İYİ TARIM UYGULAMALARI Birsen ERGÜN Koordinasyon ve Tarımsal Veriler Şube Müdürü

Transkript

1 İYİ TARIM UYGULAMALARI Birsen ERGÜN Koordinasyon ve Tarımsal Veriler Şube Müdürü

2 Tarımsal üretim sistemini sosyal açıdan yaşanabilir, ekonomik açıdan karlı, verimli, insan sağlığını koruyan, hayvan sağlık ve refahı ile çevreye önem veren bir hale getirmek için gerekli kurallar bütünüdür.

3 AB EUREPGAP (Avrupa Perakendeciler Ürün Çalışma Grubu İyi Tarım Uygulamaları) Protokolü'nü hazırlamışlardır. GLOBAL GAP TÜRKİYE 2004 YÖNETMELİK 2010 YÖNETMELİK bitkisel üretimde -su ürünlerinde-hayvansal üretimde

4 Bitkisel ve hayvansal üretimde İyi Tarım Uygulamaları Kritik Kontrol Noktaları Su ürünleri Yetiştiriciliğinde İyi Tarım Uygulamaları Kritik Kontrol Noktaları ve Uygunluk kriterleri

5 İyi Tarım Uygulamaları ile; Tarımsal verimlilikle beraber kalite ve karlılığı artırmak, Çevre duyarlılığını geliştirmek, Tarımsal faaliyetlerin her safhasında bilinçli ve kontrollü üretim ile doğal ve kültürel değerlerin sürdürülebilirliğini korumak, Kısıtlı su kaynaklarının akılcı, katılımcı ve planlı kullanımını sağlamak, Sertifikalı girdi kullanımını yaygınlaştırmak ve bilinçli kimyasal girdi (kimyasal gübreler ve zirai ilaçlar) kullanımı ile insan sağlığını, çevreyi ve canlıları tehdit eden mevcut durumu ortadan kaldırmaktır.

6 İTU Dünyada ve Ülkemizde Nerede? GLOBALGAP sertifikasıyla, 85 ülkede sertifikalı üretici iyi tarım uygulamaları yapmaktadır li yıllardan itibaren, AB ülkelerine yönelik ihracat yapan yaş meyve sebze sektöründe, Eurepgap kriterlerine göre iyi tarım uygulamaları yapılmaktadır. Bu gelişmeler ile 2004 yılına kadar Eurepgap (GLOBALGAP) kapsamında belgelendirme yapılan 41 ülke arasında 31. sırada yer alan Türkiye, 2007 yılı sonu itibariyle 85 ülke arasında üretici ile 4. sıraya yükselmiştir.

7 İTU İlimizde Nerede? İlimizde ülkemize paralel olarak 2000 yılların başında EUREPGAP ve sonra GLOBALGAP olarak sürdürülen faaliyetler 2004 yılından sonra İTU olarak ulusal bir kimlik kazanmıştır. Yıl Üretici Sayısı Alan (Da) * 282* * TOPLAM

8 BAKANLIK DESTEKLERİ 2012 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Bakanlar Kurulu kararı İyi Tarım Uygulamaları yapan Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı, Meyve Sebze üreten üreticilere dekara 25 TL. destekleme ödemesi yapılır. Örtü Altında İyi Tarım Uygulamaları yapan Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı, Meyve Sebze üreten üreticilere dekara 100 TL. destekleme ödemesi yapılır.

9 BAKANLIK DESTEKLERİ İTU DESTEĞİ YILI ÇİTÇİ SAYISI DESTEKLENEN ALAN(da) DESTEK MİKTARI (TL) TOPLAM

10 RİSK DEĞERLENDİRMESİ İyi Tarım Uygulamaları, topraktan sofraya kadar uzanan bütün üretim ve pazarlama aşamalarını kapsar. Üreticiler, üretim kararını vermeden önce risk değerlendirilmesi yapmalıdır. Risk değerlendirmesi; daha önce yetiştirilen ürünü veya tarımsal faaliyetleri, insan sağlığı ve çevreye olan etkileri, toprak tipi, erozyon, taban suyu seviyesi ve kalitesi, sürdürülebilir su kaynaklarının varlığı, arazinin ilk kullanımı, parazit ve diğer asalaklarla bulaşık olması ve bitişik alanlara etkisi göz önünde tutularak yapılmalıdır. Kontrol altına alınamayacak riskler söz konusu ise bu alanlar iyi Tarım Uygulamalarında kullanılmamalıdır.

11 PRENSİPLER 1.Riski önlemek, 2.Mevcut teknolojiyi kullanmak, 3.Ekolojik tarımın temel unsuru olan zararlılar ile Entegre Mücadele ve Entegre Ürün Yetiştiriciliği ni kullanarak HACCP ile entegrasyon

12 İTU İlimizde Nerede? Entegre Mücadele (EM): Tarımsal Ürünlerde zararlı türlerin popülasyon dinamikleri ve çevre ile ilişkilerini dikkate alarak, uygun olan bütün mücadele metotlarını ve tekniklerini uyumlu bir şekilde kullanarak, bunların popülasyonlarını Ekonomik Zarar Seviyesi nin altında tutmayı amaçlayan bir mücadele sistemidir. Ekonomik Zarar Seviyesi (EZS): Zararlı organizmaların ekonomik olarak zarara neden olan en düşük popülasyon yoğunluğudur.

13 İTU İlimizde Nerede? Entegre Ürün Yönetimi (EÜY): Uzun dönemde sürdürülebilirlik şartlarını kapsayan, yerel toprak, iklim ve ekonomik koşullar gibi çevresel şartlarla uyumlu ürün karlılığını içeren tam bir tarım stratejileri sistemidir. Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktası (HACCP): Üretimden tüketime kadar risk oluşturabilecek her noktanın kritik kontrol noktası olarak belirlenip sorunların bu noktalarda giderilmesi esasına dayalı gıda güvenilirliğini sağlamaya yönelik bir uygulamadır.

14 İyi tarım Uygulamaları sisteminde izlenebilirlik, oluşabilecek risklerin sorgulanması açısından önemli bir kavramdır. İşletmede izlenebilirlik; üretimin ilk uygulamalarından ürün tüketiciye ulaşıncaya kadar yapılan tüm uygulama ve hareketliliklerin kayıt altına alınması ile mümkün olmaktadır.

15 Üretim Yapılacak Alan Üretim alanının tarihçesi: Üretim alanında daha önce yetiştirilen ürün bilinmeli, insan ve çevre açısından etkileri değerlendirilmelidir. Arazilerin kodlanması: İzlenebilirlikte üretim parsellerine kadar ulaşılabilmesi için araziler parsel boyutunda kodlanmalıdır. Yeni alanlarda risk değerlendirilmesi: Üreticiler, yeni üretim sahaları için risk değerlendirmesi yapmalıdır.

16 Toprak Toprak haritası: Üretim parsellerinin tanınabilmesi ve kültürel uygulamalarda yardımcı olması için toprak tipi, arazi özellikleri gibi bilgileri içeren toprak haritaları çıkartılmalıdır. Toprak işleme: Toprağın sıkışmasını önlemek ve toprak yapısını korumak veya iyileştirmek için yapılacak olan işlemeler uygun aletlerle mekanik olarak yapılmalıdır. Erozyon: Toprak erozyonunu önlemek için uygun toprak işleme teknikleri ve kültürel önlemler uygulanmalıdır. Toprak sterilizasyonu: Mümkün olduğu kadar kimyasal uygulamalar ile yapılan sterilizasyondan kaçınılmalıdır. Güneş ışığı ve buhar kullanılarak sterilizasyonu tercih edilmelidir.

17 Çeşit ve Anaç Seçimi Çeşit veya anaç seçimi: Tarımsal üretim sürecinde gübre ve pestisit kullanımını asgariye indirecek, hastalık ve zararlılardan ari, üretim alanında olması muhtemel hastalık ve zararlılara dayanımı yüksek anaç veya çeşitler seçilmelidir. Sertifika: Üretimde kullanılacak olan materyal (Fide, Fidan veya Tohum) ulusal veya uluslararası geçerliliği olan bir sertifikaya sahip olmalıdır. Bu materyallere üretimleri esnasında yapılan gübreleme, ilaçlama vb. uygulamalara ait kayıtlar tedarikçiden istenmeli ve saklanmalıdır.

18 Gübre Kullanımı Gübreleme uygulamaları: Kimyasal veya organik olarak yapılacak olan gübreleme ürünün gereksinimlerini karşılayarak verimini artırmasının yanı sıra toprak yapısını koruyucu ve iyileştirici olmalıdır. Bu amaçla toprak analizleri yaptırılmalı ve gübreleme programları bu sonuçlara göre düzenlenmelidir.

19 Gübre uygulama sıklığı ve zamanı: Yetiştirilecek ürüne yönelik uygun zaman ve uygun dozda gübreleme yapabilmek için yılda en az bir defa parsel boyutunda toprak analizi yaptırılmalıdır. Analiz sonuçları saklanmalıdır. İhtiyaç duyulması halinde de yaprak analizleri yaptırılabilir. Gübreleme faaliyetleri oluşturulacak bir çizelge/form veya bilgisayar ortamında kayıt altına alınmalıdır. Gübre uygulamalarının kayıt edilmesi: Ürüne yönelik yapılacak her türlü gübre uygulaması kayıt altına alınmalıdır.

20 ÖRNEK GÜBRELEME KAYIT FORMU Gübre uygulama makineleri: Gübreleme makineleri uygulanacak gübreleme programını bozmayacak özelliklerde ve kalibrasyonda olmalıdır. Bu amaçla gübreleme ekipmanlarının yılda bir defa bakımın ve kalibrasyonun yapılması gereklidir. Bu işlemin evrakları da (Fatura, servis makbuzu vb.) saklanmalıdır. Gübrelerin depolanması: Gübreler üretim materyalleri, pestisitler ve tarımsal ürünlerle beraber depolanmamalıdır. Gübreler en az 15 cm yükseklikteki ızgaralar üzerinde depolanmalıdır. Depo alanları kapalı, yağmur suyu, nem gibi etkenlerden izole edilmiş havalandırması iyi olan ortamlar olmalıdır. Depolarda envanter tutulmalı, giren ve çıkan gübre miktarları kayıt altına alınmalıdır. Organik hayvan gübresi: Toprağın yapısını düzelterek erozyonu önlemek, organik madde miktarını artırarak bitki besin maddeleri, su tutma kapasitesini artırmak için organik gübre veya kompost kullanımını tercih etmeliyiz. Organik gübre olarak kullanılacak olan çiftlik atıkları, çevreye zarar vermeyecek ve hijyen kurallarını aksatmayacak şekilde depolanmalı. İnsan dışkısı ve bunu içeren kanalizasyon suyu herhangi bir şekilde kullanılmamalıdır.

21 Sulama Sulama ihtiyacının belirlenmesi: Sulama suyu miktarı ve sulama aralığı bitkinin su tüketimi, toprak yapısı, iklim ve meydana gelen buharlaşma göz önüne alınarak hesaplanmalıdır. Sulama metodu: Su kaynağını en verimli şekilde kullanacak ve bitkinin ihtiyacını en iyi şekilde karşılayacak bir sulama metodu seçilmelidir. Sulama işlemleri kayıt altına alınmalıdır.

22 ÖRNEK SULAMA KAYIT FORMU Sulama suyu kalitesi: Sulama suyu olarak asla kanalizasyon suları kullanılmamalıdır. Sulama suyu yılda en az bir defa kimyasal, biyolojik ve mineral kirleticiler yönünden analiz ettirilmeli ve sonuç kabul edilebilir değerler ile karşılaştırılmalı. Sulama amaçlı kullanıma uygun değilse kullanılmamalı veya gerekli önlemler alınmalıdır. Analiz sonuçları saklanmalıdır. Sulama suyu kaynağı: Çevreyi korumak için sulama suyu yetersiz kaynaklardan sağlanmamalıdır. Kaynağın bilinçli ve verimli kullanılmasına yönelik önlemler alınmalıdır. Kaynağı kirletici unsurların risk analizi yapılarak gerekli önlemler alınmalıdır.

23 Bitki Koruma Bitki sağlığı söz konusu olduğu zaman öncelikle kültürel tedbirler, mekanik mücadele, biyolojik mücadele, biyoteknik yöntemler uygulanmalı son çare olarak kimyasal mücadeleye başvurulmalıdır. Yani Entegre Mücadele EM yöntemi uygulanmalıdır.

24 Bitki Koruma Mücadelede kimyasal seçimi: Zirai mücadelede Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış tarım ilaçları kullanılmalıdır. Tarımsal ilacı ruhsat aldığı üründe ve ruhsatlandırıldığı zararlıya karşı belirtilen dozda kullanmalıyız. Zirai mücadele uygulamalarında; insan, hayvan, çevre sağlığı ve ekolojik dengenin korunması, bitki ve bitkisel ürünlerde kalıntı sorunu olmaması gerekli önlemler alınmalıdır. Zirai mücadelede ilaçlara karşı dayanıklılık oluşumunu engellemek için aynı etken madde üst üste kullanılmamalıdır. Tarımsal ürün ihraç edilecek ise; kullanılacak olan ilaçlar ülkemizde ruhsatlı olmasının yanında aynı zamanda alıcı ülkede ürün ve zararlıya karşı ruhsatlandırılmış olmalıdır.

25 Bitki Koruma Pestisit uygulama kayıtları: Bütün pestisit uygulamaları ile ilgili kayıtlar tutulmalıdır. Tutulan bu kayıtlar; ürün çeşidi, parsel kodu, uygulama zamanı, uygulama nedeni, teknik izin, kullanılan kimyasalın ticari ismi ve miktarı, uygulama aleti, operatörün ismi ve uygulama zamandan kaç gün sonra hasat yapılabileceği gibi bilgileri içermelidir.

26 ÖRNEK BİTKİ KORUMA ÜRÜNÜ KAYIT FORMU Koruyucu giysiler ve ekipmanlar: Son ilaçlama ile hasat arasında geçmesi gereken süre: İlaçlama alet ve ekipmanı: Artan ilaç karışımlarının yok edilmesi: Pestisit kalıntı analizleri: Pestisitlerin depolanması: Son kullanma tarihi geçmiş pesitisitler: Boş pestisit kutuları:

27 Hasat Hijyen: Hasatta çalışacak olan işçiler için üretim alanının yakınında tuvalet ve bağımsız el yıkama yeri olmalıdır. Ürünlere teması olacak kişiler bulaşıcı hastalıklar yönünden sağlıklı olmalıdır. Bu durum yaptırılacak rutin sağlık kontrolleri ile belgelendirilmelidir. Hijyen konusunda eğitim: Teze ürün işlemesinde görev alacak ve işletmede diğer alanlarda çalışacak olan işçilere hijyen konusunda eğitim verilmelidir. Verilen bu eğitimler katılımcıların imzası ile beraber kayıt altına alınmalıdır. İşletmede işçilerin rahatlıkla görebileceği noktalara hijyen kuralları ve bu kurallara dayalı olarak oluşturulacak talimatları içeren tabelalar konulmalıdır. Ürünlerin hasat tarihleri belirlenirken olgunluk kriteri aranmalıdır. Bunun yanı sıra ilaçlama yapılan tarihte göz önünde bulundurulmalıdır. Hasat uzman işçiler tarafından tekniğine uygun olarak yapılmalıdır. Hasat dilen ürünün zarar görmemesi için, toplama kaplarının içi düzgün olmalı ve ya gerekli önlemler alınmalıdır. Ürünlerin taşınacağı kaplar bulaşmaları önlemek içi doğrudan toprağa temas ettirilmemeli

28 Ambalajlama: ambalaj malzemeleri hastalık ve zararlıların bulaşmasını engellemek için depolarda saklanmalıdır. Açık havada çalışılması halinde geceleri ambalaj malzemeleri kapalı depolara alınmalıdır. Tekrar kullanılma özelliğine sahip malzemeler temiz olmalı. Paketleme evleri HACCP (Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktası) kriterlerine uygun olmalı, asgari teknik ve hijyen şartları sağlanmalıdır.

29 Depolama: tarımsal ürünleri depolanması esnasında kullanılacak kimyasalların izinli olmalarına dikkat edilmelidir. Her hangi bir kimyasal kullanılır ise kayıt altına alınmalıdır. Ürünün kalitesini en uzun süre koruyacak şekilde depo koşulları iyileştirilmelidir.

30 Atık ve Kirlilik Yönetimi Atık ve kirlilik oluşturan maddeler: İşletmede tarımsal üretim esnasında ortaya çıkabilecek atıklar ve kirlilik kaynakları (Kağıt, plastik, atık yağ vb.) tanımlanmalıdır. Atıkların geriye dönüşüm planı: Atık ürünler ve kirlilik kaynakları tanımlandıktan sonra kirliliği ve atıkları en aza indirecek veya önleyecek, atık yakmayı, araziye gömmeyi en aza indirecek bir geri dönüşüm planı yapılmalıdır. Örneğin; ortaya çıkacak olan organik atıklar kompost yapılarak veya hastalık ve zararlıların bulaşma riski ortadan kaldırılarak toprağın iyileştirilmesinde kullanılabilir.

31 İşçi Sağlığı Güvenliği ve Hakları İşçilerin eğitimi: Tarımsal kimyasalları kullanan, taşıyan ve uygulayan işçiler ile alet ekipmanları kullanan bütün işçilere konuları hakkında eğitimler verilmelidir. Verilen eğitimler katılımcıların imzaları ile beraber kayıt altına alınmalıdır. İlk yardım çantası ve tehlike işaretleri: İşletmede ilk yardım eğitimi alan kişiler bulunmalıdır. Kaza ve acil durumlarda uyulacak kurallar herkesin görebileceği yerlere asılmalı ve bu durumda yapılacak işler işletmede çalışanlarına anlatılmalıdır. Kaza esnasında irtibata geçilecek kurum, kuruluş ve kişilerin telefon numaraları (Polis, İtfaiye, işletme yöneticisi vb.) uygun bire yerde listelenerek asılmalıdır.

32 İşçi Sağlığı Güvenliği ve Hakları Pestisit kullanan işçilerin sağlık kontrolü: İşletmede pestisit kullanan işçiler ilgili mevzuatlar doğrultusunda yılda en az bir defa sağlık kontrolünde geçirilmelidir. Sonuç kayıt altına alınmalıdır. Koruyucu elbise ve ekipman: İşçiler işin durumuna göre koruyucu elbise (Çizme tulum, maske vb.) kullanmak zorundadır. Ayrıca kullanılan bu elbise ve ekipmanlar temiz ve kimyasalların bulunmadığı bir ortamda saklanmalıdır.

33 Hijyen: İşletmenin risk analizinde ortaya çıkabileceği öngörülen yerlerde zararlılara (Fare dahil) karşı önlemler alınmalıdır. İşçiler yaş meyve sebze ürün işlemede uyulması gereken temel hijyen kuralları ile ilgili temel eğitimi almış olmalıdırlar. Bu eğitim el yıkama, deri kesiklerinin örtülmesi ve sadece izin verilen mekanlarda sigara içme ve yeme içme gibi ana hijyen kurallarını içermelidir.

34 SERTİFİKA İyi Tarım uygulamaları çerçevesinde tarımsal üretim yapmak isteyen üreticiler veya üretici birlikleri, ürünlerini sertifikalandırabilmek için, gerekli risk analizlerini yaptıktan sonra Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yetkilendirilen bir Kontrol ve Sertifikasyon kuruluşuna başvurur. Anlaştığı Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşu ile sözleşme imzalar. İmzalanan sözleşme ile sertifikasyon süreci başlamış olur.

35 SERTİFİKA Uygunluk kriterleri ve kontrol noktaları MADDE 30 (1) KSK tarafından gerçekleştirilecek kontroller ve iç kontrollerde kullanılacak uygunluk kriterleri ile kontrol noktaları Bakanlıkça belirlenir. (2) Kontrol noktaları, sertifikasyon için gerekli uyum seviyesine göre derecelendirilir. Sertifikasyonun yapılabilmesi için birinci derece kontrol noktalarının yüzde yüzüne, ikinci derece kontrol noktalarının ise en az yüzde doksan beşine uyulması gerekir. Eğer grup sertifikasyonu gerçekleştirilecek ise Kalite Yönetim Sistemi Kontrol Listesinde bulunan ve yine Birinci, İkinci Derece ve Tavsiye olarak sınıflandırılan sorgulamalarda bu oransal uygulamalara dahil edilir.

36 BİREYSEL SERTİFİKASYON Üretici İyi Tarım Uygulamaları sertifikası için Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşuna müracaat eder. Üretici işletmesinde gerekli koşulları yerine getirdikten sonra Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşunun gerçekleştireceği dış denetim öncesi Bitkisel Üretimde İyi Tarım Uygulamaları Kontrol Listesine uygun bir iç denetimi mevzuatın yetkilendirdiği kişilere yaptırır. Bu iç denetimi gerçekleştirecek kişi Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından düzenlenen iç denetçi eğitimine veya İyi Tarım Uygulamaları Kontrolörü eğitimine katılmış olmalıdır. İç denetimi gerçekleştiren kişinin yetki belgesinin fotokopisi iç denetim formuna eklenerek saklanmalıdır. Üreticinin ürününün sertifikasyonu yıllık gerçekleşeceği için yapılan iç denetim ve Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşunca yapılan dış denetim her yıl tekrarlanır. Yapılan dış denetim sonucunda sertifikasyona ve ya aksine karar verilir.

37 GRUP SERTİFİKASYONU Birden fazla üretici bir üretici grubu (Kooperatif, Birlik, Şirketlerle sözleşme imzalayarak vb.) çatısı altında birleşerek oluşturacakları tüzel kişilik aracılığı ile grup sertifikasına müracaat edebilirler. Üretici grubu İyi Tarım Uygulamaları sertifikası için Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşuna müracaat eder. Üretici grubu üretici işletmelerinde ve grup tüzel kişiliğinde gerekli koşulları yerine getirdikten sonra Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşunun gerçekleştireceği dış denetim öncesi Bitkisel Üretimde İyi Tarım Uygulamaları Kontrol Listesine ve Kalite Yönetim Sistemi Kontrol Listesine uygun bir iç denetimi mevzuatın yetkilendirdiği kişilere yaptırır. Bu iç denetimi gerçekleştirecek kişi Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından düzenlenen iç denetçi eğitimine veya İyi Tarım Uygulamaları Kontrolörü eğitimine katılmış olmalıdır. İç denetimi gerçekleştiren kişinin yetki belgesinin fotokopisi iç denetim formuna eklenerek saklanmalıdır.

38 GRUP SERTİFİKASYONU Gruplar kendi iç işleyişleri ve kontrolleri ile İyi Tarım Uygulamaları çerçevesinde üretim yapmak isteyen üreticilerin tamamında ilgili mevzuatlar doğrultusunda üretim yaptırmakla yükümlüdürler. Gruplar bir mevzuata dayalı olarak oluşturulmalı ve üye her üretici ile aralarındaki ilişkileri düzenleyen bir sözleşme imzalamalıdırlar. Grubun tüm sorumluluk ve yetkilerini taşıyan bir yöneticisi olmalıdır. Tüm üyeler ait güncel bir kayıt listesi tutulmalıdır. Grup dış denetimden önce grubun kendi içinde işleyişi ve üyelerin sorumlulukları, prosedürler ve talimatlar gibi unsurları içeren bir Kalite El Kitabı yayınlamalıdır.

39 Eşdeğerlilik İyi Tarım Uygulamaları benzeri veya buna denk standartları olan ulusal veya uluslar arası kurum ve kuruluşlarca verilen sertifikaların İyi Tarım Uygulamaları sertifikası gibi işlem görmesidir.

40 Üreticiye faydaları Pazarlara daha rahat ve daha iyi bir giriş sağlar Perakendeciler ile ürünün güvenilirliğinden dolayı anlaşmalar kolaylaşır Ürüne güven ile talep artacağından üreticinin rekabet gücünü artırır Tarımsal üretime gelen bilinçlilik sayesinde kalitede artış olur Uzun dönemlerde girdilerden edilecek olan tasarrufla masraflar düşer Devlet tarafından verilen desteklerden yararlanır Düşük faizli kredi kullanabilir Hal girişlerinde alınan rüsum hakkını ödemez

41 Çevreye Faydaları Daha sürdürülebilir, çevreye karşı sorumluluk alan bir üretim, doğal hayatın ve biyolojik çeşitliliğin korunması sağlanır Tarımsal üretimin çevreye olan olumsuz etkisi azalır Doğal kaynakların sürdürülebilirliği artar

42 İTU Kontrol Ve Sertifikasyon Kuruluşları Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yetkilendirilen 29 adet Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşu vardır. Bunların yetkilendirilme konuları farklıdır. Tarımsal üretimde İTU sertifikasyonuna karar verildiğinde ürün yönelik sertifikasyon yetkisi almış Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşunu seçmeliyiz. Anlaştığımız Kontrol ve Sertifikasyon Şirketi ile sözleşme imzalamalıyız.

43 TEŞEKKÜRLER