T.C BAŞBAKANLIK GÜMRÜK MÜSTEŞARLIĞI

Transkript

1 T.C BAŞBAKANLIK GÜMRÜK MÜSTEŞARLIĞI

2

3 T.C. BAŞBAKANLIK Gümrük Müsteşarlığı 2010 YILI FAALİYET RAPORU

4

5 Bir ülke ki, Gümrük işlemlerini kendi yapamaz, Gümrük vergilerini kendi toplayamaz, Bittabi ki O ülkeye bağımsız denemez.

6

7 BAKAN SUNUŞU Hayati YAZICI Devlet Bakanı Ülkemiz, coğrafi olarak doğu ile batının ilk temas noktasında, dolayısıyla uluslararası ticarette çok önemli bir güzergah üzerinde yer almaktadır. Uluslararası iş dünyasının sürekli gelişen ve değişen ortamı, artan dış ticaret hacminin yanısıra, her geçen gün çeşitlenerek artan kaçakçılık faaliyetleri de dikkate alındığında, Gümrüklerimizin gittikçe artan stratejik öneme haiz olduğu görülmektedir Dünya gümrükleri arasındaki rekabetin farkında olan gümrük idaremiz, bürokrasinin azaltılarak işlemlerin hızlandırılması, uluslararası standartta hizmet sunulması, tüm işlemlerde en son teknolojilerin kullanılması gibi stratejiler geliştirmekte, 300 milyar dolara yaklaşan dış ticaretimizin kolaylaştırılmasında etkin bir rol oynamaktadır. İdaremizin amaçları ve hedefleri ile bunlara ilişkin mali ve performans bilgilerini içeren 2010 Yılı Faaliyet Raporunu kamuoyu ile paylaşırken; Mali saydamlık ve hesap verebilirlik ilkelerinin doğal sonucu olarak her türlü kamu kaynağının kullanılmasında meclis ve kamuoyu denetiminin sağlanması yolunu açan faaliyet raporlarının büyük önem arz ettiğini bir kez daha vurgulayarak, amacına ulaşmasını temenni ediyorum.

8 MÜSTEŞAR SUNUŞU Ziya ALTUNYALDIZ Müsteşar Katılımcılığın ön planda olduğu, hesap verebilen, şeffaf bir kamu yönetimi anlayışının değer kazanmasıyla birlikte, yalnızca mali yönetimde değil, bütünüyle kamu yönetiminde kapsamlı düzenlemeler yapılmıştır. Bu kapsamda kamu yönetiminin temel argümanlarından biri olan idare faaliyet raporları; kamu kaynaklarını kullananların daha fazla sorumluluk üstlenmelerini, performanslarını artırmalarını ve denetimin daha etkin olmasını sağlamaktadır. Ayrıca, bir yandan faaliyetler daha sistematik olarak yürütülmekte, diğer taraftan kamuoyu bilgilendirilmektedir. Bugün itibariyle vergi tahsilatı yapan kurum hüviyetinden çok, farklı alanlara ilişkin politikaların uygulayıcısı ve denetleyicisi konumunda gerçekleştirdiği faaliyetler ile e-devlet olma yolunda önemli aşamalar kaydeden Gümrük Müsteşarlığı da, tüm çalışmaları ile şeffaflık, erişilebilirlik ve iyi yönetişim hedeflerine ulaşmayı amaçlamaktadır. Bu bilinçle hazırlanan, 2010 yılı faaliyetlerimizin yer aldığı raporumuz kamuoyunun bilgisine sunulmuştur. Faaliyet Raporumuzun hazırlanmasında emeği geçen tüm personelimize teşekkür ederim.

9 İÇİNDEKİLER BAKAN ŞUNUŞU MÜSTEŞAR SUNUŞU I. GENEL BİLGİLER A- MİSYON VE VİZYON... 1 B- YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR... 2 C- İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER Tarihçe Fiziksel Yapı... 4 Merkez Teşkilatı... 4 Taşra Teşkilatı... 5 Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri (TASİŞ) Bölge Müdürlükleri Örgüt Yapısı... 9 Merkez Teşkilatı... 9 Taşra Teşkilatı Yurtdışı Teşkilatı Bilgi ve Teknolojik Kaynaklar Bilgisayar Sistemleri GİMOP (Gümrük İdaresinin Modernizasyonu Projesi) BİLGE (Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri) GÜVAS Projesi İnternet Üzerinden İthalat-İhracat-Transit Sonlandırma İşlemleri CKTP (Ceza Kararları Takip Programı) Risk Analizi Programları Mesaj Programı Kullanıcı Onay Programı Vergi Sorgu Programı e-belge Projesi GÜM-KART Projesi SGB.net Programı UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi) PERSON Firma Dosya Takip Projesi Web Tabanlı Uygulamalar Gemi Takip Programı e-gümrük e-imza Doküman Yönetim Sistemi (DYS) İnsan Kaynakları Genel Kadro Bilgileri Sunulan Hizmetler Ana Hizmet Birimleri Tarafından Sunulan Hizmetler Danışma ve Denetim Birimleri Tarafından Sunulan Hizmetler Yardımcı Birimler Tarafından Sunulan Hizmetler Yönetim ve İç Kontrol Sistemi... 34

10 II. AMAÇ VE HEDEFLER A- İDARENİN AMAÇ VE HEDEFLERİ B- TEMEL POLİTİKA VE ÖNCELİKLER III. FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER A- MALİ BİLGİLER Bütçe Uygulama Sonuçları ve Temel Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar Mali Denetim Sonuçları B- PERFORMANS BİLGİLERİ Faaliyet ve Proje Bilgileri Gümrük Hizmetleri Gümrük Muhafaza Hizmetleri Kontrol Hizmetleri AB ve Dış İlişkiler Tasfiye Hizmetleri Denetim Faaliyetleri Stratejik Yönetim Faaliyetleri Mevzuat Düzenlemeleri Sonradan Kontrol ve Riskli İşlemlerin Kontrolü Hukuk Müşavirliği Faaliyetleri İnsan Kaynakları Faaliyetleri Eğitim Faaliyetleri İdari ve Mali İşler Faaliyetleri Bilgi İşlem Faaliyetleri (Otomasyon) Performans Sonuçları Tablosu Performans Sonuçlarının Değerlendirilmesi Performans Bilgi Sisteminin Değerlendirilmesi IV. KURUMSAL KABİLİYET VE KAPASİTENİN DEĞERLENDİRİLMESİ A- ÜSTÜNLÜKLER B- ZAYIFLIKLAR C- DEĞERLENDİRME V. ÖNERİ VE TEDBİRLER A YILI EYLEM VE HEDEFLERİ VI. EKLER1

11 TABLOLAR Tablo 1: Gümrük İdarelerinin YİD Modeli ile Yeniden Yapılandırma Durumları... 6 Tablo 2: Yıllar İtibariyle AB Projeleri... 8 Tablo 3: Sınır Kapısı ve Gümrük İdaresi Sayısı Tablo 4: Otomasyon Bilgileri Tablo 5: Destek Donanımlarının Sayı ve Yerleri Tablo 6: Kadro Bilgileri (Memurlar) Tablo 7: Çeşitli Nedenlerle Görevden Ayrılan Personel Tablo 8: Personelin Cinsiyet Bazında Dağılımı (Sözleşmeli personel, sürekli işçi ve geçici işçi hariç) Tablo 9: Merkez ve Yurt Dışı Teşkilatı Personelinin Unvan Bazında Dağılımı Tablo 10: Taşra ve Döner Sermaye Teşkilatı Personelinin Unvan Bazında Dağılımı Tablo 11: 2010 Yılı Bütçe Ödeneği, Yılsonu Ödeneği, Harcama Durumu ve 2009 Yılı Karşılaştırılması Tablo 12: 2010 Yılı Bütçe Ödenek ve Giderlerinin Harcama Birimlerine Göre Dağılımı Tablo 13: 2010 Yılı İtibariyle Başmüdürlükler Bazında İhracat ve İthalatın Dağılımı Tablo 14: 2010 Yılı İtibariyle Başmüdürlükler Bazında İhracat ve İthalat Beyannameleri Sayısı Tablo 15: Müsteşarlığımızca Tahsil Edilen Vergilerin Maliyeti Tablo 16: Gümrüklerde İşlem Gören Araç, Konteyner ve Yolcu Giriş-Çıkış Sayıları Tablo 17: Gümrük Antrepo Sayıları (Adet) Tablo 18: Geçerliliği Devam Eden Onaylanmış Kişi Statü Belgesi Sayısı Tablo 19: Bilgi Edinme Verileri Tablo 20: X-Ray Cihazlarına Ait Bilgi Tablo 21: 2010 Yılında Alınan Diğer Cihazlar Tablo 22: Kaçak Eşya Yakalamaları (Milyon TL) Tablo 23: Yasadışı Göçmenlerin Yakalandığı Gümrük Muhafaza İdareleri Tablo 24: Yakalanan Yasadışı Göçmenlerin Uyrukları Tablo 25: İncelemeye Tabi Tutulan SDGB lere ilişkin istatistiki veriler Tablo 26: Tahsili sağlanan vergi, fon, ceza ve gecikme zammı Tablo 27: Yıllar İtibariyle Tezkiye Edilen ve Tezkiyesi İptal edilen Firma Sayıları Tablo 28: İşlem Gören, Çakıştırılan ve Takibe Alınan TIR Karneleri Tablo 29: TIR Sisteminden İhraç Edilen Firmalar ve İhraç Nedenleri Tablo 30: Özel Kullanıma Mahsus Kara Taşıtlarının takibine ilişkin istatistiki bilgiler Tablo 31: Yurda Giren Ve Yurttan Çıkan Özel Kullanıma Mahsus Kara Taşıtları Tablo 32: Komşu Ülkelerle Kara Hudut Kapılarının Ortak Kullanımı Tablo 33: Tasfiye Hizmetlerinden Elde Edilen Gelirler Tablo 34: Teftiş Kurulu Başkanlığınca Yürütülen Denetim Faaliyetleri Tablo 35: Gümrükler Genel Müdürlüğü Kontrolörleri Başkanlığınca Yürütülen Denetim Faaliyetleri Tablo 36: Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğü Kontrolörleri Başkanlığınca Yürütülen Denetim Faaliyetleri Tablo 37: Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü Kontrolörleri Başkanlığınca Yürütülen Denetim Faaliyetleri Tablo 38: TASİŞ Genel Müdürlüğü Kontrolörleri Başkanlığınca Yürütülen Denetim Faaliyetleri Tablo 39: 2010 Yılı İçerisinde Eğitim Dairesi Başkanlığı Sorumluluğunda Açılan Programlar Tablo 40: Birimlerce Gerçekleştirilen Eğitim Faaliyetlerine Katılanların Yıllar İtibariyle Dağılımı Tablo 41: Diğer Kurumlarla Yürütülen e-devlet Projeleri... 89

12 GRAFİKLER Grafik 1:Dolu Kadroların Durumu (Yıllar İtibariyle) Grafik 2: Dış Ticaret Hacmi - Personel Sayısı Grafik 3: 2010 Yılı Dolu Kadroların Dağılımı Grafik 4: Personelin Yaş Durumu (Sözleşmeli personel, sürekli işçi ve geçici işçi hariç) Grafik 5: Hizmet Sürelerine Göre Personel Sayısı (Sözleşmeli personel, sürekli işçi ve geçici işçi hariç) Grafik 6: Öğrenim Durumuna Göre Personel Sayısı(Sözleşmeli personel, sürekli işçi ve geçici işçi hariç).. 26 Grafik 7: Yıllar İtibariyle Yılsonu Ödeneği ve Harcama Durumu Grafik 8: 2010 Yılı Harcamalarının Ekonomik Dağılımı Grafik 9: 2010 Yılı Harcamalarının Fonksiyonel Dağılımı Grafik 10: Dış Ticaret Gelişimi (Milyon $) Grafik 11: İthalatın Başmüdürlüklere Göre Dağılımı Grafik 12:İhracatın Başmüdürlüklere Göre Dağılımı Grafik 13:Gümrük Beyannameleri Sayısı (Bin adet) Grafik 14: İthalat Hat Oranları Grafik 15: İhracat Hat Oranları Grafik 16: Gümrük Vergilerinin Toplam Vergilere Oranı(Milyon TL) Grafik 17: Kaçak Eşya Yakalamaları(Milyon TL) Grafik 18: Yıllar İtibariyle Tezkiye Edilen ve Tezkiyesi İptal Edilen Firma Sayıları Grafik 19: Yıllar İtibariyle Eğitime Katılan Personel Sayısı Grafik 20: Birimlerin Sorumlu Olduğu Göstergelerin Gerçekleşme Durumları (31/12/2010)... 93

13 I. GENEL BİLGİLER

14 A- MİSYON VE VİZYON Gümrük Müsteşarlığının Misyonu Uluslararası eşya, taşıt, yolcu hareketlerini konulmuş kurallar çerçevesinde yürüterek ülke ekonomisine ve güvenliğine katkı sağlamak. Gümrük Müsteşarlığının Vizyonu Görev alanında belirleyici, sınırlarda Türkiye nin vitrini, yeni nesil bir gümrük idaresi. 1

15 B- YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR Başta 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu olmak üzere ilgili diğer mevzuat çerçevesinde faaliyetlerini sürdüren Gümrük Müsteşarlığının görevleri, 485 sayılı Gümrük Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararname ile belirlenmiştir. Buna göre Gümrük Müsteşarlığının görevleri şunlardır: Gümrük politikasının hazırlanmasına yardımcı olmak, gümrük politikasını uygulamak, Gümrük Kanunu ve gümrüklerle ilgili diğer mevzuat ile uluslararası sözleşmeler hükümlerinin uygulanmasını sağlamak, Gümrük tarife oranlarının tespitine yardımcı olmak, gümrük vergileri ile gümrüklerce alınan diğer gelirler ve fonların tarhı, tahakkuk ve tahsilini sağlamak ve kontrol etmek, Gümrük kontrolüne tabi kişi, eşya ve araçların muayene ve kontrolünü yapmak, bu işlemlerin etkin ve süratli yapılmasını sağlayacak tedbirleri almak, Gümrüklerle ilgili istatistiki bilgileri toplamak ve değerlendirmek, Gümrük denetimine tabi eşya ve araçların muhafazasını sağlamak, gümrükte giriş ve çıkış işlemlerine tabi eşyanın, saptanmış olan norm ve standartlara uygunluğunu denetlemek, Kara hudutlarındaki gümrük kapıları ile pasavan kapılarında, gümrük teşkilatı bulunan hava ve deniz limanlarında ve serbest bölge ve çeşitli antrepo ve iç gümrük sahalarında ve gümrük bölgelerinde gümrük muhafaza görevleri ile kaçakçılığın men, takip ve tahkik görevlerini yerine getirmek, Diğer yer ve sahalarda da gerektiğinde ilgili kuruluşlarla işbirliği yaparak kaçakçılığı men, takip ve tahkik etmek, Milletlerarası kuruluşların Müsteşarlık hizmetlerine ilişkin çalışmalarını takip etmek, bu konularda görüş oluşturmak, yurtdışı ve yurtiçi faaliyetleri yürütmek, Gümrük Kanunu ile Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümlerine göre tasfiye edilecek hale gelen eşyanın, ilgili Kanun, Tüzük ve Yönetmelikler uyarınca tasfiyesini yapmak, Tasfiye edilecek eşyayı dahilde ve gümrüksüz satış mağazalarında satmak veya sattırmak, yurt dışında satış imkanı olanları ihraç etmek veya ettirmek, Tasfiye edilebilecek hale gelen eşyanın satışa sunulmadan önce, özelliklerine göre bakımı, tamiri ve ambalajlamasını yaptırmak veya yapmak, gerektiğinde parça halinde satışını temin etmek, Kaçak ve kaçak zannı ile yakalanan eşya ile yolcu beraberi eşya için gümrüklerde veya diğer yerlerde sundurmalar, antrepolar, ambarlar ve açık sahalar ve bu mahiyette depolar açmak, açtırmak veya işletmek, Çeşitli kanunlarla Müsteşarlığa verilen görevleri yapmak, Bu görevleri yerine getirecek meslek memurlarını yetiştirmek ve bu konudaki düzenlemeleri yapmak, Yukarıdaki görevlerin uygulanmasını takip etmek, değerlendirmek, incelemek ve denetlemek. 2

16 C- İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER 1. Tarihçe Türk Gümrük İdaresinin Anadolu Beyliklerinden Osmanlı İmparatorluğuna, Osmanlıdan Türkiye Cumhuriyeti Devletine kadar gelişerek devam eden uzun bir gelişim öyküsü olduğu bilinmektedir. Kurtuluş Savaşı sonrası Lozan Anlaşması nedeniyle bir bekleme dönemi geçirilmiş, Cumhuriyet döneminin ilk uygulaması 1929 da yürürlüğe giren 1499 sayılı Gümrük Tarifesi Kanunu olmuştur. Bu tarife uygulaması nedeniyle artan kaçakçılık faaliyetlerini önlemek için, tarihinde 1510 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibi Kanunu yürürlüğe konulmuştur tarihinde 1909 sayılı Kanunla gümrükler müstakil bir bakanlık olarak teşkilatlandırılarak Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti kurulmuş, kaçakçılıkla mücadele görev ve yetkisi de bu Bakanlığın bünyesine verilmiştir de kaçakçılıkla mücadele amaçlı yarı askeri Gümrük Muhafaza Umum Kumandanlığı kurulmuştur tarihli ve 1989 sayılı Kanunla Maliye Bakanlığına bağlı olan Tekel İdare ve İşletmeleri de bu Bakanlığa bağlanarak Bakanlığın kuruluşu tamamlanmıştır yılından itibaren yürürlükte olan ve değişen ekonomik koşullar karşısında yetersiz kalan Gümrük Kanunu 1949 yılında kaldırılarak 5383 sayılı Gümrük Kanunu çıkarılmıştır. Cenevre de imzalanarak 1948 yılında yürürlüğe konulan Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) paralelinde; gümrük mevzuatının basitleştirilmesi, formalitelerinin azaltılması ve mevzuat uyumunun sağlanması amacıyla yapılan çalışmalar sonucu 1950 yılında Brüksel de Gümrük İşbirliği Konseyi kurulmuş ve ülkemiz bu Konseyin ilk üye ülkeleri arasında yer almıştır. Ayrıca, o dönemde hazırlanan Nomenklatör ve Kıymet Sözleşmelerine dahil olunarak 1916 yılında yürürlüğe konulan spesifik tarifeden çıkılmış, yerine kıymet esasına dayalı vergilendirme dönemine geçilmiştir yılında kurulan yarı askeri nitelikteki Gümrük Muhafaza Umum Kumandanlığı 1956 da kaldırılmış ve sivilleşerek Gümrük Muhafaza Müdürlüğü ismini almıştır tarihli ve 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Gümrük ve Tekel Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı, Maliye ve Gümrük Bakanlığı şeklinde birleştirilmiştir. Bu yapı tarihli ve 485 sayılı Gümrük Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Başbakanlığa bağlı müstakil bir Müsteşarlık olarak yeniden teşkilatlanana kadar devam etmiştir. Türkiye-Avrupa Topluluğu 36 ncı Ortaklık Konseyinin tarihli Kararı ile tarihinde başlamak üzere taraflar arasında "Gümrük Birliği" tesisi öngörülmüştür. Avrupa Birliği mevzuatına uyuma ilişkin tarihinden itibaren Gümrük Birliği uygulamaları Türk gümrüklerinde başlatılmıştır. Ülkemizin Gümrük Birliğine girmesi nedeniyle Topluluk Gümrük kodunda yer alan hükümlerin, Ortaklık Konseyi Kararı gereğince Gümrük Kanununa yansıtılması amacıyla 4458 sayılı Gümrük Kanunu 1999 da yayımlanmış ve 2007 yılında yayımlanan 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ile de bütün gümrük suçlarına ilişkin yeni düzenlemeler yapılmıştır tarihli 3

17 ve 5622 sayılı Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Gümrük Müsteşarlığına Bağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile TASİŞ Genel Müdürlüğü, Müsteşarlığımıza bağlanmıştır. Bununla birlikte, Avrupa Birliği Topluluk Gümrük Kodunda zaman içerisinde meydana gelen değişikliklere uyum sağlamak amacıyla 4458 sayılı Gümrük Kanunu 07/07/2009 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 5911 sayılı Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile değiştirilmiştir. Anılan yasal düzenleme ile Gümrük Kanununda geçen bazı deyimlerin tanımları, transit rejimi, ekonomik etkili gümrük rejimleri, gümrük yükümlülüğünün doğması ve başlaması, gümrük vergisi ve para cezalarının tebliği, itirazlar ve usulsüzlük cezası gibi konularda değişiklik yapılmıştır. 2. Fiziksel Yapı Merkezde 5 ayrı binada hizmetlerini yürüten Müsteşarlığımızı yeni hizmet binasına kavuşturmak amacıyla Müsteşarlığımız ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığı arasında 29/05/2009 tarihinde protokol imzalanmış, 23/02/2010 tarihinde başlanılan inşaat çalışmalarına 2010 yılında hız verilmiştir. Ayrıca, Müsteşarlığımız Eğitim Merkezinin AB standartlarına ulaştırılması amacıyla, Akyurt ta bir eğitim merkezi kurulabilmesi için de 2010 Yılı Yatırım Programına proje olarak girmesi sağlanarak 2010 Yılı Bütçesinde ödenek ayrılmış olup çalışmalar devam etmektedir. Merkez Teşkilatı Hükümet Meydanı No: 2 Ulus/ANKARA adresinde bulunan ana hizmet binasında (Tarihi Bina); Müsteşarlık Makamı, Müsteşar Yardımcıları, Teftiş Kurulu Başkanlığı, Gümrükler Genel Müdürlüğü, AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, Personel Dairesi Başkanlığı, Risk Yönetimi ve Stratejik Değerlendirme Birimi, Anafartalar Caddesi No: 6 Ulus/ANKARA adresindeki hizmet binasında; Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü, Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü, Teftiş Kurulu Başkanlığı Ankara Grubu, Gümrükler Genel Müdürlüğü Kontrolörleri Ankara Grup Başkanlığı, Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, Hukuk Müşavirliği, Muhabere ve Elektronik Dairesi Başkanlığı, İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı, 4

18 Rüzgârlı Caddesi Agâh Efendi Sokak No: 4 Ulus/ANKARA adresinde bulunan binada, Eğitim Dairesi Başkanlığı, Gazi Mustafa Kemal Bulvarı No: 6 Kızılay/ANKARA adresindeki ek hizmet binasında da; Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğü ve İç Denetim Birim Başkanlığı, İstanbul Caddesi No:24 Ulus/ANKARA adresinde bulunan binada Müsteşarlık Müşavirleri, hizmetlerini yürütmektedirler. Taşra Teşkilatı Müsteşarlığımız taşrada; hazine taşınmazlarından tahsis edilen veya kiralanan, TASİŞ Bölge Müdürlüklerine ait döner sermaye imkanları ile satın alınan, yaptırılan ya da başka kurum ve kuruluşlara ait hizmet binalarında faaliyetlerini sürdürmektedir. Başta sınır kapıları olmak üzere hizmet binalarının bir kısmı Katılımcı Model (Haydarpaşa, Ambarlı, Kayseri, Gemlik, Eskişehir, Konya, Yeşilköy Otomotiv İhtisas, Sakarya, Aksaray, Gebze, Akçakale), bir kısmı bütçe imkanları (Hamzabeyli, Yeşilköy ve Esenboğa) ve bir kısmı da Yap- İşlet-Devret Modeli ile yenilenmiştir. Yap-İşlet-Devret (YİD) Modeli Gümrük kapılarında Yap-İşlet-Devret Modelinin uygulanması yönünde 2001 yılında başlayan çalışmalar kapsamında; 18 kara sınır kapısı ve 1 adet iç gümrük idaresi olmak üzere, toplam 19 adet tesisin yeniden yapılandırılması konusunda Yüksek Planlama Kurulundan (YPK) yetki kararı alınmış, iki sınır kapısı için de (YPK) yetki talebinde bulunulmuştur. Bunlardan Gürbulak, İpsala, Cilvegözü, Habur, Kapıkule, Hamzabeyli, Sarp kara sınır kapıları YİD Modeli ile yeniden yapılandırılmıştır. 5

19 Tablo 1: Gümrük İdarelerinin YİD Modeli ile Yeniden Yapılandırma Durumları GÜMRÜK İDARESİ DURUMU İŞLETİCİ KURULUŞ VE FAALİYETE GEÇME TARİHİ 1 Gürbulak Kara Sınır Kapısı Faal UND Gürbulak Gümrük İşletmeleri Yatırım A. Ş İpsala Kara Sınır Kapısı Faal TOBB/UMAT Gümrük ve Turizm İşletmeleri A. Ş Cilvegözü Kara Sınır Kapısı Faal TOBB/GTİ (Gümrük ve Turizm İşletmeleri A.Ş) (Geçici İşletme izni ) 4 Habur Kara Sınır Kapısı Faal TOBB/GTİ (Gümrük ve Turizm İşletmeleri A.Ş) (Geçici işletme izni ) 5 Kapıkule Kara Sınır Kapısı Faal TOBB/GTİ (Gümrük ve Turizm İşletmeleri A.Ş) Kısmi Geçici İşletme İzni ) 6 Hamzabeyli Kara Sınır Kapısı Faal TOBB/GTİ (Gümrük ve Turizm İşletmeleri A.Ş) (Kısmi Geçici İşletme İzni ) (Geçici İşletme İzni ) 7 Sarp Kara Sınır Kapısı Faal TOBB/GTİ (Gümrük ve Turizm İşletmeleri A.Ş) (Kısmi Geçici İşletme İzni ) 8 Nusaybin Kara Sınır Kapısı YPK yetki kararı alındı. Projesi tamamlandı. Uygulama sözleşmesi 02/09/2010 tarihinde imzalandı. Nusaybin yeni Gümrük Kapısı proje alanının karayolu ile bağlantısının yapılması hususunda Ulaştırma Bakanlığına(Karayolları Genel Müdürlüğüne) 23/12/2010 tarihli, 4221 sayılı yazımızla bildirimde bulunulmuştur. İnşaatın başlaması için 27/12/2010 tarihinde yüklenici firmaya yer teslimi yapıldı. 9 Dilucu Kara Sınır Kapısı YPK yetki kararı alındı. Avan ve uygulama proje çalışmaları sürdürülmektedir. 10 Akçakale Kara Sınır Kapısı YPK yetki kararı alındı. Gümrük sahası koordinatlarının belirlenmesini müteakip daha önce hazırlanmış olan avan projeler üzerinde tadilat yapılacaktır. 11 Türkgözü Kara Sınır Kapısı YPK yetki kararı alındı Avan projesi hazırlandı. TOBB/GTİ (Gümrük ve Turizm İşletmeleri A.Ş) 6

20 Ancak, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nca yapım işleri devam eden ve 12 yıldır bitirilemeyen inşaatlar nedeniyle yargıya intikal eden bir anlaşmazlık olduğundan bu aşamada burası için başka bir çalışma yapılmamaktadır. 12 Esendere Kara Sınır Kapısı YPK yetki kararı alındı Avan ve uygulama projeleri hazırlandı. GTİ tarafından hazırlanan uygulama projelerinin ortak kapıya uygun tadilatı yapılmıştır. Kapının yapılandırılması ile ilgili gerekli görülen arsa tahsisleri için çalışmalar başlatılmıştır. 13 Dereköy Kara Sınır Kapısı YPK yetki kararı alındı, Avan projeler hazırlanarak onaylandı. Uygulama projesi hazırlıkları devam ediyor. 14 Karkamış Kara Sınır Kapısı YPK yetki kararı alındı. Avan ve uygulama proje çalışmaları sürdürülmektedir. Maliye Bakanlığınca Müsteşarlığımıza arsa tahsisi yapılmıştır. Mayın temizleme faaliyetleri sürdürülmektedir. Bu kapsamda mayın temizliği protokol hazırlığı ve finansal kaynak çalışması yürütülmektedir. 15 Öncüpınar Kara Sınır Kapısı YPK yetki kararı alındı Avan proje hazırlıkları devam ediyor. Sınıra bitişik mayınlı arazinin tahsisi Maliye Bakanlığı ndan istenilmiştir. 16 Yayladağı Kara Sınır Kapısı YPK yetki kararı alındı. Ortak Kapı yapılması için görüşmeler sürdürülmektedir. Ancak Nusaybin Gümrük Kapısının Ortak Kapı modeline göre işletilmesinden olumlu sonuç alınması halinde Ortak Kapı'ya dönüştürülmesi planlanmaktadır. 17 Pazarkule Kara Sınır Kapısı YPK yetki kararı alındı. Pazarkule Gümrük Kapısının TIR trafiğine açılmasına elverişli daha uygun bir yere taşınması hususu 2007 yılı Aralık ayında Yunan tarafına teklif edilmiş ancak Yunan tarafı önceliklerinin Kipi-İpsala arasında yapılacak ikinci köprü olduğunu bildirmiştir yılındaki ülkeler arası gelişmelere göre kapının yeniden yapılandırılması çalışmaları yürütülecektir. 18 Ali Rıza Efendi Kara Sınır Kapısı YPK yetki kararı alındı. Irak ile aramızdaki kapının açılmasına yönelik hususların netleştirilmesini müteakip modernizasyon çalışmaları sürdürülecektir. 19 Halkalı Gümrük Müdürlüğü YPK yetki kararı alındı. İstanbul dışında bir yere taşınması için Büyükçekmece civarında 330 dönümlük arazinin Müsteşarlığımıza tahsisi yapılmış olup imar çalışmaları devam etmektedir. 7

21 20 Çıldır/Aktaş Gümrük Kapısı YPK yetki talebinde bulunulmuştur. 21 Kapıköy Gümrük Kapısı YPK yetki talebinde bulunulmuştur. Katılımcı Model Geçmiş yıllarda Müsteşarlığımız ve bölgedeki Sanayi/Ticaret Odaları, Organize Sanayi Bölgeleri ve Serbest Bölge İşletici Kuruluşlarının katılımı ile Haydarpaşa, Gaziantep, Yeşilköy Otomotiv, Ambarlı, Kayseri, Adapazarı, Konya, Aksaray, Gemlik, Gebze ve Eskişehir gümrük idare binaları yenilenmiştir. AB Projeleri ile Temin Edilen Kaynak döneminde AB Projeleri ve İkili Projelerle, Euro kaynak temin edilmiştir. Müsteşarlık Arşiv Merkezi bu projelerden biri ile inşa edilmiştir yıllarına ait proje adetleri ve tutarları Tablo 2 de belirtilmiştir. Anılan dönemde ayrıca Hollanda Gümrük İdaresi ile ikili mali işbirliği kapsamında 400 er bin Euro tutarında iki projeden biri tamamlanmış, diğeri halen yürütülmektedir. Tablo 2: Yıllar İtibariyle AB Projeleri YIL TOPLAM PROJE ADEDİ BİTEN PROJE ADEDİ DEVAM EDEN PROJE ADEDİ İPTAL EDİLEN PROJE ADEDİ TOPLAM PROJE TUTARI (Euro) TOPLAM Döner Sermaye Geliri Gümrük Laboratuarlarının modernizasyonu ve akreditasyonunu sağlamak amacıyla gümrük laboratuarlarının her türlü araç, gereç, yazılım, donanım, bakım-onarım ve eğitim giderleri, sarf ve işletme malzeme ihtiyaçları döner sermaye gelirleri ile karşılanmaktadır. 8

22 Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri (TASİŞ) Bölge Müdürlükleri İşletme Bölge Müdürlüklerine ait döner sermaye imkanları ile satın alınan, yaptırılan veya hazine taşınmazlarından tahsis edilen; 3 adet satış mağazası, 15 adet kaçak eşya ambarı, 11 adet yolcu salonu eşya ambarı (geçici depolama yeri), 28 adet tasfiye ambarı, 14 adet geçici depolama yeri, 1 adet antrepo, 32 adet açık oto sundurması, 6 adet TIR ve supalan sahası, Olmak üzere toplam 111 adet ambar ve sundurma mevcut olup, m2 kullanılan tahsisli alan, m2 kiralık alan olmak üzere, toplam m2 kullanılan alanda hizmetlerini yürütmektedir. 3. Örgüt Yapısı Merkez Teşkilatı Gümrük Müsteşarlığı merkez teşkilatı, 6 ana hizmet birimi, 5 danışma ve denetim birimi ve 4 yardımcı birim olmak üzere toplam 15 birimden oluşmaktadır. Ana Hizmet Birimleri 1. Gümrükler Genel Müdürlüğü, 2. Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü, 3. Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü, 4. AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, 5. Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğü. 6. Risk Yönetimi ve Stratejik Değerlendirme Birimi ( tarihli Bakan Onayı ile kurulmuştur.) 1. Teftiş Kurulu Başkanlığı, 2. İç Denetim Birim Başkanlığı, 3. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, 4. Hukuk Müşavirliği, 5. Müsteşarlık Müşavirleri. Danışma ve Denetim Birimleri 9

23 Yardımcı Birimler 1. Personel Dairesi Başkanlığı, 2. Eğitim Dairesi Başkanlığı, 3. İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı, 4. Muhabere ve Elektronik Dairesi Başkanlığı, Taşra Teşkilatı Müsteşarlığımız taşra teşkilatında; 18 Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü ve bu Başmüdürlüklere bağlı 141 Gümrük Müdürlüğü, 2 Gümrük İdare Memurluğu, 1 Gümrük Başmemurluğu, 95 Gümrük Muhafaza Müdürlüğü, Muhafaza Müdürlüklerine bağlı 140 Bölge Amirliği ve bu Amirliklere bağlı 266 Kısım Amirliği, 4 Tasfiye İşletme Bölge Müdürlüğü, 20 müdürlük (6 bölge müdürlüğü merkezinde şube müdürlüğü ve 14 tasfiye işletme şube müdürlüğü) ve 6 İşletme Şefliği, Bulunmaktadır. Türkiye nin dışarıya açık kara, demiryolu, deniz ve hava hudut kapısı 128 olup, 21 kara, 7 demiryolu, 10 u askeri 47 hava ve 53 deniz hudut kapısını kapsayan 144 Gümrük İdaresi bulunmaktadır. Bunlardan 10 unun fiilen kapalı olması nedeniyle 134 faal Gümrük İdaresi ile hizmetler yürütülmektedir. Tablo 3: Sınır Kapısı ve Gümrük İdaresi Sayısı SINIR KAPISI SAYISI GÜMRÜK İDARESİ SAYISI KARA SINIR KAPISI DEMİRYOLU SINIR KAPISI 7 7 DENİZ SINIR KAPISI HAVA SINIR KAPISI SINIR KAPISINDA BULUNMAYAN GÜMRÜK İDARELERİ Sınır Kapısı Olmayan Ancak - 7 Limanda Bulunan Gümrük İdareleri Sınırda Olmakla Birlikte Sınır - 3 Kapısı Olmayan Gümrük İdareleri Serbest Bölge Gümrük İdareleri - 9 İç Gümrük İdareleri

24 TOPLAM (*) (*) Mevcut Gümrük İdarelerinin sayısı 144 olup, Nusaybin Gümrük Müdürlüğü ile Kapıköy Gümrük Müdürlüğünün hem kara hem demiryolu hudut kapısı olması, Bodrum Gümrük Müdürlüğünün ise hem deniz hem hava hudut kapısı olması nedeniyle sayı 147 olmaktadır. TAŞRA TEŞKİLATI 18 Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü 4 TASİŞ Bölge Müdürlüğü KARA SINIR KAPILARI FAAL OLAN KARA SINIR KAPILARI:(17) GÜRBULAK, SARP, KAPIKULE, PAZARKULE, İPSALA, HAMZABEYLİ, KARKAMIŞ, ESENDERE, CİLVEGÖZÜ, YAYLADAĞI, DEREKÖY, NUSAYBİN, AKÇAKALE, HABUR, TÜRKGÖZÜ, DİLUCU, ÖNCÜPINAR FAAL OLMAYAN KARA SINIR KAPILARI:(3) CEYLANPINAR, AKTAŞ, KAPIKÖY GÜMRÜK İDARESİ OLMAYAN KARA SINIR KAPILARI:(1) ŞENYURT 11

25 DEMİRYOLU SINIR KAPILARI FAAL OLAN DEMİRYOLU SINIR KAPILARI:(5) UZUNKÖPRÜ, KAPIKULE, İSLAHİYE, NUSAYBİN, KAPIKÖY, FAAL OLMAYAN DEMİRYOLU SINIR KAPILARI:(2) AKYAKA, ÇOBANBEY GÜMRÜK İDARESİ OLAN DENİZ SINIR KAPILARI GÜMRÜK İDARESİ OLAN DENİZ SINIR KAPILARI:(38) BOTAŞ, ANTALYA, ALANYA, KAŞ, FİNİKE, HOPA, KUŞADASI, ALİAĞA, AYVALIK, BANDIRMA, MUDANYA, GEMLİK, ÇANAKKALE, GİRESUN, İSKENDERUN, MERSİN, TAŞUCU, İSTANBUL, İZMİR, DİKİLİ, ÇEŞME, FOÇA, DERİNCE, MARMARİS, BODRUM, FETHİYE, DATÇA, ORDU, ÜNYE, RİZE, SAMSUN, SİNOP, TEKİRDAĞ, TRABZON, ZONGULDAK, K.EREĞLİ, BARTIN, PENDİK GÜMRÜK İDARESİ OLMAYAN DENİZ SINIR KAPILARI:(15) AKÇAY, TAŞUCU-SEKA, ANAMUR, BOZYAZI, İNEBOLU, GÜLLÜK, YALIKAVAK, TURGUTREİS, KEPEZ LİMANI, KEMER, SÖKE DİDİM, DİDİM YAT LİMANI, SARAYBURNU, BOZBURUN, MANTARBURNU 12

26 GÜMRÜK İDARESİ OLAN HAVA SINIR KAPILARI GÜMRÜK İDARESİ OLAN HAVA SINIR KAPILARI (SİVİL) (9) ESENBOĞA, ANTALYA, ATATÜRK HAVALİMANI, SABİHA GÖKÇEN HAVALİMANI, ADNAN MENDERES, DALAMAN, ÇORLU, BODRUM, GAZİANTEP (ASKERİ) (1) İNCİRLİK GÜMRÜK İDARESİ OLMAYAN HAVA SINIR KAPILARI (SİVİL) (25) EDREMİT KÖRFEZ, ADANA ŞAKİRPAŞA, BURSA YENİŞEHİR, ÇANAKKALE, ÇARDAK, ESKİŞEHİR, ERZURUM, SÜLEYMAN DEMİREL, KARS, ERKİLET, KONYA, KAPADOKYA, ÇARŞAMBA, SİNOP, SİVAS, TRABZON, UŞAK HAVAALANI, ÇAYCUMA HAVAALANI, SİVAS HAVAALANI, FERİT MELEN, ŞANLIURFA GAP, MUŞ, ELAZIĞ, HATAY, GAZİPAŞA (ASKERİ) (9) AFYON, AKHİSAR, BALIKESİR, BANDIRMA, BATMAN, ÇİĞLİ, ETİMESGUT, ESKİŞEHİR, GAZİEMİR, (ASKERİ SİVİL) (3) DİYARBAKIR, ERHAÇ, MERZİFON Yurtdışı Teşkilatı tarihli ve 5622 sayılı Kanun ile 10 adet Yurt Dışı Gümrük Müşaviri kadrosu ihdas edilmiştir tarihli ve 2008/14541 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile AB Nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği (Brüksel) ile Brüksel, Washington, Moskova, Kahire, Berlin ve Bakü Büyükelçiliklerimiz nezdinde olmak üzere toplam 7 yerde Müsteşarlığımız yurt dışı teşkilatı kurularak atamalar yapılmış olup, müşavirlerimiz Kasım 2009 itibariyle hizmet vermeye başlamışlardır. 13

27 MERKEZ ORGANİZASYON ŞEMASI M Ü S T E Ş A R MÜSTEŞAR YARDIMCILARI TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI İÇ DENETİM BİRİM BAŞKANLIĞI GÜMRÜKLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GÜMRÜKLER MUHAFAZA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PERSONEL DAİRESİ BAŞKANLIĞI EĞİTİM DAİRESİ BAŞKANLIĞI HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI MÜSTEŞARLIK MÜŞAVİRLERİ GÜMRÜKLER KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AB VE DIŞ İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TASİŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İDARİ VE MALİ İŞLER DAİRESİ BAŞKANLIĞI MUHABERE VE ELEKTRONİK DAİRESİ BAŞKANLIĞI YURTDIŞI TEŞKİLATI (*) GÜMRÜKLER ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜKLERİ TASİŞ İŞLETME BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİ GÜMRÜK MÜDÜRLÜKLERİ GÜMRÜK MUHAFAZA MÜDÜRLÜKLERİ TASFİYE İŞLETME ŞUBE MÜDÜRLÜKLERİ (*) Washington, Berlin, Moskova, Bakü, Brüksel,Brüksel (AB Daimi Temsilciliği nezdinde), Kahire yurtdışı temsilcilikleri faaliyette olup, Pekin, Astana ve Sofya henüz faaliyete geçmemiştir. 14

28 TAŞRA VE DÖNER SERMAYE TEŞKİLATI ORGANİZASYON ŞEMASI M Ü S T E Ş A R GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜKLERİ TASFİYE İŞLERİ ve DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİ BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİ ANKARA GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ ANTALYA GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ ANKARA İŞLETME BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ BURSA GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ EDİRNE GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ DİYARBAKIR İŞLETME BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ GAZİANTEP GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ HABUR GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ HOPA GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ GÜRBULAK GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ HAKKARİ GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ İSKENDERUN GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ İSTANBUL İŞLETME BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ İZMİR İŞLETME BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ İSTANBUL GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ İZMİR GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ İZMİT GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ MALATYA GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ MERSİN GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ SAMSUN GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ SİNOP GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ TRABZON GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ 15

29 4. Bilgi ve Teknolojik Kaynaklar Müsteşarlığımızda, işlem ve karar alma süreçlerinin hızlandırılması, etkinlik ve verimliliğin artırılması, işgücü ve zaman kaybının önlenmesi amacıyla, bilgi ve teknoloji kaynaklarının kullanılmasına büyük önem verilmektedir. Bu doğrultuda, faal olan 134 gümrük idaresinden 130 unda otomasyona geçilmiştir. Müsteşarlığımız merkez ve taşra teşkilatı için bilgisayar sistemlerinin temini, kurulumu, bakım ve işletimi, geliştirilmesi Muhabere ve Elektronik Dairesi Başkanlığınca yürütülmektedir. Müsteşarlığımızın bilgi teknolojilerini kullanmadaki gelişimi aşağıda gösterilmiştir. Tablo 4: Otomasyon Bilgileri Kişisel Bilgisayar Sayıları Sunucu Sayıları Modernizasyona Dahil Olmuş İdare Sayısı İdarelerin Merkeze Bağlantı Hızı İdarelerin Merkeze Bağlantı Tipleri K-2048K 1024K-2048Kx2 Frame/relay + ADSL Frame/relay + ADSL + G.SHDSL 1Mbis-6Mbis Frame/relay + ADSL +G.SHDSL + Metro Ethernet+3-G e-posta Sayısı Aktif Kullanıcı Sayısı

30 Bilgisayar Sistemleri Gümrük İdaresinin Modernizasyonu Projesi kapsamında; Ankara Bilgi İşlem Merkezi ve TASİŞ bağlantıları dahil 169 idareyi içine alan Geniş Alan Ağında (WAN); 99 adet Frame/Relay bağlantı + 10 adet ADSL +159 adet GSHSDL 6 adet Anahat bağlantısı bulunmaktadır. Tüm donanımları birbirine bağlayan ve sistemin merkezini oluşturan destek donanımlarının sayı ve yerleri de aşağıda gösterilmektedir. Tablo 5: Destek Donanımlarının Sayı ve Yerleri DONANIM BİRİM ADET UNIX Sunucu Bilgi İşlem Merkezi-Ankara 27 UNIX Sunucu Gümrük ve Muhafaza Baş 60 Müdürlükleri Windows Sunucu Bilgi İşlem Merkezi-Ankara 90 Windows Sunucu Gümrük ve Muhafaza Baş 145 Müdürlükleri Cisco Yönlendirici Türkiye Geneli 369 GİMOP (Gümrük İdaresinin Modernizasyonu Projesi) Türkiye genelinde tüm gümrük idarelerinde operasyonel olarak girilen ithalat, ihracat, transit gibi gümrük işlemlerinin, ihlaller ve kaçakçılık olaylarına ilişkin bilgilerin Gümrük Müsteşarlığı bünyesinde merkezde oluşturulan veri tabanında toplanarak, karar vericilere bilginin hızlı ve sağlıklı iletilmesini sağlayan sistemdir. BİLGE (Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri) Tüm gümrük işlemlerinin gerçek zamanlı olarak elektronik ortamda yürütülmesini sağlayan BİLGE uygulaması ile yükümlülerin hem internet hem de Elektronik Veri Değişimi (EDI) adı verilen yöntemle gümrüğe gelmeksizin kendi bürolarından beyanname tescil etmeleri sağlanmıştır yılına kadar EDI uygulamasına geçmiş gümrük idarelerinde toplam ithalat ve ihracatın %30 u bürodan EDI yoluyla tescil edilirken, 2010 yılı sonu itibarıyla bu oran %89 a çıkmıştır yılında 5911 sayılı Kanun ile 4458 sayılı Gümrük Kanununda değişiklik yapılarak gümrük işlemlerinin elektronik ortamda kağıtsız olarak gerçekleştirilmesine ilişkin hukuki alt yapı oluşturulmuştur. 17

31 Beyanname ekinde yer alan tüm belgelerin elektronik ortama aktarılarak gümrük idarelerine e- belge Sistemi üzerinde gönderilebildiği kağıtsız beyanname pilot uygulaması Kasım ayında Ankara TIR Gümrük Müdürlüğünde başlatılmıştır. BİLGE 4 ana modülden oluşmaktadır. Özet Beyan Modülü Detaylı Beyan Modülü Muhasebe Modülü Entegre Tarife BİLGE ye entegre diğer Modüller TIR ve Taşıt Takip Bağlayıcı Tarife Kara Kapıları Araç ve İhbar Takip Sistemi Gümrük Veri Ambarı Sistemi(GÜVAS) GÜVAS Projesi GÜVAS Projesi ile Müsteşarlığımızın geniş ve karmaşık yapısı içerisinde idarenin sağlıklı kararlar alabilmesi ve gümrükler üzerinden doğru bilgiye etkin erişim hedefleri çerçevesinde Veri Ambarı oluşturularak bir Karar Destek Sistemi kurulmuştur. Türkiye genelinde tüm gümrük idarelerinde operasyonel olarak girilen ithalat, ihracat, transit gibi gümrük işlemleri ile ihlaller ve kaçakçılık olaylarına ilişkin bilgilerin Müsteşarlığımız bünyesinde merkezde oluşturulan veri tabanında toplanarak, karar vericilere bilginin hızlı ve sağlıklı iletilmesini sağlayan gümrük veri ambarı sisteminde özet beyan, beyanname bilgileri ve elektronik ortamda veri girişi yapılan her türlü unsur yer almaktadır. İnternet Üzerinden İthalat-İhracat-Transit Sonlandırma İşlemleri Gümrük İdarelerinin kontrolü altındaki antrepolarda gümrük işlemlerinin kesintisiz sürdürülmesi BİLGE ve TIR karnesi Muayene ve Ambar modülleri internet üzerinde hazırlanarak, uygulama başlatılmıştır. Böylece muayene memurları gümrük idaresine gelmeden işlemleri antrepolarda sonlandırabilmektedir. CKTP (Ceza Kararları Takip Programı) 4458 sayılı Gümrük Kanunu hükümlerinin ihlallerine karışan yükümlüler hakkında düzenlenen ceza kararlarına dair veriler bu programa girilmektedir. Bu çerçevede, idari ceza kararlarının sorgulaması da bu program üzerinden yapılmaktadır. Risk Analizi Programları Riskli olarak değerlendirilen unsurların, ithalat ve ihracat işlemlerinin gerçekleştirildiği Müsteşarlığımız BİLGE sistemi üzerinden takibine imkan sağlayan programdır. 18

32 Mesaj Programı Bu programla, ithalat ve ihracat işlemleri esnasında gümrük muayene memuruna, kabul memuruna veya her ikisine birden uyarı mesajı gönderilebilmektedir. Kullanıcı Onay Programı Kullanıcı Onay Programı, müşavir firmalar, müşavirler, müşavir yardımcıları hakkında bir bilgi bankası niteliğindedir. Vergi Sorgu Programı Maliye Bakanlığı verilerinin paylaşımı bu programla sağlanmaktadır. e-belge Projesi e-dönüşüm Türkiye çalışmaları kapsamında Müsteşarlığımızca koordine edilen Dış Ticarette e- Belge Uygulama Grubu kurularak, e-belge projesi başlatılmıştır. Proje ile, ticaret çevresi ve kamu arasında bilgi akışını hızlandırarak işlemleri basitleştirmenin yanı sıra, uluslararası veri değişimi de hedeflenmekte, sınır ötesi ticaretle ilgili tüm taraflara önemli kazançlar sağlanmaktadır. e-belge projesi ile uygulanacak olan Tek Pencere ortamı; tüm verilerin ve uluslararası gümrükleme ve çıkış işlemleriyle ilgili belgelerin, sunulması ve kullanılması için gerek fiziksel gerekse elektronik giriş olanağı sunmaktadır. GÜM-KART Projesi Gümrüklerde yapılan ödemelerinin daha güvenli ve hızlı ve kayıt altında gerçekleştirilebilmesi için, yükümlüler nakit para ile ödeme yerine Gümrük veznelerinde GÜM- KART adı verilen elektronik para kartı (debit kart) ile ödeme yapabilmektedir. Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) ve Türkiye Bilişim Vakfı (TBV) tarafından 2010 yılında 7. si gerçekleştirilen Türkiye e-tr Ödüllerinde Kamudan Vatandaşa e-hizmetler kategorisinde Gümrük Müsteşarlığı Gümkart Gümrük Tahsilat Sistemi adlı projesiyle, ödüle layık görüldü. SGB.net Programı Maliye SGB.net programı, Maliye Bakanlığı ile yapılan protokolle temin edilmiş olup, Müsteşarlığımız merkez ve taşra birimlerinin kullanımına açılmıştır. Programla iş ve işlemlerde standartlaşma ile süreçlerde iyileştirmeler amaçlanmaktadır. SGB.net programı Yönetim Bilgi Sistemlerinin temelini oluşturmasının yanında İç Kontrol Sisteminin kurulmasında da büyük faydalar sağlayacaktır. 19

33 Bu kapsamda Mali işlemlerin süreç bazlı elektronik ortamda yapılmasını sağlayan Harcama Yönetimi modülü 01/07/2010 tarihinden itibaren tüm merkez ve taşra harcama birimleri tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Bu modül ile sistemde üretilen bilgiler anlık olarak, yöneticilere sunulmakta ayrıca sistem üzerinden kontrol ve denetim imkanı sağlanmaktadır. Ayrıca diğer bir modül olan Performans Bütçe Modülü Müsteşarlığımız stratejik planının uygulanmasını izlemek amacıyla 26/10/2010 tarihinden itibaren Merkez kullanıcılarının kullanımına açılmıştır. UYAP (Ulusal Yargı Ağı Projesi) UYAP, Adalet Bakanlığının Cumhuriyet Başsavcılığı, ceza mahkemeleri, idari yargı, ceza tevkif evleri, adli tıp kurumu, icra daireleri, eğitim, personel, tedarik ve destek birimleri için, her türlü süreci tamamen kağıtsız ofis mantığında yürütülebilmesini sağlamak için geliştirdiği bir projedir. Söz konusu proje ile Müsteşarlığımızı ilgilendiren davaların safahat ve sonucundan elektronik ortamda daha sağlıklı ve süratli bilgi alınması amaçlanmaktadır. PERSON Müsteşarlığımızda, merkez ve taşra teşkilatında görevli tüm personele ilişkin bilgilerin tutulduğu PERSON programı kullanılmaktadır. Söz konusu program Müsteşarlığımız hizmetleri için oluşturulan diğer programlarla da ilgilendirilerek çalışan personele ilişkin gerekli bilgilerin elektronik ortamda paylaşımı sağlanmıştır. Firma Dosya Takip Projesi Gümrükte işlem yapan firmaların dosyalarının, sadece ilgili Gümrük Müdürlüğünde tutulması ve diğer gümrük müdürlüklerinden de bilgisayar sistemi üzerinden işlem yapılmasının sağlanması amacı ile geliştirilmiş ve uygulamaya açılmış web tabanlı bir programdır. Bu uygulama sayesinde, Gümrüklerde işlem yapan firmalar tek bir Gümrük Müdürlüğüne dosyalarını teslim ederek diğer Gümrük Müdürlüklerinde de işlem yapabileceklerdir. e-belge projesi kapsamında Firma Dosya Takip Programı yeniden geliştirilmiştir yılı içerisinde uygulamaya geçilecektir. Web Tabanlı Uygulamalar Müsteşarlığımızda yukarıda belirtilenlerin dışında, ayrıca aşağıdaki programlar da kullanılmaktadır. Ödeme emri belgesi düzenlemek için kullanılan (e-bütçe) programı, Personelin emekli keseneklerini gösterir icmal girişleri için kullanılan (e-hizmetler) programı, İşçilerin aylık bildirgelerini Sosyal Sigortalar Kurumuna bildirmek için (e- bildirge) programı, Web tabanlı TIR Muayene Onay Programı Web tabanlı TIR Programı Web tabanlı Beyanname Programı Turnike Sistemi için kullanılan (Puanter) Programı, 20

34 Evrak otomasyonu için kullanılan (e-evrak) Programı, Doküman Yönetim Sistemi, Merkezi Bilge Gemi Takip Programı Gümrüklerin modernizasyonu amacıyla başlatılan çalışma kapsamında limanlardaki gümrük kapılarına yurtdışından gelecek ve buralardan yurtdışına gidecek tüm gemilerin mevzuat çerçevesinde kontrol ve takibinin yapılmasını amaçlamaktadır. e-gümrük İnsan faktörünün olabildiğince azaltıldığı, kağıt kullanımının ve gereksiz kırtasiyenin tamamıyla ortadan kaldırılacağı, dış ticaret erbabının taleplerine anında cevap verebilen, daha esnek ve hızlı çalışma metotlarını benimsemiş bir gümrük idaresi hedefine ulaşmak için e-gümrük, m- gümrük ve e-imza pilot uygulamaları başlatılmıştır. Ayrıca BİLGE sisteminin Merkezi yeni versiyonu Aralık sonu itibariyle 130 Gümrük idaresinde uygulanmaya başlanmıştır. Aynı zamanda Kara Kapıları Araç ve İhbar Takip Sistemi Yazılımı da yenilenerek, Merkezi Bilge uygulaması başlatılan tüm gümrüklerde kullanılmaya başlanılmıştır. e-imza Merkez ve taşra teşkilatı personeli için Nitelikli Elektronik İmza Sertifikası satın alınmıştır. Antrepolarda gümrüğe sunulmuş beyannameler elektronik imzalı olarak tamamlanabilmektedir. Gümrük idarelerinde EDI yerine Web Service leri aracılığıyla Detaylı Beyan ve Özet Beyanlar elektronik veya mobil imzalı olarak sunulmaya başlanmıştır. AVEA, TURKCELL ve VODAFONE ile 2008 yılında yapılan protokol çerçevesinde, yükümlülere beyanname işlemlerinin durumlarına ilişkin SMS ile bilgi gönderilebilmektedir. Beyanname eki belgelerin elektronik ortamda gönderilebildiği kağıtsız beyanname pilot uygulaması ise Kasım 2010 da Ankara TIR Gümrük Müdürlüğünde başlatılmıştır. Doküman Yönetim Sistemi (DYS) Kâğıtsız evrak akışını sağlayan Doküman Yönetim Sistemi (DYS), Merkez Teşkilatının tamamı (TEFKU ve İç Denetim hariç) ile 18 Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü nde uygulamaya başlanılmıştır. 21

35 5. İnsan Kaynakları Kurumları geleceğe taşıyacak en önemli kaynağın nitelikli insan gücü olacağı gerçeğinden hareketle, sürekli gelişime, değişime ve öğrenmeye açık, etik değerleri özümsemiş, her türlü iş ve işlemlerde; saydamlık, dürüstlük, hesap verebilirlik, tarafsızlık, objektiflik, liyakat ve kamu yararı ilkelerini gözeten, kurumsal bilgi güvenliğini ön planda tutan bir hizmet anlayışını esas alan insan kaynakları politikasını benimsemiş olan Müsteşarlığımız bu ilkeler doğrultusunda çalışmalarına devam etmektedir. Genel Kadro Bilgileri Müsteşarlığımızda tarihi itibariyle, Memur olarak merkezde 1442, taşrada 7280, döner sermaye 471, yurt dışı 7 olmak üzere toplam 9200 personel çalışmaktadır. Ayrıca, 79 sözleşmeli personel, 194 sürekli işçi ve 4 geçici işçi olmak üzere toplamda 9477 personel hizmet sunmaktadır. Tablo 6: Kadro Bilgileri (Memurlar) KADRO DURUMU BİRİM DOLU KADRO (Kadrolu Personel) MERKEZ TAŞRA DÖNER SERMAYE YURTDIŞI 7 7 TOPLAM DOLU KADRO (Sözleşmeli personel, Sürekli işçi ve geçici işçiler) MERKEZ TAŞRA DÖNER SERMAYE TOPLAM GENEL TOPLAM DOLU KADRO BOŞ KADRO (Kadrolu Personel) BOŞ KADRO (Sözleşmeli personel, Sürekli işçi ve geçici işçiler) MERKEZ TAŞRA DÖNER SERMAYE YURTDIŞI MERKEZ TAŞRA DÖNER SERMAYE TOPLAM BOŞ KADRO TOPLAM MEVCUT KADRO

36 Grafik 1:Dolu Kadroların Durumu (Yıllar İtibariyle) Toplam dış ticaret hacminde yıllar içinde sağlanan artış ile işlem yükü artan Müsteşarlığımızın personel sayısında gerekli artış sağlanamamış, Nisan 2007 de Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Müsteşarlığımıza bağlanmasına rağmen 2010 yılında 9477 personelle hizmet verilmiştir. Grafik 2: Dış Ticaret Hacmi - Personel Sayısı DIŞ TİCARET HACMİ PERSONEL SAYISI

37 Grafik 3: 2010 Yılı Dolu Kadroların Dağılımı merkez taşra döner sermaye yurt dışı Müsteşarlığımız dolu kadrolarının %16 sı Merkezde, %79 u Taşrada, %5 i ise döner sermaye ve yurt dışı teşkilatında çalışmaktadır. Tablo 7: Çeşitli Nedenlerle Görevden Ayrılan Personel TOPLAM EMEKLİ BAŞKA KURUMLARA NAKİL ÇEKİLME (İstifa-Müstafi) GÖREVE SON VERME VEFAT TOPLAM tarihleri arasında toplam 2344 personel çeşitli nedenlerle kurumumuzdan ayrılmıştır yılında Müsteşarlığımızdan emekliye ayrılan tüm personelin emeklilik yaşları dikkate alındığında, 2010 yılı için emeklilik yaşı ortalaması 53 civarındadır. Tablo 8: Personelin Cinsiyet Bazında Dağılımı (Sözleşmeli personel, sürekli işçi ve geçici işçi hariç) MERKEZ TAŞRA DÖNER SERMAYE YURT DIŞI TOPLAM ERKEK KADIN TOPLAM Müsteşarlığımızda çalışan personelin %77 si erkek, %23 ü ise kadın personelden oluşmaktadır. Merkezde çalışan personelin %64 ü erkek, %36 si kadın, Taşrada çalışan personelin %80 i 24

38 erkek, %20 si kadın, Döner Sermayede çalışan personelin %82 si erkek, %18 i kadın ve yurt dışında çalışan personelin tamamı erkek personelden oluşmaktadır. Grafik 4: Personelin Yaş Durumu (Sözleşmeli personel, sürekli işçi ve geçici işçi hariç) YAŞ YAŞ YAŞ YAŞ YAŞ YAŞ YAŞ YAŞ 60 YAŞ ÜSTÜ Müsteşarlığımız personeli yaşları itibarıyla gruplandırıldığında, yaş aralığında personelin %24 ü, yaş aralığında personelin % 20 si, yaş aralığında personelin %37 si, yaş aralığında personelin %18 i, 60 yaş üstü ise % 1 i yer almaktadır. Grafik 5: Hizmet Sürelerine Göre Personel Sayısı (Sözleşmeli personel, sürekli işçi ve geçici işçi hariç) YIL ALTI 5-10 YIL YIL YIL YIL YIL YIL 35 YIL ÜSTÜ 25

39 Müsteşarlığımızda çalışan personelin hizmet süresine göre dağılımına bakıldığında, %27 sinin 5 yıldan az, %15 inin 5-15 yıl, %11 inin yıl, %22 sinin yıl, %15 inin yıl ve %10 inin 30 yıl üstü hizmete sahip olduğu görülmektedir. Grafik 6: Öğrenim Durumuna Göre Personel Sayısı(Sözleşmeli personel, sürekli işçi ve geçici işçi hariç) İLK ÖĞRETİM LİSE ÖN LİSANS LİSANS YÜKSEK LİSANS DOKTORA Müsteşarlığımız personelinin %25,38 i ilköğretim ve lise (2335 kişi), %14,21 i ön lisans (1307 kişi), %52,26 sı lisans (4808 kişi), %7.97 si yüksek lisans (733 kişi), %0,18 si doktora (17 kişi) düzeyinde öğrenime sahiptir. Bu kapsamda toplam personelin yaklaşık %75 i üniversite mezunudur. Tablo 9: Merkez ve Yurt Dışı Teşkilatı Personelinin Unvan Bazında Dağılımı MERKEZ 2010 Müsteşar 1 Müsteşar Yardımcısı 2 Müsteşarlık Müşaviri 27 Teftiş Kurulu Başkanı 1 Genel Müdür 4 Genel Müdür Yardımcısı 9 I.Hukuk Müşaviri 0 Müstakil Daire Başkanı 3 Savunma Uzmanı 1 Daire Başkanı 27 Gümrük Başmüfettişi 54 Gümrük Müfettişi 44 Gümrük Müfettiş Yardımcısı 14 İç Denetçi 9 Başkontrolör 97 Kontrolör 30 26

40 Stajyer Kontrolör 15 Şube Müdürü 71 Hukuk Müşaviri 11 AB Uzmanı (kadro karşılığı sözleşmeli) 22 Gümrük Uzmanı 133 Mali Hizmetler Uzmanı 4 APK Uzmanı 4 Araştırmacı 6 Uzman 23 AB Uzman Yardımcısı (kadro karşılığı sözleşmeli) 5 Gümrük Uzman Yardımcısı 87 Mali Hizmetler Uzman Yardımcısı 2 Çözümleyici 0 Programcı 6 Şef 87 Muhafaza Memuru 29 Muayene Memuru 32 Bilgisayar İşletmeni 6 Veri Hazırlama Kontrol İşletmeni 410 Memur 46 Şoför 22 Daire Tabibi 2 Diş Tabibi 1 Hemşire 2 Ayniyat Saymanı 1 Mühendis 5 Mimar 0 İstatistikçi 1 Tekniker 4 Kimyager 1 Teknisyen 9 Haberleşme Teknisyeni 3 Hizmetli 44 Aşçı 0 Kaloriferci 3 Dağıtıcı 22 TOPLAM 1442 YURT DIŞI 2010 Gümrük Müşaviri 7 TOPLAM 7 27

41 Tablo 10: Taşra ve Döner Sermaye Teşkilatı Personelinin Unvan Bazında Dağılımı TAŞRA 2010 Gümrük ve Muhafaza Başmüdürü 16 Gümrük ve Muhafaza Başmüd. Yrd. 28 Gümrük Muhafaza Müdürü 74 Gümrük Müdürü 109 Gümrük Muhafaza Müd. Yrd. 24 Gümrük Müdür Yrd. 104 Şube Müdürü 16 Personel Müdürü 8 Personel Müdür Yrd. 2 Sivil Savunma Uzmanı 3 Programcı 7 Bölge Amiri 79 Kısım Amiri 161 Şef 205 Memur 2257 Muamele Memuru 78 Muayene Memuru 1313 Muhafaza Memuru 1899 Bilgisayar İşletmeni 9 V.H.K.İ. 267 Gemi Adamı 49 Şoför 146 Daire Tabibi 1 Kaptan 29 Mühendis 5 Kimyager 77 Laborant 14 Teknisyen 13 Haberleşme Teknisyeni 5 Makinist 22 Tekniker 2 Teknisyen Yrd. 6 Hizmetli 187 Aşçı 7 Kaloriferci 25 Bekçi 32 Dağıtıcı 1 TOPLAM 7280 DÖNER SERMAYE

42 İşletme Bölge Müdürü 2 Şube Müdürü 20 Programcı 0 Şef 29 Memur 95 Bilgisayar İşletmeni 2 V.H.K.İ. 29 Veznedar 23 Satış Memuru 13 Koruma ve Güvenlik Gör. 86 Anbar Memuru 89 Şoför 14 Teknisyen 5 Tekniker 1 Hizmetli 21 Bekçi 42 TOPLAM 471 DİĞER PERSONEL 2010 Sözleşmeli Personel(Merkez) 52 Sözleşmeli Personel(Taşra) 11 Sözleşmeli Personel(Döner Sermaye) 16 Sürekli İşçi (Merkez) 1 Sürekli İşçi(Taşra) 7 Sürekli İşçi(Döner Sermaye) 186 Geçici İşçi(Merkez) 4 TOPLAM

43 6. Sunulan Hizmetler Hukukun üstünlüğünü esas alarak, doğruluk, dürüstlük, karar verme ve eylemlerde açıklık tarafsızlık, verimlilik, etkililik ve tutumluluk ilkelerine bağlı olarak hizmet veren Müsteşarlığımızın hizmetleri birimler itibarıyla aşağıda anlatılmıştır. Ana Hizmet Birimleri Tarafından Sunulan Hizmetler Gümrükler Genel Müdürlüğü Esas itibarıyla gümrük hizmetlerinin sunulduğu genel müdürlüktür. İthalat rejimi ile kambiyo ve diğer mevzuatın gümrükle ilgili hükümlerinin uygulanmasını sağlar, gümrük giriş tarife cetvelini ve eşya kıymetini taraf olduğumuz anlaşmalara uygun olarak düzenleyerek uygulanmasını temin eder. Transit, antrepo, dahilde işleme, gümrük kontrolü altında işleme, geçici ithalat, hariçte işleme ve ihracat rejimlerini uygular. Muaflık, sınır ticareti, hızlı kargo ve posta işlemlerini yürütür, geçici depolama yeri ve akaryakıt antreposu açılmasına ve işletilmesine izin verir ve denetler. Dış ticaret istatistiklerini açıklar. Gümrük laboratuarlarının çalışmalarını düzenler ve serbest bölgelerdeki gümrük işlemlerini yürüterek denetler. Gümrük müşavirleri ve yardımcıları ile ilgili işlemleri yerine getirir. Fazla çalışma ücretlerinin merkez ve taşra teşkilatı personeline, Maliye Bakanlığı ile müştereken belirlenen Muhasebe Birimi personeline ve kara sınır kapılarında görevli mülki idare amirlerine ödenmesi ile Gümrük İdarelerinin kurulması, kapatılması ve sınıflarının değiştirilmesi işlemlerini gerçekleştirir. İhtisas Gümrüğü oluşturulmasına ilişkin işlemleri yürütür. Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü İlgili kuruluşlarla işbirliği yaparak Türkiye Gümrük Bölgesinde her türlü kaçakçılığın (uyuşturucu ve uyuşturucu yapımında kullanılan kimyasal madde kaçakçılığı, kişi, taşıt, silah, akaryakıt, tarihi eser ve her türlü eşya kaçakçılığı v.b) men, takip ve tahkiki ile görevli olup kaçakçılık ile mücadele faaliyetlerinin yanında kişi, eşya ve taşıtların gümrük işlemleri bitirilmeden gümrüklü yer ve sahalardan çıkmalarını önlemek ve kuruluşun soruşturma görevine yardımcı olacak araştırma laboratuarları kurmakla sorumludur. Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü Gümrük mevzuatı ve ilgili diğer mevzuat esas alınarak, gümrüklerin sorumluluğunda bulunan gelir tahsilâtındaki kayıpları önlemek için gerekli çalışmaları yapar. TIR, özel kullanıma mahsus kara taşıtları, yabancı plakalı özel ve ticari kullanıma mahsus kara taşıtları ile konteyner kontrol ve takip işlemlerini kapsayan taşıt kontrol ve takip işlemlerinin yanında, serbest dolaşıma giriş beyannamelerinin kontrolü, arşivlenmesi ve imha işlemleri, teşvik işlemleri ve tahsilatın kontrol ve takip işlemlerini yürütür. 30

44 AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Müsteşarlığın yurtdışı ve milletlerarası veya ikili münasebetlerini yürüterek, Türkiye nin gümrüklerle ilgili milletlerarası anlaşmalar ve sözleşmelere katılmasına dair Müsteşarlık görüşünü hazırlar. Uluslararası kuruluşların kabul ettiği gümrük tarifeleri, gümrük kıymeti, gümrük rejimi ve formaliteleri ile bunların değişikliklerini takip ederek milli mevzuata aktarılmasını ve uygulamaya intikal ettirilmesini sağlar. Müsteşarlığın yurtdışında görevli birimlerinin faaliyetlerini düzenleyerek yönetir. Müsteşarlığın görev ve faaliyet alanlarına giren Avrupa Birliği ile ilgili hususlarda koordinasyonu sağlayarak, Avrupa Birliği ile ilgili alanlarda uyum ve uygulama çalışmaları ile ilgili işleri yürütür. Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğü 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümlerine göre tasfiyelik hale gelen eşyanın, ilgili mevzuat uyarınca tasfiyesini yapar. Gümrük denetimine tabi her türlü eşya için antrepo, açık saha ve depo işletir. Gümrüklerde veya diğer yerlerde depolar, mağazalar ve satış reyonları açar veya açtırır. Tasfiye edilebilir duruma gelen eşyadan yurt dışında satış imkanı olanları ihraç eder, tasfiyelik hale gelen eşyanın satışa sunulmadan önce, özelliklerine göre bakımı, tamiri ve ambalajlamasını yaptırır veya yapar, gerektiğinde parça halinde satışını temin eder. Gümrük laboratuarlarının her türlü araç, gereç, yazılım, donanım, bakım-onarım ve eğitim giderlerini, sarf ve işletme malzemesi ihtiyaçlarını karşılayarak gelirlerini tahsil eder. Risk Yönetimi ve Stratejik Değerlendirme Birimi Risk yönetimi faaliyetlerinde kullanılabilecek verileri toplar, bu verilerden ve dış ticaretteki gelişmelerden hareketle gerekli risk değerlendirmeleri yapar, riskli alanlara ilişkin risk kriterleri ile profilleri oluşturur. Risk kriterleri ile profillerinin ilgili veri tabanlarına aktarılması suretiyle yerel gümrük idarelerinin işlemlerinde riskli alanlara yoğunlaşmasını sağlar. Böylece kaynakların etkin ve verimli kullanılması aynı zamanda yasal ticaretin kolaylaştırılmasını sağlar. Geri bildirimler yoluyla yapılan çalışmaların etkinliliği izlenerek, gerekli gözden geçirmeler ve değişiklikleri yapar. Dış ticarette ortaya çıkan değişim ve konjonktürel gelişmelere bağlı olarak mevcut risk yönetimi sistemi zamanın gerekliliklerine uygun şekilde güncellenir. Sonradan kontrolün uygulanmasını sağlamak üzere, sonradan kontrole tabi tutulacak unsurlar seçilerek, kontrol sonuçları değerlendirilir. 31

45 Danışma ve Denetim Birimleri Tarafından Sunulan Hizmetler Teftiş Kurulu Başkanlığı Teftiş Kurulu, Müsteşarın emri ve onayı üzerine, Müsteşar adına; Müsteşarlık teşkilatı ile Müsteşarlığa bağlı ve ilgili kuruluşların her türlü faaliyet ve işlemleriyle ilgili olarak teftiş, inceleme ve soruşturmalar ile Müsteşarlık teşkilatı ve Müsteşarlığın bağlı kuruluşlarının denetimi altındaki her türlü kuruluşun faaliyet ve işlemleri ile ilgili olarak görev ve yetkileri çerçevesinde teftiş, inceleme ve soruşturmalar yapar. Müsteşarlığın amaçlarını daha iyi gerçekleştirmek ve mevzuata, plan ve programa uygun çalışmasını sağlamak üzere gerekli teklifleri hazırlar ve Müsteşara sunar. Müsteşarlığın denetimine tabi ambar, antrepo, serbest bölge ve yerlerdeki mevcut mallar ile bunların kayıtlarını inceleyerek, teftiş eder, gerektiğinde idarenin haklarını koruyacak tedbirlerin alınmasını sağlayıcı önerilerde bulunur, acil ve gecikmesinde sakınca bulunan hallerde idare ve hazinenin haklarını koruyucu tedbirleri alır. İç Denetim Birimi Başkanlığı İdarenin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların, ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini araştırarak rehberlik yapar, yönetim ve kontrol süreçlerinin etkililiğini değerlendirir ve gelişmesi yönünde önerilerde bulunur. Harcamaların, mali işlemlere ilişkin karar ve tasarrufların, amaç ve politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara ve performans programlarına uygunluğunu denetler ve değerlendirir. Mali yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapar. Denetim sonuçları çerçevesinde, iyileştirmelere yönelik önerilerde bulunarak ve bunları takip ederek denetim sırasında veya denetim sonuçlarına göre soruşturma açılmasını gerektirecek bir duruma rastlanıldığında ilgili makama bilgi verir. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı Müsteşarlığın Stratejik Plan ve Performans programının hazırlanmasını koordine ederek sonuçların konsolide edilmesi çalışmalarını yürütür. Ulusal kalkınma strateji ve politikaların yıllık program ve hükümet programı çerçevesinde Müsteşarlığın orta ve uzun vadeli strateji ve politikalarını belirlemek ve amaçlarını oluşturmak üzere gerekli çalışmaları yapar. Müsteşarlığın görev alanına giren konularda performans ve kalite ölçütlerini geliştirerek bu kapsamda verilecek diğer görevleri yerine getirir. Müsteşarlığın yönetimi ile hizmetlerin geliştirilmesi ve performansla ilgili bilgi ve verileri toplayarak, analiz eder ve yorumlar. Yönetim bilgi sistemlerine ilişkin hizmetleri yerine getirir. İzleyen iki yılın bütçe tahminlerini de içeren idare bütçesini stratejik plan ve yıllık performans programına uygun olarak hazırlar ve idare faaliyetlerinin bunlara uygunluğunu izler ve değerlendirir. Bütçe kayıtlarını tutar, bütçe uygulama sonuçlarına ilişkin verileri toplayarak değerlendirir. Bütçe kesin hesabı ile mali istatistikleri hazırlar, Müsteşarlığımız mülkiyetinde veya kullanımında bulunan taşınır ve taşınmazlara ilişkin icmal cetvellerini düzenler. Müsteşarlık 32

46 yatırım programının hazırlanmasını koordine ederek uygulama sonuçlarını izler ve yıllık değerlendirme raporunu hazırlar. Müsteşarlığımızın diğer idareler nezdinde takibi gereken mali iş ve işlemlerini yürütür. Ön mali kontrol faaliyetlerini yürüterek, iç kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve geliştirilmesi konularında çalışmalar yapar. Harcama birimleri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlarını esas alarak idarenin faaliyet raporunu hazırlar. Hukuk Müşavirliği Müsteşarlığın diğer birimlerine, hukuki konular ile hukuki, mali ve cezai sonuçlar doğuracak işlemler hakkında görüş bildirir. Müsteşarlığın menfaatlerini koruyucu, anlaşmazlıkları önleyici, hukuki tedbirleri alarak, anlaşma ve sözleşmelerin bu esaslara uygun olarak yapılmasına yardımcı olur. Adli ve idari davalarda gerekli bilgileri hazırlar ve Hazineyi ilgilendirmeyen idari davalarda Müsteşarlığı temsil eder. Müsteşarlığın amaçlarını daha iyi gerçekleştirmek, mevzuata, plan ve programa uygun çalışmasını temin etmek amacıyla, kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer hukuki teklifleri hazırlar ve Başbakanlık, bakanlıklar ve diğer kurumlardan gönderilen kanun, tüzük ve yönetmelik tasarılarını hukuki açıdan inceleyerek Müsteşarlık görüşünü oluşturur. Müsteşarlık Müşavirleri Müsteşarlıkta özel önem ve öncelik taşıyan konularda Müsteşara yardımcı olurlar. Yardımcı Birimler Tarafından Sunulan Hizmetler Personel Dairesi Başkanlığı Müsteşarlığın insan gücü planlaması ve personel politikasıyla ilgili çalışmaları yaparak, personel sisteminin geliştirilmesiyle ilgili tekliflerde bulunur. Müsteşarlık personelinin atama, nakil, özlük ve emeklilik konuları ile ilgili işlerini yapar. Müsteşarlık kadrolarının, ilgili birimlerinin görüşünü aldıktan sonra dağıtım, tahsis ve tenkisini sağlar. Eğitim Dairesi Başkanlığı Müsteşarlık görevlerinin verimli ve etkin bir şekilde yerine getirilebilmesi için; merkez ve taşra teşkilâtı ile ilgili eğitim planını hazırlar, yayımlar ve uygular. Eğitim faaliyetleri ile ilgili dokümantasyon, yayım ve arşiv hizmetlerini yürütür. 33

47 İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı Müsteşarlık için gerekli araç, gereç ve malzemelerin temini ile ihtiyaç duyulan bina ve arazinin kiralanması, satın alınması ile taşra teşkilatının bütçesinin hazırlanması ve takibi işlemlerini yürütür. Müsteşarlığımız mülkiyetinde, yönetiminde ve kullanımında bulunan taşınmazların kayıt ve kontrol işlemlerini yapar ve sonuçlandırır. Müsteşarlığımız merkez teşkilatı personeli ve aile fertlerinin sağlık hizmetleri, konutların tahsis işlemleri ile temizlik, yemek, özel güvenlik ve akaryakıt ihalelerini gerçekleştirir. Yurtdışı Gümrük Müşavirliklerinin harcamalarıyla ilgili avans işlemlerini gerçekleştirir, çalışan personelin ve aile bireylerinin sağlık giderlerinin ödeme işlemleri ile evrak ve arşiv hizmetlerini yürütür. Müsteşarlığımız birimlerince yapılması gereken topyekün savunma ve Milli Seferberlik hizmet, görev ve yükümlülüklerine ait planların ve diğer çalışmaların; ilgili kanun, tüzük, yönetmelik, talimat ve Seferberlik ve Savaş Hali Hazırlıkları Direktifi ne göre hazırlanmasını ve uygulanmasını sağlayarak koordine eder. Muhabere ve Elektronik Dairesi Başkanlığı Müsteşarlığımızın merkez ve taşra teşkilatının bilgi işlem, haberleşme, irtibat ve her türlü elektronik sistemlerini kurar ve ikmal, bakım, işletme ve geliştirilmesini sağlar. 7. Yönetim ve İç Kontrol Sistemi 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu uyarınca; stratejik yönetim anlayışının benimsenmesi, mali saydamlık, hesap verme sorumluluğu, stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme konuları yeni mali yönetim ve kontrol sisteminin temel unsurlarını oluşturmaktadır ve tüm bu sistemlerin sağlıklı çalışmasını sağlayacak etkin bir iç kontrol sisteminin varlığına ihtiyaç duyulmaktadır. Söz konusu Kanun gereği, Müsteşarlığımızca yönetim sorumluluğu çerçevesinde iç kontrol sisteminin, sürekli ve sistematik bir şekilde yürütülerek idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, varlık ve kaynakların korunmasını, varlık ve yükümlülüklerin amacına ve mevzuata uygun şekilde gerçekleştirilmesini, muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, mali bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere oluşturulan organizasyon, yöntem, süreç ile iç denetimi kapsayan mali ve diğer kontroller bütünü olarak yapılandırılması çalışmaları sürdürülmektedir. Bu kapsamda; Strateji Geliştirme Daire Başkanlığının teknik destek ve koordinatörlüğünün yanında, iç denetim konusundaki çalışmalarına ilişkin elde edilen verilerin ışığında İç Denetim Birim Başkanlığının ve tüm merkez birimlerden katılımcıların yer aldığı İç Kontrol Eylem Planı Çalışma Grupları oluşturulmuştur. Müsteşarlığımızın Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum kapsamında yapılması gereken faaliyetlerinin planlanması aşamasından önce kurumun mevcut iç kontrol yapısının tespit 34

48 edilmesine yönelik Mevcut Durum Raporu ve bu doğrultuda Kamu İç Kontrol Standartlarına Uyum Eylem Planı hazırlanmış, 24/07/2009 tarihinde Müsteşarlık Makamınca onaylanmıştır. Söz konusu Eylem Planına göre takvimlendirilen eylemlerin uygulanmasına başlanmıştır. 35

49 II. AMAÇ VE HEDEFLER

50 A- İDARENİN AMAÇ VE HEDEFLERİ Dış ticaret politikalarının uygulanması bakımından önemli yetki ve sorumluluklara sahip olan Müsteşarlığımız önceliklerini belirleyebilmek, faaliyetlerini etkin ve süratli bir şekilde yerine getirebilmek, kaynaklarını etkin ve verimli biçimde kullanabilmek ve oluşabilecek risklere karşı tedbirli olabilmek için gerçekleştirilebilir hedeflere dayalı yıllarını kapsayan ilk Stratejik Planını hazırlamıştır. Görev alanında belirleyici, sınırlarda Türkiye nin vitrini ve yeni nesil bir gümrük idaresi vizyonundan hareket eden Müsteşarlığımız Stratejik Planında 5 temel amaç ve bu amaçlara bağlı 8 hedef belirlenmiştir. Stratejik Planda yer alan amaç, hedef ve bu hedefleri gerçekleştirecek stratejilere aşağıda yer verilmiştir. AMAÇ 1: SÜREKLİ İYİLEŞTİRİLEN YARARLANICI ODAKLI ETKİN GÜMRÜK HİZMETİ SAĞLAMAK HEDEF 1-1: Hizmet Sunum Kalitesini Her Yıl Artırmak Stratejiler: Ticaret erbabı ile Gümrük Müsteşarlığı arasındaki ilişkileri, ticareti kolaylaştırma esası temelinde düzenlemek Gümrük iş ve işlemlerini basitleştirmek ve kolaylaştırmak Gümrük faaliyetlerini verimli, etkili ve ekonomik bir çerçeveye oturtmak, fonksiyonelleştirmek ve etkinleştirmek Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği sistemini geliştirmek Bilgi Teknolojileri (BT) hizmet kanallarını geliştirmek Gümrük laboratuarlarının modernizasyonunu ve akreditasyonunu sağlamak İlgili kurum ve kuruluşlar ile ticaret erbabını bilgilendirmek ve eğitmek, üniversitelerle işbirliği yapmak Yasal kapasiteyi güçlendirmek Paydaşlarla karşılıklı ve etkin bilgi paylaşımını sağlamak Yurtdışı teşkilatını faaliyete geçirmek. AMAÇ 2: GÜÇLÜ, ÇAĞDAŞ, DİNAMİK BİR ORGANİZASYON OLMAK HEDEF 2.1: Uluslararası Standartlara, Kurallara ve Prensiplere Uyumu Sağlanmak, Uluslararası Kuruluşlarla İşbirliğinde Etkinliği Artırmak Stratejiler: Avrupa Birliği, Dünya Ticaret Örgütü, Dünya Gümrük Örgütü, BM/AEK ve diğer uluslararası kuruluşlar bünyesinde oluşturulan mevzuatın takibi ve ilgili mevzuata uyum sağlamak Uluslararası kuruluşlarla daha etkin işbirliği yapmak, ikili ve bölgesel işbirliğini geliştirmek. 36

51 2.1.3 Gümrük suçları ve sahtecilik ile etkin mücadele için ulusal ve uluslararası düzeyde işbirliğini geliştirmek Ticaretin kolaylaştırılmasına yönelik olarak Basitleştirilmiş Gümrük Hattı (BGH) ve benzeri uygulamaları geliştirmek ve yaygınlaştırmak Arz zinciri güvenliğinin sağlanmasına yönelik uluslararası inisiyatiflerde yer almak Gümrük alanında bölgesel işbirliğini (KEİ, İpek Yolu ülkeleri, D8, İslam Konferansı Teşkilatı, ECO vb) geliştirmek Gümrük suçlarıyla mücadele ve fikri sınai mülkiyet haklarının korunması alanlarında uluslararası ve bölgesel işbirliğini artırmak Komşu ülkelerle gümrük alanında düzenli işbirliği yapmak. HEDEF 2.2: Kurumsal Kapasiteyi Geliştirmek. Stratejiler: İnsan kaynakları yönetimini geliştirmek Stratejik Yönetim Sistemini kurmak, geliştirmek ve değerlendirmek İnovasyona dayalı İç Kontrol Sistemini kurmak, geliştirmek ve değerlendirmek Bilgilendirme ve eğitim faaliyetlerine ağırlık vermek Bilgisayar destekli iç denetim sistemini kurmak ve işletmek Hukuk Bilgi Sistemini kurmak ve işletmek Hizmet binalarının yapımı ve modernizasyonu Kırtasiyeciliği ve bürokratik işlemleri azaltmak. AMAÇ 3: KAÇAKÇILIĞI ÖNLEYEREK GELİR KAYBINI AZALTMAK; İNSAN VE ÇEVRE SAĞLIĞININ GÜVENCE ALTINA ALINMASINA VE TERÖRÜN FİNANSMANININ ENGELLENMESİNE KATKIDA BULUNMAK HEDEF 3.1: Kaçakçılıkla Mücadele ile İnsan ve Çevre Sağlığını Korumada Etkililiği Artırmak Stratejiler: Kaçakçılıkla mücadele kapasitesini geliştirmek İstihbarat sistemine işlerlik kazandırmak Mobil Müdahale Ekipleri oluşturmak Operasyon irtibat ve kontrol merkezi kurmak Sonradan Kontrol sistemini geliştirmek Gerekli fiziksel ortamın sağlanması, nezarethaneler, ifade alma ve görüşme odası, atış poligonu ve simülasyonlu atış eğitimleri merkezleri kurmak İhbar değerlendirilmede etkililiği artırmak Risk Yönetimini geliştirmek ve değerlendirmek İnsan ve çevre sağlığını korumada etkililiğin sağlaması. 37

52 AMAÇ 4: ETKİN VE RASYONEL GÜMRÜK İŞLEMLERİYLE ÜLKE EKONOMİSİNE KATKIDA BULUNMAK HEDEF 4.1: Vergi Kayıp ve Kaçağını Asgariye İndirmek Stratejiler: Serbest Dolaşıma Giriş Beyannamelerinin ertelenmiş kontrolünün GÜVAS aracılığı ile incelemelerinin tarife, menşe ve muafiyet bazında etkin bir şekilde yapılarak vergiden kaçınma ve vergi kaçağını önlemek. HEDEF 4.2: Gümrük İdaresinin Daha Etkin ve Modern Bir Yapıya Kavuşturulması Amacıyla Alternatif Finansman Modellerini Geliştirmek ve Uygulamaya Almak Stratejiler: Kamuya kaynak yaratmak amacıyla alternatif finans modellerini araştırmak; mevcut Yap-İşlet-Devret modeline ek olarak katılımcı modeller, döner sermaye ve uluslararası fonlardan kaynak sağlayarak çalışma modelini yaygınlaştırmak Teknik yardım imkânlarının artırılması amacıyla ilgili kurumlar ve ülkelerle işbirliği çerçevesinde müzakereleri gerçekleştirmek. HEDEF 4.3: Tasfiye İşlemlerinin Hızlandırılması ve Kaçak Eşya Ambarı İhtiyacını Karşılamak Stratejiler: Depolarda bekleyen eşyaların tasfiyesini hızlandırmak Bölgelerin depo ihtiyaçlarını karşılamak. AMAÇ 5: KURUM İMAJINI GÜÇLENDİRMEK HEDEF 5.1: Kurum İmajını Güçlendirmek Stratejiler: Halkla ilişkiler birimini kurmak ve işlerlik kazandırmak Yurt içi ve yurt dışı bilgilendirme faaliyetlerine önem vermek Dış ticaret istatistiklerini derlemek, değerlendirmek ve yayınlamak. 38

53 B- TEMEL POLİTİKA VE ÖNCELİKLER Müsteşarlığımız temel politika ve öncelikleri oluşturulurken; 2010 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar, 60. Hükümet Programı Eylem Planı, Dokuzuncu Kalkınma Planı, Yılı Katılım Öncesi Ekonomik Program, Orta Vadeli Program, Orta Vadeli Mali Plan, Yılı Programı, Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eki Eylem Planı, Gümrük Müsteşarlığı İş ve Yönetim Planı (BCMP), YOİKK bünyesindeki Teknik Komitelerin Eylem Planları, Kayıtdışı Ekonomi ile Mücadele Stratejisi Eylem Planı ( ), Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı, AB Komisyonu Customs Blueprints, Gümrük İşbirliğine yönelik stratejiye ilişkin 02/10/2003 tarihli Avrupa Birliği Konsey Kararı, ve Dünya Gümrük Örgütü standartları çerçevesinde yer alan ilke ve prensipler ile diğer uluslararası yükümlülüklerimiz esas alınmıştır. Müsteşarlığımız; Ekonomik, ticari ve siyasi yapıları farklı ülkelerle komşu, 2949 km kara sınırı, 8333 km deniz sınırına sahip, Dünyanın kavşak noktasında, AB ye tam üyelik sürecinde, Uyuşturucu ve insan kaçakçılığı trafik güzergahı üzerinde, Her bakımdan sıcak bir bölgede, bulunan Ülkemizde; kararlılık, dürüstlük, şeffaflık, yenilikçilik, amatör ruh, profesyonel hizmet, motivasyon, duyarlılık, tarafsızlık, etkililik ve verimlilik ilkelerini gözetmektedir. Bu doğrultuda, Çağdaş normlarda, AB standartlarında müşteri odaklı hizmet, İşlemleri basitleştirerek ve hızlandırarak dış ticaret işlemlerinin maliyetlerini düşürmek, Ticaretin kolaylaştırılmasında e-gümrük, Kaçakçılık, organize suçlar ve gümrük suçlarıyla etkin ve risk analizi odaklı mücadele, İyi yönetişim, Dünya ekonomisinde yaşanan trendlere ve gelişen teknolojilere eş zamanlı uyum, Uluslararası ilişkilerde etkin işbirliği, politika ve öncelikleriyle hizmet vermektedir. 39

54

55 III. FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER

56 A- MALİ BİLGİLER 1. Bütçe Uygulama Sonuçları ve Temel Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar Müsteşarlığımız mali yönetiminde amacımız, mali disiplin, hesap verilebilirlik ve mali saydamlık hedeflenerek, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasıdır yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Müsteşarlığımıza TL ödenek tahsis edilmiş, 5828 sayılı 2009 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun 12/3 bendi gereğince TL kesinti yapılmış olup, yıl içinde TL ödenek eklenmiş, TL ödenek düşülmüş ve yıl sonu itibariyle TL olan bütçe ödeneğinin %91 i olan TL harcanmıştır yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Müsteşarlığımıza TL ödenek tahsis edilmiş, yıl içinde TL ödenek eklenmiş, TL ödenek düşülmüş ve yılsonu itibariyle TL olan bütçe ödeneğinin %85 i olan TL harcanmıştır. Müsteşarlığımıza son beş yılda tahsis edilen ödenekler ve harcamalar Grafik 7 de gösterilmiştir. Grafik 7: Yıllar İtibariyle Yılsonu Ödeneği ve Harcama Durumu YIL SONU ÖDENEĞİ HARCAMA

57 2010 yılı ödeneğinin değerlendirilmesine ilişkin bilgiler aşağıdaki grafik ve tablolarda gösterilmiştir. Grafik 8: 2010 Yılı Harcamalarının Ekonomik Dağılımı %0, %11, %0, %14,89 PERSONEL GİDERLERİ SGK DEVLET PRİMİ GİDERLERİ %14, %58,17 MAL VE HİZMET ALIMLARI CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ SERMAYE TRANSFERLERİ BORÇ VERME 2010 yılı bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırmasına bakıldığında, %58,17 Personel Giderlerine, %14,53 SGK Devlet Primi Giderlerine,%14,89 Mal ve Hizmet Alımlarına, %11,46 Sermaye Giderlerine, %0,56 Sermaye Transferlerine, %0,39 Cari Transferlere harcanmıştır. Tablo 11: 2010 Yılı Bütçe Ödeneği, Yılsonu Ödeneği, Harcama Durumu ve 2009 Yılı Karşılaştırılması GİDER TÜRÜ (EK 1. DÜZEY) BÜTÇE ÖDENEĞİ YILSONU ÖDENEĞİ HARCAMA PERSONEL GİDERLERİ SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARINA DEVLET PRİMİ GİDERLERİ MAL VE HİZMET ALIMLARI CARİ TRANSFERLER SERMAYE GİDERLERİ SERMAYE TRANSFERLERİ BORÇ VERME 2010 YILI TOPLAMI YILI TOPLAMI

58 Tablo 12 den de görüleceği üzere, Müsteşarlığımız 2010 yılı bütçesinde; 01-Personel Giderleri için TL ödenek tahsis edilmiş olup, yıl içinde TL ödenek eklenmiş, TL ödenek düşülmüş, toplamda TL olan bütçe ödeneğinin yılsonu itibarıyla harcama tutarı TL, 02-Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri için TL ödenek tahsis edilmiş olup, yıl içinde TL ödenek eklenmiş, TL ödenek düşüldükten sonra toplam TL olan bütçe ödeneğinin yılsonu itibarıyla harcama tutarı TL, 03-Mal ve Hizmet Alım Giderleri için TL ödenek tahsis edilmiş olup, yıl içinde TL ödenek düşülmüş, TL ödenek eklenerek toplamda TL olan bütçe ödeneğinin yılsonu itibarıyla harcama tutarı TL, 05-Cari Transferler için TL ödenek tahsis edilmiş olup, yıl içinde 480.-TL ödenek eklenmiş, TL ödenek düşülerek toplamda TL olan bütçe ödeneğinin yılsonu itibarıyla harcama tutarı TL, 06-Sermaye Giderleri için TL ödenek tahsis edilmiş olup, yıl içinde TL ödenek eklenmiş, TL ödenek düşülerek, TL olan bütçe ödeneğinin yılsonu itibarıyla harcama tutarı TL, 07-Sermaye Transferleri için Kurum içi aktarma yolu ile TL ödenek tahsis edilmiş olup, yılsonu itibarıyla harcama tutarı TL, olarak gerçekleşmiştir. Grafik 9: 2010 Yılı Harcamalarının Fonksiyonel Dağılımı ,01% ,69% ,30% GENEL KAMU HİZMETLERİ SAVUNMA HİZMETLERİ KAMU DÜZENİ VE GÜVENLİK HİZMETLERİ Müsteşarlığımız 2010 yılı bütçe giderleri fonksiyonel sınıflandırma bakımından değerlendirildiğinde; toplam harcamanın %97,30 olan TL Genel Kamu Hizmetlerine, %2,69 olan TL Kamu Düzeni ve Güvenlik Hizmetlerine, %0,01 i olan TL ise Savunma Hizmetlerine harcanmıştır. 42

59 Tablo 12: 2010 Yılı Bütçe Ödenek ve Giderlerinin Harcama Birimlerine Göre Dağılımı BİRİM BÜTÇE ÖDENEĞİ YILSONU ÖDENEĞİ HARCAMA ÖZEL KALEM İÇ DENETİM BİRİM BAŞKANLIĞI GÜMRÜKLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GÜMRÜKLER MUHAFAZA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GÜMRÜKLER KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AB VE DIŞ İLİŞKİLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TASİŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ PERSONEL DAİRESİ BAŞKANLIĞI EĞİTİM DAİRESİ BAŞKANLIĞI İDARİ VE MALİ İŞLER DAİRESİ BAŞKANLIĞI MUHABERE VE ELEKTRONİK DAİRESİ BAŞKANLIĞI SAVUNMA HİZMETLERİ GÜMRÜK VE MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜKLERİ YURT DIŞI TEŞKİLATI YILI TOPLAMI YILI TOPLAMI Harcamaların birimlere göre dağılımına baktığımızda, toplam bütçenin %65 lik kısmına denk gelen TL nin Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlükleri tarafından kullanıldığı görülmektedir. Harcamalardaki en yüksek payın gümrüklerde işlem yapan mükelleflerle direkt temasta olan Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüklerine ait olması, yararlanıcı odaklı hizmet ve hizmette kalitenin artırılması hedeflerimize paraleldir. 43

60 Mali Denetim Sonuçları Dış denetim, genel kabul görmüş uluslararası denetim standartları çerçevesinde, Müsteşarlığımızın hesapları ve bunlara ilişkin belgeler esas alınarak, mali tabloların güvenirliği ve doğruluğuna ilişkin mali denetim ile Müsteşarlığımızın gelir, gider ve mallarına ilişkin mali işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığının tespiti, kamu kaynaklarının etkili ekonomik ve verimli olarak kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesi, faaliyet sonuçlarının ölçülmesi ve performans bakımından değerlendirilmesi suretiyle gerçekleştirilecektir. Bu bağlamda Müsteşarlığımız, Sayıştay ın dış denetimine tabidir. B- PERFORMANS BİLGİLERİ 1. Faaliyet ve Proje Bilgileri Gümrük Hizmetleri Müsteşarlığımız başta ithalat ve ihracat olmak üzere bütün gümrük işlemlerinin uygulanması ile ilgili hizmetleri vermektedir. Dış Ticaretteki Gelişim Grafik 10: Dış Ticaret Gelişimi (Milyon $) İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Son beş yılda, ülkemizin dış ticaret hacmi %33 artarak 299 milyar $ seviyesine ulaşmıştır. 44

61 2010 yılında dünya genelinde yaşanan global krize rağmen dış ticaret hacmimizde bir önceki yıla göre %23 oranında artış sağlanmıştır. İhracat ve ithalat tutarlarının Başmüdürlüklere göre dağılımı aşağıda verilmiştir. Tablo 13: 2010 Yılı İtibariyle Başmüdürlükler Bazında İhracat ve İthalatın Dağılımı BAŞMÜDÜRLÜK ADI İTHALAT ($) % İHRACAT($) % ANKARA , ,5 ANTALYA , ,3 BURSA , ,2 EDİRNE , ,9 GAZİANTEP , ,7 GÜRBULAK , ,2 HABUR , ,4 HAKKARİ , ,3 HOPA , ,3 İSKENDERUN , ,9 İSTANBUL , ,7 İZMİR , ,3 İZMİT , ,6 MALATYA , ,2 MERSİN , ,7 SAMSUN , ,1 SİNOP , ,7 TRABZON , ,9 TOPLAM

62 Grafik 11: İthalatın Başmüdürlüklere Göre Dağılımı 18,3% 8,3% 5,7% 20,0% 35,0% Bursa İstanbul İzmir İzmit 12,7% Mersin Diğer Grafik 12: İhracatın Başmüdürlüklere Göre Dağılımı 15,5% 12,2% 5,7% Bursa 11,6% 38,7% İstanbul İzmir İzmit 16,3% Mersin Diğer 46

63 Gümrük Beyannameleri Sayısı Grafik 13:Gümrük Beyannameleri Sayısı (Bin adet) İTHALAT BEYANNAME SAYISI İHRACAT BEYANNAME SAYISI TOPLAM BEYANNAME SAYISI Son beş yılda; İthalat beyanname sayısı %9 düzeyinde bir artışla bin adetten bin adede, İhracat beyanname sayısı %17 düzeyinde bir artışla bin adetten bin adede, Toplam beyanname sayısı yaklaşık %14 düzeyinde bir artışla bin adetten bin adede ulaşmıştır. Gümrüklerde işlem gören beyannamelerin Başmüdürlüklere göre dağılımı aşağıdaki Tabloda verilmiştir. 47

64 Tablo 14: 2010 Yılı İtibariyle Başmüdürlükler Bazında İhracat ve İthalat Beyannameleri Sayısı BAŞMÜDÜRLÜK ADI İTHALAT BEYANNAME SAYISI % İHRACAT BEYANNAME SAYISI ANKARA , ,6 ANTALYA , ,7 BURSA , ,9 EDİRNE , ,8 GAZİANTEP , ,3 GÜRBULAK , ,9 HABUR 466 0, ,1 HAKKARİ 291 0, ,1 HOPA , ,5 İSKENDERUN , ,9 İSTANBUL , ,8 İZMİR , ,9 İZMİT , ,9 MALATYA , ,2 MERSİN , ,1 SAMSUN , ,6 SİNOP , ,2 TRABZON , ,6 TOPLAM % Risk Yönetimi ve Basitleştirilmiş Uygulamalar Risk analizi, basitleştirilecek işlemlerin seçiminde önemli bir argümandır. Bu şekilde, seçilen işlemlerde fiziksel denetimler önemli ölçüde azaltılmış olup, 2010 yılında; İthalat İşlemleri 2010 yılında ithalat işlemlerinin %19 u herhangi bir kontrole tabi tutulmamış, %51 inde sadece belge kontrolü yapılmış, %29,64 ünde ise fiziki kontrol yapılmıştır. Gümrük işlem sürecinin başladığı andan itibaren işlem gören beyannamelerin %70 inin işlemleri ilk 24 saat içinde tamamlanarak eşyası teslim edilebilir hale gelmiştir. Bu oran; fiziki kontrole tabi tutulan beyannameler için %59, belge kontrolüne tabi tutulan beyannameler için %71, basitleştirilmiş usulde işlem gören beyannameler için ise %83 olarak gerçekleşmiştir. 48

65 10,99% 10,33% 89,01% 89,67% 89,61% 10,39% 21,37% 45,72% 32,91% 19,05% 30,50% 19,13% 29,64% 50,45% 51,23% Grafik 14: İthalat Hat Oranları 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% Mavi Hat Sarı Hat Kırmızı Hat 20,00% 10,00% 0,00% İhracat İşlemleri 2010 yılında ihracat işlemlerine ilişkin beyannamelerin %90 ı belge kontrolüne tabi tutulmuş, yalnız %10 unda fiziki kontrol uygulanmıştır. İhracat işlemlerinin gümrük işlem sürecinin başladığı andan itibaren %70 inin işlemleri ilk yarım saatte, %90 inin işlemleri ise ilk dört saatte sonuçlandırılarak ülkeyi terk edebilir duruma gelmiştir. İhracat beyannamelerinin toplamda %95 inin işlemleri ilk 24 saat içinde tamamlanmıştır. Grafik 15: İhracat Hat Oranları 100,00% 80,00% 60,00% Sarı Hat Kırmızı Hat 40,00% 20,00% 0,00%

66 İşlem Hacmi 2010 yılında, ithalat ve ihracat işlemlerinin %21 i Halkalı, % 15 i AHL Kargo, %11 i Erenköy Gümrük Müdürlüğünde gerçekleşmiş, toplam itibariyle %64 ü altı gümrük müdürlüğünde, %85 i on sekiz gümrük müdürlüğünde gerçekleşmiştir. Memur/Muayene Memuru Başına Beyanname Sayısı 2010 yılında ithalat ve ihracat işlemlerinin toplam %91 inin gerçekleştiği ilk 29 gümrük idaresinde muayene memuru başına yıllık ortalama 5.162, aylık ise 430 beyanname düşmektedir. Aynı dönemde Halkalı Gümrük Müdürlüğünde aylık ortalama 880 beyanname düşmüştür. Diğer gümrük idarelerinde ise yıllık ortalama 416, aylık ortama 35 adet beyanname düşmüştür. Müsteşarlığımızca Tahsil Edilen Vergilerinin Toplam Vergilere Oranı Uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergilerin, toplam vergi gelirleri içindeki payı son beş yılda ortalama %19 olarak gerçekleşmiştir yılında bu oran %17 iken, 2010 yılında %19 olarak gerçekleşmiştir. Genel bütçe gelirleri içinde tahsil edilen her 100 birim verginin 19 birimi gümrük idareleri aracılığı ile tahsil edilmiştir. Grafik 16: Gümrük Vergilerinin Toplam Vergilere Oranı(Milyon TL) TOPLAM VERGİ GELİRLERİ MÜSTEŞARLIĞIMIZCA TAHSİL EDİLEN VERGİ TOPLAMI 50

67 Müsteşarlığımızca Tahsil Edilen Vergilerinin Maliyeti 2010 yılında bütçeden Gümrük Müsteşarlığına tahsis edilen para miktarı, aynı yıl gümrük idareleri aracılığı ile tahsil edilen vergilerin yalnızca yaklaşık binde 8 ini oluşturmuştur. Tablo 15: Müsteşarlığımızca Tahsil Edilen Vergilerin Maliyeti YILLAR MÜS. BÜTÇESİ BÜTÇE DEĞİŞİMİ (%) TAHSİL EDİLEN VERGİ TOPLAMI TAHSİL EDİLEN VERGİ TOPLAMI DEĞİŞİMİ (%) GÜMRÜK VERGİ MALİYETİ (%) MALİYET DEĞİŞİMİ (%) , ,95 0, , ,04 0, ,13 0, , ,59 0, , ,98 0,66-21 Gümrüklerde İşlem Gören Araç, Konteyner ve Yolcu Giriş-Çıkış Sayıları Tablo 16: Gümrüklerde İşlem Gören Araç, Konteyner ve Yolcu Giriş-Çıkış Sayıları TIR GELEN GİDEN TANKER GELEN GİDEN OTOMOBİL GELEN GİDEN GEMİ GELEN GİDEN RO-RO GELEN GİDEN YAT GELEN GİDEN UÇAK GELEN GİDEN KONTEYNER GELEN GİDEN YOLCU GELEN GİDEN

68 Gümrük Antrepo Sayıları Tablo 17: Gümrük Antrepo Sayıları (Adet) ANTREPO TİPİ A TİPİ GENEL ANTREPO B TİPİ GENEL ANTREPO C TİPİ ÖZEL ANTREPO D TİPİ ÖZEL ANTREPO 74 0(*) E TİPİ ÖZEL ANTREPO F TİPİ GENEL ANTREPO TOPLAM (*) D tipi özel antrepoların statüsü, 2007 yılında alınan bir yargı kararı uyarınca C tipi özel antrepo statüsüne dönüşmüştür. Ayrıca, 2010 yılında 158 adet gümrüksüz satış mağazası faaliyet göstermiştir. Bu mağazalardan 2010 yılında adet satış belgesi karşılığı toplam tutarında sigara, puro, sigarillo, yaprak sigara, tütün mamulleri, alkollü içecek, parfüm, kozmetik, gıda ve diğer ürünlerin satışı gerçekleşmiştir yılında 20 adet gümrüksüz satış mağazası kapanmış, 9 adet gümrüksüz satış mağazasının açılmasına izin verilmiştir yılında, 27 adet gümrüksüz satış mağaza deposu faaliyet göstermiştir; 3 adet gümrüksüz satış mağaza deposu kapanmış, 5 adet gümrüksüz satış mağaza deposunun açılmasına izin verilmiştir. Gümrük Müşavirleri ve Yardımcıları ile Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri Gümrüklerde ithalatçı ya da ihracatçı adına işlem yapan gümrük müşavirlerinin sayısı 2007 yılında iken, 2008 yılında ise %8,18 lik artışla e, 2009 yılında %2,1 lik artışla ye ulaşmıştır. Söz konusu sayı 2010 yılı sonu itibariyle 2936 dır. Gümrük müşavir yardımcısı sayısı ise 2008 yılı sonu itibarıyla iken, 2009 yılında yaklaşık %1,6 lık artışla e ulaşmıştır.2010 yılı sonu itibariyle ise 5562 dır. Gümrük iş ve işlemlerinin basitleştirilmesi, idari yüklerin azaltılması ve antrepolardaki Müsteşarlığımız denetiminin daha etkili hale getirilebilmesini sağlamak amacıyla Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği uygulamasına geçilmiştir. 52

69 Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği sistemiyle, mevcut gümrük personeli tarafından yürütülen bazı tespit işlemlerinde karşılaşılan aksaklılar, zafiyetler ve diğer sıkıntıların ortadan kaldırılarak daha sağlıklı bir işleyişin gerçekleştirilmesi, doğru verilerin üretilebilmesi, etkin ve sağlıklı tespit ve kontrollerin yapılmasına uygun ortam oluşturulması amaçlanmıştır. Halen 284 Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri belirlenen tespit işlemlerini gerçekleştirmektedir. Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri tarafından yapılması öngörülen tespit işlemleri ve anılan işlemlere ilişkin tespit kodları ise şunlardır: TESPİT KONUSU Genel ve özel antrepo açılmasına ilişkin başvuru dosyalarının ön incelemesine ilişkin tespit Genel ve özel antrepolardaki genişletme-daraltma başvuru dosyalarının ön incelemesine ilişkin tespit Genel ve özel antrepolardaki tadilatlara ilişkin başvuru dosyalarının ön incelemesine ilişkin tespit Genel ve özel antrepolardaki adres değişikliğine ilişkin başvuru dosyalarının ön incelemesine ilişkin tespit Antrepo devir işlemlerinin mevzuata uygunluğunun tespiti Özel antrepolara eşya giriş ve çıkışlarının tespiti Genel ve özel antrepoların stok kayıtlarının tespiti Genel antrepolara eşya giriş ve çıkışlarının tespiti Kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine konu eşya ile tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine konu bir kısım eşyanın rejimin öngördüğü şekilde kullanılıp kullanılmadığının süre uzatımlarının değerlendirilmesinin tespiti Nihai kullanım konusu eşyanın nihai kullanım amacına uygun kullanımda olup olmadığının tespiti Gümrük idarelerince verilen dahilde işleme izinleri kapsamındaki eşya ile ilgili süre uzatımlarına esas teşkil edecek tespit Onaylanmış ihracatçı yetkisini haiz firmalarca düzenlenen A.TR dolaşım belgelerinin dönemsel kontrolü ve ilgili mevzuata uygunluğunun tespiti Tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine konu özel nitelikli eşyanın kullanımı sonucunda elde edilen ürünlerin Türkiye Gümrük Bölgesi'nden ihraç edildiğinin tespiti Gümrük kontrolü altında işleme rejimi kapsamında ibra işlemine ilişkin tespit Sonradan kontrolü talep edilen A.TR dolaşım belgeleri ile EUR. 1 / EUR.MED Dolaşım Sertifikalan ve/veya Fatura Beyanları / EUR.MED Fatura Beyanlarının sıhhat ve doğrulukları ile, ilgili mevzuatlarına uyarlılıklarının tespiti Bir tedarikçi beyanına istinaden INF 4 Bilgi Formu talep edilen ihracata konu eşyanın tercihli menşe statüsünün tespiti TESPİT KODU AN1 AN2 AN3 AN4 AN5 AN6 AN7 AN8 GC1 NK1 DR1 AT1 GC2 GK1 SK1 INF4 53

70 A.TR dolaşım belgelerinin dönemsel kontrolü ve ilgili mevzuata uygunluğunun tespiti EUR.1 / EUR.MED Dolaşım Sertifikaları ve/veya Fatura Beyanları / EUR.MED Fatura Beyanlarının Dönemsel Kontrolü ve ilgili mevzuata uygunluğunun tespiti Tercihli ticaret anlaşmaları çerçevesinde onaylanmış ihracatçı yetkisi başvurusuna konu eşyanın menşe kurallarına uygunluğunun tespiti Gümrük yükümlülüğü sona erdikten sonra ilgili kurumlarca yapılacak kontrol sonuçlarına göre gümrük gözetiminin sonlandırılmasına ilişkin tespit AT2 EU1 EU2 PD1 Onaylanmış Kişi Statü Belgesi Onaylanmış Kişi Statü Belgesi uygulamasına tarihinde geçilmiştir. Daha önce Gümrükçe Onaylanmış Kişi Unvan Belgesi düzenlenmekte iken, bu tarihten sonra Onaylanmış Kişi Statü Belgesi düzenlenmeye başlanmıştır. Söz konusu belge genel ve özel şartlara göre A sınıfı, B sınıfı ve C sınıfı olmak üzere üçe ayrılmakta olup, yıllar itibarıyla sayıları aşağıda verilmiştir. Tablo 18: Geçerliliği Devam Eden Onaylanmış Kişi Statü Belgesi Sayısı A SINIFI B SINIFI C SINIFI TOPLAM Onaylanmış Kişi Statü Belgesi sahibi firmalar, yaklaşık olarak toplam ithalatın %45 ini, ihracatın ise %40 ını gerçekleştirmektedir. Diğer taraftan, Onaylanmış Kişi Statü Belgesine ilişkin başvuruların elektronik ortamda alınması ve söz konusu belgenin yine elektronik ortamda verilmesi için BİLGE ile entegre bir programın hazırlanmasına yönelik çalışmalar başlamıştır. Bilgi Edinme tarihinde yürürlüğe giren Bilgi Edinme Kanunu çerçevesinde Müsteşarlığımıza yönelik müracaatlara ilişkin istatistiki veriler Tablo 20 de sunulmuştur yılında BİMER kapsamında yapılan başvurularda dahil olmak üzere1270 olan toplam başvuru sayısı %329 artarak 2010 yılında 5453 e ulaşmıştır yılında %76 sı elektronik ortamda alınan söz konusu başvuruların yaklaşık %83 ü olumlu cevaplandırılmıştır. 54

71 Tablo 19: Bilgi Edinme Verileri Toplam başvuru sayısı Olumlu cevaplanarak bilgi veya belgelere erişim sağlanan başvurular Kısmen olumlu cevaplanarak kısmen de reddedilerek bilgi ve belgelere erişim sağlanan başvurular Reddedilen başvurular toplamı Gizli ya da sır niteliğindeki bilgiler çıkarılarak veya ayrılarak bilgi ve belgelere erişim sağlanan başvurular Diğer kurum ve kuruluşlara yönlendirilen başvurular Ücret yatırmadığı için talebinden vazgeçmiş sayılan başvurular Yazılı başvuru adedi Elektronik posta ile başvuru adedi Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna itiraz edilen Kurul tarafından kabul edilenler (kısmen kabul kısmen red) Kurul tarafından idare lehine reddedilenler BİMER kapsamında yapılan toplam başvuru adedi Genel Toplam Bağlayıcı Tarife Bilgisi (BTB) 2008 yılında Bağlayıcı Tarife Bilgisinin laboratuarı bulunan altı Başmüdürlük tarafından verilmesi hususu uygulamaya geçirilmiştir. Bu kapsamda 2008 yılında 147 adedi Gümrükler Genel Müdürlüğünce, 169 adedi ise ilgili Başmüdürlüklerce olmak üzere toplam 316 adet Bağlayıcı Tarife Bilgisi (BTB) düzenlenmişken, 2009 yılında 177 adet, 2010 yılında ise 210 adet Bağlayıcı Tarife Bilgisi düzenlenmiştir. 55

72 Gümrük Muhafaza Hizmetleri Uluslararası ticaretin yasal zeminde gerçekleşmesi amaç ve hedefi doğrultusunda örgütlenen Müsteşarlığımız, bir taraftan ekonominin lokomotifi olan ithalatçı ve ihracatçılarımıza ticareti kolaylaştırma yönünde düzenlemeler yaparken, diğer taraftan yasa dışı ticareti engelleme gibi önemli bir görevi de yerine getirmektedir. Müsteşarlığımız, kısıtlı imkan ve personel sayısına rağmen dünyada yaşanan gelişmeleri dikkatle izlemekte ve buna paralel adımları eşzamanlı atarak kaçakçılıkla ve yolsuzlukla mücadelede etkililiğini artırmaktadır. Müsteşarlığımız görev alanı, gümrüklü yer ve sahalarda münhasıran olmak üzere Türkiye siyasi sınırlarıdır. Ülkemiz, Asya, Avrupa ve Ortadoğu nun karşılıklı geçiş noktasında bulunması nedeniyle kaçakçılık açısından oldukça riskli bir coğrafi konuma sahiptir. Ulusal güvenliğimiz açısından önemli olduğu kadar ekonomik ve jeopolitik unsurlar açısından da büyük önem ve öncelik taşıyan kaçakçılıkla mücadele amacıyla, gümrük kapılarının teknolojinin sağladığı modern imkanlarla donatılması ve her bakımdan sağlıklı bir alt yapıya kavuşturulması konusunda çalışmalar hızlandırılmıştır. Müsteşarlığımız muhafaza hizmetlerini, taşrada 18 Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğüne bağlı olarak 95 Müdürlük, 140 Bölge Amirliği ve 266 Kısım Amirliği nde 2494 personel; merkezde 150 personel olmak üzere toplam 2644 personelle gerçekleştirmektedir. Ayrıca Gümrük Muhafaza teşkilatı Ceza Muhakemesi Kanununun 164 üncü maddesi gereğince adli kolluk olarak belirlenen dört kurumdan birisidir. Adli kolluk görevi toplam 684 personel tarafından yürütülmektedir. Kaçakçılıkla Mücadelede Kullanılan Programlar 1. İhbar ve Kara Kapıları Taşıt Takip Programı, 2. Kaçakçılık Bilgi Bankası (KBB) Programı, 3. Gemi Takip Programı (GTP), 4. Konteyner Takip Programı (KTP) (tasarım aşamasında), 5. Liman Yönetimi Bilgi (LFB) Sistemi, 6. Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri Programı, 7. Otomatik Tanımlama Sistemi (AIS), 8. Silah Takip Programı 9. Alo 136 Gümrük Muhafaza İhbar Hattı, 10. Gümrük Güvenlik Sistemleri (GÜMSİS): Gümrük sahalarının denetim ve kontrolünü, araçların kayıt ve takibini sağlamak üzere; 56

73 Araç ve Konteyner Tarama (X-Ray), Plaka Okuma, Kapalı Devre Televizyon (CCTV), Araç Takip Sistemi, Nükleer Madde Tespit ve Algılama, Kriptografik Haberleşme, sistemleri sınır kapılarımızda kurulmuş olup, merkezde konuşlandırılmış bulunan Sistem Komuta Kontrol Merkezi (SKKM) tarafından 24 saat süreyle takip edilmektedir. Kaçakçılıkla Mücadelede Kullanılan Araç ve Cihazlar Kaçakçılıkla etkin mücadele için, teşkilatımızın mevzuat, personel ve idari alt yapısının fiziki ve teknik yönlerinde iyileştirilmesinin yanı sıra modern teknolojiye dayanan araç ve cihazların da yenilenme ve iyileştirilmesi çalışmalarına ayrı bir önem verilmektedir. Araç Tarama Cihazları : Müsteşarlığımızın kaçakçılıkla mücadelede kara, deniz ve hava gümrük kapılarında etkin bir gözetim ve denetim hizmetlerinin sağlanabilmesi amacıyla kullanılan tarama sistemlerine ait detaylı bilgi aşağıdaki Tabloda verilmiştir. Tablo 20: X-Ray Cihazlarına Ait Bilgi Bagaj Tarama Sistemleri (X-Ray) CİNSİ KAYNAĞI YERİ TEMİN YILI 1 X-Ray (Bagaj) Bütçe Kapıkule X-Ray (Bagaj) Bütçe İpsala X-Ray (Bagaj) Bütçe Hamzabeyli X-Ray (Bagaj) Bütçe Sarp X-Ray (Bagaj) Bütçe Gürbulak X-Ray (Bagaj) Bütçe Esendere X-Ray (Bagaj) Bütçe Cilvegözü X-Ray (Bagaj) Bütçe Habur X-Ray (Bagaj) Bütçe Akçakale X-Ray (Bagaj) Bütçe Dilucu X-Ray (Bagaj) Bütçe Yayladağı X-Ray (Bagaj) Bütçe Dereköy X-Ray (Bagaj) Bütçe Öncüpınar X-Ray (Bagaj) Bütçe Karkamış (Öncüpınar dan kaydırıldı)

74 15 X-Ray (Bagaj) Mardin Valiliği Nusaybin X-Ray (Bagaj) İşletici Kuruluş Seka Taşucu Limanı X-Ray (Bagaj) İşletici Kuruluş Taşucu Belediye Limanı 2010 Araç ve Konteyner Tarama Sistemleri (Kurulumları Tamamlanan) 1 X-Ray (mobil) Bütçe Habur (Kapıkule ye 2003(2008) kaydırıldı) 2 X-Ray (yarı sabit) Bütçe Kapıkule X-Ray (yarı sabit) Bütçe İpsala Gamma-Ray İşletici kuruluş Pendik X-Ray (yarı sabit) YİD Habur-Giriş X-Ray (yarı sabit) YİD Habur-Çıkış X-Ray (yarı sabit) YİD Cilvegözü X-Ray (yarı sabit) YİD Hamzabeyli X-Ray (yarı sabit) AB Projesi Ambarlı Limanı X-Ray (yarı sabit) AB Projesi Alsancak Limanı X-Ray (yarı sabit) AB Projesi Mersin Limanı X-Ray (yarı sabit) AB Projesi Gürbulak X-Ray (yarı sabit) AB Projesi Samsun Limanı Z Backscatter Van Hibe Kapıkule X-Ray (mobil) İşletici kuruluş Tekirdağ Limanı Araç ve Konteyner Tarama Sistemleri (Kurulumu Yapılacak Olan) 1 X-Ray (yarı sabit) YİD Kapıkule Kurulum 2 X-Ray (yarı sabit) YİD Kapıkule çalışmaları tamamlanmış 3 X-Ray (yarı sabit) YİD Sarp olup, saha testleri ve eğitim işlemleri devam etmektedir. 4 X-Ray (Mobil) (5 adet) AB Projesi Kurulum yerleri henüz tespit edilmedi. İhale Hazırlık Aşamasında 5 X-Ray (tren) AB Projesi Kapıköy/Van İhale Aşamasındadır. Motorbotlar: Deniz bağlantılı Başmüdürlüklerimizde 15 adet motorbot, 1 adet Zodyak bot kullanılmaktadır. Dedektör Köpekler: Hızlı değişen teknolojiler ve bu teknolojilerle değişen kaçakçılık yöntemleri ile personelin daha etkili mücadele edebilmeleri amacıyla, uyuşturucu madde aramalarında çok etkin rol oynayan 26 adet Narkotik Dedektör Köpeğine ilave olarak 2010 yılında stratejik öneme haiz kapılarımızda 4 adet Silah/Mühimmat Patlayıcı Dedektör Köpeği ile 3 adet Çay ve Tütün Dedektör Köpeği kullanılmaya başlanmıştır. 58

75 Ulusal Marker Ölçüm Cihazları ve Denetim Aracı: EPDK ile Müsteşarlığımız arasında imzalanan işbirliği protokolü kapsamında 40 adet ulusal marker kontrol cihazı alınmış olup, kalibrasyon işlemleri TÜBİTAK tarafından tamamlanmıştır. Söz konusu cihazların 18 Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüklerine dağıtımı yapılmıştır. Soğuk Hava Depolu Arama Hangarı: 2004 yılı AB Katılım Öncesi Mali İşbirliği Programı çerçevesinde İzmir/Alsancak ve Mersin limanlarında inşası planlanan Soğuk Hava Depolu Arama Hangarlarının tarihleri arasında kesin kabul işlemleri gerçekleştirilmiştir. Diğer Cihazlar: Kaçakçılıkla mücadele amacıyla bütçe kaynaklarından alınan diğer cihazlara ilişkin tablo aşağıda verilmiştir. Tablo 21: 2010 Yılında Alınan Diğer Cihazlar CİNSİ TEMİN YILI 1 Yoğunluk Ölçüm Cihazı (15 adet) Videoskop (5 adet) Sabre 4000 sarf malzemeleri (9 set) arama sondaj aparatı(100 Adet) kişisel arama seti (200 Adet) Lazermetre (50 Adet) Araç sökme takımı (10 adet) Pikap (3 adet) NDK Aracı (büyük 1 adet) NDK Aracı (küçük 5 adet) Telefon veri alma seti (5 adet) Elektrikli jop (80 adet) Hassas terazi (18 adet) 2010 Nükleer Madde Tespit ve Algılama Sistemi: Türkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafından 2007 yılı içerisinde başlatılan çalışma kapsamında tüm sınır kapılarımız ile limanlarımıza kurulacak olan nükleer madde dedektör sistemlerinin tüm kara hudut kapılarımızda kurulumu tamamlanmıştır. Limanlarımızda kurulumlar devam etmektedir. Gemi Takip Programı (GTP): Gümrüklerin modernizasyonu projesi kapsamında limanlarımızdaki denetimleri kuvvetlendirerek deniz yolu ile yapılan kaçakçılığı önlemek için oluşturulan ve müsteşarlığımız merkez ve taşra idareleri arasında on-line çalışan Gemi Takip Programının, son olarak Tuzla ve Yumurtalık Serbest Bölge, Gümrük ve Gümrük Muhafaza İdarelerinde 23/08/2010 tarihinden itibaren kullanıma açılması ile birlikte; programın yaygınlaştırılması çalışmaları tamamlanmıştır. 59

76 Liman ve iskelelerin bağlı bulunduğu tüm gümrük ve gümrük muhafaza idarelerinde program kullanıma açılmıştır. Gemi Takip Programına, 31/12/2010 tarihi itibariyle kayıt girilmiştir. Alo 136 Gümrük Muhafaza İhbar Hattı: Kaçakçılıkla daha etkin mücadele edebilmek ve 7 gün 24 saat her türlü ulusal ve uluslararası kaçakçılık ihbarını alabilmek amacıyla oluşturulan Alo 136 Gümrük Muhafaza İhbar Hattı, kurulum işlemleri tamamlanarak, tarihinde kullanıma açılmıştır. Kaçak Yakalamaları Kaçakçılığa karşı yürütülen etkin mücadele sonucu; 2007 yılında, olayda milyon TL değerinde, 2008 yılında, olayda milyon TL değerinde, 2009 yılında, olayda 450,4 milyon TL değerinde, 2010 yılında, olayda 468,3 milyon TL değerinde, kaçakçılık olayı ortaya çıkarılmıştır. Grafik 17: Kaçak Eşya Yakalamaları(Milyon TL) 250,0 200,0 150,0 100,0 50,0 0, UYUŞTURUCU ARAÇ AKARYAKIT ELEKTRONİK TEKEL SİLAH ÇEŞİTLİ TİCARİ EŞYA 60

77 Tablo 22: Kaçak Eşya Yakalamaları (Milyon TL) UYUŞTURUCU 194,5 228,8 179,3 158,3 43,8 ARAÇ 109,8 70,1 51,1 31,9 86,7 AKARYAKIT 28,3 9,2 18,0 20,3 58,9 ELEKTRONİK 39,9 24,0 107,1 8,8 29,0 TEKEL 22,5 11,6 6,1 10,1 20,4 SİLAH 0,6 0,6 1,4 1,8 0,2 ÇEŞİTLİ TİCARİ EŞYA 67,8 180,8 145,5 219,2 229,3 TOPLAM 463,4 525,1 508,5 450,4 468,3 Yasadışı Göç Yasadışı göç istatistikleri, gerek yasadışı göçmenlerin yakalandığı gümrük muhafaza idareleri gerekse göçmenlerin uyruğu bazında aşağıda tablolar halinde sunulmaktadır. Tablo 23: Yasadışı Göçmenlerin Yakalandığı Gümrük Muhafaza İdareleri İPSALA ÇEŞME HAYDARPAŞA ERENKÖY MERSİN LİMANI BANDIRMA GÜRBULAK HALKALI KAPIKULE AMBARLI ALSANCAK PENDİK LİMANI SARP 2 39 TAŞUCU DİĞER TOPLAM

78 Tablo 24: Yakalanan Yasadışı Göçmenlerin Uyrukları UYRUĞU YILLAR TÜRKİYE IRAK PAKİSTAN FİLİSTİN SURİYE DİĞER Uluslararası Operasyonlar Müsteşarlığımız, diğer ülkelerin gümrük idareleri ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği halinde müştereken yapılan operasyonlarda, 2006 yılında; 103 adet şüpheli çalıntı araç, 2007 yılında; paket sigara, 2008 yılında; 375 kg eroin maddesi,1.616 adet Bulgari marka sahte kol saati, parça sahte otomobil parçası, adet sahte gözlük, muhtelif markalarda olmak üzere paket sigara, 150 parça dikiş makinesi ve uzak doğu menşeli elektronik eşya, 2009 yılında; paket sigara, 27,050 kg eroin, 2010 yılında; paket sigara, paket sigara filtresi ve yolcu beraberinde 170 adet cep telefonu, yakalanmıştır. 62

79 Kontrol Hizmetleri Kontrol, Tahakkuk, Tahsilât ve Takip İşlemleri Serbest Dolaşıma Giriş Beyannamelerinin (SDGB) ikincil kontrolü kapsamında 2010 yılında; adet Serbest Dolaşıma Giriş Beyannamesi (SDGB) incelemeye tabi tutulmuş, 2010 yılı için toplam TL vergi ve para cezası tespit edilmiştir Tablo 25: İncelemeye Tabi Tutulan SDGB lere ilişkin istatistiki veriler Ön Elemeye Tabi Tutulan SDGB (Adet) Tenkit Edilen SDGB (Adet) Çıkartılan Ek Tahakkuk Toplamı (cezalar dahil) TOPLAM İkincil kontrol kapsamında son dört yıl içerisinde adet Serbest Dolaşıma Giriş Beyannamesi (SDGB) ön elemeye tabi tutulmuştur. Kontrol tekniğine uygun şekilde seçilip detaylı incelemeye tabi tutulan SDGB lerden adedi tenkit edilerek TL ek tahakkukları yapılmak üzere ilgili gümrük idarelerine bildirilmiştir Haziran ından itibaren Gümrük Veri Ambarı Sistemi (GÜVAS) ikincil kontrol işlemlerinde kullanılmaya başlanmış ve bu sayede gerek tenkit edilen beyanname adedinde, gerekse ortaya çıkarılan gelir eksiği miktarında artış sağlanmıştır. Manuel olarak yapılan inceleme faaliyetleri ile Gümrük Veri Ambarı Sistemi (GÜVAS) üzerinden yapılan inceleme faaliyetleri karşılaştırıldığında GÜVAS üzerinden yapılan incelemelerin daha etkili olduğu görülmüştür. Gümrük İdarelerinden Genel Müdürlüğümüze intikal ettirilen gelir belgesi niteliğindeki beyannameler, kontrol ve inceleme öncesi ön arşive alınmakta ve puantaj işlemleri 63

80 yapılmaktadır. Söz konusu işlemler; 08/02/2010 tarihinden itibaren AB Katılım Öncesi Mali Yardım kapsamında Merkezi Olmayan Yapılanma ve Gümrük Müsteşarlığı projeleri kapsamında yer alan Ankara ili, Akyurt ilçesinde yapımı tamamlanan Bilgisayar Destekli Arşiv ve Afet Merkezi nde elektronik ortamda yapılmaya başlanmıştır. Tablo 26: Tahsili sağlanan vergi, fon, ceza ve gecikme zammı YILLAR Tahsili Sağlanan Vergi ve Fon Miktarı (TL) Tahsili Sağlanan Ceza Miktarı (TL) Tahsili Sağlanan Faiz ve Gecikme Zammı (TL) TOPLAM yılı içerisinde toplam TL tahsilat gerçekleştirilmiştir. Bunun TL si vergi ve fon tahsilatı, TL si ceza tahsilatı ve TL si ise faiz ve gecikme zammı tahsilatıdır. TIR, Taşıt Kontrol ve Takip İşlemleri TIR Sistemi dünya çapında uygulanan yegâne transit sistemi olup TIR Karneleri kapsamındaki işlemler TIR Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair Gümrük Sözleşmesi (1975 tarihli TIR Sözleşmesi) hükümlerine göre yürütülmektedir. Aralık 2010 itibariyle sistemdeki akit ülke sayısı 68 e, sistemi uygulayan ülke sayısı 58 e, ülkemizde sistemden yararlanan yerli firma sayısı ise 1356 ya ulaşmıştır. Tablo 27: Yıllar İtibariyle Tezkiye Edilen ve Tezkiyesi İptal edilen Firma Sayıları YENİ TEZKİYE EDİLEN TEZKİYESİ İPTAL EDİLEN FAAL FİRMA FİRMA FİRMA SAYISI TOPLAM TIR taşımacılığı yapmak isteyen firmalar, Ulaştırma Bakanlığı ile kefil kuruluş olan TOBB dan alınan belgeler doğrultusunda Müsteşarlığımızca değerlendirilerek tezkiye edilmektedir. Yukarıdaki tablodan da anlaşıldığı üzere yılları arasında toplam 400 firma tezkiye edilmiş ve 223 firmanın tezkiyesi iptal edilmiştir. TIR Karnesi kapsamında yapılan taşımaların ülke içerisindeki seyri TIR Takip Programı üzerinden periyodik olarak sorgulama yapılmak suretiyle takip edilmektedir. 64

81 Grafik 18: Yıllar İtibariyle Tezkiye Edilen ve Tezkiyesi İptal Edilen Firma Sayıları Yeni Tezkiye Edilen Firma Sayısı Tezkiyesi İptal Edilen Firma Sayısı Faal Firma Sayısı Tablo 28: İşlem Gören, Çakıştırılan ve Takibe Alınan TIR Karneleri İşlem Gören TIR Karnesi Sayısı (Volet1) Çakıştırılan Toplam TIR Karnesi Sayısı (Volet1-Volet2) Takibe Alınan TIR Karnesi Sayısı Gerçekleşen Tahsilât (TL) *İdarelere yetki devri yapılmıştır TOPLAM Son dört yıllık veriler incelendiğinde adet TIR Karnesi işlem görmüş ve adet TIR Karnesinin (Volet-1 ve Volet-2) çakıştırılma işlemi yapılmış, 219 adet TIR karnesi takibe alınmış ve tespit edilen usulsüzlükler çerçevesinde TL tahsilât yapılması sağlanmıştır. TIR Sistemine dahil firmalara ait araçların kaçak eşya naklinde kullanılması halinde bu firmalara ait bilgiler Risk Yönetimi ve Stratejik Değerlendirme Birimine bildirilmek suretiyle söz konusu firmaların 3, 6, 9 ve 12 aylık sürelerle fiziki kontrole tabi tutulmaları ve programa gerekli veri girişinin yapılması sağlanmaktadır. Firmaların nitelikli kaçakçılık olaylarına karışmasının tespit edilmesi halinde firma TIR Sisteminden geçici olarak ihraç edilmektedir. Aşağıdaki tabloda son dört yılda TIR Sisteminden geçici olarak ihraç edilen firmalar ve ihraç nedenleri gösterilmektedir. 65

82 Tablo 29: TIR Sisteminden İhraç Edilen Firmalar ve İhraç Nedenleri İHRAÇ TÜRÜ SİLAH-BIÇAK İNSAN KAÇAKÇILIĞI BEYAN HARİCİ EŞYA EŞYANIN YURTİÇİNDE BIRAKILMASI UYUŞTURUCU TOPLAM Tablo 30: Özel Kullanıma Mahsus Kara Taşıtlarının takibine ilişkin istatistiki bilgiler Takibe Geçilen Taşıt Takibi Durdurulan Takibi Devam Eden Taşıt Sayısı (ÖKMKT) Taşıt Sayısı (ÖKMKT) Sayısı (ÖKMKT) TOPLAM Geçici ithalat rejimi kapsamında ithalat vergilerinden tam muafiyet uygulanmak suretiyle yurda getirilen özel ve ticari kullanıma mahsus kara taşıtlarının yurtta kalış süreleri ile süresi içerisinde yurtdışı edilip edilmediklerinin takibi 1 ve 2 No.lu Taşıt Takip Programları üzerinden yapılmaktadır. Taşıt Takip Programı üzerinden yapılan sorgulamalar sonucu yılları arasında giriş yapmış olup bugüne kadar kanuni yurtta kalma süresi içerisinde yurt dışı edilemeyen özel kullanıma mahsus kara taşıtlarından adet taşıt takibe alınmış olup bunlardan adet taşıtın takip işlemleri sonuçlandırılmıştır. Halen adet taşıtın takibi ise devam etmektedir. 66

83 Tablo 31: Yurda Giren Ve Yurttan Çıkan Özel Kullanıma Mahsus Kara Taşıtları YILLAR Yurda Giren ÖKMK Taşıtı Yurttan Çıkan ÖKMK Taşıtı (Adet) (Adet) TOPLAM Son 4 yıl içerisinde adet özel kullanıma mahsus kara taşıtı yurda girmiş, adet taşıt ise yurttan çıkmıştır. Gerek ilgili kuruluşlardan; İçişleri Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ile valilikler, gerekse diğer birimlerden gelen talepler doğrultusunda, geçici ithalat rejimi kapsamında yurda girişi yapılan özel ve ticari kullanıma mahsus kara taşıtlarının kaydedildiği 1 ve 2 No.lu Taşıt Takip Programları ile Kara Kapıları Araç Takip Programı üzerinden taşıt sorguları yapılmış ve neticesinden ilgili yerlere bilgi verilmiştir. Bürokrasi ve kırtasiyeciliğin en aza indirilmesi, gerek taşra gerekse merkezde etkililiğin ve yükümlü memnuniyetinin artırılması amacıyla; özel kullanıma mahsus kara taşıtlarına ilişkin süre uzatım işlemleri ile diğer süre uzatım işlemleri konularında taşraya yetki devri yapılmıştır. Ayrıca, TIR Sözleşmesi kapsamında taşıtların kontrolü sırasında güvenlik açısından risk oluşturan durumların daha kolay tespit edilmesini sağlamak amacıyla Taşıt Kontrol Rehberi düzenlenmiştir. 67

84 AB ve Dış İlişkiler Uluslararası gümrük camiasında yaratıcılığı, ilericiliği, profesyonel çalışma ilkeleri ve yaklaşımı ile bir model olma bilincinde olan Müsteşarlığımız; gümrük birliği sürecinde karşılaşılan sorunları çözerek düzgün işleyişini sağlamak, Türkiye nin AB ye tam üyelik sürecini hızlandırmak, ikili düzeyde gümrük alanında karşılaşılan sorunlara çözüm üretmek ve işbirliğini geliştirmek, yasal ticareti kolaylaştırmak ve hızlandırmak için modern yöntem ve uygulamalar geliştirmek, çok taraflı ilişkiler kapsamında uluslararası kuruluşlarda gümrük alanında yürütülen çalışmalara katkı vermek için de çalışmalarda bulunmaktadır. AB ile İlişkiler AT-Türkiye arasında Ortaklık Anlaşmasının gümrükle ilgili hükümlerinin doğru ve yeknesak bir şekilde uygulanması amacıyla taraflar arasında işbirliği imkanlarının ele alındığı AT-Türkiye 42. Gümrük İşbirliği Komitesi (GİK) toplantısı 15 Ekim 2010 tarihinde Brüksel de gerçekleştirilmiştir. 3 Ekim 2005 tarihi itibariyle başlamış olan Avrupa Birliği'yle (AB) müzakere sürecinin ilk aşamasını teşkil eden tarama çalışmalarını müteakip Müsteşarlığımız bünyesinde mevzuat çalışmaları devam etmiştir. 5 Mart 2010 tarihinde Müsteşarlığımız, Dışişleri Bakanlığı nın yanı sıra, Gümrük Birliği faslının eş koordinatörü olarak belirlenmiştir. 24 nolu Adalet, Özgürlük ve Güvenlik faslında ise Kaçakçılıkla Mücadele Alanında İşbirliği Protokolü nün imzalanmasına yönelik çalışmalarda son aşamaya gelinmiştir. AB Gümrük Kodu ve Yönetmeliğine uyum yükümlülüğümüz kapsamında, Topluluk Gümrük Kodu nu yeniden düzenleyen Modernize Gümrük Kodu olarak adlandırılan 450/2008 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Tüzüğü hükümlerinin ulusal mevzuatımıza aktarılmasını teminen, Gümrük Kanunu Taslak Tasarısı hazırlanması amacıyla AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü koordinatörlüğünde, yeni bir Gümrük Kanunu Tasarısı hazırlanmaktadır. Tasarı hazırlığından sorumlu Komisyon çalışmalarını tamamlamıştır.. Türkiye - AB Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) Çerçeve Anlaşmasına İlişkin Gümrük Genel Tebliği (Seri No: 1) 15 Ekim 2010 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. AB ülkelerinde uygulamaya geçen elektronik özet beyan-ens uygulaması hakkında AB ile ticaret yapan ve ENS uygulamasına tabi olmak durumunda kalacak Türk ticaret erbabını uygulama hakkında bilgilendirmek ve sorularına cevap bulmak amacıyla AB Komisyonu ile temasa geçilmiştir. Konu hakkında AB Komisyonundan alınan bilgileri de içeren bir rehber hazırlanmış ve Gümrük Müsteşarlığı web sitesinde yayınlanmıştır. 68

85 İkili İlişkiler Ukrayna, Körfez İşbirliği Ülkeleri, Faroe Adaları, Mercosur (Güney Amerika Ortak Pazarı: Brezilya, Arjantin, Uruguay, Paraguay) Afrika, Karayip Pasifik Topluluğu (Morityus, Seyşeller, Fiji, Kamerun) Güney Kore, Cezayir, Hindistan ve Kanada gibi ülkelerle ülkemiz arasında STA imzalanmasına yönelik çalışmalara başlanmış ya da bu çalışmalara devam edilmiştir. Meksika, Peru ve Kolombiya ile de STA imzalanması yönünde girişimde bulunulmuştur. Diğer taraftan, Şili ve Ürdün ile imzalanan STA ların Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair 6016 ve 6017 Sayılı Kanunlar tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmış, Sırbistan ile tarihinde imzalanan STA ise tarihinde yürürlüğe girmiştir. 25 Kasım 2010 tarihinde ülkemiz ile Lübnan arasında STA imzalanmış olup, söz konusu Anlaşma ya ilişkin iç onay işlemlerinin başlatılması gerekmektedir. 14 Temmuz 2009 tarihinde imzalanan ve 13/10/2010 tarihli ve 6016 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan Türkiye Cumhuriyeti ile Şili Cumhuriyeti Arasında Serbest Ticaret Anlaşması nın onaylanmasına ilişkin 2010/1224 sayılı Karar ise, tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanmıştır. Çeşitli ülkelerle ülkemiz arasında imzalanmış ve yürürlüğe girmiş bulunan Serbest Ticaret Anlaşmalarının (STA) yürütülmesinden sorumlu olan Ortak Komite/Konsey toplantıları, Müsteşarlığımızca takip edilmiştir. Söz konusu toplantılarda özellikle STA ların menşe kurallarına ilişkin protokollerinde yer alan liste kurallarını içeren eklerin, DGÖ Armonize Sistem Nomanklatürü nde gerçekleştirilen 2007 yılı değişiklikleri doğrultusunda tadil edilmesine yönelik çalışmalar önemli yer tutmuştur. Filistin Gümrük ve Gelir İdaresinin modernizasyon çabalarına destek olmak amacıyla, Müsteşarlığımızca sağlanabilecek katkılar konusunda Filistin ile görüşmeler yapılmış ve 24 Kasım 2009 da Ankara da bir mutabakat zaptı imzalanmıştır. Bu kapsamda Filistin e Mart 2010 tarihlerinde bir heyet giderek ihtiyaç tespitlerine yönelik bir çalışma yapmış, Haziran 2010 da bir eğitim çalışması programlanmış olmakla birlikte, 2010 sonuna ertelenmiştir. Türkiye Suriye Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi (YDSK) 2. Başbakanlar Toplantısı çerçevesinde iki ülkenin Gümrük İdareleri nden sorumlu Bakanları başkanlığında ikili görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Toplantıda iki ülke gümrük idareleri arasındaki işbirliği alanlarının genişletilmesi ve Nusaybin - Kamışlı Kara Hudut Kapısının ortak kullanım kavramına göre yeniden inşası konularında görüşmeler yapılmıştır. Basitleştirilmiş Gümrük Hattı (BGH) 18 Eylül 2008 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Müsteşarlığı ile Rusya Federasyonu Federal Gümrük Servisi Arasında Gümrük İşlemlerinin Basitleştirilmesine İlişkin Protokol ile Türkiye-Rusya Basitleştirilmiş Gümrük Hattı oluşturulmuştur. 18 Şubat 2009 da İstanbul da imzalanan Mutabakat Zaptı ile söz konusu BGH Protokolünün uygulanmasına ilişkin hükümler belirlenmiştir tarihli Mutabakat Zaptının ardından pilot projenin ilk aşamasına ilişkin işlemlerin yapılabilmesini teminen hazırlanan Gümrük Genel Tebliği (İhracat- Seri No:1) tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Pilot projenin birinci aşaması Atatürk Havalimanı ve 69

86 Sabiha Gökçen Havalimanı (Türkiye) ile Vnokovo Havalimanı (Rusya) arasında başlatılmıştır. Pilot projenin ikinci aşamasının, Türk ihracatı açısından önemli kara ve deniz kapılarında başlatılması ve zamanla tüm gümrük kapılarına yaygınlaştırılması hedeflenmektedir. Bu amaçla Rusya ile temaslar sürdürülmekte olup, 21 Temmuz 2010 tarihinde Moskova da, 7-8 Aralık 2010 tarihlerinde İstanbul da teknik görüşmeler yapılmıştır Komşu Ülkelerle İşbirliği Komşu ülkelerle gümrük alanında yaşanan sıkıntıların giderilmesi, gümrük işlemlerinin basitleştirilerek hızlandırılması, işbirliğinin geliştirilmesi ve kaçakçılıkla ortak mücadele amacıyla çalışmalara 2010 yılında da devam edilmiştir. Kara hudut kapılarının ortak kullanımı ile hudut geçiş ve gümrük işlemlerini tekrara yer vermeden kolaylaştırmak hedeflenmektedir. Bu çerçevede, yolcu, taşıt ve eşyaya ilişkin beyanların sadece çıkış ülkesinde yapılması; giriş ülkesinin söz konusu beyanları esas alması; ayrıca muayeneye ve beyanın doğruluğunun tespitine ilişkin gümrük işlemlerinin, sadece giriş ülkesinde yapılarak, çıkış ülkesine bilgi verilmesi öngörülmektedir. Söz konusu uygulama ile; 1) Aynı yolcu, taşıt ve eşyaya ilişkin olarak hem çıkış hem de giriş ülkesinde yapılan veri girişi ve kontrollerin, tekrara yer verilmeden yapılması nedeniyle hudut geçişlerinde harcanan zamanın azaltılacağı, 2) Kara hudut kapılarının inşa edilmesi ile veri girişi ve kontrole ilişkin teçhizat ve personelin söz konusu anlayışa göre belirlenmesi nedeniyle maliyetlerin düşürüleceği, 3) Gümrük prosedürleri ve belgeleri açısından uyumlaştırma gerekeceğinden, komşu ülkelerdeki mevzuat ve uygulamaların ülkemiz uygulamalarına uyumlaştırılmasının sağlanacağı, öngörülmektedir. Komşu ülkelerle Kara Hudut Kapılarının ortak kullanımına ilişkin yapılan çalışmalar aşağıdaki tabloda verilmiştir. 70

87 Tablo 32: Komşu Ülkelerle Kara Hudut Kapılarının Ortak Kullanımı Ülke Gerçekleşen Durum Tarih GÜRCİSTAN Kara Gümrük Kapılarının Ortak Kullanımına İlişkin Mutabakat Zaptı Gürcistan ile aramızda yeni sınır kapılarının faaliyete geçmesi için hukuki zemin tamamlanmıştır. 1 Haziran Haziran 2010 SURİYE Kara Gümrük Kapılarının Ortak Kullanımına İlişkin 7 Ekim 2010 Anlaşma Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Suriye Arap 8 Mayıs 2010 Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Nusaybin ve Kamışlı Kara Hudut Kapılarının Ortak Kullanımına Dair Anlaşma Ortak kullanım anlaşmasının eki protokollerden veri 3 Ekim 2010 değişimine ilişkin olan Protokol Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Suriye Arap 23 Aralık 2010 Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Sınır Kapılarının Ortak Kullanımına İlişkin Mutabakat Zaptı Mutabakat zaptı 21 Şubat 2010 İRAN IRAK NAHCİVAN (AZERBAYCAN) YUNANİSTAN -Dilucu-Maku ve Kapıköy-Razi de yeni kara hudut kapıları açılması, -Kapıköy-Razi kara hudut kapısının açılışıyla eş zamanlı olarak Salmas Kuzerec-Gelincik sınır ticaret merkezinin açılması, -Dilucu-Maku, Kapıköy-Razi ve mevcut Esendere-Sero kara hudut kapılarında ortak kapı modelinin uygulanması, -Ortak hudut kapısı modelinin ilk olarak Esendere-Sero kara hudut kapısında uygulanması, öngörülmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Esendere ve Sero Kara Hudut Kapılarının Ortak Kullanımına Dair Anlaşma Dilucu ve Kapıköy Kara Hudut Kapılarının Açılmasına ilişkin Anlaşma taslağı hazırlanmıştır. -Ovaköy mevkiinde, yeni bir kara hudut kapısı açılması yönünde ön çalışmalar yapılmıştır. -Söz konusu kapının ortak kullanıma konu olabileceği değerlendirilmektedir. Dilucu-Sederek Kara Hudut Kapıları nın Ortak Kullanımı na İlişkin Anlaşma -Eskiköy-Mikrohasi kara hudut kapısının yeniden açılması planlanmaktadır. -Yunanistan ile kara hudut kapılarının ortak kullanımı karşı tarafa önerilmiş olup, Avrupa Komisyon görüşü çerçevesinde değerlendirilecektir. 23 Mart Temmuz

88 Karşılıklı İdari Yardım Anlaşmaları Gümrük idarelerinin belirli konularda karşılıklı işbirliği ve yardımlaşmalarını sağlamak ve teknik bilgi ve uzman değişimini sağlamak amacıyla imzalanan anlaşmalara, Müsteşarlığımızca büyük önem verilmektedir. Aralık 2010 itibarıyla, Türk Gümrük İdaresinin imzaladığı Karşılıklı İdari Yardım Anlaşma sayısı 53 dür. Bu anlaşmaların 38 adedi TBMM ce onaylanmış olup, 37 adedi yürürlüğe girmiştir. Çok Taraflı İlişkiler DTÖ Ticaretin Kolaylaştırılması müzakereleri Müsteşarlığımız koordinasyonunda ülke görüşlerimiz oluşturularak aktif katılımla takip edilmiştir yılında da bağlayıcı bilgi, transit ve yayımlama ilkeleri gibi konularda mevcut Türkiye önerilerinin geliştirilmesine ve nihai anlaşmaya girmesi yönünde çalışmalara devam edilmiştir. Ayrıca az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeleri müzakereler hakkında bilgilendirmek üzere Eylül 2010 tarihlerinde İstanbul da Merkezi ve Doğu Avrupa, Kafkaslar, Orta Asya ve Ortadoğu Bölgesine yönelik bir Çalıştay Dünya Ticaret Örgütü ile işbirliği içerisinde ülkemiz ev sahipliğinde gerçekleştirilmiştir. DGÖ nün Genel Konsey ve Daimi Teknik Komite toplantılarına katılım sağlanmaya 2010 yılında da devam edilmiştir. KEİ, D-8, EİT, BM-AEK TIR çalışmalarına iştirak edilerek bölgesel düzeydeki bu çalışmalara katkı verilmiştir dönemi Gümrük Çalışma Grubu Başkanlığı ülkemizce üstlenilmiştir. "TIR Sözleşmesi ve Yeni Bilgisayarlı Transit Sistemi: Son Gelişmeler Uluslar arası Taşımacılığı ve Ticareti Kolaylaştırmak ve Güvenli Kılmak İçin Yeni Araçlar" konulu uluslararası çalıştay Şubat 2010 tarihlerinde İstanbul'da düzenlenmiştir. 43'üncü TIR Yürütme Kurulu (TIRExB) toplantısı ülkemizin ev sahipliğinde 4-5 Mayıs 2010 tarihlerinde İstanbul'da gerçekleştirilmiştir. "Uluslararası Gümrük Ağı ve Özel Sektör" konulu 2010 yılı Dünya Gümrük Forumu, ülkemizin ev sahipliğinde yaklaşık 400 temsilcinin katılımıyla 6-7 Ekim 2010 tarihlerinde 2010 Avrupa Kültür Başkenti İstanbul'da düzenlenmiştir. Avrupa Gümrük Sporları Derneği (ECSA) 2010 yılı etkinlikleri kapsamında, "Brüksel 20 km Koşusu", Uluslararası Dört Günlük Nijmegen Yürüyüşü ve ECSA Genel Kurul Toplantısı'na Müsteşarlığımız temsilcileri de katılım sağlamıştır. 72

89 İpek Yolu Platformu İpek Yolu, Asya'yı Avrupa'ya bağlayan bir ticaret yolu olmasının ötesinde, 2000 yıldan beri bölgede yaşayan kültürleri, dinleri ve ırkları da birbirine bağlayan bir köprü niteliği taşımakta ve olağanüstü bir tarihsel ve kültürel zenginlik sunmaktadır. Son yıllarda, dünyanın en önemli ekonomik ve ticari merkezi konumuna gelen bölge, bünyesinde barındırdığı enerji kaynakları ve bu kaynakları dünyanın diğer bölgelerine taşıyan enerji hatları; Asya kıtasını Avrupa ya bağlayan taşımacılık koridorları gibi özellikleriyle, tarihi fonksiyonunu yeniden kazanma yolunda emin adımlarla ilerlemektedir. Bu yönüyle İpek Yolunun hem bir ticaret yolu, hem de tarihsel ve kültürel değer olarak yeniden canlandırılması gündemdedir. İpek Yolu Ülkeleri Arasında Ticaretin Geliştirilmesi ve Kolaylaştırılması Konusunda Gümrük İdarelerinin Rolü Hakkında Uluslararası Forum un üçüncüsü Kasım 2010 tarihlerinde Tahran/İran da gerçekleştirilmiştir. Söz konusu Foruma, Ülkemizle birlikte 16 İpek Yolu ülkesinin Gümrük İdarelerinin Başkan ve temsilcinin yanı sıra, Dünya Gümrük Örgütü (DGÖ), Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (ECO) ve Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Birliği nin (IRU) yetkilileri tarafından da katılım sağlanmıştır. Tarife Konusundaki Uluslararası Faaliyetler 2010 Avrupa Birliği Kombine Nomanklatür değişiklikleri, gümrük birliği çerçevesinde 10 lu bazda Tarife Cetveline yansıtılmış, Ulusal Tarife Cetveli ne ilişkin olarak yılları arasındaki değişiklikler nedeniyle ortaya çıkan geçişlerin gösterildiği korelasyon tablosu hazırlanmıştır. Avrupa Birliği Kombine Nomenklatürü Açıklama Notları Gümrük Tarife Cetveli Açıklama Notları Tebliği olarak hazırlanmıştır. Müsteşarlığımız internet sitesinde yayımlanmak üzere, uygulanan vergi oranlarının ve dış ticaret önlemlerinin izlenebilmesini sağlamak amacıyla İngilizce Tarife Cetveli hazırlanmıştır. Dünya Gümrük Örgütü Armonize Sistem Komitesi tarafından 39, 40, 41 ve 42. dönem toplantılarında alınmış olan eşyaların tarife sınıflandırmasına ilişkin kararları yayımlanmıştır. 43. Dönem Dünya Gümrük Örgütü Armonize Sistem Komitesi toplantısına katılım sağlanarak Rusya Federasyonu ile ülkemiz arasında tarife sınıflandırması ihtilafı bulunan sodyum sülfata ilişkin sınıflandırma kararının ülkemiz menfaatleri doğrultusunda alınması sağlanmıştır. 73

90 Yurtdışı Gümrük Müşavirlikleri AB Nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği (Brüksel) ile Brüksel, Washington, Moskova, Kahire, Berlin ve Bakü Büyükelçiliklerimiz nezdinde oluşturulan yedi gümrük müşavirimiz Ekim 2009 itibariyle görevlerine başlamış olup, ilgili ülke ve kuruluşlar nezdindeki ilişkilerin geliştirilmesi ve takibi açısından faaliyetleri izlenmekte ve yönlendirilmektedir. AB Projeleri Uygulamaları Müsteşarlığımızın AB Katılım Öncesi Mali Yardımları kapsamında gerçekleştirdiği faaliyetleri şu şekilde sıralanabilir: AB Katılım Öncesi Mali Yardım 2004 Yılı Programlaması kapsamında Ankara da inşa edilen Gümrük Arşiv Merkezi tamamlanmış olup, kesin kabulü yapılmıştır. Binanın iç donanımı için proje kapsamında alınan malzeme ve ekipman da teslim edilmiş ve yerleştirilmiştir. Projenin maliyeti Euro olup, finansmanının %75 i AB hibelerinden, %25 i ulusal bütçeden karşılanmıştır Programlaması kapsamında, İtalya ve Almanya Gümrük İdareleri ile NCTS (Entegre Tarife Yönetim Sistemi), ITMS (Bilgisayarlı Transit Sistemi), Sonradan Kontrol, Eğitim konulu Twinning Projeleri çalışmaları devam etmiş Alman Gümrük İdaresi ile yürütülen ve Sonradan Kontrol ile Eğitim bileşenlerini kapsayan Twinning Projesi Kasım 2009 itibariyle tamamlanmıştır. Bu projelerin tüm finansmanı AB fonlarından karşılanmaktadır. Öte yandan, ITMS ve NCTS konularında hizmet sözleşmeleri kapsamında teknik destek mekanizmasından da yararlanılmaktadır. Alman Gümrük İdaresi ile yürütülen İdari Kapasitenin Geliştirilmesi Eşleştirme Projesi ile, Türk Gümrük İdaresi nin gelecekte Avrupa Birliği Üye Devletleri Gümrük İdarelerinin görev ve yükümlülüklerini yerine getirebilecek konuma gelebilmesi için, Türk Gümrük İdaresi nin Eğitim ve Sonradan Kontrol alanlarında idari, yasal ve operasyonel kapasitesinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. İlgili alanlarda yürütülen faaliyetlerin ve önerilerin temelini ise 2003 Yılı Programlaması kapsamında Alman Gümrük İdaresi ile Nisan 2005 ten Eylül 2006 tarihine kadar yürütülmüş olan Eşleştirme Projesi sonucunda hazırlanan İş ve Yönetim Planı ile Ulusal Eylem Planı belgesi oluşturmuştur. Eşleştirme Projesi faaliyetleri, Eğitim ve Sonradan Kontrol olmak üzere iki bileşen çerçevesinde yürütülmüş, her iki bileşen de Strateji, Mevzuat ve İnsan Kaynakları konularında alt bileşenlere ayrılmıştır. Eğitim Bileşeninin genel amacı, Türk Gümrük İdaresi nin Eğitim alanında idari, organizasyon ve operasyonel kapasitesinin geliştirilerek desteklenmesi olmuştur. Türkiye nin özel coğrafi konumu; organize suç, uyuşturucu ve kaçakçılıkla mücadeleyi Türk Gümrük İdaresi nin en önemli görevlerinden biri haline getirmektedir. Bundan dolayı, Eşleştirme Projesi Eğitim Alt Bileşeni özellikle 92 farklı gümrük muhafaza müdürlüğü tarafından yürütülmekte olan gümrük muhafaza hizmetleri üzerine odaklanmıştır. İnsan Kaynakları Yönetimi ve Organizasyonu için mevcut yaklaşımlar ve olanaklar da analiz edilmiş ve tespit edilen ihtiyaçlara göre uyarlanmıştır. 74

91 Sonradan Kontrol Bileşeni ile Müsteşarlığımızda 4458 sayılı Gümrük Kanununun 73. maddesi uyarınca sonradan kontrolün idari ve hukuksal yapısının geliştirilmesi hedeflenmiş olup proje kapsamında yürütülen faaliyetler neticesinde öngörülen hedeflerin tamamı gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında daha önceki proje döneminde hazırlanan İş ve Yönetim Planı nın geliştirilmesine yönelik Gümrük İş Stratejisi hazırlanmıştır Programlaması kapsamında İstanbul da Bölgesel Gümrük Laboratuarı kurulmasına ilişkin projenin uygulama çalışmalarına başlanmıştır. Laboratuvar bina inşaatı milli bütçeden karşılanarak yeni yapılmıştır. Proje kapsamında Ağustos 2009 da ilk ihaleye çıkılmış, 25 kalem cihazın alımı yapılmış ve Ağustos 2010 da yapılan 2. İhale ile de alımı planlanan diğer 15 kalem cihaz ve ekipmanın tedarikçi firmaları ile sözleşmeleri yapılmıştır. 25 kalem cihazın 2010 yılı içinde İstanbul Gümrük Laboratuvarına teslim ve kurulumu tamamlanmış ve 15 kalem cihazın teslim ve kurulumlarının Mayıs 2011 tarihinde tamamlanması planlanmaktadır. Aynı proje kapsamında 6 aylık kısa süreli eşleştirme projesi (TWL) yer almaktadır, İtalyan ve Türk Gümrük İdareleri tarafından proje sözleşmesinin imzalanmasını müteakip, Merkezi Finans ve İhale Birimi nden 29 Kasım 2010 tarihi itibariyle projenin başlayabileceğine ilişkin resmi bildirim mektubu alınmış ve sözleşme bu tarihte imzalanmıştır. Proje faaliyetlerine fiilen 17 Ocak 2011 tarihinde başlanması planlanmaktadır. Laboratuar Ekipman Projesi Euro tutarında olup, finansmanının %75 i AB hibelerinden, %25 i ulusal bütçeden karşılanmaktadır. Kısa süreli eşleştirme projesi ise Euro bütçeli olup tümüyle AB fonlarından karşılanacaktır yılı programlaması kapsamında, Kapıköy sınır kapısında bir tren X-Ray i kurulması projemiz bulunmaktadır. Projenin toplam bedeli Euro tutarındadır. Proje finansmanının %75 i AB hibelerinden, %25 i ulusal bütçeden karşılanmaktadır Yılı içerisinde ihale hazırlık çalışmaları yürütülmüştür yılı programlaması kapsamında Gümrük Muhafaza ve Risk Yönetimi başlıkları altında projelerimiz bulunmaktadır. Gümrükler Muhafaza Projesi ile gümrük gözetimi ve denetiminin güçlendirilmesi amaçlamaktadır. Proje; deniz limanları için 10 küçük devriye botu (4 Milyon Euro), iç operasyonlar için 25 devriye aracı ve araç takip sistemi (800 Bin Euro), deniz limanlarındaki personelin eğitimi için Eşleştirme (800 Bin Euro) Bileşenleri ile 5 adet Mobil Araç Tarama Sistemi ile personelin eğitimi (10 Milyon Euro) bileşeninden oluşmaktadır. Toplam bedeli 15,6 Milyon Euro dur. Proje kabul edilmiştir. Muhafaza Eşleştirme Projesi için Almanya-İngiltere ve Finlandiya-İtalya konsorsiyumları olarak iki teklif alınmıştır. Risk Yönetimi Projesi; uluslararası ticaretin izlenmesi ve sahteciliğin önlenmesi kapasitesinin güçlendirilmesi, risk analizi ve yönetimi konusunda insan kaynaklarının yetiştirilmesi ve risk yönetimine dayalı ticaretin kolaylaştırılması konusunda Gümrük Mavi Kitapçığı (Customs Blueprints) ile uyum sağlanmasını amaçlamaktadır. Proje, 1 Milyon Euro bütçeli Eşleştirme Projesi bileşeninden oluşmaktadır. Eşleştirme Projesi mevzuat, kapasite geliştirme ve eğitim ile ilgili boşluk ve ihtiyaç analizi, AB ülkelerine çalışma ziyaretleri düzenlenmesi ile merkez ve taşra personelinin risk analizi konusunda eğitilmesini kapsamaktadır. Proje kabul edilmiştir. Risk Yönetimi Eşleştirme Projesine, Yunanistan-Litvanya- Macaristan, İtalya-Hollanda, Almanya-İngiltere ve Romanya dan olmak üzere 4 teklif alınmıştır. Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali Araç (IPA) 2009 yılı programlaması çerçevesinde Türk Gümrük İdaresinin Modernizasyonu Projesi kapsamında Risk Analizi Biriminin Bilgi 75

92 Kapasitesinin Güçlendirilmesine yönelik TR 09 IB FI 03 Numaralı Risk Analizleri Eşleştirme Projesi gerçekleştirilecektir. Proje sonunda risk analizi yapmaktan sorumlu Müsteşarlığımız personelinin yüksek riskli kargoların hedeflenmesinde daha iyi bir bilgi düzeyine sahip olması ve böylece gümrük işlemlerinin hızlandırılması amaçlanmaktadır. Üye ülkelerden alınan tekliflerden projeyi gerçekleştirmek üzere Almanya-İngiltere Ortaklığı seçilmiştir. 3 alt bileşenden oluşmakta olan projede Kontrat aşamasına gelinmiştir Yılı Programlaması kapsamında, Gümrük Muhafaza Bileşeni ve CCN/CSI projesi olmak üzere iki adet proje yer almaktadır. Projeler, Avrupa Komisyonu ndan ön kabul almıştır. Tasfiye Hizmetleri Tasfiye faaliyetleri ihaleli satış, perakende satış, tahsis, imha ve özel yolla tasfiye olmak üzere beş şekilde sürdürülmekte olup, öncelikle ihaleli satış usulü tercih edilmektedir. Ancak, kamu kurum veya kuruluşlarından talep olması halinde, satış değeri olan eşyalar, vergi, resim ve harçlar ile eşya bedeli alınarak, satışa çıkarılması sakıncalı görülen veya satılamayan eşyalar ise uyuşulacak bedelle veya bedelsiz olarak tahsis edilebilmektedir. Sağlığa zararlı olduğu anlaşılan veya piyasa şartları nedeniyle ekonomik değerini yitirmiş olan eşyalar ise imha edilmektedir yılında tasfiye faaliyetlerinden TL gelir elde edilmiştir. Tablo 33: Tasfiye Hizmetlerinden Elde Edilen Gelirler YILLAR SATIŞ GELİRİ (TL) HİZMET GELİRİ (TL) DİĞER GELİRLER (TL) LABORATUVAR VE CİF%1 GELİRİ(TL) TOPLAM GELİR (TL)

93 Denetim Faaliyetleri Teftiş Kurulu Başkanlığı 2010 yılı Teftiş Programı çerçevesinde 102 gümrük ve 99 gümrük muhafaza ve 1 Tasiş olmak üzere toplam 202 idare teftiş edilmiştir. Kurulda yeni bir teftiş ve inceleme yöntemi olarak 2007 yılından bu yana yapılmakta olan sonradan kontrol denetimlerine 2010 yılında da devam edilmiş; bu kapsamda 42 müfettiş tarafından toplam 125 firmanın sonradan kontrol denetimi yapılmıştır. Soruşturma, teftiş, inceleme, cari denetim ve sonradan kontrol denetimi ve aklama suçu incelemeleri sonucu 478 Basit Rapor, 687 Cevaplı Rapor, 130 Soruşturma Raporu, 29 Ön İnceleme Raporu ve 17 Aklama Suçu İnceleme Raporu olmak üzere toplam 1275 rapor düzenlenmiştir. Makamın Oluru uyarınca yapılan cari denetimde; 11 gümrük idaresinde 30 gün süreyle cari denetim yapılması için 21 Müfettiş, 78 yetkilendirilmiş gümrük müşavirinin iş ve işlemlerinin denetimi ile sorumlu oldukları antrepoların sayımı için 32 Müfettiş görevlendirilmiştir. Bu inceleme ve denetlemeler sonucunda; cari denetime ilişkin 13 adet basit rapor, 62 adet cevaplı rapor, 1 adet ön inceleme raporu düzenlenmiş, 60 ikinci muayene işlemi yapılmış, 5 adet inceleme ve soruşturma onayı alınmıştır. YGM denetimine ilişkin 26 adet basit rapor, 28 adet cevaplı rapor düzenlenmiş, 3 adet inceleme ve soruşturma onayı alınmıştır. Tablo 34: Teftiş Kurulu Başkanlığınca Yürütülen Denetim Faaliyetleri SON 4 YILIN TOPLAMI Başmüfettiş Sayısı Müfettiş Sayısı Müfettiş Yrd. Sayısı TOPLAM Düzenlenen Rapor Sayısı Önlenen Hazine Kaybı ve/veya Mali Boyutu (Bin TL) * 3960* * * Merkezi Silopi, Hakkari, Şırnak ve Yüksekova olan bazı şirketlerin Habur, Esendere, Dilucu ve Türkgözü Gümrük Kapıları ile İstanbul Halkalı, Ambarlı, Karaköy ve Zeytinburnu (Zeyport) limanlarından 94 firmanın toplam gümrük kıymeti olan 742 ihracat beyannamesi kapsamında hayali ihracat yaptıkları hususu ile ilgili olarak yapılan inceleme/soruşturma sürecinde; ihracat beyannamesi kapsamında yavru beyan yöntemiyle kaçakçılık yaptığı (hayali-fiktif ihracat) tespit edilen firmalara ilişkin olarak 77

94 hazine kaybı toplam TL yi bulan yılında- 24 Soruşturma Raporu ve 9 Teklif Raporu düzenlenmiştir. Karaköy Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüğü kanalıyla özel fatura kapsamında pas önleyici ve yağlama müstahzarları ihracatlarının da yavru beyan yöntemiyle yapıldığı tespiti üzerine; toplam miktarı yaklaşık tonu bulan, sadece pas önleyici ve yağlama müstahzarı türü eşyalar için TL hazine kaybını içeren 800 ün üzerindeki özel faturanın incelenip soruşturulması sürecinde; mali boyutu TL yi bulan 7 Soruşturma Raporu ve 2 Teklif Raporu düzenlenmiş olup; soruşturma sürmektedir. Bir kısım firma ve şahıslar tarafından Esendere, Halkalı ve AHL Gümrük Müdürlüklerinden yapılan, özellikle de kıymet ve ağırlık olarak gerçek dışı olan, yıllarına ait ihracat beyannameleri konusu toplam kıymeti yaklaşık TL yi ve hazine kaybı toplamı yaklaşık TL yi bulan ihracat işlemlerine ilişkin olarak soruşturma sürmektedir. TBMM Akaryakıt Kaçakçılığının Ekonomiye, İnsan ve Çevre Sağlığına Verdiği Zararın Araştırılarak Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu nun (10/238) raporunda yer alan konulara ilişkin; /115 ve /6542 günlü/sayılı Onaylar uyarınca yürütülen inceleme/soruşturmalar 1 Gümrük Başmüfettişi koordinatörlüğünde 8 Gümrük Müfettişi ve 18 Kontrolörce sürdürülmüş; süreçte Müfettişlerce düzenlenen 19 Soruşturma Raporu ve 20 Basit Rapor ilgili idare ve kurumlara sevk edilmiştir. Ayrıca Kontrolörlerce Soruşturma/İnceleme ve Teklif Raporu olmak üzere toplam 28 rapor düzenlenmiştir. İç Denetim Birimi Başkanlığı İç denetim faaliyetleri kapsamında, denetçiler tarafından oluşturulan Risk Kontrol Matrisi çerçevesinde denetim alanlarında ortaya çıkan riskler ile ilgili test yapmak amacıyla sekiz Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü ve bunlara bağlı idarelerde çalışmalarda bulunulmuştur. Risk çalışmaları sonucunda oluşturulan ve Müsteşarlık Makamınca onaylanan İç Denetim Planı ve 2010 Yılı İç Denetim Programı çerçevesinde, İç denetim faaliyetlerinde risk önceliği olan ve kurumsal faaliyetlere değer katacak ve geliştirecek alanlara öncelik verilmek suretiyle beş faaliyet alanında iç denetim yapılmıştır. Gümrükler Genel Müdürlüğü ve görev alanıyla ilgili Müsteşarlığımızın taşra birimlerinde cereyan eden; İthalat işlemlerinde menşe beyanı kontrolü süreci, İthalat işlemlerinde gümrük kıymeti beyanı kontrolü süreci, Posta ve hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen eşyanın beyanı kontrolü süreci, Gümrüklerde iş takibi süreci ve kara kapılarından giren yolcu beraberi eşya beyanı kontrolü süreçlerinin denetimleri gerçekleştirilmiş olup, kara kapılarından giren yolcu beraberi eşya beyanı kontrolü sürecinin denetimine ilişkin iç denetim raporu henüz düzenlenmemiştir. 78

95 Kontrolörler Genel Müdürlükler kontrolörler başkanlıklarınca yürütülen denetim faaliyetlerine ilişkin tablolar aşağıda gösterilmiştir. Tablo 35: Gümrükler Genel Müdürlüğü Kontrolörleri Başkanlığınca Yürütülen Denetim Faaliyetleri Başkontrolör Sayısı Kontrolör Sayısı SON 4 YILIN Stajyer Kontrolör Sayısı TOPLAMI TOPLAM KONTROLÖR SAYISI Teftiş Edilen Gümrük Müdürlüğü Sonradan Kontrol Kapsamında İncelenen Firma Sayısı Düzenlenen Rapor Sayısı Tahsili İstenilen Para Cezası (TL) Önlenen Hazine Kaybı (TL) Denetim Faaliyeti Neticesinde Oluşan Toplam Hasıla (TL) Tablo 36: Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğü Kontrolörleri Başkanlığınca Yürütülen Denetim Faaliyetleri Başkontrolör Sayısı SON 4 YILIN Kontrolör Sayısı TOPLAMI Stajyer Kontrolör Sayısı TOPLAM Düzenlenen Rapor Sayısı Önlenen Hazine Kaybı ve/veya Mali Boyutu TL. * * ,25 * Gümrük Muhafaza Kontrolörlerince bu konuda yürütülen ve sonuçlandırılan işler, gümrük müfettişleri ve gümrük kontrolörleri ile müşterek olarak yürütüldüğünden mükerrerliğe sebebiyet verilmemesi açısından miktarlar belirtilmemiştir. 79

96 Tablo 37: Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü Kontrolörleri Başkanlığınca Yürütülen Denetim Faaliyetleri Başkontrolör Sayısı Kontrolör Sayısı Stajyer Kontrolör Sayısı TOPLAM SON 4 YILIN TOPLAMI Düzenlenen Rapor Sayısı Önlenen Hazine Kaybı ve/veya Mali Boyutu(*) (**) (*)4458 'e ve 5607'ye göre belirlenen Hazine Kaybı ve öngörülen ceza miktarları toplamıdır. (**)2010/25 sayılı BKK gereğince TL lık tutar müeyyidesiz tahakkuktur. Tablo 38: TASİŞ Genel Müdürlüğü Kontrolörleri Başkanlığınca Yürütülen Denetim Faaliyetleri Başkontrolör Sayısı Kontrolör Sayısı SON 4 YILIN Stajyer Kontrolör TOPLAMI Sayısı TOPLAM Düzenlenen Rapor Sayısı Önlenen Hazine Kaybı ve/veya Mali Boyutu (Bin TL)

97 Stratejik Yönetim Faaliyetleri Stratejik Yönetim Hizmetleri dönemini kapsayan Müsteşarlığımız Stratejik Planının, performans programı ve bütçe hazırlıklarına esas alınmak üzere 2010 yılından itibaren uygulamaya konulması ile birlikte, Planda yer alan hedeflerin izleme süreci başlamıştır. Planın izleme ve değerlendirilmesi öncelikle yıllık bazda hazırlanacak İdare Faaliyet Raporları aracılığıyla yapılacaktır. Ayrıca, İdare Faaliyet Raporlarına esas teşkil etmek üzere üçer aylık dönemler halinde İzleme Raporları ve 6 aylık dönemler için Değerlendirme Raporları oluşturularak tüm Merkez Birimlerine ve üst yönetime sunulmuştur. Böylece Stratejik Planda ortaya konulan amaç ve hedeflere ne ölçüde erişildiği sistematik olarak takip edilmiştir. Müsteşarlığımız harcama birimlerinin 2009 yılını da kapsayan faaliyetlerine ilişkin birim faaliyet raporu esas alınarak 2009 Yılı İdari Faaliyet Raporu hazırlanarak Maliye Bakanlığına ve Sayıştay Başkanlığına gönderilerek yayımlanmıştır. Stratejik planlamanın kamu yönetimine etkinlik kazandırmasının yanı sıra kurumsal kültür ve kimliğin gelişimine destek olması amacıyla merkez ve taşradan tüm personelin katkılarıyla oluşan kurumsal iletişiminin sağlanabileceği GÜMRÜK BÜLTENİ üçer aylık periyotta yayınlanmaya başlamıştır. Ayrıca, üst yöneticileri bilgilendirmek amacıyla tüm Müsteşarlığımızı kapsayan AYLIK FAALİYET RAPORU düzenlenmesine 2010 yılında başlanmıştır. Mali Yönetim Hizmetleri Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve Maliye Bakanlığı nezdinde yapılan bütçe görüşmeleri, TBMM Plan Bütçe Komisyonu ve Genel Kurul toplantıları sonucunda yasal süreçler tamamlanarak 2011 yılı bütçesi kanunlaşarak yürürlüğe girmiştir yılı bütçe gerçekleşmeleri takip edilerek yılsonunda ödenek üstü harcamaya yer verilmemiştir yılı gerçekleşmeleri ve birim gerekçelerini içeren Kesin Hesap Kanun 81

98 Taslağı hazırlanıp Maliye Bakanlığına gönderilmiş ve 2011 yılı bütçesi ile birlikte TBMM de görüşülerek kanunlaşmıştır yılı Performans Programı, bütçe içi ve dışı tüm kaynaklar gözetilerek hazırlanmış bütçe ve kesin hesap kanun tasarıları ile birlikte TBMM Plan Bütçe Komisyonunda görüşülmüştür. Üst Yönetici adına çıkarılan 2009 yılı taşınır kesin hesabı Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünün yürüttüğü Say2000i hesapları ile tutturularak Sayıştay Başkanlığına gönderilmiştir. İç Kontrol Çalışmaları 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun; mali hizmetler biriminin görevlerine ilişkin 60. maddesinin (k) bendi gereği, Mali kanunlarla ilgili diğer mevzuatın uygulanması konusunda üst yöneticiye ve harcama yetkililerine gerekli bilgilerin sağlanması ve danışmanlık yapılması amacıyla mali görüş verilmiştir. Yönetim Bilgi Sistemleri Harcama birimlerince yürütülen mali süreçlerin elektronik ortamda oluşturulduğu, izlendiği, raporlarının hazırlandığı SGB.net programının Müsteşarlığımız harcama birimlerince kullanılması amacıyla kurulumu sağlanmıştır. SGB.net sistemi; performans bütçe, bütçe hazırlık, bütçe işlemleri, harcama yönetimi, iç/ön kontrol, taşınır mal kaydı, proje ve kalite yönetimi, alacak takip, kimlik paylaşımı ve kullanıcı yönetimi modüllerinden oluşmakta olup, daha önceki yıllarda kullanılmakta olan taşınır mal kaydı dışında 2010 yılında performans bütçe ve harcama yönetimi modülleri kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıca, yazılımın kurumunda kullanılan diğer yazılımlarla entegrasyonunun sağlanması için, Bütçe Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, Nüfus ve Vatandaşlık işleri Genel Müdürlüğü, Türk Telekom, Gelir idaresi Başkanlığı gibi kurumlarca yönetilen yazılımlarla elektronik ortamda veri paylaşımı sağlanmıştır. Mevzuat Düzenlemeleri 2010 yılında gümrük mevzuatının uygulanmasına yönelik olarak; Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 31/03/2010 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 02/07/2010 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir sayılı Gümrük Kanunu Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararda Değişiklik yapılmasına Dair Bakanlar Kurulu Kararı 13/07/2010 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 82

99 Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 02/12/2010 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 31/12/2010 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Tasfiye Yönetmeliği değişikliği 12/11/2010 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında ithal edilen ve Hazine Müsteşarlığınca devir, satış, ihraç ve kiralanmasına izin verilen makine ve teçhizatlarla ilgili olarak 14/01/2010 tarihli ve 2010/2 sayılı Genelge hazırlanmış ve 18/01/2010 tarihli ve 691 sayılı yazımız ile Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüklerine dağıtımı yapılmıştır. Özel Kullanıma Mahsus Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği ile Ticari Kullanıma Mahsus Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği birleştirilmek suretiyle hazırlanan 1 Seri No.lu Kişisel ve Ticari Kullanıma Mahsus Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği 23/01/2010 tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. 16/04/1993 tarihli ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolu ile Uluslararası Eşya Taşıyan Araçların Seyir, Konaklama, Denetleme, Güvenlik ve Gümrük İşlemlerine Ait Yönetmelik in 28 inci maddesi gereğince; TIR denetleme ve konaklama noktalarındaki park ücreti 01/02/2010 tarihli ve 2010/4 sayılı genelge ile yeniden düzenlenmiştir. Geçici ithalat rejimi kapsamında ithalat vergilerinden tam muafiyet uygulanmak suretiyle yurda geçici olarak girişi yapılan kişisel ve ticari kullanıma mahsus yabancı plakalı kara taşıtlarının yurda giriş-çıkış ve takip işlemlerinde dikkat edilmesi gereken hususlara ilişkin olarak 01/06/2010 tarihli ve 2010/5 sayılı Genelge hazırlanmış ve tüm Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüklerine gerekli bildirimde bulunulmuştur. 1 Seri No.lu Kişisel ve Ticari Kullanıma Mahsus Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliğinde 1996/21 ve 2002/37 sayılı Genelgelerde yer alan hususlar yeniden düzenlenmiş olduğundan, söz konusu genelgeler 31/05/2010 tarihli ve 2010/6 sayılı Genelge ile yürürlükten kaldırılmıştır. TIR sisteminin suistimalinde uygulanacak müeyyidelere ilişkin 01/06/2009 tarihli ve 2009/25 sayılı İç Genelge yürürlükten kaldırılmış, yerine 28/06/2010 tarihli ve 2010/13 sayılı İç Genelge düzenlenmiştir. 9 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği (Yatırım Teşvik) ile, Katma Değer Vergisi uygulaması hakkında ve yatırım teşvik belgesi kapsamındaki eşyanın izinsiz satılması halinde yapılacak işlemler 30/06/2010 tarihli ve 2010/7 sayılı Genelgemiz ile hüküm altına alınmış ve bu konuda daha önceden hazırlanmış olan 05/03/ ve 09/03/ sayılı Genelgeler yürürlükten kaldırılmıştır. 83

100 Sonradan Kontrol ve Riskli İşlemlerin Kontrolü Risksiz işlemlerde denetimleri gümrükte yaparak zaman kaybını önlemek için kaynağında denetimi öngören ve kayıt dışılıkla mücadelede de önemli bir argüman olan ve AB uygulamalarına paralel planlı ve sistematik bir Sonradan Kontrol uygulamasına, 27 Ekim 2008 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Sonradan Kontrol ve Riskli İşlemlerin Kontrolü Yönetmeliği ile başlanmıştır. Risk Bilgi Formu kapsamında ve/veya diğer yollarla intikal eden bilgiler ışığında kanıtlanmış ve potansiyel riskli olduğu değerlendirilen işlemler veya unsurlar, Müsteşarlığımız veri tabanlarına aktarılarak yerel gümrük personelinin riskli alanlara yoğunlaşması sağlanmaktadır. Bu kapsamda yapılan takiplerin sonuçları aylık olarak düzenli kontrol edilmekte ve sonuca göre gerekli gözden geçirilme yapılmaktadır. Yapılan çalışmalar sonucunda riskli olduğu değerlendirilen kişi veya işlemler Sonradan Kontrol ve Riskli İşlemlerin Kontrolü Yönetmeliği uyarınca Plan ve Plandışı Sonradan Kontrol Onayları alınarak, sonradan kontrole tabi tutulmasını teminen Gümrük Müfettişleri ve Kontrolörlerine gönderilmektedir. Bu kapsamdaki denetim sonuçları aynı Yönetmelik uyarınca değerlendirmeye tabi tutulmaktadır yılı Sonradan Kontrol Programı kapsamında 277 yükümlü denetlenmiştir. Bunlardan 200 ü risk kriterlerine istinaden belirlenmiş olup, 77 tanesi de rastgele denetime alınmıştır. Bu firmaların denetimi sonucunda toplam TL lik ek tahakkuk çıkarılmış TL. lik ceza kararı düzenlenmiştir. Ayrıca 18 adet plan dışı sonradan kontrol onayı alınarak denetim birimlerine gönderilmiştir Hukuk Müşavirliği Faaliyetleri Adalet Bakanlığınca verimli, etkin, kolay erişilebilen yargı hizmetini sunmak amacıyla uygulamaya konulan Ulusal Yargı Ağı Projesi nin Müsteşarlığımıza da açılmasını teminen, Adalet Bakanlığı ile Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı Veri Erişim Paylaşım ve Kullanım Esaslarına Dair Protokol imzalanmıştır. Bununla Müsteşarlığımızın taraf olduğu davaların takibinin sanal ortamda, etkin biçimde, kağıt kullanmadan gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır. Müsteşarlığımızın taraf olduğu davalardan Adalet Bakanlığınca sisteme yüklenen davalara ilişkin kararlar ile davaların bulunduğu aşama görülebilmektedir. Merkez ve taşra teşkilatında takip edilen davalarla ilgili bilgileri ortak bir programda toplayan Hukuk Bilgi Sisteminin tüm Gümrük Teşkilatında uygulamasına başlanmış olup, kullanıcılardan gelen talepler doğrultusunda değişiklikler ve eklemeler yapılarak sistemin etkin ve verimli hale getirilmesi çalışmaları sürdürülmektedir. 84

101 İnsan Kaynakları Faaliyetleri İnsan kaynakları politikamız, Müsteşarlığımızca üstlenilen misyon ve vizyona uygun bir kamu hizmeti sunumuna imkan sağlayacak etkin insan kaynağı yönetimi ve planlaması hedefi doğrultusunda; Değişim ve gelişime açık, Nitelikli ve donanımlı, Uzmanlık esasına dayalı, Etik değerleri özümsemiş, Bilgi teknolojisinden yararlanan, Personel istihdam anlayışı esas alınarak, başta sınır kapıları olmak üzere taşra gümrük idareleri ile döner sermaye birimlerinin insan kaynağı ihtiyacını karşılamaya yönelik çalışmalara devam edilmektedir. Öte yandan; Gümrük Müsteşarlığı Yer Değiştirme Yönetmeliği ile Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliklerinde köklü değişiklikler yapılarak çalışanların mesleğe alınma, yetiştirilme, unvan değişikliği, terfi ve yer değiştirme işlemleri; tümüyle liyakate, hizmet puanına ve başarıya dayalı bir sisteme bağlanmıştır. Bu itibarla, bölgelerin gelişmişlik düzeyine bağlı olmaksızın ülkenin her yerine aynı kalitede ve standartta hizmet sunulması, atamalarda insan unsurunun mümkün olduğunca devre dışı bırakılması, nüfuz kullanımının ortadan kaldırılması, personel arasında eşitlik ve adalet duygusunun tesis edilmesi, teknolojinin imkânlarından azami derecede faydalanılması, ayrıca kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması amacıyla, 2008 yılından bu yana bilgisayar ortamında gerçekleştirilen e-atama sistemi ile 2010 yılı rotasyon döneminde yaklaşık 1158 personelin görev yeri değiştirilmiştir yılı açıktan atama izni kapsamında Kurumumuza tahsis edilen 779 kadronun büyük bölümüne atama işlemleri sonuçlandırılmıştır. Ancak, atama yapılmayan 237 kadro ile rezerv kadrodan alınan ek 100 kadro ile birlikte toplam 337 kadroya atama yapılacaktır yılı Ekim ve Kasım aylarında A grubu kadrolardan, 20 Gümrük Uzman Yardımcısı ile 14 Müfettiş Yardımcısı kadroları için yapılan yazılı ve sözlü sınavlar sonuçlanmıştır. Sınav sonucunda başarılı olan 17 Gümrük Uzman Yardımcısı ile 11 Gümrük Müfettiş Yardımcısı nın atama işlemleri tamamlanarak göreve başlatılmış olup, 3 Uzman Yardımcısının muvafakat ve atama işlemleri ise halen devam etmektedir. Öte yandan; gümrük iş ve işlemlerinin daha yetkin ve uzman personel eliyle yürütülmesi amacıyla, gümrük hizmetlerinin sunulmasında ve kaçakçılıkla mücadelede önemi tartışılmaz olan muayene memuru ile muhafaza memuru kadrolarına yapılacak atamalarda üniversitelerin 4 yıllık eğitim veren hukuk, iktisat, işletme, maliye, tekstil, kimya, gıda, istatistik gibi belli başlı bölümlerden mezun olma şartı getirilmiş, bu kadrolara yalnızca açıktan atama ile alım yapılarak bu pozisyonların güçlendirilmesi, ayrıca muhafaza memurları için aranan boy ölçü birimleri yükseltilerek niteliklerinin arttırılması hedeflenmiştir. 85

102 Ayrıca, 2010 genel beyan sonrasında, personel tarafından ibraz edilen 686 adet ek mal bildirim beyannameleri incelenerek, izaha muhtaç olan beyannameler hakkında ilgililerden izahat istenilmiştir. Devlet Personel Başkanlığı ile yapılan görüşmeler sonucunda, dolu-boş kadro değişimi ile yıl içerisinde Müsteşarlığa tahsisi sağlanan 230 VHKİ kadrosunun, merkez ve taşra birimlerinde görev yapan personelin mesleki kıdem, kadro ve dereceleri dikkate alınarak dağıtımı yapılmıştır. Yurt dışı eğitim ve araştırma faaliyeti kapsamında kariyer meslek mensubu 13 personelimiz lisansüstü eğitim amacıyla ABD ve Avrupa ülkelerine gönderilmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı ile yapılan protokol kapsamında, merkez ve taşra birimlerinin unvanlı personel ihtiyacının karşılanması amacıyla açılan görevde yükselme sınavı sonucunda, 17 farklı unvanda 164 kadroda başarılı olan personelin atamaları yapılarak yeni unvanlarında görevlerine başlatılmışlardır. Bunun yanında, Görevde yükselme sınavlarına esas değerlendirme puanı hesabı programı, mal beyannameleri kayıtları ile yapılan işlem aşamaları ve adli-idari sonuçlarının tutulduğu mal beyanı programı kod yazılımları da gerçekleştirilerek PERSON programı bünyesinde entegre çalışır hale getirilmiştir. Eğitim Faaliyetleri Müsteşarlığımız merkez ve taşra teşkilatında bulunan personelin çağdaş standartlarda etkin ve verimli hizmet sunabilmelerini sağlamak üzere, ihtiyaç duydukları konularda gerekli bilgi, beceri ve davranışları kazandırmak amacıyla, 2010 yılında personele eğitim verilmiştir. Avrupa Birliğine uyum çalışmaları kapsamında, Gümrük ve Kaçakçılık Mevzuatındaki değişikliklerin personele aktarılması, yeni göreve başlayan meslek personelinin yetiştirilmesi, Meslek Etiği eğitimleri ile diğer konulardaki eğitimler 2010 yılı faaliyetlerinin temel politikaları olmuştur. Belirlenen bu politikalar çerçevesinde; - Gümrük ve Kaçakçılık Mevzuatı, - İdari, Mali ve Hukuki Konular, - Gümrük Uzman Yardımcısı, Gümrük Muayene Memuru, Muhafaza Memuru ve Aday Memur Yetiştirme, - Etik Davranış ve Meslek Etiği, - Yönetim, İletişim, Halkla İlişkiler, - İnsan Hakları. konularındaki eğitimlere öncelik verilmiştir: 86

103 Tablo 39: 2010 Yılı İçerisinde Eğitim Dairesi Başkanlığı Sorumluluğunda Açılan Programlar PROGRAMIN ADI PROGRAM SAYISI KATILIMCI SAYISI Aday Gümrük Muayene Memuru Yetiştirme Eğitimi Aday Gümrük-AB Uzman Yardımcılığı Eğitimi 1 48 Aday Gümrük-AB Uzman Yard.Eğt.-Uygulamalı Eğt. (Staj) 1 48 Aday Gümrük Muhafaza Memuru Yetiştirme Eğitimi Aday Memur Yetiştirme Eğitimi Aday Gümrük Muayene Memuru Yeterlik-Büt.Sınavları Bilgisayar ve Mevzuat Eğitimi Bilgisayar Kullanıcı (VHKİ) Eğitimi 4 82 Görevde Yükselme Eğitimi 1 1 Eğiticilerin Eğitimi Ulaştırma Mevzuatı Eğitimi 1 55 Gümrük Mevzuatı ve Uygulamaları Çalışma Toplantısı Tasfiye Mevzuatı Eğitimi Adli Kolluk Eğitimi Kurum Kültürü Semineri İntibak Eğitimi 1 4 Eğitim Hizmetleri Sorumlularının Eğitimi 1 28 Etik Eğiticilerinin Eğitimi 1 27 Etik Liderlik, Kurum Kültürü ve Protokol Kuralları Semineri Kurum Kültürü, Etik İletişim ve Motivasyon Seminerleri TOPLAM Grafik 19: Yıllar İtibariyle Eğitime Katılan Personel Sayısı

104 Tablo 40: Birimlerce Gerçekleştirilen Eğitim Faaliyetlerine Katılanların Yıllar İtibariyle Dağılımı BİRİMLER TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI İÇ DENETİM BİRİM BAŞKANLIĞI GÜMRÜKLER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GÜMRÜKLER MUHAFAZA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GÜMRÜKLER KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TASİŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI EĞİTİM DAİRESİ BAŞKANLIĞI MUHABERE VE EĞİTİM DAİRESİ BŞK GÜMRÜK MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ TASİŞ BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİ TOPLAM İdari ve Mali İşler Faaliyetleri Müsteşarlığımız Teşkilat ve Görevleri Hakkında 485 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile verilen destek faaliyetleri yürütülmüştür. Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında 3996 Sayılı Kanun hükümlerine göre; kara sınır kapılarının ve bazı gümrük idarelerinin yeniden yapılandırılarak modernize edilme faaliyetlerinin yürütülmesinde Müsteşarlığımız bünyesindeki işlemlerle ilgili sekreterya görevi Haziran 2008 tarihinden itibaren İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığınca yürütülmektedir. Bilgi İşlem Faaliyetleri (Otomasyon) Müsteşarlığımız yasal ticarette en hızlı ilkesiyle başlattığı otomasyona dayanan modernizasyon projeleri ile bugün; gümrük işlemlerinin tamamının elektronik ortamda yapılabildiği, gümrükte bekleme sürelerinin geçmişteki uygulamalara göre azaltıldığı ve dış ticaret erbabımızdan istenen belge sayısının asgari düzeye indirildiği bir idare haline gelmiştir. 88

105 IT (Bilişim Teknolojileri) Yatırımları Müsteşarlığımız bilişim altyapısı için yılları arası, kümülatif olarak milli bütçeden TL, AB kaynaklarından ise TL harcama yapılmıştır. Diğer Kurumlarla Yürütülen e-devlet Projeleri Gümrük Müsteşarlığı - DTM elektronik bağlantısı, Gümrük Müsteşarlığı - Ulaştırma Bakanlığı (ULAŞ-NET) elektronik bağlantısı, Emniyet Genel Müdürlüğü ile POLNET Projesi entegrasyonu, İçişleri Bakanlığı ile MERNİS Projesi entegrasyonu (Başbakanlığın 2006/11 sayılı genelgesine istinaden), (Kasım 2006 tarihinde tamamlanmıştır), Gümrük Müsteşarlığı - Gelir İdaresi Başkanlığı elektronik bağlantısı; İhracat beyannameleri KDV iadeleri, Gümrük Müsteşarlığı - Türkiye İstatistik Kurumu elektronik bağlantısı; Dış Ticaret İstatistikleri, Gümrük Müsteşarlığı - Muhasebat Genel Müdürlüğü elektronik bağlantısı; GÜM - KART projesi gümrük vergilerinin banka kartı ile saymanlıklarca tahsili, Gümrük Müsteşarlığı - Bankalar elektronik bağlantısı; Gümrük vergilerinin online olarak bankalarca tahsili, Gümrük Müsteşarlığı - TOBB elektronik bağlantısı; TIR karnesi bilgilerinin aktarımı, Gümrük Müsteşarlığı - İhracatçı Birlikleri elektronik bağlantısı; e-birlik Projesi ile entegrasyon, Gümrük Müsteşarlığı - Sanayi ve Ticaret Bakanlığı elektronik bağlantısı. PDK, TÜİK, DPT, RODER, UND, Bankalar, doğrudan ve dolaylı temsilciler. Gümrük Müsteşarlığı ile Adalet Bakanlığı (UYAP) bilgi sistemleri arasında e-devlet kapsamında veri iletişim bağlantısı kullanılarak, ilgili mevzuat çerçevesinde veri erişimi, paylaşımı ve kullanılması. Tablo 41: Diğer Kurumlarla Yürütülen e-devlet Projeleri Ulaştırma Bakanlığı Maliye Bakanlığı E-DEVLET İhracatçı Birlikleri Dış Ticaret Müsteşarlığı Bankalar Türkiye İstatistik Kurumu Bankalar Birliği Adalet Bakanlığı 89

106 e-gümrük İnsan faktörünün olabildiğince azaltıldığı, kâğıt kullanımının ve gereksiz bürokrasinin tamamıyla ortadan kaldırılacağı, dış ticaret erbabının taleplerine anında cevap verebilen, daha esnek ve hızlı çalışma metotlarını benimsemiş bir gümrük idaresi hedefine ulaşmak için e- gümrük, m-gümrük ve e-imza pilot uygulamaları başlatılmıştır. Ayrıca BİLGE sisteminin merkezi yeni versiyonu Aralık sonu itibariyle 130 gümrük idaresinde uygulanmaya başlanmıştır. Aynı zamanda Kara Kapıları Araç ve İhbar Takip Sistemi yazılımı da yenilenerek, Merkezi Bilge uygulaması başlatılan tüm gümrüklerde kullanılmaya başlanılmıştır. e-imza Merkez ve Taşra teşkilatı personeli için Nitelikli Elektronik İmza Sertifikası satın alınmıştır. Antrepolarda gümrüğe sunulmuş beyannameler elektronik imzalı olarak tamamlanabilmektedir. Gümrük idarelerinde EDI yerine Web Service leri aracılığıyla Detaylı Beyan ve Özet Beyanlar elektronik veya mobil imzalı olarak sunulmaya başlanmıştır. AVEA, TURKCELL ve VODAFONE ile 2008 yılında yapılan protokol çerçevesinde, yükümlülere beyanname işlemlerinin durumlarına ilişkin SMS ile bilgi gönderilebilmektedir. İnsansız ve kağıtsız gümrük nihai hedefine yönelik BİLGE uygulamasının Kasım ayında Ankara TIR Gümrük Müdürlüğü nde uygulaması başlatılmıştır. Ayrıca, kağıtsız evrak akışını sağlayan Doküman Yönetim Sistemi (DYS), Merkez Teşkilatın tamamı (TEFKU ve İç Denetim hariç) ile 18 Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü nde uygulamaya başlanılmıştır. 90

107 PERFORMAN S HEDEFİ FAALİYET 2. Performans Sonuçları Tablosu İdare Adı GÜMRÜK MÜSTEŞARLIĞI İDARE PERFORMANS TABLOSU Açıklama 2010 Bütçe İçi Bütçe Dışı Toplam (TL) PAY(%) (TL) PAY(%) (TL) PAY(%) HİZMET SUNUM KALİTESİNİN ARTIRILMASI YASAL KAPASİTENİN GÜÇLENDİRİLMESİ İLGİLİ KURUM VE KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ YAPILMASI TEKNİK ALT YAPININ KURULMASI VE PERSONELİN EĞİTİMİ BT ALT YAPISININ GELİŞTİRİLMESİ VE İŞLETİLMESİ ULUSLARARASI KURULUŞLARLA ETKİN İŞBİRLİĞİNİN ARTIRILMASI ULUSLARARASI TOPLANTILARA KATILIM SAĞLANMASI ,00 2,60 0,00 0, ,00 2, ,00 0,48 0,00 0, ,00 0, ,00 0,07 0,00 0, ,00 0, ,00 0,02 0,00 0, ,00 0, ,00 2,04 0,00 0, ,00 1, ,00 0, ,00 5, ,00 1, ,00 0,12 0,00 0, ,00 0,11 6 NCTS (YENİ BİLGİSAYARLI TRANSİT SİSTEMİ) VE ITMS (ENTEGRE TARİFE YÖNETİM SİSTEMİ) HAZIRLANMASI ,00 0,54 0,00 0, ,00 0, RİSK YÖNETİMİ EŞLEŞTİRME PROJESİ İÇ KONTROL SİSTEMİNİN KURULMASI İÇ KONTROL ÜZERİNDE DÜZENLENECEK EĞİTİM FİZİKİ KAPASİTENİN (ALT YAPININ ) ARTIRILMASI MERKEZ HİZMET BİNASI YAPIMI LABORATUVARLARIN TEKNİK YÖNDEN GÜÇLENDİRİLMESİ EĞİTİM MERKEZİ HİZMET BİNASI YAPIMI ,00 0, ,00 5, ,00 0, ,00 0,03 0,00 0, ,00 0, ,00 0,03 0,00 0, ,00 0, ,00 18, ,00 20, ,00 18, ,00 12,19 0,00 0, ,00 10, ,00 0, ,00 20, ,00 3, ,00 2,27 0,00 0, ,00 2,00 12 TAŞRA TEŞKİLATI HİZMET BİNASI YAPIM VE ONARIMI ,00 2,18 0,00 0, ,00 1, TAŞRA TEŞKİLATI TEKNİK ALTYAPININ GÜÇLENDİRİLMESİ TAŞRA TEŞKİLATI TAŞIT ALIMI MERKEZ TEŞKİLATI HİZMET TAŞITI ALIMI KIRTASİYECİLİĞİN VE BÜROKRATİK İŞLEMLERİN AZALTILMASI ,00 0,71 0,00 0, ,00 0, ,00 0,17 0,00 0, ,00 0, ,00 0,08 0,00 0, ,00 0, ,00 0,70 0,00 0, ,00 0,62 91

108 6 KAÇAKÇILIKLA MÜCADELEDE ETKİNLİĞİN ARTIRILMASI ,00 2, ,00 65, ,00 9,73 18 KAPALI DEVRE TV SİSTEMİ KURULMASI PROJESİ ,00 0,07 0,00 0, ,00 0,06 19 KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE EĞİTİMİ VERİLMESİ 9.900,00 0,00 0,00 0, ,00 0,00 20 DEVRİYE BOTU PROJESİ ,00 0, ,00 12, ,00 1,68 21 MOBİL TARAMA SİSTEMİ PROJESİ ,00 0, ,00 30, ,00 4,21 22 TREN TARAMA SİSTEMİ PROJESİ ,00 0, ,00 17, ,00 2, DENİZ OPERASYONLARI EĞİTİMİ ,00 0, ,00 3, ,00 0,39 24 DEVRİYE ARACI PROJESİ ,00 0, ,00 2, ,00 0,34 25 KAÇAKÇILIKLA MÜCADELEDE TAŞIT ALIMI ,00 0,02 0,00 0, ,00 0,02 26 KAÇAKÇILIKLA MÜCADELEDE TEKNİK ALTYAPININ GÜÇLENDİRİLMESİ ,00 0,36 0,00 0, ,00 0,31 VERGİ KAYIP VE KAÇAĞININ ASGARİYE İNDİRİLMESİ ,00 0,40 0,00 0, ,00 0,36 TÜM TAHSİLÂT, BEYANNAME, 27 KONTEYNER VE TEŞVİK İŞLEMLERİNİN ELEKTRONİK ,00 0,40 0,00 0, ,00 0,36 ORTAMDA TOPLANMASI YAP-İŞLET-DEVRET MODELİYLE YAPILANDIRMA VE MODERNİZASYON ,00 0,07 0,00 0, ,00 0,06 FAALİYETLERİNİN YAYGINLAŞTIRILMASI 28 YİD MODELİYLE GÜMRÜK KAPILARININ MODERNİZASYONU ,00 0,07 0,00 0, ,00 0,06 9 TASFİYE İŞLEMLERİNİN HIZLANDIRILMASI VE AMBAR İHTİYAÇLARININ KARŞILANMASI 0,00 0, ,00 8, ,00 1,06 29 AMBAR TEMİN EDİLMESİ 0,00 0, ,00 8, ,00 1,06 10 KURUM İMAJININ GÜÇLENDİRMESİ ,00 0,30 0,00 0, ,00 0,27 30 GÜMRÜK TANITIMI YAPILMASI ,00 0,22 0,00 0, ,00 0,19 31 KURUM KÜLTÜRÜ EĞİTİMİ VERİLMESİ ,00 0,09 0,00 0, ,00 0,08 Performans Hedefleri Maliyetleri Toplamı ,00 25, ,00 100, ,00 34,45 Genel Yönetim Giderleri ,00 74, ,00 65,55 Diğer İdarelare Transfer Edilecek Kaynaklar Toplamı 0,00 0,00 GENEL TOPLAM ,00 100, ,00 100, ,00 100, yılı Performans Programında yer alan 31 adet faaliyetin gerçekleştirilmesi ve genel yönetim giderlerini karşılamak amacıyla Merkez Yönetim Bütçesi ile tahsis edilen TL ye ek olarak, TL yedek ödenekten ve ,38 TL ise ek ödenek olmak üzere ,38 TL ödeneğin % 84,72 si olan ,01 TL harcanmış kalan ödenekler ise iptal edilmiştir. 92

109 3. Performans Sonuçlarının Değerlendirilmesi Grafik 20: Birimlerin Sorumlu Olduğu Göstergelerin Gerçekleşme Durumları (31/12/2010) TOPLAM 126 GÖSTERGEDEN 104 ADEDİNDE HEDEFE ULAŞILMIŞ, 22 ADEDİNDE HEDEFE ULAŞILAMAMIŞTIR. 17% Ulaşılan Ulaşılamayan 83% 93

110 Amaç Adı Sürekli iyileştirilen, yararlanıcı odaklı, etkin gümrük hizmeti sağlamak Amaca İlişkin Toplam Performans Göstergesi Sayısı 2010 Yılı Hedeflerine Ulaşılan Performans Göstergesi Sayısı 2010 Yılı Hedeflerine Ulaşılamayan Performans Göstergesi Sayısı Yılı Performans Göstergelerinin Hedef Değerlerine Ulaşılma Oranı 93% 7% ULAŞILAN 24% ULAŞILAMAYAN Güçlü, çağdaş ve dinamik bir organizasyon olmak % ULAŞILAN ULAŞILAMAYAN Kaçakçılığı önleyerek gelir kaybını azaltmak, insan ve çevre sağlığının güvence altına alınmasına ve terörün finansmanının engellenmesine katkıda bulunmak % 90% ULAŞILAN ULAŞILAMAYAN Etkin ve rasyonel gümrük işlemleriyle ülke ekonomisine katkıda bulunmak % 21% ULAŞILAN ULAŞILAMAYAN 22% Kurum imajını güçlendirmek % ULAŞILAN ULAŞILAMAYAN 94

111 AMAÇ 1. SÜREKLİ İYİLEŞTİRİLEN YARARLANICI ODAKLI ETKİN GÜMRÜK HİZMETİ SAĞLAMAK HEDEF 1-1 Hizmet Sunum Kalitesini Her Yıl Artırmak Ticaret erbabı ile Gümrük Müsteşarlığı arasındaki ilişkileri, ticareti kolaylaştırma esası temelinde düzenlemek. Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Gümrük mevzuatının basitleştirilmesi % 20 Uluslararası düzeyde ticaretin kolaylaştırılmasına ilişkin düzenlemelerin yapılması % 80 Müşavirlerle ilgili mevzuat düzenlemelerinin yapılması % Gümrük iş ve işlemlerini basitleştirmek ve kolaylaştırmak Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Gümrük işlem sürelerinin ve süreçlerinin kısaltılması % 2 Basitleştirilmeye ilişkin yeni uygulamaların faaliyete geçirilmesi % 20 BT uygulamalarının geliştirilmesi % 20 Yararlanıcı memnuniyetinin artırılması % Gümrük faaliyetlerini verimli, etkili ve ekonomik bir çerçeveye oturtmak, fonksiyonelleştirmek ve etkinleştirmek 95

112 Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Mevzuatın sadeleştirilmesi % 20 Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni BT uygulamalarının geliştirilmesi % Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Sistemini geliştirmek Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Müşavirlerle ilgili mevzuat düzenlemelerinin yapılması % 100 Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği uygulamalarını geliştirilmek % 20 BT uygulamalarının geliştirilmesi % 20 Bilgilendirme eğitimi ve toplantıları yapılması Adet 12 ULAŞILAMADI Bilgilendirme ve eğitim toplantıları yapılması hususu bütçe yetersizliği nedeniyle 2010 yılında gerçekleştirilememiştir BT hizmet kanallarını geliştirmek Performans Göstergesi Yeni hizmet kanallarının işletmeye alınması Ölçüm Birimi 2010 Hedefi % 50 Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Uygulamaya alınan yeni hizmet kanalı sayısı Adet 2 Taleplerin karşılanma oranının artırılması % Gümrük laboratuarlarının modernizasyonunu ve akreditasyonunu sağlamak 96

113 Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Yıllara göre gelişim oranı % 20 BT uygulamaları ve altyapısının tamamlanma oranı % 80 Hedefe Ulaşma Durumu ULAŞILAMADI Sapma Nedeni Kriminal laboratuarlarının kurulumunun çok maliyetli olması nedeniyle, ilerideki projelerde değerlendirilmek üzere ertelenmiştir İlgili kurum ve kuruluşlar ile ticaret erbabını bilgilendirmek ve eğitmek, üniversitelerle işbirliği yapmak Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Verilen eğitim süresi Saat 70 Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Bilgilendirme eğitimine katılan kişi Adet Yasal kapasiteyi güçlendirmek Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Mevzuatın sadeleştirilmesi % 20 Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni AB,DGÖ,DTÖ ve BM nin ilgili mevzuatlarına uyumun artırılması Mevzuattan kaynaklanan problemin azaltılması Mevzuatın ihtiyacı karşılama oranının artırılması % 85 % 100 % Paydaşlarla karşılıklı ve etkin bilgi paylaşımını sağlamak Performans Göstergesi Protokol yapılan kurum sayısının artırılması Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Adet 5 Sapma Nedeni 97

114 Protokol yapılan kurum ve kuruluşlarla bilgi paylaşımında etkinliğin artırılması % 10 Sorunların çözümü % Yurtdışı teşkilatını faaliyete geçirmek Performans Göstergesi Faaliyete geçirilmiş birim sayısı Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Adet 7 Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Hizmet Sunum Kalitesini Her Yıl Artırmak Hedefi'ne ait 2010 yılı gerçekleşmeleri değerlendirildiğinde; toplam 28 göstergeden 26 tanesinde (%93) Hedefe ulaşılmış olup, 2 Hedefe (%7) ulaşılamamıştır. Kanunların, Yönetmeliklerin, Tüzüklerin uygulanmayan hükümlerinin ayıklanması ve sadeleştirilmesi çalışmaları kapsamında, Müsteşarlığımızı ilgilendiren mevzuat tespit edilmiş ve gerekli yasal düzenlemeler yapılmıştır. Etkin gümrük hizmeti sağlamak için mevzuattan kaynaklanan problemler azaltılmış ve amaç dahilinde yapılan çalışmalarla AB,DGÖ,DTÖ ve BM nin ilgili mevzuatlarına uyum artırılmıştır. "Gümrük Müşavirliği Asgari Ücret Tarifesi" ve "Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri Asgari Ücret Tarifesi" ile "Gümrük Müşavirliği Asgari Ücret Tarifesi Uygulama Esasları"na ilişkin Genelge yürürlüğe konulmuştur. Ayrıca, Gümrük Müşavirliği, Gümrük Müşavirleri Odaları ve Gümrük Müşavirleri Odaları Birliği Kanunu Tasarısı taslağı Başbakanlığa gönderilmiştir. Uluslararası transit eşya taşıyan araçların, Türkiye içerisinde takibini kolaylaştırmak ve riskli araçların takibinin daha etkin yapılabilmesi için AB Projesi kapsamında ARAÇ TAKİP SİSTEMİ kurulmuş olup, bu kapsamda 14 takip aracı ve 1250 mobil ünite alınmış, sistem Ağustos 2010 itibariyle uygulamaya başlamıştır. Eşya ve taşıt kontrollerindeki etkinliği artıran ve kontrol süreçlerini kısaltan ARAÇ VE KONTEYNER TARAMA SİSTEMLERİ ile BAGAJ X-RAY SİSTEMLERİ alınmıştır. Kapıkule'ye 2 ve Sarp Gümrük Kapısına 1 adet Araç ve Konteyner Tarama Sistemi kurulmuştur. Kapıkule'de bulunan Mobil Araç Tarama Sisteminin yakın bir tarihte Öncüpınar Gümrük Kapısına taşınması öngörülmektedir. Araç plakalarının otomatik olarak hızlı bir şekilde okunmasını sağlayan Plaka Okuma Sistemi Hamzabeyli, Samsun, Öncüpınar, Dilucu, İpsala, Gürbulak, Pendik RO-RO, Habur, Cilvegözü, Kapıkule, Sarp kapılarında uygulamaya başlamıştır. 98

115 İhbar ve Kara Kapıları Taşıt Takip Programının yeni sürümü tamamlanarak 27 hudut kapısında kullanıma açılmıştır. Gemi Takip Programı, liman ve iskelelerin bağlı bulunduğu 37 gümrük ve gümrük muhafaza idaresinde kullanıma açılmıştır. 7 gün 24 saat her türlü ulusal ve uluslararası kaçakçılık ihbarını alabilmek amacıyla oluşturulan Alo 136 Gümrük Muhafaza İhbar Hattı üzerinden 2010 yılı içinde toplam 205 ihbar yapılmış, bunlardan 33 tanesi olumlu, 62 tanesi olumsuz sonuçlanmış, 110 tanesi ise 2010 yılsonu itibariyle işlemdedir. Merkezi BİLGE uygulamasına geçilerek gümrük işlemlerinin daha istikrarlı, güvenli, hızlı ve verimli olarak yerine getirilmesi amacıyla, 2010 yıl sonu itibariyle otomasyona geçmiş 133 gümrük müdürlüğünün 130 tanesi (%97,74) Merkezi BİLGE Sistemine geçirilmiş bulunmaktadır. Ticareti önemli oranda kolaylaştıracağı beklenen, beyannamelere eklenecek belgelerin elektronik ortamda e-belge sistemine yüklenerek gümrük idaresine intikali ve idarece sistemden görülebilmesine ilişkin olarak tarihinde Ankara TIR Gümrük Müdürlüğünde pilot uygulamaya başlanmıştır. Kağıtsız beyanname işlemlerinin yapılabilesi için mükelleflerce taranmış evrakların gümrük sistemine aktarılması amacıyla yeni bir web uygulaması yapılmıştır. Ayrıca kağıtsız işlemleri yapılacak olan beyannamelerin tescil edilmesi amacıyla yeni web servisler uygulamaya alınmıştır. "Türk Gümrük İdaresinin Modernizasyonu-IV" projesi kapsamında İstanbul Bölgesel Gümrük Laboratuarının Ekipman Alımı projesine ilişkin olarak, 40 kalem ekipmandan 25 kaleminin laboratuara teslimi, kurulumu ve eğitimi tamamlanmıştır. AMAÇ 2- GÜÇLÜ, ÇAĞDAŞ VE DİNAMİK BİR ORGANİZASYON OLMAK HEDEF 2.1. Uluslararası standartlara, kurallara ve prensiplere uyumu sağlamak, ulusla arası kuruluşlarla işbirliğinde etkinliği artırmak AB, DTÖ, DGÖ, BM/AEK ve diğer uluslar arası kuruluşlar bünyesinde oluşturulan mevzuatın takibi ve ilgili mevzuata uyum sağlamak Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Müzakere sayısı Adet 30 Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Mevzuata yansıtma oranı % 80 99

116 Önerilen eşleştirme projesi sayısı Adet 1 Önerilen ikili mali işbirliği proje sayısı Adet 1 ITMS(Entegre Tarife Yönetim Sistemi)'in hazırlanması Yıl 2010 ULAŞILAMADI Bu proje kapsamında ülkemiz BİLGE sisteminin AB'nin TARIC sistemine uyumlaştırılması amaçlandığından tarife mevzuatının TARIC'e göre yeniden düzenleme çalışmaları devam etmektedir. ITMS Projesi kapsamında oluşturulan TARIC sisteminin bir alt modülü olan BTB modülünün deneme çalışmaları tamamlanmıştır. NCTS'in (Yeni Bilgisayarlı Transit Sistemi) hazırlanması Yıl Uluslararası kuruluşlarla daha etkin işbirliği yapmak, ikili ve bölgesel işbirliğini geliştirmek Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Yabancıların Türkiye'de karşılaştıkları sorunları çözüm oranı Yabancıların Türkiye'de karşılaştıkları sorunları çözüm süresinin kısaltılması Türk firmalarının yurtdışında karşılaştığı sorunların çözüm % 100 Gün (Azami) 5 % 80 ULAŞILAMADI Yabancılara ilişkin olarak; yolcu gümrük işlemlerinin aynı gün içinde tamamlanması esas olup, transit rejiminde eşyanın teminatının çözülmesi de en kısa sürede gerçekleştirilmektedir. Ancak, bazen birkaç kurum veya ilgili birimler arasında yazışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Gelen şikayetler ilgili kurumlara/birimlere azami 2 gün içerisinde intikal ettirilmekte olup, cevaplanma süresi işlemin tamamlanacağı kurumların/birimlerin cevap sürelerine bağlı olarak değişmektedir. 100

117 oranı Türk firmalarının yurtdışında karşılaştığı sorunların çözüm süresi Yurtiçi toplantı adedi Yurtdışı toplantı adedi Sonuçlandırılan KİYA müzakereleri adedi Bölgesel işbirliği anlaşma sayısı Gün 30 Adet 20 Adet 10 Adet 3 Adet 2 KİYA sayısı Adet 3 Uluslararası kuruluşlar ile kaçakçılıkla mücadeleye yönelik etkinlik (veri değişimi ve operasyon) adedi Uluslararası kuruluşlar ile ticareti kolaylaştırmaya yönelik etkinliğin artırılması Adet 7 % Gümrük suçları ve sahtecilik ile etkin mücadele için ulusal ve uluslararası düzeyde işbirliğini geliştirmek Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Her yıl bir önceki yıla göre tespit edilen gümrük ve sahtecilik % 5 101

118 suçlarının tespitinde artış oranı Ticaretin kolaylaştırılmasına yönelik olarak Basitleştirilmiş Gümrük Hattı (BGH) ve benzeri uygulamaları geliştirmek ve yaygınlaştırmak Performans Göstergesi Firmaların BGH uygulamalarında n yararlanma oranı Ölçüm Birimi 2010 Hedefi % 20 Hedefe Ulaşma Durumu ULAŞILAMADI Sapma Nedeni Söz konusu firmaların yararlanma oranlarını artırmak için, BGH sisteminin dış ticaret erbabımıza maliyet ve zaman avantajı sağlayacak ve tekelcilikten uzak bir sistem olarak geliştirilmesi yönünde Rusya Gümrük İdaresi ile müzakereler yürütülmektedir Arz zinciri güvenliğinin sağlanmasına yönelik uluslar arası inisiyatiflerde yer almak Performans Göstergesi İştirak edilen inisiyatiflerden firmaların yararlanma oranı Ölçüm Birimi 2010 Hedefi % 20 Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Gümrük alanında bölgesel işbirliğini (KEİ, İpek Yolu Ülkeleri,D8, İslam Konferansı Teşkilatı, ECO vd.) geliştirmek Performans Göstergesi Bölgesel işbirliği anlaşma/protokol sayısı Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Adet 2 Hedefe Ulaşma Durumu ULAŞILAMADI Sapma Nedeni EİT Karşılıklı İdari Yardım Anlaşmasının imzalanacağı Dışişleri vasıtasıyla EİT Sekreteryasına bildirilmiş ancak Pakistan'da yapılacak olan Gümrük İdaresi Başkanları Toplantısı iki defa ertelendiği için imzalanamamıştır. Diğer taraftan, Müsteşarlığımızca başlatılan İpek Yolu Gümrük İdareleri İşbirliği Girişimi çerçevesinde ilki Ekim 2008 tarihinde Antalya da yapılan İpek Yolu Ülkeleri Arasında Ticaretin Geliştirilmesi ve Kolaylaştırılması Konusunda Gümrük İdarelerinin Rolü Hakkında Uluslararası Forum un üçüncüsü Kasım 2010 tarihlerinde Tahran/İran da gerçekleştirilmiştir. Forum sonunda, Forumun sonuçlarını içeren Tahran Deklarasyonu kabul edilmiştir Gümrük suçlarıyla mücadele ve fikri-sınai mülkiyet haklarının korunması alanlarında uluslararası ve bölgesel işbirliğini artırmak 102

119 Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Bölgesel faaliyet ortak operasyon sayısı Adet Komşu ülkelerle gümrük alanında düzenli işbirliği yapmak Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Düzenlenen toplantı adedi Adet 5 Uluslar arası standartlara, kurallara ve prensiplere uyumu sağlamak, uluslar arası kuruluşlarla işbirliğinde etkinliği artırmak Hedefi'ne ait 2010 yılı gerçekleşmeleri değerlendirildiğinde; toplam 23 göstergeden 19 tanesinde (%83) Hedefe ulaşılmış olup, 4 Hedefe (%17) ulaşılamamıştır. Uluslararası kuruluşlar bünyesinde oluşturulan mevzuat takip edilerek iç hukukumuza aktarılmak amacıyla öncelikle tercümesi yapılmakta, bilahare ilgili birim ve kuruluşların görüşleri alınarak onay sürecinin tamamlanması için gerekli mercilere iletilmektedir. Avrupa Komisyonu, EFTA, D-8, ISEDAK, DGÖ ve BM-AEK TIR Sekretaryası yetkilileri ve STA- Menşe Protokollerine yönelik olarak KİK, Morityus, Kanada, Libya, Gürcistan, Güney Kore, Lübnan, Malezya Tunus, Hırvatistan, Hindistan ve İran yetkilileri ile toplam 55 adet müzakere yapılmıştır. Yurtdışı Gümrük Müşavirliklerimize yabancılar tarafından yapılan başvurular, mevzuat çerçevesinde büyük ölçüde çözüme kavuşturulmaktadır. Yılın her döneminde Gümrük Müsteşarlığına iletilen Türk firmalarının yurtdışında karşılaştığı sorunlar mevzuat hükümleri çerçevesinde çözülmeye çalışılmaktadır. Söz konusu sorunlarla ilgili olarak gerek Dışişleri Bakanlığı ve gerekse Ulaştırma Bakanlığı ile koordinasyon ve yardımlaşma sağlanmaktadır. Kaçakçılıkla mücadele alanında işbirliği yapılan uluslar arası kuruluşlarla ortak olarak 2 ortak gümrük operasyonuna katılım sağlanmıştır. Veri değişimi 109 adettir 103

120 AMAÇ 2- GÜÇLÜ, ÇAĞDAŞ VE DİNAMİK BİR ORGANİZASYON OLMAK HEDEF 2.2. Kurumsal kapasiteyi geliştirmek İnsan kaynakları yönetimini geliştirmek Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni İnsan Kaynakları Yönetim sisteminin kurulması İnsan kaynakları kapasitesinin geliştirilmesi Yıl 2010 % Stratejik Yönetim Sistemini kurmak, geliştirmek ve değerlendirmek Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Yıl bazında tamamlanma oranı % 40 İç denetim önerileri sonucu oluşan eylem planının uygulanması İç kontrol sisteminin değerlendirilmesi % 80 Adet İnovasyona dayalı İç Kontrol Sistemini kurmak, geliştirmek ve değerlendirmek Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Sistemin kurulumu ve geliştirilmesi % Bilgilendirme ve eğitim faaliyetlerine ağırlık vermek Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Eğitime katılan personel sayısı %

121 Eğitim süresi Kişi/Saat 20 Program sayısı Adet 200 İçerik ve modüllerin oluşturulması oranı Uluslar arası iç denetçi sertifikasyon eğitimi (CIA, CGAP vs.) İç denetim alanında model teşkil eden ülkelerde (AB, ABD, Yeni Zelanda ve Avustralya) uygulamalı iç denetim eğitimi İç denetimle ilgili ulusal ve uluslararası toplantılara katılım Stratejik yönetim ve iç kontrol konulu yurtiçi ve yurtdışı eğitimler % 10 Kişi 3 Kişi 3 Kişi 5 Gün 30 ULAŞILAMADI Bilgisayar destekli İç Denetim Sistemini kurmak ve işletmek Bu konuda çalışmalar devam etmektedir. Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni İç denetim otomasyon ve bilgi sistemini kurmak Tedarik edilen sistemin kullanım oranı Yıl 2010 % 70 ULAŞILAMADI ULAŞILAMADI Sistem Türkiye çapında bütün iç denetim birimlerini kapsayacak şekilde Maliye Bakanlığı tarafından kurulacağı için 2010 yılında gerçekleştirilememiştir. Sistemin Maliye Bakanlığı tarafından kurulması sonrasında kullanılmaya başlanılacaktır Hukuk Bilgi Sistemini kurmak ve işletmek Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Sistemin Kuruluşu Yıl 2011 Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni BT Altyapısı Kurulumu Yıl

122 Tedarik edilen sistemin merkez ve taşra birimlerinde kullanım oranı 2011 Yılı için % Hizmet binalarının yapımı ve modernizasyonu 30 Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Merkez hizmet binasının yapımı Yıl 2010 Eğitim merkezi kurulması yıl 2010 ULAŞILAMADI Çalışmalar devam etmektedir. BT altyapısı kurulumu Taşra hizmet binalarının bakımı, onarımı Merkez ve taşrada bulunan lojmanların bakım ve onarımı Taşra hizmet binalarına kapalı devre kamera sisteminin kurulması Merkez teşkilatındaki resmi araçlara takip sistemi kurulması % 50 Yıl/Bina 5 Yıl/Bina 3 Yıl/Bina 5 % Kırtasiyeciliği ve bürokratik işlemleri azaltmak ULAŞILAMADI ULAŞILAMADI ULAŞILAMADI Hizmet binaları yapıldığında kurulum sağlanacaktır. Müsteşarlık Hizmet Binası ile Eğitim Merkezi Hizmet Binası yapımı projelerine ağırlık verilmesi ve Müsteşarlık Yatırım Bütçesinin büyük bir bölümünün söz konusu projelere ayrılmış olması nedeniyle, 2010 yılı içerisinde 1 Başmüdürlük ve bağlantı idarelerinde kapalı devre kamera sistemi kurulumuna yer verilmiş ve kurulumu tamamlanmıştır. Merkez teşkilatındaki resmi araçlara takip sistemi kurulması için gerekli sistemin 2013 yılı içerisinde yapımına başlanması planlanmaktadır. Performans Göstergesi Doküman yönetim sistemi kullanan birim sayısı Dış ticarette e- belge için entegre edilen kurum sayısı Dış ticarette e- belge / belge oranı Ölçüm Birimi Adet 2010 Hedefi 15 Merkez Adet 50 Hedefe Ulaşma Durumu ULAŞILAMADI % 10 ULAŞILAMADI Sapma Nedeni Dahilde işleme izin belgeleri için DTM, Garanti Belgeleri için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile entegrasyon sağlanmıştır. Çalışmalara devam edilmektedir. Ticareti önemli oranda kolaylaştıracağı beklenen, beyannamelere eklenecek belgelerin 106

123 Arşiv erişim oranı % 100 elektronik ortamda sisteme kaydedilerek gümrük idaresine intikali ve görülebilmesine ilişkin çalışma Ankara TIR Gümrük Müdürlüğünde tarihinde Pilot uygulamaya başlanılmıştır. Sistemin yaygınlaştırılması ile oranlama başlayacaktır. Arşivde belge bulma süresi Dakika 5 Kurumsal kapasiteyi geliştirmek hedefi'ne ait 2010 yılı gerçekleşmeleri değerlendirildiğinde; toplam 31 göstergelerin, 22 tanesinde (%71) hedefe ulaşılmış olup, 9 göstergede hedefe (%29) ulaşılamamıştır. Personel nicelik ve niteliğinin arttırılması, norm kadro uygulamasının gerçekleştirilmesi yönündeki hedeflerimize karşın, genel personel planlamaları ve yıllık rotasyon uygulamalarına dayanak teşkil edecek şekilde hizmet birimleri ve unvanlar itibariyle ideal kadroyu belirlemek amacıyla, norm kadro konusunda bir çalışma yapılarak taslak haline getirilmiştir. Bu çalışmadan gerek açıktan atamalar gerekse kurum içi yer değiştirme kontenjanlarının belirlenmesinde istifade edilmektedir. Personelin elektronik ortamda bilgisayar ataması yapılmaktadır. Bu kapsamda 2010 yılında 1158 personelin görev yeri değiştirilmiştir. 12 Merkez Birimi ve 18 Başmüdürlük Doküman Yönetim Sistemini kullanmaya başlamıştır. Hukuk Bilgi Sisteminin kurulumu tamamlanarak, Müsteşarlığımız taşra ve merkez teşkilatında uygulamaya açılmıştır. YİD kapsamında Bursa ve Mersin Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlükleri hizmet binalarının bakımonarımları tamamlanmıştır. Edirne,İzmir,İstanbul Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü ile Bandırma Gümrük Müdürlüğüne tahsisli lojmanların bakım onarımları yapılmıştır Ayrıca Merkezde bulunan 2 lojmanın küçük onarımları yapılmıştır. 107

124 AMAÇ-3 KAÇAKÇILIĞI ÖNLEYEREK GELİR KAYBINI AZALTMAK, İNSAN VE ÇEVRE SAĞLIĞININ GÜVENCE ALTINA ALINMASINA VE TERÖRÜN FİNANSMANININ ENGELLENMESİNE KATKIDA BULUNMAK Hedef 3.1. Kaçakçılıkla mücadele ile insan ve çevre sağlığını korumada etkililiği artırmak Kaçakçılıkla mücadele kapasitesini geliştirmek Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Özel eğitim verilecek personel sayısı Adet 300 Kaçakçılıkla mücadelede kullanılan teknik ekipman sayısının artırılması % 10 BT uygulamalarının geliştirilmesi % 20 Yakalama oranlarının artırılması % 5 Teknik cihazların ihtiyacı karşılama oranı % 46 Cihazların daha fonksiyonel kullanılma oranı % İstihbarat sistemine işlerlik kazandırmak Performans Göstergesi İstihbarat elemanının ve kapasitenin geliştirilmesi Bilgi paylaşımı sağlanan yeni sistem adedi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi % 10 Hedefe Ulaşma Durumu Adet Sapma Nedeni

125 Otomasyon sistemlerinin sayısı Adet Mobil müdahale ekipleri oluşturmak Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Mobil ekip oluşturulması Yıl Operasyon irtibat ve kontrol merkezi kurmak Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Sistemin kurulması Yıl 2010 ULAŞILAMADI Fiziki altyapının yetersizliği nedeniyle yeni yapılanmaya ivme verilememektedir Sonradan Kontrol Sistemini geliştirmek Performans Göstergesi Risk analizi esaslı sonradan kontrol sisteminin geliştirilmesi Sonradan kontrol sistemiyle denetlenecek firma adedi Sonradan kontrol yönetimiyle rehberlik ve denetim faaliyetleri yapmak Sonradan kontrol sisteminin etkililiğinin artırılması Ölçüm Birimi 2010 Hedefi % 20 Adet 200 Adet 200 % 20 Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Gerekli fiziki ortamı sağlamak, nezarethaneler, ifade alma ve görüşme odası, atış poligonu ve simülasyonlu atış eğitimleri merkezleri kurmak Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni 109

126 Gerçekleştirilen merkezler Yer Merkez İhbar değerlendirmede etkililiği artırmak ULAŞILAMADI Ankara ili, Akyurt ilçesi, Balıkhisar mahallesinde bulunan arsada inşaatı başlamış olan, Müsteşarlığımız Eğitim Dairesi Başkanlığı projesinde, atış poligonu ve simülasyonlu atış eğitimlerine yönelik imkanlar da bulunmakta olup, yapımı devam etmektedir. Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Performans değerlendirme Sıklık Risk yönetimini geliştirmek ve değerlendirmek Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Teknik altyapının kurulması ve sistemin geliştirilmesi Yüksek riskli alanların denetlenmesi % Kurulum % 30 Redrese sonucu ceza kararı düzenlenen gümrük beyannamesi sayısının her sene arttırılması % İnsan ve çevre sağlığını korumada etkililiğin sağlanması Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni İnsan ve çevre sağlığını korumada etkililiğin artırılması %

127 Kaçakçılıkla mücadele ile insan ve çevre sağlığını korumada etkililiği artırmak hedefi'ne ait 2010 yılı gerçekleşmeleri değerlendirildiğinde; toplam 23 göstergeden 2 adedi 2011 göstergesi olup, kalan 21 göstergeden; 19 tanesinde (%90) Hedefe ulaşılmış olup, 2 göstergede hedefe (%10) ulaşılamamıştır. İhbar ve Kara Kapıları Taşıt Takip Programının yeni sürümü tamamlanarak 27 hudut kapısında kullanıma açılmıştır. Ayrıca, Araç Takip Sistemi yazılımının da 2010 yılı içerisinde merkez ve taşra birimlerinde kullanımına başlanmıştır. Gemi Takip Programı, liman ve iskelelerin bağlı bulunduğu 37 gümrük ve gümrük muhafaza idaresinde kullanıma açılmıştır. Adli kolluk sayısı 2009 yılında 616 iken 2010 yılında 720'ye çıkmıştır. 7 gün 24 saat her türlü ulusal ve uluslararası kaçakçılık ihbarını alabilmek amacıyla oluşturulan Alo 136 Gümrük Muhafaza İhbar Hattı, kurulum çalışmaları tamamlanarak hizmete açılmıştır yılında ,61 TL değerinde, 2010 yılında ise ,00TL değerinde narkotik ve ticari eşya yakalaması gerçekleştirilmiştir.2009 ylında el konulan kaçakçılık olayı sayısı 1453 iken bu sayı 2010 yılında 3222'ye yükselmiştir. Eşya değeri açısından bakıldığında artış oranı %3,99 olarak gerçekleşmiş, el konulan olay sayısında ise %128,63 oranında artış gerçekleştirilmiş olup, eşya değeri ile el konulan olay sayısı birlikte değerlendirilerek ağırlıklı ortalama oranı baz alındığında yakalama oranı 66,31 olarak gerçekleşmiştir. Dedektör köpeklere 2010 yılında 9 adet köpek ilave edilerek dedektör köpek sayımız 35 adete yükseltilmiştir. Sonradan Kontrol Sisteminin etkinliğinin arttırılmasına ilişkin düzenlenen rapor ilgili birimlere gönderilmiştir. Sonradan kontrol kapsamında firma incelemeleri yapılmıştır. Firma denetimlerinde etkinliğin arttırılmasına yönelik olarak bir yandan uygulanan inceleme tekniklerinin iyileştirilmesi, diğer yandan yeni teknikler geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılmıştır. İnsan ve çevre sağlığını korumada etkililiğin artırılması ile ilgili olarak son iki yıllık süreçte diğer kurumların mevzuatlarını gümrük mevzuatı ile uyumlu hale getirmesi ve ithalat kontrollerine ilişkin sistemlerin kurulması yönünde çalışmalar yapılmaktadır. DTM Dış ticaret Veri Sistemi ile bunu sağlamıştır. Atık, hurda metal, azor boya ve tarım ürünleri denetimine ilişkin çalışmalar tamamlanmış ve uygulamaya geçilmiştir. Eşyanın tasfiyesinde, insan ve çevre sağlığını korumaya yönelik tahlil, analiz gibi işlemler yapıldıktan sonra tasfiyeye tabi tutulmaktadır. 111

128 Vergi kayıp ve kaçağını asgariye indirmek hedefi'ne ait 2010 yılı gerçekleşmeleri değerlendirildiğinde; toplam 3 göstergenin tamamında (%100) hedefe ulaşılmıştır. Serbest Dolaşıma Giriş Beyannamelerinin ertelenmiş kontrolü GÜVAS aracılığı ile tarife, menşe ve muafiyet bazında etkin bir şekilde yapılmıştır tarihli sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 17.maddesi ile özet beyan ve gümrük beyannamesine ilişkin sistemde gerekli değişikliklerin aşamalı olarak tamamlanacağı, 1/1/2011 tarihine kadar yürürlükten kaldırılan Gümrük Yönetmeliği hükümlerine göre uygulamaya devam edileceği belirtilmiştir. Bu nedenle henüz e-beyanname kullanılmadığından ikincil Kontrol yapılmamıştır. İkincil Kontrolde etkililiğin arttırılması için GÜVAS aracılığıyla yapılan sorgular üzerinde yoğunlaşılmış, daha çok personel ile daha detaylı sorgular yapılmıştır. AMAÇ -4 ETKİN VE RASYONEL GÜMRÜK İŞLEMLERİYLE ÜLKE EKONOMİSİNE KATKIDA BULUNMAK Hedef 4.2. Gümrük idaresinin daha etkin ve modern bir yapıya kavuşturulması amacıyla alternatif finansman modellerini geliştirmek ve uygulamaya almak Kamuya kaynak yaratmak amacıyla alternatif finansman modellerini araştırmak; mevcut Yap-İşlet- Devret modeline ek olarak katılımcı modeller, döner sermaye ve uluslararası fonlardan kaynak sağlayarak çalışma modelini yaygınlaştırmak Performans Göstergesi YİD modeliyle yapılandırma ve modernizasyon faaliyetlerinin yaygınlaştırılması YİD modeliyle yenilenen kapı sayısı Ölçüm Birimi 2010 Hedefi % 10 Adet 17 Hedefe Ulaşma Durumu ULAŞILAMADI Sapma Nedeni 2 adet kapının yapımı devam etmektedir. İmar durumu, arsa tahsisi, mayın temizleme işlemleri, yüklenici firmanın görevlendirilmesi, proje ve sözleşme çalışmaları gibi Müsteşarlığımız dışında yürütülmesi gereken işlemler nedeniyle tamamlanamamıştır. 112

129 Proje geliştirme Yıl 2010 Alternatif finans modeli geliştirme, araştırma çalışmaları raporları Adet 1 Döner sermayeden karşılanan yatırım sayısı Adet 2 ULAŞILAMADI İstanbul İşletme Bölge Müdürlüğünce yaptırılan mağaza binası inşaatı %95 oranında tamamlanmıştır. Diyarbakır İşletme Bölge Müdürlüğü idari bina yapımı projelendirilmiş ancak, yargıya intikal etmiş olup dava devam etmektedir. S Teknik yardım imkanlarının artırılması amacıyla ilgili kurumlar ve ülkelerle işbirliği çerçevesinde müzakereleri gerçekleştirmek Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Yapılan müzakere sayısı Adet 2 Gümrük idaresinin daha etkin ve modern bir yapıya kavuşturulması amacıyla alternatif finansman modellerini geliştirmek ve uygulamaya almak hedefi'ne ait 2010 yılı gerçekleşmeleri değerlendirildiğinde; toplam 6 göstergeden 4 tanesinde (%67) hedefe ulaşılmış olup, 2 göstergede hedefe (%33) ulaşılamamıştır. YİD modeliyle yapılandırma ve modernizasyon faaliyetlerinin yaygınlaştırılması çalışmaları hızla devam etmektedir. Nusaybin Hudut Kapısı'nın YİD modeli kapsamında yapılandırılması için hazırlanan sözleşme YPK'ya sunulmuştur. Bu kapının 2011 yılı içerisinde tamamlanması planlanmaktadır. Kapıköy ve Çıldır/Aktaş Gümrük Kapılarının YİD modeli çerçevesinde yapılandırılması ile ilgili olarak, YPK'dan yetki talebinde bulunulmuştur yılında Modernize Gümrük Kodu, IPR, Muhafaza, Vergilerin Geri Alınması ve Geri Ödenmesi Konularında toplam 13 Milyon Euroluk proje geliştirilmiştir. 113

130 AMAÇ -4 ETKİN VE RASYONEL GÜMRÜK İŞLEMLERİYLE ÜLKE EKONOMİSİNE KATKIDA BULUNMAK Hedef 4.3. Tasfiye işlemlerini hızlandırmak ve kaçak eşya ambarı ihtiyacını karşılamak Depolarda bekleyen eşyaların tasfiyesini hızlandırmak Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Yıl içerisinde intikal eden tespit tahakkuk araç ve eşyaların tasfiye oranı % 80 İptal / Satıştan çekilen eşya sayısının önceki yıla göre azaltılması % 5 İhaleli satış sayısı Adet 500 Tasfiyelik hale gelen eşyadan nakli mümkün ve ekonomik olanların TASİŞ e teslim edilme süresi Gün Bölgelerin depo ihtiyaçlarını karşılamak Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Kiralanan/projelendirilen/ yapılan depo sayısı Adet 1 ULAŞILAMADI Diyarbakır İşletme Bölge Müdürlüğü hizmetlerinde kullanılmak üzere m2 lik depo yapımı yargıya intikal etmiş olup dava devam etmektedir. Tasfiye işlemlerini hızlandırmak ve kaçak eşya ambarı ihtiyacını karşılamak hedefi'ne ait 2010 yılı gerçekleşmeleri değerlendirildiğinde; toplam 5 göstergeden 4 tanesinde (%80) hedefe ulaşılmış olup, 1 göstergede hedefe (%20) ulaşılamamıştır. Yıl içerisinde intikal eden tespit, tahakkuk, araç ve eşyaların tasfiye oranı %85 olarak gerçekleşmiştir. Gümrük ve Muhafaza Baş Müdürlükleri ve Tasfiye İşletme Bölge Müdürlükleri eşyanın 30 gün içinde teslim alınması için talimatlandırılmıştır. Genelge ile antrepolarda bekleyen ve takip edilmeyen eşyaya uygulanacak işlem belirlenerek tasfiye veya ekonomiye kazandırma süreci hızlandırılmıstır. Buna göre 6 aydan fazla genel antrepolarda bekleyen ve takip edilmeyen eşya ile ilgili olarak gümrük idaresince 30 gün içerisinde işlem veya kullanım belirlenmesi istenebilmektedir. 114

131 AMAÇ- 5 KURUM İMAJINI GÜÇLENDİRMEK Hedef 5.1. Kurum imajını güçlendirmek Halkla ilişkiler birimini kurmak ve işlerlik kazandırmak Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Gümrük tanıtım faaliyeti Adet/Yıl 2 Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Gümrük imajını iyileştirme oranı % 20 Kurum kültürü oluşturma eğitimleri Kişi 100 Müsteşarlık bülteni yayımlama periyodu Sıklık 3 Aylık Yurtiçi ve yurtdışı bilgilendirme faaliyetlerine önem vermek Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Halkla ilişkiler biriminin kurulması Yıl 2010 ULAŞILAMADI Bakan Onayı ile kurulmuş olup, henüz faaliyete geçmemiştir Dış ticaret istatistiklerini derlemek, değerlendirmek ve yayınlamak Performans Göstergesi Ölçüm Birimi 2010 Hedefi Kullanıma sunum zamanı Yıl 2010 Hedefe Ulaşma Durumu Sapma Nedeni Toplantı sayısı yurtiçi/yurtdışı Adet 7 İstatistiki bilgi taleplerinin karşılanma süresinin kısalması Gün 1 ULAŞILAMADI 2010 yılında 4 adet toplantıya katılım sağlanmıştır. 115

132 İstatistik bülteni yayınlanması Sıklık Aylık/Yıllık Kurum imajını güçlendirmek hedefine ait 2010 yılı gerçekleşmeleri değerlendirildiğinde; toplam 9 göstergeden 7 tanesinde (%78) hedefe ulaşılmış olup, 2 göstergede hedefe (%22) ulaşılamamıştır. Müsteşarlığımızın İngilizce Web sitesi yenilenmiştir. Antalya da düzenlenen Uluslararası e-gov konferansında stant açılmıştır. Gümrük Müsteşarlığı ve TÜİK Başkanlığının ortak çalışması neticesinde periyodik olarak Dış Ticaret istatistikleri bülteni yayınlanmaktadır. Teşkilatımızın kaçakçılıkla mücadele faaliyetleri çerçevesinde yürütülen çalışmalar ve yapılan operasyonlarla ilgili olarak hazırlanan haftalık ve aylık basın bültenlerinin medya kuruluşları aracılığıyla kamuoyuna duyurulması hizmeti aksatılmadan sürdürülmektedir. Kaçakçılıkla mücadele faaliyetleri çerçevesinde yapılan operasyonlar ve yakalamalara ilişkin olarak, 2009 yılının ilk üç aylık dönemi ile 2010 yılının ilk üç aylık dönemi karşılaştırması yapıldığında; her iki dönemde de 3 adet Aylık Basın Bülteni, 12 adet Haftalık Basın Bülteni hazırlanarak Müsteşarlığımız Web sayfası ve medya kuruluşları aracılığı ile kamuoyuna duyurulmuştur. Ayrıca kaçakçılık yakalamaları ve değerlendirmelere ilişkin yazılı ve görsel basına 2009 yılının son üç aylık döneminde 3 adet haber metni verilmiş, bu rakam 2010 yılının son üç aylık döneminde ise 6 ya yükselmiştir. Müsteşarlığımızda görevli değişik unvanlardaki personelimizin katılımıyla 2 ayrı grup halinde Kurum Kültürü Seminer programı düzenlenmiştir. Bu seminerlere toplam 3689 kişi katılmıştır. Ocak-Mart/2010 dönemini kapsayan ilk Gümrük Bülteni Nisan/2010'da yayımlanmış, Taşra ve Merkezde personele dağıtımı yapılmıştır. 3'er aylık dönemlerle yayımlanmaya devam edilmiş olup 2010 yılı içinde 4 adet yayınlanmıştır. 4. Performans Bilgi Sisteminin Değerlendirilmesi Stratejik Plan ile uyumlu bütçe içi ve dışı tüm kaynakların yer aldığı 2010 yılı Performans programının hazırlanmasını müteakip programda yer alan, Performans hedefleri, performans göstergeleri, faaliyetler ile kaynakların faaliyetlere dağılımı e- bütçe sistemine 2011 yılı bütçesi ile uyumlu olarak girilmiştir. 116

133 IV. KURUMSAL KABİLİYET VE KAPASİTENİN DEĞERLENDİRİLMESİ

134 A- ÜSTÜNLÜKLER Vergi tahsilatında yüksek paya sahip kurum, İşinde uzman ve özverili personel, Personelin emeklilik sonrası iş olanağı, Gümrük Birliği vasıtasıyla AB ile ilişkilerin üst seviyede olması, Hareketli iş ortamı, manevi tatmin. B- ZAYIFLIKLAR Çalışanın güvenlik yetersizliği, Personel karamsar/ümitsiz, Gümrük/Muhafaza yetki çakışması, Merkez ve taşra teşkilatındaki fiziki sorunlar (bina ve çalışma koşulları), Merkez-taşra iletişim eksikliği, güvensizlik ve bilgi paylaşımı yetersizliği, Taşra teşkilatında teknik ve donanımsal altyapı yetersizlikleri, Bilgi sistemleri arası entegre eksikliği, Etkin İnsan Kaynakları Yönetimi eksikliği (sahipsizlik, aile birliğinin olmaması, eğitim eksikliği vs), Görev tanım ve süreçlerinin tam olarak belirlenmemiş olması, Kamuoyundaki Kurum İmajının iyileştirilmesine yönelik politika eksikliği. C- DEĞERLENDİRME Kamu yönetiminde hızlı bir değişim ve dönüşümün yaşandığı süreçte, Kurumumuzun görev alanlarına ilişkin yürüttüğü kamu hizmetlerinin etkinlik ve verimliliğinin artırılmasında, üstünlükler ve fırsatlar önemli bir rol oynamakta, zayıflıklar ise düzeltilmesi, iyileştirilmesi ve geliştirilmesi gerekli alanlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Teşkilatın hemen hemen tamamına yakın idaresinde otomasyona geçilmiş olması, hizmetlerin doğrudan ve hızlı olarak gerçekleşmesini sağlamakta, kırtasiyeciliği ve bürokrasiyi azaltmaktadır. Sorunsuz hizmet, sorumlu idare anlayışıyla hizmetlerini yürüten Müsteşarlığımız, özverili çalışmalar sonucunda geleneksel gümrükten e- gümrük e dönüşümü büyük oranda gerçekleştirmiş, e-devlete giden yolda en önde giden kurumlardan biri olmuştur. Uluslararası standartlarda hizmet veren ve toplumun beklentilerini karşılayan, aidiyet duygusunu benimsemiş ve bilgi teknolojilerinden azami ölçüde yararlanan personel yapısı oluşturularak; Merkez ve taşra teşkilatındaki fiziki sorunlar teknik ve donanımsal altyapı yetersizlikleri, bilgi sistemleri arasındaki entegrasyon eksikliğinin giderilmesini teminen yapılan çalışmalar devam edecektir. 117

135 V. ÖNERİ VE TEDBİRLER

136 A YILI EYLEM VE HEDEFLERİ e-dönüşüm Türkiye Projesi kapsamında, Gümrük Müsteşarlığınca koordine edilen dış ticarette e-belge projesi ile dış ticaret işlemlerinde kullanılan bilgi ve belgelerin kurumlar arasında elektronik ortamda paylaşılması ve tüm işlemlerin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir yılında söz konusu projenin diğer kurumlara da yaygınlaştırılması ile dış ticarete dahil olan tüm kurumlar tarafından düzenlenen kontrol ve uygunluk belgelerinin gümrük idaresine elektronik sunumu sağlanarak, dış ticarette tek pencere uygulaması başlatılacaktır. Müsteşarlığın yerine getirdiği tüm hizmetlerin insansız ve kâğıtsız yapılması nihai hedef olacaktır. Ulusal ve uluslararası düzeyde etkin işbirliği ve bilgi paylaşımı suretiyle gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi ve hızlandırılması konusunda gerekli çalışmalar yapılacak ve Ortak Gümrük Kapısı, Basitleştirilmiş Gümrük Hattı gibi projelere öncelik verilecektir Bölgesel ve ikili işbirliğine ağırlık verilecek ve İpek Yolu rotası gümrük idarelerinin işbirliği geliştirilerek tarihi İpek Yolunun canlandırılmasında bölge ülkeleri gümrük idarelerine öncülük edilecektir. Yurtdışı gümrük müşavirlikleri faaliyete geçirilerek, bölgesel ve ikili düzeyde daha etkin işbirliği suretiyle gümrük alanında sorunlar yerinden, zamanında ve hızlı çözüme kavuşturulacaktır. Gümrük denetim elemanlarının münferit olaylara ilişkin görevlendirilmeleri yerine, sonradan kontrol kapsamında risk kriterlerine dayalı olarak belirlenen yükümlüler ile kaçakçılık yapılması riski yüksek eşya grupları esas alınarak sektörel bazda incelemeler yapmaları; yeni teftiş yöntemlerinin belirlenmesi ile soruşturma ve incelemelerde etkinlikleri sağlanacaktır. Dünyadaki modern gümrük uygulamaları ve yöntemleri takip edilerek ülkemiz gümrük sistemine uyarlanacak, bölgesinde örnek bir gümrük idaresi oluşturulacaktır. Gümrük Müşavirliği mesleğinin yasal alt yapısı oluşturulacaktır. Mevzuat düzenlemeleri yapılarak Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği uygulamaları geliştirilecektir. Gümrük Laboratuarlarının modernizasyonu çalışmalarına devam edilecektir. Özet beyan olarak kabul edilen serbest bölge işlem formlarının, elektronik ortamda işlem görmesini sağlayacak serbest bölgeler bilgisayar uygulama programı hazırlanacaktır. Ortak Transit Sözleşmesine taraf olabilecek hukuki ve fiziki altyapı tamamlanacaktır. 118

137 Ticaret erbabı ile Gümrük Müsteşarlığı arasında ilişkileri, ticareti kolaylaştırma esası temelinde; uluslararası düzeyde ticaretin kolaylaştırılmasına ilişkin düzenlemeler yapılacaktır. Risk analizi esaslı sonradan kontrol sistemi geliştirilerek, etkililiği artırılacaktır. Serbest Dolaşıma Giriş Beyannamelerinin ertelenmiş kontrolünün GÜVAS aracılığıyla incelemeleri etkin bir şekilde yaparak vergiden kaçınma ve vergi kaçağını önleme çalışmaları devam edecektir. Kurumun iç kontrol açısından risk alanları tespit edilip ölçme, izleme ve değerlendirme mekanizması oluşturulacak ve idarenin iç kontrol sistemine işlerlik kazandırılacaktır. Yap-İşlet-Devret modeliyle yapılandırma ve modernizasyon çalışmalarına devam edilecek, Müsteşarlığımız hizmet binalarının fiziki şartları iyileştirilecektir. Kaçakçılıkla mücadelede etkinliği artırmak amacıyla, Müsteşarlığımız ile İçişleri Bakanlığı arasında Kaçakçılıkla Mücadelede Gümrük İşbirliği Protokolü yapılacaktır. ECO bünyesinde yer alan üye devletler için ortak kaçakçılık ve gümrük suçları veri bankası oluşturulacaktır. Yolcu taşıyan firmaların varış öncesi bilgi verme yükümlülüğü için gerekli mevzuat değişikliği yapılacak, havayolu şirketleri, acenteler, Türk Telekom GSM operatörleri vb. kuruluşlar ile mutabakat sağlanacaktır. Mobil müdahale ekipleri oluşturulacaktır. Operasyon, irtibat ve kontrol merkezi kurulacaktır. İstihbarat elemanı ve kapasitesi artırılacaktır. Kaçakçılıkla mücadelede kullanılan teknik ekipman sayısı ve kapasitesi artırılacaktır. Nezarethaneler, ifade alma ve görüşme odası, atış poligonu ve simülasyonlu atış eğitim merkezleri kurulacaktır. Tasfiye işlemlerinin hızlandırılması amacıyla; ihtiyaç tespiti yapılarak bölgelerin depo ihtiyacı karşılanacak, depolarda bekleyen eşyaların da tasfiye süreçlerinin hızlandırılması için çalışmalar yapılacaktır. Gümrük iş ve işlemlerini basitleştirmek, kolaylaştırmak ve etkinleştirmek amacıyla bilgi teknolojileri uygulamaları geliştirilecektir; Güçlü, çağdaş ve dinamik bir organizasyon olmak amacıyla insan kaynakları kapasitesi güçlendirilecek, unvan ve kadro çeşitliliği azaltılacaktır. Hukuk Bilgi Sisteminin merkez ve taşra teşkilatında kullanılmasında etkinlik artırılacaktır. Kurum imajını güçlendirmek amacıyla, gümrük tanıtım faaliyetleri artırılacak, kurum kültürü oluşturma eğitimleri yapılacaktır. 119

138

139 VI. EKLER

140 1: Üst Yöneticinin İç Kontrol Güvence Beyanı 2: Mali Hizmetler Birim Yöneticisinin Beyanı

141

142 Ek-1: Üst Yöneticinin İç Kontrol Güvence Beyanı İÇ KONTROL GÜVENCE BEYANI Üst yönetici olarak yetkim dahilinde; Bu raporda yer alan bilgilerin güvenilir, tam ve doğru olduğunu beyan ederim. Bu raporda açıklanan faaliyetler için bütçe ile tahsis edilmiş kaynakların, planlanmış amaçlar doğrultusunda ve iyi mali yönetim ilkelerine uygun olarak kullanıldığını ve iç kontrol sisteminin işlemlerin yasallık ve düzenliliğine ilişkin yeterli güvenceyi sağladığını bildiririm. Bu güvence, üst yönetici olarak sahip olduğum bilgi ve değerlendirmeler ve benden önceki yöneticiden almış olduğum bilgiler, iç kontroller, iç denetçi raporları ile Sayıştay raporları gibi bilgim dahilindeki hususlara dayanmaktadır. Burada raporlanmayan, idarenin menfaatlerine zarar veren herhangi bir husus hakkında bilgim olmadığını beyan ederim. (ANKARA- 29/04/2011) Ziya ALTUNYALDIZ Müsteşar

143 Ek-2: Mali Hizmetler Birim Yöneticisinin Beyanı MALİ HİZMETLER BİRİM YÖNETİCİSİNİN BEYANI Mali hizmetler birim yöneticisi olarak yetkim dahilinde; Bu idarede, faaliyetlerin mali yönetim ve kontrol mevzuatı ile diğer mevzuata uygun olarak yürütüldüğünü, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasını temin etmek üzere iç kontrol süreçlerinin işletildiğini, izlendiğini ve gerekli tedbirlerin alınması için düşünce ve önerilerimin zamanında üst yöneticiye raporlandığını beyan ederim. İdaremizin 2010 yılı Faaliyet Raporunun III/A- Mali Bilgiler bölümünde yer alan bilgilerin güvenilir, tam ve doğru olduğunu teyit ederim. (ANKARA-29/04/2011) Fatih İslam KARAOĞLU Strateji Geliştirme Daire Başkanı

144 STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI