TÜRKİYE AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ KRONOLOJİSİ

Transkript

1 TÜRKİYE AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ KRONOLOJİSİ Temmuz: Türkiye, AET'ye ortaklık için baģvurdu. 11 Eylül: AET Bakanlar Konseyi, Ankara ve Atina'nın ortaklık baģvurularını kabul etti Eylül: Türkiye ile AET arasında Ortaklık AnlaĢması (Ankara AnlaĢması) imzalandı Aralık: Türkiye-AET Ankara AnlaĢması yürürlüğe girdi Kasım: Gümrük Birliği'ne iliģkin kuralları içeren Katma Protokol Brüksel'de imzalandı Temmuz: Katma Protokol, TBMM'de 69'a karģı 149 oyla kabul edildi. 22 Temmuz: Senato, Katma Protokol'ü kabul etti. 1 Eylül: Katma Protokol'ün ticari hükümleri "Geçici AnlaĢma ile yürürlüğe konuldu. AET, Türkiye'den ithal ettiği sanayi ürünlerine uyguladığı gümrük vergilerini ve miktar kısıtlamalarını (tekstil ürünleri hariç) kaldırdı Ocak: Katma Protokol yürürlüğe girdi. Türkiye, Birinci Gümrük Ġndirimi ve Konsolide Liberasyon Listesi Uyumu'nu (Ortak Gümrük Tarifesi) gerçekleģtirdi. 1 Ocak: Ġngiltere, Danimarka ve Ġrlanda Topluluğa tam üye oldular. 21 Mayıs: Türkiye-AET geniģleme görüģmeleri mutabakat ile sonuçlandı. 30 Haziran: I. GeniĢleme AnlaĢması (Tamamlayıcı Protokol) Ankara'da imzalandı Ocak: Tamamlayıcı Protokol ile ilgili Geçici AnlaĢma yürürlüğe girdi.

2 Ocak: Türkiye, Katma Protokol'den kaynaklanan yükümlülüğünü yerine getirerek Birinci Gümrük Ġndirimi ve Konsolide Liberasyon Listesi Uyumu'nu gerçekleģtirdi Ekim: Türkiye 4. BeĢ Yıllık Planı süresince yükümlülüklerinin dondurulması ve aynı dönem için yaklaģık sekiz milyar dolarlık yardım yapılması talebinde bulundu Eylül: Ortaklık Konseyi tarım ürünlerinin tamamına yakın bir kısmında Türkiye'ye uygulanan gümrük vergilerinin 1987 yılına kadar sıfıra indirilmesini kararlaģtırdı (1/80 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı) Ocak: Yunanistan Topluluğa tam üye oldu Ocak: Avrupa Parlamentosu, Konsey ve Komisyon'un talebi üzerine, Türkiye'de genel seçimlerin yapılması ve TBMM'nin oluģmasına kadar Karma Parlamento Komisyonu'nun Avrupa kanadının görevinin yenilenmemesi ve Türkiye-AET AnlaĢması'nın askıya alınması konusunda karar aldı Ocak: Ġspanya ve Portekiz Topluluğa tam üye oldular. 16 Eylül: Türkiye-AET Ortaklık Konseyi toplandı. Böylece 12 Eylül 1980 tarihinden itibaren dondurulmuģ bulunan Türkiye-AET iliģkilerinin canlandırılması süreci baģladı Nisan: Türkiye, Roma AntlaĢması'nın 237., AKÇT AntlaĢması'nın 98. ve EURATOM AntlaĢması'nın 205. maddelerine istinaden, Avrupa Topluluğu'na tam üye olmak üzere müracaat etti.

3 Aralık: AT Komisyonu, Türkiye'nin tam üyelik baģvurusu konusundaki GörüĢ'ünde (Avis), Topluluğun, kendi Ġç Pazarı'nı tamamlayabilme sürecinden önce (1992) yeni bir üye kabul edilemeyeceği ve Türkiye'nin katılımdan önce, ekonomik, sosyal ve siyasal alanda geliģmesine ihtiyaç bulunduğu hususlarına yer verdi Haziran: Topluluklar Komisyonu, Türkiye ile her alanda iģbirliğinin baģlatılması ve hızlandırılması konusundaki önlemleri içeren bir "ĠĢbirliği Paketi ni hazırlayarak Konsey'in onayına sundu Temmuz: Topluluklar Komisyonu, Gümrük Birliği'nin, Türkiye-AT arasında 1963 yılında imzalanan Ankara AnlaĢması'nda belirtildiği Ģekilde gerçekleģmesini sağlayıcı ilkeleri tespit etti Ocak: Avusturya, Finlandiya ve Ġsveç Topluluğa tam üye oldular. 6 Mart: 30 Ekim: 13 Aralık: Türkiye ile AB arasında Gümrük Birliği'nin tamamlanması ve uygulanmasına iliģkin usul, esas ve süreleri belirleyen 1/95 sayılı Karar, Ortaklık Konseyi'nin 36. dönem toplantısında kabul edildi. Ortaklık Konseyi, 1/95 sayılı Karar çerçevesinde, Türkiye'nin Gümrük Birliği'nin iyi iģlemesi için gerekli teknik koģulları yerine getirdiğini tespit eden 37. dönem toplantısını gerçekleģtirdi. "Gümrük Birliğinin Son Döneminin Uygulanmaya Konmasına iliģkin 1/95 Sayılı Türkiye-AB Ortaklık Konseyi Kararı, Avrupa Parlamentosu tarafından onaylandı (343 Kabul, 149 Ret, 36 Çekimser). 31 Aralık: Türkiye'nin AB ile entegrasyonunda 22 yıl süren "GeçiĢ Dönemi tamamlandı Ocak: Sanayi ürünleri ile iģlenmiģ tarım ürünlerini kapsayan Türkiye-AB Gümrük Birliği yürürlüğe girdi Aralık: Lüksemburg Avrupa Konseyi Zirve Toplantısı'nda, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Güney Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Macaristan, Malta, Polonya, Romanya, Slovak Cumhuriyeti ve Slovenya AB üyeliği için aday ülkeler olarak belirlendi. Aday ülkeler arasında yer almayan Türkiye'nin üyeliğe ehil olduğu teyit edildi.

4 Mart: 4 Kasım: Türkiye-AB iliģkilerinin geliģtirilmesine yönelik olarak Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan "Türkiye için Avrupa Stratejisi baģlıklı belge açıklandı. "1988 yılı Ġlerleme Raporu : Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ve AB'ye üyelik için belirlenmiģ kriterler ıģığı altında kaydedilen Türkiye'nin Katılım Yönünde Ġlerlemesine ĠliĢkin Komisyon görüģlerini içeren ilk "Ġlerleme Raporu" yayımlandı Ekim: Aralık: Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan ikinci Ġlerleme Raporu yayımlandı. "1999 yılı Ġlerleme Raporu Helsinki'de gerçekleģtirilen Avrupa Konseyi Zirve Toplantısı'nda Türkiye'ye adaylık statüsü tanındı Temmuz: 13 Ekim: 8 Kasım: 15 Kasım: Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, 4 Temmuz 2000 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 4587 sayılı Kanun'la, BaĢbakanlığa bağlı olarak kuruldu. Avrupa Komisyonu Türkiye için üçüncü Ġlerleme Raporu'nu açıkladı yılı Ġlerleme Raporu Avrupa Komisyonu Türkiye için Katılım Ortaklığı Belgesi Taslağı'nı ve GeniĢleme Stratejisi'ni açıkladı. Türkiye'nin ekonomik ve sosyal reform programını desteklemek amacıyla, Avrupa Komisyonu, MEDA programı çerçevesinde 150 milyon Euro tutarında olan ve 2001 yılı içerisinde ödenmesi tamamlanacak olan bir hibe yardımına onay verdi Ocak: 26 Şubat: 8 Mart: 19 Mart: 13 Kasım: AB Konseyi Türkiye'ye yılları içinde verilecek olan toplam 135 milyon Euro tutarındaki hibeyi onayladı. Katılım Ortaklığı'na iliģkin usuller ile Katılım Ortaklığı çerçevesinde Türkiye'nin alacağı yardımların temelini oluģturan Çerçeve Yönetmelik Genel ĠĢler Konseyi'nin toplantısında kabul edildi. Türkiye Katılım Ortaklığı Belgesi: AB Bakanlar Konseyi Türkiye Cumhuriyeti ile Katılım Ortaklığında Yer Alan Ġlkeler, Öncelikler, Ara Hedefler ve KoĢullara ĠliĢkin 8 Mart 2001 tarihli ve 2001/235/AT sayılı Konsey Kararı {24 Mart 2001 tarih ve L 85 sayılı AB Resmi Gazetesi} için Katılım Ortaklığı Belgesi'ni kabul etti. TBMM "Topluluk Müktesebatının Üstlenilmesine ĠliĢkin Türkiye Ulusal Programı nı kabul etti. Avrupa Komisyonu Türkiye için dördüncü Ġlerleme Raporu'nu yayınladı. "2001 yılı Ġlerleme Raporu

5 Kasım: Aralık: Avrupa Komisyonu Türkiye için beģinci Ġlerleme Raporu'nu yayınladı. "2002 yılı Ġlerleme Raporu Avrupa Konseyi Zirve Toplantısı Kopenhag'da gerçekleģtirildi. Zirve Sonuç Bildirgesi'nde, "Avrupa Komisyonu'nun raporu ve önerisi temelinde, Türkiye'nin Kopenhag siyasi kriterlerini karģıladığına karar verilmesi halinde, 2004 Aralık ayında toplanacak olan Avrupa Konseyi'nin, Türkiye ile AB arasındaki müzakereleri gecikme olmaksızın baģlatacağı ifadesi yer aldı. Böylelikle, Türkiye'nin AB'ye katılım sürecine yönelik olarak ilk kez somut bir perspektif belirlendi Nisan: Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde "AB Uyum Komisyonu kuruldu.. 12 Haziran: 24 Temmuz: 8 Ekim: 5 Kasım: Katılım Ortaklığı Belgesi: "Türkiye ile Katılım Ortaklığında Yer Alan Ġlkeler, Öncelikler, Ara Hedefler ve KoĢullara ĠliĢkin 19 Mayıs 2003 tarih ve 2003/398/EC sayılı Konsey Kararı" {12 Haziran 2003 tarihli ve L 145 sayılı AB Resmi Gazetesi} Ulusal Program: "Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine iliģkin Türkiye Ulusal Programı ile Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine ĠliĢkin Türkiye Ulusal Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve Ġzlenmesine Dair 23 Haziran 2003 tarih ve 2003/5930 sayılı Karar" {24 Temmuz 2003 tarih ve Mükerrer sayılı Resmi Gazete}. Türkiye'nin AB tarafından sağlanan mali kaynakları kendi ihtiyaçları doğrultusunda, kendi inisiyatifi ile kullanması için oluģturulan Merkezi Olmayan Yapılanma Sistemi Avrupa Komisyonu tarafından akredite edildi. Avrupa Komisyonu Türkiye için 6. Ġlerleme Raporu'nu açıkladı. "2003 yılı Ġlerleme Raporu Nisan: 1 Mayıs: 6 Ekim: 29 Ekim: 15 Aralık: Aralık: Kıbrıs'ta referandum yapıldı. Kıbrıs Türk halkının yüzde 64.9'u Annan Planı'nı onaylarken, Kıbrıs Rum Kesimi'nde ise halkın yüzde 75.83'ü Plan'ı reddetti Çek Cumhuriyeti, Estonya, Letonya, Litvanya, Macaristan, Polonya, Slovak Cumhuriyeti, GKRY, Malta ve Slovenya Topluluğa tam üye oldular. "2004 yılı Ġlerleme Raporu" ve rapora bağlı Tavsiye Belgesi yayımlandı. Tavsiye Kararı'nda, Türkiye'nin siyasi kriterleri yerine getirdiği yönünde bir değerlendirme yapıldı ve Türkiye ile katılım müzakerelerinin açılması tavsiye edildi. Avrupa Anayasası Roma'da imzalandı. Anayasa ile birlikte imzaya açılan Nihai Senet ise, üye ülkelerin yanı sıra, Anayasa'ya iliģkin çalıģmaları yürüten Hükümetlerarası Konferans'a katılan aday ülkeler (Türkiye, Bulgaristan ve Romanya) tarafından imzalandı. Avrupa Komisyonu'nun 2004 yılı Türkiye Ġlerleme Raporu ve Tavsiye Kararı'na iliģkin olarak Avrupa Parlamentosu tarafından hazırlanan rapor Parlamento'nun Genel Kurul toplantısında kabul edildi. Rapor'da, siyasi alanda gerçekleģtirilen reformlar dikkate alınarak, Avrupa Konseyi'nin Türkiye ile üyelik müzakerelerine gecikmeksizin baģlaması çağrısında bulunuldu. Avrupa Konseyi Zirve Toplantısı Brüksel'de gerçekleģtirildi. Zirve'de, Türkiye'nin Kopenhag siyasi koģullarını yerine getirdiği teyit edildi ve Türkiye ile katılım müzakerelerinin 3 Ekim 2005 tarihinde baģlaması karara bağlandı.

6 Haziran: 29 Haziran: 29 Haziran: 29 Temmuz: 21 Eylül: 3 Ekim: 3 Ekim: 20 Ekim: 9 Kasım: Devlet Bakanı Ali BABACAN, Avrupa Birliği ile yapılacak tam üyelik müzakerelerinde "BaĢmüzakereci" görevini yürütmekle görevlendirildi. Komisyonu. Avrupa Komisyonu, Türkiye ile katılım müzakerelerinin genel ilkelerini tespit etmeye yönelik Müzakere Çerçeve Belgesi taslağını açıkladı. AB ve aday ülkeler sivil toplumları arasındaki diyalogu geliģtirmeyi hedefleyen ve Türkiye ile AB vatandaģlarını yakınlaģtırmaya yönelik mekanizmalar da içeren Tebliğ, Avrupa Komisyonu tarafından açıklandı. Türkiye-AB ile iliģkilerinin hukuki temelini oluģturan 1963 tarihli Ankara AnlaĢması'nın, AB'nin 1 Mayıs 2004 tarihli geniģlemesi doğrultusunda uyarlanması ve Gümrük Birliği uygulamalarının yeni AB üyelerini de kapsayacak Ģekilde geniģletilmesine yönelik Ek Protokol Türkiye tarafından imzalandı. Protokol, söz konusu imzanın Ek Protokol'de atıfta bulunulan Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin tanınması anlamına gelmeyeceğine iliģkin bir Deklarasyon eģliğinde Ġngiltere Dönem BaĢkanlığı'na iletildi. AB, Türkiye'nin 29 Temmuz 2005 tarihli Deklarasyonu'na cevaben bir KarĢı Deklarasyon yayınladı. Deklarasyon'da, "tüm AB üyesi ülkelerin tanınması, katılım sürecinin zaruri bir parçasıdır ifadesi yer aldı. AB, Türkiye ile katılım müzakerelerinin genel ilkelerini ortaya koyan Müzakere Çerçeve Belgesi'ni onayladı. Belge kapsamında, "müzakerelerin paylaģılan hedefinin katılım olduğu teyit edildi. Lüksemburg'da alınan kararla AB, Türkiye ile tam üyelik müzakerelerini resmen baģlattı. Üyelik müzakerelerinin ilk aģamasını oluģturan "Tarama Süreci", bilim ve araģtırma alanında düzenlenen "Tanıtıcı Tarama" toplantısı ile baģladı ve tüm fasıllardaki tarama toplantıları 13 Ekim 2006 tarihinde tamamlandı. Avrupa Komisyonu Türkiye için hazırladığı 8. Ġlerleme Raporu "2005 yılı Ġlerleme Raporu ve gözden geçirilmiģ Katılım Ortaklığı Belgesi'ni yayınladı Ocak: 23 Ocak: 12 Haziran: 31 Temmuz: 8 Kasım: Türkiye, Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik yeni planı BM Genel Sekreteri Kofi Annan'a sundu. Bu planda, Türk limanlarının Rumlara açılması karģılığında, KKTC'ye uygulanan izolasyonların kaldırılması istendi 9 Kasım 2005 tarihinde Avrupa Komisyonu tarafından açıklanan gözden geçirilmiģ Katılım Ortaklığı Belgesi Avrupa Konseyi tarafından kabul edildi. Taraması tamamlanan Bilim ve AraĢtırma faslı, Lüksemburg'da düzenlenen Hükümetlerarası Konferans'ta açıldı. Türkiye'nin gerekli kriterleri yerine getirdiği belirtildi ve bu fasıl aynı toplantıda geçici olarak kapatıldı. Avrupa Komisyonu'nun, 2006 yılına kadar çeģitli mali yardım programları (ISPA, SAPARD, PHARE, CARDS, Türkiye Tüzüğü) kapsamında sağladığı mali yardımlar, döneminde "Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı" (Instrument for Pre- Accession-IPA) adı verilen yeni ve tek bir çerçeve mekanizma kapsamına almıģtır: "Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) 17 Temmuz 2006 tarih ve 1085/2006 sayılı Konsey Tüzüğü {31 Temmuz 2006 tarihli ve L 210 sayılı Avrupa Birliği Resmi Gazetesi}. Avrupa Komisyonu GeniĢleme Strateji Belgesi ve Türkiye için 9. Ġlerleme Raporu'nu yayımladı yılı Ġlerleme Raporu. Avrupa Komisyonu, Ġmzalanan Ek Protokol'e karģın, limanların ve havaalanlarının Kıbrıs Rum kesiminin kullanımına açılmadığı tespitinde bulundu ve Türkiye'ye Aralık'taki liderler zirvesine kadar süre verdi.

7 29 Kasım: 11 Aralık: 15 Aralık: Komisyon tarafından Türkiye'nin Ek Protokol'den kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirdiğine dair tavsiye kararı alıncaya kadar GKRY ile ilgili yükümlülüklerine iliģkin politika alanlarını kapsayan sekiz fasılda (Malların Serbest DolaĢımı, ĠĢ Kurma Hakkı ve Hizmet Sunum Serbestisi, Mali hizmetler, Tarım ve Kırsal Kalkınma, Balıkçılık, UlaĢtırma Politikası, Gümrük Birliği, DıĢ ĠliĢkiler) müzakerelerin baģlatılmaması ve hiçbir fasılda müzakerelerin kapatılmamasını öneren Türkiye ile katılım müzakerelerinin sürdürülmesine iliģkin Komisyon'un Tavsiye Belgesi açıklandı. Türkiye ile katılım müzakerelerinin sürdürülmesine iliģkin Komisyon'un Tavsiye Belgesi Genel ĠĢler ve DıĢ ĠliĢkiler Konseyi toplantısında kabul edildi. Türkiye ile katılım müzakerelerinin sürdürülmesine iliģkin Komisyon'un Tavsiye Belgesi Brüksel Avrupa Konseyi Zirve Toplantısı'nda onaylandı Mart: ĠĢletme ve Sanayi Politikası faslında müzakereler açıldı. 17 Nisan: AB Müktesebatına Uyum Programı açıklandı. 6 Haziran: Ġstatistik ve Mali Kontrol fasıllarında müzakereler açıldı. 6 Kasım: 19 Aralık: Avrupa Komisyonu GeniĢleme Strateji Belgesi, Türkiye için Ġlerleme Raporu "2007 yılı Ġlerleme Raporu ve Katılım Ortaklığı Belgesi'ni yayımladı. Tüketicinin ve Sağlığın Korunması ve Trans-Avrupa ġebekeleri fasıllarında müzakereler açıldı Şubat: Avrupa Konseyi Türkiye için Katılım Ortaklığı Belgesi'ni onayladı. 17 Haziran: Fikri Mülkiyet Hukuku ve ġirketler Hukuku fasıllarında müzakereler açıldı. 5 Kasım: 19 Aralık: Avrupa Komisyonu GeniĢleme Strateji Belgesi ve Türkiye için Ġlerleme Raporu'nu yayımladı yılı Ġlerleme Raporu Sermayenin Serbest DolaĢımı ve Bilgi Toplumu ve Medya fasıllarında müzakereler açıldı. 31 Aralık: 2008 yılı Ulusal Programı Resmi Gazete'de yayımlanmıģtır Ocak: Devlet Bakanı Egemen BAĞIġ, Avrupa Birliği makamları ile yapılacak tam üyelik müzakerelerinde "BaĢmüzakereci" görevini yürütmekle görevlendirildi. 30 Haziran: Vergilendirme faslında müzakereler açıldı. 14 Ekim: Avrupa Komisyonu GeniĢleme Strateji Belgesi ve Türkiye için Ġlerleme Raporu'nu yayımladı. "2009 yılı Ġlerleme Raporu 21 Aralık: Çevre faslında müzakereler açıldı. 2010

8 30 Haziran: Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Politikası faslında müzakereler açıldı.