Düşün, düşün. Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni (Sayı 1/16, 1 Ocak 2016) Geçen hafta neler oldu?

Transkript

1 Düşün, düşün Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni (Sayı 1/16, 1 Ocak 2016) Geçen hafta neler oldu? *** Doğu ve Güneydoğu da süren çatışmalar ve sokağa çıkma yasakları, bölgeyi yaşanmaz hâle getirdi. Türkiye İnsan Hakları Vakfı nın verilerine göre Sur, Dargeçit, Cizre, Silopi ve Nusaybin de son iki haftada 41 sivil öldürüldü. Eğitim durma noktasına gelirken temel gıda ihtiyaçlarının karşılanmasında zorluklar çekiliyor. Bazı mahallelere elektrik ve su verilemiyor. Anayasa Mahkemesi (AYM) ise sokağa çıkma yasaklarıyla ilgili bir başvuruyu daha reddetti. HDP, AİHM e başvurdu. (Haberin devamı bültende ) *** Girişimimizin sözcüsü Şanar Yurdatapan ın da aralarında bulunduğu, sanatçı, siyasetçi ve akademisyenlerden oluşan bir barış grubu, yaşananları gözleriyle görmek ve tanıklık etmek için 2 Aralık 2015 tarihinden bu yana sokağa çıkma yasağının sürdüğü Diyarbakır ın Sur ilçesine gitti. (Haberin devamı bültende ) *** Hendekler, sokağa çıkma yasakları, operasyonlar, sivil ölümleri ve çatışmalar nedeniyle olağanüstü toplanan Demokratik Toplum Kongresi, 14 maddelik deklarasyon yayınladı. Bildirgede sorunların çözümü için demokratik özerk bölgeler oluşturulması önerildi. Konuyla ilgili aralarında HDP lideri Demirtaş ın da olduğu siyasetçiler hakkında soruşturma başlatıldı. (Haberin devamı bültende ) *** Geçtiğimiz hafta yeni anayasa ve reformları görüşmek üzere muhalefet liderlerinden randevu talep eden Başbakan Davutoğlu, HDP lideri Demirtaş la yapılması planlanan görüşmeyi iptal etti. HDP nin ciddiyetsiz ve samimiyetsiz davrandığını savunan Davutoğlu, Benden hesap soracaklarını ima edecekleri şekilde ifadeler kullanıyorlar. Bana hesap soracaklarına Sur, Cizre savaş alanına çevirenlere hesap sorsunlar hesap soramıyorlarsa sussunlar. Hem teröre destek verecekler, hem de başbakana şart koşacaklar" dedi. *** YPG öncülüğündeki Kürt ve Arap güçlerden oluşan Demokratik Suriye Güçleri nin, IŞİD e karşı başlattığı operasyonda, Türkiye nin kırmızı çizgi olarak belirlediği Fırat Nehri nin batısına geçtiği öne sürüldü. Ankara iddiaları yalanladı. Başbakan Ahmet Davutoğlu, Geçen unsurların kesinlikle PYD unsurları olmadığı yönünde bilgiye sahibiz. PYD gibi rejimin işbirlikçilerinin Suriye deki gelişmelerde etkin olmasını doğru görmedik, görmeyiz dedi.

2 *** Türkiye ile Suudi Arabistan arasında işbirliğini güçlendirmek amacıyla stratejik işbirliği konseyi kurulması kararlaştırıldı. Konsey, iki ülke arasındaki güvenlik, askeri, ekonomi, ticaret, enerji ve yatırım alanlarındaki ilişkilere dair çalışmalar yürütecek. *** Tutuklu gazeteciler Cevheri Güven, Murat Çapan ve Vildan Atmaca, tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılırken, Bianet in verilerine göre Türkiye cezaevlerinde halen 31 gazeteci bulunuyor. *** Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı (TÜSEV), Sivil Toplum İzleme Raporu ü yayımladı. Türkiye nin en kapsamlı ve tek sivil toplum izleme raporu olma niteliğini taşıyan araştırmada, ifade ve örgütlenme özgürlüğü açısından mevzuattan kaynaklanan kısıtlamaların devam ettiği, sivil toplum kuruluşları, insan hakları savunucularının üzerindeki baskıların sürdüğü tespitleri yer alıyor. Raporun tamamına erişim için tıklayınız Barış savunucuları Diyarbakır da Girişimimizin sözcüsü Şanar Yurdatapan ın da aralarında bulunduğu, sanatçı, siyasetçi ve akademisyenlerden oluşan bir barış grubu, 2 Aralık 2015 tarihinden bu yana sokağa çıkma yasağının devam ettiği Sur ilçesinde yaşananları gözleriyle görmek ve tanıklık etmek için 30 Aralık 2015 Çarşamba günü Diyarbakır a gitti. İlk olarak Sümerpark da bir toplantı düzenleyen aydınlar, barış, yeniden müzakere ve Meclis in çözümden yana aktif tavır almasını talep etti. Açılış konuşmasını Türkan Elçi ve Rakel Dink in yaptığı toplantıda çatışmaların yaşandığı mahallelerden gelen yurttaşlar, yaşadıklarını ve taleplerini anlattı. Toplantının ardından katılımcılar Sur mahallesi yakınlarındaki Sevgi Anıtı'na yürüdü. Burada bir kez daha barış çağrısını tekrarlayan aydınlar ayrıca Diyarbakır Valiliği, Diyarbakır Belediyesi ve Diyarbakır Barosu nda da temaslarda bulundu.

3 AYM den sokağa çıkma yasağı başvurusuna ret Cizre ve Sur da yaşayan bir grup yurttaş, ilçelerde uygulanan sokağa çıkma yasağının durdurulması için tedbir talebiyle Anayasa Mahkemesi (AYM) ne başvurdu, talep reddedildi. Ret gerekçesinde, başvuruculara yönelik derhal tedbir kararı verilmesini gerektiren ciddi bir tehlike bulunmadığı ve koşulları oluşmayan tedbir taleplerinin reddine karar verilmesi gerektiği belirtildi. Öte yandan, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Dokümantasyon Merkezi, sokağa çıkma yasaklarıyla ilgili yaptığı açıklamada, yaşam ve sağlık gibi en temel hakların ihlal edildiğini, 16 Ağustos 25 Aralık arasında en az 124 sivilin hayatını kaybettiğini açıkladı. Açıklamaya göre, son iki hafta içinde, 7 si çocuk olmak üzere 41 sivil öldürüldü, en az 41 sivil yaralandı.* HDP Şırnak milletvekili Leyla Birlik, hayatını kaybeden yurttaşların otopsi raporları için gizlilik kararı verildiğini açıkladı. Türkiye İnsan Hakları Kurumu heyeti 24 ve 25 Aralık ta Diyarbakır da yaptıkları görüşmeler ve incelemeler sonucundaki gözlemlerini kamuoyu ile paylaştı. Yapılan açıklamada temel hak ve özgürlük ihlallerine dikkat çekildi. Çözüm için silahlı çatışma dışında yöntemler bulunması gerektiği vurgulandı.** Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hukuk ve İnsan Haklarından Sorumlu Eş Genel Başkanı ve Adana Milletvekili Meral Danış Beştaş, sokağa çıkma yasaklarıyla yaşam, özgürlük, güvenlik, sağlık, seyahat, haberleşme, ibadet, eğitim gibi temel hakların ihlal edildiğini belirterek AİHM e başvurdu. *TİHV in açıklamasının tam metni için tıklayınız. ** TİHK in gözlemleri ve önerilerinin tamamını okumak için tıklayınız

4 Özyönetim deklarasyonuna soruşturma Demokratik Toplum Kongresi (DTK), Diyarbakır'da yapılan olağanüstü toplantı sonrasında, 14 maddelik, "Özyönetimlerle ilgili siyasi çözüm deklarasyonu" yayınladı. Deklarasyonda, oluşturulacak özerk bölgelerde, eğitim, yargı ve sağlık gibi hizmetlerin özyönetim meclisleri tarafından verilmesi talep edildi. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, toplantının ardından HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ile Figen Yüksekdağ ve DTK Eş Başkanları Hatip Dicle ile Selma Irmak ın da aralarında olduğu çok sayıda siyasetçi hakkında soruşturma başlattı. Ayrıca Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı da Türk Ceza Kanunu nun anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlara ilişkin maddeleri kapsamında Demirtaş ın özyönetim ile ilgili açıklamaları hakkında soruşturma başlattı. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı Demokratik Bölgeler Partisi ni bir yazı göndererek parti tüzüğünde yer alan demokratik özerklik ifadesinin düzeltilmesi, aksi takdirde Siyasi Partiler Kanunu ndaki yaptırımların uygulanacağını belirtti. Bir partinin tüzük ve programının devletin bağımsızlığına ve bütünlüğüne aykırı olması kapatılma gerekçesidir denilen yazı, aynı zamanda HDP ye de bir uyarı mesajı olarak yorumlandı. Demirtaş a açılan soruşturmaları destekleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, özyönetimle ilgili açıklamalar için "İhanettir. Müsaade etmeyeceğiz dedi. HDP ise yazılı bir açıklama yaparak Başkanlık sistemi tartışmasını yapmak ne kadar meşru ise özerkliği, yerinden ve yerelden yönetim anlayışını, öz yönetim yöntemini tartışmak da o kadar meşrudur dedi. Hatırlanacağı üzere Cumhurbaşkanı Erdoğan bir çok kez başkanlık sistemi tartışmalarını gündeme getirerek, anayasal sistemin niteliğinin değiştiğini savunmuş ve bu fiili durumun hukuki statüye kavuşmasını istemişti.

5 Hakaret suçlamasıyla açılan davalar Yönetmen Mustafa Altıoklar, Bakırköy 4. Asliye Ceza Mahkemesi nde görülen davada, Recep Tayyip Erdoğan'a hakaret ettiği gerekçesi ile Kamu görevlisine hakaret suçundan 10 ay hapis cezasına çarptırıldı, ceza 6 bin TL para cezasına çevrildi. Aynı zamanda doktor olan Altıoklar, Erdoğan için "Kişilik bozukluğu var, 46 raporu vermek lazım" dediği için yargılanıyordu. Tekirdağ ın Çorlu ilçesinde yaşayan 17 yaşındaki F.E., Facebook hesabı üzerinden Cumhurbaşkanına hakaret ettiği iddiasıyla tutuklanarak cezaevine gönderildi. Konya 3. Sulh Ceza Hakimliği, Facebook paylaşımlarıyla Cumhurbaşkanına hakaret ettiği iddiasıyla gözaltına alınan Halkın Türkiye Komünist Partisi (HTKP) üyesi Turan Atasever in tutuklanmasına karar verdi. Sulh Ceza Hakimi, kararında, Atasever in adli kontrol şartlarına uyacağına dair kanaat oluşmadığını belirterek, tutuklamanın ölçülü olacağını savundu. İzmir de CHP Bornova Gençlik Kolları üyelerinin Cumhurbaşkanı na hakaret iddiasıyla yargılandığı davanın ilk duruşmasının ardından adliye önünde Hala hırsız yazılı pankartla bir basın açıklaması yapan gençlerden ikisi hakkında Cumhurbaşkanı na hakaret suçlamasıyla soruşturması açıldı. Basın açıklamalarına verilen cezalar HDP Muş İl Eş Başkanı Elif Çetinbaş a, geçtiğimiz yılki Kobani eylemlerinde katıldığı basın açıklaması nedeniyle yargılandığı davada 12 yıl 5 ay 22 gün hapis cezası verildi, cezalarda indirim uygulanmadı.

6 Çetinbaş ın avukatı Kadir Karaçelik, cezanın usule ve hukuka aykırı olduğunu, Çetinbaş ın sadece basın açıklamasına katılarak anayasal ifade hürriyetini kullandığı için böyle bir cezayla karşılaştığını söyledi. Suruç tan Kobani ye geçerken hayatını kaybeden Kader Ortakaya nın ölümüne ilişkin hiçbir şüpheli hakkında dava açılmazken, Ortakaya nın ölümü nedeniyle Mersin de basın açıklaması yapan Devrimci Parti üyesi 16 kişi hakkında 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu na muhalefet iddiasıyla 5 er ay hapis cezası verildi. Yargılanan gazeteciler Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine karşı silahlı isyana tahrik ile suçlanan Nokta Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Cevheri Güven ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Murat Çapan, tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Gazeteciler, derginin 2 Kasım Pazartesi, Türkiye İç Savaşı nın Başlangıcı başlığını taşıyan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ın fotoğrafının yer aldığı 24. sayısı nedeniyle 3 Kasım 2015 de tutuklanmış, dergi hakkında da toplatma kararı verilmişti. Van ın Erciş ilçesinde haber takibi yaparken gözaltına alınıp tutuklanan Jin Haber Ajansı muhabiri Vildan Atmaca, tahliye edildi. Gazeteci, sosyal medya paylaşımlarıyla terör örgütü propagandası yapmak suçlamasından 14 Kasım 2015 te tutuklanmıştı. Ankara 8. Asliye Ceza Mahkemesi, gazeteci Mehmet Baransu yu 27 Aralık 2013 tarihli Twitter paylaşımında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'a hakaret ettiği gerekçesiyle 3 bin 150 lira adli para cezasına mahkum etti. Mahkeme, gazetecinin suç işlemeye yatkın olduğunu savunarak cezayı ertelemedi. Gazeteci Bülent Ceyhan hakkında Millet Gazetesi nde, 29 Nisan 2015 te yayınlanan Oh ne Ala başlıklı haberi nedeniyle 4 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, 7 Haziran Genel Seçimleri öncesinde İçişleri Bakanlığı ndan

7 istifa ederek aday olan Efkan Ala nın seçim çalışmalarında bakanlık uçağını kullanmasını haberleştiren gazeteciyi kamu görevlisine hakaret ile suçladı. Hazırlanan iddianame, İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. çarşı ya beraat Gezi direnişi sırasında eylemlere katılan ve hükümeti devirmeye teşebbüs, terör örgütü kurmak ve yönetmek, suç örgütü kurmak ve yönetmek, polise direnmek, gösteri ve yürüyüş kanununa muhalefet suçlarından yargılanan Beşiktaş taraftar grubu çarşı üyesi 35 sanığın tamamı beraat etti. Eşcinsel hakem TFF ye açtığı davayı kazandı 2009 da cinsel yönelimi nedeniyle hakemlikten men edilen Halil İbrahim Dinçdağ, 2010 da Türkiye Futbol Federasyonu na (TFF) açtığı maddi ve manevi tazminat davasını kazandı. Mahkeme, TFF nin Dinçdağ a 3 bin TL maddi, 20 bin TL de manevi tazminat ödemesine karar verdi. Karar sonrası konuşan Dinçdağ; "29 Aralık 2015, futbolda homofobiyle mücadele ve LGBT hareketi için bir zaferdir dedi.

8 "Lut Kavmi" afişlerine takipsizlik Ankara da sokaklara asılan Lut kavminin çirkin işini yapanı görürseniz faili de mef ulü de öldürünüz yazılı afişler asan Genç İslami Müdafaa grubu, gencislamimudafaa.com, kureselanaliz.com internet siteleri ve servis sağlayıcı hakkında, Kaos GL ve Pembe Hayat dernekleri tarafından yapılan suç duyurusu reddedildi. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, sokaklara asılan afişlerin hangi tarihte asıldığının MOBESE lerle tespitinin mümkün olmadığını belirtirken, iki sitenin erişime engellenmesine dair talebi de reddetti. Savcılık ayrıca, katliam çağrısı yapan bu afiş ve yayınların 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun da tanımlanan katalog suçlar arasında yer almadığına karar verdi. AYM den İşkence altında alınan ifade delil sayılamaz kararı TKİP davasında yargılanarak Örgüt üyeliğinden hüküm giyen Müslüm Turfan ın başvurusunu değerlendiren Anayasa Mahkemesi, işkence altında alınan ifadenin delil sayılamayacağına hükmetti. Hüküm kurulurken, işkence, insanlık dışı ve onur kırıcı muamele ile toplanan delillere dayanılması, hakkaniyete uygun yargılama hakkı ile bağdaşmaz. Yargılamanın adilliğine

9 ilişkin ciddi sorunlar ortaya çıkarır denilen kararla ilgili avukat İbrahim Ergün, AYM nin kararı işkence mağdurları için çok önemli. Birçok dosya yeniden açılabilir dedi. Ayrıca AYM, Turfan a, adil ve makul sürede yargılanma hakkı ihlal edildiği gerekçesiyle 16 bin 650 TL tazminat ödenmesine hükmetti. Roboski Katliamında cezasızlığın dördüncü yılı Şırnak Roboski de 34 yurttaşın savaş uçaklarının bombardımanıyla öldürülmesinin üzerinden dört yıl geçti. Bu süre içerisinde olayın sorumluları ortaya çıkarılamazken savcılığın ve askeri makamların yürüttüğü soruşturmalarda takipsizlik kararı verildi. Hükümet yetkililerinin operasyon kazası olarak tanımladığı katliamla ilgili tek dava ise saldırıda 11 yakınını kaybeden Ferhat Encü ye, jandarmaya hakaret ettiği gerekçesiyle açıldı. Mağdur aileler, dosyayı 18 Temmuz 2014 te Anayasa Mahkemesi ne taşıdı. Katliamın dördüncü yıldönümünde birçok kentte protesto gösterileri düzenlenirken, Niğde de yapılan açıklamaya bir grup Burası Osmanlı toprağı. Kirletemezsiniz diyerek saldırdı. İzmir deki gösteriye biber gazıyla müdahale eden polis 9 kişiyi gözaltına aldı. İstanbul daki eylemde ise polis, dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel ve İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin`in fotoğrafları bulunan ve üzerinde `İstihbarat hatası değil katliam, sorumlular yargılansın` yazan dövizlere müdahale etti.

10 DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİNDE BU HAFTA Türkiye nin güncel uzağınızdayız durumunu takip etmek istiyorsanız müzemiz ile bir tık Her zaman olduğu gibi Türkiye nin güncel durumunu ve yaşananları bize has eğlenceli görsellerimiz ve üslubumuzla müzemizden takip edebilirsiniz... Can Dündar ve Erdem Gül halen tutuklu Cumhuriyet Gazetesi yöneticileri Can Dündar ve Erdem Gül hala hapiste. Nokta Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Cevheri Güven ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Murat Çapan derginin kapak haberi nedeniyle halkı hükümete karşı silahlı isyana tahrik suçlamasıyla tutuklandı. Biz de müzemizin kapı önündeki geçici kafesi kalıcı bir hapishaneye döndürüyoruz.

11 Sokağa çıkma yasakları Erdoğan'ın tercihini hükümet ve ordu sürdürüyor. Birçok ildeki çukurlar ve barikatlar gerekçe gösterilerek ilan edilen "Güvenli Bölge ilanları ve Sokağa çıkma yasakları"nı katliamlar izliyor. Başbakan Davutoğlu ise hala aynı ezberde: demokrasi var Türkiye'de çok dinamik bir Türkiye-AB Zirvesi'nde konuşan Başbakan Ahmet Davutoğlu, "Çok gururla söylüyorum. Çevremizdeki bütün olaylara rağmen Türkiye'de çok çok dinamik bir demokrasi var dedi. Hepimiz de inandık!... Gururumuz Tahir Elçi Bir hukukçu ve insan hakları savunucusu olan Tahir Elçi, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yaptığı basın açıklaması sonrasında öldürüldü. Büstünü ve mezarını müzemizde ziyaret edebilirsiniz. DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI Gezi Parkı eylemlerine katılan Beşiktaş taraftar grubu Çarşı üyesi 35 kişinin yargılanmasına 29 Aralık 2015 te İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi nde devam edildi. Tüm sanıklar; hükümeti

12 devirmeye teşebbüs, terör örgütü kurmak ve yönetmek, suç örgütü kurmak ve yönetmek, polise direnmek, gösteri ve yürüyüş kanununa muhalefet suçlarından beraat etti. Mardin in Midyat İlçesi nde düzenlenen bir basın açıklamasına katıldıktan sonra hakkında dava açılan İzzettin Aktaş, Midyat 1. Ağır Ceza Mahkemesi nde görülen karar duruşmasında yasadışı örgüt propagandası yaptığı iddiasıyla 7 bin 650 TL para cezasına mahkum oldu. İfade özgürlüğü ile ilgili olaylara ilişkin haberleri adresinden takip edebilir ve haftalık bültene ulaşabilirsiniz.