Komisyon KPSS HUKUK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.

Transkript

1 Komisyon KPSS HUKUK TAMAMI ÇÖZÜMLÜ 10 DENEME ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. 2011, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti. ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bondrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın, bondrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermelerini ve bondrolsüz yayınları satın almamalarını diliyoruz. 1. Baskı: Ekim 2011 Dizgi-Grafik Tasarım: Bilge Yıldız Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Cantekin Matbaası (Ankara ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: YAYINEVİ DAĞITIM adakale sokak 4/1 yenişehir-ankara sağlık sokak 17/a yenişehir-ankara tel: (pbx) tel: belgeç: belgeç: gsm: gsm: e-ileti: pegem@pegem.net e-ileti: siparis@pegem.net YAZIŞMA p.k yenişehir-ankara

2 Ön Söz Değerli Alan Bilgisi Adaylarımız; İş sınavları içerisinde en yoğun ve zorlu olanı KPSS ile başlayıp kurumların sınavları ile devam eden Alan Bilgisi sürecidir. Bu süreç KPSS sınavındaki ilgili puan türlerinden yeterli puanı alarak başlar ve kurumların yaptığı, büyük kısmı klasik yazılı şeklinde olan sınavlarla devam eder. Bu süreçte belirleyici olan kurum sınavı iken, bu noktaya gelebilmenin ön koşulu ise KPSS den iyi bir puan almaktır. Hukuk, İktisat, İşletme, Maliye ve Muhasebe hem KPSS nin 5 temel branşını oluşturmakta hem de kurum sınavlarında ağırlık verilen derslerin başında gelmektedir. Dolayısıyla adaylar iyi birer puan alabilmek için özellikle bu derslere ayrı bir önem vermektedir. Bu hazırlık sürecinde adaylar hem konuları çalışırken hem de konu çalışmalarından sonra sürekli olarak soru çözmektedir. Bu sayede konular kalıcı bir biçimde yerleşmekte ve tekrar tekrar çalışmaya gerek kalmamaktadır. Ancak bu noktadaki en önemli şey ise doğru soruları çözmektir. Elinizdeki Hukuk Tamamı Çözümlü 10 Deneme müfredat çerçevesinde, ÖSYM nin tüm soruları analiz edilerek, aynı formatta tamamen orijinal soruların bir araya getirilmesiyle hazırlanmıştır. Böylelikle kitabımız sınavlarda çıkan tüm soru tiplerini kapsarken, sınava hazırlanan farklı seviyelerdeki adayların da tümüne hitap etmektedir. Sınava hazırlanan tüm adaylarımızın başucu kaynakları arasına gireceğine inandığımız kitabımız aynı zamanda bu alanda ders veren öğretmenlerimiz için de önemli bir kaynak kitap olacaktır. Şimdiden tüm adaylarımıza KPSS başta olmak üzere tüm sınavlarda başarılar dileriz. Pegem Akademi Yayıncılık

3 İçindekiler Ön Söz...iii İçindekiler...v Deneme Çözüm Deneme Çözüm Deneme Çözüm Deneme Çözüm Deneme Çözüm Deneme Çözüm Deneme Çözüm Deneme Çözüm Deneme Çözüm Deneme Çözüm Cevap Anahtarı v

4 Deneme I. TBMM nin genel oyla seçilen 550 milletvekilinden oluşması II. Seçimlerin, yargı organlarının genel yönetim ve denetimi altında yapılması III. TBMM seçimlerinin 4 yılda bir yapılması IV. Anayasa Mahkemesinin parti kapatma davalarında üçte iki çoğunlukla karar alabilmesi V. TBMM üyelerinin seçildikleri bölgeyi veya kendilerini seçenleri değil, bütün Milleti temsil etmeleri VI. TBMM Başkanlık Divanının, Meclis üyeleri arasından seçilen Meclis Başkanı, Başkan vekilleri, kâtip üyeler ve idare amirlerinden oluşması Yasama organı ile ilgili yukarıdaki hükümlerden hangileri, 1982 Anayasası nın ilk şeklinde farklı bir biçimde düzenlenmiş olup zaman içinde yapılan değişikliklerden sonra Anayasa nın bugün yürürlükte olan kurallarından birini ifade eder? A) I, II ve V B) I, III ve IV C) II, III ve V D) II, IV ve VI E) III, IV ve V TBMM Genel Kurulunda TBMM Başkanı tarafından yönetilen bir oturumda görüşülmekte olan bir milletvekilinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasıyla ilgili olarak yapılan oylamada, aşağıdakilerden hangisi oy kullanamaz? A) TBMM Başkanvekilleri B) Yasama dokunulmazlığının kaldırılması istenilen milletvekili C) Bakanlar Kurulunun milletvekili olmayan üyeleri D) TBMM tarafından yasama dokunulmazlığı kaldırılmış olan milletvekilleri E) Görüşülen kanun teklifini daha önce inceleyip görüşmüş olan TBMM komisyonlarının başkan ve üyeleri 1982 Anayasası na göre, Cumhurbaşkanı genel af ilanına ilişkin bir kanunu bir daha görüşülmek üzere TBMM ye geri gönderdiği takdirde TBMM bu kanunu hangi çoğunlukla aynen kabul edebilir? A) Meclisin üye tam sayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile B) Meclisin üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun kararı ile C) Meclisin üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ile D) Meclisin üye tam sayısının dörtte üç çoğunluğunun kararı ile E) Toplantıya katılanların salt çoğunluğunun kararı ile 1

5 4. 12 Eylül 2010 tarihli halkoylamasıyla onaylanan 7 Mayıs 2010 tarih ve 5982 sayılı Kanunla yapılan değişikliklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Anayasa Mahkemesi, iki bölüm ve Genel Kurul halinde çalışır. Bölümler, başkanvekili başkanlığında dört üyenin katılımıyla toplanır. B) Hakimler ve savcılar yüksek kurulunun tüm üyeleriyle ilgili olarak; Kurul üyeliğinin boşalması durumunda, boşalmayı takip eden altmış gün içinde, yeni üyelerin seçimi yapılır. C) Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanları ile Jandarma Genel Komutanı da görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divanda yargılanırlar. D) Anayasa mahkemesine bireysel başvuruda bulunulabilir. E) Memurlara verilen tüm disiplin kararları yargı denetimi dışında bırakılamaz Anayasası na göre, Devlet Denetleme Kurulu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Devlet Denetleme Kurulu Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak kurulur. B) Devlet Denetleme Kurulunun üyeleri, kanunda belirtilen nitelikteki kişiler arasından Cumhurbaşkanınca atanır. C) Devlet Denetleme Kurulunun işleyişi, üyelerinin görev süresi ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. D) Cumhurbaşkanı nın Devlet Denetleme Kuruluna üye seçimi kararında, Başbakan ve ilgili bakanın imzalarının bulunması gerekmez tek başına yaptığı işlemlerden biridir E) Devlet Denetleme Kurulu, Cumhurbaşkanının isteği üzerine silahlı kuvvetler ile yargı organları dışında tüm kamu kurum ve kuruluşlarında her türlü soruşturmayı yapar. 6. Aşağıdakilerden hangisi kamulaştırma bedelinin taksitle ödenmesi ile ilgili kurallardan biri değildir? 2 A) Tarım reformunun uygulanması amacıyla yapılacak kamulaştırmalarda kamulaştırma bedelinin taksitle ödenmesinin mümkün olması. B) Kıyıların korunması amacıyla yapılacak kamulaştırmalarda kamulaştırma bedelinin taksitle ödenmesinin mümkün olması. C) Taksitlendirme süresinin 10 yılı aşamaması. D) Peşin ödenmeyen kamulaştırma bedeli için devlet alacaklarına uygulanacak en yüksek faiz haddinin uygulanması. E) Taksitlerin eşit olarak ödenmesi.

6 Çözüm Milletvekili sayısı 1987 yılına kadar 400, 1995 yılına kadar 450 olarak belirlenmişken 1995 yılında yapılan değişiklikle 550 olmuştur yılında yapılan değişiklikle TBMM seçim süresi 5 ten 4 e indirilmiştir yılında yapılan değişiklikle parti kapatma davalarında oral 3/5 ten 2/3 e çıkarılmıştır. Cevap C Kamulaştırmada taksitlendirme süresi 5 yılı geçemez. Cevap C Yürütmenin durdurulmasıyla ilgili olarak iki şartın bir arada gerçekleşmesi gerekir. 2. Milletvekili olmayan bakanların TBMM de oy kullanabilmeleri mümkün değildir. TBMM başkanı oy kullanamaz. Başkanvekilleri ise yönettikleri oturumlarda oy kullanamazlar. Cevap C 1. Dava konusu idari işlemin uygulanması hâlinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğması 2. İdari işlemin açıkça hukuka aykırı olması B şıkkında veya ifadesi ve şartlardan birinin gerçekleşmesi yeterlidir ifadesi yanlıştır. Cevap B 3. Af kanunu beşte üç çoğunlukla çıkarılabilir. Geri gönderilmesi durumunda da aynı çoğunluğun sağlanması gerekir. Cevap A 8. Kamu İktisadi Teşebbüsler ( KİT) ler Devlet İhale Kanununa tabi değildir. Bu nedenle bir KİT olan TCDD İşletmesi bu kanunun kapsamı dışında kalır. Cevap A 4. Yapılan değişiklikler göz önüne alındığında sadece Cumhurbaşkanı tarafından seçilen üyeliklerin boşalması durumunda altmış gün içinde yeni üyeler seçileri. Diğer üyelerde yedeklerle devam edilir. Buradaki tüm üyeleri ifadesi nedeniyle B şıkkı yanlıştır. Cevap B 9. Hiyerarşi ilişkisi aynı kamu tüzel kişiliği içerisinde yer alan kuruluşlar arasında geçerlidir. Bu nedenle Türkiye Barolar Birliği ve Belediye gibi kendine ait kamu tüzel kişilikleri olan kuruluşlar hiyerarşi denetimine tabi olamazlar. Cevap D 5. Devlet denetleme kurulunun soruşturma yapma yetkisi yoktur. 10. Disiplin cezaları idari işlem niteliğindedir. Bu nedenle bu cezalara karşı yapılacak itirazlara da idari yargı mercileri bakar. Cevap E 10 Cevap B

7 Deneme Aşağıdakilerden hangisi idarenin kanuniliği ilkesinin istisnasıdır? A) Cumhurbaşkanının TBMM seçimlerini yenilemesi B) Olağan Dönemlerde çıkarılan Kanun Hükmünde kararnameler C) Tüzük D) Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri E) Yönetmelik 3. Kanun Hükmünde Kararnamelerle ilgili olarak aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yanlış bir bilgi verilmiştir? A) Hükümete belli bir dönem (süre) için verilmiş KHK ler süre dolmadan yetki alan Hükümet bir sebeple görevden ayrılırsa kalan yetki süresi yeni gelecek hükümetçe kullanılabilir. B) Kanun Hükmünde Kararnameler Resmi Gazetede yayımlanmak, yayımlandığı gün TBMM nin onayına sunulmak zorundadır. C) Olağan dönemlerde çıkarılacak Kanun Hükmünde Kararnameler için, yetki yasasına ihtiyaç varken, olağanüstü dönemlerde çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnameler, yetki yasasına ihtiyaç duymazlar. D) Kanun Hükmünde Kararname kavramı hukukumuz 1961 Anayasasının 1971 değişikliği ile girmiştir. E) Olağan Dönemlerde çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnameler TBMM nin onayına sunulurken; olağanüstü dönemlerde çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnameler TBMM nin onayına sunulmazlar. 2. Aşağıdaki kararlardan hangisi bir parlamento kararıdır? A) Bir ilin kurulması kararı B) Bir Bakanlığın kurulması kararı C) Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar verilmesi D) Özel ve Genel Af ilanı E) Çevreyi koruma kanunun kabulü 15

8 4. TBMM 250 milletvekili ile toplanmış ve spor müsabakalarında küfür ün önlenmesi kanunu 135 kabul 25 ret 90 çekimser oyla kabul edilmiştir. Ana muhalefet Partisi Meclis Grubu Kanunun Resmi Gazetede yayımlanmasını izleyen 8. gün Anayasa Mahkemesine şekil bozukluğuna dayalı bir iptal davası açmıştır. Verilen bilgiler ışığında Anayasa mahkemesi nasıl bir karar vermelidir? A) Ana Muhalefet Partisi Meclis Grubu şekil bakımından iptal davası açmaya yetkili organlardan sayılmadığı için esasa girmeden başvuruyu reddedecektir. B) Dava süresinde açılmadığından mahkeme esasa girmeden başvurunun reddine karar vermelidir. C) Toplantı yeter sayısı sağlanamadığından başvuruyu kabul etmeli ve bu sebebe dayanarak Kanunu iptal etmelidir. D) Karar yeter sayısı sağlanmamış olduğundan başvuruyu kabul edecek bu sebebe dayalı olarak Kanunu iptal edecektir. E) İşin esasına girecek ancak kanun usulüne uygun kabul edildiğinden başvuruyu reddedecektir. 5. I. Vali-İl Genel Meclisi II. Vali-İl Encümeni III. Vali-İl İl İdare Şube Başkanları IV. Vali-İl İdare Kurulu V. Vali-Kaymakam Yukarıdaki ilişkilerden hangisi idari vesayet denetimine dayanır? A) I ve II B) I ve V C) II ve III D) III ve IV E) III, IV ve V 6. (A) ya ait otomobil Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından kamulaştırılmıştır. (A) Bu işleme karşı dava açmıştır. Mahkeme bu işlemi hangi unsura dayalı olarak iptal etmelidir? A) Yetki B) Şekil C) Sebep D) Konu E) Amaç 7. Aşağıdakilerden hangisi İl İdare Kurulunun üyelerinden değildir? A) Vali B) Defterdar C) İl Hukuk İşleri Müdürü D) İl Veteriner Müdürü E) İl Sanayi ve Ticaret Müdürü 16

9 Çözüm Yasama yetkisinin ilkelliği (Asilliği) Yasama organının (TBMM nin) araya başka hiçbir organ girmeden, doğrudan doğruya kanunu kendisinin yapabilmesi demektir. Oysa ki (D) şıkkındaki Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde, Cumhurbaşkanı kanunla düzenlenebilecek konuları tek başına düzenleyebilmektedir. Bu ilkenin bir diğer istisnası ise olağanüstü dönemlerde çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnamelerdir. Cevap D TBMM nin Kanun yapma, değiştirme, kaldırma işlemlerinin dışında yaptığı işler parlamento kararı olarak adlandırılmaktadır. (A), (B), (D), (E) seçeneklerindeki işlemlerin yapılabilmesi için bir kanuna ihtiyaç vardır. Oysa ki Türk Silahlı Kuvvetlerini kullanılmasına karar verilmesi için bir kanuna ihtiyaç yoktur. Bu sebeple bu durum parlamento kararıdır. Savaş ilanına karar verilmesine, bir milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılmasına, milletvekilliğinin düşürülmesine, gensoru ile hükümetin düşürülmesine ilişkin kararlara parlamento kararlarına örnek olarak verilir. Cevap C (A), (B), (C) ve (D) seçenekleri KHK ler ile ilgili olarak doğru ifadelerdir. Oysa ki hem olağan dönemlerde hem olağanüstü dönemlerde çıkarılan KHK ler TBMM nin onayına sunulmak zorunda olduğu için (E) seçeneği yanlıştır. Cevap E Öncelikle olay sorularında toplantı ve karar yeter sayılarına uyulup uyulmadığını incelemek gerekiyor. TBMM her toplantıda en az üye tam sayısının 1/3 ü ile yani 184 milletvekiliyle toplanır. Bu sebeple toplantıda, toplantı yetersayısı vardır. Karar yeter sayısı ise toplantıya katılanların yarısından bir fazladır. Ancak bu sayı hiçbir zaman üye tam sayısının ¼ ünden yani 139 dan az olamaz. Üstelik çekimser oylar da kabul sayılamaz. Olayımıza geri döndüğümüzde kabul oyu 139 u bulmadığından (olay da 135) Karar yeter sayısı sağlanmamıştır. Yani Kanun şekil bakımından Anayasaya aykırıdır. Ancak Anayasa Mahkemesi iptal davalarında öncelikle esasa değil, davanın süresinde ve doğru organlarca açılıp açılmadığına bakacaktır. Burada bir aykırılık yoksa esasa geçecektir. Anayasamıza göre şekil bozukluğuna dayalı iptal davaları yalnızca Cumhurbaşkanı ve üye tamsayısının 1/5 i (110 milletvekili) tarafından normun Resmi Gazetede yayımlandığı tarihten itibaren 10 gün içerisinde açılır. Ana muhalefet partisi meclis grubu şekil bakımından iptal davası açabilecekler arasında sayılmadığından mahkeme esasa girmeden başvuruyu reddedecektir. Cevap A İdari vesayet denetimi merkez yöntemlerin yerinden yönetimleri denetlemesidir. Bu denetimde denetleyen ve denetlenenlerin ayrı birer tüzelkişiliğinin olması gerekir. Vali merkezi İdarenin taşra teşkilatı yani merkezi idare sayılır. İl Genel Meclisi ve İl Encümeni ise il özel idarenin organlarıdır. Yani yerinden yönetim kuruluşlarıdır. Ayrı birer tüzelkişiliktir. Bu sebeple valilik ile aralarındaki ilişki vesayet denetimi ilişkisidir. Oysa ki İl Şube Başkanları, İl İdare Kurulu ve Kaymakamın Vali ile arasındaki ilişki idari vesayete değil, hiyerarşiye dayanır. Cevap A