Ayrıntı: 999 Ağır Kitaplar: 38. Hayalet Karl Marx Seçme Yazılar. Kitabın Özgün Adı Karl Marx: Selected Writings. Editör Güçlü Ateşoğlu

Transkript

1

2

3 KARL MARX ( ): Filozof, iktisatçı, gazeteci ve politikacı olan Karl Marx 5 Mayıs 1818 de Almanya nın Trier şehrinde, orta sınıf bir ailede doğdu. Marx ın babası Heinrich Marx Aydınlanmacı fikirlere sahip, Kant ve Voltaire gibi düşünürlerin çalışmalarına aşina, liberal politikadan yana, seküler bir eğitim almış bir avukattı. Yahudi kökene sahip Heinrich işlerini daha rahat sürdürebilmek için Hıristiyan olmuştu. Dokuz kardeşten üçüncüsü olan Karl Marx, 1824 Ağustosu nda Lutheryan Kilisesi nde vaftiz edildi da gireceği Trier Lisesi ne kadar büyük ölçüde babası tarafından özel olarak eğitildi. Lise yıllarında yoğun bir şekilde Latince ve Antik Yunanca öğrenen Marx, on yedi yaşındayken felsefe ve edebiyat eğitimi almak üzere Bonn Üniversitesi ne girdi. Bonn daki ilk yılının ardından babasının da baskısıyla Berlin Üniversitesi nde hukuk öğrenimine başladı. Marx, hukuk öğreniminin yanı sıra, felsefe ve edebiyatla ilgilenmeye devam ediyordu. O sıralarda, çocukluktan beri tanıdığı Jenny von Westphalen ile nişanlandı yılında Berlin de öğrenimini sürdürürken Hegel in felsefesiyle tanıştı ve Genç-Hegelciler adıyla bilenen bir gruba dahil oldu yılında doktora tezini tamamladı, ancak üniversitede kalma imkânı bulamadığından gazetecilik yapmaya başladı. Rheinische Zeitung adlı gazeteye yazılar yazan Marx, gazete üzerindeki Prusya hükümeti baskısından ötürü işsiz kaldı ve ardından Paris e geçti, burada radikal solcu kişilerin bir araya geldiği Deutsch-Französische Jahrbücher adlı yayın organında editörlük yapmaya başladı te Alman düşünür Friedrich Engels ile tanıştı ve aralarında ömür boyu süren bir dostluk gelişti. Engels in İngiltere de İşçi Sınıfının Durumu adlı çalışması Marx ın hayatında bir dönüm noktası olmuş, söz konusu çalışma o vakte kadar daha ziyade felsefe, edebiyat ve hukukla meşgul olan Marx ın ilgilisini politik ekonomiye kaydırmıştı. Politik ekonominin kimi isimleri (Adam Smith, David Ricardo, James Mill vb) ve Fransız sosyalistlerinin (Saint-Simon, Charles Fourier vb) eserleri üzerinde yoğun bir biçimde çalışmaya başladı. Politik faaliyetlerinden ötürü Paris ten sürülen Marx 1845 te Brüksel e gitti; bu yıllarda Alman felsefesinin eleştirisini yapmaya devam ediyordu yılında ömrünün sonuna kadar kalacağı Londra ya geçti. Bir taraftan politik ekonomi çalışmalarını sürdürüyor, bir taraftan da komünist örgütlenmelerde yer alıyordu yılında I. Enternasyonal in kuruluşuna katıldı. Jenny yle evliliklerinden yedi çocukları oldu, ancak çocuklardan sadece üçü hayatta kalabildi. Politik sürgünler ve yoksullukla geçen ömrüne Komünist Manifesto, Alman İdeolojisi, Grundrisse ve Kapital gibi sayısız kitap sığdıran Karl Marx, 14 Mart 1883 te Londra da hayata veda etti. DAVID MCLELLAN: Marx ve Marksizm üzerine araştırmalar yapan İngiliz bilim insanı. Üniversite öğrenimini Oxford da tamamladı, aynı üniversitede öğretim üyesi olarak çalıştı. University of London, University of Kent gibi pek çok üniversitede de misafir hoca olarak dersler veren Mclellan esas olarak politika teorisi alanında uzmandır. Yayımlanmış eserlerinden bazıları şunlardır: The Young Hegelians and Karl Marx (Genç-Hegelciler ve Karl Marx, 1969), Karl Marx: His Life and Thought (Karl Marx: Hayatı ve Düşüncesi, 1973), Marxism and Religion (Marksizm ve Din, 1987). GÜÇLÜ ATEŞOĞLU: Lisans ve yüksek lisans eğitimini ODTÜ Felsefe Bölümü nde yaptı ( ). Yüksek lisans tez konusu Hegel Felsefesi nde Öznelerarasılık ve Özgürlük Sorunu idi. Aynı bölümde başladığı doktorasını, Hegel Felsefesinde Metafizik başlığıyla Muğla Üniversitesi Felsefe Bölümü nde tamamladı. Selâhattin Hilâv a Saygı (Doğan Özlem le birlikte, 2006), Tarih Felsefesi: Seçme Metinler (Doğan Özlem le birlikte, 2006; 3. baskı: 2014), Alman İdealizmi I: Fichte (Eyüp Ali Kılıçaslan la birlikte, 2006; 2. baskı: 2017), Alman İdealizmi II: Hegel (2013), Spinoza ile Karşılaşmalar (Eylem Canaslan la birlikte, 2015), Varoluşçuluk, Fenomenoloji, Ontoloji (2016), Kant: Tarih, Politika, Ahlak, Din Üzerine Kısa Yazılar (yayımlanmayı bekliyor) başlıklı kitapların editörlüğünü üstlenen ve 23 baskı yapan Nigel Warburton ın Felsefenin Kısa Tarihi ni çeviren Ateşoğlu, 2010 yılından beri Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Felsefe Bölümü nde öğretim üyesi olarak çalışmalarını sürdürmektedir.

4 Ayrıntı: 999 Ağır Kitaplar: 38 Hayalet Karl Marx Seçme Yazılar Kitabın Özgün Adı Karl Marx: Selected Writings Editör Güçlü Ateşoğlu İngilizce Edisyonun Editörü David McLellan İngilizce ve Almancadan Çevirenler Güçlü Ateşoğlu, H. Bülent Gözkân, Aslı Önal, Mehmet Şiray, Murat Türkmen, Volkan Çıdam, Kâzım Özdoğan, Fuat Dara Elhüseyni, Selin Aktuyun, Engin Abat, Kurtul Gülenç, Seçim Bayazit, Utku Özmakas, Tanıl Bora, Bülent Eken, Sercan Çalcı, Mustafa Tüzel, Aziz Ufuk Kılıç Son Okuma İlbay Kahraman, Selin Aktuyun, Iraz Yaşar, Mehmet Ata Arslan, Derviş Aydın Akkoç Türkçe yayım hakları AnatoliaLit Agency aracılığıyla alınmıştır. Bu kitabın Türkçe yayım hakları Ayrıntı Yayınları na aittir. Kapak Tasarım Gökçe Alper Dizgi Hediye Gümen Baskı Kayhan Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Merkez Efendi Mah. Fazılpaşa Cad. No: 8/2 Topkapı/İstanbul Tel.: (0212) Sertifika No.: Birinci Basım İstanbul, Şubat 2017 Baskı Adedi 2000 ISBN Sertifika No: AYRINTI YAYINLARI Basım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş. Hobyar Mah. Cemal Nadir Sok. No.: 3 Cağaloğlu - İstanbul Tel.: (0212) Faks: (0212) & info@ayrintiyayinlari.com.tr twitter.com/ayrintiyayinevi facebook.com/ayrintiyayinevi instagram.com/ayrintiyayinlari

5 Hayalet Karl Marx Seçme Yazılar

6 AĞIR KİTAPLAR DİZİSİ İNSANLIĞIN MAHREM TARİHİ Theodore Zeldin RUJ LEKESİ Yirminci Yüzyılın Gizli Tarihi Greil Marcus BİZİ BİZ YAPAN HİKÂYELER Kendimizi Yaratma Üzerine Bir Deneme William Lowell Randall MARKSİZM, AHLAK VE TOPLUMSAL ADALET R. G. Peffer İMPARATORLUK Michael Hardt & Antonio Negri DİSİPLİN Askeri İtaat Üretiminin Sosyolojisi ve Tarihi Ulrich Bröckling HEP YUVAYA DÖNMEK Ursula K. LeGuin AHLAKİ PROTESTO SANATI Toplumsal Hareketlerde Kültür, Biyografi ve Yaratıcılık James M. Jasper KAMUSAL İNSANIN ÇÖKÜŞÜ Richard Sennett CAZ KİTABI Ragtime dan Fusion ve Sonrasına Joachim-Ernst Berendt KURTLARLA KOŞAN KADINLAR Vahşi Kadın Arketipine Dair Mit ve Öyküler Clarissa Pinkola Estés CİNSELLİĞİN TARİHİ Michel Foucault SEKS İSYANLARI Toplumsal Cinsiyet, Başkaldırı ve Rock n roll Simon Reynolds & Joy Press SÜRÜDEN DEVLETE Toplumsal Bağ Üzerine Psikanalitik Deneme Eugène Enriquez METİN ÇÖZÜMLEMELERİ Yasemin G. İnceoğlu & Nebahat A. Çomak Dişillik, Güzellik ve Şiddet Sarmalında KADIN VE BEDENİ Yasemin G. İnceoğlu & A. Kar ÇİÇEKLERİN KÜLTÜRÜ Jack Goody ORTAK ZENGİNLİK Michael Hardt & Antonio Negri KÜRESEL DÜNYA George Ritzer KARANLIĞIN KÜLTÜRLERİ Bryan D. Palmer SİYASAL BİLİNÇDIŞI Fredric Jameson TATLI ŞİDDET Trajik Kavramı Terry Eagleton ELEŞTİREL PSİKOLOJİ Dennis Fox & Isaac Prilleltensky & Stephanie Austin FAŞİST İDEOLOJİNİN DOĞUŞU Zeev Sternhell MEDYAYA KARŞI George Gerbner DİYALEKTİK İMGELEM Martin Jay ELEŞTIRININ ANATOMISI Northrop Frye SÖMÜRGE VE KÖLELIK Öteki Üzerine Seçme Yazılar Alexis de Tocqueville, Lütfi Sunar ALMAN SOSYOLOJİSİNİN FELSEFİ TARİHİ Frédéric Vandenberghe ÇOKLUK İmparatorluk Çağında Savaş ve Demokrasi Michael Hardt & Antonio Negri BİR AHLAK KURAMI Genel Etik & Bir Ahlak Felsefesi & Bir Kişilik Etiği Agnes Heller TARİH BOYUNCA KENT Kökenleri, Geçirdiği Dönüşümler ve Geleceği Lewis Mumford AÇIKLAMALI DÜZÜLKE Çok Boyutlu Bir Macera Edwin A. Abbott

7 AYRINTI NIN 999. KİTABI Hayalet Ayrıntı Yayınları otuz yıl önce Şenlikli Toplum kitabıyla yayım hayatına başladığından beri bir özleme sahip. Sömürünün olmadığı, insanın doğayı yok etmediği, kimsenin kimseyi ezmediği bir dünya özlemi. Böyle bir geleceğe ulaşmak için düşlere ve kitaplara ihtiyaç var. Yayımladığımız felsefe kitapları ile şiir kitapları, sosyoloji tartışmaları ile yeraltı romanları bunun karşılığıdır. Kiminde unutulmuş bir aşkın izleri, kiminde varlığa dair soruların merâkı yer alır. İnsanlık tarihi, kitabın yazgısının toplumun yazgısına bağlı olduğunu gösterir. Biri iyi olduğunda diğeri de iyi olur. Biri kötüleştiğinde diğeri de kötüleşir. Yazmak, okumak ve anlatmak bu yüzden değerlidir. Bugüne dek dokuz yüz doksan dokuz çeşit kitap yayımlayan Ayrıntı Yayınları, okuyan insana olan inancıyla yola devam ediyor.

8

9 İçindekiler Kısaltmalar Türkçe Baskıya Önsöz İngilizce Baskıya Önsöz İngilizce İkinci Baskıya Not I. Kısım Erken Dönem Yazılar Giriş Marx ın Babasına Mektubu Doktora Tezi TEZE DAIR NOTLARDAN Rheinische Zeitung Makaleleri BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ ÜZERINE...47 KÖLNISCHE ZEITUNG UN BAŞMAKALESI...48 KOMÜNIZM VE AUGSBURGER ALLGEMEINE ZEITUNG ODUN HIRSIZLIĞI KANUNU...50 ARNOLD RUGE YE MEKTUP...52 PRUSYA DAKI ZÜMRE KOMISYONLARI ÜZERINE...53 MOSELLE MUHABIRININ MÜDAFAASI Hegel in Hukuk Felsefesi nin Eleştirisi HEGEL IN DIYALEKTIĞI ÜZERINE

10 Hayalet DEMOKRASI ÜZERINE BÜROKRASI ÜZERINE OY KULLANMA/SEÇIM ÜZERINE Yazışması Yahudi Sorunu Üzerine I. YAHUDI SORUNU ÜZERINE II. GÜNÜMÜZ YAHUDI VE HIRISTIYANLARININ ÖZGÜRLEŞME YETENEĞI Hegel in Hukuk Felsefesi nin Eleştirisi Üzerine: Giriş Ekonomik ve Felsefi Elyazmaları YABANCILAŞMIŞ EMEK ÖZEL MÜLKİYET VE KOMÜNİZM HEGEL DİYALEKTİĞİNİN VE GENEL OLARAK FELSEFENİN ELEŞTİRİSİ FENOMENOLOJI PARA Ludwig Feuerbach a Mektup James Mill Üzerine Prusya Kralı ve Toplumsal Reform Makalesi Üzerine Eleştirel Notlar II. Kısım Tarihin Materyalist Kavranışı Giriş Kutsal Aile PROUDHON ÜZERINE YABANCILAŞMA VE PROLETARYA İDEALIST FELSEFE ÜZERINE İDEALİST TARİH GÖRÜŞÜ YAHUDI SORUNUNA GERI DÖNÜŞ FRANSIZ DEVRIMI FRANSIZ MATERYALIZMI VE SOSYALIZMIN KÖKENLERI Feuerbach Üzerine Tezler

11 Karl Marx 14. Alman İdeolojisi MATERYALIST YÖNTEMIN ÖNCÜLLERI ÖZEL MÜLKIYET VE KOMÜNIZM KOMÜNIZM VE TARIH KOMÜNIST DEVRIM EGOIZM VE KOMÜNIZM HAKKIN TEMELI OLARAK GÜÇ FAYDACILIK KOMÜNIZM DÖNEMINDE SANATSAL YETENEK KOMÜNIST TOPLUMDA BIREYLERIN ÖZGÜR GELIŞIMI Annenkov a Mektup Felsefenin Sefaleti DEĞER VE ÇALIŞMA ZAMANI SINIF KARŞITLIĞI POLITIK EKONOMIDE YÖNTEM GREVLER ÜZERINE Eleştiriyi Ahlakileştirmek ve Eleştirel Ahlaklılık III. Kısım 1848 ve Sonrası Giriş Komünist Manifesto I. BURJUVALAR VE PROLETERLER II. PROLETERLER VE KOMÜNISTLER III. SOSYALIST VE KOMÜNIST YAZIN IV. KOMÜNISTLERIN ÇEŞITLI MUHALEFET PARTILERINE KARŞI KONUMU Ücretli Emek ve Sermaye Serbest Ticaret Sorunu Üzerine Konuşma Neue Rheinische Zeitung Makaleleri ALMANYA DA DEVRIM İNGILTERE DE DEVRIM VERGILER

12 Hayalet MARX IN MAHKEMEDE YAPTIĞI SAVUNMA KONUŞMASI Komünist Birliğe Çağrı Fransa da Sınıf Mücadeleleri Komünist Birlik Merkez Komitesi ne Konuşma Louis Bonaparte ın On Sekiz Brumaire i lerin Gazeteciliği BÜYÜK BRITANYA NIN POLITIK PARTILERI HINDISTAN DAKI BRITANYA EGEMENLIĞININ GELECEK SONUÇLARI Halkın Gazetesi nin Yıldönümündeki Konuşma Mektupları AVRUPA DAKI DEVRIME İLIŞKIN BEKLENTILER SINIF MÜCADELESI VE PROLETARYA DIKTATÖRLÜĞÜ ORDU VE TARIHSEL MATERYALIZM IV. Kısım Ekonomi Giriş Grundrisse GENEL GİRIŞ ÜRETIMIN TOPLUMSAL NITELIĞI KAPITALIZMIN YÜKSELIŞI VE ÇÖKÜŞÜ YABANCILAŞMIŞ EMEK MAKINELER, OTOMASYON, SERBEST ZAMAN VE KOMÜNIZM Politik Ekonominin Eleştirisi ne Önsöz Artı Değer Teorileri KAPITALIST TOPLUMDA YABANCILAŞMIŞ EMEK ÜRETICI OLMAYAN EMEK KAPITALIST TOPLUMDA ÇIFTÇILER VE ZANAATKÂRLAR RICARDO VE EMEĞIN DEĞERI RICARDO VE ARTI DEĞER

13 Karl Marx RICARDO VE ORTA SINIF ÜRETIM VE TÜKETIM KLASIK EKONOMININ TARIHSEL OLMAYAN BAKIŞ AÇISI KAPITALIST ÜRETIMIN GELIŞIMI: BIR ÖZET Kapital CILT METANIN İKI UNSURU: KULLANIM DEĞERI VE DEĞER (DEĞERIN TÖZÜ, DEĞERIN BÜYÜKLÜĞÜ) METADA TEMSIL EDILEN EMEĞIN İKILI KARAKTERI DEĞER BIÇIMI YA DA MÜBADELE DEĞERI DEĞER İFADESININ İKI KUTBU: GÖRELI DEĞER BIÇIMI VE EŞDEĞER BIÇIM GÖRELI DEĞER BIÇIMI METANIN FETIŞ KARAKTERI VE BUNUN GIZEMI MÜBADELE VE PARA SERMAYENIN GENEL FORMÜLÜ EMEK GÜCÜNÜN SATIN ALINMASI VE SATILMASI ARTI DEĞER ÜRETIMI DEĞIŞMEYEN VE DEĞIŞEN SERMAYE ARTI DEĞER ORANI İŞGÜNÜ İŞBÖLÜMÜ KAPITALIST BIRIKIMIN GENEL YASASI İLK BIRIKIM KAPITALIST BIRIKIMIN TARIHSEL EĞILIMI CILT ÜÇLÜ FORMÜL SINIFLAR Doğrudan Üretim Sürecinin Sonuçları ÜRETİM SÜRECİNDE YABANCILAŞMA SOSYALIZME DOĞRU BIR AŞAMA OLARAK KAPITALIZM FABRIKA İŞÇISI VE ZANAATKÂR ÜRETKEN VE ÜRETKEN OLMAYAN EMEK YABANCILAŞMIŞ EMEK KAPITALIST İLIŞKININ YENIDEN ÜRETIMI

14 Hayalet Mektupları MARX IN EKONOMISİ ÜZERINE DARWIN ÜZERINE MAKINELER ÜZERINE V. Kısım Geç Dönem Politik Yazılar: Giriş I. Enternasyonal Açılış Konuşması EMEKÇILER Sendikalar Üzerine Fransa da İç Savaş YAYIMLANAN VERSIYONDAN MÜSVEDDELERDEN Komünist Manifesto nun Almanca İkinci Basımına Önsöz Bakunin in Devlet ve Anarşi si Üzerine Gotha Programının Eleştirisi Mikhailovsky ye Mektup Genelge Vera Zasuliç e Mektup MEKTUP MÜSVEDDELERDEN Adolph Wagner Üzerine Yorumlar Komünist Manifesto nun Rusça Basımına Önsöz Mektuplar: İŞÇI SINIFI BILINCI ÜZERINE İRLANDA ÜZERINE KOMÜN ÜZERINE ŞIDDETLI DEVRIM ÜZERINE

15 Karl Marx Kronolojik Tablo Genel Kaynakça Çevirenler Dizin

16