NTEMLERİ, LLERİN N TOPLANMASI ve SUÇLULARIN TESPİTİ

Transkript

1 BİLİŞİM M SUÇLARINDA : ARAŞTIRMA YÖNTEMLERY NTEMLERİ, DELİLLER LLERİN N TOPLANMASI ve SUÇLULARIN TESPİTİ Telekomünikasyon Kurumu Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı osman.sen@tib.gov.tr Şubat İSTANBUL

2 GÜNDEM 1. Giriş 2. Araştırma yöntemleri 2.1. Olay yerinin ve elektronik delillerin güvenliği 2.2. Elektronik delil tespit etme 2.3. Elektronik delil toplama 2.4. Elektronik delil muhafaza etme 2.5. Elektronik delillerden bilgiler çıkartma 2.6. Elektronik delil inceleme 2.7. Elektronik delil organize edip raporlama 3. Suçluların tespiti 4. Sonuç

3 GİRİŞ Bilgisayarların kullanımının yaygınlaşması Suçlular tarafından suç işlemede kullanılmaktadır Delil konsepti genişlemiştir Potansiyel Delilleri Araştırma Usulleri Adli Bilişim...

4 ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Bilişim Suçu Olaylarında; İlk olarak Elektronik Delillerin Güvenliği Sağlanmalıdır Elektronik Deliller Tespit Edilmelidir Elektronik Deliller Toplanmalıdır Elektronik Deliller Muhafaza Edilmelidir Elektronik Delillerden Bilgiler Çıkartılmalıdır Elektronik Deliller İncelenmelidir Elektronik Deliller Organize Edip Raporlanmalıdır

5 OLAY YERİNİN ve ELEKTRONİK DELİLLERİN GÜVENLİĞİ Olay yerine giden ilk müdahale grubu öncelikle kendi güvenliğinden emin olmalıdır. Fiziksel ve elektronik bozulabilir deliller koruma altına alınmalıdır. Modemler, Çağrı kutuları gibi bilgisayara telefonla bağlanan cihazlar tespit edilmelidir. Ayrıca LAN/Ethernet, kablosuz, kızılötesi, firewire bağlantı varsa bunlar da aynı şekilde tespit edilip etiketlenmelidir. Klavyede, farede, disketlerde, cd ve dvd lerde ve diğer bilgisayar bilişenlerinde parmak izi veya diğer fiziksel deliller muhafaza edilmelidir. Olay yerinde bulunan şahıslar birbirinden ayrılarak tanımlanmalı ve o anki bulundukları yerler belirlenmelidir. Elektronik delillerin sahipleri ve/veya kullanıcıları, şifreleri, kullanıcı adları ve internet servis sağlayıcıları belirlenmelidir.

6 ELEKTRONİK DELİL TESPİT ETME Her geçen gün yeni elektronik araçların çıkmasıyla birlikte olay yerinde bulunabilecek elektronik deliller de artmaktadır. Elektronik Delil Türleri : Bilgisayar/Bilişim Sistemleri Cep/El Bilgisayarları Dijital Fotoğraf Makinaları Çıkarılabilir Depolama Araçları Taşınabilir USB Bellekler Hafıza Kartları Modemler Ağ Cihazları Yazıcılar GPS ALıcıları

7 ELEKTRONİK DELİL TESPİT ETME

8 ELEKTRONİK DELİL TOPLAMA Bağımsız Masaüstü ve Dizüstü Bilgisayarlardan Delil Toplama Kompleks Sistemlerdeki Bilgisayarlardan Delil Toplama Orjinal Medyanın Imaja Hazırlanması ImajAlma : Donanımsal, Yazılımsal Hiç bir zaman orjinal delil (hard disk, cd, disket, vb.) üzerinde çalışma yapılmamalıdır. Imaj Alma : Medyanın birebir kopyasının alınması. Bit-Copy Bit.Plus-Copy

9 ELEKTRONİK DELİL MUHAFAZA ETME Elektronik deliller yapıları gereği, özel toplama, paketleme ve taşıma sistemi ile paketlenmeli ve taşınmalıdır. Statik elektrik, manyetik, radyo vericileri ve bu gibi diğer cihazların oluşturduğu manyetik alandan zarar görme veya bozulma ihtimaline karşı veriler önemle korunmalıdır. Bütün toplanan delillerin paketlenmeden önce dokümante edildiğinden, etiketlendiğinden ve kaydı yapıldığından emin olunmalıdır. Disket, CD-ROM ve manyetik bantlar gibi bilgisayar medyalarını kazımaktan, bükmekten ve katlamaktan kaçınılmlalıdır.

10 ELEKTRONİK DELİLLERDEN BİLGİLER ÇIKARTMA Delil Çıkartma Mevcut Dosya Araması Silinmiş Dosya Araması Unallocated Alandan Dosya Araması Kelime Araması Internet işlemleri Link dosyaları Print Spool Dosyaları Registry İncelemesi Dosya İmza Analizi Hash Analizi Geri Dönüşüm Kutusu Kurtarma Swap Dosyası Unused Disk Area Windows Açılışında Otomatik Çalışan Programlar Saklanmış Bölümler (Hidden partitions)

11 ELEKTRONİK DELİL İNCELEME Imajı alınmış medyalar üzerinde inceleme : Dosya Listeleme Kelime Arama Dosya Tanımlama/Görüntüleme

12 ELEKTRONİK DELİL ORGANİZE EDİP RAPORLAMA Delillerin iyi organize edilmesi her zaman önemlidir. Delil organize işlemi hem elektronik olmayan deliller hem de elektronik deliller için geçerlidir. Konunun gelişimi çoğu zaman hem elektronik hem de elektronik olmayan delillerin doğru sıraya konması ile anlaşılabilmektedir. Raporda Bulunması Gerekenler : Araştırmayı yapan kurumla ilgili bilgiler Olayla ilgili bilgiler Araştırmaya başlanma tarihi ve Bitiş tarihi El konan ve inceleme yapılan elektronik delillerle ilgili bilgiler Araştırmada kullanılan donanım ve yazılımla ilgili bilgiler Araştırmada izlenen yol ve kullanılan metod ve taktikler Gözetim zinciri Araştırma sonucu bulunanlar, nereden ve nasıl bulundukları

13 SUÇLULARIN TESPİTİ Delillerin güvenliği sağlanmalıdır Deliller doğru tespit edilmelidir Uygun imaj alma programları kullanılmalıdır Saklanmış, gizlenmiş ve silinmiş veriler bulunmalıdır Çıkarılan veriler iyi incelenmelidir Klasik polis çalışması: Elektronik-elektronik olmayan deliller beraberce zamana göre incelenmelidir Anlaşılır ve bütünlük içerisinde raporlar hazırlanmalıdır

14 SONUÇ Bilgisayarların ve elektronik cihazların kullanımı her geçen gün artmaktadır Suçlular tarafından suç işlemek için kullanılmaktadır Delil konsepti geliştirilmelidir Elektronik delil incelemeleri detaylandırılmalıdır. CMK M.134 Searching and Seizing Computers Elektronik Delil Tespiti Uluslararası kabul görmüş bir elektronik delil toplama yöntemi (imaj alma usulü) belirlenmelidir Elektronik delillerin bütünlüğünü ispatlama Anlaşılır raporlar hazırlanmalı Klasik polisiye araştırma

15 12/02/07 SORULAR & YORUMLAR