AYDINLATMA TEKNİĞİ SEMİNERİ EK DOKÜMANLAR

Transkript

1 FİZİĞİ YAPI ENSTİTÜSÜ UZMANLIK AYDINLATMA TEKNİĞİ SEMİNERİ EK DOKÜMANLAR

2 İNSANIN BÜYÜMESİ (Karteziyen Grafik) BOY YAŞ Erkek Kız 1 75,0 74,0 2 85,0 84,0 3 95,0 92, ,0 98, ,0 104, ,0 112, ,0 116, ,0 120, ,0 126, ,0 130, ,0 137, ,0 144, ,0 146, ,0 152, ,0 158, ,0 160, ,0 162, ,0 165, ,5 165, ,0 165,5 boy (cm) yaş Erkek Kız Dosya adı : BoyGrafik.xls Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 2 / 25

3 BÖLGELİK / GENEL AYDINLATMA İLİŞKİSİ (Karteziyen Grafik) Bölgelik aydınlatmaya eşlik etmesi gereken minimum genel aydınlatma düzeyleri. Formül : E = E 10 g b Bölgelik Aydınlık Düzeyi En az Genel Aydınlık Düzeyi En az Genel Aydınlık (lx) Bölgelik Aydınlık (lx) Dosya adı: EnAzAydinlik.xls Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 3 / 25

4 YANSITMA, GEÇİRME ve YUTMA ÇARPANLARI (Karteziyen Grafik) Cam için n i = 1,00 n ti = 1,5000 τ r = düzgün geçme çarpanı n t = 1,50 τ i0 = 0,9700 ρ r = düzgün yansıma çarpanı α = yutma çarpanı θ i θ t τ r ρ r α 0,0 0,0 0,8953 0,0747 0,0300 θ i 5,0 3,3 0,8953 0,0747 0, ,0 6,6 0,8953 0,0748 0, ,0 9,9 0,8952 0,0749 0, ,0 13,2 0,8948 0,0752 0,0300 n i 25,0 16,4 0,8941 0,0760 0, ,0 19,5 0,8926 0,0775 0, ,0 22,5 0,8898 0,0802 0,0300 n 40,0 25,4 0,8850 0,0850 0,0300 t 45,0 28,1 0,8771 0,0930 0,0300 θt 50,0 30,7 0,8641 0,1060 0, ,0 33,1 0,8433 0,1268 0, ,0 35,3 0,8108 0,1593 0, ,0 37,2 0,7607 0,2094 0,0299 n i 70,0 38,8 0,6854 0,2848 0, ,0 40,1 0,5759 0,3944 0, ,0 41,0 0,4236 0,5470 0,0294 θ i 85,0 41,6 0,2249 0,7465 0, ,0 41,8 0,0000 1,0000 0,0000 θ c (total yansıma kritik açısı) = Yok ρ r τ r 1,0 Yansıtma, Geçirme ve Yutma Çarpanları 0,9 Geçme/Yansıma/Yutulma Oranları 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0, Geliş Açısı τ r ρ r α Dosya Adı : Light-Optics.xls Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 4 / 25

5 M A N LI K S Ü A PI STİTÜ (Polar Grafik) EN IŞIK YEĞİNLİĞİ UZAYSAL DAĞILIMI FİZİĞ İ UZ Y Bakışımlı bir ışıklığın ışık yeğinliği uzaysal dağılımı Bakışımsız bir ışıklığın ışık yeğinliği uzaysal dağılımı Dosya adı: PolarGrafik.cdr Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 5 / 25

6 OPTİK IŞINIM, KIZILALTI IŞINIM, IŞIK ve MORÖTESİ IŞINIM DALGA BOYU SINIRLARI FİZİĞİ YAPI UZMANLIK ENSTİTÜSÜ 1mm IŞINIM 1nm OPTİK IŞINIM Kızılaltı IŞIK Morötesi C B A A B C 6 1mm=10 nm 3000 nm 1400 nm 780 nm 400 nm 380 nm 315 nm 280 nm 100 nm 1nm Dosya adı: Spektrum-1.cdr Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 6 / 25

7 ÇARPANLARLA İLGİLİ ÖN TAKILAR exa (eksa) E peta (peta) P téra (tera) T 10 9 giga (jiga) G 10 6 méga (mega) M 10 3 kilo (kilo) k 10 2 hecto (hekto) h 10 1 deca (deka) da 10-1 déci (desi) d 10-2 centi (santi) c 10-3 mili (mili) m 10-6 micro (mikro) μ 10-9 nano (nano) η pico (piko) p femto (famto) f atto (atto) a Dosya adı : OnTakilar.xls Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 7 / 25

8 UZMANLIK ENSTİTÜSÜ FİZİĞİ DALGA BOYLARINA GÖRE RENK SINIRLARI YAPI MAVİ SARI MAVİ MOR YEŞİL MAVİ SİYAH MOR YEŞİL TUR. KIRMIZI SİYAH TUR. KIR. 800 SARI - YEŞİL Dalgaboyu [nm] Dosya adı: Spektrum-3.cdr Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 8 / 25

9 IŞIKÖLÇÜMSEL BÜYÜKLÜK TANIMLARI IŞIK AKISI (Φ) Işınımın CIE nin ışıkölçümsel referans gözlemcisi üzerindeki etkisine göre değerlendirme ile, erkesel akıdan türetilmiş büyüklük. AYDINLIK (bir yüzeyin bir noktasında) (E) Bir yüzeyin, bir noktasını çevreleyen sonsuz küçük bir parçacığının aldığı akının, bu yüzey parçacığının alanına bölümü. NOT: 1. Aydınlık nicel anlamda kullanıldığında aydınlık düzeyi denmelidir. 2. Ne tür bir aydınlık olduğu belirtilmemiş ise, bu terim ışıksal aydınlık anlamına da gelir. ORTALAMA AYDINLIK (sınırlı bir yüzeyde) (E ort ) Söz konusu sınırlı yüzeyin aldığı akının yüzey yüzölçümüne bölümü IŞIK YEĞİNLİĞİ (bir kaynağın, verilmiş bir doğrultuda) (I v ; I) Kaynaktan çıkan (ayrılan) ve verilmiş doğrultuyu içeren katı açı elementi (parçacığı) içine yayımlanan ışık akısının, bu katı açı elementine bölünmesi ile elde edilen değer. IŞIKLILIK (verilmiş bir noktada, verilmiş bir doğrultuda) (L) Söz konusu noktayı çevreleyen sonsuz küçük bir yüzey parçacığının, verilmiş doğrultudaki ışık yeğinliğinin, bu yüzey parçacığının verilmiş doğrultuya dik bir düzlem üzerindeki izdüşümün alanına bölümü. ORTALAMA IŞIKLILIK (sınırlı bir yüzeyde, verilmiş bir doğrultuda) (L ort ) Söz konusu sınırlı yüzeyin, verilmiş doğrultudaki ışık yeğinliğinin, verilmiş doğrultuya dik bir düzlem üzerindeki izdüşüm alanına bölümü. Dosya adı : tanimlar.doc Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 9 / 25

10 IŞIKÖLÇÜMSEL İLİŞKİLER FİZİĞİ YAPI UZMANLIK ENSTİTÜSÜ Işık kaynağından çıkan toplam ışık akısı = 4 lm 1 str içine giden ışıkı akısı =1lm doğrultu ile değişmeyen I=1cd 1m 2 yarıçapr=1m 1 steradyan (str) L =1asb=1/ nt E = 1 lm/m 2 t=1 (r=1) KÜRE (Bu küre, izotrop özellikte birincil ışık kaynağı gibi düşünülebilir.) 2 Işıklılık = Işık yeğinliği / Görünen yüzey = I/S a [cd/m ] 2 2 Kürenin görünen yüzeyi (daire) S = r = [m ] a Tam yayınık yansıma yapan yüzey (Lambert yüzeyi) Işıklılık = 1 [cd] / [m 2 ] 2 =1/ [cd/m ] = 1 [apostilb] (asb) 1 [apostilb] = 1/ [nit] S 0 I a S a I 0 Değişik açılardan bakışta, I a = I0 cos S a= S0 cos I a / S a = I 0 / S0 ışıklılık değişmez! Dosya adı: FotoMetRelations.cdr Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 10 / 25

11 IÞIKÖLÇÜMSEL BÝRÝMLER 1 lux =1lm/m 2 1 phot =1lm/cm 2 1 phot =10 4 lux 1 nit =1cd/m 2 1 stilb =1cd/cm 2 1 stilb =10 4 nit 1 lambert =1/ stilb = 0,31831 stilb 1 lambert =10 4 / nit = 3 183,1 nit 1 apostilb =1/ nit 1 apostilb =10-4 / stilb = 0, stilb 1 blondel = 1apostilb 1 nit = apostilb L [apostilb] = r E [lux] (r, tam mat yüzey için) r = L [apostilb] / E [lux] r = L [nit] / E [lux]) Iþýk akýsý ( ):lm Aydýnlýk düzeyi (E) :lm/m 2, lux, phot Iþýk yeðinliði (I) :cd Iþýklýlýk (L):cd/m 2, nit, stilb, apostilb, blondel Yansýtma çarpaný (r) :birimsiz Dosya adý : Fotometrik-Iliskiler.vp Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 11 / 25

12 UZMANLIK AKKOR LAMBA BİLEŞENLERİ FİZİĞİ YAPI ENSTİTÜSÜ 1- Ampul 2- Eylemsiz (inert) gazlı ortam 3- Tungsten filaman 4- Elektriksel bağlantı teli 5- Elektriksel bağlantı teli 6- Destek telleri 7- Cam kaide (stem) 8- Elektriksel bağlantı teli 9- Dip 10- Yalıtkan 11- Elektriksel bağlantı Dosya adı: AkkorLamba.cdr Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 12 / 25

13 UZMANLIK DALGA BOYUNA GÖRE IŞIK RENKLERİ RGB ve CMYK renk sistemlerine göre değerler FİZİĞİ YAPI ENSTİTÜSÜ Dalgaboyu [nm] RGB / CMYK 380 R:0 G:0 B:0 / C:0 M:0 Y:0 K: R:0 G:0 B:100 / C:100 M:100 Y:0 K:0 R:0 G:30 B:100 / C:100 M:70 Y:0 K:0 500 R:0 G:80 B:90 / C:100 M:20 Y:10 K:0 R:50 G:89 B:0 / C:30 M:11 Y:100 K:0 550 R:79 G:100 B:0 / C:21 M:0 Y:100 K:0 600 R:90 G:100 B:0 / C:10 M:0 Y:100 K:0 R:100 G:100 B:0 / C:0 M:0 Y:100 K:0 R:100 G:66 B:0 / C:0 M:34 Y:100 K:0 650 R:100 G:39 B:0 / C:0 M:61 Y:100 K:0 700 R:100 G:10 B:0 / C:0 M:90 Y:100 K: R:0 G:0 B:0 / C:0 M:0 Y:0 K: Not: RGB değerleri oran olarak verilmiştir. Gerçek RGB değerlerini bulmak için 2.55 ile çarpınız. Dosya adı: Spektrum-2.cdr Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 13 / 25

14 UZMANLIK IŞIĞIN YANSIMA VE GEÇME BİÇİMLERİ FİZİĞİ YAPI ENSTİTÜSÜ düzgün yansıma tam yayınık yansıma yarı yayınık yansıma karışık yansıma karışık yansıma düzgün geçme tam yayınık geçme yarı yayınık geçme karışık geçme karışık geçme Dosya adı: YansimaGrafik.cdr Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 14 / 25

15 UZMANLIK PARLAK VE MAT YÜZEYLERİN GÖRÜNÜRLÜĞÜ FİZİĞİ YAPI ENSTİTÜSÜ Işık kaynağı Göz Düzgün yansımada yalnızca bir doğrultuda göze ışık gelir ve göz yüzeyi değil, ışık kaynağını görür. (Düzgün geçme için de durum aynıdır.) Işık kaynağı Göz Yayınık yansımada, yansıyan ışık tüm doğrultulara dağıldığı için, yüzeyin her noktasından göze ışık gelir ve yüzey görünür. (Yayınık geçme için de durum aynıdır.) Dosya adı: ParlakMat.cdr

16 YANSITMA, YUTMA VE GEÇİRME ÇARPANLARI Yansıtma Çarpanları Temiz beton yüzeyler Eski beton yüzeyler Yeni çıplak tuğla duvar yüzeyi Eski çıplak tuğla duvar yüzeyi Temiz beyaz kireç badana Kirli beyaz kireç badana Sulu beyaz boyalar Beyaz yağlı boya Alüminyum boya Sarı perdeler (kumaş) Kırmızı perdeler (kumaş) Mavi perdeler (kumaş) Gümüş grisi perdeler (kumaş) Koyu kahverengi perdeler (kumaş) Siyah kadife Beyaz kağıt Beyaz parşömen Beyaz emay Beyaz fayans Beyaz mermer Su mermeri Arduaz Cilalı koyu meşe Cilalı açık meşe Ceviz ve maun Cilalı gürgen Cilalı karaağaç Cilalı dişbudak Cilalı şimşir mm renksiz saydam cam mm renksiz saydam cam mm beyaz buzlu cam YFU Yansıtma, Yutma ve Geçirme Çarpanları 1 / 3 Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 15 / 25

17 Yoğun beyaz opal cam (1.3 4 mm) mm beyaz opalin cam mm beyaz opalin cam Renkli opalin camlar Ayna Parlak gümüş Parlak nikel Mat nikel Parlak alüminyum Mat alüminyum Bakır Parlak krom Mat krom Kalay ve yeni teneke Kuru toprak Çim alanlar Derin sular Sığ sular Kar Renkler Beyaz Sarı, koyu-orta- açık Bej, koyu-orta- açık Kahverengi, koyu-orta-açık Kırmızı, koyu-orta-açık Yeşil, koyu-orta-açık Mavi, koyu-orta-açık Gri, koyu-orta-açık Siyah Fildişi beyazı Saman rengi Veronez yeşili Utrmer mavisi YFU Yansıtma, Yutma ve Geçirme Çarpanları 2 / 3 Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 16 / 25

18 Yutma çarpanları Beyaz kağıt ve beyaz parşömen Su mermeri, 8 mm 10 mm Beyaz ipek kumaş mm renksiz saydam cam mm renksiz saydam cam Yoğun beyaz opal cam mm Beyaz opalin cam 2 mm, 3 mm Renkli opalin camlar Geçirme çarpanları Beyaz kağıt Beyaz parşömen mm su mermeri mm su mermeri mm renksiz saydam cam mm renksiz saydam cam mm beyaz buzlu cam mm beyaz buzlu cam Yoğun beyaz opal cam mm Beyaz opalin cam 2 mm Beyaz opalin cam 3 mm Sarı ve turuncu opalin camlar 2 3 mm Koyu renkli opalin camlar Beyaz ipek kumaş Renkli ipekli kumaşlar YFU Yansıtma, Yutma ve Geçirme Çarpanları 3 / 3 Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 17 / 25

19 UZMANLIK FİZİĞİ YAPI ENSTİTÜSÜ GÖZÜN YATAY KESİTİ Saydam tabaka (kornea) İris (göz bebeği) Pupil Ön oda Göz merceği Camsı sıvı Ağ tabaka (retina) Damar tabaka Odaklama noktası (sarı leke) Kör nokta Görme siniri Göz ekseni Dosya adı: GozKesit.cdr Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 18 / 25

20 GÖZÜN DUYARLIK EĞRİLERİ 1,00 0,90 0,80 Gece Gündüz 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0, Dosya adı : GozSpektrum.xls Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 19 / 25

21 CIE RENK ÜÇGENİ KOORDİNATLARI Koordinatlar Koordinatlar Dalga Boyu x y z Dalga Boyu x y z 380 0, , , ,5125 0,4866 0, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,00000 Dosya adı : CIE-RenkUcgeni-5.xls Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 20 / 25

22 UZMANLIK CIE RENK ÜÇGENİ FİZİĞİ YAPI ENSTİTÜSÜ Dosya adı: CIE-Ucgeni.cdr Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 21 / 25

23 CIE RENK ÜÇGENİNDE ÖZEL NOKTA VE EĞRİLER CIE Koordinatları Özel Noktalar Renk x y z Kuramsal Beyaz noktası (E) Beyaz 0, , , nm Mor - Mavi/Mor sınırı 0, , , nm Mavi/Mor - Mavi sınırı 0, , , nm Mavi - Yeşil/Mavi sınırı 0, , , nm Yeşil/Mavi - Yeşil sınırı 0, , , nm Yeşil - Sarı/Yeşil sınırı 0, , , nm Sarı/Yeşil - Sarı sınırı 0, , , nm Sarı - Turuncu sınırı 0, , , nm Turuncu - Turuncu/Kırmızı sınırı 0, , , nm Turuncu/Kırmızı - Kırmızı sınırı 0, , ,00000 Etalon A 0, , ,14500 Etalon B 0, , ,29950 Etalon C 0, , , ,00 CIE Renk Üçgeni 0,90 0,80 530nm 528nm Tektürsel Renkler eğrisi Eştürsel renkler E noktası ile tektürsel renk eğrisi noktalarını birleştiren ışınsal doğru parçaları 0,70 0,60 510nm 568nm 569,7nm Eşdoymuşluk eğrileri Tektürsel renk eğrisinin, E noktasına göre üçgen içindeki homotetik eğriler y 0,50 0,40 0,30 497nm 493,9nm 5000K 6500K 8000K C B E A 2000K 3000K 4000K 588nm 599nm 637nm 676nm 780nm 0,20 0,10 476nm Purpuralar eğrisi 0,00 446nm 0,00 0,10 0,20 0,30 0,40 0,50 0,60 0,70 0,80 0,90 1,00 x Dosya adı : CIE-RenkUcgeni-5.xls Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 22 / 25

24 CIE RENK ÜÇGENİNDE KARA CİSİM EĞRİSİ ve BİRKAÇ FLÜORIŞIL ÖZDEK NOKTASI 0,90 520nm 0,80 510nm 540nm 0,70 555nm 0,60 Willemit 500nm 0,50 580nm y 0, K Kalsiyum Halofosfat 3000K A 2000K 1500K 600nm 0,30 490nm 6500K 10000K C B E Kalsiyum Silikat 650nm 780nm 0,20 480nm Kalsiyum Tungstat 0,10 450nm 0,00 380nm 0,00 0,10 0,20 0,30 0,40 0,50 0,60 0,70 0,80 x Dosya adı : KaraCisim.xls Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 23 / 25

25 IŞIK RENGİ SICAKLIKLARI ve RENKSEL GERİVERİM SİMGELERİ Renksel Geriverim 1A R a 90 - R a 100 / B R a 80 - R a 89 / A R a 70 - R a 79 / B R a 60 - R a 69 / R a 40 - R a 59-4 R a 20 - R a 39 - Renk Sıcaklıkları 2700 K sıcak beyaz / K ılık beyaz / K beyaz / K soğuk beyaz / K günışığı (güneşli) / K günışığı (güneşli) / K günışığı / K soğuk günışığı / K gök ışığı / - 80 Bu renk tanımları daha çok flüorışıl lambalar için kullanılmaktadır. Sağ kolondaki simgeler, lambanın renksel geriverimi ve renk sıcaklığını belirlemek için bazı firmaların (Osram, Philips) kullandığı simgelerdir. Örneğin 865, renksel geriverimi 1B grubunda olan 6500 K renk sıcaklığında bir lamba demektir Dosya adı : LightColor.xls Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 24 / 25

26 UZMANLIK FİZİĞİ YAPI ENSTİTÜSÜ GELİŞTİRİLMİŞ KRUITHOF EĞRİSİ Dosya adı: KruithofYasasi.cdr Aydınlatma Tekniği Semineri Ek Dokümanlar - 25 / 25