Kök Hücreler ve Kordon Kanı Toplanmasında Güncel Durum. Konu Yazarı Doç. Dr. Erkut ATTAR

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Kök Hücreler ve Kordon Kanı Toplanmasında Güncel Durum. Konu Yazarı Doç. Dr. Erkut ATTAR"

Transkript

1 Konu Yazarı Doç. Dr. Erkut ATTAR Yazı ma adresi stanbul Üniversitesi stanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Do um Anabilim Dalı stanbul Kök Hücreler ve Kordon Kanı Toplanmasında Güncel Durum

2 TJD Uzmanlık Sonrası E itim Dergisi 2004;6:58-64 R ejeneratif biyoloji ve bunun uygulama alanı olan rejeneratif tıp günümüzde hızla geli en ve vaad etti i gelecek açısından son derece ilgi duyulan ara tırma konuları haline gelmi tir. Bu alanlardaki geli meler do rultusunda günümüzdeki uygulamalarla tedavi edilemeyen organ veya doku yaralanmaları ve çe itli hastalıkların tedavisi gündeme gelmi tir. Hücre tedavisinin temel felsefesi hastalık veya yaralanma sonucu kaybedilen i levin nakledilen sa lıklı hücreler ile tekrar sa lanmasıdır. Otolog primer hücreler, tanımlanmı kök hücre serileri, kemik ili i/mezenkimal kök hücreler, kordon kanı hücreleri, embriyonik kök hücreler, genetik olarak de i tirilmi (transgenik) hayvanlardan elde edilen hücre doku ve organlar günümüzde rejeneratif tıp açısından ara tırılan tedavi kaynaklarıdır (1). Kök hücreler kendini yenileme, sınırsız bölünme ve birçok hücre tipi veya dokuya farklıla abilme kapasitesine sahip hücrelerdir. Bu hücreler henüz bölünme a amasında olan embriyolardan, bebeklerde kordon kanından ve yeti kinde kemik ili inden sa lanabilir. Kök hücreler günümüzde özellikle kanser olmak üzere bilinen birçok hastalı ın ve yaralanma sonucu olan organ ve doku kayıplarının tedavisinde yarar sa lamaktadır (2,3). Giderek geli en kök hücre teknolojisi bu hücrelerin ileride daha kapsamlı olarak kullanılabilece i yolunda bilgiler vermektedir (4). Kordon kanı bankacılı ı da bu açıdan çok tartı ılır güncel bir konu haline gelmi tir. Yeni do an bebeklerde kordon kanının saklanması konusunda giderek yo un bir ilgi ve istekle kar ıla maktayız. Ancak, ya amı boyunca bir bebe in kendi kordon kanına tedavi amacıyla yakla ık 1/10000 olasılıkla gereksinimi olabilece i dikkate alındı ında bu tür bir i lemin rutin uygulamada gereklili i tartı ılır. Kordon kanının saklanması ideal olarak ailede bir hasta bireyin varlı ı halinde önerilmektedir. Di er taraftan herhangi bir hastalık durumunda aynı bireye ait olan ve dolayısıyla hastalık potansiyeli ta ıyan bu hücrelerin tedavide kullanımı tartı ma konusudur. Kordon kanının saklanması ailede bir ba ka bireyin gereksinimi açısından yarar sa layabilir. Bu durumda ilgli kanın hasta birey için kullanım ansı ise 1 /4 oranındadır (5,6). Kordon kanı bankacılı ının uygulamaya konuldu u geli mi ülkelerde her birey için kordon kanının saklanması önerilmemektedir. Ancak, ailenin her eye ra men kordon kanı saklanması do rultusunda iste i varsa bu konuda özel kordon kanı bankalarına ba vurmaları ve bir bedel kar ılı ında kordon kanının saklanması iste inde bulunmaları önerilebilir. E er aile bu kanı di er hastaların tedavisinde kullanılmak üzere ba ı lamak istiyorsa ciddi kurumlar bu kanları bedelsiz olarak saklamaktadırlar. Bu açıdan kordon kanı bankacılı ı güvenilir, yeterli ve süreklilik arzeden kurumlarda yukarıda belirtti imiz ilkeler do rultusunda uygulandı ında özellikle kemik ili i için transplantasyon gereken kanserli olgularda önemli ve gerekli bir yapılanmadır (7). Kök hücre ve buna paralel olarak gen tedavisi teknikleri yüzyılımızın tedavisi olacaktır. Ancak, günümüzde bu tedaviler seçilmi merkezlerde daha ziyade deneysel olarak uygulanmaktadır. Bu makalede kök hücreler hakkında genel bilgileri verilecek, a ırıya kaçılmaksızın obstetrik ve jinekolojide kök hücre tedavisine ve kordon kanı bankacılı ına de inilecektir. KÖK HÜCRELER Kök hücrelerin tanımlanmasından bu yana uzun zaman geçmesine ra men bu teknoloji henüz çok yeni ve geli mekte olan bir alandır. Yakın zamanda bilim adamları kendini yenileme, sınırsız bölünme ve birçok hücre tipi veya dokuya farklıla abilme kapasitesine sahip yegane hücre toplulu u olan kök hücreler konusunda önemli çalı malar ba latmı lardır. Elde edilen bilgilerin artması ile birlikte hücre tedavisinde, yeni ilaç ve toksinlerin ara tırılmasında bu hücrelerden yaralanılmaktadır (8). Kök hücreleri genel olarak iki ana gruba ayırabiliriz: 1. Embriyonik Kök Hücreler 2. Yeti kin Kök Hücreler Embriyonik Kök Hücreler Embriyonik kök hücreler genellikle blastokist evresinde trofoblast ve iç hücre kitlesine farklıla mı olan embriyoların yakla ık 30 hücreden olu an iç hücre kitlesinden elde edilmektedir ( ekil 1). Sınırsız bölünme ve farklıla ma yetene i gösteren embriyonik kök hücreler biyomedikal ara tırmalar ve rejeneratif tıp açısından geni bir kullanım alanı vaad etmektedir. Bu hücrelerin alıcıya uyum sa layacak ekilde yapılandırılması implant reddini ve donör dokusu sa lanması konusundaki kısıtlamaları ortadan kaldırabilir (8). Yirmi yıl kadar önce iki ayrı ara tırma grubu fare blastokistlerinden embriyonik kök hücrelerini ayırarak kültür ortamında ya atabilmi lerdir. Bu tarihten itibaren, kültür artlarının iyile tirilmesi, embriyo manipulasyon teknikleri ve geli im biyolojisi alanındanındaki geli melerle birlikte kök hücrelerin tedavi 59

3 Erkut Attar: Kök hücreler ve kordon kanı toplanmasında güncel durum amaçlı kullanılması yönünde çalı malar hızla sürmektedir. Günümüzde, insan embriyolarındaki çalı malar in-vitro fertilizasyon kliniklerinde ba ı lanan embriyolarda yürütülmektedir. nsan blastokistlerinden elde edilen ilk embriyonik kök hücreler 1994 yılında Bongso ve ark. tarafından bildirilmi, 1998 yılında Thomson ve ark. ilk insan kök hücre soyunu elde etmi ve çe itli ara tırıcılar tarafından embriyonik kök hücre soyları üretilmi tir (9,10). lerleyen dönemde farklıla manın yönlendirilmesi ve çe itli embriyonik kök hücre serilerinin olu turulması do rultusunda çalı malar yapılmı tır. Hücre tedavisi dı ında bu hücreler yeni ilaçların etkilerinin ara tırılmasında ve potansiyel tedavi hedefi olu turan genlerin tanımlanmasında bir in vitro sistem olarak ta kullanılabilirler. Potansiyel klinik amaçlı kullanımı FDA (U.S. Food and Drug Administration) tarafından onaylanan kök hücre soyları NIH (U.S. National Institutes of Health) e ait internet sitesinde ( sürekli olarak yenilenerek duyurulmaktadır. Günümüzde fare embriyonik kök hücre transplantasyonları çok anlamlı sonuçlar vermektedir ancak, klinik kullanıma geçmeden önce varolan teknik sorunların giderilmi olması gerekir. ekil 1: Embriyonik Kök Hücreler Trofoblastlar ç Hücre Kütlesi ç Hücre Kütlesinin Elde Edilmesi Farklıla mamı Embriyonik Kök Hücreler Embriyonik Kök Hcrelerin Tekrarlanan Kültürü Destek Hücreleri Embriyonik Kök Hücreler BLASTOKS ST Ç HÜCRE KÜTLES EMBR YON K KÖK HÜCRE SOYU Embriyonik Kök Hücrelerinin Özellikleri Embriyonik kök hücreler pluripotent hücrelerdir. Yani, endoderm ektoderm ve mezoderm gibi üç ana dokuya farklıla ma yetene i gösterirler (11). Embriyonik kök hücre serileri somatik hücre çekirdek transferi yoluyla yeti kin hücrelerden elde edilebilir. Bu ekilde elde edilmi embriyonik kök hücreler nöronlar da dahil olmak üzere in vitro ortamda birçok hücre tipine, ve in vivo olarak ta germ hücrelerine farklıla abilir (12). Embriyonik kök hücrelerin farklıla madan kendini yenileyebilmesi için birçok faktörün denge içinde olması gerekmektedir. Farklıla mayı kontrol edebilmek için kültür ortamında destek hücreler ve sitokinlerden yararlanılmaktadır. nsan embriyonik kök hücreleri, fare embriyonik fibroblast hücreleri ve Leukemia Inhibitory Factor (LIF) varlı ında bu özelliklerini korumaktadır. Destek hücreler ve LIF ortamdan uzakla tırıldı ında hücreler arasında kümele me ve sonrasında embriyoid cisim olu umu gözlenir. Embriyoid cisim, üç germ tabakasından kaynaklanan çe itli hücre tiplerine yönlenmi hücrelerden, farklıla mamı olanlara kadar de i en hücreleri içeren kümelerdir. Bu kümeler içerisinde kardiomiyositlere farklıla malar izlenmi tir (13). Günümüzde, kök hücrelerin farklıla masının kontrolü üzerinde durulmaktadır. Bu amaçla kültür ortamına çe itli büyüme faktörleri, sitokinler ve kimyasallar eklenmi, farklı destek hücreleri kullanılmı ve gen aktarımı ile farklıla manın yönlenmesi do rultusunda çalı malar yapılmı tır (14). Üretilen kök hücrelerin dondurulması, çözülmesi ve tekrar kültürünün yapılmasıyla birlikte bozulmadan kalabilmesı önem ta ımaktadır. Embriyonik kök hücrelerin istenilen hücre tipine farklıla ması, in vitro üretilmesi ve transplantas-yondan sonra in vivo fonksiyonunun kalıcı olarak sa lanabilmesi u anda ara tırılan konulardır. Embriyonik Kök Hücrelerin Deneysel ve Klinik Uygulama Alanları Hayvan modellerinde yapılan çalı malar fetal veya embriyonik kök hücrelerin veya embriyonik germ hücrelerin bazı kronik hastalıkların tedavisinde kullanılabilece ini göstermi tir. Parkinson hastalı ı, diabet, Duchenne kas distrofisi, spinal kord yaralanmaları, görme ve i itme kaybı ve kalp dokusunun yenilenmesi ara tırılan konular arasındadır (13,15,16). Embriyonik kök hücrelerin yeti kin kök hücrelere göre en büyük avantajı kültürde uzun süre özelliklerini kaybetmeden üretilebilmesidir. Hücre farklıla masının istenilen yönde kontrol edilebilmesi, transplantasyon için en uygun dönemin belirlenebilmesi ve hücrelerin aktarıldı ı dokuda stabil olarak kalabilmesi tedavi amaçlı kullanımda bugün a ılması gereken en önemli engellerdir. Yeti kin Kök Hücreleri Yeti kin kök hücreleri uzun süre kendini yenileyebilme kapasitesine sahip ve yeti kin dokulardaki öncü hücrelere farklıla ma özelli i gösteren hücrelerdir ( ekil 2). Öncü hücreler kısmen farklıla mı hücrelerdir ve belirli hücre soylarına farklıla abilirler, kendilerini yenileme özelli ine sahip de ildirler. Yeti kin kök hücrelerin kökenleri konusunda henüz bir kesin yargı bulunmamaktadır. Bir kısım ara tırıcı fetal geli im sırasında 60

4 TJD Uzmanlık Sonrası E itim Dergisi 2004;6:58-64 özelliklerini korumu olan hücreler oldu unu öne sürmektedir. Yeti kin kök hücreleri incelerken dokuya özgü kök hücreleri öncü hücrelerden ayırt etmek oldukça zor olmaktadır. Hemapoetik kök hücreleri, kemik ili i stromal kök hücrelerini, kordon kanı kök hücrelerini, endotelial progenitör hücreleri, iskelet kası kök hücrelerini, deri ve sindirim sistemindeki epitelyal öncü hücreleri, pankreas, karaci er, kornea, retina, di kökü, spinal kord ve beyindeki kök hücreleri de içermek üzere de i- ik dokularda çe itli ara tırmalar yapılmaktadır (17).Kemik ili i kök hücreleri yakla ık 30 yıldır transplantasyon amacıyla kullanılmaktadır. ekil 2: Yeti kin Kök Hücreler Kendini Yenileme Farklıla ma Özelle mi Hücrelere Farklıla ma YET K N KÖK HÜCRE ÖNCÜ HÜCRE FARKLILA MI HÜCRELER Yeti kin Kök Hücrelerin Özellikleri ve Tanımlanması Tanım olarak, yeti kin kök hücreler organizmanın ya amı boyunca kendini yenileyebilme özelli ini koruyan hücrelerdir. Yeti kin kök hücrelerin sayıları sınırlıdır, yaralanma veya hastalık sonucunda hasarlanan hücrelerin yerini alacak hücrelere yön vererek dokudaki dengenin sa lanmasında görev alırlar. Ancak, kültür artlarında embriyonik kök hücreler kadar uzun süre özelliklerini koruyarak üretilememektedir. Tüm vücuda yayılmı lardır ve bulundukları mikroçevre artlarına göre farklı yönlenirler. Örne in, hematopoetik kök hücreler kemik ili inde kan hücerelerinin olu umundan sorumludurlar. Yeti kin kök hücrelerinin belirli bir yerle imleri olmadı- ından elde edilmeleri kolay olmamaktadır. Örne in kemik ili inden farklı olarak beyinde kök hücreler farklı bölgelere da ılmı olarak bulunmaktadırlar. Yakın zamana kadar yeti kin dokulardaki kök hücrelerin farklı bir dokuya ait hücre tipine farklıla amayaca ı dü ünülmekteydi. Yeti kin kök hücrelerin de pluripotent özelliklere sahip olabilecekleri yakın zamanda gösterilmi tir ve günümüzde bu olasılı ın varlı ı kabul edilmektedir. Bu özellik transdiferansiyasyon veya plastisite olarak adlandırılmaktadır. Örne in, kemik ili i kök hücrelerinin iskelet kasına farklıla tı ını gösteren çalı malar bulunmaktadır (18). Yeti kin kök hücrelerin doku kayna ı olarak tedavide kullanılması amacıyla plastisite özellikleri ve vücut dı ında proliferasyon özelliklerinin arttırılması yönünde çalı malar yapılmaktadır (19). Yeti kin Kök Hücrelerin Klinikte Uygulama Alanları Yeti kin kök hücrelerin klinik uygulamalarda gelecekte önemli bir yeri olaca ı dü ünülmektedir. Bu bakımdan de i ik klinik dallardaki uzmanların ve bilim adamlarının ilgisini çekmektedir. Embriyonik kök hücrelerin elde edilmesindeki etik ve teknik sorunlardan dolayı hücre tedavilerinde yeti kin kök hücre kullanımı imdilik önemli bir yer tutmaktadır. Günümüzde embriyonik veya yeti kin kök hücre kulanınımda hangi hücrelerin hangi durumlarda daha etkin olabilece i konusundaki bilgiler yetersizdir (20). Bu hücreler diabet, Parkinson hastalı ı, konjestif kalp hastalıkları, kemik hastalıkları, karaci er yetmezli i gibi birçok durumda kullanılabilmektedir (11). Fibroblast büyüme faktörü varlı ında kemik ili i yeti kin kök hücreleri daha yüksek oranda osteojenik, kondrojenik ve adipojenik serilere farklıla maktadır. Kemikler bu hücrelerin biyolojik destek yapılar içerisinde yerel olarak verilmesiyle de tedavi edilebilmektedir (21). Kardiovasküler hastalıklar ele alındı ında, hayvan deneyleri yeti kin kök hücrelerin kardiak dokuya yönelenebilece ini göstermi tir. Bu hücreler miyokard infarktüsünü takiben yeni kan damarlarının olu masında da rol almaktadır. Bu bulgular insan çalı malarına hızlı bir ekilde geçilmesine de olanak vermi tir (22-24). zole hepatositler ise bütün organ transplantlarının yerine hücre tedavisi eklinde veya yapay biyolojik yapılar üzerine yerle tirilerek doku naklinde kullanılabilir. Daha da önemlisi vücut dı ında mutant gen de i tirilerek normal i lev kazandırılan hepatositler bu amaçla kullanılabilirler. Ancak, karaci er yetmezliklerinde yeni hücre kaynaklarının sa lanması bir di er alternatif olarak kar ımıza çıkmaktadır. Yakın zamanda de i ik 61

5 Erkut Attar: Kök hücreler ve kordon kanı toplanmasında güncel durum karaci er hastalıkları için de i ik kök hücre protokolleri önerilecektir (25). Pankreas adacık hücresi nakillerinin ba arıyla sonuçlanması diabetin kök hücrelerle tedavisine yönelik çalı maları yeniden canlandırmı tır. Bu tedavi yakla ımında adacık hücreleri yerine henüz farklıla mamı öncü kök hücreler tercih edilmektedir. Bunun dı ında Parkinson hastalarında yıkım süreci sonucunda kaybolan nigral dopaminerjik nöronların hücre tedavisi ile yenilenmesine yönelik çalı malar sürmektedir ve yakla ık 400 parkinson hastası bu tedavilerden yarar sa lamı tır. KORDON KANI SAKLANMASI Göbek kordon kanı (GKK) kök hücre kayna ı olarak dünyada 1988 yılından beri kullanılmaktadır. Elde edilen sonuçlar do rultusunda GKK toplanması, bankalama ve hücre transplantasyonu bütün dünyada yaygın olarak kullanılmaya ba lanmı tır den günümüze kadar malign veya benign hastalıklar için yakla ık 2500 hastaya GKK transplantı kullanılmı tır. Bu hastaların önemli bir kısmı yakla ık 20 kg a ırılı ındaki çocuklardır. Ancak 500 den fazla yeti kin hastada da GKK transplantı kullanılabilmi tir. Hücre tedavisindeki bu yeni yakla ımlar ba ı yapan vericiler, alıcılar ve kordon kanı saklamak isteyen aileler açısından bazı etik ve ekonomik konuları gündeme getirmi tir. Kordon kanının transplantasyon ve transfüzyon yoluyla tedavi amacıyla kullanılması do um hekimlerinin de kar ısına yeni bir gündem olarak çıkmı tır. Son günlerde ülkemizde aktif olarak yer alan haberler ve ilgi do rultusunda do um hekimlerine kordon kanı toplanmasına yönelik istekler yo un ekilde gelmektedir. Dolayısıyla, bütün bu yakla ımlar doktorlar, ilgili sa lık personeli, hastalar, ba ı yapan ki iler ve iste e ba lı kordon kanı dondurtan aileler ile tam olarak tartı ılmalı ve ki ilerin durumu net olarak anlaması sa lanmalıdır (28). GKK hematopetik kök hücre kayna ı olarak kemik ili ine göre güçlü bir alternatiftir. Ancak içerdi i hücre miktarı yeti kinlerde yetersiz kalabilmektedir. Yetersiz sayıda kök hücre içermesi GKK nın temel dezavantajları arasındadır. Bu durum nakledilen hücrelerin kayna masında ba arısızlı a neden olabilmektedir ve kemik ili i transplantasyonuna göre kayna ma daha yava olmaktadır. Bu açıdan bakıldı ında GKK dan elde edilen öncü hücrelerin vücut dı ında ekspansiyonu oldukça önemli bir a amadır (29). Bu nedenle kordon kanının toplanması, i lenmesi ve özellikle de ekspansiyonu uzmanlık ve deneyim gerektiren konulardır. Bu do rultuda özel laboratuvar ko ulları ve bu konuda yeti mi eleman gerektirmektedir (30). GKK toplanmasında do um hekimi de bilgilendirilmeli ve e itilmelidir. New York hastahanelerine yılları arasında yapılan 9205 GKK ba ı ı yapılan olguda kordon kanı miktarını etkileyen faktörler incelendi inde do um eklinin, kordon uzunlu unun, indüksiyonun, kordon kanı toplama süresinin, nukal kord varlı ının, bebek a ırlı ının, ço ul gebeliklerin, plesanta a ırlı ının ve do um süresinin GKK miktarını anlamlı biçimde etkiledi i gösterilmi tir. Maternal ırk farkları gözden geçirilidi inde beyaz ırkta Afrikalı Amerikalılara ve Asyalılara göre daha fazla kan elde edildi i gözlenmi tir. Sonuç olarak hematopoietik kök hücre transplantasyonu için toplanan GKK miktarı çok çe itli faktörlerden etkilenmektedir. ne giri yerinin mesafesi göz önüne alınarak kordonun olabildi ince uzun bırakılması ve plasentanın do umundan sonra olabilecek en kısa sürede kanın alınması kök hücre miktarının artırılmasını sa layacaktır (6,31). NTRAUTER N KÖK HÜCRE TEDAV S Prenatal kök hücre transplantasyonu immün, genetik ve hematolojik hastalıklar açısından oldukça yeni ve üzerinde durulması gereken bir tedavi giri imidir. Bu tedavi giri imi artık preklinik ara tırma a amasından çıkıp klinik prati e girmek üzeredir. Belirgin bir immünolojik bariyerin olmayı ı ve artmı hematopoetik alanlar nedeniyle fetusun kök hücre transplantasyonu için son derece uygun oldu u gösterilmi tir (32). Fetal T hücre populasyonunun in utero kök hücre transplantasyonunda etkinli ini gösteren deneysel çalı malar vardır (33). Ancak, optimal transplantasyon ko ulları konusunda yeterince insan çalı ması bulunmamaktadır. Erken do um riski olmasına ra men günümüzde fetal cerrahi uygulanabilir düzeye gelmi tir. ntrauterin kök hücre tedavisi de fetal cerrahi prensipleri içerisinde yapılmaktadır (34). Ultrason ve embriyofetoskopideki son geli meler prensip olarak gen transferinde kullanılan vektörlerin minimal invazif giri imlerle fetusa verilmesini sa layabilir (35). lk klinik deneyimler iddetli immün yetersizli e yol açan do umsal hastalıkların intrauterin olarak tedavi edilebilece ini göstermi tir. Üç tanesi fetal dönemde olmak üzere 24 a ır immün yetmezlik olgusu Touraine tarafından tedavi edilmi tir. Benzer ekilde 34 hasta da do umsal metabolik bozukluklar ve hemoglobülinopatiler nedeniyle tedavi 62

6 TJD Uzmanlık Sonrası E itim Dergisi 2004;6:58-64 edilmi tir. Bu hastalardan % 64 ü tam kür sa lamı veya tedaviden yararlanmı tır ve u anda ya amaktadır (36). Ancak, immun sistemi belirgin olarak etkilemeyen genetik hastalıkların tedavisinde henüz sonuç alınamamı tır. Bu nedenle graft modifikasyonu, fetusun prenatal olarak hazırlanması (prenatal dönemdeki immun toleransı takiben postnatal transplantasyon), otolog fetal kök hücrelerle yapılan gen tedavisi gibi ba arıyı artırmak amacıyla yeni stratejiler geli tirilmektedir. Mezenkimal kökenli veya pluripotent kök hücre kullanımı da bu yeni tedavinin genetik hastalıklarla ilgili endikasyon alanını geni letebilecektir. Günümüzde çe itli kalıtsal hastalıklar fetal karaci er kaynaklı postnatal ve prenatal kök hücre transplantasyonu ile tedavi edilmektedir. Bilinen bir gen defektine ba lı immun yetmezli i olan bebeklerde gen tedavisi ile ilgili geli meler henüz ba lamı tır, ancak bu bir gen defektinin prenatal olarak saptanmasından hemen sonra fetuslarda da kullanılabilir. Kök hücreler yalnız tedavi için de il non-invazif tekniklerle prenatal tanı için de kullanılabilmektedir. kinci trimestr erken döneminde anneden alınan ve kültürde ço altılmı fetal kök hücrelerin prenatal tanıda kullanılabilece i bildirilmi tir (37). Di er taraftan, in utero gen ve kök hücre tedavisinin etik boyutu ciddi ekilde dü ünülmeli ve söz konusu tedaviler bilinen ve deneyimli merkezlerde ara tırma kapsamında ele alınmalıdır. KÖK HÜCRE ARA TIRMALARININ DÜZENLENMES VE ET K Do ru olarak kullanıldı ında, embriyonik ve yeti kin kök hücreler insan vücudunda hastalık veya yaralanma nedeni ile hasarlanan hücrelerin yerini alma potansiyeline sahip hücrelerdir ve kök hücre ara tırmalarından gelen bilgiler heyecan ile kar ılanmaktadır. Ancak, insan hücreleri üzerindeki ara tırmaların giderek ivme kazanması ve klinik kullanıma girmesi çe itli yasal düzenlemeler gereklili ini do urmu tur. Özellikle insan embriyosundan elde edilen hücrelerin deneysel amaçlı kullanımı etik de erler açısından oldukça tartı ılmaktadır. En çok tartı ılan ba lık ise potansiyel olarak bir bireyin geli iminin ilk evresi olan embriyolar üzerinde yürütülen ara tırmaların hangi sınırlar çerçevesinde olması gerekti idir. Bilgiye daha çabuk ula mak ve yürüyen çalı malara ivme kazandırmak için ara tırma merkezlerinin bilgilerini payla ması ve i birli i içinde olması gerekmektedir. Kök hücre temelli tedavilere geçilebilmesi için güvenilirli inin do rulanması ve yararlılı ının gösterilmesi yönünde çalı maların yapılması gerekmektedir. SONUÇ Kordon kanı saklanması ve bankacılı ında ticari amaçlardan ziyade yararlılık göz önüne alınmalı ve kordon kanı saklanması konusunda ki ilere güncel kaynakça e li inde do ru ve tutarlı bilgiler verilmelidir. Bankacılık ve hücre tedavisi laboratuvarları IVF laboratuvarlarında oldu u gibi do ru üretim ve uygun laboratuvar ko ulları ve yeti tirilmi elemanlar gerektirir. lgili kurulu ların gelecekte kurum olarak varlıklarını koruyabilmeleri ancak bu ilkeler do rultusunda gerçekle ecektir. KAYNAKLAR 1. Fodor W L, Tissue engineering and cell based therapies, from the bench to the clinic: The potential to replace, repair and regenerate. Reprod Biol Endocrinol, 2003;1: Barker J N and J E Wagner, Umbilical-cord blood transplantation for the treatment of cancer. Nat Rev Cancer, 2003;3: Auerbach, AD, Umbilical cord blood transplants for genetic disease: diagnostic and ethical issues in fetal studies. Blood Cells, 1994; 20: Barker J N and J E Wagner, Umbilical cord blood transplantation: current practice and future innovations. Crit Rev Oncol Hematol, 2003;48: Smith F O and B G Thomson, Umbilical cord blood collection, banking, and transplantation: current status and issues relevant to perinatal caregivers. Birth, 2000;27: Surbek D V and W Holzgreve, Fetal cells from cord blood as stem cell source: current status and possible implications in gynaecologic oncology. Eur J Gynaecol Oncol, 2001;22: Cord blood banking for potential future transplantation: subject review. American Academy of Pediatrics. Work Group on Cord Blood Banking. Pediatrics, 1999;104: He Q, et al: Embryonic stem cells: new possible therapy for degenerative diseases that affect elderly people. J Gerontol A Biol Sci Med Sci, 2003;58: Bongso A, et al: Isolation and culture of inner cell mass cells from human blastocysts. Hum Reprod, 1994;9: Thomson, J.A., et al., Embryonic stem cell lines derived from human blastocysts. Science, 1998;282: Henningson CT, Jr MA Stanislaus, andam Gewirtz, 28. Embryonic 63

7 Erkut Attar: Kök hücreler ve kordon kanı toplanmasında güncel durum and adult stem cell therapy. J Allergy Clin Immunol, 2003;111: S Wakayama T, Cloned mice and embryonic stem cell lines generated from adult somatic cells by nuclear transfer. Oncol Res, 2003; 13: He J Q, et al: Human embryonic stem cells develop into multiple types of cardiac myocytes: action potential characterization. Circ Res, 2003;93: Reubinoff B E, et al: Embryonic stem cell lines from human blastocysts: somatic differentiation in vitro. Nat Biotechnol, 2000; 18: Jones J M and JAThomson, Human embryonic stemcell technology. Semin Reprod Med, 2000;18: Kehat I and L Gepstein, Human embryonic stem cells for myocardial regeneration. Heart Fail Rev, 2003;8: Korbling M and Z Estrov, Adult stem cells for tissue repair-a new therapeutic concept? N Engl J Med, 2003;349: Ferrari G, et al: Muscle regeneration by bone marrow-derived myogenic progenitors. Science, 1998;279: Coulombel L, [Adult tissue stem cells: definition, identification and therapeutic use]. Journ Annu Diabetol Hotel Dieu, 2003: Filip S, J Mokry, and I Hruska, Adult stem cells and their importance in cell therapy. Folia Biol (Praha), 2003;49: Cancedda R, et al: Cell therapy for bone disease: a review of current status. Stem Cells, 2003;21: Abbott J D and F J Giordano, Stem cells and cardiovascular disease. J Nucl Cardiol, 2003;10: Hassink R J, et al: Transplantation of cells for cardiac repair. J Am Coll Cardiol, 2003;41: Hayashi S, et al: [Gene therapy for myocardial regeneration]. Nippon Rinsho, 2003;61: Di Campli C, et al: Cell-based therapy for liver diseases. Eur Rev Med Pharmacol Sci, 2003;7: Lechner A and J F Habener, Stem/progenitor cells derived from adult tissues: potential for the treatment of diabetes mellitus. Am J Physiol Endocrinol Metab, 2003;284:E Linazasoro G, [Stem cells: solution to the problem of transplants in Parkinson's disease?]. Neurologia, 2003;18: Fruchtman, S, Stem cell transplantation. Mt Sinai J Med, 2003; 70: Cohena Y and A Nagler, Hematopoietic stem-cell transplantation using umbilical-cord blood. Leuk Lymphoma, 2003;44: Elias M, N Choudhury and C T Sibinga, Cord blood from collection to expansion: feasibility in a regional blood bank. Indian J Pediatr, 2003;70: Jones J, et al: Obstetric predictors of placental/umbilical cord blood volume for transplantation. Am J Obstet Gynecol, 2003; 188: Zanjani E D, et al: Human-ovine xenogenic transplantation of stem cells in utero. Bone Marrow Transplant, 1992;9 Suppl 1: Shields L E, et al: In utero hematopoietic stem cell transplantation in nonhuman primates: the role of T cells. Stem Cells, 2003;21: Harrison M R, Fetal surgery. West J Med, 1993;159: DouarAM, M Themis and C Coutelle, Fetal somatic gene therapy. Mol Hum Reprod, 1996;2: Touraine J L, Perinatal fetal-cell and gene therapy. Int J Immunopharmacol, 2000;22: Tilesi F, et al: A new methodology of fetal stem cell isolation, purification, and expansion: preliminary results for noninvasive prenatal diagnosis. J Hematother Stem Cell Res, 2000;9:

Yetişkin Kök Hücrelerin Dünü ve Bugünü

Yetişkin Kök Hücrelerin Dünü ve Bugünü Atatürk Üniversitesi Vet. Bil. Derg. 2012; 7(3): 231-236 Derleme Yetişkin Kök Hücrelerin Dünü ve Bugünü Özkan ŞİMŞEK Kırıkkale Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı, 71450 Kırıkkale

Detaylı

Kök Hücre Biyolojisi. Prof. Dr. Gönül KANIGÜR Prof. Dr. Melek ÖZTÜRK

Kök Hücre Biyolojisi. Prof. Dr. Gönül KANIGÜR Prof. Dr. Melek ÖZTÜRK Kök Hücre Biyolojisi Prof. Dr. Gönül KANIGÜR Prof. Dr. Melek ÖZTÜRK Kök hücre nedir? Kök hücreler organizmanın tüm dokularını ve organlarını oluşturan ana hücrelerdir. Henüz farklılaşmamış olan bu hücreler

Detaylı

ALLOJENİK KORDON KANI BANKACILIĞINDA UMUTLAR

ALLOJENİK KORDON KANI BANKACILIĞINDA UMUTLAR ALLOJENİK KORDON KANI BANKACILIĞINDA UMUTLAR Prof. Dr. İhsan Karadoğan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Kök Hücre Nedir? Kendileri için uygun olan bir çevre içinde

Detaylı

YENİDOĞAN BEBEĞİN KORDON KANI SAKLANMALI MI?

YENİDOĞAN BEBEĞİN KORDON KANI SAKLANMALI MI? 1945 ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI YENİDOĞAN BEBEĞİN KORDON KANI SAKLANMALI MI? Dr. Mehmet ERTEM Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji Bilim Dalı Tempo

Detaylı

Nivîskar SamoCan THURSDAY, 17 FEBRUARY :17 - Nûkirina dawîyê THURSDAY, 17 FEBRUARY :27

Nivîskar SamoCan THURSDAY, 17 FEBRUARY :17 - Nûkirina dawîyê THURSDAY, 17 FEBRUARY :27 There are no translations available. Kök hücre tedavileri, dejeneratif hastalıklar CD34-pozitif hücreler CD34 ile, hematopoietik kök hücrelerin üst yüzeyinde bulunabilecek özel bir molekül yapısına atıfta

Detaylı

Pluripotent Kök Hücreler

Pluripotent Kök Hücreler Dönem 1-Sunum 4/ 2016 Pluripotent Kök Hücreler Prof.Dr. Alp Can Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji-Embriyoloji ABD www.alpcan.com Dr. Rudolph Virchow (1821-1902) Omnis Cellula e Cellula Yıl: 1858

Detaylı

Embriyonik Kök Hücre. Blastosist adı verilen hücre kümesinden alınan hücrelerin her birine embriyonik kök hücre denir. fertilised. egg. 8-cell.

Embriyonik Kök Hücre. Blastosist adı verilen hücre kümesinden alınan hücrelerin her birine embriyonik kök hücre denir. fertilised. egg. 8-cell. Embriyonik Kök Hücre Blastosist adı verilen hücre kümesinden alınan hücrelerin her birine embriyonik kök hücre denir. Inner cell mass egg fertilised egg 2-cell 8-cell blastocyst Day 0 Day 1 Day 2 Day 3

Detaylı

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ Rev. No : 01 Rev.Tarihi : 13 Haziran 2012 1/ 1. Amaç: UÜ-SK da organ ve doku nakli hizmetlerinden yararlanacak hastaların ve/veya canlı vericilerinin başvuru kriterlerinin ve organ bekleme listelerine

Detaylı

DONÖR LENFOSİT İNFÜZYONU(DLI) Hülya Baraklıoğlu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Terapötik Aferez Merkezi

DONÖR LENFOSİT İNFÜZYONU(DLI) Hülya Baraklıoğlu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Terapötik Aferez Merkezi DONÖR LENFOSİT İNFÜZYONU(DLI) Hülya Baraklıoğlu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Terapötik Aferez Merkezi KÖK HÜCRE NAKLİ Kök hücre nedir? Çoğalma,kendini yenileyebilme, farklılaşmış dokulara özgü hücreleri

Detaylı

TEKNOLOJİLER LERİ. Sevda IŞIKI

TEKNOLOJİLER LERİ. Sevda IŞIKI KÖK K HÜCRE H TEKNOLOJİLER LERİ Sevda IŞIKI IK Kök k Hücre H Nedir? Farklı hücre tiplerine dönüşme potansiyeline ve kendini yenileme gücüne sahip olan hücrelere kök k k hücre h denmektedir. Kök k Hücre

Detaylı

ADIM ADIM YGS LYS. 93. Adım KALITIM -19 MODERN GENETİK UYGULAMALAR

ADIM ADIM YGS LYS. 93. Adım KALITIM -19 MODERN GENETİK UYGULAMALAR ADIM ADIM YGS LYS 93. Adım KALITIM -19 MODERN GENETİK UYGULAMALAR GEN KLONLAMA Seçilmiş bir genin plazmit ya da bir virüs içerisine yerleştirilerek bir bakteriye aktarılması ve bakteri aracılığı ile birçok

Detaylı

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi!

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! www.kenthospital.com Kent Hastanesi, hepimizden önce çocuklarımızın hastanesi! Çünkü, çocuklarımız, hepimizin geleceği! Kuruluşumuzdan bu yana

Detaylı

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili Kök Hücre Biyolojisi Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans () Lisans (X) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim (X) Uzaktan Öğretim(

Detaylı

NEDEN DENEYSEL ARAŞTIRMALAR?

NEDEN DENEYSEL ARAŞTIRMALAR? NEDEN DENEYSEL ARAŞTIRMALAR? ÜLKEMİZDE DENEYSEL ARAŞTIRMALARDA MEVCUT DURUM DOÇ.. DR. ÖNER DİKENSOYD GAZİANTEP ANTEP ÜNİVERSİTESİ GÖĞÜS S HASTALIKLARI AD. İçerik 1. Giriş 2. Araştırma Yöntemleri 3. Türkiye

Detaylı

Biyomühendiliğin temel alanları

Biyomühendiliğin temel alanları Biyomühendiliğin temel alanları Genetik mühendisliği: Sentetik biyoloji, gen transferi Hücre ve doku mühendisliği: Doku kültürü, hücre biyolojisi, metabolik mühendislik Biyoproses mühendisliği: Biyoproses

Detaylı

Genetik Tanı ve Hücre Tedavi Hizmetlerinde İnovasyon

Genetik Tanı ve Hücre Tedavi Hizmetlerinde İnovasyon Genetik Tanı ve Hücre Tedavi Hizmetlerinde İnovasyon Fikirden Faturaya.. Ürün inovasyonu: pazarda bulunanlardan farklı mamul maddeler Servis inovasyonu: Farklı hizmetlerin yaratılması veya varolan servislerin

Detaylı

Gebelikte Viral Enfeksiyonlar

Gebelikte Viral Enfeksiyonlar Gebelikte Viral Enfeksiyonlar Prof. Dr. Sabahattin ALTUNYURT Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Perinatoloji BD 2016 İzmir Gebelikte Viral Enfeksiyonlar Gebelikte geçirilen

Detaylı

Fanconi Anemisinde Hematopoetik Kök Hücre Transplantasyonu

Fanconi Anemisinde Hematopoetik Kök Hücre Transplantasyonu 1945 K SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI UANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOC Fanconi Anemisinde Hematopoetik Kök Hücre Transplantasyonu Dr. Mehmet ERTEM Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji

Detaylı

HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE UYGULAMALARI Doç. Dr. Mustafa ÇETİN

HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE UYGULAMALARI Doç. Dr. Mustafa ÇETİN HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE UYGULAMALARI Doç. Dr. Mustafa ÇETİN Standart Endikasyonlar 50 yıldan daha uzun süredir, Hematopoetik Kök Hücre (HKH) olarak isimlendirilen ve kan dokusunu yeniden yapılandırabilen

Detaylı

Azospermi Nedir, Belirtileri Nedir, Nas l Tedavi Edilir?

Azospermi Nedir, Belirtileri Nedir, Nas l Tedavi Edilir? Azospermi Nedir, Belirtileri Nedir, Nas l Tedavi Edilir? Azospermi, al nan meni örne inde hiçbir sperm hücresinin bulunmamas d r. Azospermi sorunu iki ba l kta incelenmektedir; T kan kl a ba l olan ve

Detaylı

İndüklenmiş Pluripotent Kök Hücre

İndüklenmiş Pluripotent Kök Hücre İndüklenmiş Pluripotent Kök Hücre Kök Hücre Blastosist adı verilen hücre kümesinden alınan hücrelerin her birine embriyonik kök hücre denir. İç Hücre Kitlesi Bu hücreler pluripotensi özelliklerini koruyarak

Detaylı

08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D

08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D Vitamin D ve İmmün Sistem İnsülin Sekresyonuna Etkisi Besinlerde D Vitamini Makaleler Vitamin D, normal bir kemik gelişimi ve kalsiyum-fosfor homeostazisi için elzem

Detaylı

Graft Yetersizliğinin Tanı ve Tedavisi. Dr Şahika Zeynep Akı Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Bahçelievler Medical Park Hastanesi

Graft Yetersizliğinin Tanı ve Tedavisi. Dr Şahika Zeynep Akı Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Bahçelievler Medical Park Hastanesi Graft Yetersizliğinin Tanı ve Tedavisi Dr Şahika Zeynep Akı Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Bahçelievler Medical Park Hastanesi Engrafman- Tanım Mutlak nötrofil sayısının > 0.5 x 10 9 /L olduğu ardışık

Detaylı

HASTALIKLARA YENİ YAKLAŞIM: MEZENKİMAL KÖK HÜCRE. Melis Doğanay, Buse Gürcan, Cenk Anıl Olşen, İrem Darka, Dilara Alpan

HASTALIKLARA YENİ YAKLAŞIM: MEZENKİMAL KÖK HÜCRE. Melis Doğanay, Buse Gürcan, Cenk Anıl Olşen, İrem Darka, Dilara Alpan HASTALIKLARA YENİ YAKLAŞIM: MEZENKİMAL KÖK HÜCRE Melis Doğanay, Buse Gürcan, Cenk Anıl Olşen, İrem Darka, Dilara Alpan Danışman: Prof. Dr. Namık Özbek ÖZET Canlı vücudunda bulunan, kendini yenileyebilen

Detaylı

MEZENKİMAL KÖK HÜCRE BİYOLOJİSİ

MEZENKİMAL KÖK HÜCRE BİYOLOJİSİ MEZENKİMAL KÖK HÜCRE BİYOLOJİSİ Prof. Dr. A. Eser ELÇİN 1 İÇERİK 1. MEZENKİMAL KÖK HÜCRELER 2. MEZENKİMAL KÖK HÜCRELERİN TANIMLANMASI 3. MEZENKİMAL KÖK HÜCRELERİN HÜCRE YÜZEY MARKERLARI 4. MEZENKİMAL KÖK

Detaylı

ÖZEL EGE L SES. HAZIRLAYAN Ö RENC LER: Tayanç HASANZADE Ahmet Rasim KARSLIO LU. DANI MAN Ö RETMEN: Mesut ESEN Dr. ule GÜRKAN

ÖZEL EGE L SES. HAZIRLAYAN Ö RENC LER: Tayanç HASANZADE Ahmet Rasim KARSLIO LU. DANI MAN Ö RETMEN: Mesut ESEN Dr. ule GÜRKAN ÖZEL EGE L SES BAZI ISKARTA BALIKLARIN (Isparoz, Hani) ETLER NDEN ALTERNAT F GÜBRE YAPIMI VE UYGULANAB L RL HAZIRLAYAN Ö RENC LER: Tayanç HASANZADE Ahmet Rasim KARSLIO LU DANI MAN Ö RETMEN: Mesut ESEN

Detaylı

BİLİNÇLİ ELEKTRİK TÜKETİMİ KONULU WEB SAYFASI

BİLİNÇLİ ELEKTRİK TÜKETİMİ KONULU WEB SAYFASI BİLİNÇLİ ELEKTRİK TÜKETİMİ KONULU WEB SAYFASI HAZIRLAYANLAR 4C SINIFINDAN YAĞMUR ÇEVİK KAAN FANUSÇU ÖZGÜR ARDA ÖNDER BEGÜM ÖNSAL EREN ERTAŞ AYŞENAZ İPEK PROJE DANIŞMANI ASLI ÇAKIR 2009 Ç NDEK LER 1. Giri...

Detaylı

EMBRİYOLOJİ VE GENETİK DERSİNE GİRİŞ ARŞ. GÖR. KEVSER İLÇİOĞLU

EMBRİYOLOJİ VE GENETİK DERSİNE GİRİŞ ARŞ. GÖR. KEVSER İLÇİOĞLU EMBRİYOLOJİ VE GENETİK 1 DERSİNE GİRİŞ ARŞ. GÖR. KEVSER İLÇİOĞLU 2/16 EMBRİYOLOJİ NEDİR? Embriyoloji; zigottan, hücreler, dokular, organlar ile tüm vücudun oluşmasına kadar geçen ve doğuma kadar devam

Detaylı

Tedavide yeni başka seçenekler var mı? Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D.

Tedavide yeni başka seçenekler var mı? Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Tedavide yeni başka seçenekler var mı? Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D. Özellikle yara bakımıyla ilgili pek çok yeni yöntem,

Detaylı

1.YARIYIL, DERS KURULU II: TEMEL TIP BİLİMLERİNE GİRİŞ II

1.YARIYIL, DERS KURULU II: TEMEL TIP BİLİMLERİNE GİRİŞ II .YARIYIL, DERS KURULU II: TEMEL TIP BİLİMLERİNE GİRİŞ II GÜNLER SAATLER 09-0 0- - -3 3-4 4-5 5-6 6-7 6 KASIM BİYOFİZİK BİYOFİZİK TIB.BİY.VE GEN. TIB.BİY.VE GEN. MES.İNG. SEÇMELİ DERS SEÇMELİ DERS 7 KASIM

Detaylı

MU LA DEVLET HASTANES NDE YILLARI ARASINDA ENFEKS YON HASTALIKLARI SERV S NE YATI LARIN NCELENMES

MU LA DEVLET HASTANES NDE YILLARI ARASINDA ENFEKS YON HASTALIKLARI SERV S NE YATI LARIN NCELENMES Uluslararası nsan Bilimleri Dergisi ISSN: 1303-5134 www.insanbilimleri.com Cilt: 2 Sayı: 2 Yıl: 2005 Yayın Tarihi: 6 Ekim 2005 MU LA DEVLET HASTANES NDE 2000-2002 YILLARI ARASINDA ENFEKS YON HASTALIKLARI

Detaylı

Doç. Dr. UTKU ATEŞ EUTF HİSTOLOJİ & EMBRİYOLOJİ ABD EUTF KORDON KANI BANKASI

Doç. Dr. UTKU ATEŞ EUTF HİSTOLOJİ & EMBRİYOLOJİ ABD EUTF KORDON KANI BANKASI Doç. Dr. UTKU ATEŞ EUTF HİSTOLOJİ & EMBRİYOLOJİ ABD EUTF KORDON KANI BANKASI 1 2 3 Rudolph Virchow: "Omnis cellula e cellula"... 4 1900 lu yılların başlarında Avrupalı araştırmacılar çeşitli kan hücrelerinin

Detaylı

İnvaziv Aspergilloz da Tedavi Yaklaşımları

İnvaziv Aspergilloz da Tedavi Yaklaşımları İnvaziv Aspergilloz da Tedavi Yaklaşımları Dr. Murat Akova Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı, İnfeksiyon Hastalıkları Ünitesi, Ankara 1 2 3 İnvaziv aspergillozda mortalite

Detaylı

Kök Hücre ve Erkek Genital Sisteminde Kök Hücrenin Kaynakları

Kök Hücre ve Erkek Genital Sisteminde Kök Hücrenin Kaynakları Kök Hücre ve Erkek Genital Sisteminde Kök Hücrenin Kaynakları Doç. Dr. Gülperi Öktem Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji AD. Designed by TheTemplateMart.com Kök Hücre Embriyogenezis

Detaylı

İLAÇ, KOZMETİK ÜRÜNLER İLE TIBBİ CİHAZLARDA RUHSATLANDIRMA İŞLEMLERİ ECZ HAFTA

İLAÇ, KOZMETİK ÜRÜNLER İLE TIBBİ CİHAZLARDA RUHSATLANDIRMA İŞLEMLERİ ECZ HAFTA İLAÇ, KOZMETİK ÜRÜNLER İLE TIBBİ CİHAZLARDA RUHSATLANDIRMA İŞLEMLERİ ECZ 961 1. HAFTA İLAÇ Hastalıkların teşhisi, tedavisi, profilaksisi (hastalıktan korunma) cerrahi girişimlerin kolaylaştırılması ve

Detaylı

KÖK HÜCRE BANKACILIĞINDA YASAL DURUM PROF.DR.ERCÜMENT OVALI KTÜ-ATİ TEKNOLOJİ PROJE KOORDİNATÖRÜ

KÖK HÜCRE BANKACILIĞINDA YASAL DURUM PROF.DR.ERCÜMENT OVALI KTÜ-ATİ TEKNOLOJİ PROJE KOORDİNATÖRÜ KÖK HÜCRE BANKACILIĞINDA YASAL DURUM PROF.DR.ERCÜMENT OVALI KTÜ-ATİ TEKNOLOJİ PROJE KOORDİNATÖRÜ Tanımlar İleri Tıbbi Ürün: Bu ürünler İlaç kavramından ayrılarak ayrı bir tanımlamaya alınmıştır. Biyolojik

Detaylı

HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONUNDA HEMŞİRENİN ROLÜ. Nevin Çetin Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİT Ünitesi

HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONUNDA HEMŞİRENİN ROLÜ. Nevin Çetin Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİT Ünitesi HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONUNDA HEMŞİRENİN ROLÜ Nevin Çetin Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİT Ünitesi Hematopoetik kök hücre transplantasyonu hematoloji-onkoloji alanında özel bir daldır

Detaylı

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2018-2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

(ZORUNLU) MOLEKÜLER İMMÜNOLOJİ I (TBG 607 TEORİK 3, 3 KREDİ)

(ZORUNLU) MOLEKÜLER İMMÜNOLOJİ I (TBG 607 TEORİK 3, 3 KREDİ) T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL (ZORUNLU) MOLEKÜLER

Detaylı

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2018-2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

KÖK HÜCRE, HÜCRESEL TEDAVİ - REJENERATİF TIP

KÖK HÜCRE, HÜCRESEL TEDAVİ - REJENERATİF TIP KÖK HÜCRE, HÜCRESEL TEDAVİ - REJENERATİF TIP Prof.Dr.Gülyüz Öztürk İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, Pediatrik Hematoloji-Onkoloji Bilim Dalı, Kan Merkezi -Kök Hücre Nakli Ünitesi KÖK HÜCRELER

Detaylı

Transplantasyonda Regülatör T Hücrelerin Rolü. H. Barbaros Oral Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi İmmünoloji Anabilim Dalı

Transplantasyonda Regülatör T Hücrelerin Rolü. H. Barbaros Oral Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi İmmünoloji Anabilim Dalı Transplantasyonda Regülatör T Hücrelerin Rolü H. Barbaros Oral Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi İmmünoloji Anabilim Dalı Liu Z et al. Immunol Rev 152, 2013 Shalev I et al. Liver Transpl 18, 2012 Wood

Detaylı

OVER KANSERİ. Yumurtalık kanseri; Over tümörü; Over kanseri neden olur?

OVER KANSERİ. Yumurtalık kanseri; Over tümörü; Over kanseri neden olur? OVER KANSERİ Yumurtalık kanseri; Over tümörü; Over hücrelerinden kaynaklanan kanserdir. Kadınlarda yumurtalıklara over denir. Over ler döllenme için gerekli yumurtaların hazırlandığı ve kadın hormonlarının

Detaylı

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2018-2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

KORDON KANI ÜRETİMİNDE KALİTE STANDARTLARI. Msc. Bio. Fatma Eyüboğlu Ünüvar Acıbadem Labcell Hücre Laboratuvarı

KORDON KANI ÜRETİMİNDE KALİTE STANDARTLARI. Msc. Bio. Fatma Eyüboğlu Ünüvar Acıbadem Labcell Hücre Laboratuvarı KORDON KANI ÜRETİMİNDE KALİTE STANDARTLARI Msc. Bio. Fatma Eyüboğlu Ünüvar Acıbadem Labcell Hücre Laboratuvarı TANIM Anne karnındaki bebeğin besin ve oksijen ihtiyacını karşılayan plasenta ile bebek arasındaki

Detaylı

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji AD Prof. Dr. Filiz AYDIN

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji AD Prof. Dr. Filiz AYDIN İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji AD Prof. Dr. Filiz AYDIN Tüm çok hücreli organizmaların kökeninde döllenmiş bir yumurta hücresi- zigot- vardır. Embriyonal gelişimin tüm ayrıntıları zigottaki DNA

Detaylı

MENOPOZ. Menopoz nedir?

MENOPOZ. Menopoz nedir? MENOPOZ Hayatınızı kabusa çeviren, unutkanlık, uykusuzluk, depresyon, sinirlilik, halsizlik şikayetlerinin en büyük sebeplerinden biri menopozdur. İleri dönemde idrar kaçırma, kemik erimesi, hipertansiyona

Detaylı

KÖK HÜCRE VE KORDON KANI

KÖK HÜCRE VE KORDON KANI KÖK HÜCRE VE KORDON KANI Doç Dr. Mehmet Ertem Yakın zamana kadar doğumdan sonra kullanılmayıp atılan kordon kanını son zamanlarda ilgi çekici kılan temel faktör hematopoetik kök hücre kaynağı olarak transplantasyon

Detaylı

www.atiteknoloji.com

www.atiteknoloji.com www.atiteknoloji.com Tıbbi Sağaltımın Klasik Elemanları Kimyasal-farmakolojik ajanlar Fiziksel ajanlar Cerrahi Đşlemler Bugünün Yeni(?) Elemanı Hücre Tedavileri Hücre tedavilerinin bilimsel kayıtlardaki

Detaylı

Bölünme Kapasitelerine Göre Hücre Çeşitleri

Bölünme Kapasitelerine Göre Hücre Çeşitleri Ye#şkin Kök Hücre Bölünme Kapasitelerine Göre Hücre Çeşitleri 1. Değişken hücreler (Labile cells) - Sürekli bir kayıp ve yenilenme vardır. - Skuamöz ve salgı bezi hücreleri - Kemik iliğindeki hematopoe>k

Detaylı

ORGAN TRANSPLANTASYONU

ORGAN TRANSPLANTASYONU ORGAN TRANSPLANTASYONU LE LG MERAK ED LENLER *Nurcan Çiftçi **Yasemin Güven Cin nternat onal Hospital Hastanesi * Organ Nakil Koordinatörü **E itim ve Geli im Hem iresi Haz rlanma Tarihi: 25.06.2011 ÇER

Detaylı

Kök Hücre ve Veteriner Hekimlikte Uygulama Alanları. Stem Cells and Their Use in Veterinary Medicine

Kök Hücre ve Veteriner Hekimlikte Uygulama Alanları. Stem Cells and Their Use in Veterinary Medicine Atatürk Üniversitesi Vet. Bil. Derg. 2014; 9(3): 198-205 Derleme Kök Hücre ve Veteriner Hekimlikte Uygulama Alanları Orçun CANNAZİK 1, Bülent POLAT 1 1. Atatürk Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Doğum

Detaylı

ACOG DİYOR Kİ; DOĞUM TARİHİ TAHMİN METODU. Özeti Yapan: Dr. Esra Esim Büyükbayrak ÖZET

ACOG DİYOR Kİ; DOĞUM TARİHİ TAHMİN METODU. Özeti Yapan: Dr. Esra Esim Büyükbayrak ÖZET ACOG DİYOR Kİ; DOĞUM TARİHİ TAHMİN METODU Özeti Yapan: Dr. Esra Esim Büyükbayrak ÖZET Gebeliğin doğru tarihlendirilmesi sonuçları iyileştirmek açısından oldukça önemlidir ve ayrıca halk sağlığı ve araştırmalar

Detaylı

Giderilmesinde Farklı Uygulamalar

Giderilmesinde Farklı Uygulamalar Kavram Nedir? Kavramların Önemi Kavram Ö retimi Kavram Yanılgıları Kavram Ö retimi ve Yanılgılarının Giderilmesinde Farklı Uygulamalar Olgular Kavramlar lke ve Genellemeler Kuramlar ve Do a Kanunları Kavram

Detaylı

TALASEM MERKEZLER NDE TOPLUM E T M PROGRAMLARI

TALASEM MERKEZLER NDE TOPLUM E T M PROGRAMLARI 5. Uluslararası Talasemi Yazokulu 5th International Thalassemia Summerschool TALASEM MERKEZLER NDE TOPLUM E T M PROGRAMLARI Dr. smail Hakkı T MUR Mu la l Sa lık Müdürlü ü Halk Sa lı ı Uzmanı HEMOGLOB NOPAT

Detaylı

mekan Kasımpaşa Deniz Hastanesi İLKBAHAR 2014 SAYI: 302

mekan Kasımpaşa Deniz Hastanesi İLKBAHAR 2014 SAYI: 302 mekan İLKBAHAR 2014 SAYI: 302 40 41 Kasımpaşa Deniz Hastanesi YÜK. MİMAR BEYZA ŞENER mekan 42 43 BİNALAR DA İNSANLAR GİBİ DOĞAR BÜYÜR ÖMRÜNÜ TAMAMLAYINCA DA ÖLÜR VE YERİNİ YENİLERİ ALIR. Bu ya am bazen

Detaylı

Dr. Aslıhan Yazıcıoğlu, Prof. Dr. Aydan Biri Yüksek İhtisas Üniversitesi Koru Ankara Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD

Dr. Aslıhan Yazıcıoğlu, Prof. Dr. Aydan Biri Yüksek İhtisas Üniversitesi Koru Ankara Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD Dr. Aslıhan Yazıcıoğlu, Prof. Dr. Aydan Biri Yüksek İhtisas Üniversitesi Koru Ankara Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD Son dört dekat boyunca prenatal izlem sırasında fetüs taramaları için ultrasonografi

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Zülfü ARIKANOĞLU

Yrd.Doç.Dr. Zülfü ARIKANOĞLU Yrd.Doç.Dr. Zülfü ARIKANOĞLU ORGAN NAKLİ NEDİR? Vücutta görevini yerine getiremeyen bir organın yerine, canlı vericiden veya ölüden alınan yeni ve sağlam bir organın cerrahi yöntemlerle nakledilmesi işlemidir.

Detaylı

Nas l Bir Kentte Yaflamal y z?

Nas l Bir Kentte Yaflamal y z? Nas l Bir Kentte Yaflamal y z? Bu El Kitabı Deniz Altay L. Yıldız Tokman Aslı Tanrıkulu tarafından Birle mi Milletler Kadınların ve Kız Çocuklarının Haklarının Korunması ve Geli tirilmesi Ortak Programı

Detaylı

Nebile ÖZDEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Merkezi

Nebile ÖZDEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Merkezi Nebile ÖZDEMİR Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Merkezi TÜRKİYEDE BÖBREK NAKLİ 1975 yılında canlı 1978 yılında kadavra E.Ü.T.F Hastanesi Organ Nakli Uygulama ve Araştırma Merkezi 1988

Detaylı

İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ KEMİK İLİĞİ BANKASI

İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ KEMİK İLİĞİ BANKASI İSTANBUL TIP FAKÜLTESİ KEMİK İLİĞİ BANKASI GÜNCEL ÇALIŞMA SİSTEMİ VE HİZMET SUNUMU İTF Kemik İliği Bankası 1999 yılında, hiçbir kar amacı gütmeyen bağımsız bir organizasyon olarak kurulmuştur ve çalışma

Detaylı

TÜS AD Yönetim Kurulu Ba kanı Arzuhan Do an Yalçında ın Rotary Bölge Asamblesi Konu ması

TÜS AD Yönetim Kurulu Ba kanı Arzuhan Do an Yalçında ın Rotary Bölge Asamblesi Konu ması TÜRK SANAY C LER VE ADAMLARI DERNE TÜS AD Yönetim Kurulu Ba kanı Arzuhan Do an Yalçında ın Rotary Bölge Asamblesi Konu ması 22 Nisan 2007 i li Grand Cevahir Otel Sayın Ba kanlar, de erli konuklar, TÜS

Detaylı

DÖNEM VI GRUP D1 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP D1 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2018 2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

KORDON KANI BANKACILIĞINDA TOPLAYICI BAĞIMSIZ PERİNATAL MATERNAL KABUL EDİLEBİLİRLİK KRİTERLERİ

KORDON KANI BANKACILIĞINDA TOPLAYICI BAĞIMSIZ PERİNATAL MATERNAL KABUL EDİLEBİLİRLİK KRİTERLERİ KORDON KANI BANKACILIĞINDA TOPLAYICI BAĞIMSIZ PERİNATAL MATERNAL KABUL EDİLEBİLİRLİK KRİTERLERİ Dr. Doruk Cevdi KATLAN Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum / Perinatoloji NEDEN

Detaylı

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP E1 DERS PROGRAMI

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP E1 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2018 2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP E1 DERS PROGRAMI 01 ŞUBAT 2019 28 ŞUBAT

Detaylı

1. NEVAKSON NEVAKSON verilen ilaç grubuna dahildir. NEVAKSON etkisini bakterilerin tam olarak geli imini durdurarak göstermekt

1. NEVAKSON NEVAKSON verilen ilaç grubuna dahildir. NEVAKSON etkisini bakterilerin tam olarak geli imini durdurarak göstermekt 500 mg i.m. enjektabl toz içeren flakon Kas içine uygulama içindir. Etkin madde: çermemektedir. okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir. da 1. 2. u kullanmadan önce dikkat edilmesi gerekenler

Detaylı

Bebekte doğum öncesinde kromozomsal ve genetik anormalliklerin tespiti amacıyla yapılır.

Bebekte doğum öncesinde kromozomsal ve genetik anormalliklerin tespiti amacıyla yapılır. AMNİYOSENTEZ Gebelik sırasına bebeğin genetik hastalıkları ve doğumsal anormalliklerini tespit amacıyla doğum kesesinden alınan sıvının incelenmesidir. Doğum kesesinden alınan küçük miktarda sıvıdan çalışılan

Detaylı

DÖNEM VI GRUP D 1 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP D 1 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

Biyoteknoloji Yükselen Sektör. Dr.Nezih Hekim Dr.Pakize İ.Tarzi Laboratuarları İstanbul

Biyoteknoloji Yükselen Sektör. Dr.Nezih Hekim Dr.Pakize İ.Tarzi Laboratuarları İstanbul Biyoteknoloji Yükselen Sektör Dr.Nezih Hekim Dr.Pakize İ.Tarzi Laboratuarları İstanbul Dr.Pakize İ.Tarzi Sağlık Kurumları Kimdir? Dr.Pakize İ.Tarzi Sağlık Kurumları 1949 yılında Kadın ve Çocuk Hastanesi

Detaylı

Diabetik Nöropatide Kök Hücre Tedavisi Doç.Dr.Mehmet Bozkurt Dr.Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi; Plastik,Rekonstrüktif ve Estetik

Diabetik Nöropatide Kök Hücre Tedavisi Doç.Dr.Mehmet Bozkurt Dr.Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi; Plastik,Rekonstrüktif ve Estetik Diabetik Nöropatide Kök Hücre Tedavisi Doç.Dr.Mehmet Bozkurt Dr.Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi; Plastik,Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Kliniği,Yara Bakım Merkezi İstanbul Tanım Diabetik

Detaylı

DÖNEM VI GRUP F2 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP F2 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2018 2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP F2 DERS PROGRAMI 01 KASIM 2018 30 KASIM

Detaylı

Üroonkoloji Derneği. Prostat Spesifik Antijen. Günümüzdeki Gelişmeler. 2 Nisan 2005,Mudanya

Üroonkoloji Derneği. Prostat Spesifik Antijen. Günümüzdeki Gelişmeler. 2 Nisan 2005,Mudanya Prostat Spesifik Antijen ve Günümüzdeki Gelişmeler Prostat Kanseri 2004 yılı öngörüleri Yeni tanı 230.110 Ölüm 29.900 Jemal A, CA Cancer J Clin 2004 Kanserler arasında görülme sıklığı #1 Tümöre bağlı ölüm

Detaylı

Karaciğerde ve anne karnındaki bebeğin plasentasına yapılan bir proteindir. Doğumdan sonra miktarı düşer. Bkz: 4 lü test. Kandaki miktarı ölçülür.

Karaciğerde ve anne karnındaki bebeğin plasentasına yapılan bir proteindir. Doğumdan sonra miktarı düşer. Bkz: 4 lü test. Kandaki miktarı ölçülür. ALFA FETO PROTEİN AFP; Alfa feto protein; Karaciğerde ve anne karnındaki bebeğin plasentasına yapılan bir proteindir. Doğumdan sonra miktarı düşer. Bkz: 4 lü test. Kandaki miktarı ölçülür. AFP testi ne

Detaylı

Amniyosentezden önce bir şansınız daha var!

Amniyosentezden önce bir şansınız daha var! Hassasiyeti YÜKSEK ve GÜVENİLİR Bir Tarama Testi Fetal trizomilerin taranması ve Y kromozomunun değerlendirilmesinde kullanılan son derece gelişmiş bir kan testi Amniyosentezden önce bir şansınız daha

Detaylı

DÖNEM VI GRUP F-2 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP F-2 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

İnoperabl Evre III ve Evre IV Malign Melanomda İmmünoterapi TOG Malin Melanom ve Deri kanserleri grubu. Prof Dr Melek Köksal Erkişi

İnoperabl Evre III ve Evre IV Malign Melanomda İmmünoterapi TOG Malin Melanom ve Deri kanserleri grubu. Prof Dr Melek Köksal Erkişi İnoperabl Evre III ve Evre IV Malign Melanomda İmmünoterapi TOG Malin Melanom ve Deri kanserleri grubu Prof Dr Melek Köksal Erkişi Amaçlar KT ile kemosensitif tümör kitlesi ufaltılmış hastalara immünoterapi

Detaylı

DÖNEM VI GRUP F-1 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP F-1 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP B1 DERS PROGRAMI

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP B1 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2018 2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP B1 DERS PROGRAMI 1 AĞUSTOS 2018 31 AĞUSTOS

Detaylı

KEMİK İLİĞİ TRANSPLANTASYONU

KEMİK İLİĞİ TRANSPLANTASYONU DÖNEM DERS NOTLARI Dönem Adı : 4.dönem 2014-2015 Dilim Adı Ders Adı :İç Hastalıkları Hematoloji Bilim Dalı :Kemik İliği Transplantasyonu Sorumlu Öğretim Üyesi : Sorumlu Öğretim Üyesi ABD, BD :Prof Dr Sevgi

Detaylı

J Popul Ther Clin Pharmacol 8:e257-e260;2011

J Popul Ther Clin Pharmacol 8:e257-e260;2011 SİTOMEGALOVİRUS (CMV) Prof. Dr. Seyyâl ROTA Gazi Ü.Tıp Fakültesi LOW SYSTEMIC GANCICLOVIR EXPOSURE AND PREEMPTIVE TREATMENT FAILURE OF CYTOMEGALOVIRUS REACTIVATION IN A TRANSPLANTED CHILD J Popul Ther

Detaylı

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP B-2 DERS PROGRAMI

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP B-2 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

Ara tırma Yöntem ve Teknikleri. Ay e Cabi

Ara tırma Yöntem ve Teknikleri. Ay e Cabi Ara tırma Yöntem ve Teknikleri Ay e Cabi Bilim Nedir? Evreni anlama ve açıklama gayretlerinin tümüdür Soru sormakla ba lar Gerçe i anlama etkinlikleridir Organize edilmi bilgiler toplulu udur Metodik ve

Detaylı

DÖNEM VI GRUP A1 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP A1 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2018 2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,

Detaylı

2008 YILI SOSYAL GÜVENLİK KURUMU SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ YAYIMLANDI

2008 YILI SOSYAL GÜVENLİK KURUMU SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ YAYIMLANDI 06.04.2009/75 2008 YILI SOSYAL GÜVENLİK KURUMU SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ YAYIMLANDI ÖZET : 2008 Yılı Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde değişiklikler

Detaylı

KLONLAMA VE BİYOETİK UNESCO TÜRKİYE MİLLİ KOMİSYONU BİYOETİK İHTİSAS KOMİTESİ KLONLAMA ÇALIŞMA ALT GRUBU UNESCO TÜRKİYE MİLLİ KOMİSYONU

KLONLAMA VE BİYOETİK UNESCO TÜRKİYE MİLLİ KOMİSYONU BİYOETİK İHTİSAS KOMİTESİ KLONLAMA ÇALIŞMA ALT GRUBU UNESCO TÜRKİYE MİLLİ KOMİSYONU UNESCO TÜRKİYE MİLLİ KOMİSYONU KLONLAMA VE BİYOETİK BİYOETİK İHTİSAS KOMİTESİ KLONLAMA ÇALIŞMA ALT GRUBU RAPORU İÇERİK UNESCO TÜRKİYE MİLLİ KOMİSYONU BİYOETİK İHTİSAS KOMİTESİ KLONLAMA ÇALIŞMA ALT GRUBU

Detaylı

DÖNEM IV GRUP B DERS PROGRAMI

DÖNEM IV GRUP B DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

Onkolojide Sık Kullanılan Terimler. Yrd.Doç.Dr.Ümmügül Üyetürk 2013

Onkolojide Sık Kullanılan Terimler. Yrd.Doç.Dr.Ümmügül Üyetürk 2013 Onkolojide Sık Kullanılan Terimler Yrd.Doç.Dr.Ümmügül Üyetürk 2013 Kanser Hücrelerin aşırı kontrolsüz üretiminin, bu üretime uygun hücre kaybıyla dengelenemediği, giderek artan hücre kütlelerinin birikimi..

Detaylı

DÖNEM VI GRUP C 1 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP C 1 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

Akut Myeloid Lösemide Prognostik Faktörler ve Tedavi

Akut Myeloid Lösemide Prognostik Faktörler ve Tedavi 1945 ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI Akut Myeloid Lösemide Prognostik Faktörler ve Tedavi Dr. Mehmet ERTEM Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji Bilim Dalı

Detaylı

Laboratuar (saat/hafta) Mesleki İngilizce II BES310 6. Bahar 3 0 3 4

Laboratuar (saat/hafta) Mesleki İngilizce II BES310 6. Bahar 3 0 3 4 Mesleki İngilizce-II Dersin Adı Kodu Yarıyıl Teori Laboratuar Mesleki İngilizce II BES310 6. Bahar 3 0 3 4 Önkoşullar Yok Dersin dili İngilizce Dersin Türü Zorunlu Dersin öğrenme ve Öğrencinin içinde bulunacağı

Detaylı

DÖNEM VI GRUP B2 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP B2 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2018 2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ Ders Tanıtım Formu Dersin Adı Öğretim Dili RNA Dünyası Türkçe Dersin Verildiği Düzey Ön Lisans () Lisans (X) Yüksek Lisans( ) Doktora( ) Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim (X) Uzaktan Öğretim( ) Diğer

Detaylı

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KURULUŞ 1968

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KURULUŞ 1968 ERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KURULUŞ 1968 ERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANELERİ 1988 MK DEDEMAN HEMATOLOJİ-ONKOLOJİ KURULUŞ : 1998 HASTANESİ KURU KURULUŞ 1998 OTOLOG KÖK HÜCRE NAKİLLERİ

Detaylı

EDİNSEL APLASTİK ANEMİDE

EDİNSEL APLASTİK ANEMİDE ANKARA ÜN NİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK SAĞLIĞI VE HAS 1945 ASTALIKLARI EDİNSEL APLASTİK ANEMİDE HEMATOPOETİK KÖK HÜCRE TRANSPLANTASYONU Dr. Mehmet ERTEM Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji

Detaylı

DÖNEM IV GRUP A DERS PROGRAMI

DÖNEM IV GRUP A DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

DÖNEM VI GRUP C1 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP C1 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2018 2019 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI DÖNEM VI GRUP C1 DERS PROGRAMI 01 MAYIS 2019 31 MAYIS

Detaylı

DÖNEM VI GRUP E-1 DERS PROGRAMI

DÖNEM VI GRUP E-1 DERS PROGRAMI T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM 2015 2016 EĞİTİM VE ÖĞRETİM

Detaylı

Farklı Araştırma Türleri Ve Farklı Başvuru Dosyaları

Farklı Araştırma Türleri Ve Farklı Başvuru Dosyaları Farklı Araştırma Türleri Ve Farklı Başvuru Dosyaları Uzm. Meral Demir İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu Öğretim Üyesi

Detaylı

Aralıklarla Beta HCH ölçümü ne için yapılır?

Aralıklarla Beta HCH ölçümü ne için yapılır? BETA HCG Kanda Gebelik Testi; HCG blood test quantitative; Serial beta HCG; Repeat quantitative beta HCG; Human chorionic gonadotrophin blood test quantitative; Beta-HCG blood test quantitative; Pregnancy

Detaylı