GEBELİK VE DOĞUM HİZMETLERİNİN NİTELİĞİNİ DEĞERLENDİRME

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "GEBELİK VE DOĞUM HİZMETLERİNİN NİTELİĞİNİ DEĞERLENDİRME"

Transkript

1 C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 25 (4), 2003 Özel Eki GEBELİK VE DOĞUM HİZMETLERİNİN NİTELİĞİNİ DEĞERLENDİRME Janet Molzan Turan *, Hacer Nalbant**, Nuriye Ortaylı**, Ayşen Bulut** * Institute for Research on Women and Gender 556 Salvatierra Walk, Serra House Stanford University, Stanford, CA ** İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Kadın ve Çocuk Sağlığı Eğitim ve Araştırma Birimi Çapa İstanbul Gerekçe: Gebelik ve doğum hizmetlerinin niteliğinin düşük olmasının, üreme sağlığında önlenebilir morbidite ve mortaliteyi artırarak, hizmet kullanımında talebi düşürerek dolaylı olarak iki şekilde olumsuz etkisi vardır (Campbell and Abu Sham, 1995; Salinas et al., 1997, Sundari, 1992). Komşularımıza göre yüksek olan bebek ölümlülüğü içinde perinatal mortalitenin de yüksek olması, Türkiye de gebelik ve doğum hizmetleriyle ilgili sorunlar olabileceğini düşündürmektedir (Enünlü, 1999). Amaç: Hastanelerde gebelik, doğum ve doğum sonrası hizmetlerinin durumunu belirleyerek gelecekte hizmetlerin etkin biçimde geliştirilmesi için aracılık yapmak amacıyla, 1) İstanbul da alt ve orta gelir düzeyindeki kadınların hizmet aldığı üç tip hastaneden (devlet, SSK ve özel) birer örnekte gebelik ve doğum hizmetlerinin durumunu ayrıntılı olarak incelemek. 2) Hizmeti kullanan kadınların, hizmet sunan çalışanların, yöneticilerin hizmetle ilgili bakış açılarını öğrenmek. Kavramsal Çerçeve: Araştırmada üreme sağlığı hizmetlerinin niteliği, Judith Bruce tarafından geliştirilen kavramsal çerçeve doğrultusunda ele alındı (Bruce, 1990). Bu çerçeveye göre hizmette seçenek sunmak, bilgilendirme, teknik yeterlik, iyi kişiler arası ilişkiler, izlem ve süreklilik mekanizmaları ve uygunluk/ulaşılabilirlik niteliği belirleyen temel ögelerdir. Bulgular, nitelikli gebelik ve doğum hizmetleri sunumunun gereklerine uyarlanmış kavramsal çerçeveye uygun olarak, aşağıdaki başlıklarda veri toplanarak oluşturuldu: TEKNİK YETERLİK Gebelikte ve doğumda anne ve bebeğin sağlığını izleme Riskli gebelik ve komplikasyonlara özel bakım Uygun teknoloji kullanımı Etkisi kanıtlanmış uygulamalar Acil durumlarda etkin girişim Enfeksiyon kontrolü Hizmet içi eğitim SÜREKLİLİK Kurumun yeterliliklerini aşan, riskli ve komplikasyonlu vakaları uygun şekilde sevk etme Etkili bir eylem / doğum kayıt sistemi Antenatal bakımın sürekliliği ve özenli kayıt Eylem ve doğumda sürekli eleman desteği Doğum sonu izlem ve kontrasepsiyona yönlendirme 95

2 8. Halk Sağlığı Günleri,Halk Sağlığı Ve Sosyal Bilimler, Haziran 2003 Sivas UYGUNLUK Yeterli insan gücü Yeterli ilaç, malzeme ve alet Yeterli bina koşulları İyi yönetim ve örgütlenme Kabul edilebilir ücret Hizmetlere kolay ulaşılması Sosyoekonomik düzey ve kültüre uygun hizmet BİLGİLENDİRME VE DANIŞMANLIK Gebelikte sağlık Doğuma hazırlık Eylem ve doğum girişimleri Doğum sonrası anne sağlığı ve kontrasepsiyon Bebek sağlığı ve beslenmesi Diğer merak edilenler İYİ İLİŞKİLER Saygı gösterme Anlayışlı, nazik ve dürüst olma Gereksiz tıbbi işlemlerden kaçınma Eylem ve doğumda duygusal destek Kültürel değerlere saygı (mahremiyet gibi) Hizmet alanlara ayrımcılık yapmama Beklentileri öğrenme ve karşılama Çalışanların gereksinimlerinin karşılanması Çalışanlar arasında da iyi ilişkiler SEÇENEK SUNMA Doğum yeri ve şekli Eylem ve doğumda işlemler Doğum pozisyonu Eylem ve doğumda destek Eylem ve doğumda ağrı yönetimi Bebeğin hastanede bakımı ve beslenmesi Yöntem: Araştırma ayda en az 250 doğum olan ve yakın bölgede yer alan biri SSK, biri devlet ve biri özel olmak üzere 3 hastanede yıllarında gerçekleştirildi. Veri toplama süreci; bir kadın doğum, bir halk sağlığı, bir aile hekimliği uzmanı, bir pratisyen doktor, bir üreme sağlığı uzmanı sosyal bilimci, bir sosyolog ve sağlık araştırmalarında deneyimli iki görüşmeci tarafından aşağıdaki plana uygun olarak Kasım Haziran 2002 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Her hastanede, gebelik, doğum, ve doğum sonrası hizmetleriyle ilgili bilgi toplandı. Yöneticilerle görüşüldü ve 200 ayrı konuda bilgi toplandı Hastane istatistikleri ve kayıtları incelendi Sağlık çalışanlarıyla (15) ve doğum yapan kadınlarla (5) derinlemesine görüşmeler yapıldı 96

3 C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 25 (4), 2003 Özel Eki Gebe ve doğum yapan 50şer kadınla yapılandırılmış görüşmeler yapıldı. Gebe izlemi (4 gün), doğum (10 gün) ve doğum sonu hizmetleri (4 gün) yapılandırılmış gözlem aracılığıyla izlendi BULGULAR Hastaneler düşük ücretle çok sayıda kadına hizmet sunuyordu. Ödeme şekli farklı olsa da hizmet alan kadınlar benzer özellikteydi (Tablo 1). Tablo 1. Görüşülen Gebelerin Özellikleri (n=147) Yaş ortalama 26 Eğitim - %58 ortaokuldan daha az eğitimli Büyüme yeri - %40 İstanbul da Çalışma durumu - %47 ev kadını (hiç çalışmamış) Aylık hane geliri - % 84 ayda 500 milyon TL den az Dil - % 15 evde Türkçe dışında bir dil konuşuyor Parite - %48 primipar Evde yaşam - %24 aynı evde akrabalarıyla oturuyor ve %19 aynı apartmanda akrabaları var Gebelik Hizmetleri Gebelik izleminde basit ancak önemli işlemlerden olan kan basıncı ölçümünün ihmal edilmesi (Tablo 2), tehlikeli bulgular hakkında bilgilendirme yapılmaması (Grafik 1) ve SSK hastanesinde bireysel kayıtların sürekliliğinin olmayışı önemli bulgulardı. Tablo 2. Gebelik İzlemi Sırasında Yapılan İşlemler Gebelik İzlemi Sırasında Yapılan İşlemler (gözlenen kadın yüzdesi) Devlet Hastanesi (n=53) Özel Hastane (n=75) SSK Hastanesi Ağırlık* 17,0 88,0 0 (n=48) Kan basıncı* 24,5 86,7 14,5 Çocuk kalp sesi* 9,4 1,3 33,3 Fundus ölçümü* ,8 Leopold manevrası 0 0 2,1 Ödem kontrolü 0 5,3 10,4 Tetanoz aşısı 0 1,3 0 Fiziksel muayene* 1,9 0 35,4 Vajinal muayene* 35,8 4,0 4,2 Ultrason* 81,1 97,3 2,1 Reçete* 9,4 74,7 43,8 * Ki kare p<

4 8. Halk Sağlığı Günleri,Halk Sağlığı Ve Sosyal Bilimler, Haziran 2003 Sivas Grafik 1. İzlemler Sırasında Gebelerin Aldığı Bilgiler (kadınların bildirimleri) % SSK Devlet Özel Gebelik belirtileri Gebelikte sağlık Gebelikte beslenme Bebek gelişimi Gebelikte kanama Doğuma hazırlık Doğum sonrası sağlık Ayrıntılı görüşmelerde kamu sektöründe görev yapan sağlık çalışanlara sorduğumuzda, hastalar eğitimsiz olduğu ve çalışanların iş yükleri fazla olduğundan gebelik ve doğum hizmetlerinde kadınlara bilgi ve danışmanlık verilmesinin mümkün olmadığını açıkladılar. Gebe polikliniğinde çalışan bir hemşireye göre: Yani bizim hasta kültürümüz çok düşük. Ve biz işte kırsal kesime hitap ediyor..... Yani önce işte insanın bence eğitimli olması gerekir. Yani bi gebelik takibinin önemi anlatılmalı insanlara. Yani bunu gebe buraya gelmeden önce bilebilmeli. Ama bilmiyo, ya da işte kayınvalde ya da eşinin isteği üzerine geldikleri için, kendi kendi başlarına karar vermedikleri için gelemiyorlar. Eğitimli olsalar biraz daha kaliteli hizmet alabilirler. Artı tempo çok yoğun. Yani hasta sayısı gerçekten fazla. Hasta sayısı fazla olduğu için, eğitimlerde düşük olduğu için, çok fazla eğitim vermiyoruz biz. Veremiyoruz daha doğrusu. Doğum Hizmetleri Doğum sırasında gereksiz işlemlerin yoğunluğu (Tablo 3), doğumda annelere destek olmaması, emzirmenin desteklenmemesi ve yetersiz bilgilendirme ve danışmanlık hizmetlerin genel özelliğiydi. Tablo 3. Eylem ve Doğumda Yapılan İşlemler Eylem ve Doğumda Yapılan İşlemler (tamamı gözlenmiş vajinal doğum yapan kadınların yüzdesi) Devlet Hastanesi (n=17) Özel Hastane (n=11) SSK Hastanesi (n=33) Lavman Eylemde kadının sıvı içebilmesi Kan basıncı Vajinal muayene Poşu açma İndüksiyon Mesane sondası Ağrı kontrolü Kristeller uygulaması Epizyotomi

5 C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 25 (4), 2003 Özel Eki Üçüncü doğumunu yeni yapmış bir kadının aşağıdaki sözleri hem hastanelerin yetersiz altyapısı (dogum ve loğusa servislerinde yetersiz yatak sayısı) hem de saygısız davranışlarını gösteriyor. Burada bütün yataklar doluydu şey beni bıraktı, hasta bakıcı beni bıraktı "sen bi köşeye kıvrıl" dedi. Ben bu yatağa geldim, iki tane kadın yatıyodu. Sonradan öğrendim ki birisi doğum yapan, öteki de onun kayınvaldesi. Zaten 1 saat, 1,5 saat burada böyle ayakta durdum. Genel Sorunlar Yetersiz enfeksiyon kontrolü, zor çalışma koşulları ve insan ilişkilerine ilişkin sorunların hastanelerde hizmetin niteliğini etkileyen en önemli genel sorunlar olduğunu gösteriyor. Benzer ya da daha ağır iş yükü ve düşük ücret ve kamu hastanelerine göre iş güvenliğinin olmadığı özel hastanede tümü kadın olan çalışanlar, mahremiyete özen göstererek, iyi ilişkiler içinde hizmet sunabiliyorlar (Grafik 2). Bu hastanede hizmetten yararlananların memnuniyeti de diğerlerinden yüksekti. Ancak araştırmacılar bu hastanede doğumda bazı teknik uygulamaların, bebeklere mama verilmesinin ve prematür doğumların kabulü ile ilgili önemli sorunlar olduğunu da belirlediler. Grafik 2. Hastane ve Çalışan Türüne Göre Kişiler Arası İlişki Ortalama Değerleri* Devlet SSK Özel 2 0 Gebe İzleminde Doktor Doğumda Doktor Doğumda Ebe Doğumda Personel * Kişiler arası ilişkileri değerlendirme: 0-15 puan arasında değişiyor. Yüksek değer, iyi ilişkileri gösteriyor. Bu ölçütte beklenen göstergeler şunlardır: ismiyle hitap, nezaket, dostça yaklaşım, yumuşak ses tonu, göz teması, aynı düzeyde yerleşim, gereksiz acının önlenmesi, rahatlatıcı sözler, kadın anlayabileceği dil, soru sormasına izin, tatmin edici cevap, dokunma/vücut dili, kötü söz kullanmama, kendi aralarında özel konuşma olmaması ve çay/kahve içmemek. Yapılan her iyi şey için 1 puan verildi, yapılmadıysa 0 puan verildi. Aşağıdaki alıntıda özel hastanede çalışan bir kadın doğum uzmanı doktor-hasta ilişkilerin önemli noktaları anlatıyor. Hasta sizden ne bekler, saygı, iyi muamele. Gerçi o, adı iyi muamele ama, saygı bekler. Ve ona gereken ilgiyi göstermenizi bekler. Gereken ilgiyi eğer bi dakikada da vermişseniz o almışsa, hiç mesele yok. TARTIŞMA ve ÖNERİLER Bu araştırmada belirlenen pek çok sorun, sağlık sisteminin ve çalışanların eğitimleri ile ilgili genel özelliklere bağlı ve pek çok hastane için geçerli olabilir. Uygulamalarımızda geliştirilmesi gereken pek çok şey var ancak varolan ekonomik ve yapısal koşullar içinde, sağlık sistemimizde kolaylıkla yerine getirilebilecek pratik yaklaşımlar yerleştirilmesinin öncelik taşıyan gereksinimler olduğu bulgularımızla da belirlendi. Aşağıda bu öneriler sıralanmıştır: Doğum Öncesi Bakım 99

6 8. Halk Sağlığı Günleri,Halk Sağlığı Ve Sosyal Bilimler, Haziran 2003 Sivas Her izlemde temel işlemlerin yerine getirilmesi Bilgilendirme ve danışmanlık konusunda çalışanların eğitimi Gebelere yazılı eğitim, bilgilendirme aracı sağlama Bireysel, süreklilik taşıyan kayıt sistemi Doğum Hizmetleri Rutin epizyotomi, lavman ve Kristeller uygulamasından kaçınma Gece çalışan eleman sayısının artırılması Doğum sonu hizmetlere bilgilendirme, danışmanlık ve emzirmenin desteklenmesi- ve gebelikten korunma hizmetlerinin yerleştirilmesi için çalışanların eğitilmesi Genel Çalışanların görev tanımının yapılması Çalışanlar için değerlendirme ve ödül sisteminin geliştirilmesi İletişim becerisi ve kişiler arası ilişkiler konusunda tüm çalışanların eğitilmesi Tüm çalışanların enfeksiyon kontrolü ve özellikle el yıkama ve dekontaminasyon konusunda eğitilmesi Bu çalışma İstanbul Üniversitesi, Çocuk Sağlığı Enstitüsü Aile Sağlığı Anabilim Dalı tarafından yürütülmüş, Dünya Sağlık Örgütü tarafından desteklenmiştir (Special Programme of Research, Development and Research Training in Human Reproduction) KAYNAKLAR: Bruce, J Fundamental Elements of the Quality of Care: A Simple Framework. Studies in Family Planning 21 (2): Campbell, M. and Z. Abu Sham Sudan: Situational Analysis of Maternal Health in Bara District, North Kordofan World Health Statistics Quarterly 48(1): Enünlü, T Türkiye de Perinatal Ölümlülük ve Bazı Risk Faktörlerinin Perinatal Ölümlülük Üzerindeki Etkileri: 1993 Türkiye Nufüs ve Sağlık Araştırması İleri Analiz Sonuçları (Perinatal Mortality in Turkey and the Effects of Selected Risk Factors on Perinatal Mortality) Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi (Journal of Child Health and Disease) 42: Salinas, A.M., Coria, I., Reyes, H. and M. Zambrana Effect of Quality of Care on Preventable Perinatal Mortality International Journal of Quality in Health Care 9(2): Sundari, T.K The Untold Story: How the Health Care Systems in Developing Countries Contribute to Maternal Mortality International Journal of Health Services 22(3):

1)SML 2) Ön lisans 3) Lisans 4) Yüksek lisans 5) Doktora 3. Çalışma Yılı:.. yıl

1)SML 2) Ön lisans 3) Lisans 4) Yüksek lisans 5) Doktora 3. Çalışma Yılı:.. yıl Ebelerde Bilgi Beceri Kursu Eğitim Modülü Belirleme Anketi Sayın Güney Genel Sekreterliğine Bağlı Bulunan Hastanelerde Çalışan Ebe Meslektaşlarımız. Ebelik eğitimi almış, ancak daha sonraki yıllarda farklı

Detaylı

SEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU

SEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi 2012-2013 Eğitim Öğretim Yılı SEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU Dersin adı Üreme Sağlığı Anabilim dalı Sorumlu öğretim üyesi E-posta adresi Halk Sağlığı Prof.Dr.Haldun SÜMER

Detaylı

T.C NİĞDE ÜNİVERSİTESİ NİĞDE ZÜBEYDE HANIM SAĞLIK YÜKSEKOKULU

T.C NİĞDE ÜNİVERSİTESİ NİĞDE ZÜBEYDE HANIM SAĞLIK YÜKSEKOKULU T.C NİĞDE ÜNİVERSİTESİ NİĞDE ZÜBEYDE HANIM SAĞLIK YÜKSEKOKULU GEBE-LOHUSA İZLEM DEFTERİ DANIŞMAN ÖĞRENCİNİN ADI SOYADI:... NUMARASI:. NOT: Defterler spiralli veya baskılı formlar birbirinden ayrılmayacak

Detaylı

PERİNATOLOJİ ve ÖNLENEBİLİR ANNE ÖLÜMLERİ. Dr. Şevki ÇELEN ZTB Kadın Sağlığı EAH Perinatoloji Kliniği

PERİNATOLOJİ ve ÖNLENEBİLİR ANNE ÖLÜMLERİ. Dr. Şevki ÇELEN ZTB Kadın Sağlığı EAH Perinatoloji Kliniği PERİNATOLOJİ ve ÖNLENEBİLİR ANNE ÖLÜMLERİ Dr. Şevki ÇELEN ZTB Kadın Sağlığı EAH Perinatoloji Kliniği Perinatoloji Yüksek riskli gebelik Maternal ve fetal sağlığı tehdit eden, mortalite ve morbidite olasılığını

Detaylı

FETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ

FETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ FETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ Yrd.Doç.Dr. Gülten KOÇ Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Doğum-Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim

Detaylı

EBELİK ÖĞRENCİ UYGULAMA DEĞERLENDİRME DOSYASI

EBELİK ÖĞRENCİ UYGULAMA DEĞERLENDİRME DOSYASI EBELİK ÖĞRENCİ DOSYASI ÖĞRENCİ TANITIM Öğrencinin Adı ve Soyadı: Öğrenci Numarası: I: Bu bölüm İl Uygulama Koordinatörü tarafından öğrencinin uygulama hastanesine sevki için doldurulacaktır. Uygulama Yapılacak

Detaylı

İntrapartum Ebelik Hizmetlerinin Kapsam ve Kalitesi

İntrapartum Ebelik Hizmetlerinin Kapsam ve Kalitesi İntrapartum Ebelik Hizmetlerinin Kapsam ve Kalitesi Yrd. Doç. Dr. Nazan KARAHAN Ebeler Derneği Genel Başkanı Karabük Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Müdürü/Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölüm

Detaylı

T.C NİĞDE ÜNİVERSİTESİ NİĞDE ZÜBEYDE HANIM SAĞLIK YÜKSEKOKULU

T.C NİĞDE ÜNİVERSİTESİ NİĞDE ZÜBEYDE HANIM SAĞLIK YÜKSEKOKULU T.C NİĞDE ÜNİVERSİTESİ NİĞDE ZÜBEYDE HANIM SAĞLIK YÜKSEKOKULU DOĞUM-TRAVAY İZLEME STAJ DEFTERİ DANIŞMAN ÖĞRENCİNİN ADI SOYADI:... NUMARASI:. NOT: Defterler spiralli veya baskılı formlar birbirinden ayrılmayacak

Detaylı

Fırat Tıp Dergisi 2009;14(2): 115-119

Fırat Tıp Dergisi 2009;14(2): 115-119 Fırat Tıp Dergisi 200;4(2): - Klinik Araştırma www.firattipdergisi.com Arapgir Devlet Hastanesine Başvuran Gebelerin Doğum Öncesi Bakım Hizmetlerinden Yararlanma Durumları ve Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi

Detaylı

190 kadın planlanmamış ya da istenmeyen gebelikle karşılaşmakta, 110 kadında gebeliğe bağlı komplikasyon gelişmekte,

190 kadın planlanmamış ya da istenmeyen gebelikle karşılaşmakta, 110 kadında gebeliğe bağlı komplikasyon gelişmekte, Dünyada her bir dakikada 380 kadın gebe kalmakta, 190 kadın planlanmamış ya da istenmeyen gebelikle karşılaşmakta, 110 kadında gebeliğe bağlı komplikasyon gelişmekte, 40 kadın sağlıksız düşük yapmaktadır.

Detaylı

YÜKSEK HEMŞĐRE KADROSU HĐZMET ŞEMASI

YÜKSEK HEMŞĐRE KADROSU HĐZMET ŞEMASI YATAKLI TEDAVĐ KURUMLARI DAĐRESĐ YÜKSEK HEMŞĐRE KADROSU HĐZMET ŞEMASI Kadro Adı : Yüksek Hemşire Hizmet Sınıfı: Paramedikal Hizmetleri Sınıfı Derecesi : III (Đlk Atanma Yeri) Kadro Sayısı : 120 Maaş :

Detaylı

BEBEK DOSTU AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ DEĞERLENDİRME FORMU

BEBEK DOSTU AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ DEĞERLENDİRME FORMU BEBEK DOSTU AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ DEĞERLENDİRME FORMU Genel Veri Formu Değerlendiricinin adı : Mesleği : Adresi : Değerlendiricinin adı : Mesleği : Adresi : Değerlendirme tarihi :... /... / 201... Birime

Detaylı

Çocuk Sağlığı İzlemi İlkeleri 6. PUADER Kongresi- Antalya

Çocuk Sağlığı İzlemi İlkeleri 6. PUADER Kongresi- Antalya Çocuk Sağlığı İzlemi İlkeleri 6. PUADER Kongresi- Antalya Dr. Başak TEZEL Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanı İzlenmesi Gereken Gruplar 15-49 yaş kadınlar Gebeler Lohusalar 0-5 yaş çocuklar Okul çağı

Detaylı

YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI DAİRESİ YÜKSEK HEMŞİRE KADROSU HİZMET ŞEMASI

YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI DAİRESİ YÜKSEK HEMŞİRE KADROSU HİZMET ŞEMASI Kadro Adı : Yüksek Hemşire Kadro Sayısı : 180 I. GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI: YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI DAİRESİ YÜKSEK HEMŞİRE KADROSU (1) İdari yönden Başhekime, teknik yönden amirlerine karşı sorumlu

Detaylı

İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI

İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI DEĞERLENDİRME DOSYASI Hekim Adayının Adı, Soyadı Çalıştığı Aile Sağlığı Merkezi (ASM) ASM de Çalıştığı Tarihler Danışman Öğretim

Detaylı

Ders 9 Hastanelerde Veri Toplama Yöntemleri

Ders 9 Hastanelerde Veri Toplama Yöntemleri Ders 9 Hastanelerde Veri Toplama Yöntemleri İstatistik Nedir? İstatistik; veri olarak ifade edilir. Sayılabilen her bilgi veridir. İstatistik; verilerin toplanması, düzenlenmesi, analiz edilmesi ve yorumlanmasıdır.

Detaylı

GÜVENLİ ANNELİK. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 2016

GÜVENLİ ANNELİK. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 2016 GÜVENLİ ANNELİK Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı 2016 Bu sunum; Arş. Gör. Dr. Tuğçe Şanver, Arş. Gör. Dr. Can Keskin ve Prof. Dr. Şevkat Bahar Özvarış tarafından hazırlanmıştır.

Detaylı

GEBE MUAYENE YÖNTEMLERİ ve GEBE BAKIMI

GEBE MUAYENE YÖNTEMLERİ ve GEBE BAKIMI 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve 10.Hafta ( 17-21 / 11 / 2014 ) GEBE MUAYENE YÖNTEMLERİ VE GEBE BAKIMI Slayt No: 11 GEBE MUAYENE YÖNTEMLERİ ve GEBE BAKIMI 2 Doğum öncesi bakım şu amaçlara yönelik

Detaylı

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK İSTATİSTİKLERİ YILLIĞI 2015 YAYINLANDI Müge ÜNAL

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK İSTATİSTİKLERİ YILLIĞI 2015 YAYINLANDI Müge ÜNAL T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından 2016 Aralık ayında 2015 yılına ait Sağlık İstatistikleri Yıllığı yayınlanmıştır. Söz konusu çalışma; T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK İSTATİSTİKLERİ YILLIĞI 2015 YAYINLANDI

Detaylı

TNSA-2003 BÖLGE TOPLANTISI-IV KUZEYDOĞU ANADOLU DA ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI

TNSA-2003 BÖLGE TOPLANTISI-IV KUZEYDOĞU ANADOLU DA ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI TNSA-2003 BÖLGE TOPLANTISI-IV KUZEYDOĞU ANADOLU DA ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI Prof. Dr. Sabahat Tezcan H.Ü. Nüfus Etütleri Enstitüsü Müdürü 16 Haziran 2005 - KARS Bebek ve Çocuk Ölümlülüğü 0-4 Yaş Dönemindeki

Detaylı

AÜTF HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ PROGRAMI /

AÜTF HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ PROGRAMI / AÜTF HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ PROGRAMI / 2017-18 TARİH/MODÜL BAŞLIKLAR (Konular) ÖĞRETİM ÜYESİ MODÜL 1 9 Ekim 2017 Halk Sağlığı tanımı, kavramı ve yaklaşımı Geleneksel ve Çağdaş

Detaylı

TNSA-2003 ÖNEMLİ SONUÇLARI HİZMET ALANLARI

TNSA-2003 ÖNEMLİ SONUÇLARI HİZMET ALANLARI TNSA-2003 ÖNEMLİ SONUÇLARI HİZMET ALANLARI Prof. Dr. Sabahat Tezcan Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Müdürü 8 Ekim 2004 - Ankara HANEHALKI ÖZELLİKLERİ Nüfus halen genç yapıda (%29, 15 )

Detaylı

Dr. Bekir KESKİNKILIÇ

Dr. Bekir KESKİNKILIÇ Dr. Bekir KESKİNKILIÇ 1 SAĞLIK Yalnızca hastalık veya sakatlığın olmaması değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir. Irk, din, siyasi görüş, ekonomik veya sosyal durum ayrımı yapılmaksızın

Detaylı

2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması

2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 213 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2. Bölge Toplantısı TNSA-213 Sonuçları Doç. Dr. Alanur Çavlin Dr. Pelin Seçkiner 5 Şubat 215 Swiss Otel Büyük Efes, İzmir Sunuş Planı Hanehalkı nüfusunun ve kadınların

Detaylı

2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması

2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 213 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması Ulusal Toplantı TNSA-213 Sonuçları Doç. Dr. A. Sinan Türkyılmaz Doç. Dr. Alanur Çavlin 2 Aralık 214, Rixos Grand Ankara Oteli, Ankara Sunuş Planı Hanehalkı nüfusunun

Detaylı

GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM

GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM GERİATRİK HASTAYA YAKLAŞIM Demografik anlamda yaşlılığın sınırı 65 yaş olarak benimsenmektedir. 65-74 arası erken yaşlılık, 75-84 yaş arası yaşlılık, 85 yaş ve üzerindekiler ileri yaşlılık dönemidir. Yaşlanma

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de çocuk sağlığının durumu ( ) Prof. Dr. Betül Ulukol Sosyal Pediatri Bilim Dalı

Dünyada ve Türkiye de çocuk sağlığının durumu ( ) Prof. Dr. Betül Ulukol Sosyal Pediatri Bilim Dalı Dünyada ve Türkiye de çocuk sağlığının durumu (2017-2018) Prof. Dr. Betül Ulukol Sosyal Pediatri Bilim Dalı Sağlık Yalnızca hastalık ve sakatlığın olmayışı değil fiziksel, bilişsel, psikososyal tam bir

Detaylı

KONAK İBN-İ SİNA MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ MÜDÜRLÜĞÜ

KONAK İBN-İ SİNA MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ MÜDÜRLÜĞÜ DALLARIN GÖREV TANIMLARI Ebe Yardımcılığı Dalı; 1) Doğurganlık sınırları içerisindeki kadınların üreme sağlığı konusunda kayıtlarının tutulmasına yardım eder. 2) Gebelik öncesi dönemde gebeliğe hazırlık

Detaylı

HAS İş Sağlığı ve Güvenliği II 01- UYGULAMA İLKELERİ

HAS İş Sağlığı ve Güvenliği II 01- UYGULAMA İLKELERİ HAS223-26 İş Sağlığı ve Güvenliği II 01- UYGULAMA İLKELERİ İSG Kanunu Haziran 2012 MADDE 4- (1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; İŞ SAĞLIĞI

Detaylı

TOPLUMU TANIMA VE EKİP ÇALIŞMASI YARD. DOÇ. DR. NALAN AKIŞ

TOPLUMU TANIMA VE EKİP ÇALIŞMASI YARD. DOÇ. DR. NALAN AKIŞ TOPLUMU TANIMA VE EKİP ÇALIŞMASI YARD. DOÇ. DR. NALAN AKIŞ Amaç Bu dersin sonunda öğrenciler, sağlık hizmeti verecekleri toplumu tanımanın önemi konusunda bilgi sahibi olacaklardır. ÖĞRENİM HEDEFLERİ Bu

Detaylı

TÜRKİYE DE SAĞLIK SEKTÖRÜNÜN GENEL GÖRÜNÜMÜ

TÜRKİYE DE SAĞLIK SEKTÖRÜNÜN GENEL GÖRÜNÜMÜ SAKARYA ÜNİVERSİTESİ İşletme Fakültesi Sağlık Yönetimi Bölümü SAĞLIK POLİTİKASI VE PLANLAMASI TÜRKİYE DE SAĞLIK SEKTÖRÜNÜN GENEL GÖRÜNÜMÜ Doç. Dr. Mahmut AKBOLAT Bölüm Hedefi *Bu derste; Türkiye de genel

Detaylı

Türkiye de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Gelişimi. Sağlık Nedir?

Türkiye de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Gelişimi. Sağlık Nedir? Türkiye de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Gelişimi Sağlık Nedir? Dünya Sağlık Örgütü sağlığı şöyle tanımlanmıştır: Mehmet ATASEVER Kamu İhale Kurumu Kurul Üyesi Sağlık insanın;

Detaylı

Türkiye de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Gelişimi

Türkiye de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Gelişimi Türkiye de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Gelişimi Mehmet ATASEVER Kamu İhale Kurumu Kurul Üyesi Ankara, 29.11.2018 Sağlık Nedir? Dünya Sağlık Örgütü sağlığı şöyle tanımlanmıştır:

Detaylı

Halk Sağlığı. YDÜ Tıp Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ

Halk Sağlığı. YDÜ Tıp Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ Halk Sağlığı YDÜ Tıp Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ Halk Sağlığı, organize edilmiş toplum çalışmaları sonunda; - çevre sağlığı koşullarını düzelterek - bireylere sağlık bilgisi vererek - bulaşıcı hastalıkları

Detaylı

TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ SAĞLIK SEKTÖRÜ

TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ SAĞLIK SEKTÖRÜ TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ SAĞLIK SEKTÖRÜ 2011 İÇİNDEKİLER 1. SAĞLIK SEKTÖRÜ... 3 1.1. Sağlık Personeli Durumu... 3 1.2. Ölüme Neden Olan Hastalıklar, Bebek - Çocuk Ölümleri ve Toplam Doğurganlık...

Detaylı

Güvenli Annelik. Pof. Dr. Anayit M. Coşkun

Güvenli Annelik. Pof. Dr. Anayit M. Coşkun Güvenli Annelik Pof. Dr. Anayit M. Coşkun İçerik Tanım ve Kavramsal çerçeve Dünya ve ülkemizden (anne & çocuk) veriler Güvenli Annelik Hizmetlerinin iyileştirmesi çalışmaları Ebelik Bakım Modeli Güvenli

Detaylı

İlçede Halk Sağlığı Uzmanı Olmak. Uzm. Dr. Özge Yavuz Sarı

İlçede Halk Sağlığı Uzmanı Olmak. Uzm. Dr. Özge Yavuz Sarı İlçede Halk Sağlığı Uzmanı Olmak Uzm. Dr. Özge Yavuz Sarı Sunum planı Etimesgut İlçe Sağlık Müdürlüğü kısa tanıtımı Birimler ve faaliyet alanları Çalışmalardan örnekler ÇEKÜS birimi çalışmaları Takipsiz

Detaylı

Aile Sağlığı Elemanları ile Mümkün mü? / Özlem Özkan

Aile Sağlığı Elemanları ile Mümkün mü? / Özlem Özkan Aile Sağlığı Elemanları ile Mümkün mü? / Özlem Özkan Gerek Sağlık Bakanlığı tarafından, gerekse bazı bilimsel makalelerin bulgularına dayalı olarak aile hekimliği uygulamasının ekip çalışmasını motive

Detaylı

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE ANNE ÖLÜMLERİ

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE ANNE ÖLÜMLERİ DÜNYADA VE TÜRKİYE DE ANNE ÖLÜMLERİ Dr. İbrahim PADIR İstanbul, 2015 Kavramlar ve Tanımlar Gebeliğe bağlı ölüm, bir kadının gebelik süresince, doğumda ya da gebeliğin sonlanmasından sonraki 42 gün içinde

Detaylı

Şanlıurfa il merkezinde Suriyeli mülteci kadınların üreme ve ruh sağlığı ihtiyaçları; Suriyeli mültecilerin sağlığını geliştirme modeli

Şanlıurfa il merkezinde Suriyeli mülteci kadınların üreme ve ruh sağlığı ihtiyaçları; Suriyeli mültecilerin sağlığını geliştirme modeli Şanlıurfa il merkezinde Suriyeli mülteci kadınların üreme ve ruh sağlığı ihtiyaçları; Suriyeli mültecilerin sağlığını geliştirme modeli Prof.Dr. Zeynep ŞİMŞEK Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı

Detaylı

14 Kasım Dünya Diyabet Günü. Kadınlar ve Diyabet: Sağlıklı bir gelecek hakkımız

14 Kasım Dünya Diyabet Günü. Kadınlar ve Diyabet: Sağlıklı bir gelecek hakkımız 14 Kasım Dünya Diyabet Günü Kadınlar ve Diyabet: Sağlıklı bir gelecek hakkımız 14 Kasım Dünya Diyabet Gününe ilişkin Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalımızın bilgilendirme metni:

Detaylı

EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ

EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ Gösterge Adı Gebe Tespit Oranı (Yüzde) Gebelik sürecindeki riskli durumlarla ilgili oluşabilecek sorunları en aza indirmek için gebe sayısının tespit edilmesidir. İlgili

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ GİRESUN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ EBELİK BÖLÜMÜ BİLGİ FORMU

TÜRKİYE CUMHURİYETİ GİRESUN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ EBELİK BÖLÜMÜ BİLGİ FORMU TÜRKİYE CUMHURİYETİ GİRESUN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ EBELİK BÖLÜMÜ BİLGİ FORMU Bölüm Bölüm Başkanı Bölümün amacı Bölümün Hedefi EBELİK Yrd. Doç. Dr. Ayşegül Çebi Ebelik bölümünün amacı;

Detaylı

EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ

EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ Gösterge Adı Gebe Tespit Oranı (Yüzde) Gebelik sürecindeki riskli durumlarla ilgili oluşabilecek sorunları en aza indirmek için gebe sayısının tespit edilmesidir. İlgili

Detaylı

Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD, SOSYAL PEDİATRİ DOKTORA PROGRAMI

Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD, SOSYAL PEDİATRİ DOKTORA PROGRAMI Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD, SOSYAL PEDİATRİ DOKTORA PROGRAMI Ana Bilim Dalı Başkanı: Prof. Dr. Perran Boran e-posta: drperran@yahoo.com Sosyal Pediatri;

Detaylı

Mevsimlik Tarım İşçilerinin ve Ailelerinin İhtiyaçlarının Belirlenmesi Araştırması 2011 Harran Üniversitesi-UNFPA

Mevsimlik Tarım İşçilerinin ve Ailelerinin İhtiyaçlarının Belirlenmesi Araştırması 2011 Harran Üniversitesi-UNFPA Mevsimlik Tarım İşçilerinin ve Ailelerinin İhtiyaçlarının Belirlenmesi Araştırması 211 Harran Üniversitesi-UNFPA Hizmet için kanıt oluşturan sonuçlar açısından Hizmetleri planlama ve uygulama açısından

Detaylı

TC ANKARA VALİLİĞİ Halk Sağlığı Müdürlüğü

TC ANKARA VALİLİĞİ Halk Sağlığı Müdürlüğü TC ANKARA VALİLİĞİ Halk Sağlığı Müdürlüğü Dr. Deniz YERTUT 08.10.2016 Aile Hekimliği Uygulamasına Geçiş Tarihi 15 Temmuz 2010 Aile Hekimliği Birim Sayısı 1558 AHB Başına Düşen Ortalama Nüfus 3.364 Gezici

Detaylı

Hepatit Hastalığı Gebelikten Etkilenir mi?

Hepatit Hastalığı Gebelikten Etkilenir mi? GEBELİKTE HEPATİT Gebelik ve hepatit Gebelik ve hepatit iki ayrı durumu anlatır. Birincisi gebelik sırasında ortaya çıkan akut hepatit tablosu, ikincisi ise kronik hepatit hastasının gebe kalmasıdır. Her

Detaylı

Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2014 Haber Bülteni

Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2014 Haber Bülteni Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2014 Haber Bülteni Haber Bülteni Yayın Tarihi: 09.09.2015 Bilgi İçin: Dr. Berrak BORA BAŞARA berrak.basara@saglik.gov.tr/ 0312 585 68 17 Cemil GÜLER cemil.guler@saglik.gov.tr/

Detaylı

İŞ BAŞINDA DEĞERLENDİRME FORMLARI

İŞ BAŞINDA DEĞERLENDİRME FORMLARI İŞ BAŞINDA DEĞERLENDİRME FORMLARI ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ - DÖNEM VI OLGUYA DAYALI TARTIŞMA FORMU: KLİNİK DURUM / HASTALIK Staj: Ele Alınan Klinik Sorun/Olgu Olgunun/Sorunun Karmaşıklık Düzeyi

Detaylı

Performans Gösterge Kartları

Performans Gösterge Kartları Kentsel 112 Vaka Ulaşım Hızı SG-ASHGM-01 Kentsel 112 Vaka Ulaşım Hızı Sağlık Göstergeleri Müdürlük Değeri (C) C = (A / B) x 100 Şehir merkezlerinde sunulan acil sağlık hizmetlerinde vakaya ulaşım süresinin

Detaylı

DOĞUMA HAZIRLIK KURSUNUN GEBELER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

DOĞUMA HAZIRLIK KURSUNUN GEBELER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ DOĞUMA HAZIRLIK KURSUNUN GEBELER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Ayfer Ayan(1) Cemile Aksoy(2) Hande Edizkan Budak(3) 1 Acıbadem Bursa Hastanesi, Hemşirelik Hizmetleri Müdürü 2 Acıbadem Bursa Hastanesi, Eğitim ve

Detaylı

VERİ KALİTESİ EK D. İsmet Koç

VERİ KALİTESİ EK D. İsmet Koç VERİ KALİTESİ EK D İsmet Koç Bu bölümün amacı, TNSA-2003 veri kalitesinin bir ön değerlendirmesini yapmaktır. Bu amaçla, yaş bildirim hataları, cevaplayıcılardan kaynaklanan hatırlama hataları ve veri

Detaylı

BEBEK ve ÇOCUK ÖLÜMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: TÜRKİYE NÜFUS ve SAĞLIK ARAŞTIRMASI, 1993 ve 1998

BEBEK ve ÇOCUK ÖLÜMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: TÜRKİYE NÜFUS ve SAĞLIK ARAŞTIRMASI, 1993 ve 1998 ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ MECMUASI Cilt 57, Sayı 1, 2004 1-12 BEBEK ve ÇOCUK ÖLÜMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: TÜRKİYE NÜFUS ve SAĞLIK ARAŞTIRMASI, 1993 ve 1998 Şepnem Taşkın* Nazlı Atak** ÖZET Bu

Detaylı

Türkiye Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi 2002-2013 Dönemi

Türkiye Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi 2002-2013 Dönemi Türkiye Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi 2002-2013 Dönemi Mehmet ATASEVER Mayıs, 2015 Türkiye Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi 2002-2013

Detaylı

DOĞUM TRAVMASI ve EBELİK YAKLAŞIMLARI

DOĞUM TRAVMASI ve EBELİK YAKLAŞIMLARI DOĞUM TRAVMASI ve EBELİK YAKLAŞIMLARI Yard.Doç.Dr. Gözde GÖKÇE İSBİR Mersin Üniversitesi İçel Sağlık Yüksekokulu Ebelik Bölümü gozdegokce@gmail.com gozdegokceisbir@mersin.edu.tr Kadının Yaşam Döngüsü Her

Detaylı

İl Sağlık Müdürlükleri Performans Değerlendirme Sistemi. Gösterge Kartları

İl Sağlık Müdürlükleri Performans Değerlendirme Sistemi. Gösterge Kartları İl Sağlık Müdürlükleri Performans Değerlendirme Sistemi Gösterge Kartları Son güncelleme tarihi: 08.06.2017 İçindekiler Kentsel 112 Vaka Ulaşım Oranı... 1 Kırsal 112 Vaka Ulaşım Oranı... 2 İl Dışına Yapılan

Detaylı

M2 S1. Üreme Sağlığı. Tanım, Üreme Hakları, Bütüncül Yaklaşım. Doç. Dr. Günay SAKA 12 Mayıs 2011

M2 S1. Üreme Sağlığı. Tanım, Üreme Hakları, Bütüncül Yaklaşım. Doç. Dr. Günay SAKA 12 Mayıs 2011 M2 S1 Üreme Sağlığı Tanım, Üreme Hakları, Bütüncül Yaklaşım Doç. Dr. Günay SAKA 12 Mayıs 2011 M2 S6 Üreme Sağlığına Yönelme Bükreş konferansı (1974) II. Nüfus Konferansı (1984 Meksika) Kadın ve çocuklara

Detaylı

Türkiye nin Çocuk İhmali: Son 5 Yıldaki Bebek Ölümleri ve Koruyucu Hizmetlerden Yararlanmamada Eşitsizlikler

Türkiye nin Çocuk İhmali: Son 5 Yıldaki Bebek Ölümleri ve Koruyucu Hizmetlerden Yararlanmamada Eşitsizlikler Türkiye nin Çocuk İhmali: Son 5 Yıldaki Ölümleri ve Koruyucu Hizmetlerden Yararlanmamada Eşitsizlikler Prof.Dr.Muzaffer Eskiocak Trakya Üni.Tıp Fak. Halk Sağlığı Anabilim Dalı Bu yazı Türkiye de son 5

Detaylı

YENİDOĞAN ÖLÜMLERİ VE PREMATÜRİTE. Doç. Dr. Ahmet Yağmur Baş Etlik Zübeyde Hanım Kadın Hastalıkları EAH Yenidoğan Kliniği

YENİDOĞAN ÖLÜMLERİ VE PREMATÜRİTE. Doç. Dr. Ahmet Yağmur Baş Etlik Zübeyde Hanım Kadın Hastalıkları EAH Yenidoğan Kliniği YENİDOĞAN ÖLÜMLERİ VE PREMATÜRİTE Doç. Dr. Ahmet Yağmur Baş Etlik Zübeyde Hanım Kadın Hastalıkları EAH Yenidoğan Kliniği YENİDOĞAN SAĞLIĞI Yenidoğan dönemi; doğumdan bir aya kadar olan süreyi (ilk 28 gün)

Detaylı

2018 YILI EĞİTİM PLANI

2018 YILI EĞİTİM PLANI 208 YILI EĞİTİM PLANI Doküman Kodu: EY.PL.03 Yayın Tarihi:0.202 Revizyon Tarihi:20..205 Revizyon no:0 Sayfa / 7 No Eğitimler Süre Katılımcılar Eğitim Yeri Acil servis çalışanlarına iletişim becerileri

Detaylı

İLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ

İLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ İLK 1000 GÜNDE UYGULANAN BESLENME POLİTİKALARI VE GELECEK NESİLLERE ETKİSİ Dr. Sema ÖZBAŞ Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanı Sağlık Bakanlığı Teşkilat Şeması Türkiye Halk

Detaylı

Gebeliğiniz süresince Doğum Öncesi Bakım Hizmetleri;

Gebeliğiniz süresince Doğum Öncesi Bakım Hizmetleri; Gebeliğiniz süresince Doğum Öncesi Bakım Hizmetleri; Aile Sağlığı Merkezlerinde Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezlerinde Toplum Sağlığı Merkezlerinde ÜCRETSİZ verilmektedir. Temizlik, genel vücut

Detaylı

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ PRENATAL TANI VE TEDAVİ ÜNİTESİ Uzman Ebe Gülay Özdal

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ PRENATAL TANI VE TEDAVİ ÜNİTESİ Uzman Ebe Gülay Özdal İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ PRENATAL TANI VE TEDAVİ ÜNİTESİ Uzman Ebe Gülay Özdal Fetal anomali nedeniyle gebeliğin sonlandırılması, karmaşık ve çatışmalı bir yaşam olayıdır. Gebelik sonlandırılması

Detaylı

2017 YILI EĞİTİM PLANI

2017 YILI EĞİTİM PLANI 207 YILI EĞİTİM PLANI Doküman Kodu: EY.PL.03 Yayın Tarihi:0.202 Revizyon Tarihi:20..205 Revizyon no:0 Sayfa / 7 No Eğitimler Süre Katılımcılar Eğitim Yeri Acil servis çalışanlarına iletişim becerileri

Detaylı

Dünya nüfusunun 1.2 milyarını adolesanlar oluşturmaktadır (dünya tarihindeki en yüksek rakam..) Bu nüfusun %85 i gelişmekte olan ülkelerde.

Dünya nüfusunun 1.2 milyarını adolesanlar oluşturmaktadır (dünya tarihindeki en yüksek rakam..) Bu nüfusun %85 i gelişmekte olan ülkelerde. Dünya nüfusunun 1.2 milyarını adolesanlar oluşturmaktadır (dünya tarihindeki en yüksek rakam..) Bu nüfusun %85 i gelişmekte olan ülkelerde. Yaşadıkları toplumlardaki birbirinden çok farklı politik, ekonomik,

Detaylı

Anayit M. COSKUN Eylem KARAKAYA

Anayit M. COSKUN Eylem KARAKAYA ( Editörler Anayit M. COSKUN Eylem KARAKAYA Yazarlar Anayit M. COSKUN Eylem KARAKAYA Semra BAYRAKTAR NOBEL TIP KİTABEVLERİ 2016 Nobel Tıp Kitabevleri Tic. Ltd. Şti. Güvenli Annelik Eğitim ve Danışmanlık

Detaylı

2016 YILI EĞİTİM PLANI

2016 YILI EĞİTİM PLANI amaç ve hedefi Tarihi veren kişi e katılacaklar i Yöntemi aşamaları yeri süresi i içerik içi gerekli meteryal Etkinlik değerlendirme yöntem Enfeksiyon önlenmesi Olası Enfeksiyonları önleyerek Tedavi sürecini

Detaylı

Sağlık Göstergeleri II.1. ÜREME SAĞLIĞI II.2. AŞILAMA II.3. MORTALİTE II.4. MORBİDİTE

Sağlık Göstergeleri II.1. ÜREME SAĞLIĞI II.2. AŞILAMA II.3. MORTALİTE II.4. MORBİDİTE 2 Sağlık Göstergeleri II.. ÜREME SAĞLIĞI II.2. AŞILAMA II.. MORTALİTE II.. MORBİDİTE II. Üreme Sağlığı TABLO: TÜRKİYE'DE YERLEŞİM YERLERİNE GÖRE ÜREME SAĞLIĞI (%, 2) ÖZELLİKLER KENT KIR TOPLAM DOĞURGANLIK

Detaylı

Gebelerin Ağız ve Diş Sağlığına İlişkin Bilgi ve Görüşleri. Araş. Gör. Meltem MECDİ Doç.Dr. Nevin HOTUN ŞAHİN

Gebelerin Ağız ve Diş Sağlığına İlişkin Bilgi ve Görüşleri. Araş. Gör. Meltem MECDİ Doç.Dr. Nevin HOTUN ŞAHİN Gebelerin Ağız ve Diş Sağlığına İlişkin Bilgi ve Görüşleri Araş. Gör. Meltem MECDİ Doç.Dr. Nevin HOTUN ŞAHİN Giriş Gebeliğin periodontal sağlığı olumsuz etkilediği kabul edilmektedir. Diş ve diş etlerinde

Detaylı

Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2012

Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2012 Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2012 Haber Bülteni Yayın Tarihi: 30.09.2013 Bilgi İçin: Dr. Berrak BORA BAŞARA berrak.basara@saglik.gov.tr/ 0312 585 68 17 Cemil GÜLER cemil.guler@saglik.gov.tr/ 0312 585

Detaylı

2016 YILI EĞİTİM PLANI

2016 YILI EĞİTİM PLANI 206 YILI EĞİTİM PLANI Doküman Kodu: EY.PL.03 Yayın Tarihi:0.202 Revizyon Tarihi:20..205 Revizyon no:0 Sayfa / 7 No Eğitimler Süre Katılımcılar Eğitim Yeri 2 Acil servis çalışanlarına iletişim becerileri

Detaylı

Intörn hekim adı/soyadı. ASM nin bağlı bulunduğu İlçe Sağlık Müdürlüğü ASM sorumlu hekiminin adı-soyadı

Intörn hekim adı/soyadı. ASM nin bağlı bulunduğu İlçe Sağlık Müdürlüğü ASM sorumlu hekiminin adı-soyadı HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI DÖNEM VI KIRSAL HEKİMLİK/HALK SAĞLIĞI SAHA ÇALIŞMALARI AİLE SAĞLIĞI MERKEZİ (ASM) ZİYARETLERİ DEĞERLENDİRME REHBERİ Intörn hekim adı/soyadı

Detaylı

HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ

HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ Zelha Türk*, Serpil Türker **, Pelin Gökoğlu***,Eda Ulutaş**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi

Detaylı

Doğumun Aktif Fazında Uygulanan Hidroterapinin, Doğum Süreci, Anne Memnuniyeti ve Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışı Üzerine Etkisi

Doğumun Aktif Fazında Uygulanan Hidroterapinin, Doğum Süreci, Anne Memnuniyeti ve Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışı Üzerine Etkisi Doğumun Aktif Fazında Uygulanan Hidroterapinin, Doğum Süreci, Anne Memnuniyeti ve Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışı Üzerine Etkisi EBE SEMRA TUNCAY* YRD. DOÇ DR. SENA KAPLAN ** DOÇ.DR. ÖZLEM MORALOĞLU

Detaylı

Aşırı doğurganlığın anne ve çocuk sağlığına etkileri İstenmeyen gebelikler ve isteyerek düşükler

Aşırı doğurganlığın anne ve çocuk sağlığına etkileri İstenmeyen gebelikler ve isteyerek düşükler Aşırı doğurganlığın anne ve çocuk sağlığına etkileri İstenmeyen gebelikler ve isteyerek düşükler Doç. Dr. Günay SAKA DÜTF HSAD 10.05.2010 1 Amaç : Tıp Fakültesi Dönem III öğrencileri, aşırı doğurganlık,

Detaylı

663 Sayılı KHK Madde 34

663 Sayılı KHK Madde 34 1 663 Sayılı KHK Madde 34 Hastaneler; tıbbî ve malî kriterler ile kalite, hastaçalışan güvenliği ve eğitim kriterleri çerçevesinde Kurumca belirlenecek usûl ve esaslara göre altı aylık veya bir yıllık

Detaylı

BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KLİNİK TIP BİLİMLERİ ÖĞRENCİLERİNİN STAJ EĞİTİM VE ÖĞRETİMİ YÖNERGESİ

BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KLİNİK TIP BİLİMLERİ ÖĞRENCİLERİNİN STAJ EĞİTİM VE ÖĞRETİMİ YÖNERGESİ BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KLİNİK TIP BİLİMLERİ ÖĞRENCİLERİNİN STAJ EĞİTİM VE ÖĞRETİMİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1. Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp

Detaylı

KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM

KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 1. GÜN 08.15-09.00 Pratik Ders Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniğinin Tanıtılması 09.15-10.00 Teorik Ders Jinekolojik Anamnez M. ÇOLAKOĞLU 10.15-11.00 Teorik Ders Jinekolojik

Detaylı

DÖNEM VI GRUP F DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP F DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2013 2014 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

Deepa Grover Erken Dönem Çocuk Gelişimi Bölge Danışmanı UNICEF ODA/BDT Bölge Ofisi. Küçük Çocuğun İyi Olma Hali ve Kaliteli Erken Dönem Eğitim

Deepa Grover Erken Dönem Çocuk Gelişimi Bölge Danışmanı UNICEF ODA/BDT Bölge Ofisi. Küçük Çocuğun İyi Olma Hali ve Kaliteli Erken Dönem Eğitim Deepa Grover Erken Dönem Çocuk Gelişimi Bölge Danışmanı UNICEF ODA/BDT Bölge Ofisi Küçük Çocuğun İyi Olma Hali ve Kaliteli Erken Dönem Eğitim KALİTE: Sistemin Yapı Taşları ve Sorular Yapı Taşları Kaliteyle

Detaylı

Doğumhane Standartlarımızın Gözden Geçirilmesi

Doğumhane Standartlarımızın Gözden Geçirilmesi Doğumhane Standartlarımızın Gözden Geçirilmesi Prof Dr Selahattin KUMRU Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD Antalya Türk Alman Jinekoloji Eğitim Araştırma ve Hizmet Vakfi

Detaylı

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ ÇALIŞMA DOSYASI

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ ÇALIŞMA DOSYASI KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ ÇALIŞMA DOSYASI HEKİM ADAYININ Adı Soyadı : Numarası : Staj Tarihleri : Danışman Öğretim Üyesi : DANIŞMAN AİLE

Detaylı

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ ÇALIŞMA DOSYASI

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ ÇALIŞMA DOSYASI KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ ÇALIŞMA DOSYASI HEKİM ADAYININ Adı Soyadı : Numarası : Staj Tarihleri : Danışman Öğretim Üyesi : DANIŞMAN AİLE

Detaylı

2018 YILI EĞİTİM PLANI

2018 YILI EĞİTİM PLANI 2018 YILI EĞİTİM PLANI Doküman No Yayın Tarihi Revizyon No Revizyon Tarihi Sayfa no EY.PL.01 1.10.2015 0 0 1. Adı amaç ve hedefi Tarihi veren kişi e katılacaklar i Yöntemi ş yeri süresi i içerik başlıkları

Detaylı

Ülkemizde Anne Sağlığı Hizmetleri

Ülkemizde Anne Sağlığı Hizmetleri Ülkemizde Anne Sağlığı Hizmetleri TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU Kadın ve Üreme Sağlığı Daire Başkanlığı Uzm. Dr. Sema Sanisoğlu 20 Mart 2017, Ankara 1994 Kahire Uluslararası Nüfus ve Kalkınma toplantısında

Detaylı

Risk Altındaki Çocuklara Yaklaşım

Risk Altındaki Çocuklara Yaklaşım Risk Altındaki Çocuklara Yaklaşım Prof. Dr. Betül Ulukol Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Risk Yüksek riskli gebeliklerin sonucu dünyaya gelenler Özel sağlık gereksinimi olan

Detaylı

SINAVLARDA KULLANILACAK FORMLAR SÖZLÜ SINAV FORMLARI ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM IV-V YAPILANDIRILMIŞ SÖZLÜ SINAV SORU FORMU

SINAVLARDA KULLANILACAK FORMLAR SÖZLÜ SINAV FORMLARI ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM IV-V YAPILANDIRILMIŞ SÖZLÜ SINAV SORU FORMU SINAVLARDA KULLANILACAK FORMLAR SÖZLÜ SINAV FORMLARI ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM IV-V YAPILANDIRILMIŞ SÖZLÜ SINAV SORU FORMU Öğretim Üyesi: Dersin Adı: Konu/Tema Normal yapı ve işlevler Epidemiyoloji

Detaylı

30.12.2014. Doğuma Yardım ve Takip. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. 13.Hafta ( 08-12 / 12 / 2014 ) DOĞUMA YARDIM VE TAKİP Slayt No: 17

30.12.2014. Doğuma Yardım ve Takip. 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı. 13.Hafta ( 08-12 / 12 / 2014 ) DOĞUMA YARDIM VE TAKİP Slayt No: 17 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı 13.Hafta ( 08-12 / 12 / 2014 ) DOĞUMA YARDIM VE TAKİP Slayt No: 17 4 Doğum eylemi, doğum ağrılarının başlamasından, fetüsün doğumu ve plasentanın ayrılmasının

Detaylı

ÜREME SAĞLIĞI BLOĞU GELİŞİM İZLEM DOSYASI

ÜREME SAĞLIĞI BLOĞU GELİŞİM İZLEM DOSYASI MÜTF FAZ 2 EĞİTİM PROGRAMI 2016-17 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÜREME SAĞLIĞI BLOĞU GELİŞİM İZLEM DOSYASI STAJYER ÖĞRENCİNİN ADI ve SOYADI:... DANIŞMAN ÖĞRETİM ÜYESİNİN ADI ve SOYADI:. 1 GELİŞİM İZLEM DOSYASI MÜTF

Detaylı

Değerli öğrenciler Hacettepe Üniversitesine hoş geldiniz.

Değerli öğrenciler Hacettepe Üniversitesine hoş geldiniz. SAĞLIKLI BİREY Değerli öğrenciler Hacettepe Üniversitesine hoş geldiniz. Dr.Semih Leloğlu Hacettepe Üniversitesi Sıhhiye Yerleşkesi Öğrenci Sağlık Merkezi Dünya Sağlık Örgütü tanımına göre Sağlık, sadece

Detaylı

Kamu Sağlık Politikaları

Kamu Sağlık Politikaları 7. Sağlık Zirvesi Kamu Sağlık Politikaları Hande HACIMAHMUTOĞLU Strateji ve Bütçe Başkanlığı Sağlık, İstihdam ve Sosyal Koruma Daire Başkanı Ankara, 20 Aralık 2018 İÇİNDEKİLER 1) Strateji ve Bütçe Başkanlığı

Detaylı

ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU EBELİK BÖLÜMÜ DOĞUM EYLEMİ SÜRECİ VE YENİDOĞAN İZLEM FORMU

ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU EBELİK BÖLÜMÜ DOĞUM EYLEMİ SÜRECİ VE YENİDOĞAN İZLEM FORMU Revizyon Tarihi :-15.07.2016 ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU EBELİK BÖLÜMÜ DOĞUM EYLEMİ SÜRECİ VE YENİDOĞAN İZLEM FORMU Adı-Soyadı Yaşı Eşinin Adı Soyadı SGK Aile Hekimi Eğitim Durumu (kendisi

Detaylı

ÜNİTE II- KADIN GENİTAL ORGANLARININ ANATOMİ VE FİZYOLOJİSİ

ÜNİTE II- KADIN GENİTAL ORGANLARININ ANATOMİ VE FİZYOLOJİSİ ÜNİTE II- KADIN GENİTAL ORGANLARININ ANATOMİ VE FİZYOLOJİSİ Genital Organlar Dış Genital Organlar İç Genital Organlar Kemik Kısımları (Pelvis ) Siklus Oluşumu ve Hormonlar Oval ve Menstrual Siklus Halkası

Detaylı

Orta-Doğu Avrupa ve Avrasya da Erken Dönem Çocuk Eğitim ve Bakım (EÇEB) Kalitesi. Sarah Klaus Direktör Erken Çocukluk Programı

Orta-Doğu Avrupa ve Avrasya da Erken Dönem Çocuk Eğitim ve Bakım (EÇEB) Kalitesi. Sarah Klaus Direktör Erken Çocukluk Programı Orta-Doğu Avrupa ve Avrasya da Erken Dönem Çocuk Eğitim ve Bakım (EÇEB) Kalitesi Sarah Klaus Direktör Erken Çocukluk Programı Kaliteli EÇEB in Yararları Aynı zamanda hem hakkaniyeti ve sosyal adaleti yaygınlaştırıp

Detaylı

EK-5 MEMNUNİYET ANKETLERİ UYGULAMA REHBERİ. Hastane (Kamu, Üniversite ve Özel)

EK-5 MEMNUNİYET ANKETLERİ UYGULAMA REHBERİ. Hastane (Kamu, Üniversite ve Özel) EK-5 MEMNUNİYET ANKETLERİ UYGULAMA REHBERİ Anket Uygulama Yöntemi Kurumlar, yüzyüze, internet, telefon, posta yolu gibi yöntemler ile anket uygulayabilirler. Anket Uygulanmayacak Kişiler 16 yaşından küçükler

Detaylı

Özel Bir Hastanede Hemşireler Çalışma Zamanlarını Nasıl Kullanıyorlar?

Özel Bir Hastanede Hemşireler Çalışma Zamanlarını Nasıl Kullanıyorlar? Özel Bir Hastanede Hemşireler Çalışma Zamanlarını Nasıl Kullanıyorlar? Doç. Dr. Dilek Ekici* Uzm. Hem. Emel Gürçay** *Gazi Üniversitesi, SBF, Hemşirelik Bölümü **Güven Hastanesi, Hemşirelik Hizmerleri

Detaylı

TÜRKİYE DE DOĞUM ve DOĞUM SONU HİZMETLERDEN YARARLANMA. Prof. Dr. Ayşe Akın Doç. Dr. Şevkat Bahar Özvarış

TÜRKİYE DE DOĞUM ve DOĞUM SONU HİZMETLERDEN YARARLANMA. Prof. Dr. Ayşe Akın Doç. Dr. Şevkat Bahar Özvarış TÜRKİYE DE DOĞUM ve DOĞUM SONU HİZMETLERDEN YARARLANMA Prof. Dr. Ayşe Akın Doç. Dr. Şevkat Bahar Özvarış I. GİRİŞ Doğumun sağlıklı koşullarda ve bir sağlık personelinin yardımıyla yaptırılmasının ve doğum

Detaylı

Gelişimsel Endişeler ve Kaçırılmış Fırsatlar. Tuba Çelen Yoldaş, Elif Nursel Özmert, Yıldırım Beyazıt, Bilge Tanrıkulu, Hasan Yetim, Banu Çakır

Gelişimsel Endişeler ve Kaçırılmış Fırsatlar. Tuba Çelen Yoldaş, Elif Nursel Özmert, Yıldırım Beyazıt, Bilge Tanrıkulu, Hasan Yetim, Banu Çakır Gelişimsel Endişeler ve Kaçırılmış Fırsatlar Tuba Çelen Yoldaş, Elif Nursel Özmert, Yıldırım Beyazıt, Bilge Tanrıkulu, Hasan Yetim, Banu Çakır Giriş Gelişimsel sorunlar bütün uluslarda önemli bir çocukluk

Detaylı

DOĞUM ÖNCESİ BAKIM VE DOĞUMA YARDIM 10

DOĞUM ÖNCESİ BAKIM VE DOĞUMA YARDIM 10 DOĞUM ÖNCESİ BAKIM VE DOĞUMA YARDIM 10 Banu Akadlı Ergöçmen ve Yadigar Coşkun Anne ve çocuk sağlığı açısından önemli bir konu olan doğum öncesi bakım ve doğuma yardıma ilişkin olarak TNSA-2003 den elde

Detaylı