilmiş eğitim kurumları tarafından düzenlenecek. Evet, 7. İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI; GÖREVLENDİRİLDİKLERİ İŞYERLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİYLE İLGİLİ ALINMASI GEREKEN TEDBİRLERİ İŞVERENE YAZILI OLARAK MI BİLDİRECEK? İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları; görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirecek, bildirilen hususlardan hayati tehlike arz edenlerin işveren tarafından yerine getirilmemesi halinde, bu hususu Bakanlığın yetkili birimine bildirecek. İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı yapılan tespit ve tavsiyeler ile gerekli görülen diğer hususları, seri numaralı ve sayfaları bir asıl iki kopyalı şekilde düzenlenmiş her işyeri için ayrı olarak düzenlenen deftere yazacak, Onaylı defter işyerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri, Genel Müdürlük veya noterce her sayfası mühürlenmek suretiyle onaylanır. Onaylı defter yapılan tespitlere göre iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ile işveren tarafından birlikte veya ayrı ayrı imzalanır. Onaylı deftere yazılan tespit ve öneriler işverene tebliğ edilmiş sayılır. Onaylı defterin asıl sureti işveren, diğer suretleri ise iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi tarafından saklanır. Defterin imzalanması ve düzenli tutulmasından işveren sorumludur. Teftişe yetkili iş müfettişlerinin her istediğinde işveren onaylı defteri göstermek zorundadır.

15 İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunmak üzere OSGB lerce görevlendirilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı tarafından saklanması gereken onaylı defter suretleri, OSGB arşivinde tutulur ve istenmesi halinde denetime yetkili memurlara gösterilir. Kendilerinden talep edilmese dahi, sözleşme süresi sonunda bütün kayıt ve dosyalar OSGB lerce işverene teslim edilir. Evet, 8. HİZMET SUNAN KURULUŞLAR İLE İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI, İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİNİN YÜRÜTÜLMESİNDE HİZMET SUNDUKLARI İŞVERENE KARŞI SORUMLU OLACAK MI? İşyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanları başlıklı madde de; Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludur. Hükmü yer almakta. Evet, 9. İŞYERİ HEKİMİ VEYA İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ YETKİ BELGESİNİN ASKIYA ALINMASI SÖZ KONUSU MU? Yasada bu konuda; Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının yetki belgesi askıya alınır. Maddesi yer almakta. Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen iş güvenliği uzmanının yetki belgesi 6 ay süreyle askıya alınır. Bu konudaki ihmalin tespitinde kesinleşmiş yargı kararı esas alınır. 10. KAMU KURUMLARINDAKİ İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI- İŞYERİ HEKİMLERİ NASIL GÖREV YAPACAK? Kamu kurum ve kuruluşlarında ilgili mevzuata göre çalıştırılan işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı olma niteliğini haiz personel, gerekli belgeye sahip olmaları şartıyla asli görevlerinin yanında, belirlenen çalışma süresine riayet ederek çalışmakta oldukları kurumda veya ilgili personelin muvafakati ve üst yöneticinin onayı ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görevlendirilebilecek. 11. KAMU KURUMLARINDAKİ İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI- İŞYERİ HEKİMLERİ EK ÜCRET ALACAK MI? Evet, bu şekilde görevlendirilecek personele, görev yaptığı her saat için (200) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı tutarında ilave ödeme, hizmet alan kurum tarafından yapılacak. Bu ödemeden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmayacak. Bu durumdaki görevlendirmeye ilişkin ilave ödemelerde, günlük mesai saatlerine bağlı kalmak kaydıyla, aylık toplam seksen saatten fazla olan görevlendirmeler dikkate alınmayacak.

16 V- İDARİ PARA CEZALARINA İLİŞKİN SORULAR 1. KANUN HÜKÜMLERİNE UYULMAMASI HALİNDE NE KADAR İDARİ PARA CEZASI UYGULANACAK? Kanunda yerine getirilmeyen her bir yükümlülük için bin TL ile seksen bin TL arasında ceza verilecek. - Belirlenen nitelikte iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi görevlendirmeyen işverene görevlendirmediği her bir kişi için beş bin Türk Lirası, Aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar, - Diğer sağlık personeli görevlendirmeyen işverene iki bin beş yüz Türk Lirası, Aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar, - Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşların görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar.» Hükmüne aykırılıkta binbeşyüz TL - İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlar. Hükmüne aykırılıkta binbeşyüz TL - Çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakkında; görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşları, başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanları ve bunların işverenlerini bilgilendirir» Hükmüne aykırılıkta binbeşyüz TL - Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşlar tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirir.» Hükmüne aykırılıkta yerine getirilmeyen her bir tedbir için ayrı ayrı bin TL - «İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının hak ve yetkileri, görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlanamaz. Bu kişiler, görevlerini mesleğin gerektirdiği etik ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde yürütür.» Fıkrası ile «Belirlenen çalışma süresi nedeniyle işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda; işveren, işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurar.» fıkralarına aykırı hareket eden işverene her bir ihlal için ayrı ayrı binbeşyüz Türk Lirası, - Risk değerlendirmesi yapmayan veya yaptırmayan işverene üçbin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için dörtbinbeşyüz Türk Lirası, - İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlar.» fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene binbeşyüz Türk Lirası,

17 - Acil durumların belirlenmesi, acil durumların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlayıcı tedbirlerin alınması, acil durum planlarının hazırlanması, acil durum ekiplerinin oluşturulması, acil durum ekipmanlarının sağlanması, acil durum ekiplerinin eğitimi ve acil durum tatbikatlarının yapılması, ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatın sağlanması hükümlerine aykırı hareket eden işverene, uyulmayan her bir yükümlülük için bin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar, - «Ciddi, yakın ve önlenemeyen tehlikenin meydana gelmesi durumunda çalışanların; işi bırakarak derhal çalışma yerlerinden ayrılıp güvenli bir yere gidebilmeleri için, önceden gerekli düzenlemeleri yapar ve çalışanlara gerekli talimatları verir.» «Durumun devam etmesi halinde, zorunluluk olmadıkça, gerekli donanıma sahip ve özel olarak görevlendirilenler dışındaki çalışanlardan işlerine devam etmelerini isteyemez.» hükümlerine aykırı hareket eden işverene, uyulmayan her bir yükümlülük için bin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar, - «İşveren, çalışanların kendileri veya diğer kişilerin güvenliği için ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıkları ve amirine hemen haber veremedikleri durumlarda; istenmeyen sonuçların önlenmesi için, bilgileri ve mevcut teknik donanımları çerçevesinde müdahale edebilmelerine imkân sağlar. Böyle bir durumda çalışanlar, ihmal veya dikkatsiz davranışları olmadıkça yaptıkları müdahaleden dolayı sorumlu tutulamaz.» hükümlerine aykırı hareket eden işverene, uyulmayan her bir yükümlülük için bin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar, - Bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kayıtlarının tutulması, gerekli incelemelerin yapılarak bunlar ile ilgili raporların düzenlenmesine İlişkin yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene her bir yükümlülük için ayrı ayrı binbeşyüz Türk Lirası, - Yaralanma veya ölüme neden olmamakla birlikte işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporların düzenlenmemesi halinde ikibin Türk Lirası, - Sağlık hizmeti sunucularının kendilerine intikal eden iş kazalarını, en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmemesi, Yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmemesi halinde Sağlık hizmeti sunucuları veya yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına ikibin Türk Lirası, - Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacakların, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılması, Çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerinin dikkate alınarak sağlık gözetimine tabi tutulmalarının sağlanmaması Halinde, işverene, sağlık gözetimine tabi tutulmayan veya sağlık raporu alınmayan her çalışan için bin Türk Lirası, - İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve sürdürülebilmesi amacıyla, çalışanların ve çalışan temsilcilerinin işyerinin özellikleri de dikkate alınarak Kanunun, 16 ncı maddesinde belirtilen konularda bilgilendirilmemesi halinde; bilgilendirilmeyen her bir çalışan için bin Türk Lirası, - Çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmemesi, Verilen eğitimin maliyetinin çalışanlara yansıtılması, Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılmaması, Eğitim sürelerinin haftalık çalışma süresinin üzerinde olması hâlinde, bu sürelerin fazla sürelerle çalışma veya fazla çalışma olarak değerlendirilmemesi, Hallerinde, her bir çalışan için bin Türk Lirası, - Kanunun 18. maddesinde belirtilen hususlarda çalışanların veya iki ve daha fazla çalışan temsilcisinin bulunduğu işyerlerinde varsa işyeri yetkili sendika temsilcilerinin, yoksa çalışan temsilcilerinin görüşlerinin alınmaması, katılımlarının sağlanmaması halinde her bir aykırılık için ayrı ayrı bin Türk Lirası,

18 - İşyerinde çalışan temsilcisinin görevlendirilmemesi, görevlerini yürütmeleri nedeniyle, çalışan temsilcileri ve destek elemanlarının haklarının kısıtlanması ve görevlerini yerine getirebilmeleri için işveren tarafından gerekli imkânların sağlanmaması, halinde, bin Türk Lirası, - Çalışan temsilcilerinin, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için, işverene yaptıkları önerilerin ve alınmasının istedikleri tedbirlerin gereğinin yerine getirilmemesi Halinde, binbeşyüz Türk Lirası, - Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturulmaması, İş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun olarak alınmış kurul kararlarının uygulanmaması, Hem asıl işveren hem alt işveren tarafından ayrı ayrı kurul oluşturulmuş ise, asıl işverence; faaliyetlerin yürütülmesi ve kararların uygulanması konusunda işbirliği ve koordinasyonun sağlanmaması, Asıl işveren tarafından kurul oluşturulmuş ise, kurul oluşturması gerekmeyen alt işverenin, koordinasyonu sağlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci atamaması, İşyerinde kurul oluşturması gerekmeyen asıl işverenin, işbirliği ve koordinasyonu sağlamak üzere alt işverenin oluşturduğu kurula vekâleten yetkili bir temsilci atamaması, Ayrı, ayrı çalıştırdıkları işçi sayısı 50 nin altında olmakla birlikte, toplam çalışan sayısı elliden fazla olan asıl işveren ve alt işverenin koordinasyonu asıl işverence yapılmak kaydıyla, birlikte kurul oluşturmaması, Aynı çalışma alanında birden fazla işverenin bulunması ve bu işverenlerce birden fazla kurulun oluşturulması halinde işverenlerin, birbirlerinin çalışmalarını etkileyebilecek kurul kararları hakkında diğer işverenleri bilgilendirmemesi Halinde, her bir aykırılık için ayrı ayrı ikibin Türk Lirası, - Birden fazla işyerinin bulunduğu, iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi yerlerde, iş sağlığı ve güvenliği konusundaki koordinasyon sağlayan yönetimin işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden diğer işyerlerini etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli tedbirleri almaları için işverenleri uyarmaması, bu uyarılara uymayan işverenleri Bakanlığa bildirmemesi halinde yönetimlere, beşbin Türk Lirası, - Bakanlığın, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği konularında ölçüm, inceleme ve araştırma yapması, bu amaçla numune almasına engel olan işverene beşbin TL, - Bakanlığın, eğitim kurumları ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin kontrol ve denetiminin yapılmasına engel olan işverene beşbin Türk Lirası, - işyerinin bir bölümünde veya tamamında verilen durdurma kararına uymayarak durdurulan işi yönetmelikte belirtilen şartları yerine getirmeden devam ettiren işverene fiil başka bir suç oluştursa dahi onbin Türk Lirası, - İşin durdurulması sebebiyle işsiz kalan çalışanların ücretlerini ödememe veya ücretlerinde bir düşüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına göre başka bir iş vermeme durumunda; ihlale uğrayan her bir çalışan için bin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar, - Büyük kaza önleme politika belgesi hazırlamayan işverene ellibin Türk Lirası, - Güvenlik raporunu hazırlayıp Bakanlığın değerlendirmesine sunmadan işyerini faaliyete geçiren, işletilmesine Bakanlıkça izin verilmeyen işyerini açan veya durdurulan işyerinde faaliyete devam eden işverene seksenbin Türk Lirası,

19 - İş Sağlığı Güvenliği Kanunun 30 uncu maddesinde öngörülen yönetmeliklerde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene, uyulmayan her hüküm için tespit edildiği tarihten itibaren aylık olarak bin Türk Lirası, İdari para cezası verilir. 2. İDARİ PARA CEZALARINI HANGİ BİRİM VERECEK İdari para cezaları gerekçesi belirtilmek suretiyle Çalışma ve İş Kurumu il müdürünce verilecek. 3. İDARİ PARA CEZALARI NE KADAR SÜRE İÇERİSİNDE ÖDENECEK Verilen idari para cezaları tebliğinden itibaren otuz gün içinde ödenmek zorunda.